VtSSS doetje
rd
CDeZyen y
DINSDAG 18 APRIL 1939 EERSTE BLAD PAG. a
Buitenlat.c
„moordenaar
gezocht"
Amerikaansch pamflet tegen
Adolf Hitler
Roosevelts vredes-aanbiedïvgen
(Van onzen Duitschen correspondent)
Onder het opschrift „Moordenaar ge
zocht!" verspreidt een anti-nationaal-
soc alistische lga in 'Amerika op het 1
oogenblik een pamflet, waaruit de felle
haat spreekt, welke men in het democra-
tische land van Wilson en Roosevelt zoo
wel tegen Hitier persoonlijk als tegen
het regime van den totalen staat koestert l
Het pamflet heeft het formaat van een
steekbrlef en draagt de voorgeschreven
politiefoto's van dein Führer. Wij ont-
leenen aan den tekst het volgende:
„Verantwoordelijk voor 50.000 dood
vonnissen sedert 1933, voor meer dan
200.000 arrestaties, voornamelijk van ge
leerden en paedagogen uit religieuse en
politieke kringen. Hij heeft de vrijheid
van drukpers afgeschaft, vrije meenings-
uit'ung en vakvereenigingen verboden,
den middenstand vernietigd en Tsjecho-
Slowakije van 16 millioen pond goud
beroofd."
Zelfs de ..Sunday Dispatch" is van ipee-
ning, dat dit de felste attaque genoemd moet
worden, welke men zich tot dusver in Ame
rika tegenover Adolf Hitler heeft veroor
loofd. Het pamflet besluit zyn aanval op het
Duitsche staatshoofd aldus: „Men heeft hem
het laatst in Memel gezien. Bevindt zich
thans onderweg naar Roemenië, Polen en
Italië. Wanneer men hem in New York of
omgeving ontdekt, gelieve de anti-nazi-liga
hiervan in kennis te stellen!" En merkwaar
dig genoeg valt de publiratie van dezen steek
brief vrijwel samen met het telegrafisch
schrijven van Roosevelt aan Hitler en Mus
solini.
Men kan begrijpen, dat de boodschap van
president Roosevelt onder deze omstandig-
hedenen een storm van verontwaardiging
tengevolge heeft. Men herinnert aan de
noodlottige 14 punten van zijn voorganger
Wilson en men ziet in zijn schryven aan
Mussolini en Hitier niet veel meer dan een
handige propaganda, om zijn positie als
president bij de aanstaande verkiezingen te
versterken. Roosevelt is volgens de nationaal
socialistische eenheidspers de opruier tot
een nieuwen oorlog tusschen de democrati
sche landen en de totale staten. Men stelt
hem verantwoordelijk voor de hetze, die in
de VereenTgde Staten tegen het huidige
Duitschland wordt gevoerd en is ervan over
tuigd, dat Chamberlain onder den invloed
van deze actie zijn politieke inzchten is gaan
wijzigen ten gunste van Sovjet-Rusland.
Daarom aanvaardt men Roosevelt dan ook
niet als den vrede-engel, die de wereld
in dit geval Duitschland en Italië met een
„heilboodschap" komt verrassen. Zijn tele
grafisch schrijven aan den Führer beschouwt
men eerder als een nieuwe schakel in den
keten, die de omsingelingspolitiek ten na-
deele van Duitschland moet bewerkstelligen.
En niet zonder leedvermaak stelt men vast,
dat Kalinin de eerste was, die president
IRoosevelt telegrafisch gelukwenschte met
zijn brief aan Hitier, waaruit kan worden
afgeleid, dat deze daarmede in den geest van
Moskou gehandeld heeft!
Scherp antwoord van Hitier?
