DE HAARLEMMERMEER
DROOGGEMALEN
f V
DINSDAG 21 MAART 1939
EERSTE BLAD PAG.
Inrichting voor zenuw- en
geesteszieken
Wordt te Leidschendam gevestigd
LEID SCHEND AM, 20 Maart De beslds-
sing inzake den bouw wam een dierde
inrichting wam de Vereenigimg van „Ned.
Herv. Stictvtóngen voor zenuw- en gees
teszieken" is uitgevallen ten gunste der
gemeente Leidschendiam, zooals wij reeds
in ons blad wam 14 Maant konden mede-
deelen.
Het bestuur der Vereenigiing heeft in deze
Gemeen-ie ten behoeve vam deze groote
nieuwe inrichting, welke pliaats zaïl bieden
aan 8001000 patiënten, een stuik gronds
aan-gekoehit ter grootte vam 60 HA.
Het terrein is gelegen aan den Veurschen
Straatweg, welke deel uitmaakt vam den weg
Den Haag-VoorschoenLeiden. Het strekt
zich uilt vamiaf „Sdhakeniboeoh" tot den grens
der gemeente Voorscholen en wordt aan de
achterzijde begrensd door den Spoorlijn den
HaagAmsterdam.
Het gebouwencomplex, dat zail bestaan uit
een hoofdgebouw met meerdere paviljoens
en dienstgebouwen, komit met de frorataijde
aan den Veurschen Straatweg.
De plannen zijn opgedragen aan de archi
tecten Gebr. Mensink te Apeldoorn.
Men hoopt zoo spoedig mogelijk met den
bouw een aanvang te maken, aangezien het
in de bedoeling ligt dat voor 1 Januari 1941
eenige paviljoens klaar zijn voor het opnemen
vam patiënten. De kosten van den bouw zullen
worden bestreden door de uitgifte vam een
leening.
Het gemeentebestuur vam Leidschendam
zal ongetwijfeld ingenomen zijn met de ves
tiging vam deze groote stichting daar ter
plaatse. Het brengt voor deze gemeente, welke
in het centrum vam de provincie Zuidholland
is gelegen in de onmiddellijke nabijheid vam
de Residentie, ongetwijfeld een belangrijke
uitbreiding met zich mede.
Per tram der N.Z.H. zal de inrichting uit
vele plaatsen zeer gemakkelijk te bereiken
zijn, terwijl vanaf de stations Leidschendam
Voorburg (aan de spoorlijn RotterdamDen
Haag) en Voorburg S.S. (aam ds spoorlijn
Den HaagUtrecht) de inrichting in resp.
6 en 16 minuten te bereiken is.
Behalve deze inrichting zal hetzelfde
bestuur nog een tweetal stichtingen doen
bouwen.
In Katwijk a. Zee wordt een Sanato
rium gevestigd, dat gebouwd wordt onder
architectuur van den heer A. van Essen, ar
chitect te Voorburg.
Reeds in Juli as. zal men met den bouw
hiervan beginnen.
Dit complex zal bestaam uit een hoofdge
bouw met eendge paviljoens, alle onderling
door een overdekte gang verbonden. Ook
komt hier een kerkzaal, waaronder, half onder
den grand, een ruimte voor een onitspammings-
zaal wordt ingericht. Dit sanatorium komt aam
den Nieuwe Duinweg en zal plaats bieden
aan maximum 200 patiënten. Het is bedoeld
voor na-verpleging en is dus voor personen,
die weder het maatschappelijk leven wen-
schen in te gaan na verpleegd te zijm geweest
in de inrichting voor zenuw- en geesteszieken.
Tevens bestaan er bij het 'bestuur nog plan
nen voor den 'bouw vam een kindertehuis in
de provincie Friesland, waarover t.z.t.
nadere mededeeüngen zjuRen volgen.
Particulier Bouwbedrijf
En gemeentelijke werkverschaffing
In het maandblad „De Magistratuur"
schreef Mr. K. Groen een noodzakelijk
en verdienstelijk artikel ter verdediging
van het particuliere bouwbedrijf tegen de
gemeentelijke werkverschaffingspolitiek
Het is volmaakt juist, dat werkverschaf
fing een zegen is voor werkloozen, ook al
is het loon niet veel meer dan de uit-
keering. Maar het is evenzeer waar, dat
velerlei arbeid ten onrechte in werkver
schaffing wordt uitgevoerd, omdat het
normaal werk is en dus aan de arbeids
markt wordt onttrokken.
Op deze wijze doet men b.v. het particu
liere bouwbedrijf, waar nog 30 pet der
arbeiders werkloos is om van de „werk-
looze" patroons maar niet te spreken
onrecht aan.
Tegenwoordig worden de werkgevers nog
al eens ingeschakeld; maar ze vinden het
zeker niet prettig om met ongeschoolde,
laagbetaalde arbeiders te werken. Zeker
niet, wanneer, zooals het AmsterdamRijn
Kanaal een deel wèl en een deel niet in
werkverschaffing wordt uitgevoerd. Dan
moet er ontevredenheid ontstaan.
In vele gevallen berust de uitvoering
niet bij de werkgevers, maar bij de Heide
maatschappij. Bizonder kwaad zegt de
schrijver daar niet van; maar men hoort
er niet steeds over roemen.
Een zeer belangrijke factor is ook de
financieele kant. Als wij de stukken niet
ïtlf hadden gezien, zouden wij den schrij
ver niet gelooven, dat enkele groote werken
in Rotterdam, b.v. Strandboulevard Hoek
van Holland, Noorderkanaal, Stratenplan
Oud-Mathenesse en idem Pleinweg, in
werkverschaffing bijna of ruim twee keer
too duur zijn als bij normale uitvoering.
Dat is toch wel bar. Evenals het feit, dat
men in een groote gemeente (bedoeld is
.Utrecht) van plan schijnt te zijn om de
rioleering in werkverschaffing te verbete
ren; een karweitje van 4 millioen. N.B.:
„een rioleering in een oude stad uitvoeren
in werkverschaffing met nict-vakbekwamc
arbeiders!" Het is toch eigenlijk onverant
woordelijk.
