HET ZEILEND SCHOOLSCHIP
voor de koopvaardij
ZATERDAG 4 MAART 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
Er is geen
behoefte aan
zoo'n vaartuig
WANNEER men bijna dagelijks gezag
voerders en stuurlieden van alle ran
gen, varende bij verschillende reederijen,
ontmoet, en een zeilend sohoolschip voor
onze koopvaardij ter sprake komt, dan ne
men onze nautici steeds weer een afwijzen
de houding aan. Zij die volop in de praktijk
van het varen staan zien niet in waartoe
zoon zeilschip zou moeten dienen.
Deze overtuiging is eveneens de Vereeni-
ging van Nederlandsche gezagvoerders en
stuurlieden ter koopvaardij toegedaan en zij
kwam. nog tot uiting in de vergadering van
het Algemeen Bestuur op 14 Mei 1938 te
'Rotterdam. Tn haar orgaan „Neptunus",
Juli 1938, blz. 295297, vinden we hiervan
een verslag. Ook de Vereeniging het Neder
landsche Zeewezen in haar bijeenkomst op
8 October ten vorige jare uitte bij monde
van den voorzitter bezwaren, die zij in haar
orgaan van Augustus '38 reeds hadden ge
publiceerd. Op die vergadering sprak o.a.
de heer M. C. Koning, oud presidentdi
recteur van de«Stoomv. Mij. Nederland, die
het zeil and schoolschip overbodig en onge
schikt ir ons land noemde.
Waai nu zoo positief heel de Nederland
sche koopvaardij zich tegen een zeilend
schoolschip stelt tot in kringen van het
zeevaart-onderwijs toe daar is het des te
■verwonderlijker, dat een Vereeniging die
zich nog wel nationaal noemt een
zeilend sohoolschip aan onze aspirant zee
lieden tracht op te dringen en een deel der
pers, zich daarvoor als sleepboot laat ge
bruiken.
De Vereeniging „Het zeilend sohoolschip"
ïneent voornamelijk drie redenen voor haar
doel te hebben:
le de opvoedende kraciht die er van een
zeilschip uitgaat;
2e andere landen hebben ze ook, dus
Nederland moet ook zoo'n schip in de
vaart brengen;
3e om bij den aanvang van den zeemans
loopbaan meer selectie te kunnen toe
passen.
[Wij hadden nooit een groot
opleidingszeilschip
Over elk der punten willen we iets zeg
gen. Te beginnen met punt 2.
Moet Nederland zoo'n schip om
dat andere landen er ook exploi-
teeren
Nederland heeft voor zijn opleiding tot
stuurman ter koopvaardij nimmer een
groot zeilschip gehad. Wat het op dat ge
bied wel heeft is de brik Pollux het
matrozen-instituut dat reeds jaar en dag
in het Oosterdok te Amsterdam ligt en nim
mer van zijn plaats komt. Vervolgens de
Prinses Juliana, een als motor-kuster
gebouwd instructievaartuig van het Onder
wijsfonds voor de Scheepvaart; en ten slot
te het jacht Bestevaer met schoener-
tuig .uitgerust.
Wat genoemde Vereeniging wil is een
Vierkant getuigd schip. Bijgaande af-
beelding stelt voor een viermastbark d.w.z.
het schip heeft drie masten raas (hetgeen
men noemt vierkant getuigd), terw?jl de
vierde mast (bezaanmast) zonder raas ge
bleven is. Heeft het slechts twee masten
raas zonder meer, dan noemt mjen het een
brik. Drie masten raas zonder meer is een
volsahip, ook wel fregat of driemiastschip
genoemd.
In tegenstelling met de koopvaardij heeft
onze marine wel vierkant getuigde schepen
ijn dienst gehad. Bekend zijn 't fregat Nau
tilus, voor de opleiding van matrozen,
een schip dat tochten over den Atlantischen
Oceaan maakte; en het zeilkorvet (klein
soort fregat) Urania, voor opleiding der
adelborsten, waaraan menig zeeofficier de
mooiste herinneringen uit zijn zeem&nsloop-
baan te danken heeft. Deze schepen zijn zoo
ongeveer in 1908 van de sterkte der zeemacht
afgevoerd en niet door andere vervangen.
Omstreeks dien tijd veixl wenen ook de vier
kant getuigde handelsschepen onzer vloot.
Behoudens een enkele uit den wereldoorlog
kan men zeggen, dat Nederland reeds meer
dan 25 jaar met raschepen heeft afgedaan.
En dat, terwijl landien als Frankrijk, Italië,
de Skandinavische volken (waaronder ik
dan ook Finland reken), Duitschland e.a.
nog verscheidene „diepzee" zeilschepen be
zaten.
Nederland heeft zich na 1900 zeer snel aan
het stoomschip aangepast, veel sneller b.v.
dan de Skandinavische landen voor wie dc
overgang naar het motorschip intenser
is geweest. Waar nu ons land ten opziahtc
van het groote zeilschip een eigen weg volg
de, daar is het te begrijpen, dat het ook de
noodzakelijkheid van een zeilend school
schip meende te moeten ontkennen.
Alles had zich op het stoomschip
toegespitst, derhalve ging de opleiding
ook in die richting. Vandaar dat Ne
derland ook niet andere zeevaj iide landen
behoefde te volgen in de on derwij s-mefcho-
den voor zijn koopvaardij officieren.
De opvoedende kracht
De opvoedende kracht die van
het varen op een zeilschip uitgaat
Het is vooral oe paedagogische factor
dien de Vereeniging het Zeilend Schoolschip
voorstaat.
