Marklin Treinen
VOOR STALEN
TE HUUR NAARDEN
ZATERDAG 29 APRIL 1939
TWEEDE BLAD PAG. 5
Vanaf den
Haagschen Toren
Rondom den torenspits
Redders gehuldigd door onze
Koningin Onder den grond
en in de lucht
ZOUDEN we het teekeningetje van den
torenspits nog lang in den kop van de
iTorembrieven kunnen benutten? We vermoe
den, dat we met veranderen wel even kun
nen wachten. Maar toch
kwam bovenstaande vraag
dezer dagen bij ons in de
dachte, en wel toen we een
kijkje gingen nemen op de
tentoonstelling, welke deze
week gehouaeai werd in den
Haagschen Kunstkring
Het genootsdhap „Architec
tura et Amicitia" geeft tel
IllitV kens een studie-ontwerp op
lïïÖfiMu! aan de architecten. Ditmaal
was °°o gevallen op den
torenspits van de Groote Kerk
in onze stad en de opgave
was, om een punt te ontwer
pen, die beter passen zou in
de structuur van het gebouw
zelf. De inzendingen waren
geëxposeerd. Men leide hier
uit niet af, dat we nu binnen
afzienbaren tijd een nieuwen
torenspits krijgen zullen. Het betrof hier
slechts een ontwerp-studie, en we denken
zoo, dat aan veranderingen in den huidigen
bouw wel wat veel kosten verbonden zijn...
Maar hoe het zij, de tentoonstelling was
zelf opmerkelijk genoeg, ook reeds, omdat
men hieruit kon opmaken, dat architecten
mèt anderen van opinie zijn, dat de huidige
spits weinig in harmonie is met het overige
bouwwerk. Hij dateert ook uit een geheel
anderen tijd. Omstreeks 18G0 verrichtte men
verschillende werkzaamheden aan de kerk,
en toen kwam men tevens op de gedachte,
'den toren te voorzien van een punt van zgn.
a jour-gesmeed kantwerk. Het was in
dagen, djit gegoten ijzeren constructies veel
opgang maakten, en zeker was de toenma
lige burgemeester in het verkondigen van
zijn mcening geen eenling, toen hij opmerkte
dat „deze vernieuwing stellig tot verfraai
ing zou leiden". Voor den „slaapmuts", zoo
als de spits nu en dan genoemd wórdt, had'
men blijkbaar wel een bedrag van i 16000
over.
Maar de belaigstelling voor dergelijke
giet-ijzeren producten is sindsdien wel ver
minderd, en zoo behoeft het geenszins te
(verbazen, dat men nu over andere mogelijk
heden hoort spreken, ja zelfs het ontwerpen
van een serie plannen werd' georganiseerd,
zij het ook slechts als ontwerp-studie.
Hierboven beelden we twee van de inge
zonden projecten af. Het eene is van den
Amsterdamschen architect Willy la Croix
iesn werd bekroond, het andere, dat van den
architect B. van Heiningen, is evenzeer op
merkelijk.
Maar zooals gezegd, er is vooralsnog geen
aanleiding van den bestaanden spits af
scheid te nemen.
Rondom den torenspits hangt nog een
merkwaardige historie. Van deze plek na
melijk, cie zoo vaak op belangrijke dagen
in 's lands bestaan do driekleur droeg, heeft
eens de roodc vlag gewapperd. Het is thans
juist ongeveer een halve eeuw geleden, na-
Ifler in begin Mei 1889, en wel precies op desa
dag. waarop men het 40-jarig regeerings-
jubileum vierde van Koning Willem III, dat
enkele republikeins-gezinde lieden er in
slaagden, vanaf den Toren een roode vlag
uit te steken. De uitzondering, toen ge
maakt, is gelukkig nimmer tot regel gewor
den. Het voorval is intusschen te merk
waardig om hier niet even te worden ver-
Welk een centrale plaats onze geëerbie
digde Koningin in ons volksleven inneemt,
is wel weer gebleken, toen Zij Donderdag
avond persoonlijk onderscheidingen uitreik
te aan de bemanning van de Zeemanshoop,
de reddingsboot, waarvan de bemanning
zoo moedig is opgetreden bij de verschrik
kelijke schipbreuk van de SCH 102 op 9 Oct.
van het vorig jaar. De wijze, waarop H. M.
zich met de redders onderhield, heeft onge
twijfeld zoo mogelijk de liefde jegens Haar
nog verhoogd. En voorts zal ieder met in
stemming het Koninklijke woord beluisterd
hebben:.„Nederland is trotsdh op de stoere
bemanning der reddingsbooten".
