mmmns
s Westers
Dr Colijn dringt aan op meer
zelfwerkzaamheid
WOENSDAG 19 APRIL' 1939
TWEEDE BLAD PAG. 5
Door een aantal scholieren uit Noordwijk 2
aan het Prinselijk Gezin bloemen aangeboc
inzet van het jaarlijksch l
5 op paleis Soestdijk Gisteren had te Rotterdam de feestelijke herdenking plaats van het zilveren jubileum van den heer D. L.
Eschbach als concierge van de Kweekschool met den Bijbel aan het Aelbrechtsplein. De in onderwijs-
kringen zeer bekende jubilaris temidden der leden van het schoolbestuur, leeraren, leerlingen en ver-
Het 15000 ton metende m.s.,jPendrechtvoor rekening van Phs van Ommerens Scheepvaartbedrijf in aan-
bouwt is gisteren van de werf der Rotterdamsche Droogdok Mij te water gelaten.
De Ned. Herv. Predikantenvereeniging hield gisteren in de Handelsbeurs te Utrecht haar 7£e algemeene vergade
ring. Overzichtfoto tijdens de toespraak van den heer N. Stufkens.
GEDISTINGEERDE
NOUVEAUTÊ'SIN
WANDEL
SPORTEN
MIDDAG
SCHOENEN
BRENGT
GOUDSIROOP
ZUIVERE RIETSUIKERSIROOP
IN FRAAIE BUSSEN
VAN Vz-l en 2VzK.G. NETTO
1813 - De Wasscherij met 'n meer
dan 100-jarige ervaring 1939
N.V. Delftsche
Stoom wasscherij
v.b. A. VAN OSSELEN
Oostsingel 151—152, DELFT, TeL No. 166
„ST. MAARTEN"
.A ,an Melkproducten
Poöp. FaWiek CUYK
SPECIALITEIT ln aUe
MELKPRODUCTEN
Uitsluitend en alleen ln fijnere kwaliteiten
Vraagt Uw winkelier
FRANCOIS BLOM'S
PRODUCTEN
Vele malen in Binnen- en Buitenland
met GOUD bekroond.
vergadering eerste kamer
's-GRAVENHAGE, 19 April. De Eervsto
Kamer der Staten Generaal zal haar eerste
vergadering na h"t Paaschreces houden op
Dinsdag 25 April, des avonds te half negen.
Dien avond staat een aantal kleinere wets
ontwerpen -p Je agenda. De vergadering
van Woensd?^ 26 April zal gewijd zijn aan
'de behandeling van het ontwerp wijziging
fréai tfte motorrijtuigenhelaetingwetj
Te gemakkelijk wordt de
staatsarm te hulp geroepen
Ware volkskracht en zelfwerk
zaamheid onafscheidelijk
verbonden
GRONINGEN, 19 April. Voor de afdee-
ling Groningen van „Patrimonium", die
haar 60-jarig bestaan viert en tevens de
25-jarige werkzaamheid van haar Wo
ningstichting herdenkt, heeft de minis
ter-president, Dr. H. Col ijn, gisteren
avond gesproken over „Zelfwerkzaam
heid".
Spreker ving aan met woorden van geluk-
wensch en herinnering. Bij het doorbladeren
van het gedenkboek, dat in 1929 bij het
5(Hjarig bestaan der afdeelihg is verschenen,
is spreker opgevallen, hoezeer men zich hier
heeft gehouden aan den gestelden eisch van
zelfwerkzaamheid. Ook in de tieu jaren na
1929 is dat zoo doorgegaan.
Spr. ging na hoe eenerzijds het ongebon
den individualisme der 19e eeuw tot ernstige
misstanden heeft geleid en hoe anderzijds
het ingrijpen, beschermen en regelen van de
overheid tot gevolg had dat de drang naar
zelfwerkzaamheid verzwakte. Als voorbeald
noemde spr. het feit, dat de schoolstrijd in
1920 op financieel terrein is beëindigd.
