Groot-Brittannië's diplomatieke actie
A. BERGHOUT
CZïeZoon uit de in* o
WOENSDAG 22 MAART 1939
EERSTE BT7AD PAG. a
RONDBLIK
Ook Memel Duitsch
Ofschoon de reactie op het gebeurde in
Tsjecho-Slowakije nog geenszins is gestild,
en met name te Londen een breed vertakte
diplomatieke beweging gaande is, ten einde
een nieuw stelsel van veiligheid tegen eveu-
tueele verdere Duitsche expansie te vormen,
heeft Berlijn zich hierdoor niet laten weer
houden tot het ondernemen van een volgen
den stap, de herinlijving van de havenstad
Memel en van het daarbij behoorende ge
bied in het Duitsche Rijk. Men heeft hier
te doen met een logisch uitvloeisel van een
Duitsche machtspolitiek, welker oogmerk
het is, ook aan de Oostzijde de grenzen tot
haar vorige positie terug te brengen, ten
einde aan Duitschland zijn machts- en in
vloedssfeer van voor den wereldoorlog te
hergeven.
Deze nieuwe étappe op den weg ter con
solidatie der Duitsche positie is aanzienlijk
minder opzienbarend, dan het uiteenrukken
[van wat er nog van den Tsjecho-Slowaak-
schen staat was overig gebleven. Geschied
de dit laatste vrijwel geheel onverwacht, en
bij wijze van een overrompeling, welke voor
geen enkel beletsel, ook niet voor het schen
den van een plechtige overeenkomst, terug
deinsde, ditmaal heeft men te doen met een
politieke overeenkomst met een kleinen
buurstaat, die op de noodzaak van zulk een
concessie van overlang was voorbereid, en
ook reeds geruimen tijd geleden had te ken
nen gegeven, ten opzichte van zulk een
eisch de grootst mogelijke mate van in
schikkelijkheid te willen betrachten.
De omstandigheden, waaronder Hacha en
Chvalkovski zich genoopt zagen, 'n Duitsch
protectoraat over Bohemen en Moravië in
te roepen, waren van dramatischen, teven3
van tragischen aard, en hebben dan ook
niet nagelaten, de verontwaardiging en het
medegevoel van een aanzienlijk deel der
beschaafde wereld gaande te maken. Wat
thans te Berlijn heeft plaats gevonden, is
nog niet in onderdeden bekend, doch wel
licht mag men aannemen, dat de door Neu
mann in Duitsch-Lithauen met steeds be
nemende hevigheid gevoerde Anschlusv-
actie, de Lithausche onderhandelaars bij
voorbaat erop heeft voorbereid, dat zij
slechts door een aanzienlijke, niet beknib
belde concessie de veiligheid van hun
overige rijksgebied konden redden.
Lithauen is overigens op een merkwaar
dige wijze in het bezit gekomen van het
gebied, hetwelk het thans weder zal moeten
missen. Toen in 1919 de gebieden werden
uitgestippeld, welke het territoir van de
nieuwe randstraten zouden moeten vormen,
zat bij de onderhandelaars te Versailles het
streven voor, het Duitsche Rijk in de Oost-
zee-zóne zooveel mogelijk te verzwakken.
Vandaar dat men Oost-Pruisen tot een
Duitsche enclave maakte, los van het ove
rige Duitsche ge/bied, en ook met royale
hand zorg droeg voor verbindingen met de
zee voor de nieuw gevormde republiekon.
