THEE doet je goed! Honderd jaar gescheiden van België NORTH CTATE ZATERDAG 22 APRIL 1939 19 April 1839 19 April 1939 Vredige, vriend schappelijke buurstaten geworden Do grenslijn tusschen België en Frankrijk fitaat bijna loodrecht op de kust en met eenige fantasie kan men deze beschouwen als de basis van een driehoek, waarvan dan de schuine zijden gevormd worden in het Westen door de zeekust en de Nederland- scbe grens en ter rechterzijde door de gren zen van Luxemburg en Duitsohland. Doch wanneer men zich België aldus in een dric- hoeksvorm voorstelt, dan maakt Nederland met ZeeuwBch-Vlaandeien een deuk in de linkerzijde, en dringt het met Zuid-Limburg piep in het Belgische land door. Indien men echter een bijna horizontale lijn trekt uit het verlengde van de Zuiil- Liniburgsche grens naar het Westen, dan scheidt men België in twee stukken, welke wezenlijke verschillen hebben. Immers, ten Noorden van die lijn wonen de Germaan- slhe Vlamingen en ten Zuiden daarvan de Romaansch Walen en tusschen beide deelen van 't Belgische volk woeot in onze dagen feller dan ooit de taalstrijd; de tegenstel ling is zoo groot, dat ze thans zelfs de vor ming van een kabinet schier onmogelijk maakt Gerekend met een „ideologie", welke in deze tijden opgeld doet en met een systeem, dat dp wijziging van landsgrenzen van on dergeschikt belang acht, is het niet zoo vreemd, ('at er stemmen opgaan om d2 noordelijke helft van Eelgië bij Nederland en de zuidelijke bij Frankrijk te voegen. In het noorden kan het Nedcrlandsoh als voer taal dienst doen; in het zuiden zijn taal en gewoonten Fransch. Toch is deze verdeeling nimmer ernstig onder de óogen gezien: wel hebben de Wa len meer dan eens op aansluiting bij Frank rijk aangedrongen en I hebben Fransche hperschers menigmaal getracht België te overmeesteren; maar dan gold het steeds geheel Zuid-Nederland: met de wenschen der Vlamingenwerd geen rekening gehou den, de Walen zouden over heel het land be slissen. Tn de dagen van Prins Willem gaf dit wei- nig strijd. De Prins, hoewel „van Duitschen bloed', bezat een Fransche beschaving en Brussel was 7.ijn residentie. Hij vereenigde Noord- en Zuil-Nederland tot één geheel om Spen.je 1e weerstaan. Dezij verbondenheid was echter niet duurzaam: de Unie van Utrecht smeedde de „zeven provinciën" nau wer aaneen en het Calvinisme zette er zijn stempel op, terwijl de Zuidelijke Nederlan den voor het Roomsch-Katholicisme behou den hieven. De nijvere calvinisten uit Vlaan deren zochten een schuilplaats in de Unie ONS FEUILLETON Korte Inhoud van het voorafgaande Tusschen twee gr00te moderne gebouwen van een manufacturenmagazijn en een filiaal van de Provinciale Bank, staat in het dorp Waterdam het kleine antieke pandje De Bloeyende Amandelboom, eigendom van den ouden heer Wiechers. Adriaan, eenige zoon van den heer Wie chers komt na het eindexamen van de H.B.S. bij zijn vader in den kruidenierswinkel. Dit leven bevredigt heim echter niet en ruim een jaar na den dood van zijn vader besluit hij voor predikant te gaan studeeren. Nu wordt Adriaan student in Amsterdam. Oom Geurt en tante Tine zijn in tusschen in Amsterdam komen wonen en Adriaan brengt hun zoo af en toe een bezoek. Op tantes verjaardag maakt hij kennis met Jantien van Gelder. Reeds dadelijk voelen de twee