III LFTEN
ahitaip
Verf
WOENSDAG 3 MEI 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
N.V. MACHINEFABRIEK
HENSEN
KERK EN ZENDING
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Murmerwoude. M. W.
Nieuwenhuyze te Franeker.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te 's-Hertagenbosch, J. H.
Moll van Char ante, em, poed. te Bloemen-
BEROEPBAAR VERKLAARD
De classis Drachten der Geref. Kerken
heeft praeparatoir geëxamineerd en met al-
gemeene stemmen beroepbaar verklaard den
heer Joh. de Wal Marum (Gr.), candi-
daat aan de Theol. Hoogeschool te Kampen.
De heer De Wal zal gaarne des Zondags de
kerken dienen en een eventueel beroep ter-
Stond in overweging nemen. Zijin adres is
„de Haar" Marum (Gr.).
hulpprediker s
De heer F. J. N ij k amp uit Eefde (thans
Evangelist te Schönesdorf) Duitschland is
benoemd tot hulpprediker te Vledderveen
Tot jeuigdiprediker bij de Duinoordkerk te
•g_G ravenhage is benoemd de heer M.
L. W. Schoch, cand. te Utrecht.
AFSCHEID Ds. LOEFF
In verband met verkregen emeriaat, heeft
Ds. J. P. Ph. Loeff, Ned. Herv. predikant van
Nootdorp afscheid van ziijn gemeente geno
men, die hij zoo vele jaren heeft gediend.
Onder de vele aanwezigen bevonden zien
o.m. de oud-Mindster Jhr. Dr. D. J. de Cr e er.
Als tekstwoord had Ds. Loeff gekozen
Tim. 1 vers 15.
Na de prediking volgden toespraken na
mens de Classis 's-Gravenhage, en den ring
Delft, Dr. Woldendorp sprak als consu
lent van Nootdorp. Namens de genabuurde
kerken voerde Ds. D ingstee uit P^acker
het woord, terwijl burgemeester Mr. fc» c n o 1-
v i n c k waardeerende woorden tot den scnea-
denden predikant richtte. Ds.
voor de toespraken dank gebracht, waarna
gelegenheid bestond persoonlijk van den pre
dikant afscheid te nemen.
Ds. H. VISSER
Woensdag 10 Mei as. viert ds. H. Visser
te Sneek. em. predikant van de Urne van
Bapt. Gemeenten, zijn 70sten verjaardag. JNa
de gemeenten te Vriescheloo, Groningen en
Noordberguim te hebben gediend, werd ds.
Visser predikant te Sneék, welke g^eente
hij heeft gediend tot aan zijn emeritaat dat
hem na een diensttijd van 43 jaar eervol
[verleend werd. TT
Ds. Visser nam in den kring van de urne
van Bapt. Gemeenten vele jaren een voor
aanstaande plaats in. Sedert 1911 is hy
zitter van den Frieschen Bond van Bapt. oe-
meenten, en sedert 1923 scriba van het col
lege „Broederschap van Baptisten predikan
ten in Nederland". Sinds 1911 is ds. Visser
ook bestuurslid van de afd. Sneek van net
Ned Bijbelgenootschap, terwijl hü in de voor
malige Ned. Chr. Geh. Bond een vooraan
staande plaats heeft ingenomen. Van 1912—
1924 was hij van dezen bond secr. en toen
in laatstgenoemd jaar deze organisatie werd
opgeheven verdween ook haar reclasseermgs-
commissie waaraan ds. Visser een werkzaam
aandeel heeft genomen. Hij was ook mede
werker aan het orgaan „De Christen Ge
heelonthouder". In 1912 heeft Ml «n
chure het licht doen zien getiteld:„Heelt de
kroeghouder een goddelijk beroep, die nog
al de aandacht getrokken heeft.
pr. W. A. VISSER 'T HOOFT
Dr. W. A. Visser 't Hooft te Genève.
algemeen secretaris van den Oecumendschen
Raad, is door de universiteit van Edinburgh
tot eeredoctor der theologie benoemd.