Het formeeren van den Poolschen Corridor,
het scheppen van de „vrije stad Dantzig",
en ook de historie van het Memelgebied
zijn evenzoovele voorbeelden daarvan. Het
Memelgebied, Duitsch van bevolking en
zeden, zou eveneens een vrijstaat worden
onder volkenbondstoezicht, zoodat de nieu
we staat Lithauen op vrij eenvoudige wijze,
door een arooord met dit machtelooze romp
staatje, zich van het gebruik van de zee
haven Memel zou kunnen voorzien. Lithauen
echter betoonde zich daarmee niet voldaan
en wist het onderhavige territoir aan zien
te trekken, een voorloopig bezit, waarin het
in 19?3 door de gezantenconferentie defini
tief bevestigd werd. De Memel-Duitschers
moesten zich tegen wil en dank deze an
nexatie laten welgevallen; het moederland
was te machteloos, om hen te steunen in
hun verzet
De op onregelmatige manier verkregen
winst ziet de regeering van Kaunas zich
thans, nu Duitschland in oude kracht herre
zen is, ontgaan; het is daarmee tevens for
meel afgesneden van de zee. en van zijn ex
port-mogelijkheden. Naar verluidt is echter
in de Berlijnsche regeling inbegrepen eau
overeenkomst, krachtens welke Lithauen
ook in de toekomst van Memel als havan
zal kunnen gebruik maken. De desbetref
fende modaliteiten zijn intussohen nog niet
bekend geworden.
Deze nieuwe voortschrijding der Duitsdhe
staatsmacht boezemt een begrijpelijke be
zorgdheid in aan de overige jonge Oostzee-
staten. die zich er duidelijk van bewust
zijn, dat zij ook eertijds binnen de Duitsche
staatsgrenzen besloten lagen. Ook Polen ge
voelt zich meer en meer onbehaaglijk, en
ziet reeds het moment naderen, waarin de
kwesties van Dantzig en den Corridor aan do
orde zullen worden gesteld. Vandaar dal
men in Warschau thans te vinden is voor
een aansluiting aan de nieuwe Britsche
veiligheidspolitiek, welke een gezamenlijke
dam tegen nieuwe Duitsche eischen pro
beert op te werpen. Of zoo het verstoorde
evenwicht zal kunnen worden hervonden is
een vraag, die op dit tijdstip nog niet voor
beantwoording rijip moet worden geacht.
Het onderhoud tusschen
Hacha en Hitier
Dramatische tafreelen geheel verzonnen?
BERLIJN, 21 Maart (D.N.B.) Teekenend
voor het gebrek aan scrupules, waarmede
van Britsche zijde thans weer naar de leu
gen gegrepen wordt om een anti-Duitsche
stemming te verwekken, noemt men hier
het bericht van den diplomatieken corres
pondent van de Daily Telegraph", waarin
een relaas van het onderhoud te Berlijn
tusschen Hacha, Chwalkovski, Hitier, Goe-
ring en Von Ribbentrop wordt gegeven.
Dit maakwerk, aldus wordt hier ver
klaard, dat in alle details zuiver het pro
duct van fantasie is, draagt zóó duidelijk
het stempel van de leugen en verraadt zóó
openlijk het doel, dat daarmede nagejaagd
wordt, dat het overbodig zou zijn er van
officieele zijde stelling tegen te nemen.
Opmerkelijk is het, dat dit product ge
schreven werd, hoewel men wist, dat de
radio-omroep te Praag, nog vóór Hacha te
Berlijn was aangekomen, mededeelde, dat
de president voornemens was de verklaring
van hereeniging van Bohemen en Moravië
in het historische verband met het Duitsche
rijk mede terug te brengen.
Engeland weigert Duitsche
bestellingen
De im Grooft-BrJbtiamïië veroorzaakte ver
ontwaardiging over de door Duitschland toe-
fepaste politiek van geweld jegens Tsjedho-
lowakije komt tot uiting in een steeds meer
vijandige houding ten aanzien van handha
ving der Britsch-Duitsche economische be
trekkingen. Gisteren vernam Havas, dat de
industrieelen van Lancashire belangrijke be
stellingen op katoenen stoffen van Duitsche
zijde geweigerd hebbein. Dit besluit is des te
meer veelbeteekenend, zoo zegt men in in-
dustrieele kringen, daar de Duitadhe firma's
bereid waren voordeelige prijzen te betalen
en de aangeboden contracten veel belangrij
ker waren dan die, welke kortelings waren
aangegaan.
ONS FEUILLETON
Korte Inhoud van het voorafgaande
Tusschen twee groote moderne gebouwen
van een manufacturenmagazjjn en een filiaal
van de Provinciale Bank, staat in het dorp
Waterdam het kleine antieke pandje De
Bloeyende Amandelboom, eigendom van den
ouden heer Wiechers.
