KERK EN ZENDING
WOENSDAG 12 APRIL 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
JÏED. HERV. KE3RK
Aangenomen: Naar Diever (toez.), P.
Inberg te Grollo, die bedankte voor Idaart.
Naar IJ'zendOorn, cand. C. Mulder te Am-
pterdam-W.
Bedankt: Voor ZuddwoMe (Dr.), P. A.
y. Stempvoort te Haökerhorne.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Nieuwleueen, B. Geuchies
ite Daarlerveen en E. J. Wassimk te Bruchter-
Aatnge nomen: Naar Kraüngsclheveer,
J. Groen Jr. te Venllo.
CHR. GEREF. KERK
Drietal: Te Steerawijk, D. Biesma te
Drogeham, L. Hoor te Assen en W. A. Zijle*-
ma te Nieuiweroord.
Tweetal: Te Harlirusen, L. Holtrigfter te
,Woerden en I. v. d. Kmjtff te De Krim.
GEREF. GEM.
Bedankt: Voor Borssele. J. D. Barth te
Dordrecht.
BAPTISTE GEMEENTEN
Indische Gereformeerde Kerken
In synodale vergadering bijeen
De Indisdhe Geref. Kerken vergaderdien
van 2931 Maart j.l. te Djocja ate „classis
Bataivda", welke formeel de rechten eener
particuliere(provinciale) synode binnen het
organisatie verband dier Gereformeerde ker
ken in Nederland heeiflt. Aam Ihet zoojuist
ontvangen verslag ontleenen we, dat de ver
gadering f 3-50.voteerde als bijdrage voor
den arbeid onder Oosterlingen en Ohineezen
in Nederland.
Prof. Dr. J. H. Bavinck werd aange
wezen om de kerken te vertegenwoordigen
op de oecumenische wereldjeugdoonferentie
te Amsterdam, Juli a.s.
Besiloten werd ds. Th. Kuipers en ds.
H. Sillevis Smitt aan te wijzen om met
de missionaire predikanten te overleggen
over de inrichting van een bureau tot
lectuurverspreidiing onder alle be-
In de avondeamenikoonst werd door ds. Th.
Kuipers van Djocja gerefereerd over het
onderwerp ..Hoe ibowven wij hier onze kerk
op met behoud van het Gereformeerd ka
rakter?"
-a de vergadering op Donderdag werd het
rapport i-oor de verdeeling van de verstrooi-
densuibsidde aanvaard en voorts in comité-
generaal vergaderd. Tot aiflgevaardigden naar
de generale synode in Augustus a.s. te Sneek
werden benoemd: ds. J. G. Fernihout en
ds. C. Mak, ouderling Hoekstra van
KLaten en ouderling B e g e m a n n van Ban
doeng, tot secundi ds. F. J. J o n k h o f f en
ds. J. G. Sybesma.
LUTHERSCHE PREDIKANTEN-
VEREENIGING
Gisteren is te Delft de vergadering ge
houden van de Luthersche Predikanteniver-
eeniging. Vele predikanten waren
toen de voorzitter, ds. H. J. Jas
Rotterdam, de vergadering opende
bijzonder welkom heette de
Ponit en Stegenga.
Ds. W. F. ten Rouwe la air van Zwolle
sprak een stichtelijk woord naar aanleiding
.van 1 Cor. 16 1321 en 58.
Vervolgens kreeg ds. Bik van Amster
dam gelegenheid te spreken over het onder
werp: „De fusiepogingen der beide kerkge
nootschappenSpreker bepaalde zich bij de
laatste pogingen, gaf een historisch overzicht
van alles wat van 1928 tot 1936 besproken,
gerapporteerd en besloten was. Nadat in
1936 de pogingen gestaakt waren zijn we nu
in 1939 nog niets verder gekomen.
Na discussie en een koffiemaaltijd kwam
Prof. Dr. P. A. Stegenga aan het woord;
die meer speciaal de fusaepoginigen der beide
Luthersche gemeenten in Amsterdam behan
delde. Na een historische uiteenzetting be
sprak Prof. Stegenga de wegen, die even-
tueel tot fusie zouden kumnen leiden.
Ook op deze uiteenzetting van het vraag
stuk volgde een belangrijke discussie.
Nadat nog enkele dageüijksche zaken afge
handeld waren, werd de vergadering met
dankzegging gesloten.
Evenals in de andere provincies zal ook
een provinciale afldeeling van de Oecumeni
sche Vereeniging in Zuidbolland: spoedig tot
stand komen. De kerkeradem, predikanten en
geestelijken der officieel aan de oecumeni
sche beweging deelnemende kerken zijn
'daartoe tot een vergadering op Donderdags
13 April a.s. te Rotterdam bijeengeroe
pen. Tegelijk zijn allen, die reeds individu
eel lid der Oecumenische Vereeniging in Ne
derland zijn, uirtigenoodigid, terwijl alle be
langstellenden eveneens hartelijk welkom
zullen zijn.
De vergadering zail plaats hebben in dè
Groote Kerkeraadskamer der Ned. Herv.
