VANDAAG
Negende Evangelische Zendingsweek
te Halle Saaie
Naar Saksen en het
Sudetenland
DRENTSCHE EXPORTSLACHTERII
SchoenfabriekJeHollanilselonps"
ZATERDAG 15 APRIL 1939
is het 15 April en we sluiten dus Maandagmorgen de period-, waarin
we den zilveren lepel als premie gegeven hebben.
Eens moet er een einde zijn, misschien zullen we later weer opnieuw
met iets aantrekkelijks komen, maar nu is het
de fatale datum
Na vandaag dus geen lepel als premie meer. We zijn dankbaar, dat
zoovelen ook nu weer in actie gekomen zijn voor ons blad, dat in
samenwerking met de vier andere Christelijke dagbladen zulk een
belangrijk werk doet. Straks zullen wij allen met den lepel verblijden.
Intusschen zijn nog eenige uren over. Waag het er nog i
en doe voor het laatst
keer op
vanavond nog een poging
De Gemeente
van Jezus Christus ii
volkerenwereld
de
I11 de Laurentius Kirche te Halle 'had van
31 Maart5 April een Zendingsweek plaats,
uitgaande van de Arbeitskreis für Mission,
Voor deze conferentie, waaraan ongeveer 509
menschep, deelnanjen, waren afgevaardigden
aanwezig, o.m. uit Engeland, Nederland, de
Scandinavische landen, Polen en Zwitser
land. Na de opening door den voorzitter
cand. theol. Gerli. Breunecke refereer
de Prof. D. Martin S c h 1 u n k over: „d i e
Deutsche Weltmission 1939". Spr.
behandelde speciaal het werk van de Duit-
sche sectie op de wereldzendingseonferciilie
ie Tannbarani en wees oip den invloed der
Duitsohe afgevaardigden, vooral op de theo
logische beslissingen aldaar genomen.
Dr W. A. Visser 't Hooft (Nederland)
sprak over: „de Gemeente temidden
va n aardse he gemeen schappc n".
Er is, zoo zeide Spr. een voortdurend misver
stand tusschcn de g emeente en de aardsche
gemeenschappen. De werel beoordeelt de ge
meente steeds niet categorieëndie 't eigen
lijke wezen en de opdracht der gemeente
geen recht doen. 't Misverstand berust hier
op. dat de wereld 6lecht6 één, n.l de horizon
tale geschiedenis kent. terwijl de gemeente
,van 2 soorten geschiedenis weet, n.l. de ho
rizontale en verticale. De gemeente leeft van
de eeuwige geschiedenis van het Godsrijk,
Ze vertegenwoordigt deze geschiedenis bin
nen de aardsche geschiedenis. Die zending
mag alleen werkelijke Evangelieverkondi
ging genoemd worden, welke rich bewust is
een geheel eigen, eeuwige geschiedenis bin
nen de aardsche geschiedenis te vertegen
woordigen.
Daar men vergeet, dat men van de eeuwi
ge geschiedenis Gods uit, cfitisch stelling
moet nemen ten opzichte van de aardsche
geschiedenis, laat ziüli de zending hoewel
vaak onbewust, weer al te zeer aan de we
reldlijke machten en idealen binden. Daar<
door komt 't, dat de groote reactie der
Oostel. wereld tegen ieder imperialisme zich
ook tegen de zending keert, als een aspect
van de Westel. expansiedrift.
De zending, die niet geheel onschul
dig is aan 't opkomier. van dit misver
stand moet zich afvragen, of deze aan
vallen niet oen duidelijke aanwijzing
zijn, dat ze zdch nog meer dan vroeger
uitsluitend tot Ë\angelieverkondiging
heipaal t
Doordat de kerk in 't Oosten zelfstandig Is
geworden, is er een wereldkerk ontstaan,
die nooit wereldlijke kerk beteekenen kan
en mag, zoo besloot, sj^"., want de wereld
vergaat, maar die den wil Gods doen, blij
ven in eeuwigheid.