jonge menschen zich tot elkander aangetrokken. Doch Jantien is vrijzinnig en Adriaan orthodox. Tocih wor den ze het eens, tot groote vreugde van oom Geurt en tante Tine. Doah hoe Jantien en Adriaan elkaar trachten te begrijpen, op godsdienstig terrein komen zij telkens in botsing. Als de wereldoorlog uitbreekt kan Jantien het zoo niet meer volhouden. Zij geeft Adriaan zijn woord terug en meldt zidh bij het Roode Kruis voor hulp aan de grens. Adriaan schrikt erg van den brief, die hem dit meldt. Juist had hij kans op een beroep naar een kleine gemeente in Zeeuwsch- yiaanderen. Heelemaal ontdaan komt hij bij zijn oom en tante. Doch zij kunnen hem ook niet helpen. Tenslotte stapt hij op den trein naar Waterdam. Onverwacht komt hij nu bij den ouden Gelisse, een vriend van zyn vader, terecht. (Zie vervolg hieronder) Koning Willem I der zeven, en het land. dat later België zou herten, zette zijn onrustig bestaan voort. Meer nog dan Noord-Nederland was het in der eeuwen loop, van vóór de tijden der Romeinen zelfs, voor wereldvcroveraars en zeer begeerd gebied. Vooral Frankrijk aasde er voortdurend op, maar dit was dan ook juist de reden dat met name Engeland de zelfstandigheid van België zooveel mogelijk bevorderde daarbij gesteund door... Pruisen. Hierin ligt de verklaring, dat, toen de gevolgen der Fransche revolutie geliqui deerd werden, de hooge mogendheden in 1315 Relgie en Nederland tot eén koninkrijk onner Willem I vereenigden: het moest een bufferstaat worden tegen Frankrijk, want de haven van Antwerpen, in handen van Frankrijk, zou „een pistool op de borst van Engeland 7,'in". Helaas, alles wat op berekening gegrond is. kan niet duurzaam zijn. Nu ruim een eeuw geleden was de toenadering tusschen België on Nederland niet zóó groot als thans; het VJaamschc volk was nog te wei nig zelfbewust om uit zijn taalverwantschap comekwenties. te trekken; de Hollamdsche kooplieden wensohten in geen geval dat Ant werpen als havenstad tot ontplooiing kwam: en het Roomsche België paste slecht bij het Prntestanlsdhe Holland. Dit laatste argument wordt tegenwoordig sterk aangevallen. Men wijst er dan op, dat Brabant en Limburg toch ook uitgesproken Roomsch-Katholiek zijn en dat de eenheid in het Nederlandsche volk thans niets te ensohen overlaat. Volkomen juist, maar men vergete niet. dat de „Generaliteitslan den" lang gpklaogd hebben en terecht over achteruitzetting en stiefmoederlijke be jegening: het waren slechts „wingewesten". Het verschil van godc henst tusschen Bel gië en Nederland was in 1S13 ongetwijfeld een beletsel voor een natuurlijke samenvoe ging en legde in België meer gewicht in de schaal dan de taalstrijd tusschen Vlamin gen en Walen, waarvan men toen nog heel weinig merkte. België en Holland, tot Grooi- Neder'and samengevoegd, zou een overwe gen,! Rjomsoh-Katholiek land geworden 'jn en waar de kern van Noord-Nederland zulks niet kon gedongen, droeg de samen voeging van meetaf de kiem der ontbinding in zich. Dit bleek al spoed'g en het bewind van Willem I, nu eens streng en dan weer toe gevend, spitste de tegenstelling meer toe, oan dat de scherpe kanten afgesleten wer den. Bovendien bleek al spoedig, dat de ge allieerden hun maaksel van 1815 geen al te groote liefde loedroegen. want toen op 25 Augustus 1830 de opstand