Dertig miliioen voor werkverruiming WcUewtfesuï tls een rare wereld maar DL is puik DOUWE EGBERTS Babymotorspuiten voor de lucht bescherming PARTICULIERE VOORRAAOSVORMING GOALPARA -THEE )ojLytm uM de A* ZATERDAG 8 APRIL' 1939 DERDE BLAD PAG. g Werkverruimingsbedrijf in den vorm van een staatsbedrijf Een jaarplan van objecten en kosten Streven naar blijvende werkverruiming Bij de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp tot verhooging van het crediet voor werkverruiming met 30 miliioen gulden. Aan de memorie van toelichting is het volgende ontleend: In vergelijking tot de overige werk loosheid is die in de steden zoowel hard nekkiger van aard als vooral ook con stanter van omvang. Het is vooral met het oog op dlit verschijnsel, dat voortzet ting van de werkzaamheden van het Werkfonds 1934 voorshands noodzake lijk blijft, en hierin lig* ook de rechtvaar diging van 'het voorstel, om het ten be hoeve van het Werkfonds toegestane crediet. dat inmiddels geheel geblokkeerd is, wederom met f 30.000.000 te ver- hoogen. [Werkverrulmings-bedrijf: Staatsbedrijf Mede in verband met de voorgenomen, en Inmiddels tot een begin van uitvoering ge brachte karakter-verandering der oude werk verschaffing, zullen de bemoeiingen der Rijksoverheid betreffende betgeen thans nog tot de werkverschaffing behoort en met lie- trekking tot het Werkfonds in één organi satie worden samengetrokken. Ten einde tot een noodzakelijke vlottere wijze van afdoening van zaken te komen en tevens een beter inzicht te verwerven in de kosten van beide middelen van werkloos heidsbestrijding. heeft de regeering bésloten. de nieuwe organisatie te ontwerpen als een Staatsbedrijf. Daarin zal gestreefd worden naar een werkwijze, welke, met behoud van de noodige bewegingsvrijheid, aan de agra rische en nijverheidsbelangen, voor zooverre deze door de gestie van het bedrijf kunnen worden beïnvloed, volledig reoht doet we dervaren. Voor de verwezenlijking van deze gedachte &ai een wet noodig zijn, waaraan met kracht wordt gewerkt- Zoolang deze materie nog niet geregeld is, zal de organisatie als Rijks dienst worden opgezet Het ligt in de bedoeling dat de nieuwe organisatie, in meerdere mate dan tot nog toe op dit terrein hfet geval kon zijn, voor zoo veel mogelijk naar een vast, werkplan haar arheid zal verrichten. Gedacht is hierbij aan een jaarplan van naar hun aard gegroe peerde objecten en kosten, hetwelk bij het begrootingsontwerp van het bedrijf telken jare aan de goedkeuring der Staten-Gene- raal zal worden onderworpen en waardoor een algemeen inzicht in de voorgenomen werkzaamheid van het bedrijf zal worden verkregen. ONS FEUILLETON Korte Inhoud van het voorafgaande Tusschen twee groote moderne gebouwen van een manufacturenmagazijn en een filiaal van de Provinciale Bank, staat in het dorp Waterdam het kleine antieke pandje De Bloeyende Amandelboom, eigendom van den ouden heer Wiechers. Adriaan, eenige zoon van den heer Wie chers komt na het eindexamen van de H.B.S. bij zijn vader in den kruidenierswinkel. Dit leven bevredigt hem echter niet en ruim een jaar na den dood van zijn vader besluit hij voor predikant te gaan studeeren. Hij verkoopt de zaak aan juffrouw Cosjjn. de moeder van zijn winkelbediende Nu wordt Adriaan student in Amsterdam. Nadat hij zijn eerste kosthuis wegens verhuizing heeft moeten verlaten, is hjj tenslotte door bemiddeling van een mede student, Pieter Bolstra, in een tamelijk armoedig straatje terechtgekomen, ook al in verband met zijn niet al te rooskleurigen financieelen toestand. Oom Geurt en tante Tine zijn in tusschen in Amsterdam