ALGEMEENE SYNODALE COMMISSIE
De aangekondigde voorjaarsvergadering
van de Alg. Synodale Commissie der Ned.
Herv. Kerk welke 9 Mei begint, is als volgt
samengesteld: Ds. J. W. J. A d d in k, pred. te
Heeze C.A. (N.-Br.), president; ds. J. Boon
stra, pred. te Gieten, vice-president; ds. D.
den Breems te 's-Gravenhage, secretaris;
ds. J. Barbas, pred. te Hengelo (G.); prof.
dr. W. J. A alders, oud-ouderling te Gro
ningen; ds. K. H. E. Gravemey er, pred
te 's-Gravenhage; de heer J. W. Bolt, oud-
ouderling te Groningen; ds. J. P. vanBrug-
gen, pred. te Amsterdam; mr. J. H. Bybau,
ouderling te Warns veld.
PART. SYNODE
ZUID-HOLLAND-ZUID
De particuliere Synode der Geref. Kerken
in Zuid-Holland (Zuid) zal gehouden worden
.Woensdag 7 Juni as. te Schieda m.
De Classis Rotterdam benoemde in haar
gisteren gehouden vergadering tot afgevaar
digden de predikanten Ds. F. A. den Boeft
van Kralingen en Ds. F. L. Me ij ster van
Rotterdam-C. en de ouderlingen J. Manni
van Rotterdam-C. en T. Tieleman van
SoMebroek.
PROT. EVANG. KERKEN IN BELGIE
Het eeuwfeest van den Bond der protes-
tantsch-evangelische kerken van België zal
25 Juni te Brussel worden gehouden en de
jaarlijksche synodale zitting op 26 en 27 Juni.
GOUDEN JUBILEUM
De Evangelisatie-Vereeniging te Drach
ten viert Vrijdag 5 Mei as. met haar Evan
gelist den heer L. Ekkelboom aldaar,
diens gouden jubileum in den arbeid der
evangelisatie.
ONDERWIJS
UNIVERSITEIT TE DEBRECZEN
De in 1938 uitgestelde herdenking van het
400-jarig bestaan der Universiteit van De-
breczen in Hongarije, moet ook thans weer
tengevolge van soortgelijke omstandigheden
(de intern, spasming) worden uitgesteld. Men
heeft besloten, geheel van feestvieren af te
zien en den 14 eere-doctoren, onder wie ook
eenige Nederlanders, hun bul toe te zenden.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Amsterdam. Rehobothschool. Tot tijd.
onderwijzer: de heer J. B. Wichr-*-
aldaar.
Apeldoorn. Mach. en Apnb.school. Tot
leeraar: de heer A. L. van Dijke. leeraar
Ambschool te Wageningen.
Barneveld. Pr. Julianaschool. Tot kw.
Bi.a.: de heer E. Kamphorst te Ermelo.
Drachten. R.H.B.S. Tot directeur: Dr.
Kjey ser* leeraar R.HJB.S. te Leeuwarden.
Medan (N.O.I.) Chr. MULO-school. Tot
onderwijzer: de heer E. v. d. Molen, onder-
commandant Schippersschool te Old eb roek.
N ij k e r k. Chr. School Bagijnenstraat. Tot
onderwijzeres: Mej. B. C. van Hess
m. a. Chr. school te Twello.
iddierkerk. Dr. Kuypersohool. Tot
onderwij-zer: de heer C. Smaling, kw.
a. ULO-school te Rotterdam-Z.
Zeist. Ver. U.L.O. op G.G. Tot hoofd
(vac. H. J. van Doorn): de heer P. Noo-
tenboom, le onderw. Kon. Wilhelmina-
school afd. MULO te Apeldoorn.