Waar ons land gedurende meer dan
25 jaar met het grgote zeilschip heeft afge
rekend daar is het te begrijpen dat er
onder onze kapiteins niet velen meer zijn
die een dergelijk schip kunnen comman-
deeren. Men zal dus naar een gezagvoer
der en ook stuurlieden moeten zoeken. En
zoo deze onder Nederlanders niet worden
aangetroffen wat hoogstwaarschijnlijk is
zal men hen uit het buitenland moeten
halen.
En nu vraag ik: een Nederlandsch
schip met een paedagogische doelstelling
onder leiding van een Duitscher, Zweed of
Noor? Men kan alle jvaardeering hebben
voor hun zeemanschap, maar waar blijft
dan het Nederlandsche element? Vooral
als daarbij ook de stuurlieden nog buiten
landers zullen zijn.
Daar komt nog iets bij. Wij kunnen nim
mer Nederlanders opleiden toi stuur
man en kapitein bij de groote zeilvaart
daar sedert de nieuwe Zee-diplomawet deze
mogelijkheid is uitgesloten. Derhalve blij
ven we op buitenlanders aangewezen.
Een zeilend schoolschip, ook al vaart hot
onder Nederlandsche vlag. waar aan boord
de leiding uit buitenlanders bestaat, moet
bij de leerlingen inbreuk maken op hup
nationaal bewustzijn. Reeds in de kom-
mando's komt dat tot uiting, in de bena
mingen van schip en tuig, in gewoonten en
tradities. Een Nederlander is nu eenmaal
geen Duitscher, Zweed of Noor, ook al zijn
die menschen zelf bekwame zeelieden.
Onze adspirant zeelieden te dwingen een
jaar op een zeilend schoolschip te varen is
even dwaas als dat men iemand die chauf
feur wil worden verplicht dat hij eerst met
paard en wagen rijden moet
Wil men een schoolschip, bouw dan een
modprn groot motorschip met hooge snel-
heia, zooals Engeland gedaan heeft, dat in
1934 de „Durhpm" in de vaart bracht. Een
schip van over de 10.000 ton met 40 leer
lingen aan boord. Daar aan boord wordt
naast de werkzaamheden: lichamelijke
oefening, zeevaartkunde en zeemanscnap
gegeven. Dan heeft men een schip, dat vol
doet aan de cischen des tijds, waarop een
jongen leert, wat hij direct kan gebruiken.
De selectie
En hiermee ben ik aan m'n laatste punt:
de selectie toegekomen.
Er wordt de laatste jaren geklaagd o.er
wat men noemt De vlucht van do
Zee. Die vlucht van de zee die men ook
weer niet overschatten moet heeft
tweeërlei oorzaak.
In de eerste plaats zijn er in de jaren
19321936 zooveel schepen verkocht en ge
sloopt, zonder ze door nieuwe te vervangen,
dat er ccn overcompleet aan stuurlieden en
kapiteins ontstond die elders moesten
trachten in hun bestaan te voorzien. Daar
bij kwam op groote schaal een terugzetting
in alle rangen, met het gevolg dat men
schen die feeds de 30 jaren gepasseerd zijn
als 4e en 3e stuurman voeren en anderen
die reeds zes jaar kapitein waren terug
gezet werden tot le en soms 2e stuurman.
Dit alles kwam de stemming en ook het
bedrijf niet ten goede, al moet toegegeven
worden dat „de nood hier was opgelegd..'
Deze stemming, die de latere jaren, door
eenigszins betere promotiekansen, nieuwe
schepen en een nieuw collectief contract
wel iets is verbeterd, hoewel de verlo-en
jaren mog niet zijn ingehaald, vindt haar
terugslag op de jongeren aan boord. Dit is
een tweede oorzaak die de vlucht van
de zee in de hand werkt. Daar komen
nog allerlei dingen bij die men onder de
rationalisatie van het bedrijf zou kunnen
rangschikken. Alles bij elkaar is de vlucht
van de zee een sociale kwestie die
nimmer door een zeilend schoolschip
kan worden opgelost. Wie oog heeft voor
de werkelijkheid van het zeemansberoep in
dezen tijd zal dat moeten toestemmen. Een
zeilschip kan de selectie wel onnoodig
grooter maken en ook indirect meewerken
tot verslechtering van sociale toestanden
op de schepen. Maar het zal nimmer op
lossing geven aan de vraagstukken van
bedrijf en zeeman waarvoor onze heden
daagsche stuurlieden staan
y. P.
Zedelijke herbewapening
het komt ons geraden voor nogmaals te
waarschuwen tegen zulk illusionisme, dat
gemakkelijk tot verwarring en tot een
soort geestelijke gelijkschakeling kan lei
den. Eenheid in verscheidenheid! heeft
dr Colijn terecht in de Eerste Kamer waar
schuwend opgemerkt.
En de Koningin koos voor haar rede het
motto: „Christus vóór alles"!
Hebben de Padangers over de beteeke-
nis van dit woord wel eens nagedacht?
Christus treedt ons uit de Evangeliën al
lerminst te voorschijn als een allemans
vriend.
Ongetwijfeld zijn er in onze huidige sa
menleving veel onbenullige en kunstmati
ge scheidingslijnen. Maar er zijn ook groo
te geestelijke beginselen, waartusschen de
Christen moedig en onvervaard moet kie-
Het beeld van een Jood, een postoor, een
vrijmetselaar en een nationaal-socialist, die
arm in arm, ons de heilstaat tegemoet wil
len voeren, maakt ons wat beducht, dat
men daar in Padang van het wezen van
het Christendom een wat te suikerzoete
voorstelling heeft.
Hetgeen uiteindelijk slechts tot teleur
stelling en verwarring kan leiden.
Dit had in ons hoofdartikel kunnen staan.