Adriaan, eenig zoontje van den heer Wie
chers, bekjjkt zy'n vader en tante Ditje, de
huishoudster, op zijn eigen wijze.
Na de lagere school gaat hij naar de H.B.S.
van een naburig stadje.
Na het eindexamen komt Adriaan in den
kruidenierswinkel van zijn vader. Op aan
dringen van Brinkman, zijn vroeger en onder
wijzer, wordt hü tevens voorzitter van de
Jongelingsvereeniging. Toch bevredigt hem
dit leven niet. In een vertrouwelijk gesprek
met Sander Witkop, een onderwijzer, vertelt
hij dezen iets van zijn moeilijkheden. Sander
vraagt of Adriaan er nooit aan gedacht heeft
predikant te worden. Als Adriaan er eens
terloops met zyn vader over spreekt ontmoet
hij zooveel tegenstand, dat hij besluit er
voorloopig maar over te zwijgen.
Dat duurt zoo eenige jaren.
In den winkel heeft een jongen voor loop-
er winkelwerk. Ap Cosijn genaamd, zijn in
trede gedaan. Overigens is het winkelmerk
geheel voor Adriaans rekening, want met
vader gaat het steeds achteruit. Tot het
einde komt
Nog ruim een jaar na den dood van zijn
vader zet Adriaan de zaak geheel in diens
geest voort.
Dan besluit Adriaan, achter dit levem, dat
hem toch nooit zal kunnen bevredigen, een
pumt te zetten en een nieuwe richting in te
slaan. Hij wil predikant worden. In het ge
heim neemt hij maatregelen om de zaak te
verkoopen, Tot zijn verbazing komt juffrouw
Cosijn, Aps moeder, heb in verband hiermee
een bezoek brengen. Hoe weet zij dat?
CZie vervolg hieronder)
Een viermogendheden-
verklaring van solidariteit?
Amerika zou overeenkom
stige houding willen aan
nemen
Volgens Reuter wordt door de Brit
sche diplomatie momenteel een sol'
riteitsverklaring tegen eventueele nieu
we Duitsche agressie voorbereid, welke
in algemeene termen zou worden opge
steld. De tekst wordt nog bestudeerd
door de vier betrokken regeeringen, n.l.
Engeland, Frankrijk, Rusland en Polen.
Terwijl de Russen en Polen wenschen
dat het document clausules zal bevat
ten, welke de onderteekenaars binden
tot optreden, meent men, dat Britsche
kringen meer voelen voor een onmid
dellijke algemeene verklaring, die niet
de mogelijkheid uitsluit van definitieve
militaire verplichtingen of zelfs van
een internationale conferentie, later,
wanneer de onderteekenaars zulks
wenschen.
Men is van gevoelen, dat een conferentie
in de huidige crisis uiterst te onpas zou
zijn, vooral wanneer zij te Boekarest zou
worden gehouden, gelijk, naar verluidt, de
Russen voorstellen, terwijl de uitwerking
van bepaalde verplichtingen te veel tijd
zou kosten.
Men legt den nadruk op het feit, dat de
onderhandelingen, die met de Russen ge
voerd worden, over het ontwerp der ver
klaring, niet moeten worden uitgelegd als
verschil van meening.
Men legt er voorts den nadruk op, dat de
huidige onderhandelingen meer betrekking
hebben op de methoden dan op de alge
meene
Groote belangstelling toont men in de
houding van Italië, welke ongetwijfeld op
gehelderd zal worden door de rede, die
Mussolini Zondag zal uitspreken.
Het vertrek van Attolico uit Berlijn
naar Rome heeft commentaar uitgelokt in
diplomatieke kringen, evenals de geruchten
uit Parijs over Fransche stappen bij Rome,
welke echter tot dusverre zijn tegengespro
ken.
De positie van Washington
Van betrouwbare zjjde wordt volgens
de „Associated Press" verklaard, dat
wanneer de voorgestelde anti-agressie
verklaring zou worden onderteekend,
Amerika bereid zou zijn een gelijke
verklaring voor zichzelf af te leggen.