Uit naam van heel het Duitsche volk zal
Hitier op 28 April in een hiertoe bijeenge
roepen Ryksdagzitting Roosevelt van repliek
dienen en men kan met een scherp antwoord
zijnerzijds rekenen. Wanneer gevraagd wordt
waarom dit antwoord niet eerder gegeven
wordt, dan moet eraan herinnerd worden,
dat de Führer aanstaanden Donderdag zyn
50sten geboortedag hoopt te vieren en men
wil waarschijnlijk de volksstemming niet
laten beïnvloeden door de buitenlandsche
politiek. Het gaat daarbij om den eersten
officieel erkenden nationalen feestdag ir
Groot-Duitschland en we zullen dien mor
gen waarschijnlijk een parade bijwonen,
welke aan pracht en praal soortgelijke de
monstraties uit den keizerlijken glanstijd
de schaduw stelt. Dat is dan in indirecten
vorm het eerste antwoord van den Führer
aan Roosevelt en een week later zal het di
recte antwoord ongetwijfeld aan duidelijk
heid niet minder te wenschen overlaten.
Maar bij wijze van voorbereiding stelt de
„Angriff" reeds eenige vragen aan het Ame-
rikaansche volk, welke als een voorproefje
beschouwd dienen te worden:
„Weet het Amerikaansche volk, dat de
brief van Rooseveit opvallend veel overeen
komst heeft met de actie van president Wil
son in 1918, wiens onheilvolle politiek Ame
rika na den oorlog niet langer wilde volgen
daar het zelf daaronder maar al te zeer had
te lijden?
„Weet het Amerikaansche volk, dat Roose
velts telegram niet ten doel heeft, den vrede
te bewaren, maar uitsluitend het tegendeel,
daar hij hiermède slechts een verandering
van de Amerikaansche neutraliteitsbepalin-
gen wil aankondigen?
„Weet het Amerikaansche volk, dat Roo
sevelt zich met deze daad aan het front te-
samen met de bolsjewisten heeft gesteld, met
elementen dus, die in Amerika al net eender
als in alle andere landen revolutie, vernie
ling en onteigening nastreven?"
Men ziet: de an'ithese -tusschen de demo
cratische en de totale staten komt in al deze
vragen tot uiting. Men spreekt langs elkan
der heen en ieder'is ervan overtuigd, dat
zijn zienswijze de eenig juiste is. Maar met
deze wederzij dsche hardnekkigheid komt
men geen stap verder en het is derhalve te
wenschen, dat de Führer straks in de Kroll-
opera aan Amerika en daarmede aan de
gansche wereld een antwoord zal geven,
dat eerder tot nieuwe toenadering dan tot
toenemende verwijdering den stoot geeft!
Italië's buitenlandsche politiek
De senaat spreekt zich uit
De Italiaansche senaat heeft gisteren hot
adres van antwoord op de Troonrede goed
gekeurd.. In dit adres wordt gezegd, dat de
unie tusschen Italië en Albanië de veilig
heid en vrijheid van beweging van Italië zal
versterken. Verder wordt de nadruk gelegd
op de voordeelen van de spil RomeBerlijn,
„een constructie, die belangrijker en stabie
ler is dan een bondgenootschap".
Het Britsch-Italiaansche accoord van April
1938 ..heeft de vraagstukken betreffende alle
gebieden buiten Europa, waarbij beide lan
den belang hebben, geregeld en heeft een
duurzame periode van normale en vrucht
bare betrekkingen tusschen Italië en Enge
land mogelijk gemaakt.
Ten aanzien van de Fransch-Italiaansche
betrekkingen zegt het adres woordelijk:
„Wat Frankrijk betreft, blijven er. nu de
overeenkomsten van 1936 op 17 December
door Italië zijn opgezegd wegens niet-nako-
ming van de zijde van Frankrijk, belanerijke
koloniale vraagstukken te regelen, die de
Duce heeft gepreaiseerd door hun de namen
Tunis. Dzjiboeti en Suez te geven. Het eerste
antwoord van Frankrijk was negatief.
De Duee heeft reeds de gedragslijn aange
geven, die ons land zou volgen, indien deze
houding -niet zou worden gewijzigd. De kloof
tusschen beide landen zal breeder en onher
stelbaar kunnen worden. Wij zullen daarvoor
niet verantwoordelijk zijn. In afwachting
van de voldoening, waarop het recht heelt,
weigert Italië elke internationale verplich
ting tot beperking der wapening te ondertee
kenen".
