dm
DONDERDAG 13 APRIL 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
VOORAAN
Het groote woord en de
vruchtbare daad
Zou men de schreeuwerige verkie-
zingslectuur van de soc.-dem. mogen ge-
looven, dan heeft het er veel van of zij
de redders der menschheid zijn,
Och armel
Waar beteeken en ze in de wereld nog iets
Voor positief opbouwenden arbeid? In tal
Van landen zijn ze volkomen vernietigd, heb
ben volken ten ondergang of tot revolutie
gebracht of beïnvloeden de internationale
en nationale politiek in schadelijken zin. Ze
zijn, ook in ons land, oorlogszuchtiger dan
wie ook. Zoo in 1914, toen „Het Volk'' aan
spoorde tot partij-kiezen voor de geallieerde
mogendheden, in 1918, toen ze revolutie be
geerden en nastreefden en ook in dezen tijd,
jiu de voorzitter der partij zich woorden v®r"
oorlooft, die indien ze zin hebben be-
teekenen een agressie door z.g. democrati
sche staten, tegenover, staten, wier politieK
Een ernstige politieke nederlaag van be
teekenis leden hun geestverwanten pas in
België. Hun plan-politiek is er op niets
uitgeloópen. „De socialistische ministers heb
ben in den laatsten tijd op sociaal-econo
misch gebied weinig kunnen bereiken er
kende de Arbeiderspers.
Met het mce-regeeren der soc.-dem. is
België" ook al niet erg vooruitgegaan. Inte
gendeel de toestand is veel slechter ge
worden.
Ook de gezonde democratie is er door
de soc.-democratie ten zeerste in het ge
drang gekomen. De partij is bij herha-
ing als censor opgetreden over ministers
en parlementsleden. Als echte revolu
tionairen oefenden onverantwoordelijke
instanties een ergerlijke politiek uit,
tot politiek en economisch nadeel van
België. De bekende brief van Koning
Leopold heeft ook dit optreden gevon
nist. Het vonnis van het land is achter
aan gekomen.
Laten de kiezers aan het gebeurde l€C"^8
ontleenen. Ook hier klinkt de roep: de b-U-
A P. vooraan- Zij weet het, heelt PW'*™!
plannen, bazelt over werk en welvaart, gaat
zich te buiten aan de meest onbetamelijke
critiek, wekt den indruk alsof ze hier kan,
waartoe ze elders onmaohtig is gebleken,
kleineert en maakt veracht anderer zwoe
ren om socialen nood te lenigen, scheldt de
jtegeering uit, die voor vluchtelingen etter
liike malen meer doet dan ergens elders ge
schiedt door al of niet socialistische verant
woordelijke staatslieden, volgt voor de bui-
tcnlandsche politiek gevaarlijke rrohtlijmn,
houdt er op defensiegebied nog steeds reser
ves on na, verloochende nog nimmer den
verderfelijken marxistischen klassenstrijd,
tracht onder valsche vlag in „Eenheid
door Democratie" b.v. - zieltjes te winnen
en toornt tegen nationaal socialisme en las-
cisme, maar is in oorsprong en wezen even
revolutionair en tot dictatuur geneigd, Be
dreigt de maatschappij met een alles ver
stikkend staatssocialisme, doet de herinne
ring aan haar anti-landsverdedrgingspenode
en steun aan muiters telkens weer herleven
vcrdieelt het volksleven naar noodlottige
principes, misleidt de eenvoudigen met cij
fers omtrent de werkloosheid, speelt mooi
weer op andermans kosten (Rotterdam),
slaat zich zelf ingenomen op de borst over
de vele millioenen van het W erkfonds......
We houden maar op. Het zonden-register
van deze slechts critiseerende partij, die
met Mussert bekend om z'n waarheidslief
de Nederland aan den arbeid en aan een
toekomst zegt te kunnen helpen, is bijna
eindeloos.
Vertrouwen verdienen haar schoon
schijnende, maar looze beloften niet. Ze
zweept „de werkende massa" op.
Maar dan is bet ook gebeurd. Zelfs voor
'dit leven kan ze niets bereiken als anderen
niet van alle zijden zorgen voor geld en
mede-verantwoordelijkheid.
En voor de ziel der werkende massa s
heeft ze niets. Levensmoed en stervens-
troost schenkt haar optreden niet Wel ver
wekt bet bitterheid, haat en opstand in de
harten der menschen. Niet alleen de hand
blijft ledig, maar ook de ziel harer volgelin
gen; wat daarin nog mocht schuilen aan
betere gevoelens, rukt ze er met haar rauwe
critiek uit
Bij haar is geenszins te vinden de zeker
heid voor een betere toekomst. Zij weet van
die toekomst niets af als zij in hoogmoedig
ongeloof zegt die toekomst te zullen beheer-
scibetn. Zij heeft dat verschiet in geen enkel
opzicht in de hand, zeker niet met een stuk
papier, waarop met groote letters het woord
„plan" geschreven staat en al evenmin met
groot geroep, lange optochten en daverende
leuzen.
Het is altemaal gezichtsbedrog. ïjdele
luchtspiegeling.
Op wie zal ik stemmen?
