ÏÜQi»
ASPIRIN
NORTH CTATE
MAANDAG 27 FEBRUARI 1939
EERSTE BLAD PAG 2
SCHOONMAAKBEDRIJF
GLAZENWASSCHERIJ
AMSTERDAM ROTTERDAM
VELSEN DORDRECHT
HAARLEM UTRECHT
LEIDEN HILVERSUM
DEN HAAG GRONINGEN
DELFT BRUSSEL
Dagelijks inwendig schoonhouden van gebouwen
(Reel.)
Het Palestijnsche
vraagstuk
Ronde-tafel-conferentie
in den herfst
De voorstellen, welke de Britsche re
geering bij de Palestina-conferentie zal
indienen, behelzen, naar Reuter ver
neemt, als hoofdpunt het denkbeeld
van een rondetafel-conferentie in den
a.s. herfst, naar het voorbeeld van de
besprekingen, welke werden gehouden
ter vaststelling van de nieuwe grond
wetten van Indië en Egypte.
Koning George zou, namens de Britr
sche regeering, niet alleen de politieke
vertegenwoordigers van Palestina en
Groot-Brittannië uitnoodigen, maar ook
deskundigen op het gebied van grond
wetten.
De Britsche vertegenwoordiging zou
ook bestaan uit leden van de oppositie
partijen, ten einde de toekomst van
Palestina boven de partijpolitiek te
plaatsen.
Naar Reuter meent, heeft de Britsche re
geering den wensch uitgesproken, dat een
zelfbestuur in Egypte wordt ingesteld, hoe
wel duidelijk werd gezegd, dat zij niet on
middellijke invoering daarvan verlangt
Op de rondetafelconferentie zal ongetwij
feld ook gesproken worden over een ver
drag met Groot-Brittannië, ter bescherming
van de Britsche belangen in Palestina en
.van de verschillende gemeenschappen.
In afwachting daarvan wordt, volgens
Reuter, voorgesteld de adviseerende uitvoe
rende raden uit te breiden met Joodschc
en Arabische niet-officieele leden, di» dooi
den hoogen commissaris zouden worden
benoemd. Het is mogelijk, dat die leden
ministers zonder portefeuille zouden zijn.
Naar Reuter verneemt heeft het bestuur
van de Jewish Agency begloten een catego
rische verwerping van de Britsche voor
stellen aan te bevelen. De eindbeslissing
ligt nu bij de commissie van Zionisten en
niet-Zionisten, die de Joodsche delegatie
,van advies dient en die morgen de aanbe
veling tot verwerping zal toestudeeren. In
het onderhoud tusschen de Britsche en
Joodsche vertegenwoordigers, zal, indien
de commissie van advies zich er mee ver-
eenigt, worden verklaard, dat de regee-
ringsvoorstellen geen basis vormen voor
.verdere besprekingen.
De Joodsche nationale raad heeft reeds
thans de volgende verklaring gepubliceerd:
„Een voorstel, dat het einde van het Pa-
lcstinamandaat, volgens de Balfourdeclara
tie, zou beteekenen en een onafhankelijken
staat onder controle van een Arabische
meerderheid invoeren, zou dp fundamenten
van het Joodsch nationaal tehuis aantas
ten. Dat plan zal stuiten op het verzet der
Joodsche bevolking van Palestina en het
geheele Joodsche volk. De Joodsche bevol
king zal zich in haar geheel kanton tegen
elke poging haar een minderheidsstatuut
op te loggen en haar vrije ontwikkeling in
haar vaderland te belommeren. In hot land
Israels zal geen Joodsch ghetto komen."
Inmiddels is de rust in Palestina nog
steeds niet weergekeerd. Te Haifa zijn een
Joodsche chauffeur en een man, die naast
hem zat, door een bom gedood. Als gevolg
daarvan is in de Arabische wijk de beperk
te staat van beleg afgekondigd.
Exceltlor Heren- of Damesrijwiel,
met orlq. Torpedonaaf. Kettlngkait,
enz. voor i6.—
Nikkelen delen zwaar verchroomd,
modelwerk geheel roestvrij, de
allerbeste Engleberl banden, het
kan niet beter. Drie Jaar garantie.
Franco levering.
Iedere 25ste koper van een rijwiel,
krijgt het volle bedrag terug. Staat
ondor controle van N.V. Commer
cieel Propaganda Bureau, Kneuter
dijk 11, Don Haag.