„Uitnoodiging tot zelfmoord",
zegt Duitsch blad
Onder het opschrift: „uitnoodigingen tot
zelfmoord" merkt de diplomatieke mede
werker van de „Berliner Boersenzeitung"
hierover o.m. op: Engeland probeert het
psychologische voordeel van het oogenblik
van schrik uit te buiten en de begrijpelijke
opwinding, welke met de bliksemsnelle af
wikkeling van de Tsjechische kwestie ver
bonden was, als duurzame anti-Duitsche
spanningen diplomatiek vast te leggen en
te conserveeren.
Intusschen bevindt de meerderheid van
de kleine Europeesche staten zich in de ge
lukkige positie, terug te kunnen zien op 'n
langdurig verleden van vriendschappelijke,
op zijn minst echter correcte neutrale be
trekkingen tot het rijk. Daaronder moeten
vooral de Scandinavische landen, Neder
land en Zwitserland en de meeste Oostzee
landen worden gerekend.
Onder de andere bevinden zich eenige,
die langen tijd gedwongen waren zich ter
beschikking te stellen van de vroeger door
Frankrijk gevoerde omsingelingspolitiek.
Zij hebben zich intpsschen, eerst België en
Zuid-Slavië. onlangs ook Roemenië van
deze eenzijdige verplichting ontdaan. Zij
hebben daarom, evenmin als Hongarije,
eenige reden hun houding tegenover het
rijk te veranderen.
Behalve Tajecho Slowakije is er in feite
geen andere kleine staat in Europa geweest
welke zich in den dienst van een ander tot
zelfmoord heeft geë.vroneerd tegen de meest
primitieve veiligheidsbelangen van het rijk.
Er is ook geen klein volk, dat zoo eigen
aardig ais het Tsjechische in 't lichaam van
het Duitsche volk is opgenomen. Voor Tsje
chië was er slechts één natuurlijke poli
tiek: een zoo intiem mogelijke verstand
houding met het rijk. Benesj heeft onnoo-
dig juist het tegendeel van deze politiek
gevoerd.
Duitschland heeft den door Engeland
aangezegden trijd begrepen en aangenomen
en zal met alle objectiviteit, doch ook met
alle zorgvuldigheid de houding van zijn
buren gadeslaan.
Wat thans door Engeland en Frankrijk
van hen wordt geëischt is af te dalen tot
een levensgevaarlijke functie van een com
binatie. waarop zij geenerlei invloed kun
nen hebben. Deze omsingelingspolitiek put
zich uit in het negatieve, in de vergeldings
gedachte en ressentiment.
Wanneer het de bedoeling der nieuwe
Engelsehe politiek is de Duitsche belangen
op het vasteland respectievelijk de Engel-
sche en Fransche rijksbelangen nog een
maal op leven en dood met elkander te la
ten strijden, brengt Engeland de kleine sta
ten van Europa in een lichtzinnig opgeroe
pen gevaarlijken toestand.
Alle buren van Duitschland kunnen uit
het gevonden evenwicht en de economische
ontwikkelingsmogelijkheden hun geweldig
voordeel trekken. Voor talloozen onder hen
beteekent daarentegen de opwekking zich
aan te sluiten bij ae Engelsche omsinge
lingspolitiek ook economisch een opwek
king tot zelfmoord.
DE TOEKOMSTIGE
SLOWAAKSCHE STAATSVORM
Duitsche bescherming zou slechts
een garantie zijn
Volgens Havas toonen politieke Duitrohe
leringen een zeer merkwaardige reserve ten
aanzien van het statuut vain Slowakije. Het
schijnt, dat ziij willen /ermijden in het bui
tenland en vooral bij de „toekomstige cliën
ten" van deze Duitsdhe federatie, den indruk
te wekken, dat het statuut door Duitschland
wordt verleend. Het lijkt waarschijnlijk, dat
na de Duitsdh-Slowaaksohe besprekingen het
verband tusschen Duitschland en Slowakije
zal worden gepubliceerd in den vorm van een
Slowaaksche -rondwet, die plechtig te Bra
tislava zal worden afgekondigd», betgeen den
schijn zou redden van den onafhamke1 ijken
staat.