Gjmeente en wereld
's Zondags leidde Doz. Lie. Dr W. Trill-
Ih a a s (Erlaugcn) de godsdienstoefening in
de Stephanus Kirche, waarna het H. Avond
maal werd bediend.
's Maandags sprak Doz. Lie. G. Fichholz
(Bamnen) over: „De verkondiging v.
d. gemeente aan de wereld". Spr. be
doelde een exegese te geven van Joh. 1 1
18. De aan de H. Schrift gebonden verkondi
ging der gemeente aan de wereld is bepaald
de verkondiging van den naam van Jezus
Christus; de overvolle rijkdom der Schrift
loopt op dit nnidden toe. De zin van de his-
toria Jesu Ghristi is Gods Koninklijke barm-
Jiartigheid over de werkelijkheid van ons
leven, Gods Koninklijke aanspraken op deze
wereld in haar concreetheid, 't Heele Evan
gelie concentreert zioli in 't wonder van de
tegenwoordigheid van Jezus Christus onder
ons. Die historia Jesu Ghristi te verkondigen
is gelijk aan de wereld haar nood en ver
lorenheid verkondigen.
Dinsdag, 4 April: „De ordening der
gemeente in de wereld" door Dr K e 1-
le r h a 1 s (Bazel) I. Wat beteekent gemeen
te? Gemeente is volgons de II. Schrift een
Goddelijke eenheid van mcnschclijke tegen
strijdigheden. Ze is daarom gelijktijdig zicht
haar in de locale, enkele gemeente, als in de
bovcn-loonle verbondenheid van zulke enkele
gemeenten tot „kerk". Ze is tegelijk voor
werp van geloof alsook van aanschouwen,
tegelijk stichting Gods en als zoodanig heilig
en eeuwig, alsook een mcnsclielijke, histori
sche stichting, bloot staande aan zonde en
vergankelijkheid: een afgesloten grootte en
toch ook een groeiende bouw (jonge kerk).
II. Wat boteekient: ordening der gemeen
te? Doel dor ordening is eenerzijds de „tucht
en waardigheid" der gemeente voor de we
reld te belijden, anderzijds bifinen de ge
meente den vrede onder de uit elkaar loo-
pendo neigingen, der mcnsrlion te verzeke-
ren (Calvijn). Eenzijdig SDritualisme moet
evenzeer vermeden worden als inetitutiona-
lisme. Richtsnoer en bron voor het nieuw
opbouwen en liet bewaren der ordening in
de gemeente kan slechts 't Woords Gods zijn
JU. Wat beteekent '1, dat de gemeente „in
do wereld" moet worden geordend? Er zijn
tijds- en plaatselijke toestanden, die een re
geling van rtai'punlen, boven de alge-
ineone ordening, zooals die in <le II. Schrift
gegeven is (liefde-arbeid, tucht, ambten).
noodzakelijk maken. Vooral op 't zemlings-
lerrein komen zulke regelingen voor, b.v.
polygamie, tooverij.
's Avonds werd een avond gehouden in de
Doin te Malle, door 1200 menschen bezocht,
waar Dr Joachim M 11 e r, Dr Manus ILiilljio"1
en G. R r c u n e c k e spraken, resp. over.
„de (zending leeft van de gemeente", do „Ge
meente leeft van de zending en „de wereld-
aendingsconfcrentie te Tambaram.
De bewaring der gemeente
Woensdag 5 April sprak Dr H. L i 1 j e
(Berlijn) over: ~,D e be w a r i n g der g e-
m. oen te met bet oog o p liet eind e".
't Bestaan van de gemeente, aldus spr., is
alleen uit t Middelaarswerk van Jezus
Christus uit te verstaan. Ze is lichaam van
Christus, dat Hem in den tusschentoestand
lusschen de wereldverlossing en -voleinding
vertegenwoordigt. Vandaar, dat gemeente
naar haar wezen „Com.rn.unio Viatorum"
(•pelgrims gei nee; use hap) is.