Vraagt prljsc
Hongaarsche nazi-leiders
naar concentratiekamp
Zeven en veertig leiders der Hongaristen,
de nationaal-socialistische beweging, welke
dezer dagen door de Hongaarsche regeering
werd verboden, zijn naar een concentratie-
kamp overgebracht. Tot hen behooron jour
nalisten, een professor, eenige lagere regee-
ringsambtenare en eenige reserve-officie
ren die allen de kans loopen tot twee jaar
gevangenisstraf te worden veroordeeld.
De politici heeft in de provincie tweehon
derd tot driehonderd personen gearresteerd.
Een groot aantal dergenen, die te Boedapest
zijn gearresteerd, zijn, na een waarschuwing
te hebben ontvangen, weer op vrije voetien
gesteld.
De politie heeft ook een hoeveelheid pro
pagandamateriaal en een zeer groot aantal
documenten in beslag genomen. De fondsen
van de organisatie zullen worden verbeurd
verklaard en voor liefdadige doeleinden
worden aangewend.
Het schijnt, dat de politie de meeste ge
heime codes en documenten, de organisatie
betreffende, heeft in beslag genomen.
Het gevaarlijkste was een geheime groep,
het zwarte front, wélke verantwoordelijk is
vor den bomaanslag, welke begin van de
maand op de synagoge werd gepleegd.
Dank zij de in beslag genomen papieren
kon de identiteit van vrijwel alle leden wop
den vastgesteld. Er zijn 67 personen gear
resteerd, doch nv-n gelooft, dat verscheidene
personen reeds naar Weenen zijn uitgewe
ken.
Hoewel de Hongaarsche regeering haar
maatregelen met succes en met een mini
mum van onrust heeft ten uitvoer gelegd,
gelooft men algemeen, dat de kwestie niet
zoo gemakkelijk kan worden geliquideerd.
Frankrijk wil goede buurschap
met Spanje
Een rede van Bonnet
In een rede te Gourdon (departement Lot)
hoeft de Fransche minister van buitenland-
sclie zaken Bonnet zijn groote vreugde uit
gesproken over de steeds inniger wordende
Fransch-Britsche vriendschap, die ook tot
uiting is gebracht in de houding van beide
landen ten opzidhte van Spanje.
Frankrijk wil met Spanje relaties van
goede nabuurschap, herstel van den handel
011 wenscht ook tegenover het Spaansche
volk zijn humanitaire verplichtingen na te
komen. Ten slotte was het de wensch van
Frankrijk, dat het geen nieuwe grenzen zou
moeten verdedigen.
Bijgevolg moest Frankrijk bij de regeering
te Burgos vertegenwoordigd zijn. Voor het
aankoopen van diplomatieke betrekkingen
hebben wij Lóón Bérard naar Burgos ge
zonden, die zich met volle toewijding van
die delicate taak heeft gekweten.
Overgaande tot de algemeene politieke si
tuatie zeide Bonnet ten slotte: Frankrijk zal
niet toestaan, dat men het Fransche rijk
aantast, dat met Fransch bloed en Franschen
arbeid is opgericht. Het zal dat gebied on
aangetast handhaven, zooals het er zijn sou-
voreiniteit zal in stand houden. Niemand kan
hieraan twijfelen, oif er verwonderd over zijn.
De Fransche politiek heeft de vriendschap
pen van Frankrijk in het buitenland ver
sterkt. In het binnenland beantwoordt de
politiek der regeering aan het gezond ver
stand en den wil van het Fransche volk. Als
het gaat om de vaststelling der politiek moet
men zich tot hot Fransche volk wenden.
Aan het einde van zijn rede is op voorstel
van Bonnet een telegram ,van hulde aan
Daladier gezonden.
Ciano's bezoek aan Warschau
De dlirecteur van die „Giomale dTtailüa"
doet in aen zeer uitvoerig bericht uit War
schau o.m. uitkomen, dat de ItaMaansoh-
FoolsChe ontmoeting, hoewel belangrijk
geen enkele nieuwe diplomatieke actie noch
eenrigo beslissing ten gevolge zal hebben,
welke verwijdering op politiek gebied ten
gevolge zou kunnen hebben. Er zal geen
e nik el pact worden onderteekenid en Pollen
zal geen enkel besluit in deze of gene rich
ting nemien.