Het adres zegt verder, dat Italië de vrucht
bare samenwerking met Spanje, welke be
gonnen is in den aanvang van den vrijheids
oorlog, zal voortzetten. Italië wensrht den
vrede, maar is ook vastbesloten sterk te zijn
om als vriend gezocht en als vijand ge
vreesd te worden".
De Duitschers
en Italianen in Spanje
Een Duitsch militair expert
op bezoek
De diplomatieke redacteur, van „Evening
Standard" zegt uit betrouwbare bron te
hebben vernomen, „dat minsten.* twee ba
taljons Italiaansche Alpenjagers naar Ca-
dix zijn gezonden en dat twee andere batal
jons zich in de Pyreneeën bevinden".
Hetzelfde blad geeft te kennen, dat zich
ongeveer zes Duitsche divisies thans in
verschillende deelen van het Italiaan-
c h e rijk. bevinden.
Een speciale correspondent van de „Dai-
Tel." weet te melden, dat»de Duitsche
generaal Von Kaupitz momenteel in
Spanje rondreist, officieel, om zich op de
hoogte te stellen van de door de rooden
aangerichte verwoestingen, doch dat het
eigenlijke doel zou zijn, de Spaansche auto
riteiten te „adviseeren" inzake bepaalde
strategische overwegingen bij een moge
lijke campagne met Catalonië als basis.
Opgemerkt moet worden, aldus het En-
gelschc blad, dat slechts zeer zelden over
de bewegingen der Duitschers in Spanje
gesproken wordt. Zij doen hun werk
meestal op niet opvallende wijze. Hun de
póts en bases liggen op groote afstanden
van de hoofdwegen en zijn zelden te zien.
Dit beteekent een scherpe tegenstelling
met de Italianen, wier kampen en depóts
steeds voor iedereen zichtbaar zijn. De Ita
liaansche soldaten, die geen dienst doen,
zijn steeds in uniform, doch de Duitschers
dragen, waar zij kunnen, burgerkleeren.
De „Daily Telegraph" weet verder tc
melden, dat sedert de bezetting van Barce
lona, drie maanden geleden, in deze stad
alleen reeds ongeveer 35.000 arrestaties
zouden zijn verricht. Voortdurend worden
nog personen gearresteerd.
Ten slotte meldt het blad nog, dat vol
gens de laatste berichten, waarover de
Fransche autoriteiten beschikken, kortgele
den te Cadiz 15.000 Italianen aan land ge
zet zijn, welke zich nog steeds in de buurt
van deze stad bevinden. Dit beteekent, dat
zij het op 100 K.M. afstand gelegen Gibral
tar zouden kunnen bedreigen.
Bij zijn aankomst te Rome werd veld
maarschalk Goering door Mussolini ont
vangen. De begroeting tusschen de twee
staatslieden.
De Poolsch-Duitsche betrekkingen
Nog een zeer koele sfeer
Zoowel in Duitsche politieke kringen als
in Poolsche diplomatieke kringen te Berlijn
wordt bevestigd, dat de Poolsche ambassa
deur te Berlijn, Lipski. na zijn terugkeer
uit Warschau Vrijdagavond niet op het mi
nisterie van buitenlandsche zaken werd ont
vangen, nooh om een onderhoud heeft ver
zocht.
Overigens is minister von Ribbentrop dien
selfden avond naar Münahen vertrokken.
Lipski heeft geen antwoord van de Pool
sche regeering overhandigd op de Duitsche
vragen en in Poolsche kringen geeft men te
verstaan, dat Duitschland reeds een maand
voor het vertrek van Beek naar Londen
volkomen op de hoogte was met de Poolsche
opvattingen.
De Duitsche ambassadeur te Warschau,
von M o i t k e, vertoeft op het oogenblik met
zijn gemalin in Silezië. Hij heeft ee>n kort
bezoek gebracht aan Berlijn, doch, naar ver
nomen wordt heeft de Führer hem niet ont
vangen.