De gemeente kan zichzelf 't best verstaan
uit 't Woord uit Openbaring 1310: „Hier
is de lijdzaamheid in 't geloof der heiligen".-
Strijd moet er zijn, imaar hij heeft zijn
maat en doel. De tusschentoestand, waarin
de kerk verkort heeft de beteekenis van een
genademiddel. In dezen tijd is aan de kerk
ook de opdracht der werelcLzending gegeven.
Ze mag niet ipasrief zijn. Ze moet geloofs
vertrouwen hebben op de eindoverwinning
van Christus en de zekerheid, dat Vkomen
de einde onze gehoorzaamheid in den tijd
eischt.
De Conferentie werd gesloten door den
heer Breunecke, die wees op de samen
binding der deelnemers, door de verrassen
de eenstemmigheid der referenten, door het
samen ringen en -het samen Avondmaal vie
ren. In zekeren zin, aldus spr., waren we in
deze dagen aan de Conferentie van Tamba
ram aangesloten. Dezelfde problemen deden
zich voor. Deze zendingsweek was een dienst
aan de kerk. Tenslotte werd in de altaar
ruimte van de Laurentiuskirche een indruk
wekkend leekenspel opgevoerd door Ttïbin-
ger studenten.
NED. HERV. KERK
Bedianikt: Voor Aimeide en Tien'hoven
(toez.), J. W. v. d. Linden te Kootwijk.
Voor Beesd, K. Luyenddjik te Asch (Betuwe)
Ds. J. C. E. v. HERWERDEN
Mongen viert ds. J. C. E. v. Herwerden,
Ned. Herv. predikant te Groningen rijn 40-
jarig ambtsjubileum. Ds. van Herwerden
werd 5 Nov. 1874 te Lisse. waar zijn vader
predikant was, geboren. Hij studeerde aan de
Rijksuniversiteit te Leiden om in 1898 oan-
didaat te worden. In April 1899 deed hij te
Heemse, zijn eerste gemeente, zijn intrede.
In 1907 vertrok de jubilaris naar Brammen.
- UO Sept. 1016 kwam hij in rijn tegenwoordige
gemeente.
Ds. v. Herwerden ma-akte in Groningen een
tien-tal jaren deel uit van de directie van het
Diaconessen-huis. waarvan hij ook geestelijk
verzorger was. Sedert Januari 1917 is ds. v.
Herwerden -met een onderbreking van 1 'i
jaar voorzitter vran de Voogdij van -het
Groene Kruis. Ook is -h-ij voorzitter van het
ministerie van predikanten ter plaatse en
praetor van den ring Groningen.
EMERITAAT Ds. W. HENDRIKSEN
De Classis Haarlem der Chr. Geref. Kerk
heeft aan Ds. W. Hendriksen, van Hil-
legom. ingaande op 30 April 1939. emeritaat
verleend op grond van Art. 13 D.K.O.
Ds. Hendriksen is 67 jaar oud. Hij aan
vaardde het predikambt op 26 Juni 1904 (bij
de Oud-Geref. Gem) te Den Helder .Daarna
diende hij de gemeenten van Amsterdam
(van 1922—1925 der Chr. Geref. Gem.
aldaar). Ede cn Rotterdam. Te Hillegom is
hij sedert 1931. Hij is kerkvisitator voor de
ciassis Haarlem.
KERK EN GROEPBEWEGING
DeKerke raad van de Geref. Kerk le Ierse-
ke nam, naar De Zeeuw meldt, het besluit,
bij de vergadering van de classis Goes hei
volgende voorstel in fe dienen:
..De Kerk van Ierseke, gezien de sympafhl-
seerende of weifelende houding van leden
onzer kerken, zoowel van ambtsdragers als
n iel ambtsdrages, ten opzidhte van de Ox
ford groep: van oordeel, dat de tijd dringt,
dat de Kerken zich duidelijk oner deze be
weging uitspreken, stelt aan de classis voor
langs de particuliere synode aan de komen
de generale synode van Sneek te verzoeken,
zulk een uitspraak te willen doen".