Zutphen. Kon. Wïlhelminaschool voor
O. en U.L.O. (Ouderavond): voor afd. L.O.
de heer H. v. d. B e r g, onderw aan
J. ALBERTS t
Te Leeuwarden is in 86-jarigen ouderdom
overleden de heer J. Alberts, oud-hoofd
der Ohr. school te Marssum. De heer Alberts,
die ook op sociaal en politiek terrein zijn
verdiensten had, heeft eerst te Arnhem als
onderwijzer, daarna als hoofd te Marssum,
Ede en Wanswerd gearbeid, totdat hij in
1393 naar Marssum terugkeerde. Hoewel
1921 gepensionneerd, heeft de werklustige,
toen reeds 68-jarige, nog tijdelijk de scholen
te Wirdum, Huizum, Harlingen. Leeuwarden
Rijperkerk gediend. De heer Alberts is tal
jaren examinator in het geschiedenisvak
geweest en heeft tal van onderwijzers opge
leid. Men zal hem ter ruste leggen te Beet-
gumermolen, waarheen zijn laatste school uit
Marssum verplaatst was.
CHR. ONDERWIJS IN BELGIE
Gisteren is de jaarlijksche vergadering van
het Christelijk Onderwijs in België gehouden
de Geref. Kerk aan de Zandpoortvest te
Mechelen. Zij werd geleid door Ds. W. A.
an Griethuysen uit Brussel.
Er heerschte een opgewekte stemming
er kon getuigd worden van groei in het Bel-
genland; het Christelijk onderwijs heeft met
vele en zware zorgen te worstelen, doch
kennelijk wordt ondervonden een rijke
zegen, dien God schenkt op dezen arbeid.
Uit Nederland waren warme vrienden ge
komen. o.a. de heer d e J o n g, die namens de
Ver. tot steun aan Chr. Scholen in het Bui
tenland, evenals zoo vele malen reeds het
;vail was, ook nu een gift overhandigde.
Daarna sprak de heer V e n e m a, die de
groeten overbracht uit Nederland van de Ver.
voor Chr. Nat. Onderwijs en eveneens met
;n gift zijn wenschen deed vergezeld gaan.
Langzaam groeit het Chr. Onderwijs in
België; de schooltjes te Gent en te Ichtegem,
resp. gelegen in de mijns treek en bij Os lende
hebben hulp noodig, gebed en steun in geld.
Na de pauze sprak Ds. H. j. Winter uit
Antwerpen over het onderwerp „School en
gezin", waarbij hij zeer nadrukkelijk attentie
vroeg voor de samenwerking tusschen ouders
en onderwijzers; een eenheid altijd noodig,
doch in België van zeer bijzondere urgentie.
Zijn kerrachtig woord was de belangstelling
waard. De mooie en moedgevende vergade
ring werd met dankgebed gesloten door Ds.
W. Ganzevoort vain Gent.
Bij Kon. besluit is benoemd tot afgevaar
digde van de Nederlandsche regeering bij het
21 tot 26 Augustus te Kopenhagen te
houden internationale congres voor huishoud-
onderwijs mejuffrourw J. F. Beumer,
spectrice van het nijverheidsonderwijs,
nende te 's-Gravenhage.
VRAAGBAAK
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste ran
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken-
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen
TECHNISCH INSTALLATIE-BUREAU
MEEGDENBURG
ROTTERDAM. Oostzeedijk 156, TeL 52338
CENTRALE VERWARMING
OLIESTOOK-INRICHTINGEN
BROCHURE GRATIS OP AANVRAAG
TOONZALEN
BRAAT-DELFT
Centrale verwarming
Oliestookinrichtingen
Metalen ramen
rl— VAN
VETTEWIMKEL
H-VET»TEW1NKEL AZONEN. AMSTERDAM
Brandassurantie Maatschappij
„WOUDSEND" van 1816
gevestigd te Woudsend, prov. Friesland.