Gemeente, Oppert 137 en aanvangen om 2
uur nam. Op deze bijeenkomst zal, na de af
doening der organisatorische werkzaamheden
gesproken worden door Prof. Dr. G. Se-
venster uit Leiden over ,JDe boodschap
van Edinburg" en door Ds. F. M. Kooy-
man, secr. der N.C.S.V. te Zeist, over „De
Kerk in een brandende wereld".
GIFTEN EN LEGATEN
De Geref. Kerk vrani Amstelveen
ving van een onbekenden gever een giift
f 2090.
KORTE BERICHTEN
Het adres van cand. A. Spijker is
Warande 175, Schiedam, Tel. 67976. Hij
de gelegenheid dies Zondags de Geref. Kerken
te dienen. (Verb. ber.).
KERKORGEL
Voor de Geref. Kerk te Poortugaal
zal een nieuw kerkorgel worden gebouwd.
Het nieuwe instrument wordt een pijporgel,
gebouwd volgens biet electro-pneumatisch
kogelladen-systeem met 9 stemmen en
transmissies, verdeefld over 2 manualen
vrij pedaal. Uiterdijk 1 Nov. 1939 zal het
nieuwe orgel gereed moeten zijn. De ve
vam organisten bij de Geref. Kerken zal bij
den bouw van advies dienen.
UIT DE TIJDSCHRIFTEN
In 't April-nummer van Horizon tref
fen wij om. aan een belangwekkend artikel
van Dr. K. Sietsma, „Waarom Jezus?",
dat op heldere wijize de kern van het
mis der sterk opkomende religiositeit
onze dagen aanwijst. Ds. T. J. Hagen be
antwoordt een liberaal vrager naar de hou
ding van het Christendom to.v. het leven er
de levensverbanden cp een wijze, die den
vrager lang nvsp he«2^]i: tenpn 7"% een
UTRECHT, 12 April. Vandaag en morgen
komt de Vereeniging van predikanten der
Geref. Kerken in jaarvergadering bijeen te
Utrecht. De eerste zitting werd hedenmor
gen in het Jaarbeursgebouw geopend door
den voorzitter, Prof. Dr. F. W. Grosheide,
Amsterdam, die na gemeenschappelijk
zingen, Schriftlezing en gebed een openings-
worod sprak, in 't bijzonder over het pre
dikambt in dezen tijd.
As eerste referent trad op Dr. S. P. Dee
van Rotterdam, met het onderwerp „De be-
teekenis der ervaring voor het verstaan der
Schrift en de prediking".
Referaat Dr. S. P. Dee
Spr. verdedigde daarbij de vogende stel
lingen:
I. Gezien de zeer verschillende waardee
ring der religieuze ervaring in de z.g. erva-
ringstheologie eenerzijds en de school van
Karl Barth anderzijds is het van belang ons
er haar beteekenis nader te bezinnen.
II. Onder ervaring in christelijken religi
euzen zin is te verstaan het beleven van
Gods Zelfopenbaring in Jezus Christus door
den Heiligen Geest.
III. De primaire christelijke religieuze er
varing gaat aan het geloof vooraf, doch al
leen in logischenzin (tegen de ervaringstheo-
logie); vervolgens is het geloof echter bron
van ervaring, constant èn momenteel (tegen
Barth); de éénige bron* scheiding van ge
loof en ervaring leidt tot intellectualisme en
lysticisme (piëtisme).
IV. De ervaring is onmisbaar voor het
reclit verstaan der Heilige Schrift: zij ont
dekt ons het hart der Schrift, opent onze
oogjen voor haar organische geleding en
geeft ons leiding bij de exegese.
V. Wat de prediiking betreft: de prediker
heeft te staan in de ervaring des geloofs; h,ij
heeft het Woord te brengen in zijn volle
levenvernieuwende strekking, de ervaring
dus niet uitgesloten; hij heeft dit intusschen
zóó te doen, dat zijn hoorders gedrongen
worden tot het onmiddellijk antwoord des
geloofs.
Vanavond heeft een meer gezellig samen
zijn plaats. Daarin zullen eerst enkele huis
houdelijke zaken worden afgedaan, waarna
Dr J. Schelhaas, Geref. predikant te
Tzummarum, een causerie houden zal over
„Iets over de laatste opgravingen" en Dr H.
C. Rutgers, secr. van het Ned. Bijbelge
nootschap, een en ander over doel cn
teekenis van het werk van dit genootschap
'ertellen zal.
Voor morgen staan referaten van Dr L.
v. d. Zanden van Groningen en Dr F. L.
Bakker van Djocjakarta op de dagorde.
VEREEN. VAN PREDIKANTEN
DER GEREF. KERKEN
Jaarvergadering te Utrecht
Ervaring, H. Schrift en prediking
Laatste opgravingen
Onderwijs
De critische functie
van het kind
In verband met het schoolleven
Jaarvergadering Chr. Vereeniging
voor Paedagogiek
UTRECHT, 11 April. In het g^üiouw voor
K. en W. alhier werd hedenavond de jaar
vergadering gehouden van de Ohr. Vereen.