Aan de verbreeding van den Hofweg, waar
mee eind vorig jaar begonnen werd, is men
nog steeds ijverig doende. Het gaat hier al
lerminst om maagdelijken grond en telkens
stuit men op restanten van oude bouwsels.
Nu is men dezer dagen weer terecht ge
komen bij enkele oude gangen uit langver-
vlogen dagen, gangen, aie zich tot vrij ver
onder de bestaande gebouwen uitstrekken.
Het spreekt wel vanzelf, dat de werkzaam
heden er op deze wijze niet gemakkelijker
op worden, en het ziet er dan ook wel naar
uit, dat men een zwaren dobber zal hebben
om op den vastgestelden datum, van 10 Juni
gereed te zijn.
Intusschen is er ter plaatse de laatste we
ken al heel wat veranderd. Het uitzicht o p
zoowel als vanuit Ihet gebouw van de
Tweede Kamer is aanmerkelijk wijder dan
het placht te zijn, en zoo wordt de entroe tot
het centrum van de regeeringsgebouwen
heel wat aantrekkelijker, temeer wanneer
het Spui eenmaal gereedgekomen zal zijn.
Dus wordt er in de Residentie nog wel
werkt, al doet men niet, alsof er overigens
„geen vuiltje aan de lucht" zou zijn. Inte
gendeel, juist in de afgeloopen week heb
ben B. en W. een voorstel ingediend tot het
aanschaffen van luchtafweergeschut
Zooals men weet, is de provincie Fries
land op dezen weg voorgegaan. Als gewoon
lijk telt deze defensie-techniek, waarbij
plaatselijke instanties dus een en ander van
de veraediging op haar schouders nemen,
voor- en tegenstanders. We zullen hier niet
dieper op al deze kwesties ingaan, hoewel
ze zeker een nadere beschouwing waard
zijn. Maar het voorstel van B. en W. is be
langrijk genoeg, om te dezer plaatse ge
noemd te worden.
TORENWACHTER.
NEDERLANDSCH FABRIKAAT-WEEK
VAN 16—23 SEPTEMBER
's GRAVENHAGE. 28 April. Het tijdperk
voor de landelijke Nederlandsch Fabricaat-
week, te organiseeren door de Verceniging
„Nederlandsch Fabrikaat" in samenwerking
met het winkelbedrijf, is thans definitief
vastgesteld en wel op 1623 September.
Willem de Zwijger-Stichting
Prijsvraag
's GRAVENHAGE, 28 April. Het bestuur
van de Willem de Zwijger-Stichting, welke
stichting o.m. beoogt verdieping en verster
king der reformatorische beginselen in ons
volksleven, deelt mede oat zij een prijsvraag
heeft uitgeschreven over het volgende on
derwerp:
Kunnen de richtsnoeren, die van Roomsch
Katholieke zijde worden gepropageerd op
het gebied van de inrichting der maatschap
pij en, in verband daarmeue, op het gebied
ran het economische handelen, worden aan-
kaard door die Protestanten, die willen lo
ren uit-de beginselen der Kerkhervorming
aangaande den inhoud van het christelijk
geloof, zooals die in ae 16e eeuw met be
trekking tot de hoofdzaken daarvoor zijn
astgesteld?
Gedacht wordt hierbij aan de betreffende
pauselijke encyclieken als Rerum Novarum
en Quadragesimo Anno, zoomede aan de ge
dachten en de litteratuur, die in aansluiting
daarvan ter concretiseering en ter voorberei
ding van een nieuwe maatschappelijke orde
worden voorgedragen.
De te leveren beschouwing drage zoowel
een principieel als historisch karakter; zij
stelle zoo zuiver mogelijk, welke maatschap
pelijke consequenties voortvloeien resp. uit
Reformatorische en Roomsch-Katholieke hou
ding tegenover de aardsche werkelijkheid en
hoe de onderscheiden zienswijzen omtrent
die consequenties, welke in den loop der
tijden van weerskanten zijn ontwikkeld, ten
opzichte vanelkander hebben gestaan en ten
opzichte van elkander moeten worden be
grepen en gewaardeerd.