Waarom, zoo luidt de eindconclusie
terecht, waarom doet men, wanneer uit
voering op geheel normale wijze niet moge
lijk is, geen beroep op het Werkfonds?
.waarom wordt het bouwbedrijf in erge
inate de dupe?
Deze vraag heeft reden van bestaan. Ook
in verband met het schema-Westhoff. bij
het bouwen van raadhuizen weet men ook
wel het Werkfonds in te schakelen. Laat
dat in elk geval meer gebeuren.
Zonderlinge uitspraken
Bij de open stembus
Wij betreuren het ten zeerste, dat men van
Chr. Hist zijde „bij de open stembus" blijk
baar z o e k t naar tegenstellingen tussohen
deze en de anti-rev. partij. Het „naar elkaar
toegroeien" wordt op deze wijze wel zeer
belemmerd. Dit noopt ons om wanneer daar
bij aparte onjuistheden gezegd worden er
niet een enkel woord tegen op te komen of
anderen daartoe gelegenheid te geven.
Zoo vestigt de heer R. A. A. O. er de aan
dacht op, dat een Chr. Hist spreker in Hen
gelo, blijkens een betrouwbaar verslag in het
Chr.Hist weekblad „Koningin en Vader
land", „nader ingaande op de verhouding
'usschen Kerk en Staat" het volgende ge
zegd heeft:
...Zoo kent dp R.K. Staatspartij in be
ginsel slechts rén van God gegeven gezag,
dat in de is belichaamd.
De AR. partij gaat een heel eind de-
r' h-
fe'(e
V'ï-i
- &f
Honderd jaar geleden besloot men
er toe
Eeuwen van tegenwerking
In de 15de, 16e en 17e eeuw waren in
den driehoek tusschen Amsterdam,
Haarlem en Leiden een groot aantal
kleine meertjes en plassen, zoo b.v. het
Oude, het Lutke, het Leidsche, het Spie-
ringermeer e.a., met andere en met el
kaar tot grootere meren en plassen
vereenigd, waarbij verschillende dorpen,
zooals Riedwyc, of Rijk, Beinsdorp en
Nieuwerkerk mede in het water waren
verdwenen. Dat water dreigde voortdu
rend grooter veroveringen te maken en
bedreigde zelfs Leiden en Amsterdam,
wat vooral bij heftige herfst- en voor-
jaarsstormen tot uiting kwam.
Daarom werden reeds in de 17e eeuw-
plannen gemaakt om dit meren en piassen-
complex met behulp van windmolens
droog' te malen, 't Was Jan Adriaansz.
Leeghwater (symbolieke naam) die met dit
plan kwam. Niet minder dan 160 molens
zouden noodig zijn om het water in een
van te voren gegraven ringvaart te malen.
Uit deze ringvaart kon het water door
sluizen op het buitenwater geloosd worden.
Maar er was te veel verzet. Leiden, dat van
Philips van Bourgondië in 1433 alleen
recht op deze waterpoelen gekregen had
kantte zich tegen deze plannen. Vondel
hekelde in 1648 in zijn „Vredezang" deze
tegenwerking en gaf den raad:
I-eg verdronken weide in polders
Maal het Haarlems meer tot land
Nu de vette teerton brandt.
(De laatste regel wijst op de vreugde
vuren die bij het teekenen van den vrede
te Munster ontstoken werden).
Later werden opnieuw plannen ontwor-
pen, zoo in de 18e eeuw door Cruquius en
Noppen en Bolstra, zoo in 1796 door Klin
kenberg en Goudriaan, zoo in 1808 door
Het stoomgemaal Cruquius, dat thans
niet meer in dienst is en als museum
is ingericht.
Blanken en in 1819 door baron van Lyndcn,
welke laatste niet zoozeer met een plan als
wel met een verhandeling over de nood
zakelijkheid kwam, die door Blanken en
Menlz in 1829 nader werd uitgewerkt.
Maar het Hoogheemraadschap Rijnland
meende het inmiddels tot een geheel ge
worden piassen-complex, de Haarlemmer
meer geheeten, niet te kunnen missen als
bergplaats voor het water van Rijnlands
boezem. Ter bezwering van het steeds
dreigend gevaar werden alleen de dijken en
kaden verzwaard en nieuwe aangelegd
Men werd echter in 1836 door twee groote
overstroomingen opgeschrikt. In November
werd 5000 h.a. overstroomd en naderde de
meer zeer dicht tot Amsterdam en m
December werd 7500 h.a. onder water gezet
en een deel van Leiden overstroomd.
Nu greep de Regeering in en diende een
wetsontwerp in. Dit werd in 1838 door de
Tweede Kamer verworpen. Een tweede
ontwerp werd spoedig daarna ingediend
en na een tweedaagsche bespreking, 18 en
19 Maart 1839, aangenomen met 45 tegen 6
stemmen. De strekking van deze wet was
8 millioen gulden te leenen ter financiering
van deze droogmaking. Hiermede zou onge
veer 18.500 h.a. nuttige cultuurgrond ver
kregen worden.
Het duurde nog geruimen tijd voor men
echter aan het droogmalen toe was. Want
ook nu ondervond men nog tegenwerking
vooral van het Hoogheemraadschap Rijn
land. Doch na veel en lang bespreken en
overleggen kon eindelijk met het leggen
van dijken en het graven van de ring-,
vaart worden begonnen.
In 1S48 kwam men hiermede klaar cn
ook met den bouw der drie stoomgemalen
de Leeghwater, de Cruquius en de Lynden.
Van 1848 tot midden 1852 hebben deze
gemalen onverpoosd gewerkt en in laatst
genoemd jaar kwam „de Meer" droog. In
1853 hadden de eerste grondverkoopingen
plaats. In de eerste jaren was de polder
echter nog een verre van welvarende land
streek. Later veranderde dit en thans is
zooals men weet „de Meer" een bloeiend
landbouw-gebied geworden.
zelfde riohting, welke leidt tot het onder
geschikt maken van den Staat aan de
kerk".