Paedagogiek onder voorzitterschap van
Prof. Dr J. Waterink te Amsterdam. In zijn
openingswoord wees spr. op de beteekenis
van Pasohen en inzonderheid op de duiste
re toestanden van Paschen 1939. Het is een
Paaschfeest van het oorlogsgedruisch en wij
weten niet wat ons te wachten staat. De
voorzitter sprak een ernstig woord in ver
band met den huidigen toestand in de wereld
en wees erop dat wij een taak houden. Er
is ook een taak voor de paedagogiek, ook
t dezen tijd.
In ons geloof ligt de mogelijkheid van ons
werk. De toekoimst geven wij in Gods hand
en wij doen wat wij mcenen te moeten doen.
Na dit treffend openingswoord herdacht de
oorzitter nog het ontslagen bestuurslid den
heer K. Brants.
De heer L. van Klinken te Leeuwarden
bracht hierna het financieel verslag uit en
kon constateeren dat heit batig saldo met
f 30 was toegenomen. Toch blijft het raad
zaam de kas te versterken daar de vereeni
ging voor meer uitgaven kan komen te
6taan.
In de vacature K. Brants werd na stem
ming gekozen de heer Joh. Tigchelaar te
Den Ilaag. De stemming weès een gelijk
aantal stemmen uit voor de heeren Steinz
te Rotterdam en Tigchelaar. De voorzitter
stelde voor den oudste in jaren te bemoe-
i. Hetgeen geschiedde. De heer Tigche
laar nam zijn benoeming aan.
Referaat Drs J. H. Ruysch van Dugteren
Hierna heeft de heer Drs J. H. Ruysch
van Dugteren, chef van de afd. Psycho
technisch Laboratorium der Vrije, Universi
teit te Amsterdam een referaat gehouden
het onderwerp „De beteekenis van de
ontwikkeling der critische functie bij het
kind in verband met het schoolleven".
Wat hebben wij feitelijk te verstaan onder
critiek? Het was deze vraag &ic spr. eerst
stelde en uitvoerig beantwoordde na een
taalkundige ontleding van het woord cri
tiek te hebben gehouden. Geheel zonder
oordeel denken wij de critiek niet. Maar in
de kinderjaren is er groote verscheidenheid
in critiek. In ce kinderbeteekenis valt de
nadruk op het scheiden en schiften der din
gen en omstandigheden. Voor het kind zes
jaar is kunmen wij niet "van critiek spreken.
Het zeer jonge kimd kan nog niet alles be
vatten in diepsten zin en voor dat kind is
alles nog normatief. Met tal van voorbeelden
toonde spr. dit aan. Eerst na den zes-jarigen
leeftijd kunnen wij spreken van het eerste
ontwaken der critiek en op 9-jarigen leeftijd
ontwaakt de critiek der kinderen op volwas
senen. Het objectief-normatief ethisch besef
ontwikkelt zich pas op 13-jarigen leeftijd en
op 11-jarigem leeftijd krijgt het ethisch besef
een anderen grond dan. die der traditie.
Uitvoerig stond ref. hierbij stil en wees ver-
SCHOOLRAAD HOUDT 50STE
ALGEMEENE VERGADERING
Commissie van onderzoek
inzake eigen Schoolartsendienst
De controle op de financiën
der schoolvereenigingen
UTRECHT, 12 April. Onder presidium
van Ds J. Barbas, Ned. Herv. predikant
te Hengelo (G.) kwam de Schoolraad voor
de Scholen met den Bijbel heden in het
gebouw voor K. en W. in 50e algemeene
u-gadering bijeen.
De voorzitter opende om half elf de ver
gadering op gebruikelijke wijze, waarna hij
de openingsrede
hield, waarin hij er op wees, dat de School
raad staat aan den vooravond van
zijn gouden jubileum. Spr. herdacht
met een enkel woord de sedert de vorige
algemeene vergadering door den dood ont
vallen leden, Ds T. Kloosterman, Ned.
Herv. predikant te Amsterdam en Mr J. iE.
A. Lisman te Den Haag- Een hartelijken
groet richtte spr. tot de Unie die haar 60-
jarig bestaan vieren mocht. Spr. stond bij
den geboortestond van de Unie nader stil
om te herinneren aan het optreden van het
ministcrie-Mackay. Mackay, zelf oud-leer
ling der Chr. school, betoonde zich van
Chr. onderwijs een warm vriend. Zijn
bracht aan een aantal Chr. scholen zekere
verlichting van druk, al was zij in wat ze
gaf uiterst bescheiden. In Maokay's wet lag
het ideaal „de vrije school voor heel 't volk'
in kiem ogesloton en de groote beteekenis
van het jaar 1859 voor den schoolstrijd
dat toen en niet in het jaar 1920 de
beslissing is gevallen. De wet-de Visser
werd de sluitsteen van het gebouw
vrijheid van onderwijs, maar in de
Mackay was de hoeksteen gelegd.