Na de evacuatie der Fransche boeren
uit het Italiaansche grensplaatsje
Isola. De grenssteen nabij het dorp.
welke thans bewaakt wordt door een
Fransche en een Italiaansche wacht
en waar men niet mag passeeren op
straffe van arrestatie.
De defensie der Alands-eilanden
Volgens door de „Stockholms Tidningen"
uit Berlijn ontvangen 'berichten zou de Duit
sche regeering vijandig staan tegenover een
medewerking var. Zweden bij de verdedi
ging van de Alandseilanden. zooals die is
uiteengezet in het ontwerp, dat Zweden en
Finland aan de staten, welke de comentie
an 1921 onderteekend hebben, hebben
oorgelegd.
Duitschland zou op het standpunt staan
dat het als grootste vlootmogendheid in le
Oostzee en met het oog op de strategische
bctoekenia der eilandengroep ook een woord
heeft mee te spreken.
De „Stockholms Tidningen" verwerpt dit
landpunt en doet uitkomen, dat Zweden
Finland zich er in hoofdzaak toe bcperki
dat neutraliteit der eilanden te verzeker
hetgeen natuurl'jk is, omdat heide landen
vastbesloten zijn neutraal te blijven in
Europeeschen oorlog.
Het blad zegt: ..De mogendheden, die de
►nventie geteekend hebben, zouden het
recht hebben aanspraak te maken op de me
dewerking aan de verdediging der eilanden,
indien zij nadrukkelijk zouden verklaren
neutraal tc zijn. In het tegenovergestelde
geval zou iedere medewerking van haar
rijde het einde der neutraliteit van Finland
en de Alands-eilanden beteekenen".
De Chineezen omsingelen Kanton
Kanongebulder in de stad te hooren
Kanton is het brandpunt geworden van
het groote Chineesche tegen-offensief, dat
zich uitstrekt over vijf provincies. In de
vreemdelingenwijk van de stad is dan ook
voortdurend het gebulder der kanonnen te
hooren. Na de inneming van Tsjeng Tsjing
is de aanval geconcentreerd op Kanton. De
Chineezen hebben reeds de Sinan-kreek op
12 mijl ten Westen van de stad overgesto
ken, ondanks het hevige mitrailleurvuur
van de Japanners.
Een tweede troepenafdeeling, die van het
noord-oosten uit in 48 uur 15 mijl zou zijn
opgerukt, is thans, zoo wordt gemeld, nog
slechts 20 mijl van de stad verwijderd. De
Chineesche troepen zouden den spoorweg
van Kanton naar Sam Sjoei bij Tsjoeng
Pak hebben afgesneden, terwijl om den
spoorweg naar Kouloen verwoed gestreden
wordt. De omsingeling van Kanton is bijna
voltooid; slechts bij de Paarl-rivier hebben
de Japanners nog een uitweg.
De jongste gebeurtenissen in het Verre
Oosten hebben de beschouwingen over een
mogelijke interventic van Engeland en
Amerika weer nieuwe stof gegeven. Behal
ve het Chineesche tegen-offensief is er de
overhaaste reis van den Britschen ambas
sadeur, sir Archibald Clark Kerr, naar
Tsjoen King en de plotselinge overbrenging
van dc Amerikaansche vloot naar den Stil
len Oceaan.
ENGELANDS VOEDSELVOORZIENING
IN OORLOGSTIJD
In Engeland worden plannen voorbereid
door het departement voor de voedselvoor
ziening met het doel. ieder persoon in het
Vcreenigd Koninkrijk in geval van oorlog
een geregeld, behoorlijk deel te verzekeren
van de voornaamste levensmiddelen, tegen
redelijke prijzen, welke bij de verordening
worden vastgesteld.
Veertienduizend plaatselijke commissies
worden direct ingesteld, 60 millioen distri
butiekaarten liggen gereed.