Zeker niet op de S.D.A.P. Zij is inter
nationaal een baken in zee, een waar
schuwing en allerminst de partij van
welvaart en vrede gebleken.
ld stormachtige tijden zwalkt ze overal
stuurloos rond en probeert revolutie te ma-
Wie verstandig is steunt het voorzichtig
beleid der regeering. Zij gaat rustig en 'wel
bewust haar weg. Naar buiten houdt ze d(
waardigheid van ons land hoog en naar
binnen voert ze een beleid, dat in sociaal eco
nomisch opzicht en niet zonder succes
doet wat mogelijk is. Veel meer dan ooit een
socialistisch bewind, waar dan ook, heeft
gedaan. Het resultaat is. ondanks veel don
kerheid, een welvaart en levensruitnle als in
'de wereld schier nergens gevonden wordt.
Niet in het befaamde Skandinavische land
met zijn vele slechte woningen en lage
steunuitkeeringen, waar niet socialistisch
geregeerd wordt, maar dat dank zij zijn
natuurlijke hulpbronnen en dank zij de oor
logstoerusting in de wereld buitengewone
voordeelen heeft behaald. En ook niet in het
överzeesche werelddeel, waar milliarden dol
lars onmachtig zijn gebleken om blijvend
tie welvaart te voorschijn te tooveren. m
wel de werkloosheid sterk is vergroot
bet economisoh leven getuigt van tal van
mislukte exj>erimenten.
Een verstandig kiezer steunt de regee
ring. Dan dient hij op de beste wijze zijn
land, dat meer dan met groote woorden
gebaat is w.i ie vruchtbare daden van
een bewind dat geen ding onbeproefd
IS NEDERLAND EEN
PROTESTANTSCHE NATIE?
II
Aan het eind van de door ons bedoelde
artikelen in de Maasbode komt de heer
Lammcrtse tot de conclusie, dat de betee-
kenis van het Calvinisme als cultuur-op
bouwende factor sterk overschat is.
Blijkbaar durft hij niet te zeggen, dat het
Calvinisme voor den cultuuropbouw geheel
zonder beteekenis is geweest, of, wat nog
erger zou zijn, te dezen opzichte ons volk
m stap a c h t e rwaarts heeft gebracht.
Niet ten onrechte noemt men in onze va-
derlandsche geschiedenis de jaren tusschen
1600 en 1700 de „gouden e e u w". En ze
ker mag men dat woord gouden niet uit
sluitend opvatten in dien materiëelen zin,
dat het nationaal stoffelijk vermogen in dat
tijdperk ongemeen is toegenomen.
Ieder, die met de historie van ons vader
land op de hoogte is, zal het moeten en wil
len toestemmen, dat er in die eeuw ook
een toenemende rijkdom van meer ideëele
goederen viel waar te nemen.
Wetenschap en kunst kwamen tot groo-
t^n bloei. Alleen dient overwogen te wor
den, in hoeverre het Calvinisme hierbij van
invloed is geweest.
Letten we dan allereerst op het terrein
der wetenschap. Dr Kuyper wijst in zijn
hekende Stonelezingen erop, dat het Calvi-
e den zin voor wetenschap aankweek
te, en de wetenschap tevens ontsloeg van
onnatuurlijke banden.
Wat toch is de alles beheerschende grond
gedachte van het Calvinisme? Immers dit,
dat God in en door alles Zijn Raadsbe
sluit uitvoert en zelfs de zonde in die vol
voering van Zijn Raad een schakel vormt.
Wie dat aanvaardt, erkent eenheid, vast
heid en orde in den ganschen kosmos, zoo
wel in zijn bestaan als in zijn geschie-
Maar dan kan het niet anders, of de den
kende geest van den mcnsch wil die een
heid, vastheid en orde ook trachten op te
merken. Het aanvaarden van de beperkt
heid van den menschelijken geest, die bo
vendien nog verduisterd is door de zonde,
doet den mensch dikwerf voor raadselen
staan. Maar het vaste geloof aan de be
staande eenheid in Gods Schepping blijft
zijn heimwee voeden naar dieper en hel
derder kennis en doet hem worstelen steeds
meer den samenhang der dingen te mogen
erstaan.
En wat was nu het geval in den tijd, die
aan de Reformatie voorafging? We willen
stilzwijgend voorbijgaan het diep zedelijk en
geestelijk bederf dat was doorgedrongen in
Kerk, Staat en Maatschappij. Dat. toch
wordt op heden door Rome zelf wel erkend.
We willen het oog richten op het Room-
sche stelsel als zoodanig. Rome heeft het
Christendom schier uitsluitend Soteriolo-
gisch opgevat.
Nu is het voor geen tegenspraak vatbaar,
dat de allesbeheerschende vraag in de
Christelijke religie is: „Wat moet ik doen.
om zalig te worden".
Evenwel, die waarheia mag niet tot deze
eenzijdigheid leiden, dat wij de kennis van
den kosmos van ondergeschikt belang
achten.
Op deze klip is Rome verzeild, toen het
den kluizenaar met zijn strenge ascese hei
lig verklaarde, maar in den kring dier hei
ligen geen plaats inruimde voor den be
oefenaar der z.g. profane wetenschappen,
hoezeer deze ook zelfs bij het vasthouden
de Roomsche leer, de wetenschap ver
der bracht
Het was Calvijn, die de oogen ervoor deed
opengaan, dat God alzoo lief gehad heeft de
wereld, als kosmos gedacht dat Hij Zijn
eertiggeboren Zoon gaf. opdat in dien
Christus alle dingen zouden bijeenverga-
derd worden, beide die in den hemel en op
de aarde zijn, alle dingen, waarvan door de
zonde de harmonie was verbroken. Daarom
hebben beiden, de ambtsdrager in de Kerk
en de beoefenaar der wetenschap in het
breede wereldleven, een goddelijke taak.
