GtieP.'
SCHUDT UW LEVER
WAKKER
LUCHTBESCHERMING
Begrooting van Sociale
Zaken aangenomen
AKKERTJES
WOENSDAG 15 MAART 1939
DERDE 3LAD PAG. 9
Eerste Kamer-c
In
Februari j.l. 72.000
menschen in de
werkverschaffing
Bij de replieken op de begrooting var
Sociale Zaken, waarvan liet leeuwen
aandeel de vorige week reeds was be
handeld, dooh waarvan het restant gis
teren aan de orde kwam, is nog een on
aangenaam incident voorgevallen, in
aansluiting waarop de voorzitter de ver
gadering voor ongeveer twintig minu
ten heeft geschorst.
Vrijdag had de heer Von Bönning-
h a us en (n.s.b.) in een van staatsabsolu-
tisme doordrenkt betoog de maatregelen op
gesomd, waarmee zijn partij de werkloos
heid zou willen bestrijden. Met was het be
kende stelsel met verschillende verplichte
dit-en-dat's. Daarbij had de voorzitter zich
de opmerking veroorloofd: „Kunt U niet
ernstig blijven?", kennelijk niet de bedoe
ling, den spreker iets dichter bij de bestaan
de orde te voeren. Misschien was bet hier
iets minder op zijn plaats, e«n dergelijke on
derbreking in het midden te brengen, waar
in het parlementaire stelsel elke partij het
recht heeft, binnen de perken van het reg
lement van orde van haar inzichten bhjk
te geven door haar vertegenwoordigers. We
zullen het urogram van de N.S.B. ten aan
zien van de werkloosheid zeker niet verde
digen, tc zeer als wij in twijfel verkeeren
over zijn redelijke waarde, maar voor een
tusschenwerpsel, als de voorzitter te berde
bracht, was op dat moment wellicht minder
-plaats. Intusschen valt het ons niet moei'.nk
t° begrijpen, dat liet lastig is, in het parle
ment den hamer te hanteeren over lieden,
die zich geroepen achten in datzelfde par
lement arbeid te verrichten, welken men
kwalijk als van opbouwenden aard kan ba-
stempelen. -
Hoe het zij. de N.S.B. heeft des voorzit
ters uitroep gebezigd als een punt. waarop
z:j terug kon komen. De heer Von Bömunz-
liausen, gisteren wederom het woord loe
rend, gispte de uitlating van den voorzitter.
Deze' beschouwde zijn woord blijkbaar als
beboerende tot zijn terrein van president;
vandaar dat liij den afgevaardigde verzocht
zioh niet mot de leiding te willen bemoeien.
Toen de heer Von Bönninghausen vooit-
ging en de heer Van Vessem, zijn partij
genoot, intusschen onder voortdurend ge
hamer van den voorzitter stond te Inter-
rumpeeren, is tie vergadering voor den Uja
van twintig minuten geschorst. e betreu
ren dit incident, dat gelukkig tot de zeer
hoogc uitzonderingen behoort. Nadat de
ONS FEUILLETON
Korte inhoud van het voorafgaande
Tusschen twee groote moderne gebouwen
van een manufacturenmagazijn en een filiaal
van de Provinciale Bank, staat in het dorp
Waterdam het kleine antieke pandje De
Bloeyende Amandelboom, eigendom van den
ouden heer Wiechers.
Adriaan, eenig zoontje van den heer Wie
chers, bekijkt zijn vader en tante Ditje, de
huishoudster, op zijn eigen wijze.
Na de lagere school gaat hij naar de H.B.S.
van een naburig stadje.
Na het eindexamen komt Adriaan in den
kruidenierswinkel van zijn vader. Op aan
dringen van Brinkman, zijn vroeger en onder
wijzer, wordt hij tevens voorzitter van de
Jongelingsvereeniging. Toch bevredigt hem
dit leven niet. In een vertrouwelijk gesprek
met Sander Witkop, een onderwijzer, vertelt
hij dezen iets van zijn moeilijkheden. Sander
vraagt of Adriaan er nooit aan gedacht heeft
predikant te worden. Als Adriaan er eens
terloops met zijn vader over spreekt ontmoet
hy zooveel tegenstand, dat hij besluit er
voorloopig maar over te zwijgen.