.Directie: A. H. TROMP ZONEN
Voor verzekering van Kerken
en Scholen billijke voorwaarden.
vereenigde
deurenfabrieken n.v.
rokin 6 - teler. 41691 amsterdam
30 m m. binnendeuren
-40 m m binnendeuren
balkon-, tuin- en keukendeuren
fineer binnendeuren
Vraagt fineer voordeuren
Catalogus4—»»- lijstwerk
Examens
>1 Ie». Lelde
ische
Carlni
,n fd Photog"afisrhe'r-hof6
Hike s
i te Kumamoto (Japan).
enlo; H E. Webers, Den Haag en H. I,. J.
ech, Den Haag.
Doet. rechten: mej. J. M. v Wamelen, Den
Haag; de heer Th. Spey, Alfen a. d. It|jn; mevr.
H. G. Breyman, Den Haag. (vr(1e studie);
- -lf Sche'
Grouw, en de heeren J. F.
P. C. J. Voogd, Goedereede en B. S. Polal
Haag.
Doet. Pharmacle J. Ch. Stai
a ni. Cand Fransche taal e
terkunde mej. M J. Reeser.
Cesl. de dames: P. Kroon, Denderdorp; M. A
Broerse, Leiden en J. E. Marks, Leiden.
KUNST
De componist Hans Pfitzner
Vrijdag is de dag, waarop voor zeventi;
jaar de componist Hans Pfitzner geboren
werd. We vergissen ons zeker niet.
den laatsten tijd een eenigszins groeiende
belangstelling
voor dezen ras
musicus meenen
te mogen cons'.a-
teeren. Men kan
zijn kunst mis
schien beschou-
als een vorm
van neo-classicis-
dagen kan men
teruggrijpen
de klassieken
opmerken, doch
derner tendenzen.
Vooral nu het
zoeken naar ex
perimenten en ongewone gedachtenuiting-in-
klanken aan verschillende toonkunstenaars
geen uiteindelijke bevrediging heeft geschon
ken, is een terugkeer tot vertrouwder vorm
geving niet iets. dat tot verbazing aanleiding
kan geven. De aandacht, welke thans aan de
werken van Bruckner en in geringer mate
aan die van Pfitzner geschonken wordt,
wijst ontegenzeggelijk op deze verheugende
bezinning, een bezinning, waardoor de ware
kunst in de moderne richting niet geschaad,
doch veeleer gelouterd zal worden.
Merkwaardig vinden we de kunstopvatting
van Hans Pfitzner getypeerd in zijn eigen
muzikale legende „Palestrina", een opus,
waaraan de dichter-componist jarenlang ge
arbeid heeft, voordat het eindelijk in Juni
1915 gereed kwam.
In deze legende nu hooren we beschreven,
hoe het Concilie van Trente (15451563)
den strijd aanbindt tegen wereldsche opvat
tingen in den kerkelijken stijl. De kunst van
Palestrina wordt evenwel geacht, geheel
„zuiver" te zijn. Hem valt de eer te beurt,
dat hij een mis mag componeeren. Maar aan
dit verzoek geeft de kunstenaar geen gehoor.
Hij voelt zich oud en in meer dan een op
zicht in zijn leven teleurgesteld. Zoo is zijn
zoon, die ontvankelijk bleek te zijn voor de
moderne profane stijl, geheel van hem ver
vreemd, al leeft hij dan met den vader
samen. De weigering van Palestrina om een
mis te schrijven, bekomt hem slecht. Hij
wordt gevangen genomen. Maar inmiddels
verschenen hem de schimmen der groote
meesters, die hem op zijn plicht wijzen. In
één machtige inspiratie werpt dan Palestrina
één enkelen nacht de Miss a Papae Mar-
celli op papier.
In het tweede deel beleven wij op prach
tige wijze de stemming in het Concilie afge
beeld. In de muziek 2iet men niet meer dan
vaardig handwerk en over geesteshou
ding, karakter en cultuur worden geenszins
verheven gedachten gekoesterd. Maar de
muziek van Palestrina verheldert deze at
mosfeer. Het oordeel van het Concilie luidt
geheel eenstemmig: dit is een meesterwerk.