De ontmoeting beoogt vooral een ophel
dering der betrekkingen tuseohen de beidie
landen door een onderzoek van den toe
stond en de Europeesohe kwesties, welke
hun belangen en de richtlijnen van hun
politiek raken.
Het blad wijst ten slotte op de eeuwen
lange vriendschap tusschen de bedde landen
en besluit, dat een onderzoek der algemeene
en bijzondere belangen van ItaMë en Polen,
in vol!ledige overeenstemming miet die groote
beginselen van de as, hoewel binnen het
luider dier uitgebreide taak der Pooleche
jjaliitiiiek. er toe bestemd is in hartelijkheid
en tot voordeel van beide naties en Europa
te verioopen.
BAKOE, 26 Fobr. De stoomschepen „Tsjka-
lof, „Lozio", „Vski" en „Schmitt" zijn met
vier vliegtuigen vertrokken om hulp te bie
den aan 570 visschers, die meegevoerd wor
den door ijsscliotsen, welke zich van den
oever losgemaakt hebben. Men heeft reeds
380 hunner gered met hun paarden en mate
rieel. De nasporingen worden voortgezet.
Te Washington is op 53-jarigen leeftijd
overleden Hirosji Saito, gewezen gezant
Japan te Den Haag. Hij maakte o.a.
deel uit van de Japan9che delegatie ter vre
desconferentie, en woonde eveneens de eer-
ste zitting van dien volkenbond bij. Van
19321934 was hij Jaipamsch gezant te Dien
Haag. Tijdens zijn tweejarig verblijf te Den
Haag wist Hirosji Saito zich vele vriendlen
te maken, die hom in 1934 niet dan noode
als ambassadeur naar Washington zagen
'ertrekiken. In 1937 weigerde Saito de hem
aangebodJen partefeuMe van buitenlandsche
zaken. Eenigen tijd geleden is hij ais am
bassadeur afgetreden.
Zorg Aspirin in
huis te hebben!
MKT BEPROEFDE GENEESMIDDEL BIJ GRIEPt
(Red)
Hirosji Saito overleden
Bérards missie beëindigd
Bérard. die Fransche afgezant te Burgos
is te Parijs teruggekeerd!, daar hij zijn mis
sie in Spanje als beëindigd beschouwt
Het nationalistische ministerie van bui-
tenfliamdisch'e zaken te Burgos heeft een com
muniqué van dien voltgerudlen dmflioud gepu
bliceerd „De besprekingen van Bérard en
Jardlana zijn geëindigd. Zij verhopen in een
sfeer van wederzijdedhe hoffelijkheid en
hebben öi/et mogelijk gemaakt op bevredi
gende wijze enkele der problemen, die tus
schen beide lenidien hangen, op te lossen. Na
ondierteekending der accoordlen heeft Bérard
afscheid genomen van Jordana en is naar
Frankrijk teruggekeerd, van oordleel zijnde,
dat de opdracht, die die Fransche regeering
hean officieel gegeven had, vervuld was".
Het machtsmisbruik in Rusland
Gepeoe-mannen voor den rechter
Vier gewezen Gerpeoe-amMcrtairen staan
Leninek (Weet-Siberië terecht wegens
ongemotiveerde arrestaties wan schoolkinde
ren. Zij zouden kinderen van fiien tot twaalf
jaar hebben aangehouden wegens politieke
en contra-re vol utionaire vergrijpen.
Dit proces is het derde van dezen aard,
dat dit jaar wordt gevoerd. Het vormt een
onderdeel van een algemeene campagne
tegen machtsmisbruik.
NIEUWE GRONDWET OP MALTA
Sir Charles Bonham Carter, de gouver
neur van Malta, heeft de nieuwe constitutie
afgekondigd^ welke voorziot in de oprich
ting van een regeeringsraad, die het volk
zal vertegenwoordigen door gekozen verte
genwoordigers in samenwerking met de
regeening. Een datum voor de verkiezingen
is nog niet bepaald. De raad zal bestaan uit
8 officieel e ledten, 2 md et-of ficieele door den
gouverneur benoemde ledten, en 10 gekozen
leden. De gouverneur bekleedt het voor
zitterschap. De nieuwe constitutie as een ge
volg van de sinds lang gaande agitatie vooi
herziening van den regeeringsvonm.