uitbrak, lieten de mogendheden dien Koning in twijfel of hij moest toegeven, dan wel vrijheid van hande len had. Het zou gelukt zijn met wapenge weld 'het verzet te onderdrukken; maar Frankrijk duldde dat niet; op 8 November verklaarde het Nationaal Congres België onafhankelijk en op 20 December ging de Conferentie te Londen hiermee accoord. De bedoeling der bovendrijvende partij wa6 duidelijk; men zocht aansluiting bij Frankrijk, doch hiertegen bleef Londen zich krachtig verzetten en dit leidde tot de kro ning van Leopold van Saksen-Coburg tot ko- n ng van België op 21 Juli 1831. Hoezeer Willem 1 ook tegen het verloop van zaken had geprotesteerd, hij moest er zich ten slotte hij neerleggen. En het volk van Neder land deed het blijkbaar zonder veel hartzeer Vee! moest nog geregeld worden, de staats schuld en Limburg en Luxemburg werden verdeeld (waardoor Maastricht bij Neder land kwam): de rest bleef voorloopig 7,wc- ven. In 1839 kwam echter de definitieve schikking tot stand en daarom herdenken wij in dit jaar het accoord tusschen België en Nederland. Wij do"n dat zonder gevoelens van ran cune. in de overtuiging dat dit de bcsle op lossing was en dat deze twep natuurlanden als vredige vrienden elkander beter kun nen verslaan dan als door vreemde macht samcnffcklonken huisgenooten. 30 Juni De zomerzegels 1939 Verkrijgbaar van 1 Mei t.e.n 's-GRAVENHAGE. 21 April. Évenals in vorige jaren zullen ook dezen zomer en wel gedurende het tijdvak van 1 Mei t/m. 30 Juni a.s. zomerzegels verkrijgbaar wor den gesteld, met een toeslag boven de frankeerwaarde, welke ten goede zal komen voor de helft aan sociale doeleinden (tu- berculo e. kankerbestrijding en A.V.O. Arbeid Voor Onvolwaardigen) en voor de helft aan cultureele doeleinden ter tege moetkoming in den huidigen nood der cul tureele werkers. De zegels zijn ook in het verkeer met het buitenland voor frankee ring geldig tot en met 31 December 1944, en verschijnen in vijf frankeerwaarden. nl.: 13/2 cent (grijs) met een toeslag van IV2 cl; (groen) 2y2 12^ (rood) (groen) (blauw) de kerk en het huis Verbond van Sigarenfabrikanten Het Verbond van Sigarenfabrikanten in Nederland, waarvan een aantal vooraan staande leden reeds jarenlang rechtstreeks ls individueele leden bij het Christelijk Werkgeversverbond stonden ingeschreven, heeft besloten 7.irh als lid-vereeniging pij het Verbond van Protestantsch-Christelijke Werkgevers in Nederland aan te sluiten, teneinde mede door deze centrale werkge versorganisatie zijn belangen beharligd te Deze aansluiting ligt, aldus bericht men ons, geheel in de lijn van de sinds de reor ganisatie \an de Ghr. Wcrkgeversverecni- ging in 1930 tot Christelijk Werkge versbont! bewust gevolgde gedragslijn, dat zooveel mo gelijk vakorganisaties zich bij liet Verbond als centraal toporgaan dienen te organisee- ren. Daarbij wordt uiteraard in de eerste plaats gedacht aan vakorganisaties, die zelf op principieel Christelijken grondslag staan, doch ook aan die, waart»j splitsing in af zonderlijke Christelijke organisaties, om welken reden dan ook, niet wel mogelijk is, terwijl niettemin die organisatie in meer- dertieid begeert zich mede door een Protes- tantsch Christelijke Werkgeverscentrale ter verdediging van haar belangen te doen bij staan-. GLOEIENDE PARAFFINE OVER