Dc Slowaaksche m-'^iVer Dureanc *v
heeft Reuter een uiteenzetting van den
nieuwen Slowaakschen staatsvorm gegeven.
Hü verklaarde door Tiso gemachtigd e zijn
een verdrag met Duitschland te teekenen en
over dit verdrag is reeds volledige overeen
stemming bereikt De Duitsche bescherming
zal niet veel meer dan een garantie zijn.
Binnen de perken van de omstandigheden en
de noodzakelijkheden van het land zal Slo
wakije een eigen gewapende macht handha
ven: het zal een klein diplomatiek corps met
gezanten of zaakgelastigden in de groote
hoofdsteden behouden. Slowakije zal
eigen valuta hebben en een tolunde met
met Duitschland zal niet nood zakel ij korwijs
tot stand behoeven te komen. Over de oeeo-
nomische betrekkingen met Duitschland zal
later worden beslist. De besprekingen over
het terugtrekken der Duitsche troepen
naderen haar voltooiing. De oude
vlag zal in eere hersteld wordiQ.
Roemeensch-Duïtsche
besprekingen onderbroken
De Roemecnsch-Duitsche handelsbespre'
kingen te Boekarest, zijn volgens Reuier
gisteren onderbroken. Wohltat, de leider
der Duitsche delegatie, zal naar Berlijn ver
trekken, om nieuwe instructies te halen.
DE ROEMEENSCH-
HONGAARSCHE SPANNING
Roemeensche troepenconcentratie
in Transsylvanië
In Boekarest wordt door de kringen, welke
in nauw contact staan met de Roemeensche
regeering, toegegeven, dat Roemenië in ver
sneld tempo voortgaat militaire toebereidse
len te treffen. Ontkend wordt echter, dat
Hongarije een ultimatum zou hebben ge
steld, of ook slechts diplomatiek zou heb
ben laten informceren naar Roemenië's troe
penconcentratie in Transsylvanië.
In hooge Roemeensche kringen heeft men
de overtuiging, dat de crisis haar hoogte
punt nog niet heeft bereikt, doch dat de
komende dagen wel degelijk een beslissing
zullen brengen.
Naar de regimenten in Transsylvanië
worden de reservisten in grooten getale op
geroepen. doch in de omgeving van Boeka
rest, waar het tweede legercorps ligt, zijn
de reservisten nog niet geregistreerd. Wel
echter moeten zij zich bij de politiebureaux
melden, waar zij geregistreerd worden en
instructies krijgen voor een eventueele mo
bilisatie.
Opnieuw is de onderteekening van de Roe
meensche handelsovereenkomst met Duitsch
land uitgesteld en men acht het niet uitge
sloten, dat het uitstel ditmaal voor onbepaal-
den tijd is. Het is duidelijk, dat in regee-
ringskringen in Boekarest de overtuiging
veld wint. dat het beter is eerst af te wach
ten wat Enge lands volgende zet ls.
Het parlement
te Praag ontbonden
Duitschers in Tsjechië onder
Duitsch recht
Steeds meer anti-Jdodsche
maatregelen
President Hacha van Tsjechië heeft een
beschikking uitgevaardigd, waardoor het
parlement te Praag wordt ontbonden, zonder
dat over nieuwe verkiezingen iets bekend is.
Von N e u r a t h, de Duitsche protector
over Bohemen en Moravië, zal het slot te
Praag gaan bewonen, alwaar ook Hacha
als staatspresident zal verblijf houden.
Generaal Von Brauchitz heeft het
Duitsche strafrecht in Bohemen en Moravië
ingevoerd voor alle Duitschers in dit gebied.
Tsjechen zullen onderworpen zijn aan dit
strafrecht, wanneer zij misdaden plegen, ge
richt tegen den Duitschen staat en het Duit
sche leger.
Ter behandeling van misdaden tegen den
Duitschen staat en het Duitsche leger kun
nen speciale rechtbanken worden ingesteld.
Verder worden de Duitsche jongelieden in
deze gebieden aangespoord zich op te geven
als vrijwilliger voor het Duitsche leger. Zij
zullen in den zomer of den herfst van 1939
worden ingelijfd en zullen zijn vrijgesteld
van den arbeidsdienst.
