Jlimuie Crihsrlji(iïvurunt
Mussolini spreekt op gematigden toon
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
«EAGER«
GIN
ÜUjonmmtntspriji:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 235 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending530
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'h cl.
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 36936
NO. 6661
MAANDAG 27 MAART 1939
19e Jaargang
gtfoertentitpripen:
Van 1 tot 5 regelsIJ71/»
Elke regel meer022'/a
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels230
Elke regel meer 0.45
Voor het bevragen aan '1 bureau
wordt berekend4 0.10
Betrekkingen van
macht
'l
Bij gelegenheid van de jubileum-demon
stratie in het Forum Mussolini te Rome
van de zoogenaamde squadristi, d.w.z. van
de leden van het oude kader der fascisti
sche partij, heeft de Duce de groote politie
ke rede gehouden, waarop de wereld met
spanning heeft gewacht, omdat deze oud
socialist, later aanvoerder van voormalige
anti-roode-terreur-groepen thans een der
toonaangevende figuren is der groote poli
tiek. In overeenstemming met tijd en audi
torium is zijn woord forsch van toon
jveest, dus in harmonie met het eenigszins
eenzijdige ideaal van mannelijkheid, het
welk in de autoritaire landen gehul
digd wordt, en dat zich o.a. uit in het over
vloedig gebruik van militaire uniformen
en van hooge kaplaarzen.
Het woord van den leider was boven
dien meermalen scherp en bijtend sarcas
tisch en erop berekend een schallende
echo van instemming te vinden onder d:
samengepakte duizenden. Wanneer we de
ze dingen hier signaleeren, dan doen wij
zulks alleen, opdat men ze niet verkeerd
zou begrijpen en uitleggen. Men zou het
geval kunnen karakteriseeren als een vrij
rustige en sobere fascistische stellingname
na de gebeurtenissen in Spanje en in
Midden-Europa; wat de Duce zijn hoorders
bood was echter allereerst niet uitslui
tend bedoeld voor binnenlandsch ge
bruik en derhalve, naar Europeeschen
maatstaf bezien, wat erg opvallend kleur
rijk verpakt. Spreker gaf daarmede slechts
te verstaan, den zuidelijken smaak van zijn
hoorders uitstekend te kennen.
Wat Europa en de wereld bij dit alles
het meeste interesseert is niet zijn verwij
zing naar de verschillende fascistische
„verworvenheden", waarover men buiten
grenzen van een staat andere meeningen
dan daarbinnen pleegt te hebben, doch de
nieuwe relatie-bepaling tot Frankrijk. Wat
deze aangaat heeft de Duce zich met vrij
groote reserve, en met diplomatieke woor
denkeuze, uitgelaten. Hij ving aan met
constateeren, dat sinds zijn te Genua ge
houden rede de voornaamste barrière tus-
schen Parijs en Rome, namelijk de aange
legenheid van Spanje, practisch gesproken
uit den weg was geruimd. Het verloop van
den burgeroorlog aldaar heeft immers aan
de rechtsche wapenen de zege bezorgd.
Daardoor is weggevallen wat men in Italië
en Duitschland beschouwde als een voor
post van het communistische Rusland, een
tVoorpost, welke door Fransche sympa
thieën noodeloos lang zou zijn onder
steund. Nu de rechtsche victorie een vol
dongen feit is, zoo wilde de Duce zeggen,
behoeft deze aangelegenheid niet langer
een aanleiding tot concurrentie en verbit
tering tusschen Franschen en Italianen te
vormen. Er resten nu slechts de proble
men, welke beide volken zelf rechtstreeks
aangaan, en die over hun toekomstige
goede nabuurschap moeten beslissen. Zij
betreffen enkel de aangelegenheden, waar
beide rijken elkander raken, resp. trachten
terzijde te dringen. Ter kenschetsing van
wat hij bedoelde stipte de spreker slechts
drie namen aan: Tunis, Dzjiboeti en het
Suezkanaal.