komen wonen en Adriaan brengt hun zoo af en toe een bezoek. Op tantes verjaardag maakt hij kennis met Jantien van Gelder. Reeds dadelijk voelen de twee jonge mensohen zich tot elkander aangetrokken. Doch Jan tien is vrijzinnig en Adriaan ortihodox. Todh wor den ze het eens, tot groote vreugde van oom Geurt en tante Tine, die reeds spoedig daarna een bezoek aan den notaris brengen in verband met hun testament. De orthodoxe kerkdiensten bevallen Jan tien echter maar matig. (Zie vervolg hieronder) Cultuur-technische werken e. d. Wat betreft het terrein, hetwelk thans nog als „werkverschaffing" wordt aange duid. kan, mede aan de hand van het onder zoek. dat op den grondslag van het rapport- West-hoff nader is ingesteld, en gelet op den stand der inmiddels getroffen voorbereidin gen. een overzicht van de groepen van ob jecten, waarvan reeds thans redelijkerwijze mag worden verwacht, dat zij in den loop van 1939 en 1940 in uitvoering zullen kunnen komen, worden verstrekt. Volgen^ dit overzicht zijn de subsidies voor de loonen van deze objecten als volgt: Ontginning f 19.665.895, berontginning f 4.838.S20, verbeteren cultuurgrond f 2 305.150, algemeen cultuurtechische werken f 2.549.330, ontwatering f 12.521.365, verruimen van de 8t vftitde*tk('/h&icacui? zoon\ mark f 2.319.000, aanleg en verbeteren bosch f 5.986.515, aanleg en verbeteren wegen f 10.321.765, rioleeringswerken f 1.179.690, landaanwinning f 3.585.050, grint-exploitatie 100.000 kubieke meter f 278.090, ruilverkave ling f 1.600.980, baggerwerk f 255.280, aanleg en verbetering van kanalen f 2.617.210, in- polderingswerken f 1.442.760, bouwrijp ma ken van grond f 107.920. Dijken, kaden en duinen afgraven en egaliseeren 150 H.A. f 2.025.640, Maaswerken, ophoogen terreinen en inzaaien 150 H.A. bemesten en onderhou den 400 H.A. (in 1939 wordt 300 H.A. cultuur grond gewonnen) f 880.000, diverse werk zaamheden f 4.463.375. In totaal aan loon f 83.256.470, aan andere kosten f 34.968.755 en f 79.043.825 als subsidie voor de loonen. De regeering heeft onderzocht, of door ge bruik te maken van de gelden, bestemd voor de werk 1 oozenzorg, ter subsidieering voor het tot stand brengen of verbeteren van kaïpitaalsgoederen op het gebied van nij ver heid en verkeer, de werkgelegenheid niet alleen tijdelijk, doch ook blijvend zou kun nen worden A'errruimd. Dit onderzoek heeft der regeering de overtuiging gegeven, dat aan het arsenaal van middelen, waarover zij beschikt om 1 -1 go eft bil inademing direci verlating bij ASTRMA en o o M.yjfl daaruit voortkomende borst- benauwdheid en borstbe- klemming. Alleen echt met den naam BOOM. f 139 per groote doos. Nederlandsch fabrikaat. de ontwikkeling van het bedrijfsleven te bevorderen, behoort te worden toege voegd, voor die gevallen waar de ver krijging van blijvende werkverruiming bij onderzoek van het betreffende project redelijkerwijze te verwachten is, het middel van financieelen steun voor ves tiging en verbetering van het industrieele en verkeersapparaat, binnen de grenzen van het te besparen bedrag aan werk- loozenzorg. De Regeering heeft hierbij in het bijzonder op het oog objecten, welke van groote betee- kenis zijn voor de Industrieele een verkeers- ontwikkelimg van ons land, doch die wegens de bijzondere moeilijkheden van de periode, waarin een afzet moet worden opgebouwd, zonder finantieele tegemoetkomingen van overheidswege niet tot stand komen; voorts heeft zij op liet oog objecten van industrie vestiging en -verbetering in sterk door werk loosheid getroffen gebieden; in de derde plaats denkt zij aan de oprichting van cen trale