Op zekeren nacht worden Piet van Berckel
en Gelisse, twee ouderlingen van den sec-
tarist Olivier, geroepen bij Rika Koning, een
oude vrouw die stervende is.
Na het overlijden van deze vrouw blijkt
zy 1000 aan Adriaan Wiechers te hebben
nagelaten. Dit houdt verband met een teleur
gestelde liefde van Rika Koning voor den
oude heer Wiechers.
In den winkel heeft een jongen voor loop -
en winkelwerk. Ap Cosijn genaamd, zijn in
trede gedaan. Overigens is het winkelwerk
'geheel voor Adriaans rekening, want met
Vader gaat het steeds achteruit. Op een
avond, als vader en zoon alleen zijn, begint
de oude heer te spreken over wat de groote
strijd in zijn leven is geweest.
(Zie vervolg hieronder)
vergadering heropend was, werden de werk
zaamheden kalm hervat.
Uit de replieken zelve, die door de ver
schillende spiekers werden benut als een
gelegenheid, waardoor ze hun stanclpunt
nader konden uiteenzetten, stippen we nog
aan, dat volgens dén heer Hiemstra
(s.d.) de Minister den werkloozen te weinig
perspectief had gogevien, waarna de heer
Van Embden (v.d.) een betoog uitsprak,
dat hierop neerkwam, dat volgens hem de
regeering te weinig oor had voor suggesties,
Ike niet dadelijk de plannen van de re
geering dekken, maar die toch overweging
verdienen. Zoo handelde hij over een I0011-
bijslag aan particuliere bedrijven, opdat
meoe hierdoor de werkloosheid kon worden
tegengegaan. Ook de heer De B r u ij n (r.k.)
ging in op het probleem van de werkloos
heid en verdedigde een sociale inventarisa
tie. Voorts was deze sprejker teleurgesteld
door de afwijzing, welke zijn verzoek, ook
im de werkverschaffing een kinderbijslag te
verschaffen, had ondergaan-.
De heer von Bönninghausen gaf het
bekende betoog ten beste van de orde, die
organisch moet worden opgebouwd, alsof in
het stelsel van 't nationaal-soeialisme daar
van iets terecht kon komen en alles niet be
staat bij de gratie van vadertje Staat.
Minister Romme heeft eerst geant
woord op een opmerking van den heer
Hiemstra in verband met het werken var
Nederlandsche arbeiders in Duitschland. Di
heer Hiemstra had hierbij afschaffing van
eiken dwang gevraagd, maar de Minist;
handhaafde zijn standpunt, dat. zoo de a
beid Inderdaad -passend is, degene, die wei
gert hem te accepteeren, niet voor steun
aanmerking komen kan. Bij de bestaande
werkloosheid is dit middel niet te mi:
(We aanvaarden dit. al nemen we aan.
met. individueel© bezwaren van wezenlijken
aard ernstig rekening zal worden gehou
den).
Voorts betoogde de Minister ook nu, dat
de werkloosheid niet onbelangrij-k daalt,
ook als men in aanmerking neemt de toe
name van het bevolkingsaantal. Daarbij
kon de bewindsman thans nog meedeelen
dat blijkens hem gister verschafte cijfers in
Februari niet minder dan ruim 72 000 men
schen in de werkverschaffing waren onder
gebracht. Van zelfvoldaanheid, zooals de
heer Van Embden gemeend had, is echter
bij de regeering geen sprake.
Het voorstel van dezen spreker inzake de
loonbijslag aan particuliere bedrijven achtte
de minister zonder dwang niet mogelijk te
zijn.