HET LICHAAM In een kelder aan de Marnixstraat te Am sterdam, waar een kleine larapekappenfabriek gevestigd is, is gistermorgen te ongeveer half vijf een pan met paraffine overgekookt, waardoor deze vloeistof vlam vatte. Een wfrrkmam, die daar bezig was, kreeg de gloeiende en brandende paraffine over het lichaam. Hij holde de straat op en sprong in het water van de nalbij gelegen Lijnbaans- gradht, waar hij eenige oogenblikken later door enkele burgers uit werd gehaald. In zeer zorgwekkenden toestand is het slachtoffer, dat ernstige brandlworden had bekomen, door den G.G. en G. D. naar het Wilhelminagasthuis gebracht. Het brandje, dat ontstaan was, was spoedig gebluscht. Economie en Financiën ROTTERDAMSCHE BOAZBANK Bedrijfswinst 1938 64.003, (v. j. 73-927,—) Onveranderd dividend van 4V2 pCt. Over 193S heeft dc Rotterdam se h e Boazbank een bedrijfswinst be haald van 64.003.— (v. j. 73.927.—). Er wordt V/i pet. dividend uitgekeerd (als v.j.) Aan het verslag over het vijftiende boek jaar ontleenen we de volgende bijzonder heden: Moesten wij in het. vorig jaarverslag re- Teveeren, dat het jaar 1937 niet beantwoord heeft aan de hooge verwachtingen omtrent het hei-stel van de welvaart bij den aanvang van dat jaar gekoesterd, liet jaar 1938 bracht niet een gunstigen keer. Zoowel de eoonomiscihe toestand als de ^groeiende onzekerheid tengevolge van het internationale gebeuren leidden tot groote te rughoudendheid in zaken en op beleggings- gebied. Vooral ons emissie-bedrijf ondervond hier van den nadeeligen invloed. De belangrijke uitbreiding, welke gedurende 1937 aan dit deel van ons bedrijf kon worden gegeven, bleek reeds vroeg in het voorjaar van 1938 hiet te handhaven. Practisch was gedurende het grootste gedeelte van liet afgeloopen boekjaar emissie van 31/2% Kerk- en School- leeningen op eenigszins ruimere schaal niet mogelijk. Eerst tegen het einde van het jaar kwam er meer vraag naar deze obligaties, en konden nog enkele leeningen worden uit gegeven. Waar de emissie-bedrijvigheid in 1938 te rugliep tot ongeveer een derde van die in het bij uitstek gunstige jaar 1937, behoeft het geen verwondering te wekken, dat ook de resultaten van ons bedrijf uit dezen hoof de teruggingen. Wel kon door den gelijk- matigen groei van onze incasso- en assu- rantie-afdeeling en door een uitbreiding van onze credietiDortefeuiirê van tijdelijk karak ter (nl. voor seizoencredieten), de teruggang nog eenigszins worden opgevangen, maar met een mindere provisie-bate van ruim f 10.000 moest het jaar worden afgesloten. De eerste maanden van het nieuwe jaar ga ven weer een bescheiden opleving te zien. Het rente-inkomen bleef gedurende 1938 vrij stabiel; zoowel de rente-ophrengst als de te veraoeden rente bleven zich beide in daleh- do liji bewegen. De bedrijfswinst over 1938 bedroeg f 64 003.09 tegenover f 73.927.38 in het vorige boekjaar. De rente-winst was groot f 76.839.72 te genover f 73.691.91 in 1937. De regelmatige groei van het bedrijf heeft •n te verwachten verderen teruggong van de rente-bate opgevangen. De provisie-rekening gaf een belangrijk lagere opbrengst en wel f 52.721.22 tegenover f 62.991.18 in 1937. Het onkistencijfer steeg, in hoohlzaak als gevolg van eenige uitbreiding en het ouder worden van ons personeel, van f 60.802.50 over 