Spr. deelde mede dat de Schoolraad
commissie van onderzoek heeft benoemd
Inzake de oprichting van
eigen schoolartsendienst vooi
Chr. scholen, opdat deze zaak principieel
worde onderzocht en de Schoolraad nader
van advies kan worden gediend. Ook werd
besloten dat de Schoolraad zich tot alle
schoolbesturen richten zal met de mededce-
ling dat en waarom de 'Schoolraad de op
richting overweegt van een controle
dienst op de financiën der
schoolvereenigingen met de vraag
of dc schoolbesturen tot aansluiting hierbij,
tegen een jaarlijksche vergoeding, genegen
zijn. Uit de inkomende antwoorden zal het
moderamen nagaan of de uitvoering van
dit plan mogelijk is en e.v. nadere voorstel
len hierover aan den Schoolraad voorleg
gen.
Het rapport namens de examencom
missie van den Schoolraad werd uitge
bracht door den heer C. F. Verschoor
van Scheveningen. Daaraan ontleenen
dat de commissie dit jaar arbeidde onder
leiding van den heer H. J. van W ij 1 e n
van Rotterdam. Het aantal candidaten
daalde van 268 op 202, waarvan er 185 aan
het examen deelnamen n.l. 148 mannelijke
en 37 vrouwelijke candidaten. Van deze 148
candidaten verwierven 137 het diploma, dat
is 74
Laatste agendapunt van het huishoudelijk
deel van deze vergadering was een voor
stel van het schoolbestuur van Oosterlittens
(Fr.) inzake het voeren van een actie om
te komen tot verbetering van de leerlingen-
schaal. We komen daarop morgen nader
Op deze vergadering zou als referent op
treden Prof Mr V. H. Rutgers, hooglee
raar aan de Vrije Universiteit, met het
onderwerp: „De grenzen van de Overheids-
bevoegdheid t.a.v. de paedagogisch-didacti-
sche vrijheid van het bijzonder onderwijs".
Aangezien de hoogleeraar door een lichte
ongesteldheid daarin verhinderd werd, werd
zijn taak overgenomen door Prof. Dr .T.
W a t e r i n k, hoogleeraar aan de V.U., die
hetzelfde onderwerp voor zijn collega be
handelde.
Jhr Mr D. J. de Geer
Jaarvergadering der
Chr. Historische Unie
Geïsoleerde aanval op ons land
niet te duchten
Nederland moet bestuurd als een Christelijke
Staat in Protestantsche zin
AMSTERDAM, 12 April. De Christelijk-
Historisóhe Unie heeft heden in „Bellevue"
te Amsterdam de jaarvergadering gehouden.
De voorzitter, Jhr. Mr. D. J. d e G e e r, heeft
deze bijeenkomst te elf uur geopend met ren
rede. waarin gewezen werd op de ongunstige
omstandigheden, waaronder men samen
kwam. Vier weken geleden werd de Tsjecho-
Slowaaksche Staat vernietigd, een verhoogde
spanning ontstond in onze Europeesche sa
menleving en heel kort geleden werd op
nieuw een onrecht voltrokken in de geweld
dadige overrompeling van Albanië. Met deer
nis r-n sympathie dacht spr. aan dit moedige
Het ideaal van de totalitaire staten, zoo
heeft men ons verkondigd, is „gevaarlijk
leven". Dit schijnt wel voornamelijk bedoeld
te zijn als: gevaarlijk voor .anderen, zoo zel-
Vervolgens bezag hij de verzekeringen, die
Duitsehland aan de wereld gaf, zonder zich
daaraan te houden en de verdediging, die
voor deze onrechtvaardige daden in de Duit-
sche pers te lezen was.
Betreurenswaardige houding
Het is in hooge mate te betreuren, aldus
Jhr. de Geer, dat het orgaan van een Neder-
landsdhe partij aan een daad, die zulk een
verdediging behoefde, zijn zegen heeft ge
schonken. In het dagblad van de N.S.B. is
dit gedaan. Er werd daar geschreven, dat in
Tsjecho-Slowakije het recht hersteld was,
dat daar een einde was gemaakt aan het
gestook van communisten, vrijmetselaars en
internationaal Jodendom; dat daar gezien
werd de samenwerking "van nationaal-herbo-
Zulke woorden toonen niet alleen een
bedenkelijke atetomping voor de eisahen
van recht en moraal, zij geven in den
grond der zaak ook een rechtvaardiging
voor een gelijken aanval op ons land als
Tsjecho-Slowakije heeft ondergaan. Ook
wij hebben onze communisten, vrijmet
selaars en Joden, die volgens de N.S.B.
een geweldigen invloed oefenen op ons
Staatsbeleid. Waarom zou men aan het
„gestook" dier menschen niet een eind
maken en aldus ook ons opnemen onder
de .jiationaal-heriboren volken?"
EERVOL ONTSLAG
Prof. Dr. H. Th. OBBINK
Bij Koninklijk Besluit is met ingang
van 18 September op zijn verzoek eervol
ontslag verleend aan Prof. Dr. H. Th.
O b b i n k, ate hoogleeraar aan de Rijks
universiteit te Utrecht, met dankbetuiging
voor de belangrijke in deze betrekking be
wezen dit ..eten.