Het anti-semitisme
lederen dag worden nieuwe anti-Joodsehe
maatregelen genomen. De Duitsche autori
teiten ontwijken tot nu toe in deze aangele
genheid zelf op te treden. Zij laten de maat
regelen nemen door tusschenkomst van
Tsjechische vereenigingen.
Gisteren heeft de vereeniging van kooD-
lieden „Merkur" de Arische handelaars uit-
genoodigd zich in hun eigen belang te vooi-
zien van biljetten, waaruit blijkt, dat de
winkels aan „Ariërs" toebehooren.
Bij decreet heeft de nieuwe regeering van
Moravië gelast, speciale commissarissen te
benoemen in de Joodsche bedrijven. Ook is
het verboden geheel of gedeeltelijk Joodsche
zaken te koopen of te huren.
De Duitsche autoriteiten villen zoo voor
komen. dat wijziging intreedt in Joodsche
bedrijven voor de anti-semietische maatre
gelen worden toegepast, welke ook in
Duitschland worden toegepast.
Het Duitsche geld
In een snel tempo wordt te Praag Duitsch
eeld in omloop gebracht. De mark wordt
reeds op de stations, in de trams en de win
kels in betaling genomen.
UW ADRES
Voor de behandeling van
Uw BOEKHOUDING en
BELASTINGZAKEN is
Belastingconsulent Lid N. L v. B.
Kantoor Kerkstraat 3,Tel. no. 62 en 63
BERKEL E N RODENRIJS
(Reel.)
DE JAPANSCH-
GHINEESCHE OORLOG
Een algemeen Japansch offensief
In samenwerking met de Japanscho
strijdkrachten in Noord-China en de
vloot hebben uitgezochte eenheden van
het Japansche expeditieleger in Mid-
den-China 20 dezer een algemeen offen
sief ingezet op zeer groote schaal. Zij
staan tegenover 800.000 man Chineesche
geregelde en ongeregelde troepen, die
volgens persberichten uit Shanghai
over een front van meer dan 1000 K.M.
verdeeld zijn,
In een communiqué van de marine wordt
medegedeeld, dat vliegtuigen der Japansche
marine in actie zijn geweest en den vijand
groote schade hebben toegebracht
Ook hebben onlangs Japansche troepen
de overblijfselen der Chineesche troepen irt
het gebied langs de rivier Han, in het
Noorden van het district Woe Han, een
vernietigenden slag toegebracht
Domei meldt verder uit Hankau, dat bij
de eerste gevechten na vier maanden aan
het front langs de rivier Sioe (in 't Noordi
Westen der provincie Kiangsi) de Japam
sche troepen Maandagochtend vroeg eert
algemeen offensief hebben ingezet Om drie
uur Dinsdagsmiddag werd gemeld, dat de
Chineesche troepen werden teruggedrongen
Tsjioe-Tien Foe, op 7 K.M. ten Noorden van
Woe Ning gelegen, is Maandagmiddag in
het bezit der Japanners gekomen. De-Chi
neesche stellingen In Lo Pan Sjan, Tsjang
Ling Koeng en Wang Nao Sjan zijn snel
door de Japanners bezet
De positie van Italië
Mussolini zal Zondag spreken
Te Parijs doet het gerucht de ronde, da£
Frankrijk een niet-officieelen boodschapper
naar Italië zal zenden tot het vervullen van j
een speciale opdracht De namen van oud-
minister-president Laval, die reeds eerder
met Mussolini heeft onderhandeld en van
De Chambrun, oud-ambassadeur to
Rome worden in dit verband genoemd. Men
is zich ervan bewust dat men spoedig een
besluit zal moeten nemen, aangezien Musso-1
lini Zondag a s. zal spreken en dan onge
twijfeld ook de Fransoh-Italiaansche ver
houding zal ter sprake brengen.
Attolico, de Italiaansche ambassadeur
te Berlijn, is thans te Rome aangekomen.
Men ontkent, dat hij zou ontboden zijn, om
over de situatie te Berlijn verslag uit te
brengen.