werkplaatsgebouwen voor industrieele kleinbedrijven in de groote steden. Voor wat betreft de verbetering van het verkeers apparaat, heeft de Regeering in het bijzonder op het oog den scheepsbouw, waar, blijkens ingestelde onderzoekingen, door financieele medewerking van Overheidswege verdere blijvende werkverruiming zal zijn te berei ken» Naar de meening der Regeering zullen ook voor uitvoering in aanmerking kunnen wor den gdbracht, in sterkere mate dan totnogtoe het geval was. bouw-objecten van organisa ties van algemeen maatschappelijk nut, wanneer daardoor werkgelegenheid wordt verkregen, welke anders achterwege zou blijven. De Rcgeering denkt zich een sterkere sti muleering van de vervroegde totstandko ming dezer werken door dezen vorm van medewerking, dat allereerst in uitzicht ge steld wordt door subsidieering met een be drag a fonds perdu van een deel der bouw kosten, ongeveer gelijkstaande met de be spaarde uitgaven op de werklooeenzorg. Huldiging F. V. Valstar Ter gelegenheid van zijn zestigsten ver jaardag is Donderdag de heer F. V. Val star, Regeerings-commissaris en voorzit ter van het Centraal Bureau van Tuinbouw veilingen in Nederland, op hartelijke wijze gehuldigd. Op zijn bureau is de jarige tumbouw-pio- nier toegesproken, terwijl tal van autoritei ten van hun belanestelline blijk gaven. De tuinbouwveilingen hebben haar voorzit ter, zooals we reeds meldden, een auto aan geboden. De heer Valstar ontving vandaag tal van felicitatietelegrammen en legio an dere blijken van medeleven. DE HEER K. FLOOR GEOPEREERD Naar wij vernemen is de particuliere secretaris van Dr. Colijn, de heer K. Floor, in het Diaconessenihuis ,3ronovo" tc 's-Gra- venhage, waar hij sedert eenigen tijd ter observatie was opgenomen, geopereerd. Al les is bevredigend verloopen. jBÜ de op het vliegveld Ypenburg gehou den examens voor het vliegbrevet zijn alle zes candidaten geslaagd, t.w. de sportvlie gers W. van Driel, Badhoevedorp, W. van Leer, Amsterdam, G. A. van Leeuwen, Lei den, J. W. Schrijvers, Oegstgeest, J. A. A. M. Sloots, Amsterdam en H. Vellekoop, Al phen a. d. Rijn- Het aantal houders van dit vliegbrevet van het Luchtverdediginesfonds is hiermede tot 73 gestegen, terwijl er nog 20 candidaten in opleiding zijn. Dat is zijn troost. Het helpt niet of je al zit te zeuren over „die goeie ouwe tijd". Met D.E. in de pijp wegen moeilijkheden lichter. &4fe,FRIES _iE HEEREN-BAAI m BAAI-TABAK A- 1753 Zestig afgeleverd,,driehonderd in bestelling Groote opdrachten voor de Nederlandsche industrie ROTTERDAM, 8 April. Dezer dagen heeft de directie van de N.V. De Boers Brand weermateriaal alhier 22 baibymotorspuiten aan de brandweercommissie van den Rijks- luchtbeschermingsdienst overgedragen Deze spuiten hebben een capaciteit van 1335 L. per minuut. Zij zullen zoo spoedig mogelijk over diverse gemeenten in de eer ste en tweede gevarenklasse, waar bijzon dere beschermingsmaatregelen, die voor rekening van het rijk komen, noodig zijn, worden verdeeld. Amsterdam bijvoorbeeld ontvangt van deze spuiten vijf exemplaren. Tot 1938 werden deze spuiten niet in Ne derland vervaardigd, omdat de opdrachten te gering waren om met het buitenland te concurreeren. De minister van Binnenlani- sche Zaken stelde onlangs de eisch van fa bricatie in Nederland, in verband waarme de een aantal industrie-ondernemingen de levering werd opgedragen van 85 motor brandspuiten. Hiervan zijn op dit oogenblik circa 60 afgeleverd. Een grooter aantal kon niet worden aanbesteed in verbanc. met het bedrag, dat op de begrooting voor den Rijksluchtbeschermingsdienst is uitge trokken (f 