Dit oordeel over de A.R. Partij is zeker
niet gegrond op het program van deze partij,
want dat belijdt in art. 3, dat het Staatsge
zag te onzent, noch door de uitspraak van
eenige Kerk, aan de ordinantiën Gods ge
bonden zij;"
terwijl het zich in de artikelen 4 en 22
evenzeer afkeerig toont van eenige zeg
genschap van den Staat over de
Kerk (en).
Voorts trok de aandacht een tweede zon
derlinge uitspraak van den spreker die ,jn
dit verband ook wees op de tegenstellling
tusschen de wooraen van Dr. Kuyper: „in
ons isolement ligt onze kracht" en het echt
Christelijk-Historisch getuigenis van Dr.
Hoedemaker dat „heel de Kerk en heel het
Volk moeten worden in het oog gevat."
Niet van Dr. Kuyper, maar van Groen van
Prinsterer, die bij de Chr. Hist, en A.R. ge
lijkelijk in eere is als grondlegger dezer
partijen, is deze uitdrukking. En zij bedoelt
allerminst, dat men drijven wil naar een
scheiding in het volksloven.
Op e<»n dezer dagen te Den Haag gehou
den vergadering is door dertig vertegen
woordigde vereenigingen, zoowel landelijke,
gewestelijke als plaatselijke op het gebied
van don groothandel in aardappelen, de
„Vcreeniging ter behartiging van den Ne-
derlandschen Aardappelhandel" (V.B.N.A.),
opgericht
Het doel der opgerichte vereeniging is als
representatief- en ordeningsorgaan te fun-
georen, waartoe de machtigingen zijn ver
strekt.
Als voorzitter is gekozen de heer J. Bouw
man te Amsterdam, terwijl als secretaris
is aangewezen de heer Corn. J. van Zaaien,
Z. O. Binnensingel 53, te Den Haag.
BRANDSTICHTING IN
ARBEIDERSWONING
MILL, 21 Maart. Terwijl de bewoners af
wezig waren brandde verleden Maandag de
woning van den arbeider W. M. te W a n-
ro ij af. M. zou tijdens den brand op de Nij-
meegsche markt en zijn zoon o pde Udensohe
markt hebben vertoefd.
Vast kwam te staan, dat de zoon zich eerst
eenige uren nadat hem 't voorval was mede
gedeeld, naar zijn woning begaf, hetgeen de
argwaan der politie wekte. Nadat de ge-
meente-politie van Wanroij en Mill tesamen
met den rijksveldwachter te Mill nog meer
aanwijzingen had verzameld, werd de on
geveer 20-jarlge zoon in verhoor genomen.
Na aanvankelijk alle schuld te hebben ont
kend wees hij tenslotte zijn ruim 50-jarigen
vader als den dader aan. Deze is daarom ge
arresteerd.
Noodlanding van militair vliegtuig
Scrgeaut-vllegcr vrij ernstig gewond
UTRECHT, 21 Maart. Gistermiddag om
half vijf geraakte een militair vliegtuig uit
Soesterbcrg, de E.C. 9 nr. 626 boven de ge
meente Maartensdijk in moeilijkhe
den. De bestuurder zag zich gedwongen een
noodlanding te maken en zette het toestel
aan den grond op een weiland, gelegen
langs den Hilversuir.3Chen Straatweg, tus
schen Groenekan en het oude dorp van
Maartensdijk.
Het weiland was te klein, zoodat het
vliegtuig in een daarlangs loopende sloot
terecht kwam en gedeeltelijk werd ver
nield.
De bestuurder, sergeant-vlieger Van
Nooyen werd hierbij vrij ernstig gewond. De
andere inzittende, sergeant-vlieger Van
Damme, bleef ongedeerd. Een geneesheer
uit Maartensdijk verleende geneeskundige
hulp, waarna de gewonde per ziekenauto
naar het militair hospitaal te Utrecht werd
overgebracht.
Het vliegtuig zal worden gedemonteerd
en naar Soesterbcrg worden overgebracht.
ECONOMIE
EN FINANCIEN
Papierfabrieken
Van Gelder Zonen
Winst 1938 ƒ1.070.093 (2.258.070)
Dividend 3 (v. J. 8)
Blijkens het jaarverslag over 1938
v. d. N.V. Ver. Kon. Papierfabrieken der
fa Van Gelder Zonen te Amsterdam
bedraagt de winst over 1938 1.070.093
(v. J. 2.258.070). Voorgesteld wordt
3 dividend nit te keeren (v. j. 8).
Aan het jaarverslag ontleenen we de
volgende bijzonderheden:
Moesten wij in ons vorig jaarverslag
reeds wijzen op een geringere bedrijfsbezet
ting gedurende de laatste maanden van
1937, deze minder gunstige toestand hield
ook gedurende de eerste acht maanden van
1938 aan, zoodat in dien tijd onze productie
vooral die van fijn papier en van pak
papier belangrijk moest worden inge
krompen. Onder den invloed van de inter
nationale politieke verwikkelingen ontstond
in den loop van de maand September meer
vraag naar onze producten, dientengevolge
konden onze fabrieken gedurende het laat
ste kwartaal op voile kracht werken.
Onze productie daalde van 154000 ton in
1937 tot 132000 ton in 1938.
Zoowel de papierprijzeu op de binnen-
landsclie markt als die op de exportmarkt
zijn het vorig jaar niet onbelangrijk terug-
geloopen, terwijl de prijzen der grondstoffen
eveneens daalden.
De financieele resultaten over 1938 zijn
achtergebleven bij die over 1937. Wij stellen
iroor een dividend van 6 (v. j. 6.4) op de
cum. pref. aand. en een dividend van 3
op de gewone aandeelen uit te keeren (v.
J. 8).
Aan vernieuwingen, uitbreidingen en
erbetcringen werd in het afgeloopen jaar
ƒ1.345.100 besteed,
et reservefonds ad 302.858.95 werd met
rente of 12.114 verhoogd en zal na
goedkeuring van de balans 421.892 be
dragen.
Wat de toekomst betreft, zal veel
afhangen van het verloop der papier-
prijzen. Wij hopen, dat de recente
verhooging der invoe:*reohten op pa
pier een verdere afbrokkeling der bin-
nenlandsche papierprijaen zal voor
komen.