Maar voor den beoefenaar der weten
schap is vrijheid een onmisbare voorwaar
de, vrijheid ook van kerkelijke banden.
De Kerk oefende in de dagen der Room
sche hiërarchie pressie uit op de weten
schap, door de verkondigers van nie
denkbeelden ter oorzake van door hen ge
uite meeningen en uitgegeven geschriften
te bemoeilijken, aan te klagen en te ver
volgen. Vrijheid van het woord werd niet
geduld.
Men zag alleen de Kerk als uitdeelster
der genade. Men erkende niet, dat God in
Zijn algemeene genade rechtstreeks, zonder
tusschenkomst der Kerk. door Zijn Geest
gaven der wetenschap uitdeelde.
Zeker, het gevaar bleef bestaan, dat door
het door de zonde verduisterd verstand een
1 s c h e wetenschap baan brak. Daar
tegen te waken was en is de roeping der
Kerk. Ze heeft door haar belijdenis en pre
diking de beginselen te propageeren, welke
op alle terreinen des levens, ook op dat der
wetenschap, tot gelding dienen te komen.
Maat verder strekt haar taak niet. Zij mist
het recht, om door gewelddadige middelen
het zwijgen op te leggen aan van haar af
wijkende meeningen.
En dat wel om tweeërlei reden.
Ten eerste moet de waarheid zich hand
haven niet door gewelddadige onderdruk
king van de leugen, maar door onvermoeid
strijden tegen haar met geestelijke wapenen
Maar evenmin is in de tweede plaats de
legging der Schrift onfeilbaar als de
uitspraak der wetenschap. Men denke
slechts aan Galilei, wien vanwege zijn ver
dediging van het Copernicaansch stelsel
door de Kerk het zwijgen werd opgelegd,
omdat h. i. de Schrift het wentelen der
aarde om de zon verbood.
Het Calvinisme was het, dat de weten
schap haar souvereiniteit in eigen kring
hergaf, waardoor deze zich rijker kon ont
plooien.
Wij geven toe, dat het Calvinisme niet
direct de consequentie van zijn beginsel
doorzag, zoodat de plicht tot uitroeiing der
dwaling aanvankelijk bleef gehandhaafd.
De praktijk echter bewees, hoe het begin
sel doorwerkte. Descartes, de bekende
philosoof uit de 17e eeuw, die uit Frankrijk
vluchten moest, vond in ons land een
schuilplaats, hoezeer de gereformeerde Voe-
tius hem op principieele gronden bestreed.
Ook op het gebied der kunst is het Cal
vinisme van vèr-strekkende beteekenis ge
weest. Het heeft de ontwikkeling der kunst
bevorderd.
Het is onnoodig te herinneren aan de
rijke schatten der schilderkunst, welke de
gouden eeuw ons heeft nagelaten. Beperkte
zich in vroegere eeuwen de schilderkunst
oornamelijk tot het in beeld brengen van
hetgeen in verband stond met den Room-
schen eeredienst, onder den invloed van
het Calvinisme werd ook het gewone men-
schelijk leven een niet te versmaden object
voor den kunstenaar.
Het Calvinisme wist niet van die strenge
onderscheiding tusschen het profane en
bovennatuurlijke leven. Heel het mensche-
lijk leven in al zijn schakeeringen moest
doorademd worden door den Geest Gods.
Gods heerlijkheid ligt verspreid over a 1
Zijn werken. Zóó werd de horizon voor den
kunstenaar verwijd en de kunst verlost
in haar eenzijdigheid.
Ten slotte verdient nog de wereld der
tonen onze aandacht De Gregoriaansche
zang kon alleen bloeien op kerkelijk
erf. In het volksleven kon hij niet aarden.
Zijn eentonigheid kon niet vertolken de
:te der vreugde, noch de diepte der
smart in het volle menschelijk leven. Hij
miste, hoewel inderdaad kunst, aanknoo
ping in het volksleven.
Het waren de toonzetters van het Calvi
nistisch psalmgezang, die hun melodieën
uit de vrije tonenwereld grepen. Het leven
den Christen, zelfs in de samenkomst
der gemeente is te gevarieerd, om zijn na
tuurlijke uiting te vinden in den plechti-
gen, maar eentonigen Gregoriaanschen
zang. Hier past de hooge jubel over Gods
genade naast den diepen toon van smart
over de macht der zonde.
Onze eindconclusie tegenover die van den
heer L. is deze, dat het Calvinisme niet
licht kan overschat worden als factor van
beteekenis voor den cultuur-opbouw. Het
heeft een stempel gedrukt op ons volks
leven, dat tot op den huidigen dag nog al
tijd duidelijk valt waar te nemen, ook vèr
buiten den kring van hen, die zich door
geestelijke banden nauw verbonden weten
aan Calvijn.
GRENSWACHTER.
laat om tegen den moeilijken stroom op
te roeien.
Wij zeggen daarom: stemt anti-revolu
tionair.