500.000). Zeer onlangs echter is wederom de leve ring van een groot aantal spuiten aan de Nederlandsche industrie opgedragen en wel tot een totaal aantal van 260. Hiertoe werd de Rijksluchtbeschermingsdienst in staat gesteld door de circa f 2.000.000, die het Werkfonds in Februari voor den aan maak van luchtbeschermingsmateriaal lu Nederland beschikbaar stelde. Voorts heeft de Rijlosluchtbeschermings- dienst aan een combinatie van Nederland sche industrie-ondernemingen de levering opgedragen van 600 sirenen. De voor de reens afgeleverde en in bestelling zijnde spuiten bcnoodigde slangen, die een totale lengte hebben van circa 60 km, zijn even eens reeds aanbesteed. Ook dit werk is in handen van de Nederlandsche industrie. niet alleen PLICHT tegenover de gemeenschap maar een NATIONAAL BELANG) in gesoldeerde lood-verpakking alsmede in de 3. en 5-ponds origineele ondernemings-kistjes blijft jaren ooudbaar, derhalve: HET BESTE gepaard aan HET ZEKERSTE! Indien by Ow winkelier niet verkrijgbaar, wende zich rechtstreeks tot de Importeur: SWEERS HANDEL MIJ. - Heerengracht 451, AMSTERDAM-C Meisje door trein vermorzeld te Boxtel BOXTEL, 8 April. Gistermiddag om vijf minuten over vier bevond zich het achtja rig dochtertje van de familie van Hal, al hier, bij een onbewaakten spoorwegovergang ter hoogte van de Boterfabriek. Zij liet een trein, uit Boxtel komende, passeeren en stak daarna over. Hierbij werd zij gegrepen door een uit de richting Tilburg naderenden trein en vermorzeld. Het lijkje is naar het ziekenhuis te Boxtel overgebracht. mevrouw? Een gulden cadeau? Nou,dat is kras hoor! Hoe kan dat maar zoo? Nee.niet cadeau.nee, ik heb hem gespaard: Van al wat PfiTSil maakt, heb'k zegels bewaard. CI.D. Zijn vader gedood bij een twist MAARHEEZE, 8 April. Gistermiddag om- rtreeks twaalf uur heeft zich hier ter plaat se een drama afgespeeld. Bij een huiselijker, twist heeft de 23-jarige ongehuwde land bouwerszoon, M. T e e u w e n, zijn stiefva der. den 51-jarigen landbouwer H. Peer- lings, met een schop levensgevaarlijke verwondingen toegebracht, zoodat deze in hoogst ernstigen toestand naar het zieken huis te Weert moest worden overgebracht. Hier is de man in den loop van den avond overleden. De jeugdige dader is gearres teerd en naar het Huis van Bewaring te Roermond overgebracht. De toedracht van het gebeurde is nog niet bekend. Het ver luidt, dat de beide mannen niet goed met elkaar konden opschieten, waardoor tus schen hen dikwijls ruzie voorkwam. BENTHUIZEN. 8 April. Gistermiddag om streeks vijf uur is het 4 jarig zoontje Goos- je van de familie G. Schellingerhout in een onbewaakt oogenblik in een diepe wijk te water geraakt en jammerlijk ver dronken. BadioreparatiedienstConzy 100% service - vakkundig snel! Ie Middel!andstr. 72. TeL 30340-31293 Rotterdam (Reclj Zijn kameraad met een mes getroffen Arbeider haalt bravourstukje uit...... WADDINXVEEN. 8 April. De 33-jarige wii kman M. E. M. werkzaam op de caros- soriefabriek van de N.V. Verheul te Wadi dinxveen die tegenover een (paar andere werklieden een bravourstukje wilde uitha len, door hen zwaaiend met een groot mes, dat voor het rubber-snijden op de fabriek wordt gebruikt, vrees aan te jagen heeft, zonder dat opzet zijn (loei was, den zeven tien jarigen J. v. d. Dool uit Benthui zen met zijn vlijmscherp mes zware ver wondingen toegebracht aan de buik, waar door hij hevig bloedend ineenzakte. Het slachtoffer moest direct naar 't Academisch Ziekenhuis te Leiden worden vervoerd, waar onmiddellijk operatief ingrijpen nood zakelijk was. De dader, die gehuwd is, werd gearres teerd. doch