Aan de regeling van den huisarbeid
wordt bijzondere aandacht besteed. Vooris
hield de Minister ook nu vol, dat, hoezeer
zulks hem ook spijt, toekenning van kinder
bijslag in de werkverschaffing niet wel mo
gelijk is.
Nadat de N.S.B.-'ers aanteekening van te
genstemmen hadden verzocht, is daarop de
begrooting aangenomen. Eveneens werd
aanvaard e«n achttiental invoerbesluaten
van allerlei aard. Hetzelfde geschiedde met
enkele nieuwe bepalingen tot regeling van
de' paardenfokkerij, zulks na eonige opmer
kingen van den heer Maarsingh (n.s.b.)
over den invoer en in verband met de de
fensie, die door Minister Steenberghe
werden beantwoord.
Vrij uitvoerig is nog gesproken ovei
ontwerp, waarbij goedkeuring werd
zocht voor het tweede deel van de kosten
van deelneming aan de
Wereldtentoonstelling te New-York
in dit jaar. Reeds was goedkeuring verleend
door f 500.000, thans was een tweede half
millioen aan de orde.
De heer Wiardi Beekman (s.d.) was
over het verloop van zaken niet erg tevre
den. Zooals men weet, zijn in het nabije ver
leden enkele strubbelingen voorgevallen
over de wijze, waarop Nederland op artis
tiek gebied op deze tentoonstelling verte
genwoordigd zou worden. Het is goed, al-
de heer Wiardi Beekman, dat we voor
den dag komen, maar dan moeten we ook
behoorlijk figuur slaan. Veel over het
geld te zeggen, had thans geen zin meer,
aangezien het feitelijk reeds was uitgege
ven. Maar de inzending van ons land kan
volgens spreker niet als representatief wór
d-en beschouwd. Voorts was deze afgevaar
digde van oordeel, dat de Tentoonstellings
raad niet juist was behandeld. En in de der
de plaats is er geen zekerheid, dat het in
de toekomst beter zal gaan.
Het program nagaande van de tentoon
stelling, waarin eerst wordt gesproken over
veten schap en kunst en daarna over indu
lt rie enz., zeide de beer Wiardi Beekman
daarop als zijn oordeel, dat regeling had
moeten uitgaan van het departement van
onderwijs, en meit van dat van Economi
sche Zaken, zooals nu het geval is. Bij de
nding van thans was volgens spreker
de oppervlakkigheid tot beginsel verheven.
De lieer Van Vessem verklaarde, dat
de N.S.B. zou tegenstemmen. De heer Van
Voorst tot Voorst (r.k.) betreurde het
onder meer, dat ons land Zondag niet in
Rome vertegenwoordigd was geweest.
Minister Steenberghe heeft daarop
het verloop ten aanzien van de New-York-
sche tentoonstelling verdedigd en ontkend,
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en O zult 'b morgéns „kiplekker"
uit bed springen,
lederen dag moet Uw lever minstens een liter gal
ln Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze
Sf» onvoldoende Is. verteert Uw voedsel
niet. het bederft U voelt U opgeblazen. U raakt
J Uw J1??8?,™ 'f vergiftigd en U bent
humeurig, voelt U ellendig en ziet alles somber in.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen.
U moet CARTER'S LEVERPILLETJES nemen om
een liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer
geheel fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, on
overtroffen om de gal te doen stroomen.
Leverpilletjes bij apothekers en
drogisten, t 0.75.
(Reel.)
dat Nederland slecht te voorschijn komen
De geleverde critiek is in alle opzich
ten overdreven. Voorts beoogde de Minister
dat de tentoonstellingen op één na steeds
bij Economische Zaken zijn ondergebracht
geweest. Het program maakt zelf geen on
derscheid van beteekenis tusschen kunst,
ene., integendeel, het wil algemeen van
strekking zijn.
Ook deelde de bewindsman no» mee. dat
de regeering doende is, 'n centraal lichaam
in het leven te roepen voor tentoonstellin
gen. maar het is niet in het belang, ook van
het bedrijfsleven, thans reeds te zeggen, dat
de Nederlandsche inzien-ding te New-York
mislukt zou zijn.