EEN DUITSCH LIJN-
VLIEGTUIG VERDWENEN
Tien personen aan boord
Te Benlijn is officieel meegedeeld^ dat een
Duitsoh vl iegtuig, dat Vrij dug te Genua had
moeten aankomen> dodh toen reedis vele
uren over tijd was, thans als verionen wordt
beschouwd. Het toestel had tien personen
aan boord, onder wie zes passagiers. Heit
vliegtuig moet, naar vernomen wordt, op
het traijeot Ba'beanenGenua zijn zoek ge
raakt.
De evacuatie der links-Spaansche
autoriteiten
Een aanbod van Londen en Parijs
In goed ingefliichltle Spaansche kringen te
Parijs, aldus Havas, verklaart men, ciat Del
Vayo van de Britsche en Fransdhe regeerin
gen een aanbod heeft ontvangen aangaande
evienitueele evacuatie van republikeiinsclhe
SpaaneChe autoriteiten, die reden hebben
reipressailles te vreeaeru Mlen meent in de
zelfde kringen dlat meer dan tienduizend
mensohlen in die termen vallllen.
Del Vayo zou zeer binnenkort naar Ma
drid terugkeeren tteneimdo hot lot van zijn
mede-ministers te dieelen.
Buitengewone ministerraad
te Brussel
De Beflgieohe ministens hebben Zaterdag
van 10 tot 1 uur in een buitengewonen mi-
nisteraad vergadteixL Over het resultaat
der besprekingen nomen rij het diepste stil-
zjwijgen in acht Evenwel iegdlen zij een
zeker optimisme aan dfön dag wat betreft
de oplossing der hangende moed'li jiklhodten.
Aangaande het geval-M a r t e n s, zou de
ministerraad zich voorstellen een commissie
van magistraten to benoemen, om deze te
belastert met oen onverwijld onderzoek.
Een beeldschoone bendeleidster
gearresteerd
Aanvoerster van 17 boeven
Een beeldschoon meisje van 27 jaar, Ange
la Wem e r, die de leidster bleek te zijn
van een bende inbrekers, waarvan twaalf
mannen en vijf vrouwen deel uitmaakten, is
te Weenen gearresteerd.
Haar vriend, die eveneens lid van de ben-
0 was, werd enkele dagen te voren in ar
rest gesteld, verdacht van een poging tot
moord op een directrice, van een jiostkan-
toor in een dorpje aan den beneden-Donau,
nadat hij des nachts in het postkantoor had
ingebroken. In zijn woning werd een huis
zoeking verricht, evenals in de woning van
Angela Werner, waar een groote hoeveel
heid juweelen en vele andere gestolen voor
werpen werden aangetroffen.
Hierna werden ook de andere leden van
de bende, wier namen men op een lijst, die
men in het huis van Angela Werner vond,
aantroif, gearresteerd. Allen verklaarden, dat
de schoone Angela hun leidster was en dat
zij gedurende het afgeloopen jaar een groot
aantal inbraken had georganiseerd. Volgens
de recherche zouden het er niet minder dan
103 zijn geweest. De opbrengst van de gesto
len goederen wordt door de politie op ruim
40.000 guldteu geschat.
ITALIË WIJST JOURNALISTEN UIT
Drie buitenlandsche journalisten hebben
bericht gekregen, dat zij Italië moeten ver
laten, te weten Paul Gentizon, sedert
twaalf jaar Romeinsch correspondent van de
„Temps" en voorts van verscheiden Zwitser-
sche bladen; Hod el van de „Neuo Zürcher
Zeitung" en Pcdrazzini, die eenige an
dere Zwitsersche bladen vertegenwoordigt.
Zij moeten voor 6 Maart vertrokken zijn. De
autoriteiten hebben bij deze uitzetting geen
toelichting verstrekt.
Van semi-officieele Duitsche zijde wordt
medegedeeld, dat tot November 1938 onge
veer 140.000 Joden Duitschland hebben ver
laten, terwijl sedert dien ongeveer 100.000
Joden uit het land zijn vertrokken.
De meesten van hen zijn naar de Ver-
eenigde Staten gegaan, verder naar de sta
ten van Zuid-Amcrika, Engeland, Frankrijk,
België, Nederland, Zwitserland en
China.
UIT OOST- EN WEST-
INDIE
Een kampong-oorlog
in de Bataklanden
De Deli Crt vertelt:
Zooals indertijd reeds in dit blad werd ge
meld, kwam het te Loeban Nabolon tot een
groot gevecht tusschen twee Bataksche kam
pongs Amborgang en Nalela.