Prof. J. M. TIENSTRA
Bij Kon. besfluiit is benoemd tot gewoon
de afdeelirag der weg-
teibouwkum.de aan de technische hoogeschool
te Delft om onderwijs te geven in het land
meten, waterpassen en geodesie. J. M. T i e n-
stre, thans buitengewoon hoogleeraar.
Van 26 Juni 1 Jhili zal de Academie te
Groningen haar 326-jarig bestaan vieren.
Hoofdpunt wordt een openluchtspel, getiteld
.Levend Land", waarin de gemeenschaipsge-
dachte tusschen platteland en stedelijke be
volking tot uitbeelding is gebracht. De lus-
trumcommtesie heeft zich de medewerking
verzekerd van mevr. E. J. Huiz in ga-O li
ne k e s, op het gebied) der Groningsohe
folklore een erkende autoriteit.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Almelo, dhr. Bewaarschool 't Kleuter-
huis. Tot hoofd': Mej. R. Haan tie Sohaars-
bergen. werkzaam aan de Chr. Kleuterschool
te Arnhem.
Pv-impns
©en Ha a gr. Dipl. Nod. Gen. voor Heilgym
nastiek en Maaaage. Geel. de hoeren J. L»
Dreyer, H. W. van Deersum te Utrecht, do <M-
mes H. M. A. Hanson te Baarn, B. Mt HUls te
Erv»chede. R. Thlemona to Groningen H. E.
Bosch den Haag; Mevr. M. S. A. van Dort den
H<a«,g, "W. E. B. Vermeulen, Bllthovem,
bij wees ref. erop dat de kinder-critische
functie goed ontwikkel.d dient te worden.
HL°r. ligt paedagogisch voor het onderwij
zend personeel een groote opgave die -niet
verwaarloosd mag worden. Nog lang niet
wordt 'hieraan voldoende aandacht besteed.
Vertel het kind de waarheid en niets clan
de waarheid. Gekomen in de periode van de
traditioneel gebonoen critiek. is waakzaam-
beid geboden. Het onderwijzend personeel
volgens op het doorbreken van de logische moet profiteeren vajn het feit dat liet kind
functie, de laatste phase waorbij de critiek traditioneel gebonden is. Er is een traditie
Een geïsoleerden aanval op ons land, zoo
als andere landen dien hebben ondergaan
en sommigen ook hier verwachten, ducht
spr. allerminst. Het gevaar, dat ook wij in
dezen tijd loopen, bestaat in een dreigenden
wereldoorlog en in de kans, daarin te wor
den betrokken. Het bèstaat niet in een
separate actie tegen ons land. Onze aardrijks
kundige ligging en tal van andere factoren
sluiten die uit.
Het staat vast, dat Nederland, indien on
verhoopt een nieuwe oorlog uitbreekt, dezelf
de strikte neutraliteit zal betrachten als in
den oorlog van 1914-1918 en den eerste, die
onze grens schendt, zal beschouwen als
vijand.
Als een Christelijke staat
Wij willen het moedig uitspreken, alle
schuwe probleemstelling ten spijt, dat ons
land bestuurd moet worden, niet als een
neutrale, maar als een Christelijke staat
in Protestantschen zin.
Na deze uitspaak te hebben toegelicht,
constateerde spr. verder, dat over de drie
punten van Staatsbeleid, die de nood van
onzen tijd met bijzondere klem aan de orde
stelt, geen beheerschend geschil tusschen de
\oornaamste politieke partijen bestaat. Die
punten zijn onze internationale politiek, de
defensie en de werkloosheidsbestrijding.
Het eenige punt eruit dat een oogenblik
scheen meer stof te zullen opjagen, en dit
misschien in de naaste toekomst ook nog
wel doen zal. is de stimuleering van den
afzet op de binnenlandsche markt en wel
speciaal één der middelen die de regeering
diaartoe wil aanwenden, n.l. een herziening
van het tarief van invoerrechten.
Vernieuwing
Het is duidelijk, dat op dit oogenblik, nu
zooveel is stukgeslagen en de cultuur wag
gelt. voor geestelijke waarden de oogen open
gaan ook in kringen waar die tot dusver
gesloten bleven. Reeds dit wijst op een ver
nieuwing, waar vrij zelf niet vreemd tegen
over mogen blijven 6taan Misschien moeten
wij ons in sommige opzichten omschakelen
en platgetreden paden verlaten en onze
jeugd vernieuwen als eens arends.
breidde zijn roem. Zelf heeft d'Albert tot
pianiste Teresa Careno, met wie hij gehuwd
is geweest, gezegd, dat hij zich op uitdruk
kelijk verzoek van Liszt op de pianostudio
had toegezegd, terwijl hij zich zelf liever op
de compositie had gespecialiseerd.
Welnu, door de pianostudie is het aantal
composities niet in het gedrang gekomen*
Var. zijn hand verschenen twee pianoconcer
ten, een cello-concert, een symphonie, een
strijkkwartet, piano-sonaten en stukken voor
klavier, liederen, enz.