1937 tot f 63.491.85. De effecten-rekening gaf een nadeelig koersverschil van f 1040,28, hetwelk goboekt werd ten laste van dc rekening reserve voor bedrijfsrisico's. Overeenkomstig het advies van don Raad van Toezicht stellen wij voor op dc gebou wen af te schrijven een bedrag van f 10.000, de rekening meubilair te brengen op f 1 door afschrijving van f 719,25. over 1938 een dividend uil te keeren van 4*4% (als vorig jaar) en het restant der winst ten bedrage van f 28.783.84 toe te voegen aan de onder crediteuren opgenomen reserve voor bedrijfs risico's, waaruit tevens verlieaen op debi teuren worden afgeschreven. Gezien de nog herrsehende onzekerheid op internationaal politiek- en economisch ge bied, achten wij het een eisch van beleid eon belangrijk gedeelte der winst ln het be drijf te houden. De balans en winst- en verliesrekening f 524.2",8 (Si- and kap. f 500.0 1 (als v.i.)re- dit f 629. (788.370); deposito f 924 441 (807 948): spaar bank Ron* f 1.88S.020 (1 808 005); hyp. o/g j. f 66.000); kassiers t 149.552 De verlies- en winstrekening vermeldt o.m. Debet onkosten f 63 491 (60.802): winst f 64 ons f73.927); en Credit provisie f 52724 (62.991); interest f 76.839 (73.691). Jaarstukken goedgekeurd ln de gister gehouden jaarlijkaehe alge- meeno vergadering van Aandeelhouders werd besloten het dividend vast te stellen op 4Ï/Ó pCt. (ale v .j.). De aftredende leden van den Raad van Toezicht, dc hccren A. Bos en H. v. d. Burg werden als zoodanig herkozen. Statutenwijziging H.A.L. Eischer niet ontvankelijk verklaard ROTTERDAM, 2? April. De Kamer van civiele zaken der Arrondissementsrechtbank te Rotterdam, heeft vonnis gewezen tn tie procedure, welke is voortgekomen uit het verzet tegen de jongste statutenwijziging der Holland Amerika Lijn, waarbij o.m. voor houders van oprichterslbewijzen van 1873 het recht op tantième uit de overwinst ver vallen is verklaard. Deze procedure was aanhangig gemaakt en korten termijn vcor een groep dezer hou ders door den heer C. M. W. Bernbard te Bloemendaal. De rechtbank heeft eischer niet ontvan kelijk verklaard in zijn vordering. Groote Nivas-afdoeningen In 3 dagen 123.764 ton SOERABAJA, 21 April, (Aneta). De N.I.V.A.S. verkocht voor export 67.200 tons superieur en 4000 tons bruine suikers. Voor consumptie verkocht de N.I.V.A.S. nog 3000 tons superieur. Hiermede is 't totaal der afdoeningen ge durende de laatste 3 dagen gestegen tot 123.761 ton6. Gelijktijdig met deze verkoo- pen is tweemaal een verhooging van de M- mites aangekondigd. Voor export bedraagt deze verhooging niet minder dan 40 oent in twee dagen en voor consumptie 30 cent Door deze verhoogingen der limiites zijn de prijzen gekomen op ca ƒ7 per 100 kg. (oogst 1938 werd verkocht tegen een door snee-prijs van 5.15). Koninklijke Petroleum Tweede interim-aiviaena uitgekeerd 's-GRAVENHAGE, 22 April. Cnn zoo veel mogelijk te voldoen aan den van vele zflden gcuiten wensch, de betaling van een eventueel slotdividend niet lan ger Jan strikt noodzakelijk uit te stel len, heeft het bestuur van de Kon. Ned. Mij. tot Exp!, van Petroleum in Ned.