Doch de componist is van ddt alles geheel
los gekomen Hij kent geen oud of nieuw
meer, maar één dirg slechts heeft voor hem
waarde: de pure schoonheid.
Zoo vinden we in de muziek van Pfitzner
•n merkwaardige uiting van een zich ver
nieuwende kunstopvatting, die afzien wil van
contact met allerlei waarden, welke er vaak
mede in verband worden gebracht. We gaan
thans niet dieper op deze kunstbeschouwing
in, doch constateer en het bestaan ervan.
In Augustus van het vorig jaar heeft Schu
richt de Palestrina-voorspelen in het Kur-
haus gebracht en in November daaroo hoor
den we in Rotterdam de „Katchen"-ouver
ture van denzelfden componist onder leiding
van van Friderich.
meest naar het nummer worden gezien,
maar waarom kan dit op de oproepkaart
en stembiljet niet gelijk?
Met de modellen, welke de Kieswet geeft,
naast ons, komt het ons voor, dat de plaat
sing in beido gevallen horizontaal behoort
te zijn. Ten aanzien van het stembiljet
blijkt dat zeer voldoende uit de toelichting;
welke bij hel model-oproepkaart ontbreekt;
maar het model zelf wijst o.i. duidelijk in
die richting. Het is echter mogelijk, dat ook
een andere opstelling geoorloofd is en
daarom zijn wij benieuwd naar het resul
taat van het protest.
Dat het verschil in volgorde praktische
bezwaren oplevert, geven wij onzen lezer
onmiddellijk toe.
Jaarverslag van de Union over
het Stationswerk
De Nederlandsche Vereeniging ter behar
tiging van de belangen der jonge meisjes
zendt ons het jaarverslag over 1938 betref
fende het Stationswerk. Wij lezen daarin:
Mocht in den loop van het jaar weieens
de klank vernomen worden, dat er op som
mige stations niet zooveel te doen was, de
cijfers van het afgeloopen jaar wijzen uit,
dat dit blijkbaar tijdelijke inzinkingen ge
weest zijn, daar het totaal-cijfer der hulp
verleeningen in 1938 weer met ruim 1300 ge
stegen ie. In het totaal werd in 1938 28127
hulp verleend tegen 26749 maal in 1937. Hel
aantal hulpveiieeningen aan Nederlandsche
meisjes steeg van 1S677 tot 19940, daaren
tegen daalde de hulp aan Duitsche meisjes
van 6933 in 1937 tot 6131 in 1938. Evenals
verleden jaar mogen wij opnieuw consta
teren, dat de verschuiving van de hulp aan
het buitenlandsche meisje, naar di9 van
het Nederlandsche publiek heeft doorgezet
In het afgeloopen jaar werden voor het
eerst sexe en leeftijd der geholpen personen
nauwkeurig genoteerd.
In het kader van onze vereeniging is het
een gelukkig verschijnsel, dat het hoofd
aa-itai der hulpverleeningon jonge meisjes
betrof, n.l. 10183; voorts 2254 mannen, 1368
kinderen en 668 jongens.
De jaarverslagen der (plaatselijke com
missie"' wijzen bijna allen op een toename
van hulpverleeningen aan Nederlandsche
meisjes. De vele propaganda- en filmavon
den van de Union in alle deelen van Qns
land zijn ongetwijfeld van invloed op dit
verschijnsel.
Vele malen werd ook hulp verleend aan
Toodsche vluchtelingen.
BINNENLAND
Oproepingskaart en stembiljet
De plaatsing der lijsten
Een lezer van ons blad heeft, naar hij
ons schrijft, een protest ingediend tegen de
onlangs gehouden verkiezing, omdat de
groepeering der lijsten op de oproepkaarten
anders was dan op het stembiljet.