Weldra was het zoo, dat de componist
d'Albert den beroemden pianist d'Albert
ver in \ermaardheid ging overtroffen. Langen
tijd ook wist hij beide functies op gelukkige
wijze te combineeren. 's Zomers schreef hij*
's winters speelde hij. Op den duur echter
ging zijn spel onder deze werkwijze lijden en
de successen bleven uit. Na jaren van ver
bittering is de componist gestorven in 1932
te Riga, toen hij aldaar in verband met een
echtscheiding a'Albert is ongeveer IQ
maal gehuwd geweest! vertoefde.
op logisch en op ethisch oordeel berust.
De grens van alle critiek ligt tenslotte daar
waar de mensch konvt te staan tegenover de
openbaring Gods. Vervolgens stond spr. stil
bij het schoolleven en de kindercritiek. Hier-
thuis en op 6ohool. Uitvoerig stond spr. ten
slotte stil bij de mogelijkheden en moeilijk
heden die er op dit gebied zijn. De voor
zitter heeft na een korte bespreking van het
referaat de vergaaering met gebed gesloten.
Excursie R. en D.-fabrieken
door Behangerspatroonsbonden
Causerie F. C. Doodeheefver
Bij een excursie van de gezamenlijke Be
hangerspatroonsbonden aan de Behangsel
papierfabriek van Ralh Doodeheef
ver N.V. te Amsterdam heeft de heer F. C.
Doodeheefver, directeur van deze fa
briek, een toespraak gehouden. Spr. wees
er op, dat het niemve machinepark van de
firma een voordeel is tegenover de vele
buitenlandsche fabrieken, die op oude ma
chines drukken, meer ingesteld op de
ouderwetsche, donkere behangsels. Tegen
woordig worden lichte behangsels met
teere, ineenvloeiende kleuren het meest ge
vraagd en die vereischen een haarfijn pre-
ciezen, zuiveren druk. Een mooi drukresul-
taat dn de lichtkleurige behangsels nu kan
alleen bereikt worden met de allernieuw
ste machines. Op dit kwaliteitsvoordeel
van het Nedcrlandsche product kan dus
niet genoeg de aandacht worden gevestigd.
De R. D.-fabrieken maken van haar
fabricatie-methoden geen geheim. Slechts
één uitzondering wordt er gemaakt en wol
voor de manier van verfmengen, op wellv
procédé genaamd „Fixa-Color", R. en D.
het wettelijk beschermingsrccht heeft ver
wonen. Door deze bijzondere verfmeng-
methode ontstaan de mooie, transparant-
frissche kleuren, die heden ton dage zoo'n
groote aantrekkingskracht op het kiezend
publiek uitoefenen.
In den breede heeft de heer Doodeheef
ver hierna uiteengezet, dat de lichtere
vroolijker kleuren wel hef grootste ken
merk zijn der na-oorlogsche jmaakont-
wikkeling der interieurkunst. Toch valt er
echter ook allengs weer een neiging waar
te nemen naar een terugkeer van het ge
bloemde behangsel.
Het maken van de juiste keus is van zoo
verreikend belang, niet enkel voor den par
ticulier, die in de kamer wonen moet, maar
ook voor den behanger en evemeer voor
den fabrikant. Door een verkeerde keus
wordt de geheele behangersbranche gedu
peerd. Daarom wekte spr. de behangers ojl
om het publiek zooveel mogelijk met advies
te dienen, waarbij gelet moet worden op de
juiste kleur. Er moet een klèurbasis zijn,
die de kamer draagt. Vervolgens heeft spr.
aangetoond welke kleuren voor de divei
kamers geschikt zijn en wilde als een v
lig advies g^ven: kies behang in één der
warme, lichte tinten. De kwaliteit van het
behang moet zoo goed mogelijk zijn. Ook
in lage prijzen kan men thans iets goeds
en moois krijgen.
Spr. geloofde dat voor het behangersvak
nog een onverwacht groote dosis waardee
ring en bedrijvigheid is weggelegd als de
behanger zelf enthousiast over de veel
zijdige mogelijkheden van zijn .mooi artikel.
Dan wordt het verkoopsartikel meer dan
een papieren product.
Jaarv ergadering Chr. Aannemers
De jaarvergadering van de Chr. Aanne
mers- en BouwvakpaJroonsbond zal gehou
den worden op Donderdag 22 Juni teHaar-
1 c m. In de middagvergadering zal als refc
rent optreden de heer C. Smeenk. lid van
de Tweede Kamer.
INBRAAK BIJ DEN VELDWACHTER!
STOLWIJK, 12 April. Gisternacht is inge
broken hij den gemeen te-veldwachter van
Roijen, bij wien onttvrcemd zijn een gouden
armband, een gouden horloge en een beursje
met ongeveer f 10 inhoud.