Bron der ruzies was een twee hectare
groote weideland, dat door Amlborgang zon
der goedkeuring van Nalela, dat ook rech
ten op dezen grond bezat, voor sawalidoel
einden werd bestemd, waartoe men er ver
schillende werkzaamheden op uitvoerde.
Onder leiding van de radja's werd ge
tracht de zaak onderling te beslissen, doch
dit gelukte niet en met den dag werd de
verhouding slechter. Marktgangers en vee
houders van beide partijen werden in het
veld lastig gevallen; men kon van een
waren oorlogstoestand spreken.
De situatie werd zeer critiek, toen uit
Amborgang een vrouw zich tot haar broer
te Nalela wendde met de mededeeling, dat
hij moest oppassen, want een week later
zou Nalela in brand worden gestoken.
Nalela geloofde in hel begin niets van
dit verhaal en dacht aan blufferij, doch
niettemin zette men op den bcwusten dag
Andoehoer uit Nalela op een berg in de om
geving op den uitkijk. Wij weten niet of er
een 6peciale reden was om „Andoehoer" uit
te zoeken, want „Andoehoer" beteekent „tor
telduif", doch in elk geval was hij de ge
kozen man.
De slag begint
„Tortelduif" behoefde niet lang te wach
ten. Op drie kilometer afstand zag hij spoe
dig in het dal zwarte stippen aankomen en
hij blies alarm. De vijand was in aantocht.
Onmiddellijk kwam alles in Nalela in rep
Haastig spoedden de mannen zich
met hun wapens naar een smalle bergrug
tusschen twee diepe ravijnen, waar de door
tocht van den vijand zou worden gestuit.
Niet lang daarna had de strijd plaats, een
gevecht van man tegen man, waarbij goloks,
knuppels en spiezen werden gebruikt. Voor
de politie arriveerde, die door een kampong
hoofd werd gewaarschuwd, waren er dan
ook meerdere gewonden gevallen, die allen
naar het hospitaal were.on overgebracht.
De groote Rapat behandelde dezer dagen
de strafzaak en het duurde een gehcelen
dag alvorens alle beklaagden en getuigen
gehoord waren.
Tenslotte werden drie Bataks uit Ambor
gang elk veroordeeld tot zes maanden
gevangenisstraf. Uit Nalela kreeg een Batak
In elk opzichtI
superieur
20 voor 25 een té
I AMERICAN JciGARETTES
BelLine 1001C
MODERN STANDGROEN;
GEGAP, 5JAAR STANDHOUDEND
IN 5uüfc REGEN-en MIST VAST P,c,° T
Ed, SchaepmariECszwoLLEl
Kou Griep Pijn
Mijnhardtjes bewijzen U goede diensten.
Doos 30 en 50 ct.
(Red)
DINSDAG 28 FEBRUARI 1030
HILVERSUM I 1S75 cn 301.5 M. AVRO-U|<«mi-
dlnic. 8.00 Orgelspel. (Om 8.16 Berichten),
8.20 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgenwijding,
10.16 Gramofoonmuziek. 10.30 Voor do
Vrouw. 10.35 Het Omroep-Strükorkest 11.00
Wenken voor de huishouding. 11.30 Omroep*
orkest en het Grinke-trio. (Om 12.15 Be*
richten). 12.30 Gramofoonmuziek. 1.00 AVRQ
Amusementsorkest. 1.30 Gramofoonmuziek.
2.16 Het Grinke-Trio. 2.45 Knlples 3.45 Het
AVRO-Vaudeville-orkest en solist (ópn.)
4.30 Kinderkoor. 6.00 Voor de kinderen. 5.30
Het AVRO-Salon-orkest. (Om 6.25 Berichten)
6.30 Gramofoonmuziek. 7.00 Voor de kindo
ren. 7.05 Vioolvoordracht. 7.30 Engelsche lew
8.00 Berichten ANP. Radiojournaal, mededee-
lingen. 8.20 Gramofoonmuziek. 8.30 Bonto
Dlnsdagavondtreln. 10.00 Radlotooneel.
Band.