Zet de anti-revolutionaire partij voor
aan.
Gezag en vrijheid, orde en welvaarts-
6treven zijn bij haar in goede handen.
BINNENLAND
Congres voor Lichamelijke
Opvoeding
In de groote aula van het Koloniaal Insti
tuut is het Nederlandsdh congres voor licha
melijke opvoeding begonnen.
Eerste spreker was Prof. Dr. G. A.
Poelje, directeur-generaal van het onder
wijs en voorzitter van het algemeen comité.
Hij ziet de beteekenis van dit congres
hierin, dat het 't vraagstuk van de lichame
lijke opvoeding in zijn algemeenheid
aan de orde stelt, als een onderwijskundig,
medisch en sociaal paedagogisch probleem.
Dat bij deze probleemstelling ook de moge
lijkheid niet vergeten wordt, dat onder be
paalde omstandigheden in het algemeen
landsbelang op de lichamelijke paraatheid
van geheel het volk een beroep kan worden
gedaan, spreekt vanzelf.
Voor geheel ons volk staat onwrikbaar
vast het besef der waarde van het individu,
een besef, dat niet in de ideeën der Fransohe
revolutie, maar in de Christelijke leer zijn
voor ons vodk onwrikbaar fundament vindt.
Hierna sprak de minister van Onderwijs,
Prof. Dr. J. R. Slotemaker de Bru
Spr. wensdhte de organisatoren geluk met
het bereikte resultaat, dat het congres kan
samenkomen.
Het belang der problemen die dit congres
zal behandelen, blijkt naar allen kant,
dra men er in slaagt den onderlingen sa
menhang op juiste wijze te bepalen. De
klassieke eisdh ..mens sana in corpore sano"
is gehanteerd door hen, die vóór alles een
gezond lichaam vergen, opdat de geest ge
zond kunne zijn, maar evenzeer door hen,
die vóór alles vragen, dat in ieder geval de
geest gemond zij, die in het gezonde lichaam
woont. Voor een tegenstelling is hier edhter
geen aanleiding.
Een congres, dat met name aan de licha
melijke opvoeding denkt, doch dat in weten
schappelijke bezinning de overige elementen
niet volstrekt zal kunnen vergeten, zal er
het zijne toe bijdragen, om de juiste verhou
dingen te stellen.
VOOGDIJRAAD
is eervol ontslag: verleend
LAND- EN TUINBOUW
Zuid-Hollandsche Landbouw-
Onderlinge
Afscheid dr F. E. Posthuma
Gisteren werd te Rotterdam in Hotel
„Atlanta" onder voorzitterschap van den
heer Jac. van der Koogh te Rijswijk de
jaarlijksche algemeene ledenvergadering
gehouden van de Zuid-Hol'andsche Land-
bouw-Onderlinge, afdeeling van de Cen
trale Landbouw-Onderlinge, bedrij fsver-
eeniging ingevolge de Land- en Tuinbouw-
ongevallenwet 1922.
Aan het ter vergadering uitgebrachte
verslag over het boekjaar 1937/'38 ontleenen
wij hnt navolgende:
Het aantal leden steeg in het verslag
jaar van 3426 tot 3441, vertegenwoordigen
de 'n verzekerd loonbedrag van 5.684.435,
(vorig jaar 5.445.186,1. Aangifte
gedaan van 1221 ongevallen, waarvan 1123
als bedrijfsongeval konden worden erkend.
In het voorafgaande boekjaar bedroegen
deze getallen reep. 1131 en 1042.
Tot leden van het bestuur werden her
kozen de heeren J. Boer te Zuid-Beyerland,
A. W. Keijzor te Herkingen en A. N. Vaan
drager te Oud-Charlois, terwijl in de vaca
ture, ontstaan door het overlijden van den
lieer A. Kooy werd voorzien door benoe
ming van den heer P. Schakel te Meerkerk.
De voorzitter herdaoht het fei, dat dir F.
E. Posthuma voor het laatst in deze ver
gadering aanwezig was, daar hij op 1 Mei
a.s. in verband met het bereiken van den
pensioengerechtigden leeftijd zal aftreden
als president-directeur van Centraal Be
heer en dus ook van de Centrale Land-
bouw-Onderlinge. Spreker bracht in herin
nering den onvermoeiden strijd, dien de
scheidende functionnaris bij de oprich
ting van de vereeniging heeft gevoerd en
de wijze waarop hij de vereeniging heeft
groot gemaakt.
Tenslotte richtte dr F. E. Posthuma een
persoonlijk woord van afscheid tot al de
genen. met wie hij jaren 'ang ook voor de
Zuid-HolL Landbou w-On der 1 in g e samen
werkte.
GEMENGD NIEUWS
OP GROEP RUSTENDE
MILITAIREN INGEREDEN
Een man ernstig, zes licht gewond
DEN BOSCH, 13 April. Onder de ge
meente Langenboom (N.Br.) heeft gister
middag een ernstig ongeval plaats gehad,
waarbij een zevental personen min of meer
ernstig werd gewond. De verzekeringsagent
Van der V., uit S c h ij n d e 1, kwam per mo
torfiets uit de richting M ill. In de bocht
ter hoogte van Bisschops naderde uit
tegenovergestelde richting een auto, be
stuurd door den heer Dodemont uit Den
Bosch. De motorrijder, die met zeer groote
vaart reed, nam de bocht verkeerd en zag
pas op het laatste moment de hem tege
moetkomende auto.