Volgens Italiaansche zienswijze is de
vraag naar vriendschap of animositeit
tusschen Parijs en Rome terug te brengen
tot de kwestie, of Frankrijk de rekening
Wil aanvaarden, welke Italië thans nog, na
twintig jaren, opnieuw wenscht in te die
nen inzake zijn deelname aan den wereld
oorlog. Italië heeft sinds de dagen van Ver
sailles een gevoel van rancune tegenover
zijn oude oorlogsgenooten overgehouden;
men heeft het land niet de koloniale be
vrediging geschonken, welke men voor zijn
inspanning in het vooruitzicht had gesteld.
Mussolini gaf zich niet de moeite, in dit
verband verder te specialiseeren; hij wees
slechts erop, dat de relaties tusschen sta
ten niet bestaan uit nauwe of minder
nauwe bloedverwantschap, doch uit „be
trekkingen van kracht". Met andere woor
den, hij wenschte aan te geven, dat Rome
niets „eischt" of verzoekt-, doch alleen wijst
op het feit, dat men slechts op zijn vriend
schap kan rekenen, zoo men het in zijn
huidige machtspositie erkent, en in ver
band daarmede, het de plaats in de wereld
wil toekennen, waarop het meent, aan
spraak te kunnen doen gelden.
De Duce heeft met geen enkel woord wil
len reppen over Savoye, Corsica en Nice.
Zulks toont aan, dat de „volksdemonstra
ties", waarbij deze namen als leuzen wer
den uitgeroepen, louter bluf of gangmakerij
zijn geweest. Italië beperkt zijn aanspraken
tot zuiver koloniale aangelegenheden, en
Wel tot nieuwe regeling van de positie der
Italianen in Tunis, en tot regularisatie van
den toestand, gelijk die door de verovering
Van Abessinië is ontstaan. Welnu, Abes-
sinië zal door het fascisme eerst goed als
Winstgewest, als deel van het imperium,
in de hand kunnen worden genomen, zoo
zijn verbindingen met het nieuwe moeder
land op tweeërlei wijze worden vereenvou
digd. Daartoe behoort allereerst wijziging
van de spoorwegaangelegenheid Addis—
AbebaDzjiboeti. Deze lijn moet zuiver
Italiaansch worden, zoowel wat het beheer
aangaat als het standpunt in zee, alwaar
de Fransche koloniale haven voor een Ita
liaansche vrije zóne, dus voor een van
rechten-vrije overslag moet zorg dragen.
Doch de regeling van het transport naar
zee dient te worden gecompleteerd door
een verdergaande vergemakkelijking van
verscheping, nl. door het Suezkanaal naar
de Middellandsche Zee, de Italiaansche
„levensruimte". Deze eis'ch houdt in
krijging van verruimde Italiaanschen
vloed in 't Kanaalbeheer, 'n kwestie, w
bij ook Egypte en Engeland zeer nauw
zijn geïnteresseerd.
Parijs en Londen weten thans, wat Italië
wil; zij zullen vermoedelijk niet al te lang
talmen, door middel van de gebruikelijke
diplomatieke kanalen, deze kwesties nader
onder het oog te zien, Er bestaat daarom
reden te verwachten, dat ook deze geschil
punten terzijde zullen worden geruimd,
zonder dat daaruit een nieuwe gevaren-
periode voor den wereldvrede zou behoe
ven voort te spruiten.'
DE REMMEN LOS
De nieuwe voorzitter van de Liberale
Staatspartij heeft de remmen losgegooid.
In wilder jacht dan één der politieke par
tijen heeft ondernomen, gaat het op de
binnenkort te openen stembus aan. De
haast is alleszins te verklaren en ook nood
zakelijk. Nog Slechts drie weken en het
pleit der Provinciale Staten is beslist
De liberalen willen van de partij zijn en
de nieuwe voorzitter, die het natuurlijk
beter moet doen dan zijn verdrongen, be-
leidlooze voorganger, geeft deswege vol
gas. Het is prijzenswaard. Maar het is te
betreuren, dat hij een motor inspande met
een knalpot, welke het politieke stadion
met kwalijk-riekende gassen vervult
In het korte extract, dat wij van de rede
van prof. Telders gaven, hebben de
lezers gezien, dat de liberalen het thans
eens in de felheid der oppositie willen zoe
ken. De voorzitter geeft daarmee zijn sanc
tie aan de onwaardige strijdmethode, wel
ke reeds gedurende eenige maanden ge
bruikelijk is. De partij is tot het oude, naar
sommigen dachten, afgedankte anti-cleri-
calisme en conservatisme teruggekeerd.