DE BATAKSCHE ZENDING
Het A. N. P. meldt uit Median, 14 dezer:
Naar de „Deli Courant" verneemt, za>l de
-bekende zendeling-leeraar J. N o m m e n-
sen, de zoon van d-en pionier der Batak-
zending, naar Duitschla-nd terugkeeren. De
-heer Nom-mensen heeft dan 37 jaar zendings
werk in de Batakianden verricht.
Ds. H. Mulder. Geref. predikant te
Amsterdam ontving van een echtpaar der
gemeente een gift van f 19-25 voor verschil
lende kerkelijke doeleind-en.
VERSCHENEN:
OM H ET GOU D
DES GELOOFS
Over den Brief van JAKOBUS
door Dr P. PRINS
en Ds H. A. WIERSINGA
Prijs gebonden 2.90
SV- BESTEL HET BIJ:
FIRMA B. DE KLER
OUDE on NIEUWE BOEKHANDEL
Nieuwe Rijn 45, Telef. 885, Leiden
Reel.
INDONESISCHE CHRISTEN JONGEREN
Reünie op Woudschoten
Gedurende de Paasohdagen is op Woud-
schoten gehouden een reünie van h._te
lande vertoevende Indonesische C... - en-
studenten, georganiseerd door de Ve;0. van
Indonesische Jongeren. Er waren pi.m. 90
deelnemers.
Zaterdagavond werd de reünie geopend en
sprak de heer N. Stuf kens, oud-secreiaris
der N.C.S.V. over de z.g. Nieuw Leven-Bewe
ging in China. De ibron hiervan kan men
zoek-en -bij den bekenden bevel-hebber Tsjang
Kal Sjek, d-ie, innerlijk bewogen door het
lot zijner onderdanen, zich hiun leven aan
trok. De Nieuw Leven beweging had vele
precedenten onder andere in de revolutie der
intellectueele jeugd in 101Ü. Veel invloed
oefende later Dr. San Yat Sen uit. Spr. gaf
dan een uiteenzetting van de geestelijke
grondslagen der beweging.
Zondagmiddag gaf Ds. F. M. Koóijman,
al(g. secr. der N.C.S.V., zijn indrukken "van
de Wereldizendingsconferentie.
Derde spreker was Ds. J. Verkuyl, met
het onderwerp „De avontuur van de jongere
generatie met God." Hij schetste verschil
lende vormen -van nationalisme, waarin hij
de neiging tot Staatsvergoding afkeurt, en
wees erop, dat God oproept -tot .avontuur met
Hem in dezen zin, dat Hij telkens weer tot
de -menschen terugkeert en vraagt het met
Hem te -prdbeeren. Maar velen willen vaak
niet, door valsahe schaamte, intellectueele
bezwaren en dikwijls ook door den onwil om
van een bepaalde zonde aif te raken. Ook de
afkeer bij menschen uit een ander milieu,
zooals het Boeddhistische, Hindoeïstische,
Moha-mmedaansdhe is een belemmering om
ernstig kennis te imakien met het Christen
dom.
Laatste spreker was Dr. G. W. Locher
van Leiden, die over Zending en Gul-tuur
sprak in verband met Bali.
Na de lezing volgde geanimeerde gedach-
tenwisseling.
Zooa-ls we reeds berichtten, zal tusschen
de twee gewone Zendings-Conferenties te
Lunteren ditmaal ook een weekendconferen
tie voor onderwijzers worden gehouden in
hetzelfde conferentie-oord. Het programma
belooft o.m.: een lezing van den heer N a u t a,
hoofd eener School te Sneek, over: Zen-
dingsonderwijs in de practijk, een causerie
van Mevr. M u 1 d-er-Hernmes uit Leiden
over haar werk onder de Priaji-meisjes te
Solo; een rede van den heer H. Meyerink,
oud-dir. van de Kweekschool in Solo, lid van
de Tweede Kamer, over: Het Evangelie in
de Oostersche jongerenwereld.