We vonden het echter kort na het schrijven
daarvan in desociaal-democratische pers
In Zwijndrecht is dezer dagen een verga
dering gehouden van Ghr. kapperspatroons,
met de bedoeling, om te trachten, een eigen
organisatie op te richten. Als «preker trad
op de heer J. Hardenbol, secretaris van
dien Chr. Middenstandsbond, die de princi-
pieele eisch van eigen organisatie uiteen
zette. Men zal pogen, tot oprichting van 'n
plaatselijke organisatie te komen, in de
hoop, dat men dit ook elders wil doen, om
dan een landelijk verband te gaan vormen.
Gaarne worden daarom sympathiebetuigin
gen ingewacht bij den heer P. Reedijk.
Emm astraat 16, Zwijndrecht
TUINBOUWERS EMIGREEREN
Naar wij vernemen zijn er bij de tuinders
in Noord-Holland meerderen die met plan
nen loopen om als 't even mogelijk is naar
Canada te verhuizen, in de hoop, dat zo het
daar beter zullen krijgen dan ze het hier
hebben, 't Is, zooals men weet, in den tuin
bouw droevig gesteld: de verarming gaat
hoe langer hoe verder door. Voor de enkele
tuinbouwiLedrijfjes, die in den Wieringer
meerpolder beschikbaar kwamen, zijn ruim
500 liefhebbers gekomen. Er er zijn maar 28
van deze bedrijfjes uit te geven.
Uit Andijk en omgeving zijn in de laatste
jaren enkele families naar Canada gegaan
en daar komen zulke fpede berichten van,
dat. thans een twintigtal anderen ge
reed staan naar dat land te verhuizen
ECONOMIE
EN FINANCIEN
WiltonFijenoord
Dividend verhoogd van 9 tot 10
In de gister gehouden vergadering van
commissarissen en directie van de D ok
en Werf Maatschap p ij Wilto n—
Fijenoord werd besloten aan de alge
meen» vergadering van aandeelhouders
voor te stellen over het afgeloopen boek
jaar 1938 op de preferente aandeelen een
dividend uit te keeren van 5 pCt (onv.) en
op de gewone en prioriteitsaandeelen een
dividend van 10 pCt. (v.j. 9 pCt.).
Voorts wordt voorgesteld aan amortisa
tie biljetten 'n bedrag af te lossen van
f 100.000 (v.j. nihil).
De Maatschappij Fijenoord zal een divi
dend van 4 pCt. (v.j. 3.55) uitkeeren.
Canadeesche Fondsen
Vanaf heden weer in de Prijscourant
Het bestuur van de Vereeniging voor den
Effectenhandel bericht met voldoening,
dat de Canadeesche regeering er in heeft
toegestemd op de basis van de beginselen,
welke in October 1938 reeds waren bespro
ken, te onderhandelen over de regeling van
het geschil omtrent een aantal bij de Ver-
ecniiging voor den Effectenhandel berusten
de, aan Nederlanders toebehoorende, doch
op Duitsoben naam staande aandeelen der
Canadian Pacific Railway Company.
Een vertegenwoordiger van de Canadee
sche regeering zal zich naar Amsterdam
begeven om het bewijs te onderzoeken dat
deze aandeelen overeenkomstig de opgave
vóór 31 Januari 1920 zijn gekocht.
Naar aanleiding hiervan heeft het be
stuur van de Vereeniging voor den Effec
tenhandel besloten, dat aanvragen tot op
neming van Canadeesche fondsesn in de
prijscourant met ingang van heden weder
in behandeling zullen worden genomen.
KALEIDOSCOOP
Do New Yorksche beurs opende
gister in vaste stemming. Geleidelijk liepen
de koersen op, waarbij de belangstelling
zidh vooral richtte op de leidende fondsen.
De vaste stemming op de Londensche beurs
droeg tot de koersstijging bij. Het slot was
op het hoogste punt van den dag en tot
twee punten hooger. De omizet bediroeg
.000 aandeelen.
Twee werelden ontmoetten elkaar 9
UTRECHT,
1IE klein
ren in de getuigen
bank in de hooge sombere
rechtszaal.
Chineezen zijn het. Vreemd
en onwennig zitten ze er,
midden tusschen menschen
die ze niet verstaan kun
nen, wier interessen ze niet
deelen, wier gewoonten ze
slechts oppervlakkig ken
nen leerden bij een tochti-
gen hoek, of onder een
lantaar
Slechts enkele gefluisterde
woorden wisse'en ze, dan
zitten ze weer gelaten in
afwachting, van wat er ge
beuren gaat.
Door een veldwachter ge
leid komt een andere Chi
nees binnen, uit de cel in
de verdachtenbank.
En dan vangt het verhoor
aan, met behulp van den
tolk, die de lastige klanken
van het Hollandsch moet
omzetten in het Chineesch.
De tolk gebaart met han
den en armen, hij speelt
zijn gebarenspel om duide
lijk te maken aan den ver
dachte wat de rechters van
hem weten willen. En zoo
komt, bij horten en stooten,
het donkere verhaal aan
den dag van de felle ruzie,
die daar in den laten avond
geweest was in het slop in
Wijk C, waar de kleine
Chineesche gemeenschap
woont
Het ging om het koken van
eten, om geleend geld,
heelemaal duidelijk wordt
het niet. Maar de Chinees,
daar in de verdachten
bank, heeft op een gegeven
oogenblik een bijl gegrepen
en daarmee een anderen
Chinees bijna den schedel
gekliefd; het schedeldak
lag open, zoo vermeldt de
verklaring van den ge
neesheer.
Kanton en Shanghai, twee
deelen van het verre vreem
de rijk spelen bier een rol.