Men mag dit betreuren met het oog op
de nationale eenheid; het geeft wel meer
klaarheid in de politiek. De critiek, welke
men nu uitstort over de daden van het
Kabinet-Colijn, bewijst duidelijk, hoe men
zich een regeering „op breede basis" had
gedacht
Het is niet erg, dat men dr Colijn thans
voor een partijman scheldt die, nu ja, bij
de stembus van 1937 een minder fraaie rol
speelde; maar het is wel erg, dat men
blijkbaar, gedacht heeft hem president te
kunnen maken van een ministerie, in naam
nationaal, in wezen liberaal.
Welk beleid zoo'n kabinet had moeten
voeren, blijkt het beste uit wat de voorzit
ter der Liberale Staatspartij thans afkeurt
Het zou moeten zijn: vóór vrijhandel, al
bloedt ook het bedrijfsleven dood; vóór
ouderdomspensioen en tegen kinderbijslag,
al zou dit de ontwrichting van heel de
Christelijk-sociale wetgeving beteekenen;
een zoodanige werkloosheidsbestrijding,
dat de bedrijven weer kunnen concurred
ren, ook al zouden de loonen dalen tot be
neden het noodzakelijke minimum voor
levensonderhoud; een onderwijspolitiek,
om niet meer te noemen, welke de open
bare school zooveel mogelijk beschermt
tegen onaangename gevolgen van een logi
sche toepassing der .gerechtvaardigde ge
lijkstelling".
Ietwat onliberaal doet de passage aan,
welke vordert „om alle onnationale uitin
gen met de grootst mogelijke kracht te on
derdrukken en aan Nederlanders, die door
woorden of daden twijfel wekken ten aan
zien van ons zelfstandig volksbestaan, on
verwijld het zwijgen op te leggen".
Het ligt echter volkomen in de lijn van
het oude liberalisme, dat in de geheele
rede geen enkel woord, geen aanwijzing
zelfs voorkomt, over de Christelijke grond
slagen van ons volksleven; zelfs de in de
laatste jaren gebruikelijke tirade over
„zegen van Boven" of erkenning van een
„Hoogere Macht" ontbreekt. Wel wordt
smadelijk gewag gemaakt, van één of
meer kerkelijke groepen, die zichzelf van
m etiket „positief-christelijk" voorzien
De remmen zijn losgegooid; de liberale
trein is op gang gekomen.
Hoe? In anti-clericale en onsociale rich
ting; d.w.z.: achteruit óf op dood spoor.
POOLSCH-NEDERLANDSCHE
HANDELSBESPREKINGEN
's GRAVENHAGE, 27 Maart De regee-
ringspersdienst meldt: Daar óe besprekin
gen te 's-Gravenhage tusschen een Neder-
landsche en een Poolsohc delegatie inzake
het wederzijdsche handelsverkeer nog niet
ten einde zijn gekomen, is voorloopig beslo
ten, dat de bestaande regelingen, welke na
31 Maart a.s. zouden vervallen, over en
weer nog gedurende een maano na dien
datum zullen worden toegepast
„Tunis, Dzjiboeti, Suezkanaal"
„De betrekkingen tusschen staten
zijn krachtsverhoudingen"
Bij gelegenheid van de viering van
het twintig-jarig bestaan der fascis
tische strijdorganisaties heeft Musso
lini in het stampvolle Forum Musso
lini te Rome een rede gehouden voor
de veteranen der beweging, waarin hij
o.a. zeide:
U in de oogen ziende, herbeleef ik de
dagen, die wij samen doorleefd hebben,
dagen, die soms dramatisch, maar al
tijd onvergetelijk waren. Onder de
zwarte vaan, die wij in 1919 heschen,
verzamelden zich de „squadri", die uit
de veteranen der loopgraven en uit de
jeugd geformeerd waren, om gezamen
lijk verderfelijke theorieën te bestrij
den en het volk te bevrijden van den
heilloozen invloed, dien het jaar 1789
op de wereld heeft uitgeoefend. Het
was onder dit vaandel, dat duizenden
van onze kameraden als helden vielen
in den strijd in de straten en op de
pleinen van Italië en in het Afrikaan-
sche en Spaansche land. De nagedach
tenis van deze kameraden zal altijd
in onze harten blijven leven.