Als leden der jury zullen optreden Prof.
Mr P. S. Gerbrandy te Amsterdam; Dr J.
C. H. de Pater te 's Gravenhage en Mr J.
J. Schokking te Wassenaar.
Voor het bekroonde manuscript, waarvan
het auteursrecht aan de Stichting komt,
wordt f 500 uitgeloofd.
De manuscripten onder vermelding
motto worden ingewacht vóór 1 April 1941,
aan het bureau der Stichting Pansierstraat
3 te 's Gravenhage.
Do inzenders gelieven hun naam in een
gesloten enveloppe te vermelden, welke en
veloppe niet zal geopend worden alvorens
de jury uitspraak heeft gedaan.
Dienstplichtigen en werkloozen
Hier volgt nog een korte aanvulling op
hetgeen wij gisteren schreven over de ver-
anging van zakenverlofgangers door
werkloozen.
Het vraagstuk om dienstplichtigen te
'rvangen, is zeer ingewikkeld. De duizen
den, die verlof aanvroegen en nog geen
antwoord kregen, mogen dat bedenken.
Afwijzen gaat gemakkelijk, verklaarde de
heer Ravelli, maar wij willen doen, wat
mogelijk is. Ook voor hen, die bij de lucht
macht, de genie of de kustverdediging zijn
geplaatst en voor wie bijna geen plaats-
ervangers beschikbaar zijn. Daarom oefene
men geduld en men valle vooral den chef
dezer afdceling, die met vrijwel onge
schoold personeel moet arbeiden, niet las
tig met persoonlijke bezoeken, telefoontjes
en telegrammen. Dat houdt maar op.
Overigens gaat het zóó. Aan alle burge
meesters is een vragenlijst gezonden met
\erzoek nauwkeurig op te geven, welke
werkloozen naar hun oordeel in aanmer
king komen voor oproeping. Alleen op
objectieve adviezen wordt acht geslagen,
niet op persoonlijke sympathieën van bur
gemeesters. Deze gegevens gaan ter be
oordeeling naar de Arbeidsinspectie en
dergelijke instanties. Op grond der adviezen
volgt dan eincfélijk de beslissing van den
Minister.
Zóó komt de vervanging tot stand, want
de chef der Afdeeling dienstplicht kan nu
een ander, die op ernstige motieven ver'.jf
voeg, naar huis laten gaan: binnen twee
dagen wordt zijn plaats door een gelijk
waardig militair ingenomen.
Wie verlof begeert, richte een ongezegeld
„met redenen omkleed verzoek" aan den
Minister van Defensie en zende dit aan
zijn commandant; werkgevers, die voor
onmisbaar personeel verlof vragen, kunnen
hun verzoek rechtstreeks aan den Minister
toezenden. (Om de noodige gegevens te
vermelden, raadplege men de zakboekjes
der dienstplichtigen).
Het B.O.U.V (bureau voor vervanging
van opgeroepenen voor de uitwendige vei
ligheid) onder leiding van kapitein Van
R ij n zorgt dan verder voor de afdoening.
Niet alleen minderen, ook officieren,
vooral de jongere, kunnen vervangen wor
den. Doch niemand mag zijn eigen plaats
vervanger aanwijzen; dat zou bevoordeeling
zijn van de rijken. Zeer moeilijk zal het
zijn sergeant-majoors-administrateurs verlof
te geven, want hier is eigenlijk een chronisch
tekort
Uit alles, wat wij vernamen, kregen wij
de zekerheid, dat aan het departement op
volle kracht gewerkt wordt om voor de
nieuwe „mobilisatie-slachtoffers" te doen,
wat. mogelijk is. Wij kunnen slechts hopen
en bidden, dat de internationale hemel der-
mpte moge opklaren, dat vervanging van
nu opgeroepen dienstplichtigen door werk
loozen niet noodig zal blijken te ziin.
En overigens ware het ons liever geweest,
dat de regeering niet naar het dwangmid
del gegrepen zou hebben. Onze indruk is.
dat dit voornemen in vele kringen niet
gunstig is en wordt beoordeeld.
Alle MSrklln Locomotieven en verdere producten.