Hij wilde een aanrijding voorkomen en
wierp het stuur om, met het gevolg dat hij
van den weg afvloog en het bosch inreed.
Juist pp deze plaats bevond zich een hon
derdtal militairen, die hier uitrustten,
wachtende op hun inkwartiering De motor
rijder reed over eenigen van hen heen,
kwam tenslotte te vallen en bleef bewuste
loos liggen.
Onder de militairen ontstond groote con
sternatie. Het bleek dat zes personen waren
gewond. Een militair uit Maastricht was
ernstig aan toe. een onderdeel van den mo
tor had hem in den buik getroffen. Een
tweede had een bloedende wonde aan het
hoofd, terwijl vier anderen schaafwonden
hadden opgeloopen.
Onmiddellijk werd een militaire arts ge
waarschuwd, die de eerste geneeskundige
hulp verleende en den ernstig gewonde
raar het ziekenhuis liet overbrengen. De
overigen konden ter plaatee worden verbon
den. De toestand van den motorrijder viel
ten slotte mee.
De ontsporing te Delft
Treinverkeer weer noftnaal
DELFT, 13 April. Omtrent de ontsporing
van twee goederenwagens te Delft vernemen
wij, dat de dienst tusschen Den Haag en
Rotterdam vanochtend weer vrijwel
maal was. Wel moesten de electrische
treinen ten Zuiden van het station Delft
over een afstand van ongeveer vijfhonderd
meter nog zonder stroom rijden.
FOTOGR,.FEEREN VAN MILITAIRE
WERKEN IS VERBODEN
De inspecteur van politie te Hoek v au
Holland heeft dezer dagen proces-verbaal
op moeten maken tegen enkele personen,
die foto's hadden gemaakt van de militaire
bezetting aldaar, terwijl de foto-toestellen in
beslag werden genomen.
In verband hiermede wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat altijd het fotografee-
ren van militaire werken etc. ten strengste
verboden is en onverbiddellijk inbeslagname
van toestellen volgt
ische. 5 schepen van 13.295 t<
che en 1 schip van 58<0 tons
ie rekening. Hiertegenover
ierlandeche reederüen 4 schep
950 tons In het buitenland wo
ln Danzig (11.300 tons),
(7.900 ton£). Dultschland (7.500 t
tons). Groot-Brittanië b
landen en heeft
aanbouw; Italië
:en land besteld:
ie rekening niet
Volgens Lloyds Register of Shipping wa
ll op ultimo Maart j.l. op alle werven der
wereld in aanbouw (ongerekend schepen
beneden 100 tor) 716 schepen met een bru
to tonnage van2.703.667 ton. Dit is 34.S03
ton meer dan op uit. December J.l. Van
deze hoeveelheid scheepsruimte wordt in
C.root-Brittannië en Ierland 596.903 ten ge
bouwd in de Vercenigde Staten 420.931 ton,
in Duitschland 381.304 ton in Japjui 306.743
ton, in Nederland 242.688 ton. in Italië
21697G ton, in Denemarken 132.760 ton en
in Zweden 127.700 ton. In de overige landen
blijft de in aanbouw zijnde ruimte onder
de 100.000 ton.
In het le kwartaal 1939 werd de kiel ge
legd voor 258 schej>?n, metende 728.001 ton,
tegen 268 schepen met 574 956 ton in het
vorige kwartaal.
Te water gelaten werden in het le kwar
taal 247 schepen, metende 690.169 ton, tegen
248 schepen met 705.496 ton in het vorige
kwartaal.
Economie en Financiën
DE WERELDSCHEEPSBOUW
In de meeste landen verdere achter
uitgang; alleen Amerika, Italië en
Frankrijk gingen vooruit In ons land
is het verschil met de vorige drie
maanden gering, tegenover verleden
jaar echter belangrijker.
van de onderhanden zeeschepen, volgens d<
^r^aalst.atls,tlek van L,oyd's Register ol
Shipping tenslotte toch nog Is gestegen mei
827) schepeden 2.703.G67S (2.8 -MTS 6)V°regl sier'
tons bruto Inhoud. Het aantal schepen waar
aan het werk voor onbepaalden tlid Is stil ge-
legd is verder gedaald en bedraagt thans nos
slechts 5 (vorig Jaar 9) van 7.797 (48.180) tons.
Behalve in Amerika en ln Italië z(1n ook in
Frankrllk nog iets meer schepen onderhanden
Tüwel overal in
groote tar
opdrachtei
leene vaarten weer meer stoomscl
lesteld dan gedurende langen tijd
geheele wereld xün
8,7 (vorig Jaar 105)
lamen 753.449 (865.167) t
irbtl 19 (19) stoomschepe
iota tank8chepei
nbouw.
175.600
(142.839)
Zonder de tankschepen en d
waaraan het werk Is stilgelegd,
voor de algemeene vrachtvaart
vaart ln aanbouw 204 (vorig Jaa
schepen van 861 810 (908.910) V
354 (397) motorschepen van 1.039
schepenen van st0omschepen komen
Vereenlgde Staten thans op de eerste plaa
met 333.230 tons, gevolgd door Groot-Brlttann
met 261.643 tons en Duitschland met 154 5
Brlttannlö vooraan met 332.371 tons; gevolf
door Duitschland met 226.785 tons. Italië -n
216.970 tons en Nederland met 206.94S tons.