- Indië besloter? een tweede interim-divi dend van 8 pCt. uit te keeren, betaal baar op 25 April a.s. Na het afsluiten der boeken zal wor den beslist of nog een slotdividend zal worden gedeclareerd. Naar wij vernemen is de „Koninklijke" tot dezen maatregel overgegaan, naar aan leiding van den meermalen uitgeoefende» aandrang om niet het uitkeeren van een di- idend niet langer te wachten dan strikt noodzakelijk is. Dit is bij een lichaam als de „Koninklijke" echter mede alhankoljj de resultaten van diverse dochter-maat schappijn. Thans is de situatie echter zoch danig dal het bestuur heeft gemeend in het belang van aandeelhouders deze geste te doen, al zijn dan de uiteindelijke resultaten nog niet volledig bekend. De zekerheid be staat thans dat veertien procent in totaal kan worden uitgekeerd (v.j. totaal dividend 17), doch omtrent een eventueel slot-divi- lend bestaat oo dit moment niet de minste zekerheid. Hieromtrent kan eerst worden heslist als alle resultaten volledig te over zien zijn en de boeken zijn afgesloten. Mag. De Bijenkorf Onveranderd dividend van 9 Blljkcna liet JanrvcrilnR van dc N.V. luffusljn dc UUenkorf over 1038 I» dc ctto-winat Kenteg.cn van 1.037.280 tot 1.603.462. Ken onrerand<sr«l dividend Het verslag deelt mede, dat In den del leed zich de terugplag der internationale j uatie zooal niet op do koopkracht, da-n to- >p de" kooplust van het publiek en derhal' ip den omzet, gevo Dat de exploitatie 1 g AMERICAN JciCARETTES| J nlng over 1938 oen tot 1937, betrekkelijk a in belangrijke mate latig i In de cede plaats bevat de winst over 1938 een toevalllgen aai band met het feit. dat de go-edi per uit. 1938 niet onbelangrijk lage Jaar tevoren. Aangezien de goedr steecfe worden opg< een ruime veilighei- gedeelte der hierin Als der aftrek de* Vuile resc derde factor van belang wordt genoemd standigheld. dat ln vergelding met het lande jaar de onkostvnberekenlng op een eindbedrag is afgesloten. larbaar, -omzet. bruto-exploltatiewinst In 1938 vrij wat ooger komt dan ln 1937. Evenals vorige Jaren s in het eind-resultaat mede begrepen de eins-tuitkeorlng van onze dochter-mi) de Hema", welke zich iif de belangstelling van et publiek mocht blijven verheugen. Wat betreft het boekjaar 1939 zun de tot '»•*- er verkregen uitkomsten, In het licht der egenwoordlge omstandigheden bezien, be- redigend, al kunnen hierop niet te hooge erwachtingen worden gebouwd. LOODGIETERS EN FITTERSBDDRIJF ROTTERDAM, 22 April. In de gister ge houden vergadering van aandeelhouders aer Centrale Handelsvennootschap voor het Loodgieters- en Fittersbedrijf te Rotterdam is besloten een interimdividend uit te kee ren van 20 pCt, KALEIDOSCOOP De N e w-Y o r k 6 c h e beurs opende gister prijshoudend. De handel was luste loos. De omzetten waren minimaal. Nu de spanning in Europa wat afneemt, treedt het ongunstig verloop in dc Amerikaan-1 sche constructuur weer duidelijk naar vo ren. Tegen het slot brokkelden de notce- ringen iets af. De omzet bedroeg 390.000 aandeelen. Aan aandeelhouders van de Hol la n d s c h e Bet, o n-M ij N.V. te 's-Graven- hage wordt voorgesteld over 1938 een divi dend van 15 uit te keeren (v. j. 10). Het voordeelig saldo van de exploitatie rekening van de JavaChina—Japan Lijn over 1938 bedraagt ƒ2.787.734 (v. j. f 3.915.574). Er wordt een onveranderd di vidend van 6 uitgekeerd. De winst over 1938 van de N.V. K u n 61 z ij d e s p i n n e r ij N ij m a bedraagt ƒ403.911 (v. j. ƒ432.077). Er wordt 7 di vidend uitgekeerd (als