MIJNeheeren. Wilt U mij a.u.b. omgaand
2 ons „BLADGROENTE-NAMENIA" zenden,
daar ik de bakken er voor klaar heb. Deze
nieuwe groente heeft mij vorig jaar uitste
kend voldaan en groeit zeer vlug. Ik kan
het ieder aanraden.
V. G. te W.
Van Namens
Zaden Dordrecht
(ReclJ
rieele Commissie voor luchtbescherming op
scholen is de N.V.L. vertegenwoordigd. Na
dat de geering haar standpunt in deze zal
hebben bepaald, zal zoo noodig de samen
werking met organisaties op onderwijsge
bied worden gezocht.
Dat alles gaat dus in de goede richting:
mobilisatie van Nederland voor de Lucht
bescherming. Maar er moet nog heel wat
gebeuren eer we van een volksbeweging
llen kunnen spreken.
Hoe ver het daaraan nog af is. wordt o.a.
geïllustreerd door de mededeeling. dat de
Regeering 5.250 gasmaskers voor verstrek
king aan de leden der N.V.L. heeft beschik-
g-e6teld. Ze zijn hoewel ze slechts
4.80 kosten nog niet eens geheel ge
plaatst.
Verwacht mag echter, dat de intensieve
actie der propaganda der vereeniging ii
naaste toekomst veel ten goede zal veran
deren.
Propaganda en instruc
tie is volksbelang
De Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtbescherming ziet zich in ons land
geplaatst voor een geweldige en moei
lijke taak. Ze ziet zich geroepen om bij
het Nederliandsche volk het besef te
doen doordringen, dat de bescherming
van eigen huis en haard, een zedelijke
plicht is van de geheele bevolking.
In deze vereeniging dienen zadh de be
langstelling en dadendrang van de bur
gerij ten aanzien van dc zelfbescher
ming te kanaliseeren en ook te mani-
festeeren.
Hoe tot dit doel te geraken?
Het werk daartoe is ondernomen met me
dewerking en steun van den Minister var
Binnenlandsche Zaken,
Volk en Overheid
In de eerste plaats moet vaststaan de af
bakening van de taak der Nederlandsche
Vereeniging voor Luchtbescherming, terwijl
daarnaast de samenwerking tusschien N.V.L:
en de Overheid, die noodzakelijk is, behoort
te worden vastgelegd.
De massa van pns volk moet worden
opgevoed tót zelfbescherming, opdat in
de ure des gevaars paniek en demoralf-^
satie worden voorkomen. Ieder behoort
te weten wat hem dan te doen staat en
tegen welke gevaren hij zich kan be
schermen.
De gemeentebesturen moeten hun eigen
technische luchtbeschermingsdienst organl-
seeren en outilleeren. De burgemeesters
len een hoofd voor den plaatselijken lucht
besdhermingsdienst aanwijzen. Met dezen
kant van de zaak heeft de N.VX. evenwel
niet te maken maar wel met de propaganda
voor de luchtbescherming en de instructie
van degenen, die er bij betrokken worden
en met de afweermaatregelen tegen allerlei
gevaren vertrouwd moeten worden gemaakt
Daarvan is 't gasgevaar nog niet het ergste
in dit opzicht is en wordt sterk over
dreven maar wel zijn van groote betee
kenis het beveiligen tegen brand- en inslag-
gevaar.
Het is onnoodig te zeggen, dat op dit ge
bied nog vrijwel alles moet geschieden.
Maar de N.V.L. is tot den arbeid gereed.
Aan de
propaganda
werken regelmatig 20 behoorlijk opgeleide
propagandisten. De vereeniging beschikt
daarvoor over 11 Philips-projectoren met
filmstrooken. Behalve in Noord-Holland
het industriegebied van Overijssel, waar
nog geen voldoende voedingsbodem is ont
staan, wordt de propaganda in het geheele
land systematisch opgevoerd.