Op de oproepkaarten staan de lijsten
nummersgewijze onder elkaar (verticaal)
en op het stembiljet naast elkaar,
(horizontaal). Dit geeft verwarring. B.v
had ik een niet deskundige uitgelogd,
dat deze moest stemmen op lijst 3. „de
„meest link^ho onderaan" in de ver
onderstelling, dat de opfoepkaart een
juiste copie zou geven van het stem
biljet Nu moet er hatuurlijk wel het
ECONOMIE
EN FINANCIEN
Weekstaat Nederl. Bank
Nieuw goudverlies van f I6V2 millioen
De nieuwe weekstaat van de Nederland
sche Bank is afgesloten per 1 Mei, dus op
een dag, welke in het Nederlandsche beta
lingsverkeer van groot belang is. Op dezen
dag immers plegen de credietbehoeften,
noodig voor betaling van rente en aflos
singen, pachten, traktementen etc., in sterke
mate hun stempel op de weekstaat te druk
ken. Dit brengt mee een vermindering van
de saldi in rekening-courant en een uitzet
ting van de circulatie. De rekening-cou-
rantsaldi van anderen zijn nl. verminderd
van 447,9 millioen tot f 391,4 millioen,
een afneming dus met 56,3 millioen. Daar
entegen is de bankbiljettencirculatie geste
gen met 56,3 tot 1093 millioen.
Opmerkelijk is, dat de beleeningen en
voorschotten in rek. crt. op onderpand een
flinke stijging te zien geven met liy2
millioen tot 230 millioen. Deze stijging
komt voor het grootste deel voor rekening
van de provincie.
Wat den goudvoorraad betreft, is opnieuw
een hoeveelheid goud afgegeven ter waarde
van 16y2 millioen. Vermoedelijk heeft dit
goudverlies plaats gehad in het begin van
de vorige week. toen de gulden nog onder
druk stond. Naar men weet, is later de
stemming voor het Nederlandsche devies
aanzienlijk verbeterd en hield de goud
export uit ons land op. De koers van den
dollar bevindt zich thans nog steeds vrij
belangrijk onder het punt (1.883^) waarop
het Egalisatiefonds begint te intervenieeren.
De goudvoorraad van onze circulatiebank
bedraagt than nog 1227 millioen.
Het saldo van het Rijk is met 6 ton toe
genomen tot f 9-1 millioen. Dit bedrag is nog
steeds zeer gering, zoodat de mogelijkheid
niet uitgesloten is. dat spoedig tot uitgifte
van schatkistpapier zal worden overgegaan.
De Machine-industrie
in Nederland
De ontwikkeling der electrO-technlek
In „Necrlandia", het maandblad »an het
j Alg Ned. Verbond, treffen wij een artikel
aan over „De Machine-industrie in Neder
land". We vinden het interessant genoeg om
het volgende er aan te ontleenen.
De schrijver geeft eerst een kort historisch
overzicht van de ontwikkeling der NederL
De Remonte-commissie bracht giste
ren een bezoek aan verschillende
plaatsen in de Betuwe voor den aan
koop van 5- en 6-jarige warmbloed-
paarden. De keuring te Eist.
metaalnijverheid in de 19e eeuw, waarna
hij wijst op de beteekenis van deze industr e.
Uit de beroepstelling van 31 December
*«>38 blijkt, dat het aantal inwoners op dat
tijdstip 7.935.565 bedroeg, waraian 4 749.749
personen zonder beroep waren, zxxidat over
bleven 3.185.816 wverkende personen.
Hiervan bevonden zich in de nijverheids-
bedrijven 1.235.912 werklieden; de rest was
v.n.l. werkzaam in den landbouw, d»n han
del, het verkeerswezen, alsmede de huise
lijke diensten. Van de 1.235.912 arbeiders in
de nijverheid werkten 237.421 in de metaal
industrie, dat is ongveeer 19 pet (Ter ver
gelijking: in de bouwbedrijven werkten
257.466 arbeiders is pl.m. 21 pet.; in de tex
tielnijverheid 8S295 arb. is pl.m. 7 pet).