De verdachte was afkom
stig uit Kanton, de anderen
uit Shanghai, ze spreken
elk een ander dialect en de
tolk heeft moeite om alles
aan den verdachte duide
lijk te maken.
Dan komt de Chinees die
geslagen is als getuige. Hij
spreekt zijn zangerige taal
en de tolk vertaalt het met
gebrekkig Hollandsch,
maar toch zoo, dat het de
heeren rechters iets duide
lijker wordt.
Een beetje vreemd doet het
aan, dat de Chinees die
als getuige komt, den Hol-
landschen eed moet afleg
gen.
Vier maanden gevangenis
straf vraagt de Officier, en
die paar woorden in onze
taal «maken een langen uit
leg noodig van den tolk
aan den verdachte.
De verdediger vraagt zich
af of hiermee recht ge
daan zal zijn. Wat weten
wij van de Chineesche
mentaliteit, van hun zeden
en gewoonten Is hier
mee niet te zwaar gestraft;
zelf had de Chinees aan
pleiter gezegd, dat twee
maanden naar hem voor
kwam, billijk zou zijn.
Of er weer ruzie zal ko
men, als de verdachte uit
de gevangenis komt, zoo
vraagt de President aan
den getuige; of zullen
jullie verder in vrede leven.
Neen, de getuige denkt dat
niet; hij is bang, dat er
weer ruzie en geweld zal
komen.
En de verdachte zelf zegt
met een verlangenden blik,
dat hij graag terug wil
naar China, naar zijn ge
liefd Kanton. Hij heeft
geen geld om erheen te
gaan, maar hij wil graag
terug
Dan is dit stukje Oostersch
spel van gebaar en klank
afgespeeld, en is de zaak
ten einde.
Veertien dagen zullen de
rechters erover denken;
maar in de psychologie
van den Chinees kunnen
zij toch niet doordringen.
Kanton wordt weggeleid
door den veldwachter weer
naar de cel. Shanghai gaat
door de andere deur naar
buiten, naar het Oranje-
hofje, waar ze wonen en
werken voor hun schamel
bestaan.
Twee werelden ontmoetten
hier elkaar op een killen
dag in het vTeemde Hol
land. zoover van het hemel-
sche rijk vandaan
De General Electric heeft over
'38 een netto winst behaald van 27.72
millioen dollar (v.j. 63.54 millioen), of
0.96 per aandeel (v. j. 2.21).
De Phillips Petroleum behaalde
over 1938 een winst van ca. 10.3 mülioen
(v. j. 24.10 millioen) of 2.30 per aandeel
(v. j. 5.42 per aandeel).
In de gister gehouden vergadering van
Commissarissen dier Majfhlers
Bank N. V. is besloten, aan de jaarlijk-
sdhe algemeane vergadering van aandeel
houders, welke op 22 April zal wordlen ge
houden, voor te stellen, over 1938 een divi
dend van 7 (v.j. 15 uit te keeren.
De N.V. Generale Trust Compagnie,
trustee van de 5 pet. öbTigatieleening ten
laste van de N.V. de Wits Dekenin
dustrie te Helmond heeft ook voor 1939
Financieel Weekoverzicht
Neergaande conjunctuur in Belgie
Naar een nieuwe munt
verzwakking
Theerestrictie verscherpt
Groeiende oppositie tegen
Roosevelt
Vrijdagavond
Nu politieke factoren ter beurze in ver
band met de ontspanning, die internatio
naal ingetreden is- op den achtergrond wor
den gedrongen, treedt in scherper daglilht
de ernstige crisistoestand, waarin België
verkeert. Deze crisis, die vooral de tegen
stelling tusschen de Vlaamsche en Waal-
sclie volksgroepen accentueert, heeft ook
een economische achtergrond.
Van maand tot maand geraakt België
economisch meer en meer in de knel. Het
werkloozencijfer is sinds November van
1S6.000 tot 222.000 gestegen en de industri-
cele (productie is in het land, dat het van
export hebben moet, het sterkst gedaald
van alle West-Europeesohe landen. De oor
zaak hiervan is o.a. gelegen in de moeilijk
heden, die het handels- en betalingsverkeer
in den weg worden gelegd.
Ver daarboven uit gaat echter in beteeke-
nis de koersdaling, die het pond sterling de
laatste maanden heeft ondergaan. De Bel
gischs franc is het eenige betaalmiddel in
Europa, dat op goudbasis is gestabiliseerd.
Zijn waarde is dertialve, practisch gespro
ken, volkomen vast. Terwijl Nederland met
den zwevenden gulden dc daling van het
(pond weer goeddeels heeft kunnen opvan
gen, werden de Belgische exportbedrijven
door de capriolen van het pond niet weinig
gehandicapt.
Voorts moet niet worden vergeten dat de
Fransche fabrikanten er in slagen hun pro
ductie weer op peil te brengen. Nu iprofitee-
ren zij van de lage stand van de Fransche
franc. De herleefde Fransche concurrentie
doet de Belgische economie geen goed, en
vooral de afzet van Belgische textielproduc
ten moet hieronder lijden.
Al deze factoren hebben de
neergaande conjunctuur in België
in de hand gewerkt en het valt niet te ver-
wondenen dat het aantal voorstanders van
een nieuwe depreciatie toeneemt. Velen ge
voelen er voor de Belga aan bet pond vast
te koppelen, evenals dat thans met dc
Fransche franc het geval is. Men staat im
mers voor de keuze óf de prijzen aan de
wereldmarkt aan te passen (deflationisti-
sche maatregelen) óf de Belga te herwaar
deeren. Het pas afgetreden kabinet Pierlot
koos het eerste, doch de Socialististen heb
ben zich hiertegen verzet. Zoodoende is de
indruk versterkt, dat het in België tot een
nieuwe muntverzwakking moet komen. Op
de wisselmarkt kom.t dit tot uiting in een
scherp disagio voor termijn-Belga's.