Tentoonstellingen
Cursussen tot vorming van instructeurs
van plaatselijke cursussen in zelfbescher
ming zijn of worden onder de centrale lei
ding van het Hoofdbestuur gehouden.
aandacht wordt ook besteed
bedrijfsbeschermlng
In samenwerking met het verbond van
Ned. Werkgevers, Algem. Katholieke Werk-
geversvereeniging, Verbond van Prot. Chr.
Werkgevers in Nederland, Vereeniging van
de Ned. Chemische Industrie; Vereeniging
Metaalindustrieelen en den Metaal-
bond, zijn cursussen voor bedrijfsbesdher-
ming georganiseerd.
Door deze organisaties is reeds de grond
slag gelegd voor een Tecüinisch Bu
reau voor bed rij fsbescherming. Hét is ge
vestigd Laan Copes van Gatteniburgh 16, te
Den Haag.
ie documentatie behoeft omtrent alge-
mieene industrieele of bedrijfsbesohemung,
kan hier terecht. In deze lectuur wordt re
kening gehouden met de onderscheidenheid
der bedrijven.
Iets geheel nieuws en bijzonders is eer
lang nog te wachten, n.l. een rapport over
de
Pla ttel andsbesch erm ing
Het is al gereed, maar publicatie wacht
op het rapport van de Veterinaire Com-
Samenwerking wordt gezocht met groote
organisaties in Nederland, teneinde langs
dien weg grootere deelen van de bevolking
te bereiken. Deze samenwerking wei
principe reeds verkregen met de Ned. Ver.
voor Huisvrouwen, den Ned. Christen-Vrou"
wenbond, de Federatie van R. K. Vrouwen
bonden in Nederland, de Graal.
Aanraking wordt gezocht met vakvereenl-
gingen, jeugdorganisaties. In de Ministe-
Gisteravond heeft de afd. Den Haag
van de Nederl. Vereen, voor Lucht-
bescherming een propaganda-avond
met fitmvertooning gehouden uitslui
tend voor genoodigden welke nog niet
bij de afdeeling zijn aangesloten.
V.l.n.r. de kamerheer van H.M. de
Koningin Jhr. A. G. Sickinghe, Mi
nister van Boeyen, Jhr. Dr. van Kar-
nebeek, mevr. Snoeck Henkemans
Het bouwen van vliegtuigen
in Nederland
Vragen van den heer Bongaerts
Het Tweede Kamerlid Bongaerts heeft
aan de Ministers van Defensie, van Water-
li en van Koloniën de volgende vragen
gesteld:
Is het waar, dat de besprekingen va
commissie-van Duim inzake de bestelling
van voorloopig ongeveer veertig vliegtuigen
in Amerika door de regeering zijrn opge
schort, in afwachting van den uitslag van
een commissoriaal onderzoek naar de mo
gelijkheid om die vliegtuigen in Nederiand
te bouwen?
Is den Ministers bekend, dat de Ngder-
landsche vliegtuignijverheid uitgerust en
onderlegd is om in de Nederlandsche be
hoeften aan vliegtuigen te voorzien, alsmede
dat zij gereed staat om zich uit te breiden
naarmate die behoeften dat, bij uitzetting,
zouden vorderen, mits zij tijdig daartoe tot
overleg wordt genoodigd?
Is het waar, dat geen voldoende of doel
matig contact bestaat tusschen de instanties
die voor de dekking van de Nederlandsche
behoeften aan vliegtuigen besprekingen voe
ren en bestellingen doen eenerzijds en d<
in Nederland gevestigde vliegtuignijverheid
anderzijds?
Zoo ja, is dan de regeering bereid onver
wijld een officieele permanente instantie in
't leven te roepen ter overbrugging van die
leemte, zoowel in 't belang van de dekking
van vliegtuigbehoeften in eigen land als in
't belang van de uitbreiding van werkge
legenheid in Nederland?