Het voordeelig saldo van de winst en
Ver4. .ekening bedraagt, na een totaal af
schrijving van f 1.633.796.— op terreinen,
gebouwen, machines woningen, vervoer
middelen enz. f 1.070.093.
Volgens de statuten moet de winst als
volgt worden verdeeld: reservefonds 10%
over f 1.070.093 is f 107.009.Te vermeerde
ren met f 32.891 onverdeeld dividendsaldo
wordt f 995.975. Na uitkering van 6% di
vidend (v. j. 6.4) van f 6.750.000 en 3
(v.j. 8) van f 15.750.000, alsmede reservee
ring van f 105.738, blijft een onverdeeld
winstsaldo over van f 12736.
Nederlandsche Voorschotbank
Rentabiliteit ernstig aangetast
Het bestuur van de Nederlandsche Voor
schotbank verstrekt een communiqué, waar
aan we het volgende onleenen: De gepleeg
de fraude dateert van verscheidene jaren
geleden. Er is geen tekort aan kasmiddelen
door ontstaan. Sedert geruimen tijd is er
eerder een aanzienlijk surplus aan liquida-
tiemiddelen. Naast de dagelijksch benoo-
digde kasmiddelen is een bedrag van ca.
f 115.000 beschikbaar, dat bij de Nederland
sche Bank is gedeponeerd, terwijl de koers
waarde der bij de Incassobank in oj>en be
waargeving berustende rentegevende obli
gaties ruim f 50.000 beloopt
De ingekochte onderpanden bestaan uit
twaalf perceelen, die evenals het kantoor
gebouw geheel onbelast zijn, de totale waar
de beloopt volgens recente schattingen
f 160.1)00.a f 180.000.met een bruto
huuropbrengst van circa 18 mille.
Het obligo van aandeelhouders bedraagt
•uim f 200.000.en is over een zeer groot
aantal aandeelhouders verdeeld.
Wat de grossen en andere onderpanden
voor de loopende crediet-portefeuille be
treft, zij vermeld, dat deze bij het onlangs
gehouden onderzoek aanwezig bevonden
zijn
YVaar zooals uit het bovenstaande blijkt,
de indertijd op enikele der ingekochte on
derpanden gesloten hypotheken geheel zijn
afgelost, heeft de Nederlandsche Voorschot
bank practisch geen andere verplichtingen
dan uitstaande 5% en 4Vi% schuldbrieven.
Wat de rentabiliteit van het bedrijf be
treft, spreekt het vanzelf, dat deze ernstig
is aangetast door het genus van de als ge
volg van fraude verdwenen bedragen.
Daarnaast is ook de voorgezette da
ling van de rentestand zorgwekkend.
Dit heeft als gevolg gehad, dat het be
drijf op de huidige basis niet meer
loonend is, zoodat een reorganisatie
waarschijnlijk onvermijdelijk zal zijn.
Bovendien is de sterke waardedaling in
de Onroerende Goederen een bedenkelijk
verschijnsel, aangezien deze uit den aard
der zaak in de eerste plaats een terugslag
uitoefent op de waarde der tweede hypo
theken waaruit de crediet-portefeuille groo-
tendeels is samengesteld.
Geconstateerd moet dan ook worden, dat
bij verschillende der grootere onderpanden,
speciaal te Rotterdam, ernstige risico's
worden geloopcn.
Bataafsche Petr. Mij.
leent f 75 millioen
De banken uitgeschakeld
Dezer dagen heeft de Bataafsche Petroleum-
maatschappü bij de Rüksfondsen een 3u P^'t
leening groot f 75 millioen opgenomen tegen
den koers van 100 pCt Enkele weken geleden
sle mocht verzorgen. Thana Is het
uitgeschakeld. In verband hiermee
Verzekeringsbode" het volgende op:
llgste ontkend i
daarbö neer. toen de
doorging. Nu blijkt
opinie legde i
tenslotte t
dat bedoeld
n waarheid h(
ast. want achteraf HM
'unnen construeerenhad de Bataafsche g.
en. dat zij b(J de rüksfondsen Ineens ter
ton, dan zou wellicht van den aanvang af
an een openbare emissie *Un gedacht. Zhad
lch evenwel reeds contractueel Jegeni
ermedieerende banken verbonden. z<
F°rd k" i OPjjhet oogenbllk zou men kuni
eltelük reeds geruimen tüd ln wordln*
Er is voldoende kapitaal aanwezl
den,
t ah
jaacl
geschakeld. Dit feit te constateeren. wil ech
geenszins zeggen, dat het moet worden toe'
juicht, want een ultschakellngstcndens als d
wüst erop. hoezeer de spankracht uit het c
dletverkeer la verdwenen, het aanbod de vrt
overtreft. want waar dat niet het geval
blüft een functie voor den tusschenhandel
WANDELSPORT
EERSTE NATIONALE C.N.W.O.
BONDSMARSCHEN
Op 29 Mei 1939 (2de Pinksterdag) zullei
vanwege de Chr. Ned. Wandelsport Organ)
satie (C.N.W.O.) de eerste Nationale C.N
W.O. Bondsmarschon worden gehouden
over afstanden van 20 en 35 K.M. Zij die do
marsch met goed gevolg volbrengen ont
vangen een speciaal voor den Bond gejla-
gen CN.W.O. Uondskruis. Voor de volgende
jaren zal een nieuw lint met cijfer ver
strekt worden.
De organisatie van deze marsehen is in
handen van de Hnngsehe afdeeling van dc
CN.W.O., de Chr. W.S.V. „Steeds Voor
waarts". Inlichtingen en inschrijvingen aan
het secretariaat der CN.W.O. Bondsmar-
schen, den heer M. Verbruggen, Isingstraat
188 te Den Haag.
R1VIERBERICHTEN
HANSWEERT, 18 MAART
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: Telegraaf 3. Heystek; Cor-
ells. Schets.
RAVEN STE IN: Brabo, van Broeck; Laurence
d. Broecke.
LOB1TH; Victor, de Ridder: Elfra. Geeraarts.
Zaal.