Bekijken wij. aldus schrijver. de gegevens,
betrekking hebbende op enkele belangrijke
afdeelingen der metaalindustrie, dan zien
wij het volgende: De Nederlandsche Produc
tiestatistiek leert voor 1937, dat in genoemd
jaar de scheepsbouw 99 ondernemingen tel
de met een personeelsterkte van 28.745 man.
de machine-industrie 130 ondernemingen,
waarin totaal 21.612 personen werkzaam wa
ren, terwijl de constructiewerkplaatsen 47
ondernemingen telde met een personeel
sterkte van 5.107 man.
Men kan vaststellen, dat het werkloos
heidspercentage sinds 1936 is teruggeloopen,
doch men dient in aanmerking te nemen,
dat de werkloosheid gedeeltelijk voortkwam
uit de rationalisatie der bedrijven en het
aanschaffen van betere machines. Het per
centage bedroeg in de maand October 1938
18.8 tegen 22,3 in dezelfde maand van het
jaar 1937.
De verkoopwaarde van de producten der
den scheepsbouw bedroeg volgens de sta
tistiek voor 1937 f 84.421.000.— (d.i. de som
van de verkoopwaarde der gereed gekomen
vaartuigen en andere producten en het
bedrag, ontvangen voor herstellingen en
hulpdiensten).
De verkopwaarde der producten van de
machine-industrie bedroeg voor 1937
f 71.842.000.—, waarvan voor f 65.444.000.—
werd afgezet.
Ten aanzien van de constructie-werk-
piaatsen was de productie-(verko#p)waarde
rMU ~°- en d° "2ei
Uit deze gegevens blijkt wel duidelijk,
dat de machine-industrie in het kader der
metaalindustrie een belangrijke plaats in
neemt
In de laatste 10 Jaren heef» men door het
toenemend verbruik van electriciteit een
enorme ontwikkeling der electro techniek
kunnen vaststellen, welke op haar beurt
weer een gunstigen invloed oefende op den
machinebouw. Electromotoren worden aan
gewend voor de meest verschillende doel
einden; zoowel voor industrieel gebruik
(weeftoestelen in de textielnijverheid) als
voor electrische tractie bij de spoorwegen
en vanzelfsprekend ook voor den scheeps
bouw enz. Voor 1937 geeft de statistiek een
opgave van 46 ondernemingen voor electri
sche machines en werktuigen waarin 6.453
arbeiders werkzaam waren. De productle-
(verkoop)waarde bedroeg f 21.155000.— en
de afzet f 10.924.000.—.
De Nederlanden van 1845
Verzekerd kapitaal tot f 388 millioen
gestegen
rhenen ls het Jaarverslag van de N.V.
verzekering Mfl. ..Do Nederlanden vao
1845". We ontleenen er het volgende aan
Het Jaar 1938 kenmerkte zich door eenz*er
groote productie van nieuwe verzekeringen.
Doordat het onttJdig verval binnen redeluko
rrenzen bleef, werd een grootere vooruitgang
°erkrr!flter(i kapitaal dan ln eenlg vorig "jaar
Door natuurlijke 'oor/.akën d*w.V"overi 1 Jdan.
,/n Vftn den «'ndtermtJn e.d.) verviel
t 6.247.900 (f 5.316.3C0).
Door afkoop en staking der premiebetaling
7;°oenL worden afgeschreven f 8.026.700
ff 1.026.70U (f 8.472.000).
™Do0<ir«^ndere oorzaken werd afgeschreven
2.840.900 (1 3 296.400)
De vooruitgang ln verzekerd kapitaal be-
Iroeg f 42.231.700 (f 29.666.900).
Het totaal verzekerd kapitaal op 31 Decern-
'e«,„19^8 bellep 388.211.900 (f 345.930.200).
berekenen de geheel
vuor dc gehtele reservebereke
ning bleef «Is steed* gehandhaafd op 3V, pet.