Het is mogelijk, dat er hier of daar
iemand is, die deze harde jaren, die ach
ter ons liggen, vergeten heeft, maar de
squadristi hebben ze niet vergeten en zul
len ze ook niet vergeten. De squadristi
staan klaar het geweer te nemen en op de
auto's te springen, zooals zij dat ten tijde
onzer strafexpedities deden.
Het zou ae moei'e waard zijn, zich te her
inneren, hoevele inalen de demoplutocrati-
sche machten aan haar verdwaasde
schaapskudden, die langzamerhand een
beetje uit elkaar beginnen te raken, de op
handen zijnde zekere ineenstorting van het
fascistische Italië aangekondigd hebben,
omdat het bloed verloren had in Afrika en
meer nog in Spanje en omdat het dringend
behoefte had aan een leening. die natuur
lijk alleen maar door Engeland gefour
neerd kon worden.
Wat wij gedaan hebben is belangrijk,
maar belangrijker voor ons is, wat wij nog
zullen doen. En wij zullen het doen, want
mijn wil kent geen hinderpalen en uw
geestdrift en offervaardigheid zijn intact.
Gij zijt de lijfwacht van de fascistische re
volutie en van het regime.
„De pogingen om de as te splijten
zijn kinderlijk!"
Wij laten ons niet overstuur maken door
wat thans oorlogs-psychose heet en wat een
mengsel is van hysterie en vrees. Onze
koers is afgebakend en onze beginselen zijn
duidelijk.
Om te beginnen moet gezegd worden,
dat hoewel de beroepspacifisten bijzonder
verfoeilijke individuen zijn enhoewel wij
een eeuwigen vrede als een ramp
voor de beschaving der mensch-
heid beschouwen, het toch ons
oordeel is, dat een lange periode
van vrede voor de verdere ont
wikkeling der beschaving nood-
ake 1 ijk is.
Maar hoewel wij nog onlangs gepolst
werden, zullen wij geen enkel initiatief
nemen vóór onze heilige rechten erkend
zijn.
Ten tweede: de periode van de „extra-
toeren", zoo zij al ooit bestaan heeft, is de
finitief afgesloten. Het i: voldoende ons er
aan te herinneren, om ons te kwetsen. De
pogingen om ons te schokken en de as
Rome-Berlijn te splijten, zijn kinderlijk,
(kreten in de menigte: Hitler, Hitier).
Maar aangezien elke daad ook opper
vlakkige gevoelens uitlokt, die soms wel
eens de rede overstemmen, moet ik hier op
de meest uitdrukkelijke wijze verklaren,
dat wat zich in Centraal-Europa heeft af
gespeeld, zich noodzakelijkerwijze moest
afspelen. Ik roeg er aan toe, dat, indien
men het probleem op het moreele plan
plaatst, niemand, ik herhaal niemand, het
recht heeft den eersten steen te werpen,
zooals de oude en moderne geschiedenis vaa
Europa ruimschopts aantoont.
Het is duidelijk, dat, indien een volk,
dat over een groot menschenmateriaal be
schikte en over geweldige wapenarsenalen,
niet in staat was ook maar een gebaar te
maken, het blijkbaar rijp, zeer rijp was
voor het lot, dat het ondergaan heeft.
Ten slotte verklaar ik, dat indien de be
oogde vorming eener coalitie tegen de auto
ritaire regimes mocht plaats vinden, deze
regimes den handschoen zullen opnemen
en in alle deelen der wereld tot den tegen
aanval zulle® overgaan.
De verhouding tot Frankrijk
In mijn rede te Genua sprak ik van een
barricade, die Italië van Frankrijk scheid
de. n.l. den strijd om Spanje. Men kan
zeggen, dat deze barricade thans zoo onge
veer is afgebroken. Over eenige dagen of
wellicht uren zal de schitterende infante
rie van Wet nationalistische Spanje er den
genadestoot aan toebrengen. Dan zal dat
Madrid, hetwelk volgens d linkschen den
dood van het fascisme zon beteekenen. in
tegendeel blijken het graf van het commu
nisme te zijn.