De toestand var. 's lands financiën dwingt
thans evenwel tot allerlei versoberingen in
de publieke huishouding, dus ook in de
school. Veel zou op dit gebied beter kunnen
zijn, indien de offervaardigheid voor de
school ons sierde, zooals zij dit onze ouders
en grootouders deed. Zelfs met een kwart
van die offervaardigheid zouden we thans
al tevreden zijn en veel kunnen verbeteren.
En waarom faalt het ons zelfs aan dat
kwart offervaardigheid? Omdat de overheid
nu al nagenoeg 20 jaar de lasten van het
onderwijs heeft gedragen, daarom zijn wij
aan het dragen van dien last, zelfs van een
klein deel van dien last, ontwend.
De omvang van de staatsbemoeienis gaat
in onze dagen, zij het noodgedwongen en niet
van harte, zelfs zoover, dat de zelfwerkzaam
heid van den enkeling en van de maat
schappelijke groepen gevaar loopt in de ver
drukking te geraken. Tot onberekenbare
schade van onze volkskracht.
Opgedrongen staatsbebeerschlng
Dit alles geschiedt niet, althans in Neder
land niet, uit begeerte naar zulk een staats-
beheersching van het leven. Ze wordt ons
goeddeels opgedrongen door de internatio
nale toestanden en verhoudingen op finan
cieel en economisch gebied, maar dat neemt
niet weg, dat de schadelijke uitwerking er
van op den volksgeest ook zóó zijn invloed
gevoelen doet. De Staat dirigeert in Neder
land nog niet alles, maar ook hier te lande
ontbreken de stemmen niet, döe luide roepen
om nog sterker staatsingrijpen en die dus
f e i t e 1 ij k aansturen op verzwakking van
zelfstandige volkskracht. De leer, dat den
Staat alles geoorloofd is, is niet in onzen tijd
ontstaan. Als de middeleeuwen zijn afgeslo
ten en de nieuwe tijd zich op velerlei gebied
aankondigt, dan wordt, in tegenstelling met
wat aan de middeleeuwen als ideaal voor
oogen had gestaan, al spoedig geleeraard,
dat moraal en religie voor het staatsleven
alleen beteekenis hebben, indien zij het
staatsdoel dienen. Het supreme doel van de
staatkunde is: het succes. Daarom kan de
Staat eigenlijk geen moreele bindingen aan
vaarden. Wat in den enkelen persoon op het
scherpst zou moeten worden gelaakt, kan
een onontwijkbare plicht zijn voor 'n staats
man, n.l. indien het staatsdoel zulks noodig
maakt Het is deze door Macchiavelli in het
begin der 16e eeuw ontwikkelde leer. die in
dagen niet slechts opnieuw geleeraard,
doch ook in praktijk wordt gebracht.
En nu verlieze men den samenhang der
dingen niet uit het oog. Eenerzij ds een uit
den nood der tijden geboren steeds groeien
de staatsbemoeienis met het volksleven in
zijn verscheidene schakeeringen en ander
zijds een op zichzelf wel oude doch thans
met verdubbelde kracht gepredikte en toe
gepaste staatstheorie. Twee stroomtngen, die
beide tot dezelfde practische uitkomst
leiden.
Gelijkvormigheid van actie
En nu voelt ge vanzelf reeds dadelijk, hoe
uit die uiteindelijke samenvloeiing van deze
twee stroomingen een verdoezeling moet
boren worden van de juiste onderscheiding
tusschen staat en maatschappij, tusschen
overheid en volk. Men hoort den een luide
prediken wat de ander reeds bezig
doen. zij het dan dat de oorzaken, die tot
prediken en handel dringen, van geheel ver
schillenden aard zijn. Het is van de breede
volksmassa niet te verwachten, dat zij aller
eerst aandacht schenkt aan dat verschil in
motief. Ze hoort den een aandringen op on
beperkte staatsmacht en ze ervaart aan de
andere zijde, dat de overheid steeds dieper
in het leven ingrijpt, dat de ruimte voor
zelfwerkzaamheid steeds meer inkrimpt en
de taak der overheid voortdurend groeit.