ILVERSUM II 415.5 M, KRO-Ultacndlng. 8.00
9.15 Gramofoonmuziek. (ca. 8.16 Berich
ten). 10 00 Gramofoonmuziek. 11.80 Gods
dienstig halfuurtje. 12.00 Berichten. 12 ir
KRO-Melodisten en solist. (1.00—1,20 Gra
mofoonmuziek). 2.00 Vrouwenuur. 8.00 Mode-
cursus. 4.00 Gramofoonmuziek. 6.00 ICRO-or*
kest. (5 456.05 Felicitatlebezoek). 6.36 Be
richten.'sportpraat je. 7.00 Berichten. 7.15
Cyclus „Naar de nieuwe gemeenschap''. 7.46
Gramofoonmuziek. 8 00 Berichten ANP, mede-
deellngen. 8.16 Htdenemedltatie. 9.30 Het
Stede lijk Orkest van Maastricht en solist,
10.30 Berichten ANP 10.40 Reportage (opn.)
11.10 Gramofoonmuztek. 11.30 Gregor Serban
iensch orkest. 11.5012.00 Gra-
iziek.
DROITWICH 1500 M. 12.20 Radlotooneel 12.50
Band. 4.15 Klelnorkest. 4 46 Piano. 5.20 Cello
kwartet 5.40 Zang. 6.46'Orgel. 7.20 Orkeat.
7.50 DLscuis^le. 8.20 Orkeat en koor. 9.45 Dis
cussie. 10.10 strijkkwartet. 10.50 Orkest.
RADIO-PARIS 16-48 m. 12.36 Zang 1.10 Staf-
muzlek. 2.35 Piano. 2.60 en 4.40 Zang. 4.65
Viool en plano. 5.25 Orkest. 6.35 Zang 6.50
Viool. 7.20 Orkest. 8.35 Kwartet. 9.50 fi.adio-
tooneel.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 8.20 Orkest en
koor.
4s4 M.: 12.55 en 1.30 Orkest. 5.20 Orkest. 6.3S
Planoduetten. 8.20 „Martha"', opera.
61. De trein reed nu veel langzamer. Ze
naderden Haarlem.
Weer die vreselijke gil-fluit
Kwiebus' hart bonsde sneller.
Nou kwam het er op aan, om ongemerkt
te ontsnappen.
Een hevige schok
Dc trein stond.
Kwiebus gluurde voorzidhtig om 'n hoekje.
De schrik sloeg hem op het lijf.
Het perron stond vol met mensen. Alle
maal hoge Omes. En alles was versierd! Ze
juichten iemand toe, die in de trein zat
In wilde angst duwde Kwiebus de pakken
opzij.
door CotectiL
7eeJténirwea wn
einKra^
62. Eraf moest hij eraf!
Meteen bungelde hij al achter aan de wa«
gen.
Een sprong bons, pardoes tegen een
deftigen sinjeur aan.
Bijna gepakt maar als een aal zo glad
weer tussen de twee grijip-handen doorge
glipt.
Er werd geschreeuwd
Naar Kwiebus gewezen.
Waar moest hij heen?
Rechts? Links?
Rechts maar, de rails langs, daar waren
geen mensen.
.Vlug Vlug!
S7)e2jtxm luii de x
Voor Timotheüs^voorrechten heeft Sander weinig oog.
Ligt bij hen, die van hun jeugd aan de Sdhriften hebben ge
kend niet het gevaar voor de hand, de stem van den opvoe
der of leermeester voor de stem Gods te houden? Daarom
tracht Sanders zich vrij te maken van menschelijke invloe
den, wat zijn innerlijk leven betreften zoekt hij onder
wijl, als een detective den dief, een man die achter zijn strijd
Staat, een die ernstig en beslist verklaren durft: ik heb ge
vonden.
Even heeft Sanders gedacht in den persoon van Brink
man dezen man te hebben ontmoet, doch al heel spoedig is
hij hiervan terug komen. Voor een dieper geestelijk contact
is bij Brinkman geen aanknoopingspunt te vinden. Deze man
schijnt tè zeker te zijn. Met een verwonderlijke handigheid
weet hij ook de meest ingewikkelde vraagstukken in- en uit
elkaar te zetten, zonder ooit zichzelf te geven of het hart
van den ander te raken. „Mijn God, is Uw koninkrijk dan
een rekensom", zoo heeft Sander op een avond uitgeroepen,
toen hij thuiskwam van een viergaideuag^ zijn t.'baas'V
weer eens zoon kunststuk had uitgehaald. Sindsdien heeft
Sander een zekeren innerlijken angst voor Brinkman, en is
zijn lichte vrees voor wat hij een „systematisch-Christen-
dom" noemt, bezig uit te groeien tot mokkend verzet.