Opgave van deelnemers aan den Secr. van
de O. Z. C. Lindenlaan 7, Zeist of Bureau
van den Z. S. R. U-trechtsche Weg 64, Zeist.
GIFTEN EN LEGATEN
Het bestuur van het Chr. Blindeninstituut
Bartimeus te Zeist heeft een belangrijke gift
voor het bouwfonds van het Internaat ont
vangen van Prinses Juliana.
ONDERWIJS
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT
!Bij beschikking van- den minister van. On
derwijs is Dr. 1). J. Kok te Haarlem toege
laten als privaat-docent in de faculteit der
eeartsenijkunde aan de Rijksuniversiteit le
Utrecht, om onderwijs te geven in de experi-
menteele chirurgie.
GENEEFSCHE FACULTEIT
In de plaats van Prof. Dr. Eugène Choi-
sy is aan de theologische faculteit der uni
versiteit van Genève voor dien leerstoel der
Kerkgeschiedenis benoemd Prof. Dr. J.
Courvoisie r-P a t r y.
THEOLOGISCHE SCHOOL BETHEL
De bakende Theologische School te Bethel
bij Bielefeld, behoorende tot de vermaarde
stichtingen man V-om Bodelschwi-ngh, is op
last, der-politie gesloten geworden'. De grond
daartoe werd niet medegedeeld1, doch daar
hier bekende aanhangers van Karl Barth
doceerden, vermoedt men hierin, de oorzaak
te moeten zoeken.
Chr. Leeraren bij het
Nijverheidsonderwijs
De Vereeniging van Christelijke Leeraren
en Leerarcssen bij het Nijverheidsondemvijs
hield gistereii in het. Jaarbeunsrestaurant te
Utrecht haar zevende algemeenc ledenver
gadering.
Daar de voorzitter, de heer J. Ofman,
wegens ziekte verhinderd was, stond de ver
gadering thans onder leiding van den heer
D. de Bruin, tweeden voorzitter.
In zijn openingswoord herdacht de voor
zitter den heer Schlaaniloh uit Rotterdam
als iemand die zeer veel voor het Christelijk
Nijverheidsonderwijs heeft gedaan.
Vervolgans herdacht Spr. wijlen mej. T. P.
van Dijk uit Rotterdam.
De secretaris, de heer G. Esmeyer, tc
Rotterdam, bracht hierna zijn jaarverslag
uit.
Hieraan ontleenen wij dat het ledental
gestegen is van 345 tot 355 (189 dames en
166 heeren).
Betreurd wordt dat er nog veel leerkrach
ten zijn hij het Christelijk Nijverheids On
derwijs die neutraal zijn georganiseerd.
Van enkele groote Chr. Huishoudscholen
is nog niet. de helft der leeraressen lid
der vereeniging.
Bij enkele candidaatsstelling werden lief
kozen als leden van' het hoofdbestuur: Mej.
Chr. E. Moor re es en de heeren J. Of-
man en H. P. Kerstens.
GEREF. LEERAREN IN DE
PAEDAGOGIEK
Te Amsterdam heeft de Verg. van Geref.
leeraren i-n de paedagogiek haar algemeene
vergadering gehouden onder leiding var
Prof. Dr. J. Waterink.
Als referent trad op Prof. Dr. J. H. Gun
ning met het onderwerp: „De ontwikkeling
der paed-a-gogiek in Nederland in de laatste
veertig jaren". Deze rede betrof een pas be
ëindigde studie, welke binnenkort in da*uk
zal veraohijnen.