Over de geheele wereld zün 247 (vorig Jai
.169 (626.334) tona te w
irblj
(87) i
229.473 (266 794) tons en 128 (130) motorsche
pen var 43é.l63 (348.605) tons Op stapel gezo
werden 258 (2S2) schepen van 728.001 (607.932!
tons, waarbü 73 (81) stoomschepen van samei
niet minder dan 322.479 (153.847) tons ei
slechts 127 (171) motorschepen van 267.992
(436.385) tons.
In Nederland zUn in aanbou^v 3 tar
stoomschepen van samen 13.500 ton», benev»
9 andere stoomschepen van 21 695 ton*. 8 tar
motorschepen van 67 500 tons en 83 and-
lichter van 550 tons. In het geheel 103 tvorlg
jaar 118) schepen van 242.688 (310.667) tc
Vergeleken met den toestand op 31 Decern
beteekent dit een vooruitgang met 7 scher
doch een vermindering van 4 389 tons; teg
over verleden Jaar is het verschil heel wat
longrüker Vooral het aantal motorschepen
neden 10.000 tons bruto Inhoud is sterk geoni
Te water gelaten werden ln ons land 37
(vorig Jaar 35) zeeschepen van 78.157
tons, waarbü 5 (2) stoomsohepen van 7 895 (400)
tons en 32 (33) motorschepen van 70.262
(43.713) tons. De hoeveelheid nieuw werk bleef
evenals in het vorige kwartaal, ongunstig, op
stapel gezet werden slechts 36 (vorig Jaar 53)
schepen, met niet meer dan 40 407 (81.461) tons
inhoud, waarbü 4 (4) stoomschepen van 17.109
(1 559) tons en 31 (48) motorschepen van 22 757
(79.411) to
ierste maal Is thans In de statl
een meer volledige opgave van de opdrac
voor bultenlandsehe rekening ln de vers
lende landen opgenomen; hieruit blükt dl
ons land 1g
voor Brltsche. 1 schip
Dultsche, 3 schepen ve
Poolsche, 3 schepen van 3
RUBBER,
i slechts 13.400
Thomsen's Havenbedrijf
Dividend verhoogd van 8 tot 10 pCL
n het jaarverslag van Thomeen's
ven bedrijf te Rotterdam over 1938 ontleenen
we de volgende bijzonderheden:
De opleving in het havenverkeer heeft
doorgewerkt Ons bedrijf kan daardoor in
vele opzichten op gunstige reöultaten te
rugzien.
De bewapeningswedloop deed het vervoer
van massale goederen opnieuw toenemen.
Onze machinale inrichtingen voor den over-
van deze waren hebben daardoor hjyu
omzet vergroot. Bovendien vonden Vt-rechil
lende van onze drijvende kranen buiten het
eigenlijke havengebied loonenden arbeid
bij wegen- en bruggenbouw.
Het algemeen 6tuwadöorsbedrijf is ge
heel afhankelijk van het stukgoederenver
voer. Het mag bekend worden verondersteld
dat dit vervoer over onze haven onbevredi-
bleef. Houdt men voorts rekening met
het feit. dat de scherpe eopcurrentie, nog
vergroot door het vestigen van een aan
tal nieuwe stuwadoorsmaatechappijen, de
ven op het lage peil van vorige jaren
hield, dan kan de uitkomst van dit Onder
deel van ons bedrijf nog tot tevredenheid
stemmen.
Het veembedrijf had haar opslagruimte
geheel belegd.
Het sleeperebedrijf (N. V. Maatschappij
van Algemeen Vervoer H. W. König en Co.)
dat tot de modernst en best geoutilleerde
bedrijven in Rotterdam mag worden gere
kend, kan op een gunstig jaar terugzien.
Ons bedrijf te Antwerpen onderging den
invloed van den teruggang van het haven-
erkeer in die haven en droeg daardoor
slechts in beperkte mate bij tot het resul
taat van het verslagjaar.
De win6t- en verliesrekening over hel
boekjaar 1938 sluit met een saldo van
9.174 (478.993). Dit saldo vermeerderd
met het onverdeelde winstsaldo 1937 ad
f .1.115 (4.768) benevens de teveel ger
veerde dividend- en tantièmebelasting ad
f 4.081 (1.623) geeft een beschikbaar bedrag
van f 574.370 485.385).
Voorgesteld wordt 10 pCL dividend uit
te keeren (v.j 10).
De spanningen van politieken en econo
mischen aard, welke bij voortduring in de
ereld beerschen, maken het uitspreken
van verwachtingen voor de toekomst t
éénen male onmogelijk.
Holl. Sociëteit
van Levensverzekeringen
Verzekerd bedrag gestegen tot
j 174.992.130
Winst 933.597 (v.j. 1.040.637)
Blijkens het jaarverslag over 1933
van de Hollandsche Sociëteit van Le
vensverzekeringen N.V. Ao 1807 te Am
sterdam bedroeg de productie
32.543.723 (v.j. 23.375.088). Het totaal
verzekerde bedrag is geklommen tot
174.992.130.