Van officicele Relgische zijde heeft men
zich tot dusver afkeerig getoond van elke
nieuwe muntmnnipulatie- doch daaraan
heoft men momenteel weinig houvast. Wel
is opmerkelijk, dat ook de tegenstanders
van een nieuwe devaluatie zich flink roe
ren. Men wijst er op dat op geen stukken
na de toestand te vergelijken is met 1935 en
dat thans van een devaluatie weinig heil te
verwachten is. De ^<>orkeur geven deze
groepen aan een grondige reorganisatie van
het productie-apparaat
Wie onder de huidige critieke omstandig
heden gelijk hebben, doet er minder toe.
Vast staat dat het vertrouwen een ernstige
schok heeft gekregen. En dat is een kwaad
ding. Men heeft dat gezien in Frankrijk,
waar pas stabieler verhoudingen zijn inge
treden toen men er in slaagde het vertrou
wen te herstellen. Dat heeft ook België noo
dig. Daartoe is vereischt een duurzame op
lossing van de politieke crisis en een sanee
ring der publieke financien. Zal men er in
slagen dit te bereiken? De toekomst zal het
leeren!
Theerestrictie verscherpt
Het besluit om de theerestrictie met 2%
tot 10 pCt. van den standaardexport te ver
scherpen heeft alom de aandacht getrokken
en is vrijwel in overeenstemming met de
verwachtingen. De voorraadpositie van het
product had zich de laatste maanden niet
gunstig ontwikkeld en ook het prijsverloop
was teleurstellend. De restrictieovereen
komst is 1 April 1933 in werking getreden
en betrof de beperking van den export van
Britsch-Indië, Ceylon en Ned. Indie. De over
»enkomst werd voor vijf jaar gesloten en in
1938 voor vijf jaar verlengd.
Uit onderstaande tabel blijkt, hoe de res
trictie de laatste jaren heeft gewerkt. Dc
cijfers geven het percentage aan van de
■standaard-exportquota, welke voor uitvoer
toegelaten zijn.
Jaar pCt.
1937- 19G8 8714
1938-1939 92Vo
1939-1940 90
Jaar pCt.
19.T-1934 85
1934-1935 871/4
19.35-1936 82i/2
1936-1937 821/4
Op basis van het standaardexortquotum
voor Ned. Indië van 173 millioen lbs komt
het voor 1930/'40 toegestane exportquotum
neer op ca 156 millioen lbs (v. j. 160% mil
lioen).
Goed nieuws was deze week spaarzame-
iij'k gezaaid. Wel kon in sommige afdeelin-
gen eicn flink koersherstel intreden, al bleef
'te handel ter beurze van geringen omvang.
De Twentse he Bank heeft naar om
standigheden nog met een bevredigend jaar
verslag voor den dag kunnen komen, al
bleek wel dat de winstcapaciteit sterk ge
leden heeft en dat het onveranderde divi
dend slechts gehandhaafd kon worden tenge
volge van bijzondere factoren.
De Nivas heeft weer een afdoening van
35000 tons suiker kunnen melden, doch er
ging hoegenaamd geen invloed van uit.
Aandeelen Intern. Viscose waren
vast op berichten uit Spanje det het bedrijf
intact gebleven is en spoedig zal kunnen
worden hervat. Dc opleving in d e V. S.
laat nog maar steeds op zich wachten. Wei
nig goed doet aan de stemming het feit, dat
de oppositie tegen Roosevelt sterk groeiend
is Men vil hem niet de vrije hand laten bij
het opvoeren van de schuld tot 50 mil
liard. Ook rijst er verzet tegen het verlen
gen van de volmachten om de dollar verder
te devalueeren indien dat noodig mocht blij
ken. Uiteraard heeft dit op het enthou-
sieasme ter beurze een flinke rem gezet en
kon het koersherstel in Wallstreet niet
doorzetten
Ook op de beleggingsrmarkt bleef het stil,
al was de stemming prijshoudend.
30 Dec. 24 Feibr. 3 Maart
Aku
Fokker
Philips
Kon. PetroN
H.V.A.
Deii-Mlj
H.A.L.
Amsterdam Rubber 228%
3 XSya) Ned. 1938
37%
368
200%
313V4
421%
40%
365%
219
321%
430%
227%
100 ft.
besloten geen uitloting te doen plaais heb
ben. De leening is pro resto groot f 172.000.
Sedert 1932 heeft geen aflossing meer plaats
gevonden.
De Dresdner Bank zal over 1938
6 pet dividend uitkeeren (v. 5). De omzet
steeg in het afgeloopen jaar tegenover 1937
met 16 pet. De nettowinst bedraagt R.M. 11.68
millioen (9.62 millioen).
Volgens de Javabode heeft de N.V. Ver.
Glasfabrieken te Schiedam zich
voor de vestiging van een bedrijf in Indië ge
ïnteresseerd en zal in April a.s. een tech
nisch expert dezer fabriek worden uit ge
zonden om de situatie in Ned.-Indië op te
neimen. Nog dit jaar hoopt men aan de plan
nen uitvoering te kunnen geven.
De nieuwe weekstaat van de Bank of
England bevat 'verscheidene veranderin
gen in verband met het van kracht worden
van de Bank Notes Act 1939. De fiduciairo
biljetten circulatie wordt aangegeven met
een bedrag van 300 millioen pd. st (v. w
400 millioen pd. st.). Do-goudvoorraad, dlo
nu, gewaardeerd wordt tegen den geldenden
markt,pijs, bedraagt 226.414.000 pd. s.t (v. w.