De voorgestelde wijziging tarief-
wet en statistiekrecht
AMSTERDAM, 15 Maart. In de gisteren
gehouden vergadering van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam
is besloten een adres te zenden aan de
Tweede Kamer inzake het door de regee
ring aanhangig gemaakte wetsontwerp tot
wijziging van de Tariefwet 1934 en van de
wet op het Statistiekrecht,
Aanvaarding van dit wetsontwerp zal,
naar de regeering verklaart, beteekenen
een gedeeltelijke herziening van ons tarief
van invoerrechten in, zij het matig, be
schermenden zin. Naar de meening van dc
Kamer van Koophandel zal daarmede ech
ter een verhooging van het tarief van
voerrechten worden doorgevoerd, welke al
lerminst van ondergeschikte beteekenis of
omvang kan worden geacht, in het bijzon
der wanneer men de wijziging ziet in het
kader van de opvolgende veranderingen,
welke de Tariefwet, te beginnen met 1924,
heeft ondergaan.
ROFFELRIJMEN
MAKKELIJK GENOEG
Historisch
De spanning was verslapt:
Greet was door het tentamen
Voor Ulo-A gerold,
tenminste: officiéüs,
Zoover ze nu en dan
van leeraren vernamen
Die eens een cijfertje
vertelden langs hun neus.
Greet had een knauw gehad
aan twee of drie der vakken
Waarin ze matig ivas,
vooral „geschiedenis"i
Ze had er dan toch nog
een vijfje voor te pakken
En voor zoo'n monstervak
vond ze dat lang niet mis!
Toen informeerde Mies
of 't waar was, dat Dit Jansen
Voor haar geschiedenis
een tién gekregen had.
't Was waar, beweerde Greet,
maar Dit had réüzekansen
Omdat ze in de klas
van Pietje Stilnou" zat
Jij had toch maar een vijf
dat is: de helft!" kwam vader,
„Tien voor geschiedenis
lijkt mij gewéldig, Greet"
„Welnee, papa!" zei Greet,
en repliceerde nader A
,,'t Is makkelijk genoeg
wanneer je alles weet!"
(Nadruk verboden) LEO LEN Si
MiddagsOnprettig, hangerig, koomM
Avonds'n AKKERTJE" en naar badi
's Morgens: Meestal zij! Ge dan weer
Zoo niet, blijf er dan in en neem 's mor*
gens, 's middags en 's avonds nog een
AKKERTJE" en de GRIEP wordt verdreveoJ
Griep-bestrijden wil zeggen: AKKERTJES nemen.
Géén imitaties, géén namaak, maar werkelijk*
"AKKERTJES" nemen. Let op bet AKKER-merk.
"AKKERTJES" zijn het goedkoopste mlddeL «ut
e helpen sneller en afdoender, dan allee wat ap
AKKERTJES Lijkt, maar geen AKKERTJES sftn.
Laat U niets anders
Hèt GRIEP-middel bij
Volgens recept un Apotheker Dumonf\
Officieele berichten
RIJKSARCHIVARISSEN
Ie; tot rfikMirchlvi
ouwer thans hooft
lef ln die provl
archief in die provincie.
ONDERSCHEJDINGEN
ssao: G. C. J. van Wi<
-.sterdam.
ïenoemd is tot officier
?sau de heer Ir. J. Ad!
ivlnclalen waterstaatse
tot ridder ln de orde
>r Ir. E. W. H. Clason.
RECHTSWEZEN
Door het gerechtshof 1
vervulling van de vacatu
ztin college opgemaakt de
tische liist van aanbevelir
stra, rechter in de arr.-r<
RIJKSVERKEERSINSPECTIE
Benoemd Is tot adjunct-commies In vasten
dienst by de rijksverkeersinspectie H. D. Allnk,
ter standplaats Arnhem, thans werkzaam als
admlnistratief-ambtenaar op arbeldsovereon-
RAAD VAN ARBEID
Benoemd is tot plaatsvervan
lid van den Raad van Arbeia t
H. Groeneveld te Winschoten.
SLAKKENDOOD „RADICAAL"
een beslist afdoend middel en goedkoop:
p. k.g. 0.75; p. y2 k.g. 0.40; p. kg. 0.25;
per ons 0.15.