LEEUWARDEN: Ima, Vredenborg.
AMSTERDAM: Zeebrouw. Vertong
LOMMA: Hoop op Zegen. Vellnk.
's BOSCH: Re3oluto 2, Rekkers.
AMSTERDAM: st. Amstel 8 en 16.
DELFT: Tü<ü
MoL
DEVENTER Sleipnir,
TILBURG: Spes Mea, v. d. Boogaart; Grc
immers 2, Winljel
BOMMEL: Nieuwe Zorg. Bouman
AMSTERDAM: Elisabeth 9, Kersten.
VEGHEL: Lenie. Bijl
VLAARDINGEN:
_okslag
KOOG A. D. ZAAN: Norma, v d. Velde.
WEURT: Adrlana Faasse.
BREDA: Neerlandia. Stienstra.
Schelde 6. lieg. PHMHi
Leonle Maria, van Holt: Indiana, de Bot: Gerja
Larooy; Plejo. van Dlike; Pondlcherry. Dltten-
berger: 2 Frêles. Salet: Express 23. Steeg;
nt: Naph-
116. Engel:
Hollebrandse: Felicle.
ta 3. Zollei HMHH
Schnorbusch; Rupel 2. Seels: Rhenus 49. Vol
ker; Antonln. Rücquart; Rosa 2. de Pot
Pharallda. Seegcrs: Isabella. Becker; Hei
Kerkhof: St Antolne. Wesdorn: Iona. Pauw
Mart he. Oeffcns. Math Stlnnes 37. Volk.
tes: Poseidon 1. Bultink; Jeanne. van Puk:
Fratenite de Mey; Eben Haezer. Verkammen:
Wuta. Verhoeven; Isabella, van Looy: Dlna,
Oome: Clto. Verduin: Rün Schelde 13. de Roeck
Eben Haezer. de Kok: Dankbaarheid. Boorsma
7 Gebroeders, de Graaf: Ronne. Brouwer: Wal-
"i. Herkommer; Lena Vogel; Spes Nostra. Blee
d. Kaap: Broroo. Ne'ten;
Illy, de Smedt: Gi
ker; Spes Ve
Scheldestroon
van Gils: Pleternella 3. v. d. R'üken: Zeeland,
van Dlike; Isabella Broekaart; Llon d'Or,
Meersman- Nelle. Anna. Dekker: Sulphuur.
Duut: Ratlve. van Drom: Fluvlale 8. Rosen-
brand: Comptolr 15. Bier; Ronsard. Eneel: Ad-
de Vree: Trajan. Talboom; Utellberg,
Frledmai
Heeswül
d: N.i
I1k:
OIs(
ndie.
Isi. Fischer: Fraternlte, St<
la. Pruyn, Elisabeth. Schot: Lloyd
Alplna 1.
len: Locarno. Schuddlnck: Lis.
mael; Jeanne. Wesierlinek; An geil que. Huya
Johanni
HANSWEERT. 19 Maart
Gepasseerd en bestemd raar:
ROTTERDAM: Telegraaf XI. Hu brechU*
Ideaal. Marcus; Telegraaf 16. de Ruyter; Mlln-
chen. Busch: Telegraaf 18. v d Mast; Telegraaf
19. Nortler; Roland. Freund:Anna, Langenbcrg;
Teller 3. van Geest; JannicJe. van Drlmmelen;
Zwaluw. Logjes: Jacoba. Wever
CAFELLE a d. IJSSEL: Maria. Vermeulen
DORDRECHT: Damco 39. Larooy
DELFT: Marie Jose, van Dodewaard
ENSCHEDE Onderneming. Fassse
AMSTERDAM: Amstel 9. Wlllemse; Gruno.
Meyer: Stad Amsterdam 3. Sponselee; Babu 2
de Jongh; Valkyrie, van
DEN HAAG: Semper Taratus, v Drlol
ARNHEM: Anna. Pasveer
OOSTERBEEK: Falraka. Dreuw
LTTH: Leta, Melsen
DELFT: Zeelaodg Luister, v d Kloc*ter
GORINCHEM: Marie 2. de W»«
ALPHEN a. d RIJN: Jeannotte. Vermeulen
DONGEN: Petronella, Bouwens
WORMERVEER: Koningin Wilholmina, de
Jong
VLAARDINGEN: Coöperatieve
GIESSENDAM: Fourage 2. Ko
BROUWERSHAVEN: 3 Gebr.
DUITSCHLAND Mannheim 174. Strack; Ex
celsior. Arends: Catharlna Adrlana. Schüvent;
Secunda. Klop; Fluvlale 28. Bedet: Mogador. Va
lentin; Ampilo, v d Vljvere; Maasland. Moray;
Doris, v Tongeren: Avontuur. Klomp; Fustel de
Cculanges. Dlttenberger: Badenla 6), Wucber
Arolla, Schwarz; Bone. Vos; Mathilda, de Welrt
Gustaaf. Cleemput: Nooit gedacht. Volckertch;
Visa. Reussens: St. ThÉrese deLisleux. Vermeu
len; St. Anna 2. de l'Or; Rhelnunlon 6. Schol-
ten; Ellsa Bertha. Sellenslfcgh; Flco. rtaarsma:
Theodoor Verstraeten. ten Napel: Fata Morgana
de Waal: Oberalb. Fettes: Morgenster. Seeeer;
PtJnaeker. Jonker: Dieren. Schut: Antonle I. v
d Glessen: Antonle 2 d Glessen; Eltse. de
Bllerk: WInoc. Pauwela
BELGTE: Telegraaf 4. de RUk: Atlantic. Wlr-
Mee
2 Gebroeders. Kooprr
•r; Ble
an: Expre
ichhoi
2. Kalwa; Re-
voir. Meeusen: Adriana. Heuvelman: Beta, Mooj
Express 28. Phlllpp; Tourane. Krobbach; St. An
tolne. Verbeeck; Asterle. Verlierght- Badenla 61
Beek; Telegraaf 17, Bc
staert; Telegraaf 5. Bc
WIIJo. Avont
2 Hul-
.1. Rennlngs:
Johanna Kilt: Amstel 7. v d
Berge; Nauslcaa, Slgmund: Hector, Heylen;
Lloyd 18. Wernig: Ellsa Mees: Bastlna Adrlana
visser: Geertrulda. Maas; Vertrouwen, de Hoop
Rival, den Outer; Jambo Leemans: Pierre van
Luyek: Cellns 2, Schepens; Constant. Pols; Lyi.
van Densel Macte Animo, van Putten, Corry 6.