Toen de veldwachter 's nachts met de op-
roepingsikaarten voor hen, die tot de grens-
bataljons hehooren, in het dorp was om de
ze te bezorgen, heeft een mbroker kans ge
zien door opensehuiving van een raam aan
de voorzijde van'zijn woning aan den Goml-
scihen weg binnen te dringen. Na meegeno
men te hebben wat hij van zijn gading vond,
is hij door de achterdeur vertrokken. De
vrouw van den veldwachter sliep en heeft
van het gebeurde niets gemerkt
De moord te Holten
Toestand van dc vrouw zorgwekkend
HOLTEN, 12 April. Omtrent den moord
te Holten vernemen wij nader, dat dc mis
daad in de kleine boerderij van het echt
paar Leetink-Tempelmau, omstreeks twee
uur gisternacht is geschied. De man is met
een schenp voorwerp vermoord en had
voornamelijk verwondingen aan hoofd en
hals. Alles wijst er op, dat aan den dood
een worsteling is voorafgegaan. In de ka
mers was alles overhoop gehaald. De vrouw
die zich nrg niet ter ruste had begeven,
werd op een keukenstoel in bewusteloozcn
toestand aangetroffen. Ook zij had ernstige
verwondingen aan het hoofd, eveneens met
een scherp voorwerp toegebracht.
Nadat dokter Gerritse de vrouw de eer
ste geneeskundige hulp had verleend,
kwam het bewustzijn nog even terug. Zij
kon de politie toen mededeelen, dat twee
mannen de boerderij war^n binnengedron
gen. Meer kon zij niet verklaren, daar zij
in zeer overspannen toestand verkeert. Per
ziekenauto is de vrouw naar het St. Jozef
ziekenhuis te Deventer vervoerd. Ilaar toe
stand »s zorgwekkend.
Men neemt aan, dat roof aanleiding tot
de misdaad is. Er kon nog niet worden
vastgesteld, hoeveel geld gestolen is, daar
alles onaangeroerd werd gelaten, totdat het
parket u.it Almelo ter plaatse was.
WIELRIJDER DCfOR AUTO
AANGEREDEN EN GEDOOD
EINDHOVEN, 12 April. Tusschen Best
en Eindhoven is de 39-jarige wielrijder A.
L van Gene uit Utrecht door oen auto uit
RaaniBdonk aangereden. Van G. stak,
der richting aan te wij-zen, den weg over.
De bestuurder van de auto kon een aanrij
•ting niet meer voorkomen. De man werj
tegen den grond geslagen en zoo ernstig
gewond, dat hij vrijwel onmiddellijk over-
VEESCHUUR DOOR BRAND VERWOEST
ZUTFEN, 12 April. Gistermiddag heeft
om kwart voor twee te Maarn (G.) een
felle brand gewoed in de veeschuur
den heer B. J. Eskes, gelegen op korton af
stand van de kapitato boerderij van Jhr.
Martens van Scvenhoven. De Zutfensche
brandweer wist te voorkomen, dat de met
net bedekte boerderij een prooi der vlam
men werd. De nieuwe schuur echter werd
geheel door 't vuur verwoest. Zeven koeien
en twee varkens kwamen in de vlammen
om. Verzekering dekt de schade.
BOERDERIJ AFGEBRAND TE EDE
EDE, )2 April. Dinsdagmiddag brak plot-
fehg brand uit in de boerderij van land
bouwer R. in de buurtschap Veldhuizen. Het
geheele gebouw werd een prooi der vlam
men. Met moeite kon een meisje uit het
brandende perceel worden gered. Men ver
moedt dat een schoorsteenlek de oorzaak
van den brand is.
KUNST
De componist Eugène d'Albert
Geboren vóór 75 jaar
Maandag j.l. was 't 75 jaar geleden, dnt
de componist Eugène Francis Char-
lea d'Albert het levenslicht aanschouwde
D Albert is in 1864 te Glasgow g.-l>oren uit
een F ranschen vader en een Duitoch-Rus-
sisdho moeder.
Van afkomst was hij dus Schot, Fransch-
man, Duitsclier en Rus tegelijk.
Ook in de reeks van zijn leermeesters ie
verscheidenheid op te merken. Hij ontving
onderricht van Sullivan, F.rnst Pauer, Hans
Richter en Framz Liszt.
Reeds vroeg maakte hij naam als pianist
en vooral zijn Beethoven-yertolking ver
ECONOMIE
EN FINANCIEN
Onze uitv oer in Maart
sterk gestegen
Blijkens mededecling van het Centraal
Bureau voor de Statistiek beliep de waarde
van den Nederladschen invoer (zonder goud
en zilver) in Maart, volgens voorlocrpige be-»
rekening f 123 (v.m. f 105. v.j. f 120) mit-
lioen. De uitvoer (eveneens zonder goud
zilver) had in Maart een waarde van'
f 97 (v.m. 73, v.j. f 90) millioen.
De invoer werd in Maart voor 78.9 pCt,
(v.m. 69.2 pCt., v.j. 75.0 pCt.), door den uit
voer gedekt, in de eerste 3 maanden vood
73.0 pCt. (v.j. 71.2 pCt).
Oost Java Rubber Mij,
Winst 1938 f 7069,- (v.j. 216.137.—)
Aan het jaarverslag over 1938 van de
Oost-Ja va Rubber Mij. ontleenen we
het volgende:
De resultaten over het afgeloopen jaar lak
ten geen dividenduitkeering (v. j. 11 pCk)
toe, hetgeen in hoofdzaak is te wijten aarf
de ongunstige prijaen, die voor onze koffic-
oogstcn konden worden bedongen. Voorge
steld wordt het winstsaldo ten bedrage van
f 7.069 op nieuwe rekening over te brengen.