Gistermiddag zijn drie Fransche kruisers
•an 7600 ton en drie Fransche torpedoboot-
jagers voor Gibraltar aangekomen. Het
totale aantal Fransche oorlogsschepen, dat
jgistermidd.--. bij Gibraltar lag steeg daar
door tot veertien. (Twee linieschepen, drie
kruisers en negen torpeóobootjagers.) Naar
Reuter uit Londen meldt, bevindt nagenoeg
geheele Engelsche Middellandschezee-
rioot zich bij Malta. Te Gibraltar liggen
slechts enkele Britschc oorlogsbodems, voor
net meerendeel torpedobootjagers. De Fran
sche zeelieden hebben verlof gekregen aan
Jand te gaan.
CALCUTTA, 17 April. (R. O.) Gisteravond
is te Majdia, op 100 K.M. afstand van Cal
cutta, een personentrein op een anderen
trein gereden, tengevolge waarvan 27 per
sonen gedood en 3 andere gewond werden.
Onder de slachtoffers schijnen zich geen
Europeanen te bevinden.
Reeds zestien dagen duurt in het oosten
der Vereenigde Staten een staking vai
arbeiders in de bruinkoolindustrie, welke
thans ernstige gevolgen dreigt te hebben.
Zoo heeft de stad New-York bijv. nog
slechts voor 10 dagen bruinkolen in voor
raad.
Burgemeester Laguardia heeft Roo-
ivelt per telegram om tusschenkomst
zocht en er op gewezen, dat de verzorging
der ziekenhuizen, van den ondergrondschen
van de elcctriciteitscentralen ernstig
gevaar loopt. Bij de staking, die uitgebro
ken is ten gevolge van een loonkwestie,
zijn thans 320.000 mijnwerkers betrokken.
en gesterkt en Uw
slaap wurdt weer rustig door het gebruik van
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Gfazen Buisje 75 ct BIJ Apoth ep Drogisten
(Reel.)
U rookt graag? WRIGLEY'S P.K. na
elke pijp, sigaar of sigaret, verdubbelt
het rookgenot.
Het verfrischt de adem en houdt de tanden
a bevordert de apüavc
Koopt vnndao
Veel genot
RUBBER
ding. 6.307.00 Onderwijsfonds voor de
Scheepvaart. 8.03 Schriftlezing, meditatie.
8.15 Berichten, gram.muziek. (9.30—9.45 Ge-
lukwenschen.) 10.30 Morgendienst 11.00 u.
Gram.muziek. 11.15 Viool en plano. (In do
pauze: Gram.muziek). 3 00 Chr. Kinderkoor
„Lenteleven" en gram muziek. 3.80 Gram.
muziek. 3.45 Zang en plam
Voor joi
izlek.)
de pauae
46 Gelul
ii meisjes. 6.455.65 Gram.
iserle. „Waarom Chr. geor-
5 Gram muziek, berichten.
iziek. 6.00 Ci
ganLseerd". 6.
6.30 Taalles en
aanvaringsreglement 7.00 Berichten. 7.15 u<
Voor postzegelverzamelaars. 7.45 Gram.mu
ziek. 7.50 Causerie vanwege de Oentrale
voor Werkloozenzorg. 8.00 Beriohten ANP,
herhaling SOS-Berlchten (Het avondpro-
Binnenland
Schip gezonken op de Waal
Een der opvarenden verdronken
VUREN, (Gld.) 18 April. Tijdens een plot
seling opgestoken No.rd Westerstorm is
gisteravond omstreeks zeven uur op de ri
vier de Waal de motorboot „Broedertrouw",
metende 147 ton en geladen met grint, nabij
de kaikzandsteenfabriek alhier in moeilijk
heden geraakt en gezonken. De 22-jarige
schippersknecht J. v. d. Ruit uit Papen-
drecht is hierbij verdronken.
Op het moment dat het schip zonk, sprong
de schipper, A. M ij n s t e r uit Zwijndrecht,
te water. Hij zwom naar een in de nabij
heid varend schip en werd opgepikt. Nadat
hij te Vuren aan land was gebracht heeft
hij zich op weg naar zijn woonplaats be
geven.