126.414.000 pd. st). De totale biljcttencircula-
tie bedraagt onveranderd 526 millioen pd. st
RIVIERBERICHTEN
HANSWEERT, 2 MAART
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: j&ma, Fluyt: OUevos 2. Bon;
Corjeml, Smits; Ideaal Marcus; Telegraaf 10.
Wesistrate; idem 11. Hulstaert; Jannigje. van
Drimmelen; Johanna, Camermans; Ideaal, van
Denderen; Loulsy Q&tharlna. van Ballegooy;
Onderneming. Veldman; Alvracht 10. Dolk; ld
13, v. d. Graaf; Gerdlna, v. Gils; Ellse Maria
Kreeft.
WERKENDAM: Res Nova, Vorthorn; Chrl-Jo
Versluis.
KEKERDOM: Paloma. Maes; Arthur, de
B LITTERS WIJK: Scheldeboord, Ve
RAVENSTE1N Dlna, Oome.
ARNHEM: 2 Gezusters, de Rooy.
MAASSLUIS: Reiger Meersman.
GELDERMALSEN Pieternella SchUndel
VLAARDINGEN: Abberna, SweU
SCHIEDAM: Slelpnir, de Jonge
AMSTERDAM: Stad Amsterdam 2, Water-
HUIZEN; Alido, den Toom
GOUDA: Merwede. van Wijngaarden
DEN HELDER: Antruso. v d. Veeken
GRONINGEN: Spes Salutis Klos
AMSTERDAM: Elisabeth 15, Ymker.
DOESBURG: Spes Nostra, de Leeuw van
Weenen.
BALGOOY: Comus Olieslager.
DUITSCHLAND: Alk. Huyssen; Nussla 5.
Fabry; Julier. Hulsen; «Un Schelde 10. "a-
mermans: Onderneming, v. Blezen: Fatty, Ven
neman; Oom Engel de Ruyter, de Ruyter;
Arthur Gllle, Schmltt: Sark. de Vries: Flevo
Schurlnck; Hector, Fablg; Navexmotor 6, Ver-
Dorsten; Emmy, de
af. Pittsburg Tauwels; Rhot
in; Chlral Pauwels: Charlt
Joslna Geertrulda.
Hof-
)osse; Thejo
d. Stroom;
Adrlana, Heuvelman; Deux Fréi
Una, Brouwer: Neptun 3 Keuncn: Rhenus 40
Lupp; Allee, Everaart; Maria, v. Torre; Anfra
de Reuver: Jannlgje Dupré, Lena
Vogel: Adrlana. Ruitenberg; Clmbrla. Haantjes
Express 5, Wilbert; Rabat; Blom; Telegraaf 3
Heystek; Risico, ScholtenMargaretha. Bult
huis; Johanna. Burlks; Schelde 3, v Dort; Hei-
ma. Wendt: Mlssaurl. WUckmana; Henmor
Dhondt; Berthe v d Heuvel; Pax, TUlema;
Maria, Vermeulen; Johan, do Kurver; Spe»
Salutlse van Groezn; Antinea. Slgmund,: On
derneming Faasse: Main 119, Ostertag; Coralle
Seeldraayers, Cyrant, Boodts; Allne Goedgezel
HA NSW EERT. S MAART
ROTTERDAM: Lydla. van uyevelde; Tijdgeest
Feenstra; Vita Pugna. Koudenburg: Maria, v d
VtJvere; Ansa, de raaf; Bram 2. Kempeneers;
Nocot. Sterlln; Secunda, Klop; Stnadard 27. Man
n&erts: Telegraaf XI. Huybrechta; Alblasser-
dam. Hamelink; Johanna. Kik
AMSTERDAM: Clementine, van AkkeletJen;
Kben Haezer, Theunlsse; Vertrouwen, v d Vliet
Christina, Leunls; Stad Amsterdam 10, Spon-
DORDRECHT: Anher, Moes; Pender, de Roef:
Lion d'Or
WEURT: Coletta, van Steen; Goede Hoop, de
OPHOVEN: Jeanne, van Dtfk
GROUW: Hoop op Zegen. Feenstra
HOORN: Helena Jacobs. Muller
LEEUWARDEN: Verandering, Wennemer»
GORINCHEM: Jochl, Dupré
BERGEN OP ZOOM: 3 Gebroeders, d Breejen
St MAARTENSDIJK: Vertrouwen. Srhot
•s-HEHTOGENBOSCH: Marthe Johanna 3,
Reynlers
DELFT: De Dleii Dorné, Meuselaar
-rr dteÉm Ouwerkerk
ZONDAG, 5 MAART 1830
en SOl-t M. 8.53 VARA.
'RO. 5.30 VARA. «.30 u.
VPRO. 8.0©—12.00 AVRO. 8 55 Gram.muziek.
9.01 Sportnieuws. 9.05 Tulnbouwproatje. 9.30
Gram.muziek. 9.45 Causerie „Van Staat ea
Maatschappij". 9-50 Sportnieuws. 10.00 Harp-
voordracht. 10.30 Declamatie met muziek.-
11.00 VARA-Orke«t en Dubbelmanmenkwar-
tet „Smetana". 12.00 AVRO-Amusementsor
kest. (Om 12.20 Berichten). 12.45 Schilderij-
bespreking. 1.00 The Hawaiian Serenaders
en Orgelspel. 1.30 Causerie „De Indische
vrouw in actio". 1.50 Boekenhalfuur. 2.20 j
Omroeporkest. Hllvensvuimsch Vrouwenkoor
en solisten. 3.35 Gram.muziek. 4.30 De AVRO
Dance Band. Hierna: Sportnieuws ANP. 5.UI'
Gesprekken met luisteraars. 5.30 Kinderhalf
uur. 6.00 Sportreportage. 6.15 Sportnieuwe
ANP, gram.muziek. 6.39 Toespraak „Wie
denkt er nu al aan de Zomer?-. 6.40 Wij
dingswoord. 7.00 Ned. Herv. Kerkdienst. 8.00
Berichten ANP. Radiojournaal, mededeeltn-
gen. 8.20 AVRO-Musette-ensemble en solist.