Van de prachtige bloemen
naar het harde graniet
De industrie in deze
gebieden
II (slot)
Was het toeval of opzet? Nog geen uur
nadien had men ons van de poëzie der
bloemen verplaatst in de prozaïsche omge
ving van hot harde graniet. Dit was in
DamitzThumisoh, waar de Klostenberg
een der Noordelijkste uitloopers van het
Lausitzer Middelgebergte een onmetelijke
hoeveelheid van dit materiaal oplevert. Na
een exploitatie van ruim 50 jaren ligt het. in
deze groeve om zoo te zeggen nog steeds
voor hot grijpen en onze geleider maakte
zich niet oe minste zorg, dat de voorraad
gedurende zijn leven al te zeer zou kunnen
verminderen. Er is een machtige zuiggas-
installatie voor de opwekking van de benoo-
digde elcctrische energie en de levering van
geperste lucht. Met behulp van draadhanen,
waarvan men er thans 35 heeft, worden de
graniet-blokken desnoods uit een diepte van
meer dan 100 Meter naar omhoog geheven
en gaan stukken tot een gewicht van on
geveer 16 tons, zooals oa. gediend hebben
voor de sluitwerken hij lJmuiden, door de
lucht. Natuurlijk vereter lit dit bedrijf nog
vele andere vervoermiddelen en wij noleer
den 11 electr., 5 ruwe olie- en 2 benzol-loco
motieven, plus 2000 karren en wagens. Het
splijten van zware fiteenflirokken in een mi
nimum van tijd. precies op <le gewenschle
plaats, was een bezienswaardig karwei.
Weer geheel andere indrukken werden
opgedaan iji een spinnerij cn weverij tc
Wilühen, waar in de recreatiezaal van het
personeel aan de bezoekers een muaikale
ontvangst werd bereid door de fabrieks-
kapel. ter sterkte van 40 man. De voort
brengselen waren in hoofdzaak dekens cn
meubelstoffen. Hier werd onze aandacht ge
trokken door de vele voorzieningen, ten be
hoeve van de arbeidsters en arbeiders, op
het gebied van ontwikkeling, amusement en
sport Het devies is: „Wer schaffen will
muss fröhlich sein!" Tegen geningen prijs
(40 Pfennig) levert c«c keuken een warmen
maaltijd aan hen, die voor het middageten
niet naar huis kunnen gaan. Dit zijn onge
veer 280 porties per dag.
Hierna werd de vroegere grens overschre
den en kwamen wij in het Sudetengebied,
om ons via de plaatsen Sohluokenau, Rum-
hui'g en Sóhönlinde te begeven naar Warns-
dorf. Tevergeefs keken wij scherp toe, om
te zien öf op de een of andere wijze nog iets
aan Tsjecho-Slowakije herinnerde. Dit i6
trouwens in deze grensstreken verklaarbaar
wanneer men b.v. bedenkt, dat hij de laatste
gehouden volkslening (van 1930) i:i de ge
noemde plaats Wamedorff op een totaal van
22763 inwoners 1617 Tsjechen werden
getroffen. Naar men zegt, was de bevolking
oorspronkelijk geheel Duitsdh, doch is hier
in gedurende de 19e eeuw verandering ge
komen, omdat de industrie (de textielnijver
licid staat hier nummer één) werkkrachten
van elders aantrok. Gaarne zouden wij ook
in Sudetenland de nijverheid meer van nabij
hebben ontmoet, maar hiertoe ontbrak de
gelegenheid. Wel was in Warnsdorff een
kleine keurcollectie van twee overbekende
producten tentoongesteld: glas uit Haida en
byouterieën uit G&blonz. Wanneer men over
Haida spreekt, moet terzelfder tijd ook
Steinschönau genoemd worden, omdat dit
tweetal het centrum vormt van de Boheern-
soho glasindustrie.
Op den terugweg vonden wij een pleister
plaats in Zittau, het industrieele middelpunt
van de textiel- en metaalnijverheid in dat
district. Den anderen morgen zag het gezel
schap te Bisohofswerda de glasblazers aan
het wenk, in een speciale fabriek voor ver
lichtingsartikelen. Ook bij dezen zwaren
arbeid, icn de onmiddellijke omgeving van
de glasovens met hun ontzettend hooge tem
peratuur, vielen vakkennis en groote routine
te waardeeren. Na het vaardige hanleeren
van de glasblazerspijp en de verdere bewer
king van de gloeiend heete stof in de vor
men, qntstonden in vlug tempo ballons,
kappen, enz. van allerlei model en glassoort.