Noord-Friesche
Middenstan dsbank
De winst iets gestegen
Aan 'heit jaarverslag van die Noord-Frie-*
solie Middenstaawlsbanik te Leeuwarden over
1938 wordt het volgende ontleend:
Wij boekten een lagere provisie op effec
ten- t.rams>acties. Dat het nadeelige verschil
ten opzichte van 1937 nog niet veel grooter
is, danken wij in hoofdzaak aan de emissies
an diverse leuningen in hot eerste kwartaal
'an 1938, waaruit wij vrij belangrijke baten
verkregen.
Hoezeer ook in dien economischen toe
stand vdn dien Middenstand in het algemeen,
geenerlei verbetering vailt te bespeuren en
integendeel deze in 1938 nog sterk is achter
uitgegaan, hebben wij in ons bedrijf hier
van niet al te veel gemerkt, daar wij voor
de middelen in 1938 veel beter emplooi had-
dJen dan in 1937.
Ook uit het feit, d<at wij in onze credietcn
geen erikele teleurstelling ondervonden,
blijkt, dat wij over 1938 alleszins tevreden
mogen zijn.
Niettemin geeft de toestand, zooals die
zich nog aan ons voordoet, nog weinig
reden tot optimisme. Wij zullen voor do
rentabiliteit afhankelijk blijven van onge-
isee factoren.
Verleend werden 125 (55) crediieten, in
totaal ƒ667.205 (320.000).
Afgelost w erden 80 credietcn met in totaal
ƒ275.296 (670.000). Op geen uozer aflossingen
behoefden wij verlies te boeken.
Voorgeteld wordt het bednijfeoverschot
ad 39.860 (31.597) te verdeden als volgt: te
reserveeavn tegen dobiteuren ƒ5000 totiv.),
af te schrijven op gebouwen, kluis- en eafe-
inrichling 11.730 (7382), af te schrijven op
meubilair en inventaris f2885 uit te
keeren 3 (onv. dividend; over te bren
gen naax nienjwe rekening ƒ431 (31).
KALE1DOSCOOP
Op de N e w-Y o r k s c h e beurs is gister
andermaal een scherpe reactie ingetreden.
Na openi-ng liepen de koersen ca. 2 punten
terug. Vervolgens brak een golf van erkoo-
pen los. De stemming werd zeer geagiteerd.
Toen het aanbod was verwerkt, kon zich
een flink koersherstel baanbraken. I)e beurs
sloot onregelmatig lager. De omzet bedroeg
1.G60.000 aandeden.
Aan aandeelhouders van de N.V. Haze-
meyer te Heng el o zal worden voor
gesteld over 1938 een dividend uit to keeren
van 40 pet tegen 9 pet over 1937, 5 pot over
1936 en 3 pet over 1935.
Blijkens het jaarverslag van de Kon.
Ned. Zoutindustrie bedraagt het
winstsaldo 699.788 (vj. 414,455). De to
tale zoutproductie bedroeg in 1938 164.266 091
kg (vj. 132.430.148). De afzet moe.t voor dc
helft door uitvoer gevonden worden. Aan
aandeelhouders wordt 16 pet dividend uit
gekeerd (vj. 12).
In 1938 heeft de bedrijfswinst van de
N.V. J. A. Carps Garenfabrieken
297.372 bedragen.' Na afschrijving van re
organisatiekosten resteert f 253,211 (vj.
287,864). Voorgesteld wordt hiervan 3 pet
af te zonderen voor het reservefonds, en
10 pet dividend uit te keeren ihet laatst
werd 6 pet uitgekeerd over 1920).
De nettowinst van de Zuider Hy
potheekbank bedraagt 198.044 (vj.
215,960). Op 31 Dec. jl. stond uit aan
hypotheken 25.289.418 26,694.774). De
rentemarge was 0,7971 (vj. 0.9179). Op 31
Dec. jl. was aan pandbrieven in omloop
25.021.700 (vj. 26,360.000). Er wordt on
veranderd 4 pet dividend uitgekeerd (als
vj.) Het totaal der reserves bedraagt
1.889.346 (vj. 1.889,088).
De Ver. v. d. Effectenhandel heeft aan
haar leden voorgesteld bij wyra van proef
Voor den tijd van 1 jaar een drie h- fc ze
idireotie aan te stellen, daar de vrle af
gelegenheden .waarover dagelijks be =*-ri
ffen moeten worden genomen, een -*o"ls
vwaarder wordenden arbeid van h-' b- -r
Vergt. Voorgesteld word', om van 1 Mei 1939
•tot 30 April te benoemen tot direc' -uren
•de heeren K. Lansberg. Mr W. Cnoop Koop-
tnans en Mr Am. J. d'AiUy. Sl-agt de proef,
dan zal t.aL een ftatute.iwjjziging werden
voorgesteld, welke de definitieve regeling
inhoudt.