De Amerikaansche nota aan Duitschland,
waarin geweigerd wordt de wettigheid te
erkennen van het Duitsche protectoraat
over Bohemen en Moravië, is een copie van
de verklaring van Summer Welles van Vrij
dag j.l.. waarin Duitschlands „daden van
moedwillige wetteloosheid en willekeurig ge-
weid" veroordeeld worden.
Na de ontvangst te hebben bevestigd van
de Duitsche mededeeling. zegt de nota: „De
regeering der Vereenigde Staten heeft er
kennis van genomen, dat de bedoelde pro
vincies thans de facto onder bestuur der
Duitsche autoriteiten staan.
De regeering der Vereenigde Staten erkent
niet, dat er eenige wettige basis bestaat voor
den aldus aangegeven status".
DOOR MARTHA VISSER
(54
Wel, zij leest toch het Handelsblad? Wie zaken doet be
hoort toch allereerst van markten en beurzen op de hoogte
te blijven?
Adriaan beaamt dit, waarmee hij zich zelf veroordeelt. Hij
leest niet geregeld het Handelsblad, en is met allerlei inder
daad lang niet zoo op de hoogte als de militante vrouw te
genover hem.
Of ze den gevraagden prijs weet?
Vanzelfsprekend weet ze dien: zooveel het huis en zooveel
voor de zaak en de voorraden tegen factuurwaarde. Over
dat laatste wil ze het eerst even hebben. Daai moet wat af.
Op z'n minst tien vijftien procent. Iedere zaak heeft win
keldochters. Die stroppen koopt ze mee. Niet meer dan billijk,
dat ze zich daarvoor een kleine compensatie zoekt. En dan
nog wat. Zooveel de zaak. Ze moet zeggen: Wiechers'
taxatie is niet aan den lagen kant, doch om een paar honderd
gulden wil ze niet pingelen. Wel zou ze in een eventueel
koopcontract vastgelegd willen zien, dat het haar uitdrukke
lijk recht is den Firmanaam Wiechers te voeren.
Even aarzelt Adriaan: vrouw Cosijn zal den firmanaam
Wiechers voeren! Diit moest vadex geweten hebben. Het
grenst aan heiligschennis
„Maar dat is toch vanzelfsprekend," redeneert juffrouw
Cosijn verder, die op dit oogenblik als in Adriaans binnenste
leest, „zonder dat recht is aan de zaak op zichzelf hoege
naamd geen waarde toe te kennen. Dan zou Wiechers
moeten verkoopen tegen taxatie van huis, inventaris en voor
raden. Dat is haar ook goed. De naam Wiechers zegt iets,
hier in Waterdam, véél zelfs, dat is ze met Adriaan eens
maar de naam Cosijn zegt ook wat! Als zij voor het geld,
dat ze nu in „De Bloeyende Amandelboom" wil steken, haar
eigen zaak uitbreidt en moderniseert, ligt „De Bloeyende
Amandelboom", overgegaan op een in Waterdam onbekend
kooper, in minder dan geen tijd op z'n dooien rug. Adriaan
heeft z'n geld dan binnen, zeker, maar ze weet, dat deze
afloop hem toch niet bevredigen zou." En daar heeft ze
gelijk in. Alleen haar bezorgdheid voor het lot van „De
Bloeyende Amandelboom" komt hem wel wat verdacht voor.
Adriaan voek, dat ze bezig is, hem in een net te trekken,
waar hij al te diep in zit, om er nog heelhuids uit te komen.
In zijn eersten pubieken strijd zal hij overwonnen worden
door een vrouw
Hij kan, als een laatste verweer, niet nalaten op te merken,
dat juffrouw Cosijn in haar bod op ..De Bloeyende Aman
delboom" toch allereerst haar eigen belang ziet. Hij kan
moeilijk aannemen, dat ze handelt uit een gevoel van piëteit
tegenover z'n Vader
Daar kan Wiechers gelijk in hebbenen tochoch,
waarom zou ze het verzwijgen. Ze heeft Adriaans Vader
gekend, zoo lang ze hier in Waterdam woont, en dat is al
heel wat jaartjes, meer dan dertigDe oude Wiechers
was nog niet eens getrouwdNu dan, ze heeft Adriaans
vader dus lang geleend, en hem gerespecteerd en bewonderd.