Van Namens
Z ad en Dordrecht.
(Reel.)
„Zoo'n man" zegt Wiechers, „kampt zijn leven lang
tégen den Heere; een hopelooze strijd. En als hij zich dan
eindelijk nog gewonnen geeft. (O, gezegende nederlaag,
zegt Gelisse), dan gaat hij door Gods onbegrijpelijke genade
de hemelpoort nog wel binnen, maar zijn leven was een ver
loren leven De erfenis van zeven geslachten heb ik ver
speeld, Adriaan. Je vaders nagedachtenis zal niet tot zege
ning zijn.. Al tijdens mijn leven heeft de Heere over mij -je-
ridht: één vrouw heeft haar verbintenis met mij met een
vroegen dood bekocht. Dat was jouw moeder, Adriaan. Een
andere vrouw heb ik het leven vergald; met haar haat is zij
de eeuwigheid ingegaan. In het geri-.h: za! rij opstaan, en
tegen mij getuigen. Dat was Rika Koning. En jou heb ik
kwaad gedaan, veel kwaad heb ik jou gedaan, mijn eeniaen
zoon
He' komt Adriaan voor, dat vader de dingen wat door el
kaar haalt. Vader heeft zijn fouten gemaakt, als ieder ander,
paar hij heeft toch naar zijn beste weten gehandeld. Veel
nad anders gekund, dat is waar, maar daar moet vader nu
niet meer over tobben. Dat is nu allemaal voorbij.
„Het is vergeven, Adriaan, de spijkers van de zonde zijn
er uit, maar de spijkergaten, die blijven".
Adriaan probeert zijn vader te bewegen, nu eerst weer
eens wat te gaan rusten, hij heeft al zoo veel gepraat van
avond. Maar daar wil Wiechers niet van weten. Hij wil nu
uitzeggen, wat hij nog op het hart heeft.
En zoo vertelt hij dan ook van zijn verhouding tot Rika
Koning, nu lang geleden.
Had vader haar beloften gedaan?
Neen, en ja. Niets had hij haar beloofd, en tegelijkertijd
alles- Hij en zij, ze waren voor elkaar bestemd, dat wisten
zij, en dat aanvaardden zij.
Maar hield vad-er dan misschien niet van haar?
Als hij haar getrouwd had, dan had hij haar lief kunnen
hebben. Naar het woord van den Apostel: gij mannen hebt
uwe eigene vrouwen lief. Maar dat was hem in die dagen
niet genoeg. Hij aarzelde, en hij wachttetot hij een
andere vrouw ontmoette, voor wie hij alles opzij zette, alles
wederstond. „Als een koorts is dat. Adriaan, als een brand.
Nog maar één vrees heb ik jongen, en dat is, dat het jou
gaan zal, als mij. Je bent mijn zoon, we hebben hetzelfde
bloed."
Adriaan veronderstelt, dat die vrouwen ook wel schuld
gehad zullen hebben, maar vader spreekt dit ten stelligste
tegen. Adriaans moeder was een vrouw uit duizend, en Rika
Koning was ook een deugdzame vrouw. Er zijn inderdaad
vrouwen, die de mannen tot een valstrik zijn, maar zoo waren
deze vrouwen niet. Haar treft geen schuld; hij alleen is het,
die gevallen is, in de strik van zijn eigen begeerten. De
Heere gaf hem Lea, maar hij weigerde haar uit Zijn Hand
aan te nemen. Hij ging zijn eigen weg, en nam Rachel.
Zeker, zijn huwelijk is gelukkig geweest, maar na enkele
jaren werd het reeds verbroken. Toen was alles voorbij.
Sinds dien tijd heeft hij niet anders gezien dan afbraak: in
zijn eigen leven, in zijn geslacht, in de wereld......