Verburg: Flevo. Schurlnk; Marls Etella Teuben
Hewlatho Korsten: Wuta, Oerlemans: Rene*,
de Vree; Julia 28, v d Zande: Maria 2. de Kos
ter; Luctor, T d Ade: Spera, Booy; Avlateur,
Olieslagers; Comus, Ollslagers; Amice. Capelle-
veen; Clterna, Apalllus: Oom Engel, do Ruyter
Clementina, van Dlnteren: Avontuur. Braber:
Harmonie. Jonker; August. Huya; Ellse. Dooms;
Gema, van DUk; Elisabeth. Lucas
EMMERIK. 20 Maart 1939.
yoor des middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: St. Antonlus. Deen- Gerla
I^rooü; Allemannla. Rogter; Bavaria. Vermeulen'
Henja. v. d. Zee; Friede. Maler; Freya v Gooi'
Industrie 57. wkllner; Beverwijk Valkenburg
Wijkdienst 26. Verschuren; Rhonui 49 Vo?kne7|
Kortenaer. Groenhof; Eendracht, v. Asperen- Ri
val. Wellinga; Agora. Brontin; Ferdinand, v.
Dongen- st. Vlos; Nieuwe Zorg, Boelen; Ange,
v. d. Glesen; st. Gelrla 2; Amandus, Schoen-
m*?er;.E?caJ?lor' Sn'ek; Marconle, Sllvlus. Le-
onldas 6, de Bruin; st. Loire; Clorlnde. Blondlno-
n; ±rogres, i_.uae»igs.
hanna, van Megen; Damco 37. Zondag; Marga-
retha, van DUk; Germa. Theunlssen; Nijm. Koop
handel 3. v. Ban; St. Antonlus, Leenden- Mans
Stella, Rutjes; Irena. de Kesel; st. Obl; Pinang.
Schnepf- Pieternella, Bakker; Verandering. Spee;
Meteor, 'joost; Cranz. Drevea; Dtja, ZanJ«n:
Omsterdam it Schreuders; Graaf Adolf. Ue-
man; Hendrik Aaltje. MoutJesdiJk- Phi-an. Polet;
st Joja; Anna Maria 22 Fahle; Rlalco. ten Kale;
Rival. Oudakke; Wilmel. Wllke; Pelikaan. Klein;
Klaluitja, SnjjdèrsRheinunlon 6. Scholte; Arolla.
Johanna, Sanders; Alvracht 12. v.
Marie, Holt; Oberalp.
LOBITH, 19 Maart 1S39.
Gepasseerd en bestemd voor:
ROTTERDAM, de stoomschepen; Rhln. Teuna,
Theodora. Creusê. W es tri. Kanaalvaart 16. Vu'oo.
Attractie, Janna. Fiat Vol. 5. Maja, Hslnrich.
A van tl. Wan gard, Keulsche Vaart 12, Midgard;
Eldorado II, PossDlbeno. Hoff; Trfnltaa HL
Kunf; Harpen 58, Nett; Wal sum 4, Algter; Keel
tje. Pruyn; Fernhelm. Heissen; Tl tl aan, v. Kloot
wijk; Chardln, Westerhout; Goethe, Donck; Tl-
mir, de Waal; Kawi. v. Meggelen; Rupel, Jis-
koot; St. Maria I, Mooren; Jowl, Koks; Baden
42. Ross; St. Maria II. Joosten; Twee Gebroe
ders. Romers- W. v. Driel 48, Lemmens; Wv.
Driel 61, VerweU; Atlas 7, Llnkenbach; La Place.
Nagelkerke Jannetje, v. d. ZouwenMofor,
d Berg; Graja 4. v. Wlnsen; Katharina, Vu-
scher; Siegfried. Klunder; Monto, Krieg. Sapblr,
Neijenhof; Maria, Wijburg; s. Cooatantina; Tre-
visia, Baumeester; Siria. Schroot; Christine.
Wilhelm; R. Karcher 75. Schafer S. H. V. 94. v.
Rookhuyzen. Credo, Jansen; Redlger, v. d. Kuip;
Rafael, v. Win sen; AMSTERDAM: s. Lauwersee;
Amsterdam II. v. d Boom; Henricus, v. Dejr-
zen; Wijkdienst 4. Borg; c. Jagerswijk; LEI
DEN: Secunda, Verdonck; PANHEEL: s. Harr;y
MAASTRICHTJiU. StammSLUISKIL: Pot
gieter, Hoefnagel; VLIEREEDE: Hega. Behr-
ZWOLLE: Avontur, Stavast; VREESWIJK:
Kanaalvaart 17. Jonkman; UTRECHT: Dirkje
Gerdina. Verwocrt; JUTFAAS: Padoue, TbUsen;
GELDERMALSENProcyon. Meijer; TEGE-
LEN: Elma. Jorens; DEN HAAG; Sark. de
Vries; RENSBOURG; Tinka, SchedelgarnDOR
DRECHT: Mascotte. Bos; STAMPERSGAT;
Verdo, Vermeulen; Cornelia, Jansen;
BELGlé: Lebe. v. Vijven. Catharlna Glls;
Lobor, Landa; Sl&m, Jooe; Jupiter, Scnmeetser;
Gretl, v. Zon; NauUlua I, v. Driel; Rhelnfahrt 88,
Völkner; Finland, Mussche; Gustaaf Knepper,
Stuttgen; Isteln, Tunis. Marina, Daes.
LOBITH, 20 Maart 1939.