We ontleenen aan het verslag de volgen
de bijzonderheden:
Het bedrag aan nieuwe posten steekt
verre uit boven dat van vorige jaren. Voor
een deel is dit toe te schrijven aan het tot
stand komen van eenige belangrijke collec
tieve pensioencontracten, doch ook de indi-
vidueele verzekeringen hebben daartoe in
aanzienlijke mate bijgedragen. Bovendien
is het verval onder de bestaande verzeke
ringen in verhouding tot den omvang van
het totaal verzekerde bedrag wederom ge
daald; dit wijst erop, dat de stabiliteit der
bestaande verzekeringen blijft toenemen.
De productie bedroeg 32.543.723 (v.j.
23.375.038). Na aftrek van het verval be
draagt de vooruitgang 2i.7S6.G65, waar
door liet totaal verzekerd bedrag tot
174.992.130 is geklommen. Hiervan is
1.560.086 in herverzekering gegeven.
De versnelde vooruitgang van het verze
kerd bedrag, welke zich de laatste jaren
voordeed, heeft zich in 1938 gehandhaafd.
Daarnaast waren de financieele uitkomsten
zoo gunstig, dat ook dit jaar een aanzienl'jk
bedrag naar de vrije reserves kon worden
overgebracht, hetgeen weder ten gevolge
had; dat, hoewel deze een daling der effec-
tenkoersen hadden op te vangen, toch kon
worden voortgegaan met de omrekening der
premiereserve naar lageren rentevoet.
Het premie-inkomen steeg van 7.767.455
tot 7.829.874. In 193S werd in vastgoed
voor 1.857.411 geïnvesteerd (v.j. 3.375.133)
De ervaring met de bestaande hypotheken
was alleszins gunstig. De rentebetaling ge
schiedde in het algemeen vlotter dan in
voorgaande jaren.
De in 1038 gemiddeld gekweekte rente
was 4.32%. terwiil de over 1939 te verwach
ten rente on 4 12% uitkomt.
De omrekening der premiereserve, die
thans f 00.951 125 groot is (v.j. 55.844.425),
naar lageren rentevoet werd voortgezet De
premiereserve is thans berekend op een
rentevoet van gemiddeld X.37%. Rij een ge
middelde rente (zie hierboven) van 4.12%
Is de marge dus 0.75%. Naast de nremiere-
serve hebben de verzekerden extra waar
borgen. bestaande uit het volgestorte maat
schappelijk kapitaal van 1 millioon en de
vrije reserve ten bedrage van 2 508 367.
De bedrijfsresultaten rijn gunstig te noe
men zoowel t.a.v. de opslag, de rente als de
sterfte.
rQ
irlchte
f. Algemeen Pro-
KRO. 8.009.15
richten) 10.00 u.
he causerie. 12.00
PVHVH Fe regrlnos-orkest.
)0 Gram.mcnzlek). 1.30 Gra
iziek. 11.30 Bübelsc
Style Artists. 2.05
Gram.muziek. 2.15 Orgelconcert en gram.
muziek. 3.15 Gram.muziek. 4.09 Zang met
pianobegeleiding (4.154,30 Gram-muzlek).
4.45 Gram.muziek. 5.15 KRO-Orkest. 6.00—
6.20 Land- en tulnbouwcaus*rie. 6.25 KRO-
Melodlftcn en solist (ca. 6.30 Berichten).
6.45 Berichten. 7.00 Z. Exc. Min. Mr. M. P.
L Steenberghe: Landbouwcrlsispolltiek 2 (De
akkerbouw). 7.30 Luchtvaartcau&ene. 7*50
Gram.muziek. 8.00 Berlohten ANP. 8.15 Gr.
muziek. 8 45 KRO-Orkest. 9.15 Koninklijke
Militaire Kapel. 9.45 KRO-Melodlsten en so
list. 10.15 Kon. MIL Kapel. 10.39 Berichten
ANP. 10.40 Bela Kiss en zijn orkest. 11.00—
II.VERSCM II. 301.5 M. 8.00 VARA. 10.00 n<
VPRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO. 4.00 VARA
7.30 VPRO, 0.00 VARA. 10.40 VPRO. ll.OO^
12.00 VARA. 8.00 Gram.muziek. (Om 8.16 u.
Berichten) 10.00 Morgenwijding. 19.20 Orgel
spel. 10.50 Declamatie. 11.10 Gram.muxlek.