De knecht verdween met het schip in de
diepte. Het lichaam is nog niet opgehaald.
bekendm
8.15 De
orkest e
Stlchtsch Salon-
SCHAKEN
Het tournooi te Margate
Vier leiders in de hoofdgroep
MARGATE, 18 April. In de vijfde rondi
hebben Flohr, Keres en Capablanca hun
partijen gewonnen, terwijl de leider, Sir
George Thomas, tegen zijn landgenoot Ser
geant remise spoelde. Vier deelnemers staan
in de hoofdgroep met 3Vfc uit 5 boven
zoodat de spanning wel buitengewoon
groet is.
De vits:agen luiden:
Hoofdgroep, vijfde ronde.
Sir George Thomas—Sergeant V2V2
FlohrNajdorf 1—0
Wheatcroft—Keres 01.
Capanlanca— Miss Menchik 1—0.
Golomhek--\fi!ner Barrv 01
,Ee inlanders'
1 da „Vedeli
11.50—12.00 Schriftlezing.
HILVERSUM 11. 301.3 M. VARA-Ultrendlng.
10.0010.20 v.m. en 7.308.«0 VPRO. 8.00
Orgelspel, (ca. 8.16 Berichten). 8.30 Gram.
muziek. 9.30 Causerie „Onze keuken". 10.U0
Morgenwijding. 10.20 Voor arbeiders In do
Continubedrijven. 11.40 Voor de we-rkloozen.
12.00 Gram.muziek, (ca. 12.15 Berichten).
12.30 VARA-Orkest. 1.151.45 Gr&m.musteK.
2.00 Voor de vrouwen. 3.15 Voor de kinde
ren. 5.30 VARA-Orkast. 6.28 Berichten. 5.30
Gram.muzlek. 6.40 Causerie ,Het Plan van
den Arbeid en Welvaartspolftlek". 7.00 uur
VARA-Kalender. 7.05 Felicitaties 7.10 Vo
caal concert 7.30 Lezing „Vier belangrijke
problemen, maar dan niet alleen voor domi
nees". 8.00 Herhaling SOS-Berichten. 8.03
Berichten ANP. VARA-Varla. 8.20—12.69 u.
Verkiezingsuitslagen en gram.muzlek. (Om
10.00 Berichten ANP).
DROITWICH 1500 M: 10.50 Orkest. 11.60 Orgel
12.20 Zang en piano. 12.35 Declamatie. 12.65
Trio. 1.20 Discussie. 3.10 Concert. 2.25 Or
kest 2.59 Orkeet, 3.20 Veeper. 4.40 Band.
5.40 Wetenschappelijk overzicht 6.20 Orgel.
6.50 Actueele uitzending. 6.20 Symphonie-
orkeat 8.45 Concert. 9.30 Cabaret. 10.20 uur
Band.
RADIOPARIS 1648 M. 10.20 Orkest. 11.30 u.
Zang. 12.25 Orkest. 1.35 Zang. 3.06 Cello.
4.05 Fluit. 4.25 Orkest. 5.35 Altviool. 6.20 u.
Zang. 6.50 Viool. 7.59 Orgel. 8.20 Variété.
9.20 Symphonieconcert.
BRUSSEL 322 en 484 Mi 32 2 M: 11.50 Orkest.
4.20 Kwartet. 7.35 Symphonleorkest en koor.
484 M» 4.20 Orkest. 6.35 Viool. 6.05 Zang.
7.20 Muslc-Hall Programma. 9.30 Orkeet.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 Mi 7.20 Toe-
k 7.59 Orkeeten en Reportages. 9.35 u.
*t en reportages. 10.50 Uitzending ter
renheid van Hitlers verjaardag.
Keres en Capablanca, allen 3% punt. 5.
Sergeant 3 pnt.; 6 Milner Barry 1x/2 put.;
7. Najdorf 2 pnt 8 Vera Menohik 1V2 pnt.;
9. Golombek 1 pnt. plus 1 afgebroken ipartij
10. Wheatcroft 0 pnt plus 1 afgebr. partij.
Premier reserves groep A:
Zevende ronde:
L a n d a u—Parr 10.