v. j.). LIJDERS aan NAAGPIJN maagkramp, zuur, hartwater en slechte spijs vertering zullen baat vin den bij het gebruik van het reeds vijftig jaren in den handel zijnde llpMlI!BI Alleen echt indien de ver pakking is voorzien van aen naam BOOM. rl.29 per doos per halve doos f 0.75. Nederlgndsch fabrikaat. (Reel.) ffiolixyn tui de li „Voor ieanamd van dien leeftijd, ja. Maar hij ligt te bed. Misschien, dat hij er van den zomer nog weer eens uitkomt, of als het voorjaar wat op wil schieten. Maar nu is het nog te guur. Wat was het vandaag een koude dag, en zoo donker en zoo saai. 't Lijikt wel, of we naar den winter gaan inplaats van naar den zomer". Adriaan antwoordt niet, maar hij loopt mee op, in de richting van Gelisse's huis. De vrouw babbelt alweer verder. „Dat van die gemeente van Olivier heeft hem ook geen goed gedaan". „Neen?" Adriaan wil niest vragen. De gemeente van Olivier interes seert hem in het minst niet. „Maar dat zult U niet weten. Vanzelf niet. U is hier al dien tijd niet geweest. Nu, de heele boel ligt uit elkaar. Van 't najaar al. Wat er precies gebeurd is. dat weet ik ook niet hoor. Er wordt zooveel gepraat en altijd kwaad. Zoo zijn de menschen. Vader zegt. dat wat er gezegd wordt, niet waar is. maar wat er dan wèl waar is. dat wil hij niet zeggen. Net iets voor Vader M s.ï~. feit dat Olivier en zijn vrouw vertrokken zijn. De stad uit. De een zegt naar Utrecht, de ander zegt naar Rotterdam. Maar wat doet dat er toe. Ze zijn weg. Maar daarvóór was er natuurlijk al wat. Het zaaltje is verkocht aan het Leger des Heils. Dat heeft ook een deel van de menschen gekregen, die vroeger bij Olivier kwamen. Piet van Berckel »s voor z'n eigen begonnen, ergens in een achterkamer, met een stuk of acht getrouwen. Z'n zoon en diens vrouw, U kent haar nog wel, Deborah Olivier van d'r eigen, die hebben belijdenis gedaan in de kerk, bij dominee Oosters. Vóór dien tijd al. Die zagen zeker al wat aankomen. Zoo gaat het, de ratten verlaten het zin kende schip. D'r zijn er ook, die heelemaal van niks meer willen weten, 't Is een treurige boel. Ik begrijp me ook niet, wat de menschen in die onderonsjes zoeken. Maar voor m'n vader is het een heele slag". „Ja. dat versta rk, hij ging daar heelemaal in op „Maar daér zal hij toch van opkijken, dat ik U meebreng". De goede vrouiw vertelt hem nog meer uit Waterdam. Vrouw Cosijn heeft zich na den verkoop van „De Bloeyende Amandelboom" aan het Rijk, uit de zaken teruggetrokken. Dat is te zeggen, haar zoons beheeren nu de zaken, voor het uiterlijk althans, maar het is algemeen bekend, dat z ij achter de schermen zit en aan de touwtjes trekt. Adriaans vermoeden is dus juist geweest. Maar hij zegt niet aan zijn metgezellin, dat hijzelf ook al zooiets had gedacht. Hij bepaalt zich tot een noodzakelijk ja of neen. of wat daarvoor moet doorgaan. Teveel nog met zichzelf bezig, luistert hij maar half en daarenboven heeft de chronique scandaleuse Waterdam hem nooit bijster geïnteresseerd. Verder verneemt hij nog. dat Meijers de zaken ook al aan kant heeft gedaan en nu van zijn centen leeft. Kamp is overleden, zijn weduwe heeft Waterdam verlaten en Halbertsma is nog steeds even onuitstaanbaar als vroe ger. Die man stikt nog eens in geestelijken hoogmoed. En hert is casueel, hoe die altijd nog weer