DIRECT UIT VOORRAAD LEVERBAAR. STOOMMACHLN t
Ook Locomotieven voor spoor OO met bovenleiding. Verzendlna door het heele land ei>
naar Ned. Oost en West Indie. Tel. 332094 Vraagt onzen Catalogi)-
E. FRIER, WVeimarstraat 253-25&, Den Haag
ituurt ons Uwe defekte Locomotieven en Stoommachines wij repnreeren led.-
merk vakkundiig. Alle onderdeelen in voorraad.
ROFFELRUMEN
VOOR ONZE KROON
PRINSES
Een lied voor onze Kroonprinses,
Een feestlied aangeheven!
Voor Juliana van Nassau
Een bloesemkrans geweven!
De bloem des volks bijeen gegaard
Om God den Heer te loven:
Hij heeft Zijn zegen ons vermeerd,
Het blijft Oranje boven!
De vlag voor onze Kroonprinses,
De feestvlag uitgestoken!
Voor Juliana van Nassau
In jubel uitgebroken!
Oranje op de borst gedaan,
Opdat de wereld wete
Dat Neerland nooit de daden van
Oranje zal vergeten!
Een bede voor de Kroonprinses,
Een dankgebed gebeden!
Voor Juliana van Nassau
Voor 's Heeren troon getreden!
O God, bind volk en Vorstenhuis
hi Uwe vreeze samen
En wil de hoop van Nederland
Ook heden niet beschamen!
(Nadruk verboden) LEO LENl
Prins Bernhard in de
bloemenbadplaats
NOORDWIJK, 29 April. Gistermiddag om
half vijf heeft Prins Bernhard een bezoek
gebracht aan Noordwijk. Hij werd ontvangen
door het voltallig gemeente-bestuur en door
het bloemcncomité.
Met den burgemeester reed do Peins het
dorp rond. teneinde de versieringen, welke
hier zijn aangebracht in verband met het
bloemenfee6t te bezichtigen. Na de thee bij
de-n burgemeester te hebben gebruikt, is do
Prins omstreeks half zes vertrokken.
Geruchten over het
opperbevedhebberschap onjuist
's GRAVENHAGE, 29 April. Naar wij van
bevoegde zijde vernemen, zijn de berichten,
volgens welke de chef van den gencralcn
staf, luit-generaal Reyndcrs, binnen
kort zal worden benoemd tot opperbevelheb-
KANTOOR- EN
BEDRIJFSMEUBELEN
KORSTEN DE VISSER &C°
CAPELLE ad 1JSSEL
Tel. 56135—56235
Postbus 18 Kralingscheveer
Amersloortsche straatweg, naast nieuwe
zwembad: PRACHTIGE VRIJE HUIZEN,
voor en achter 'tlijvond vrii uitzicht, 5
kamers, keuken, badkamer, groote zolder
en groote tuin met tuinhuis, met en
zonder garage. Direct bij tram en bus
verbinding. Huurprijs 40.— p. m.
Te bevr. op het werk en bij J. L. VAN
ELMPT, Niersstraat 1, Amsterdam-Zuid,
Telefoon 91076.
ROTTERDAM
DE IDEALE
VLOER.
BEDEKKING
touwfabrieken'
AMSTERDAM
her onjuist alleen reeds op grond van het
feit. dat een opperttevelhébllW eerst zal
women benoemd, wanneer het leger op voet
van oorlog is gebracht. In verband daarmede
zijn uiteraard ook de andere in do berich
ten genoemde mutaties zonder grond.
Ir J. Th. Westhoff, rijksland-
bouwconsulent en rijksinspec
teur voor de werkverschaffing
te Zwollezal benoemd worden
tot directeur van 't op te rich
ten Staatsbedrijf voor Werk
verruiming.
Hr. Ms. flottieljeleider „Tromp" en Hr. Ms. kruiser „Sumatra", deel uit
makende van het smaldeel, dat ter gelegenheid van de vlootdagen de
haven van Rotterdam bezoekt, arriveerden gistermiddag in de Maasstad.
Links de „Tromp", rechts de „Sumatra",
Twee ontwerpen op de tentoonstelling van torenspitsen, deze week in den T
Haagschen Kunstkring gehouden. Links het ontwerp van den heer Willy Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht promoveerde gisteren tot doctor in de letteren en unfabegeerte Dr J. de Nooy. Boven-
la Croix, rechts het ontwerp van den heer B. van Heyningen. Men zie staande groepsfoto werd na de promotie genomen. Tweede en derde pers. van links Dr de Nooy en echtgenoote.
voorts den Torenbrief hieronder.