na verhoor door Burgemeester Troost en na verklaringen van getuigen, waaruit bleek, dat van opzet geen sprake was. vrijgelaten. De directie van de fabriek heeft den man terstond ontslagen. Wij vernemen, dat de getroffene thans buiten levensgevaar verkeert. Van je vriendinnen moet je 't maar hebben f 45.000 uit een safe gestolen AMSTERDAM, 8 ApriL Op het politiebu reau aan den Singel vervoegde zich een man, die buiten Amsterdam woonachtig is en die aangifte deed, dat een 30-jarige vrouw uit Groningen, waaimede hij zeer be vriend was, uit zijn safe in en der banken hier ter stede een bedrag van f 45.000 aan bankpapier had weggenomen. De vrouw had recht van toegang tot de safe, maar zij had gen recht op het zich daarin bevindende geld. Vrouw te Groningen aangehouden GRONINGEN, S April. De politie te Gro ningen heeft gisternacht hier ter stede aan gehouden de vrouw, die uit een safe in een der banken te Amsterdam, toebehoorende aaji een vriend, een bedrag van f 45.00(1 heeft weggenomen. De politie stelt een huis zoeking bij de vrouw in. Zij zal, na te zijn verhoord, op transport worden gesteld naar Amsterdam. Reeds op het ste gezicht rijn „Novana'e model» len een verrassing. Bijl even nauwkeuriger toe zien, valt U de kwaliteit en de afwerking ook k aanstonds opEn, ten leste, hei allerbeste: de prettige pasvorm ia lijvend bij Novana! In wol, kunstzijde, katoen. Adriaan vangt aan haar uit te leggen, dat de kindieren mèt de volwassenen tot de gemeente behooren en als zoodanig mede opgaan onder het gehoor des Woords. Dat kan Jan tien maar matig overtuigen. Ofschoon ze het niet heelemaal begrijpt nog. wii ze dan Wel aannemen, dat de kinderen er bij hooren. Dat is dan, de kebk gezien als een groot gezin. Daar zit wel een mooie gedachte in. Maar daarom is het toch niet noodig, dat dat grut overal met d'r neus bijzit. Zij zou ook zóó denken: als die kinderen wat ouder worden en er iets van zouden kunnen gaan be grijpen, hebben ze er net schoon genoeg van. Adriaan moet bedenken, ze is onderwijzeres geweest, ze kent de jeugd Wel zoo'n beetje. Maar dat is Adriaan toch niet met haar eens. De onder- Vinding leert Nu, daar moet Jantien dan weer afblijven. 1 Maar ze blijft het vreemd vinden. Achteraf heeft ze spijt. Waarom heeft ze zich laten gaan? In de eerste dagen van haar verloving zou zooiets niet zijn voorgekomen. Houdt ze dan niet meer zóóveel van Adriaan? Heeft ze hem niet aanvaard mét de eigenaardigheden van zijn orthodoxie?. Waarom ergert ze zich dan aan iedere kleinigheid? De dominee preekt dien avond over den 7en Zondag van den Heidelbergschen Catechismus. Zijn thema is: het geloof in de liefde Gods. Hij ontwikkelt daarbij drie gedachten, n.l. de noodzakelijkheid, het wezen en den inhoud van het geloof in de liefde Gods. Veel hoort Jantien niet van de preek. Ze is voortdurend in haar eigen gedachten bezig. „Hoe kan men toch gelooven in de liefde Gods", overlegt ze bij zichzelve, „en tegelijk met den catechismus uitspreken, dat niet allen zalig wor den? Dat is toch in volkomen tegenspraak met elkaar. Als God Liefde is, kan Hij toch niet gedoogen, dat sommigen, ja zelfs velen, de zaligheid derven?" Jantien spint verder aan het weefsel van haar gedachten, en denkt aan zoovele heidenen, die nimmer van het Evangelie der liefde Gods gehoord hebben. Opeens wordt ze verschrikt door de stem van den leeraar, die, wijzende op de noodzakelijkheid van 't geloof, haar ge dachten schijnt geraden te hebben. Hij herinnert de ge meente aan de woorden van den Apostel betreffende de Heidenen: „Want zoovelen er zonder de Wet gezondigd hebben, zullen