Premier reserves groep B:
Zevende ronde*
Opocenskv—dr Mulder 10.
Dewing—van Doesburg 01.
Prem er reserves groeip C:
Zeven Je ronde:
Schelfhou tMieses V2V%-
„Ik heb tot vanmorgen gemeend, dat Jantien van mij hield,
zooals ilk van haar".
„Daar heb je verkeerd aan gedaan, Adriaan".
„Mag ik dat dan niet verwachten van het meisje, waar ik
eerlijk mee verloofd ben. en waar ik mee hoopte te trouwen
binnen enkele maanden?"
„Neen, neen, duizendmaal neen. Je hebt te goeder trouw
gehandeld, daar twijfel ik niet aan, maar toch deed je ver
keerd. Je hebt te véél van Jantien geëischt. Je hebt haar
jóuw geloof, jóuw gedachten, jóuw liefde opgelegd. De
vrouw heeft meer offerzin dan wij, daarom heeft ze spontaan
je eischen ingewilligd. Ze heeft er zelfs niet aan getwijfeld,
of ze dat allemaal wel zou kunnen volbrengen. Maar het
leven heeft jullie achterhaald. Een mensch, en ook een vrouw-
is een mensch. Adriaan. kan op den duur zijn persoonlijkheid
niet restloos verloochenen. Dat wordt een slavernij, erger
dan de lijfeigenschap. Dat wreekt zich, dat móét zich
wreken".
„Ik heb haar in niets gedwongen, oom. Heb ik van haar
gevergd, dat ze ontijdig belijdenis zou doen, of wat dan
ook? Ik heb niet willen oogsten, vóór de groei was voltooid.
Alleen heb ik haar de waarheid, die zij niet kende, trachten
bij te brengen".
„Ja juist, maar dan niet dè waarheid, jóuw waarheid. Neen.
neen zeg nu niet, dat ik dat niet versta. Het gaat nu niet om
den inhoud van wat we nu onder waarheden willen verstaan,
het gaat er alleen om, dat je, misschien zonder dat zelf te
beseffen, haar gedwongen hebt te ademen in jóuw levens
sfeer en in 't geheel niet. of onvoldoende, rekening hebt
gehouden met haar levenslijn, hóar aanleg, haar karakter.
Ja, ja, dat ontken je, maar dat je dat doet, bewijst slechts,
dat ik gelijk heb. Ik heb meer levenservaring dan jij,
Adriaan. Wij, tante en ik, hebben vaak ons hart vastgehou
den in de afgeloopen maanden".
„Ben ik dan niet goed voor Jantien geweest?"
Hulpeloos als een kind, dat kwaad heeft gedaan, ziet
Adriaan oom Geurt aan.
Tante Tine krijgt er de tranen van in haar oogen.
„Dat is het woord niet, Adriaan, het gaat om geheel
andere waarden. Laat ik je een paar vragen stellen: Jantien
houdt van lezen. Voor ze met jou verloofd was, hebben we
hier met elkander avonden geboomd over de nieuwste wer
ken van onze moderne schrijvers. Het waren geen stuivers
romans, die Jantien las, maar boeken met letterkundige
waarde. Over den inhoud is vanzelf verschil van meening
mogelijk. Wij waren het ook lang niet ahijd met haar eens.
Het is ons opgevallen, dat Jantien den laatsten tijd weinig
las. Ik wilde je vragen. Adriaan. heb jij ooit je best gedaan,
om te begrijpen wat haar aantrok in een bock van Couperus,
of van v. Eenden, of van wie ook. óf heb je zelfs de moeite niet
genomen, je zoover op de hoogte te stellen, dat je er met
haar over praten kon? Dan is Jantien muzikaal. Dat je geen
comedies bezoekt, versta ik, maar een goed concert, daar
steekt toch niets in. Daar komen toch ook menschen van
jouw richting. Nu dan, heb je haar wel eens voorgesteld,
een avond met haar uit te gaan, haar wel eens verrast met
een paar kaarten, op een goeden rang?"