8.50 Radlotooneel. 9.30 Omroeporkest en so
liste. 10.10 Cabaretprogr&mma. 11.00 Be-
Hchten ANP, Sportreportage. 11.8012.09 u.
HILVERSUM II. 415.5 M. 8.30 KRO. 0.30 NCRV.
12.15 KRO. 5.00 NCRV. 7.4511,00 KRO. 8.39
Morgenwijding. 9.30 Geref. Kerkdienst. Hier
na: de Geref. Gem. Zangvereen. „Looft den
Heere" en solist. 12.00 Gram.muzlek. 12.15
R. K. Muzlekvereenlglng „Harmonie". 12.35
Causerie: „Waarom een R. K. Bond van
Harmonlogezelsohappen?' 12.45 Vervolg con
cert 1.00 Boekbespreking. 1.20 KRO-Orkest.
2.90 Vragenbeantwoording. 2 45 u. Vrouwen
koor „Voce Conoordl'" en Kamermu* leken-
seonble. 3.45 Gram.muziek. 4.00 Voor de e-
ken. 4.55 Berichten. 5.00 Ned. Hervormde
Kerkdiens. Hierna: Orgelconcert 7.30 Gr.
muziek. 7.45 Berichten. 7.50 Gram.muziek.
8.00 Berichten ANP, mededeellngen. 8.15 u.
KRO-Orkest-, 8.45 KRO-Kamerkoor (afdee-
ling dames). 9.00 Planoduetten. 9 25 Cause
rie „Onder dwergen en oerwoudnegers van
de Motaba-rlvler". 9.45 Vervolg planoduet
ten. 10.10 Gram.muziek. 10.30 Berichten ANP
10.4011.00 Epiloog.
DROITWICH. 150© M. 12.35 Orkest 1.20 Kwin
tet. 2.40 Orkest 3.40 Octet 4.2C Causerie,
4.40 Harmonieorkest. 5.20 Causerie. 5.40 u.
Vlooi en plano. 6.30 Boekendlaloog. 6.59 Ra
dlotooneel. 7.50 Orgel. 8.15 Lof. 9.25 Radio-
tooneeL 9.55 Orkest 10.50 F-plloog.
RADIO—PARIS 1048 M. 10.00 Orkest. 12.30 Or
gel. LID Saxofoon. 1.20 Z&ng. 1.35 Orkest
3.10 Chansons. 3.20 Duetten. 3.35 Zang. 7.20
Orkest 8.35 Zang. 8.50 Opera. 11.29 Orkest
KEULEN 456 Mi 7.35 Solisten. 10.35 Voor sol
daten. 11.20 en 12.30 Orkest 1.20 Concert
3.20 Orkest 4 50 Radlotooneel. 6.50 Zang.
cello en piano. 7.30 Opera. 9.50 Orkest en
kwintet. 11.20 Nachtconcert
BRUSSEL 322 en 4-84 M. 32 S Mi 10.20 Ensem
ble. 11.20 Gewijde muziek. 11.59 Zang. 12.20
Concert 3.20 Orkest 7.20 Cello. 8.20 Bont
Programma. 10.30 Concert,
4 84 M: 10.20 Concert 11.36 Orkeet. 11.60
Zang. 12.05 Koor. 1.30 Orkest. 8.20 Sympho-
8 20 Orkest
10.30 Koor.
9.20 Saxofoonkwartet 10.05
10.50 Orkest
>rgd
Gram.muziek (Om 8.15 Berichten). 9.U0 Or
gelspel. 9.20 Gnam.muziek. 10.00 Morgenwij
ding. 10.15 Gewijde muziek. 10.30 Voor ae
AVRO-Aeollanorkest (Opn.).-
11.20 Orgel, zang en fluit. 12.00 De Roman
cers en soliste. (Om 13.15 Berichten). 12.45
Gram.muziek. 1.15 Vervolg concert. 2.00 uur
Gram.muziek en Declamatie. 3.00 Het Syl-
Trio. 3.40 Cabaretprogramma (Opn.).
Discoc
Berich'
srle. 5.30 Omroeporkest (Om
De AVRO- D
lobegeleldlng. 7.30 Vooi
Nightingale. 8.90 ut
VLAARDINGEN; Vi<
Berichten ANP. 8.15 Omroeporkest
list. 9.00 Interview. 9.15 Gev. programma.
11.00 Berichten ANP. hierna tot 12.00 gram.
muziek.
ILVERSUM n. 415,5 M. NCRV-Ult «ending.
8.00 Schriftlezing, meditatie. 8.15 Berichten,
gram.muziek (9.30—9.45 Gelukwenschen).
10.30 Morgendienst. 1L00 Christelijke Lec
tuur. 11.39 Gram.muziek. 12.00 Berichten.
12.15 Het AU Round-sextet, en gram muziek
2.00 Voor do pcholen. 3.35 Gram.muziek.
3.00 Wenken voor de keuken. 3.30 Gram.mu
ziek. 3.45 Bijbellezing. 4.45 Gram.muziek.
5 15 Voor de kinderen. 6.15 Gram muziek.