Hoewel het in het warme jaargetijde aan
lokkelijker is, ging toch ook nu veel beko
ring udt van het panorama, dat Bad Weissei
Hirsoh en meer speciaal het dakterras van
„Luisenhof" te aanschouwen geeft. Men ziet
de Elbe in haar loop. het berglandschap
rondom en het rijke silhouet van de Saksi
sche hoofdstad. Wij dachten terug aan een
vroeger bezoek, jaren geleden, toen
Dr. Kuyper in oeze ideale omge
ving vertoefde. Herinneren wij ons goed. dan
was het om een kuur in het vermaarde
sanatorium van Dr. Lahmann (tegenwoordig
zijn er meerdere) te volgen. Het zal hem
hier een dubbele verfrissching zijn geweest,
naar lichaam en geest.
Dresden heeft zijn voorname allure van
residentiestad, waaraan het uit het verleden
zoovele prachtige gebouwen dankt, nog
steeds behouden en daardoor valt het min
der op, dat er toch eveneens een wijdver
takte industrie gehuisvest is. Wij bezochten
er bet aan de peripheric gelegen „Sachscn-
werk", een zeer uitgestrekte fabriek voor de
vervaardiging van clectrische machines,
schakel-installaties en radio-apparaten. Er
zijn eenige duizenden arbeiders werkzaam,
voor de radio-afdeeling in het bijzonder
vrouwelijke. Hier wordt veel zorg besteed
aan het opkweeken van toekomstig perso
neel. Men beeft er ongeveer 200 a 250 leer
lingen. die eerst gedurende twee jaren onder
ervaren leiding geschoold worden, om ver
volgens het derde en vierde leerjaar in de
voor hen in aanmerking komende afdeeling
van de fabriek door te maken. Aldus wordt
zekerheid verkregen, dat men ook later de
beschikking zal hebben over bekwame vak-
menschen. Van hetgeen voor bet personeel
wordt gedaan venmeiden wij verder het toc-
Gedeelte v&n een iveverij in Wilthen
kennen van rentelooze voorschotten, om zich
een eigen huas met tuintje in de omgeving
van de fabriek te venverven en het onder
houden van een uitgebreide bibliotheek met
studieboeken en ontspanningslectuur. Een
laatste bezoek gold wederom het textielbe
drijf. Wij zagen in deze fabriek het maken
van gordijnen en kant, met ingewikkelde
hoewel toch gemakkelijk werkende machines
en een ruime toepassing van kunstmatig
verkregen' cehvol. Een door den directeur
toegelichte film gaf een beeld van den gan;,
van zaken in de onderneming, van de vrije
uren, gezamenlijke uitstapje en vacantietijd.
Door deze film-opnamen worden aardige of
belangrijke momenten vastgelegd, als bij
drage voor een goede venstandhouding tus
schen de leiders en hun ondeihoorigen.
Voor personen op jaren, die niet meer zoo
goed meekunnen en toch iets omhanden
willen hebben, is er een aparte afdeeling.
Deze oudgedienden worden Ln staat gesteld,
hier op hun gemak werkzaamheden te ver
richten, zonder de straffe organisatie die nu
eenmaal noodzakelijk is voor het gewone
bedrijf.
Ter bekroning van het uitstapje kwamen
de buitenl. journalisten op den voorlaatsten
avond bijeen met Saksische autoriteiten,
verschillende consuls (voor Nederland de
heer Johan Steenbergen) vertegenwoordi
gers van nijverheid en handel en andere
genoodigden. Dit was in de fraaie ontvang
zaal van het nieuwe raadhuis, hetwelk maar
weinig ouder is dan het onze en iin zijn mo
dernen barokstijl behoort tot de mooiste van
zijn soort in Duitschland. Tijdens den maal
tijd waren discours en een reeks van toe
spraken geheel in overeenstemming met het
internationale karakter van het gezelschap.