Gepasseerd voor des middags 12 uur en bestemd
ROTTERDAM: stoomschepen: AJax; Saga;
Nelly; Vatna'; Christina; Herman;6 Malpo; Ber-
ta; Helena; Oranje; Maria, v. d. Meijden; Thye,
v. d. PluUm; Belgica r. d. Kaap; Raab, Veg-
ter; Ellsa, Kleboom; Rhenanla 12, Bergman;
Rees. Rohmann; Tertla, Relnarz; Korintje, Ray-
m&kers; Ad. Linden 6. Philllpin; Joseph, de
Wachter; Hollandla, v. d. Molen; Kanaalvaart
24, v. Altenburg; Baden 21. Ehrenfried; NeelUna,
Versluis; st Ella Halm; Hanau. Relnlera; st
Rhea; Jacob Cats, Nederveen; Duprez, de Kei
zer; Semeroe, Klssel; Christiaan, Brandts; VI-
gila. Verdoom; Anna. Verschure; Mutatlo, Lud-
wigs: Cecilia, v. d. Heuvel; Sancta Maria, Ro-
melnders; Moerdijk, v. Doelen; Joh an en Anna.
Scheers; Montan 5. Knippert; Risico, Smit;
Deutschland. HortxmannHaas la. Terechuren;
Llngulnda, Schot; Stella Marls, Peulen; Rheln
fahrt 97, Schwarx; Volente de Dieu. v. Dongen;
Ptelegona, v. Bulck; PANHEEL: st Rijn en
Schelde; DE KEMPEN: Harm*. Tuilsmans;
DELFZIJL: Onderneming. Visser; LOBITH:
Mouette, v. Son; DORDT: Ibis, Stoffelaar; st
Saverne; VLAARDINGEN: Eduard Jan, Zijl
mans; ARNHEM: Catharlna, Wiegen; AM
STERDAM: Petronella. HiUecke; Wijkdienst 30.
Roeberse; VLAARDINGEN: Meeuw, de Leeuw v.
Weenen; IJZENDOORN: Mina. Lent; VLIE
REEDE: Johann Gcrdelman, Gerdelman; MAAS
TRICHT: Panama, v. Steen; AMSTERDAM!
Waalwijk, Wust; Wijkdienst 17. Tempelaars; St
Theresla, Akkermans; Wijkdienst Mouthaan;
DORDRECHT: Karlsruhe XI. Funk; WEESPER.
CARSPEL: Nova Cura. Breevoord; ZUTPHENl
st Johannes; ENSCHEDE: Jadl. Overbeek; AL
MELO: Flora, Passmalm; WEESPERCARSPELj
Eva, Hamel; AMSTERDAMWijkdienst L Wer-
mekesFrama, v. Dongen; Cem 3, Joele; st
Rijswijk; Wijkdienst 3. Blngen; et Zuldwjjk;
VREESWIJK: st Harmonie 2; VLISSINGENS
Iris, Wedema; VLAARDINGENAsams, ten
Kate; MAASBRACHT: Saive, Metjer; VLIE
REEDE: Este, Knuttel; DELFT: Vertrouwen, de
Korte;
tude, Nells; Avontuur, Giljam; Marie Lenla,
Boos; Gustav, Krapp; Rijnschelde 15. v. Daele;
Emanuel, v. Dongen; Malalo, Regenmortel: La
Reunion. Frledmann; Thllla 2, v. d. WUgerd;
Willem Johan, Bezemer; Pernls, DtJkema;
Rhelnunlon XI, Westerlinck; Waesland. Jansen;
Marie Jeanne. IJzerman; Rijntrans 7. Dekkers;
Goeben, Schroth; Atlas. Montens; Ideaal, v. d-
Oever; Madial, de Clerq;
DUITSCHLAND: st de Zeeuw; st Prins Bern-
hard; Dageraad. Elburg; Willem. Bosman;
i bestemd
Kart
I. Thoi
n: Nai
d. 1
st. Keulsche Vaart 10; St. Petersburg, v. Haa'I
ren- St. Joseph, FlelschhouwerNelly, v. WUnen-
Vertrouwen, Wagemaker; st. Stormvogel; Pionier,'
Dekker; Elsenfresser, v. Houwellngen- Au Revolr
Stevens- De Vliegende Hollander. Apalllus- st.
Tretta; Risma, Lanser; st. Noord- Monnlng Un-
nlnck; st. Rival 2; Neptun 19. Zlmmefmann;
Ougree I, v. d. Kamp; st. Crescendo 3; Christiaan
Johanna. Korporaal; Wlndoe. Bust.ach- Snip.
SchroeUers; Jama, Pieterman; st. Se«rpe;'Apolia,
Brunla; Sagittaire. v. Putten; st. Wornes- Ge£
mania. Staal; Raptln. Boer- Carl Poul 3.'Balk-
Petre, Visser; st. Noldina; 'st. Christophe. Ver^
meU: Louise. Gouthler; st. Progressus Narvla,
Hochstatter; Chama. Kalle; st. Wingl; st. Modi;
Batavia, Bosman; Alcatla, Smit; Gelria. Buls
man; st. Actief; Maria, Theunlssen; Risico, de
GepaMMrd na 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: st. E
Tenlero. Wilson; Maria
dacht. Schouten; Schlchau, Rosengarth; Pirift
Koopmans; st. Hendrika 3; Cornelia. Cornet
Bonne Atonte, Verschoor; Adversalre. de Vree
Eendracht. Bryder- Bt H. Neuerhurg 2; Atlas 4.'
Kohnen; Agnella, de Bot; Klara Maria. Langen;
Bart. Dekker; st. Voubain Tunlale, Fatho; Oc
tant Gunster; st Irmingard- Hean. de Bakker;
Huan, de Bot; Evelina, v. Harde; Amfortas,
v. d. Bogaert; st. Modlr; Hooft. Hofman; Isolde!
Padmos; Jonge Dirk, v. Kranendonck; Climax,
de Jong; st. Frans; Emma 3. Trouwborst- Annie,
Hellinx; st. St. Odlle; Schouwebank. Tromp-
Tounus, Rosenbrandt; st Buffon; Io, Oliesla-
George, Claassens; Aduatlque. Claassens-
nde; Trevlre. Teunis.'
vis, Secunda, Schreu-
Gepasseerd na des middags 12 t
ROTTERDAM: stoomschepen: Paula 2; Cor
nelia; Charente; Dusseldorf; Harmonie; Obemal.