„Tweemaal ben ik met haar naar een concert geweest".
„Op jouw initiatief, of op het hare".
„Op het hare", antwoordt Adriaan dof, „maar eh, dat zijn
toch betrekkelijk kleinigheden".
„Voor jou, helaas, maar voor haar niet. Heb je er dan
nooit eens aan gedacht, dat zij alles moest offeren, om op
jouw lijn te komen? Daartegenover had jij haar toch minstens
in die zoogenaamde kleinigheden tegemoet kunnen komen?"
„U had mij dit alles eerder moeten zeggen, oom".
„Misschien, ja, maar het is niet gemakkelijk, jou iets te
zeggen, Adriaan. Je hebt veel van je vader, jongen, veel van
zijn deugden en ook van zijn gebreken. Jullie zijn geen
egoïsten in den gangbaren zin van het woord, maar jullie
eischen veel van degenen, met wie het leven je samenbrengt,
zonder dat jullie daar iets ter compensatie tegenover stelt
dan je goede bedoeling, die de ander niet altijd waardeeren
kan, om de eenvoudige reden, dat hij niet ziet, niet verstaat.
Jullie hebt het moeilijk met jezelf, daarvan ben ik overtuigd,
maar voor een ander ben je nog véél moeilijker".
Oom zou nog meer willen zeggen, maar tante beduidt
hem, dat het voor dit ooqenblik genoeg is. Ze heeft Adriaan
klein en murw zien worden onder haar mans bestraffing, en
ze heeft heftig met hem te doen. Het is, dat hij een man is,
en niet eens haar eigen zoon, anders zou ze hem nu willen
liefkoozen en zijn hoofd in haar handen nemen, en zeggen,
dat hij een goede, brave jongen is, en dat hij nu maar eens
moest uithuilen aan haar borst: dat hij haar goed genoeg rs
en dat zij het slecht van Jantien vindt, hem zooiets aan te
doen. Ze heeft altijd veel met Jantien opgehad, maar hier
kan ze niet bij. Adriaan kan het haast niet erger vinden, dan
zij. Dat haar man het nog voor Jantien opneemt, dat kan ze
heelemaal niet verwerken. Beseft hij dan niet, wat hij
Adriaan aandoet met zijn harde woorden? Als hij nu nief
spoedig ophoudt, zal de jongen nog een ongeluk krijgen
hier in hun huis, aan hun tafel, terwijl hij hier toch gekomen
is om raad en troost. Dat ziet z ij, en dan is z ij nog niet
eens eigen familie
Tante raakt daarbij geheel en al over haar zenuwen heen.
Dat voelt ze, en daarom vlucht ze naar haar keukentje. Haar
eerste werk is, het raam open te gooien, dan tapt ze een
kopje water en gaat ze even zitten. Hè, die frissche lucht
doet haar goed. Even nog, en dan zal ze koffie gaan zetten.
Het wordt tijd, het is intusschen elf uur geworden. Adriaan
houdt van koffie. Een lekker sterk bakje zal hem goed doen.
En dan zal ze hem vragen, dezen dag maar hier te blijven.
Nu direct maar weer alleen op die kamer, dat is niets gedaan.
En de boeken moet hij ook maar een daagje laten rusten.
Dat zoo'n jongen ook zóóveel weten moet, om de menschen
van den Lieven Heer te vertellen. Ze kan daar niet bij. Wat
ze daar van Jantien allemaal over gehoord heeft! Nou! Z ij
houdt zich maar bij haar ouden dominee, die nu ook al weer
heel wat jaartjes ter riele is, die zei altijd: als we er maar
aan vasthouden, dat God Liefde is, en dat Hij gediend wil
worden met een kinderlijk, vroom gemoed. Nu, daarvoor is
toch niet zooveel geleerdheid noodig, zou zij denken. Doch
zij is maar een onwetende oude vrouw. Zij zal wel zoo wijs
wezen, tegen Adriaan niet alles te zeggen, wat ze over die
dingen denkt.
Wordt vervolgd