Wij vragen niet het oordeel der wereld,
maar wij wenschen, dat de wereld weet
waar zij zich aan te houden heeft. Welnu,
in de Italiaansche nota van 17 December
1938, gericht tot Frankrijk, waren de pro
blemen van kolonialen aard duidelijk ge
steld.
Deze problemen hebben een naam:
zij heeten Tunis, Dzjiboeti, Suezka
naal. Het i'aat de Fransche regee-
rir.c, volkomen vrij zich zelfs aan de
simpele discussie dezer problemen te
onttrekken, zooals zij tot nu toe
steeds met „nooit" geantwoord heeft
een „nooit", dat wellicht te vaak
herhaald werd en dat wellicht al te
categorisch was.
Maar zij moet zich niet beklagen
indien de kloof, die op het oogenblik
de twee landen scheidt, dan zoo diep
zal worden dat het zeer moeilijk,
zoo niet onmogelijk, zal zijn haar te
dichten.
Hoe ook de ontwikkeling der gebeurte
nissen moge zijn, wij wenschen dat men
niet langer spreekt van banden van broe
derschap, van zusters, van neven of van
andere bastaardverwanten. De betrekkin
gen tusschen staten zijn krachtsverhoudin
gen; dat zijn de elementen die hun politiek
bepalen.
Geografisch, historisch, politiek en mili
tair is de Middellandsche Zee de levens
ruimte van Italië, en wanneer wij Middel
landsche Zee zeggen, dan sluit dit natuur
lijk de golf in die de Adriatische Zee heet
en waar de Italiaansche belangen over-
heerschend zijn, maar niet exclusief jegens
de Slaven. Dat is dan ook de reden, dat
daar sinds twee jaar vrede heerscht
Als laatste en fundamenteele punt: wij
moeten ons wapenen. Het wachtwoord is:
vermeerdert kanonnen, schepen en vlieg
tuigen. tot eiken prijs, ook al moesten wij
alles opruimen wat burgerlijk leven hee*.
Wanneer men sterk is, boezemt men zijn
vrienden vriendschap in en zijn vijanden
vrees. Uit de feiten der geschiedenis rijst
over eeuwen en generaties één kreet op:
wee den wapenloozen.
DE VERKIEZINGEN
DER PROVINCIALE STATEN
De nummering der lijsten
In Zuid-Holland:
DEN HAAG, 27 Maart Vanmorgen te half
tien heeft op het Stadhuis te Den Haag het
Centraal Stembureau vergaderd voor de
nummering van de lijsten die in verband
met de Staten-verkiezingen in Z u i d-H o 1-
I a nd zijn ingediend. Toegekend werden
de volgende nummers:
1. S.D.A.P., 2 R. K.; 3. An tire v.; 4.
Chr. Hist.; 5. N.S.B.; 6. Liberalen; 7.
Comm.; 8. Vrijz Dem.; 9. R.S.A.P.; 10. C.D.
U.; 11. S.G.P.; 12 Bolsjewiki-Leninisten; 13.
H.G.S.; 14 Chr. Nat Actie en 15 Lijst Gij-
sen (alleen Rotterdam).
In Friesland
LEEUWARDEN, 27 Maart In de provin
cie Friesland zijn de candidatenlijsten
voor de Provinciale Staten als volgt ge
nummerd:
1. S.D.A.P., 2. Anti-Rev. Partij, 3.
Chr.-Hist. Unie, 4. Vrijz.-Dem. Bond,
5. Chr. Dem. Unie, 6. R. K. Staatspartij, 7.
Lib. Staatspartij, S. Comm. Partij, 9.
Staatk. Geref. Partij. 10. Troelstrabeweging,
11. R.S.A.P., 12. Nat. Soc. beweging.
Lijst negen is niet ingediend in kieskring
V: Franeekr.
BACON NAAR ENGELAND
Door de Engelsche regeering is vóór
Paschen toegelaten een extra-invoercontin
gent ibacon, dat verdeeld zal worden over
verschijlende invoerllanden, uitgezonderd
Denemarken en de Dominions.