Maria 4, Rademakers; Mars, Schneider; Urania,
Kranendonk; Allemannla, Lentjea; Carpe Dlem.
v. Geenen; Leo 2». SchlatterPewl, v. Fessum;
Rhenix 5. Neijenhof; Nebuleuse, Kraus; Maria 2.
de Bot; St Geertrulds Bronne. Moray; AMSTER
DAM: Wijkdienst 15, Poppeller; st Harderwijk;
VL1EREEDE: Friesland, Vellinga; ALPHEN a.
d. RIJN: Plet Marie, Wigman; DORDRECHT:
st Alsne; st Meuse; st Alller; MILLÏNGEN
Slmplon, Haeck; LOBITH: Klaluitja, Snijder;
NIJMEGEN: Constanda. v. Dongen; WEURT;
st Mazartn.
BELGlé: Saint Simon, Masset; Comm. du Plas-
sls. de Jong; Navexmotor 6. Verstraten; HebM.
nk; Llovd 24. Glaseri Edmond About Wolff.
EMMERIK. 19 Maart 1939.
Gepasseerd en bestemd voor:
DUITSCHLAND: Kronos 5, Bakema; Rheln-
fahrt 152. Jonker; Corjo, Stravers; Rhone. Klee;
1 Edelweiss 22, Rheinhardt; Intrepide, v. HacKs;
Jannie, Majoor; Henca, Wals; Geslena, Sche.
v. d. Berg; Tristan, iVo..
hanna, Koremans; Rival, v. Kaam; st. Charles;
Pima, do Donder,, Anemoon, Herinex; Overschie.
Kaat; Simplon, Stach; Nleuwendtjk, Wassenaar;
Albatros, Beekman; Taurus I. Drost; Rolf, Ma.
dert; Richard, Baden; Albert, Vriens; Karl Eu-
gen, Boodts; st. Pasteur; Meandre Wlllerand,
Busch; Helma, Wendt; Mannh. 180, Schnecken-
berger; Lloyd 8. Ehret; Richelieu, Lauer; Auverg-
ne. August; La Madeion, Wens; Mannheim 199,
Schutz A'aal. Verdoorn; Embla. v. d. Velde; St
Maria 2. Moors; Rhenania. Baan; Hawart. Arts;
Corma, Haas; Pondlcherry. Plttenberger; Hol
landla. Krikke; st. Johanna; Wllhelmlna. Over
beek; Barten. Brouwer; et. Lavoisier: Kluviale
26. vBovenStad Yperen, Frers
Relm
K_ Vaart 8; Herzelelde, ae
Albatros-, Brunhlide.
ap; st. Planio: Geer-
SteinhoffCornelia. Oldi
trutda Joha.. Nuij; Cosmopollet. Versch
i 201. GerwiJ- Hendrika. Willem»: Jo-
Poullne, Sterlln; st. Insi'
ders; Martha. Nout
demakers; Wlm. Gellasen st Johanna. Jansen;
Fata Morgana. Streng; st. Turgot; Cornelia, de
Vos; Emma. Schram; Schwarzhorn. Drelss- Dlavo
Cezza, Herkommer; at. Claude Bernard;' Dlna.
Fricke; Pasteur, v. d. Berg; Hlldebrandt. Ver-
duyn; Solarlo. den Breejen3 Gebroeders. Buit-
Energie. GalenkampJ; Lema. v. Zanten- st. Jol
han: WIIJo. Troost; Blngen. Splecker- st. Fre-
derik; Schwelnfurt. Oversteeg- Antejama. van
Holt; st. Speculant; Llselotte, Kriesselo Maria, de
Meijer: Solta. v. Zandvliet; Maasland. Moray;
I Badenla «0. Wucher; st l'Avenlr. B. W. 2. Klckei-
hanna, v. d. Staal)belphlne. Seger; Ga dang.
Keizer; Karl Miry, Loovtchelden- st Atia;
rene, v. d. Bussche; Golden Rlver. v.d. Buim
st Schulp; Allda 2. Draayer; Cornelia. Verl
meutenst. Adrlana 3; Porfier 28, Dolms; Va.
s-!la. Pols; Stad Saarbrucken. BarthauRival, da
Ronde; Banjak. Muller; Alba. Suiker; Doiryn. Hoo.
S?rhuis; Alvracht 10. Dolk; st. Tarn; Helena, v.
«veren; Rothorn. Selbertet. Progree; Allee.
KceramakersVlator. Mettlach; l>eopold. de
Prins; Aeglr, OomensCredo. Pluym; Orblte, v.
Dortmund, st. Gretha; Aramis. Smit; st. Wai-
sum 14; st. Rhone; Berta. Kruidhof' Saturne,
Koratanjo; Berthe. v d. Heuvel, Muecana, Helnu
solman; st. Arls 3; Delf weg. Wiemen; Berejou. da
Vries- st. Hela; Bronzlno. Vermeulen; Antha-
ris, Duson; Falke, Wescbat. Maria; Transport
77, DijkstraRichard. Bohringer; Joseph. Beek
man; Rhenus 41. Schmidt. Sanara 116. Engel Sa-
nam 117, Benant Algol. Verhagen; Rijn Scheida
6. Ulegems; Maria Junrerha"8 Alvracht 7. Weet-
dUk; Krefeld, Bode; at. Flat Vol. I: Raab Kar
cher 40. Nljsken; Wannehorn. Rledinger- Expieaa
23. Steeg; Elbe, Buckel; Pfalt. Nout- al. Janna
GerdienaWalsum 2, v Hove st. Eendra^nt-
Harpen 81, PaullPetronella. EtJcken- Luhe.'
Blohmst. Edmund- Ne-ierriJn. Wola; Rhenanla
29. v. d. Wiel; et. Vevlr; Coralle, Seeldraaljere
Beerstraten, v. Hassel; Ilsa, Brouwers; Trola
I Freree, Lugthard; Jacoba, de Vries; at. Rsio:
1 Montan 9, Holthaus; Walsum 7, Krècnp,