6.30 Berichten., vragenuurtje. (7.007.15 n.
Berichten). 7.45 Gram.muziek. 3.00 Berlcn-
ltsten (opi
Vervolg van 8 15. 19.10 Berichten ANP, "ac
tueel halfuur. 10.40 Gram.muziek. 10.45 Gym-
"1.00 Gram.muziek. 1L5012.00
.20 Zang. 12.20 Reli
gieuze causerie. 12.45 Orgel. 1.20 Muziek
korps. 2.90 Declamatie. 3 20 Orkest. 4.30 il
Orgel. 5.30 Zang. 5.40 Septet. 6.40 Causerie.
7.20 Variété. 8.20 Causerie. 8.40 Zang, »n
plano. 9 45 Bultenlandsch overzicht. 10.00 u.
Operette. 10.35 Orkest 11.35 Ensemble.
BRUSSEL 322 ea 484 M. 322 Mi 7.20 Mandoli
ne met plano. 8.20 en 9.20 Cabaret.
484 Ms 12.20 Orkest 12.50 en 1.30 Orkest.
1.50 Orkest. 5.20 en 5 55 Orkest. 6.35 Zang.
7.05 Piano. 8.20 Orkest 9.05 Opera. 9.59 Or
kest
RADIOPARIS 1648 M. 11.20 Orkest. 12.J0 u.
Zang. 1.05 Orkest. 2.35 Zang. 3 35 Cello. 4.4?
Zang. 5.05 Piano. 6.50 Plano. 7.20 Orkest
8.60 Or keet 11.20 Radiotooneel.
KEULEN 456 M: 6.30 Orkest. 7.50 ..Drel Mnsl-
kanten". 11.20 Orkest. 12.35 Orkest en ac
cordeonduo. 1.30 Concert 3 20 Orkest. 5.45
Viool en piano. 7.30 Voor .««Mdatwn. 8.20 uur
Weekoverzicht 8.40 Orkest 9.50 Orkest cn
planoduo.
MIDDELHARNIS: Catharlna, ThUssen
ENSCHEDE: Netty, Blemens
GRONINGEN: Fiat. Pasveer
ZWOLLE: Disponibel, Steenbergen
WORMERVEER: WUma, Broeders
SCHIEDAM: Inconstant. Muller
UTRECHT: St. Jan. Fetcrs
ENSCHEDE: Onderneming. Faasse
ROERMOND: Vüemn. Heülen
DUITSCHLAND: Navexmotor 1 Blommsert-
Mannheim 231, Zlmmermnnn- Montana, Hen
driks; Sahara, van Schljndel;- Najade. Schuur;
Minerve. Elmer: Trio. Stolk: Baden 13. Oopfm;
Cecilia, v d "Voorde; Pieternella. v d klooster;
Vesalia. Fals: drl. de Boer: Rhelnfnhrt 125.
Heuss; Johanna Adrlana, Schot; Tonrane Krob-
bbch; Krle-nhild, Blerweiler: Carl MllehsaeK
Lcmpens; Express 27. Feuerpell; Rhelnunièn
Verduln; Janna Helna, Smits: Emma vsn Hobo
ken Geerts; Daniel, Schmlttz; I.emo Hilllcke:
d Booga^t: Littoral. Wullaert: Adrlen
Stobbelalr; Gera>* Kremer. Seeldraayers; Mil.
Karelse; Jordaenz, Kolberg; P.edemptor. Braele
mans; Gent. van l>^t; Phenlx. Busbach; Pool
ster. Borms: Orlon Schneldler
BELGIE: Era, Verbeeck; Leta. Melsen- Seblnt
Fink: Anjo. Pohlmann; Rousseau Gorka- 8 Ge
broeders. Broeken: Clerq. Tan ja. Vermeulen:
Op Hoop van Zegen. Fontbn; Emanuel. Faasse-
Leon. Roeneyn; Jannetje de Jong; Anna 7. dé
a: St. Gerard. Joos: Catarlna, Schot: Stad
sterdam 3. Sponselee; Gruno.- Meyer; Bata-
r. Mutgert: Soar. Schnorr; Louise van Den-
---en: Gr. Ammers 4. Groene veld: Gr. A-rimers
3. Boele? Odlllla. Vermeulen: Cronella de Witte
Coeben. Schroth- Atlas. Mortens- Tojo ter-ra
Adrlana. Faasse: Wjlea. van Gils; Maria Alh-r-
tina. v d Veeken: St. Gerard 2. Joos: Geert ie.
Tunteler: Jacoba Cornelia, v d Heuvet; ne Hoop
Grlwls; Broedertrouw, den Rooven; Serafine, v
Acker; Broedertrouw, van Mil: 2 Ge'ir-odera
>man: Dom», de Souter: Mon Re va Nauwe
-s: Elisabeth, Aarnotidse; Mlchelét Mare-eu
Primula, van Zuetrem: Stad Kort nik. d.« tem-
per: Maria. Wendt; Hnnlei n<etr; Maseara,
Helntzelmann: Slwa, Roedlg: Amst-rd'-ri. Bf.-k-
haus; Onderneming. Roukema: Telerroaf tg
r.'n -or T- r
Norbart; Celestlne, vanRegemnrtelVertrouwen
BothRisico. Smedeman; Mannheim I9s
Schut*: mbulant, Letnlnga: Rhenus 37 Votrei-
Reckllnghousen. Imker: Neutraal. Rennlngs-
Eendracht Faasse; Nooit V.'.maakt. Steenber-
Mannhelm 201 Gefw»; Schwarhorn. Drelss
«-—tel van Kessel; Amstel 8. Harthoorn;
Rival, Kupurua; Wllcor, van Meel