Hij heeft een moeilijk leven gehad. Hoe en waarom, daar
wil re niet in treden. Dat weet ze ook niet tot in bijzonder-
heden Dat weet een buitenstaander nooit. Z ij heeft het óók
moeilijk gehad. Dat hebben anderen óók niet begrepen.
Maar dat de oude Wiechers het zwaar te verantwoorden
heert gehad, dat hoeft niemand haar te vertellen. Dat wéét
ze. En hij was erg op z n zaak. Toen ze jong was, begreep
ze dat niet. Ze heeft er om gelachen, en er gekheid over
gemaakt met anderen. Maar nu ze zelf wat bereikt heeft, is
ze er anders over gaan denken. Ze is er nu iets van gaan
begrijpen, waaróm de oude man in z'n later leven hoe langer
hoe somberder en eenzelviger werd. Hij moet er verdriet van
hebben gehad, dat zijn eenige zoon niet voor de zaak voeij'e,
zooals hij zelf. Als hij wist, dat z ij er nu in zou gaan, zcu
hem dat ook niet heelemaal naar den zin wezen. De Wiechers
houden er op die punten een eigenaardigen trots op na. Toch
spreekt ze nu niet allereerst als zakenvrouw, als ze zegt, dat
het ook respect voor Adriaans vader is, dat er haar op doet
staan den naam Wiechers te voeren. „Vrouw Cosijn zal dien
naam geen schande aandoen, jongeman," zoo besluit ze haar
rede.
Adriaan merkt heel nuchter bij zichzelf op. dat toch alleen
een vrouw in staat is op een dergelijke wijze te redeneeren
en te argumenteeren. Moet hij haar bovendien wel geheel
serieus nemen? Is ze oprecht? Adriaan weet het niet; maar
een feit is. dat de openbaring van het „ewig weibliche" in
vrouw Cosijn hem min of meer ontwapent. Zoolang ze daar
tegenover hem zat onder het stilzwijgend beding: „dat ik een
vrouw ben is van geen beteekenis, denk dat weg", heeft elk
woord van haar toch inderdaad heel behoorlijk betoog hem
geïrriteerd. Nu ze deze houding heeft laten varen en v r o u yr.
werd tegenover hem, den man, overwint ze.
De koop wordt dien middag nog wel niet gesloten en ook
de eerste dagen daarop nog niet, doch juffrouw Cosijn is
volkomen tevreden.
't Komt in orde, dat wéét zij. Adriaan weet het ook. On-
derwijl suggereert hij zichzelf, dat h i j het is, die de beslis
sing in handen heeft,daarom stelt hij nog wat uit en ziet nog
eens aan. Een andere kooper daagt echter niet op. Nog een
goede maand weet hij de zaak slepende te houden. Maat j
dan is „De Bloeyende Amandelboom" ook definitief eigen
dom van juffrouw Cosijn.
Nu wil Adriaan ook maar liefst zoo gauw mogelijk uit
Waterdam weg. Een deel van de meubels doet hij van de
hand, voor een appel en een ei, 't is allemaal oud spul, niet
veel waard. Vrouw Cosijn doet nog een bod op een paar
antieke kasten: een heel aardig bod, maar daar gaat Adri
aan niet op in. Juist die stukken, met nog enkele andere, die
hij al eerder op den ruimen zolder van den secretaris der
jongelingsvereeniging heeft laten brengen, wil hij zeil
houden.
Aan Ditje laat hij de huiskamer en de keuken en het bed, j
dat zij al den tijd. dat ze bij de Wiechers diende heeft be-
slapen.
DitjeAdriaan begrijpt, dat hij zich van haar niet zoo
gemakkelijk kan afmaken als van zijn huisraad. Jaren en jaren
heeft zij de familie trouw gediendze zal ook wel een
spaarduitje hebbenmaar is dat voldoende om van te
leven? Veel heeft zoo'n oud mensch niet noodiphóéveel,
daar heeft Adriaan niet het minste idee van.
(Wordt vervolgdi