menschen vindt, die naar zijn praatjes willen luisteren. Zoo komen ze bij het huis van Gelisse aan. Onderweg heeft Adriaan al eenige malen aan zijn hoed getikt voor be kenden, die hem hebben gegroet, 'n Ietwat benauwend idee, dat hij morgen den foeelen dag over de tong zal gaan. Door rijp en groen zal er over hem gepraat worden, en heel lang zal het niet duren, of ze weten te vertellen dat zijn engage ment „af" is. Er zullen bijzonderheden bij worden verteld of gefluisterd, die voor hemzelf geheel nieuw zouden zijn, als hij ze hoorde. Maar hij zal ze niet hooren. Als Adriaan de kamer van den ouden man betreedt, schrikt hij even. Hij had zich Gelisse toch anders voorge steld. Voor eenige jaren was hij nog zoo flink en wat Adriaan thans in het groote bed ziet liggen, is een menschelijk wrak. Hopeloos oud en afgeleefd. Alleen de oogen staan nog helder en de geest moet ook nog gaaf en gezond zijn. Direct heeft Gelisse den zoon van zijn ouden vriend herkend. „Ik wist. dat je komen zou", zegt hij met een zwakke stem, „kom hier bij m'n bed zitten, dan kunnen we wat praten". Adriaan gehoorzaamt. „Ik wist dat je komen zou", zegt de oude nog eens. „Niet dat je vandaag komen zou, maar dat ik je nog zien zou, voor ik hier mijn oogen voor goed sluit, dat wist ik. Hoe gaat het je. vertel me dat eerst eens. Ik geloof, dat je er moe uitziet, of is dat door het lamplicht?" „Ik kan er inderdaad wel wat moe uitzien, maar dat komt wel weer terecht". „Ja, je bent nog jong. dan komt dat wel weer terecht. Je komt me zeker vertellen, dat je klaar bent en nu binnenkort in den wijngaard hoopt te gaan werken. Ja, zoo gaat het, de ouden worden afgelost. Mijn taak is hier afgedaan zoo goed als afgedaan. Nog maar een korte tijd, dan word ik binnen gelaten. Als voor de poorten van het paradijs sta ik. Jij staat nog aan het begin van den weg". Het hindert Adriaan, dat deze vrome oude hèm, onerva ren en onwaardige® jongen kerel op èèn lijn met zichzelf stelt. Hij voelt dit als een leugen, tegen de louterheid van Geldsse. „Ik heb uitwendig misschien iets op U voor, maar ik zal nóóit kunnen dienen, zooals U dat tot nu toe doet." Dat zegt Adriaan, die op dogmatische gronden de roe ping van Gelisse op zijn minst in twijfel zou moeten trekken en dat inderdaad ook meermalen gedaan heeft. „Denk jij maar nederig van jezelf, jongeman. Kies de laatste plaats, dan zal de Meester komen en tot je zeggen: Vriend, ga hoogerop'. „Ik vrees, dat Hij tot mij zeggen zal: ga weg van Mij, Ik heb u nooit gekend". „Maar jongen, zóó ken ik je niet. Vergeet je nu. aan het begin al. dat Hij die u roept getrouw is? Ook als wij on trouw zijn, is Hij getrouw. Daar is iets priesterlijks in Gelisse? .preken, dat Adriaan tot belijden dringt. „Ik ben erger dan ontrouw, ik heb Hem verloochend". Daar schrikt Gelisse toch van. „Ik heb voor je gebeden, jongen, al die jaren, dat je ge loof niet zou ophouden en eh wat is er dan nu gebeurd?" En dan. met sobere woorden, vertelt Adriaan, van zich zelf, en ook van Jantien. Vóór hij het weet, vertelt hij. Hij vertelt en spaart daarbij zichzelf niet. Straks wacht hij het oordeel uit Gelisses mond. Niet hard genoeg kan dat zijn. Zijn ziel snakt naar de rechtmatige bestraffinq. Maar die vplgt niet. Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 10