Er kwamen zelfs tolken bij te pas. Onder de
aanwezigen bevond zich de weduwe van den
bekenden schrijver Karl May, nog uiterst
kras voor haar leeftijd. Op haar beurt had
zij de pers geïnviteerd tot een bezoek aan
het. Karl May-Museum in Radebeul, dat zoo
vele curiositeiten in verband met de werken
en reizen van haar echtgenoot bevat De be
schikbare tijd liet ons niet toe, het verblijf
in Dresden hiervoor te verlengen. Men wordt
daar rondgeleid door een vervaarlijk uit-
zienden, maar in wezen heel gemoedelijken
pseudo-Indiaan en wij kunnen ons voorstel
den. dat in een bij het museum hehoonend
blokhuis het laatste samenzijn met een vroo-
lijk onderling afscheid is geëindigd.
L. H. BRAUN.
Vraagbaak voor
Chr. Instellingen
Vertrouwensadr essen ten dienste vmü
Stichtingen van Barmhartigheid, Zieken*
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuuetl
sterke verf is voordeeJige I
Onderhoudsbedrijf
A. J. POTl
SCHEVENIHGEK
Tesaelsehestraat 72
TEÜEFOON 556170
Het aanbevolen adres voor
NIEUWBOUW EN ONDERHOUD
ASSEN TELEFOON 10
prima Grove Metworst
(Gerookt of on gerookt) en
Grove Snijworst
Vraagt offerte of reizigersbezoek
HOUTHANDEL A. BOOM
ROTTERDAM
DENNEN BEUKEN LIJSTWERK
VUREN EIKEN DETAIL
GRENEN TRIPLEX ENGROS
VERKOOP
BRIELSCHELAAN 15 - TELEFOON 51378
ZAGERIJ EN WOONHUIS
MAASHAVEN 11b - TELEFOON 50582
DE
ROTTERDAMSCHE
BOAZ BANK N.V.
POMPENBURGSINGEL 13
ROTTERDAM
BIEDT AAN 3H°lo en V OBLIGATIES van
Protest. Kerken, Scholen en Chr. Philantr
Inrichtingen, met korten looptijd, in coupures
van 1000.- I50C.- en f 100.-
DE SCHOEN DIE U PAST EN DOOR ZIJN
VOORDEELEN VERRAST
OISTERWIJK (N.B.)
De Schoolraad
Inzake de leerlingenschaal
Aan het verslag van de te Utrecht ge
houden jaarvergadering van den School
raad is nog toe te voegen, dat het voorstel
van het bestuur der Chr. Nat. school te
Oosterlittens, luidend: ,.De Schoolraad voor
de scholen met den Bijbel voere actie, al of
niet in samenwerking met de andere orga
nisaties, om te komen tot verbetering van
de z.g. Leerlingensdhaal een. breede dis
cussie uitlokte; onder applaus werd be
sloten, de zaak in handen van het mode-
ramen te geven en om tc doen, wat
mogelijk is.
De vergadering van het negende district
(Zeeland) van den Schoolraad zal dit jaar
te Goes worden gehouden op Vrijdag
5 Mei
In de morgenvergadering hoopt de heer
W. 't Hooft, hoofd der* Herv. School te
Goes, te refereeren over: „Onderwijsver
nieuwing", waarna in de middagvergade
ring zal optreden Dr. H. D. van Broek
huizen, gezant van Zuid-Afrika met een
onderwerp over het onderwijs daar te
lande.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Brussel. Prinses Julianaschool. Tot tijd.
onderwijzer: de heer J. Breunesse, tijd.
hoofd C. N. School te Kamerik.
Utrecht: Dipl. llplezen vanwege de Ver.
"t bevordering d-er belangen van e-lechthoo-
snd.en. Gesl. de dames C. J. de Cler D. van
M- Hel, B. RombaehVos en de beerên M. v.
Gaag en A. Mooten allen te Den Haag,
A. v. d. Leer, Hillegersberf
i do heer N. J. C.