ook zonder de Wet verloren gaan." Jantien kan dit, hoe ze ook peinst, niet rijmen met de liefde Gods. Nauwe!ijk is zij de kerk uit, of zij begint er al over tegen Adriaan. ,,'t Geeft eigenlijk maar weinig, al de moeite, die je doet, om mij je geloof te leeren", zegt ze. „Maar Jantien. wat krijgen we nou. wat bedoel je?" „Och, V is bij jullie toch maar een geloof, dat de liefde buitensluit. Daar zal ik me nimmer mee kunnen ver eenigen." Met roodbeschreide oogen Jcomt ze dien avond bij oom en tante. Die zien, dat er wat aan de hand is, natuurlijk zien ze dat, maar ze zeggen niets, nü niet. Straks, als ze alleen zijn, zegt tante: ze hadden wat. „Ja", zegt oom, „dat kan gebeuren, dat komt in de beste families voor. Weet je nog wel, dat wij óók altijd zoo'n ruzie maakten, toen we nog geëngageerd waren?" Maar tante apprecieert deze grappigheid niet. Ze vat het geval zwaarder op dan haar man. ,,'t Is niet gemakkelijk voor Jamtien", zegt ze met een zucht. „Dat heeft ze vooruit geweten, dat hebben ze allebei vooruit geweten. Je hebt ze genoeg gewaarschuwd." ,,'t Is jammer", vervolgt tante hardop haar gedachten, ,,'t is een beste kerel, die Adriaan, maar hij heeft veel van zijn vader. Zulke mannen zijn voor een vrouw niet ge makkelijk." „Wees tenminste maar blij, dat jij het indertijd met mij zoo getroffen hebt", zegt oom. Hiermede heeft hij, wijl tante zulke praat geen antwoord waardig keurt, voor dezen avond het laatste woord. XLIV Opnieuw probeert Jantien na dien akeligen Zondagavond in het gareel te komen. Ze moest toch niet zoo uitpakken tegen Adriaan. Hij kan toch niet helpen, wat voor honderden jaren in vergaderingen is uitgepraat en daarna in boekjes geschreven? Dat h ij zich daar druk mee maakt, dat is zijn geloof, voor een deel ook zijn vak, daar is hij dominee voor. Maar z ij, die zich vrijzinnig noemt, dat zij dat nu óók allemaal zóó zwaar gaat nemen, dat ze er oneenigheid om zou krijgen met hem, die haar het liefste is! "n Mooie vrij zinnigheid is dat. Haha, Jantien lacht om zichzelf. Ze is in haar „tegen" veel bekrompener dan Adriaan in zijn „voor"! Heeft ze Adriaan niet bewust aanvaard, mèt zijn geloof? Waarom stuift ze dan telkens zoo op als er even iets is, waar ze het niet mee eens is. of waar ze moeilijk bij kan? En 't is immers toch niet uit te maken, wie geh'jk heeft? Is nagenoeg alles niet betrekkelijk? Ze herinnert zich een ver haaltje, dat ze indertijd heel mooi gevonden heeft: een vlieg zat op den rug van een olifanten bezag van daaruit de wereld. Een andere vlieg zat op den slurf van den olifant, weer een andere op een van zijn pooten; Alle drie bekeken ze de wereld en alle drie kwamen ze tot een andere be schouwingen ze hadden alle drie gelijkof géén gelijk, 't Hangt er maar van af van welk standpunt je uit gaat en of je al dan niet tevreden bent met een voorloopig antwoord ender veel voorbehoud. Nog niet lang geleden heeft Adriaan haar eens uitgelegd tot welk een verwarring het wel leiden zou. als een ieder maar op zijn eigen houtje ging lezen en verklaren en leeren. Dat kon de bedoeling toch niet zijn. Adriaan heeft daar nog heel wat bij verteld, dat ze al lang weer vergeten is. Maar duidelijk staat haar nog voor den geest, dat ze toen gedacht heeft: zoo bezien is dat orthodoxe geloof nog zoo gek niet. 't Is waar, het heeft veel voor. als alle menschen. of akhans een groote groep menschen. zich met mekaar aan hetzelfde houden en dan desnoods allemaal voor zichzelf maar wat toegeven. Dat laatste zal ze dan ook maar weer probeeren te doen. (Wordt vervólgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 9