Aangezien de gemiddelde rente, van onze be.
.55lngPD 'n bet afgeloopen jaar gekweekt.
4.16 pet. (4.391 bedrnset 4a m»
De
i?t. Is
:z!g.
„♦r>r röf8Winst bedraagt f 1.220.507. WM
stenen voor deze winst als volgt te verdeelea:
te bestemmen voor tantième f 334.351. te reser-
veeren voor dividend- en tant.êmebelastlnc en
r«r000V7i°yó«e„"''§5e,ïVl:eS,erl° voS
tueele afschrijving op de waarde der vaste
eigendommen f 874.076. bij de exrta-reserv*
f 307.171 Cn bU d° reserve Kcldbelegglng
Ned. Middenstandsbank
Financiering van middenstands
ondernemingen
ondernemingen van de hand van Dr. E. J TobL
i>e eerstgenoemde publicatie behandelt hjt
onderwerp van algemeen standpunt De hoofd
regels van da financiering van de eenmans-
saak, die da mlddenstand*ondernemlng meestal
la, worden helder en duidelijk uiteengezet.
In de publicatie no. 6 B wordt een eerst®
praktische toepassing van de algemeene becin-
selen gegeven voor het slagers het hakkers
en het kruldenlersbedrüf. Het ls nl. de bedoo-
toePass'nS van de Vestigingswet Klein-
bedrllf op den Voet te volgen, telkens wanneer
enkele mlddenstsndsbranchcs vestlglngsel-o-hen
hebben gekregen of weldra zullen krtigen. zal
de Nederlandsche Middenstandsbank een n'euv
geschrift doen verschonen, speciaal aan do fl-
-ng.,,n dle branches gewijd. Zeer veel
middenstanders zullen uit deze riihiimt:,
KA LEIDOSCOOP
De New Yorksche beurs opende
gister vast en er traden koerswinsten in tot
2 punten onder leiding van automobielfond
sen. staalfondcen en vliegtuigaandee'en.
De koerswinsten konden echter niet geheel
gehandhaafd blijven, daar de toestand in
Europa nog een ongunstigen indruk maakte.
De handel was zeer stil. De omzet bedroeg
slechts 450 000 aandeelen. Het slot was va t.
Naar wjj vernemen zal aan de a'ee-
meene vergadering van aandeelhouders d°r
NV. Alg. Friesche Hypotheek
bank te Leeuwarden, op 12 Mei a s wor
den voorgesteld over het boekjaar 1938 een
dividend uit te keeren van 8 per aandeel
(vj. 5)
107. Zo goed en zo kwaad als het ging
strompelde Kwiebus naar boven.
Alles draaide om hem heen.
Hij voelde zich ellendig slap.
Een emmer werd hem in de handen ge
duwd. .JDekspoelen
Kwiebus kon wel huilen. Maar hy zette
de tanden op elkaarf Hij wilde niet uitge
lachen worden. Eenmaal in de frissche zee
wind knapte hij gauw op. E.. nou weet hij
nergens meer van. De kok wil hem wel het
vetste stukje spek gevenI De kapitein wil
het niet hebben, maar Anders.I
Dan klom hij in het topje van de mast!
Even makkelijk als laatst op de stoom
wagen.
door Catecui-
h IccKeningca van
108. Grote, grillige, angstaanjagende don
kere wolken hingen dreigend boven „d®
Vliegende Hollander".
De golf van Biskaye!
Hier kon het lelijk spoken
De bemanning was erop bedacht.
Niemand mocht 's nachts uit de kleren.
En tóch nog onverwachts brak do
orkaan los.
Grote woedende wit-gekopte golven rol
den in dolle vaart naar de kof toe.
Hieven het schip omhoog!
En wiegden het schip of het een speel
goed-dingetje was. omhoog omlaag.
Omhoog omlaag.