Naast elkaar ontwikkelen gedachte en daad
zich in dezelfde richting en in die gelijk
vormigheid van actie schuilt nu een ernstig
gevaar voor de zuiverfieid van het waar-
deeringsoordeel met betrekking tot de prln
—Qmmmm ««At 1690a mmmm
WAT LEVERT LEVERT. IS GOED
cipieel juiste verhouding tusschen overheid
en volk, tusschen staatsmacht en zelfwerk
zaamheid. Het onderscheidingsvermogen in
dit opzicht verzwakt en dreigt ten slotte ge
heel te loor te gaan. Zooals een volkomen
gezond mensch, die nimmer ziek was, zich
niet kan voorstellen hoe een ernstige zieke
zich voelt, zoo mist een volk, dat geen zelf
werkzaamheid meer kent, het juist inzicht
in hetgeen voor het behoud der volkskracht
noodig is.
De gevolgtrekkingen
Welke gevolgtrekkingen moeten we
nu aan deze beschouwing ontleenen? Al
lereerst deze, dat we groote voorzichtig
heid moeten betrachten wanneer het er
om gaat den machtigen staatsarm te
hulp te roepen, zoodra we op onzen weg
iets tegenkomen, dat ons niet erg bevalt
en dat, naar ons oordeel, verbetering
behoeft.
Er is in dezen tijd reeds zooveel, dat,
onder den dwang van allerlei omstan
digheden, door den Staat moet worden
ter hand genomen, dat de enkeling niet
opgewassen is tegen de aanstormende
moeilijkheden, dat met alle kracht moet
worden vastgehouden aan het beginsel,
dat ware volkskracht en zelfwerkzaam
heid onafscheidelijk met elkaar verbon
den zijn.
Naarmate de zelfwerkzaamheid groo-
ter is zal de volkskracht zich in gunstiger
zin ontwikkelen en die toegenomen volks
kracht prikkelt dan op haar beurt weer
tot grooter zelfwerkzaamheid.
Een luchthaven bij Eist?
NIJMEGEN, 19 April. De gemeenteraad
aar te stellen voor deelname in de stich-
tot oprichting en
;eld onder Eist
ROFFELRIJMEN
WANHOPIG
ln 't stadsche stemlokaal
zit aan de groene disch
Het deftig stembureau:
drie heeren, vleesch noch visch
Voor wie op deze plaats
zijn stemplicht komt voldoen:
Drie trotsche toonbeelden
van hoogst neutraal fatsoen.
Daar treedt een moedertje
schroomvallig op 't tapijt;
De oproep wordt bedeesd
ter tafel neergeleid.
De praeses, die met zwier
z'n fok heeft opgezet,
Leest overluid haar naam
en biedt haar een biljet.
Het vrouwtje vat het aan,
schiet schuw het hokje in,
Ontvouwt het groote vel,
maar 't heeft voor haar geen zin,
Ze komt het hokje uit
en vraagt den hoogen heer:
Wie ze nu hébben moet,
ze weet het héüsch niet meer!
,Je neemt maar tuien je wilt!
je neemt de beste maar!"
Beweert de president,
en rekent zich al klaar,
Maar 't vrouwtje laat niet los
en vraagt met luider stem:
„Wie is de beste dan?
Natuurlijk neem ik hèm!
„Ikleugent de meneer,
„ikweet het waarlijk niet."
En 't vrouwtje zegt verbaasd
als ze hem blozen ziet:
zoo'n hooggeleerde 'heer,
Dan weet een ziel als ik
Officieele Berichten
INDISCHE UITRUSTINGEN
HEERENKLEEDING NAAR MAAT
STEMMERIK C°
LAAN VAN MEERDERVOORT 66
DEN HAAG
EIGEN ZAAK SOERABAIA GEMBLONGAN.
ORIGINEELE
WESTLANDSCHE
VRUCHTENWIJN
IN ROOD EN WIT
VAN VOLRIJP WESTIANDSCH FRUIT
FIRMA J.BEUDEKER ROTTERDAM
Verkoop uitsluitend aan den Handel
RAAD VAN J