Adriaan weet op dit alles maar weinig te antwoorden. Het
is hem allemaal zoo ver en zoo vreemd: de ontgoochelingen
vain een oud man. H ij staat nog aan het begin van het leven.
Het is hem tot nog toe wel niet zoo erg meegeloopen, maar
naar menschelijke berekening heeft hij nog tijd, nog toe
komst. Vader ziet terug, h ij ziet vooruit. In dat eene wil hij
vader intusschen wel gerust stellen: als hij de vrouw vindt,
van wie hij weet, dat de Heere haar voor hem bestemde, dan
zal hij haar nemen. Ook zal hij in het bijzonder op het stuk
van de vrouwen uitzien en waakzaam zijn. Vader kan daar
gerust zijn hoofd op neerleggen.
Toch is de oude Wiechers niet heelemaal gerust. Adriaan
neemt het zoo licht. Hij twijfelt eraan, of de jongen hem wel
begrepen heeft. Adriaan is ook zoo eigenaardig in die
dingen, anders dan een ander. Onnatuurlijk. Hij is toch ook
geen kind meer: een man van in de twintig. Menigeen heeft
op zijn leeftijd een gezin. Adriaan is ook gesloten, als hijzelf.
Daar gaat in zulke menschen altijd meer om, dan zij zeggen.
Maar wat gaat er in ze om? De jongen neemt ook niet ge
makkelijk iets aan. Als kind al niet. Altijd eigengereid ge
weesten dat is een groot kwaad
XXXV
Precies een week later wordt Ap Cosijn de deur ui! ge
stuurd om Gelisse te halen. Adriaan vreest namelijk, dat het
met vader wel zal afloopen. Dat gesprek op dien avond, toen
Ditje niet thuis was. is wel zoowat het laatste geweest, dat
tusschen vader en zoon is gesproken. Het is van dat oog en-
blik af al minder en minder geworden. Alleen met Gelisse
heeft vader van dag tot dag nog enkele woorden gewisseld.
Die schijnt vader door en door te begrijpen, en de woorJen
te weten, die hij noodig heeft. Het hindert Adriaan, dat hij
zelfs nü nog zoo weinig voor zijn vader zijn kan. Maar hij
kan iai diens tobberijen eenvoudig niet inkomen. Hij heeft dat
nooit gekund. Dat een ongeloovige tobben kan, dèt verstaat
hij, al leert de praktijk, dat die het doorgaans niet doen.
Maar waarom iemand, die zijn leven lang bij de Schrift aeeft
trachten te leven, aan het „Ik ben de Heere uw Gcd" niet
genoeg heeft, ontgaat hem. Van zijn kinderjareu af heeft hij
moeite gehad, om bij het eindelooze „och mocht ik" en „och
konde ik" zijn geduld niet te verliezen. Wat liefs zou hij
willen geven, als hij nu, bij het sterfbed van zijn vader,
zichzelf los zou kunnen maken van de bijna harde levensin
stelling, waarmede hij in den loop der jaren als vergroeid is.
Maar hij kan dit niet. Zoovele jaren lang heeft hij zich ge
oefend in het beheerschen van zijn gevoelens, dat deze niet
meer spontaan willen reageeren. Gevangen voelt Adriaan
zich als in een harnas van hard, koud staal. Daarbinnen
schreit het, doch elk woord, dat over zijn lippen komt, klinkt
zakelijk en nuchter. Ditje loopt rond met roodibehuilde oogen.
Lang heeft ze dit alles zien aankomen, maar nu de slag te
vallen dreigt, komt iedere snaar van haar ziel in trilling.
Zooveel jaren is ze in dit huis geweest. Lief en leed met
mekaar gedeeld. Het is waar. de oude baas had zijn eigen
aardigheden. maar als de dood op den drempel staat, wil een
mensch daar niet meer aan denkenhij had toch ook veel
goeds.en een moeilijk leven gehad
Adriaan benijdt Ditje haar tranen...»^
.(Wordt vervolgd).