DEMPING
ROTTERDAMSCHE SCHIE
f 400000 uit het Werkfonds
beschikbaar
Het Werkfonds heeft, naar de „Voor
waarts'' verneemt, 400.000 voor de dem
ping van de Rotterdamsohe Schie beschik
baar gesteld.
Zooals bekend, is de demping van de Schie
een onderdeed van het groote plan tot ver
betering van de verkeersstraten in de bin
nenstad en sluit deze demping zich direct
aan bij de verandering van het Hofplein,
die thans in vollen gang is.
GEMEENTEONTVANGER VAN
KOLLUMERLAND GESCHORST
In een spoedvergadering van den gemeen
teraad van Kollumerland is na het houden
van een geheime zitting op voorstel van B
en W. de heer J. L. als gemeente-ontvanger
geschorst, omdat hij als verdacht van ge
pleegde onregelmatigheden bij het beheer
der Talma-rustoorden in politiebewaring ls
gesteld.
Een onderzoek in de boeken en de kas
ran den ontvanger had tot resultaat, dat
alles in de beste orde bevonden was.
Maar de ten laste gelegde onregelmatig
heden, zij het ook elders gepleegd, hebben 't
vertrouwen dermate geschokt, dat tot schor
sing van dezen ambtenaar, met ruim 40-jari
gen dienst, moest voorgesteld worden.
Het vluchtelingenkamp, dat op de
Veluwe zou verrijzen, zal thans wor
den ingericht in Westerbork bij Bei-
len (Dr.). - Overzicht van de
plaats, waar het kamp zal komen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Oit Nummer bestaat uit DRIE bladen
Met Duitschland is een nieuw handels
verdrag afgesloten, dat geldt tot eind 1940
De tewaterlating van het nieuwe mo
torschip „Beatrix"
Mussolini houdt politieke rede te Rome,
Wapenstilstand tusschen Slowaken en'
Hongaren bereikt.
Rechtsche troepen doorbreken het front
bij Cordova.
Polen blijft zorgen voor sterke grens-*
bezetting.
IETS ZACHTER
Voor Groningen, Friesland,
Drente en Noord Holland: nu en dan
eenige lichte regen of motregen, betrokken
tot zwaar bewolkt, iets zachter. Matige, tij
delijk krachtige noordoostelijke tot oostelijke
wind.
Voor de overige provincies: nu en
dan lichte regen of motregen, betrokken tot
zwaar bewolkt, iets zachter. Zwakke tot ma*
tige noordoostelijke tot oostelijke wind.
Mrt. Zon op 5.47 uur, onder 634 uur
I Mrt. Maan op vm. 10,21 u ond. vm. 1,30 a
Eerste kwartier nam. 0.36 uur
BLO
BANDEN
ROTTERDAM DEN HAAG
TEL 28000 TEL. 770038
(Ree L)
kV SPECIAL DRY
Generaal Agent ANDRE KERSTENS. Tilburg
(RrcL)
BOEKHOUDING
BALANS
BELASTINGZAKEN
JOH. A. RIENKS^a,~
C00LSINGEL 71 ROTTERDAM
Telefoon 13634
(Reel.)
De heer De Raad in
zenuwinrichting
De heer G. de Raad voorzitter van de Chr.
Staatspartij en gekozen als lid van den
Volksraao, die zooals men zal weten een
tijdlang vermist werd on na veel omzwerven
bij de familie terugkeerde, is naar we ver
nemen in een zenuwinrichting, de Willem
Arntzhoeve te De Dolder opgenomen, waar
ook zijn zoon is.
Jean de Koven niet dood
NEW-YORK, 27 Maart (Havas). Bernard
Dandier, de advocaat van Fannv de Ko
ven en Ida Sackheim, heeft medegedeeld,
dat hij den president van het gerecblshoT te
Versailles een telegram heeft gezonJen, om
hem mede te deelen, dat zijn cliënten reden
hebben om aan te nemen, dal de danseres
Jean de Koven, die door Weidmann
vermoord zou zijn. nog in leven is. Zij heb
ben derhalve verzocht het proces op te
schorten tot zij getuigenis hebben kunnen
afleggen
Totok
Tacoois - Leeuwarden