11.20 Vara-Orkest 12.00 De Palladians (Om
12.15 Berichten). 12.50 Gram.muziek. 1.10 u.
AVRO-Amusementsorkest. 2.00 Causerie
„Zaaien en planten"'. 2.30 AVRO-Kinderkooc
met pianobegeleiding. 3.15 Gram.muzlek. 3.39
De AVRO-Dance-Band. 4.00 Gram.muxlek,
6.00 Voor de kinderen. 5.30 Esmeralda. 6.20
Gram.muzlek. 6.28 Berichten. 6.30 Causerie
..Socialisme en humanisme" 6 50 Berichten
ANP. 7.00 Zie Hilversum I. 7.30 Berichten,
7.35 Causerie Geestelijke leiding voor de
moderne Jeugd". 8.00 Nederlands ch Strijk
kwartet 8.30 Causerie „VriJx. Protesanterx
in andere landen". 9.90 Fragmenten uit do
operette „Zigeunerllebe". 10.15 Causerie
„Schuldig of onschuldig"? 10.20 Gram.mu
zlek. 10.30 Berichten ANP. 10.40 Avondwü-
ding. 11.00 Viola d'amore en cembalo. 11.30
Jazzmuziek (gr. pl.). 11.5512.00 Gram.mu-
DROIT WICH 150(
Orkest 3.05 Declamatie. 3.20 Orke*
Radlotooneel. 5.50 Sextet 6.45 Plano. 7.0S
Causerie. 7.50 Toespraak door President
Roosevelt, 8.20 Radlo-tooneel, 9.45 Symphonl
11.35
*ie. 11.05 Sex-
ELLEN 456 M. 6.30 en 7.50 Orkest 11.20 Or
kest 1.30 Concert 3.20 Orkesten 6.20 Or
kest 7.50 Cabaret 8.50 Orkest 9.50 Sym-
III SNEL 322 en 4S4 M. 3 2 2 M: 12.50 en 1.T9
Orkest 5.20 Kamermuziek. 8 20 Piano. 8 50
Radlotooneel. 9.50 Matrozenkoor. 10.30 Or-
484 Ui 5.32 Piano. 6.50 Orkest 8.20 Opera*
DELTSCHLANDSEXDER
ilh. Orkest 8.20 Orkest 9.50 Trio. I
De tota'e winst bedraagt 933.597 (v.j,
1.040.637). De eigenl;jkc exploitatiewinst
is echter grooter dan vorig jaar. Toen was
er n.l. oen abnormaal groote winst op be
leggingen ad 413.036. Thans bedraagt dezq
1 90.649..
Voorgesteld wordt van de winst wederom
het grootste deel ter versterking van ons
bedrijf aan te wenden en dus een bedrag
van 785.000 (vorig jaar S90000) onder
het hoofd waarborgrekeningen te reservee
ren en evenals verleden jaar 60.000 aan
het dividend toe te voegen. F,r blijft dan eon
onverdeeld winstsaldo van 3.954.40 ter
overboeking naar nieuwe rekening over.
„DE RUILBEURS"
Goudsche Singel 105, Rottere"...q
li de B. te IJseelmondc Patrls gezonden 13
Sunlight gen.
H. M. G. tc Den Haag 97 D.E. gen.
H. P. te Delft 71 Hag gen.
H. v. W. te Kaatsheuvel, momenteel geen
Hille en IJzendijk voorradig. Haka-bons 5 pt.
MeJ. R. te Driebergen. De oude bons xljn in
wisselbaar aan de fabriek. WIJ zullen u nieuwe
L J. v. S. te Leiderdorp 135 D.E. gen. Hul-
sen komen retour daar xü voor ons waarde
loos zün.
J. S. te Brunssum Rlemvls-oranje voorradl*
4 10 pt,
K. O. te SL Laurens 86 Verkade gen.
1 De Ruilbeurs bepaalt de waarde der bons
Tot 600 pt betaalt D 16 4
(aan postzegels).
tot 1000 pt 30 ct
iad. dan leest
•ord In de Rullrubrlek.
waarde van 600 pt per maand aangevraagd
Teveel gestuurde punten kunnen geboekt
blüven tot een volgende zending.
Van het puntenaantal, dat U stuurt wordt
de Ruilbeurs 6 pet sfgetrokUen.
1 speciale nummers.
Vraagt U
dan betaalt D 2
Uude Verkade tc
lad. Wascholln
1 3. Radi
Haas-plaatjes
iet Rivieren, Klaver-
•ngh plantjes. Patria
Willen b(J. die Hllle-bcna voor plaatjes wen-
achcn. ook opgeven voor welk album?
Aanvragen ran Era- en Ark-bons kunnen wij
voorlooplg niet In behandeling nemen. Wel
ontvangen wü ze graag.
De waarde der bona is ais volgt: Busstnk 10
Coellngh 3. D.E 7. v. Dalft plaatjes 10. Dobbel-
man 4. Droste 20. Hagzegels Hille S. Hille Ar
ils 12. Holl. Zw Weegsch. 3. Taul Kaiser 6. Klaver
blad 5. Klok zeep 20. Kwatta.l. Lever's Zeep 20.
- Rivieren 4, Ver-
SCHAKEN
Het tournooi te Margate
Flobr verliest van Sir G. A. Thomas
MARGATE, 13 April (A.N.P.). Het
to.irnooi te Margate is gisteren begonn-m
met een groote verrassing: in do eorsto
ronde won Sir G. A. Thomas mot wit
van Flohr na twee zittingen. Capablanca
won gemakkelijk van don Engeiscl-n
Whontcroft. de overige jrartijen in de hoofd
groep eindigden in remise. De uitelacvn
luiden:
Hoofdgroep: Sir G. A. Thomas—S.
rlohr 10; CapablancaWheatcroft 10*
Mijner Barry—Km, Mrs. Sieved
fon-Menc1:ik Najdorf Golomhek-
Sergeant '/jy2.
P r e ro i e r r e s e r y e s groep A.: A. n G.
Thomas—I.andau 0—1Pocorifly—Va n
Soliciting» V4li: Pri n sRand 0-1,
Premier reserves groep B.: Van
Doesburgh--Saemisch Mui-
de r—Hoeh linger 0—1; Snosko Eorowskv—
Schelfhout Vr—Vi.