In die dagen komt hij in aanraking met Adriaan Wie-
dhers, den bestudeerden kruidenierszoon, in wien hij iets van
Brinkmans benijdenswaardige zekerheden terugvindt, doch
zonder de hem zoo hinderlijke „routine". Wiechers staat nog
schuchter tegenover het 'heilige, en Wiechers heeft ook zijn
moeilijkheden, dat merkt Sander spoedig genoeg, die hij in
de kracht van zijn jong eerlijk geloof te boven tracht te ko
men. Bij alfle verschillen in leven en opvattingen bindt hem
dit aan den talentvollen voorz. van Onderzoekt de Schriften.
Wiechers op zijn beurt wijst ditmaal de hem geboden
vriendschap niet af. Wellicht juist door zijn gedwongen om
gang met de jongens der vereeniging, die in nagenoeg alle
opzichten verre zijn minderen zijn, waardeert hij de genegen
heid van een jongeman als Witkop. Sander dringt zich niet
op, en Sander verhindert hem niet zichzelf te zijn. Sander
neemt hem zoo hij is. Zoo steunen deze beiden elkander.
Sander vindt een tehuis in de huiskamer van Wiechers,
die in elk geval te prefereeren is boven zijn eigen ongezellig
kosthuisvertrek, en Adriaan smaakt ongekend genot op de
wandelingen, waartoe Sander hem weet te bewegen. Voor
het eerst na zijn kinderjaren ziet hij boomen en struiken an
ders dan als illustratie van een aan alle poëzie en romantiek
gespeend plantkundeleerboek. De roep van een vogel in de
stilte van den avond blijkt in staat hem op een oogenblik
ziek te kunnen maken van onbestemd verlangen, dat, als hij
het zich tracht te realiseeren, weer snel op de vlucht slaat.
De late zon over weids en water herinnert hem aan
Sprookjesland, waarvan hij bijwijlen niet meer weet, of het
droom of werkelijkheid is geweest
Vanzelf wordt er, vooral op die tochten, ook wel van ge
dachten gewisseld, waarbij de beide vrienden het veeltijds
wel niet geheel eens kunnen worden, doch waaruit geen ver
wijdering ontstaat.
Sander komt door deze nieuwe vriendschap zoo onge
merkt weer wat dichter bij de Ghristelijke doctrine, en Adri
aan raakt los uit een na zijn schooljaren aangenomen levens
houding, die ver boven zijn leeftijd ligt.
Hij gaat zich weer bewust worden, dat hij jong is: Even
twintig. Sander is een jaar of wat ouder, doch ook hij staat
nog in de vroege lente van het leven. Voor hen beiden ligt
naar menschelijke berekening nog een toekomst. Sander zou
het wel weten, als hij zijn begeerde aktes maar alvast had,
en een behoorlijke vaste plaats, Adriaan behóéft niet te
wachten op gunstiger financieele omstandigheden. Adriaan
hééft een vaste plaatsen Adriaan weet het NIET.
Zoo filosofeeren ze er over, of het wellicht slechts het
streven op zichzelf is, dat een zekere voldoening geeft en
niet het eenmaal verworven bezit. Sander meent de oplos
sing te weten: het streven ligt in den aard der jeugd; een
man op jaren zit graag aan de gedekte tafel. Daar schuilt
goddelijke wijsheid in en het geheim van een betrekkelijk ge
lukkig leven, ondanks de ontelbare moeilijkheden, die een
mensch in een lange reeks van jaren te overwinnen heeft,
eer hij zich een bescheiden plaatsje aan die tafel weet te be
machtigen. Ook is hiermee een stuk van de tragiek van den
rijken jongeling verklaard.
Voor de praktijk van Adriaans leven biedt deze opvatting
tevens waardevolle perspectieven.
„Je leeft te oud voor je jaren", zegt Sander.
„Is er nu inderdaad geen kans, dat je er eens uitkomt?
Word desnoods bediende in een zaak ergens in een groote
stad. Doe daar wat levenservaring op, lijd er desnoods wat
armoeDat komt je later ten goede. Je droogt uit als je
hier maar blijft hangen tusschen de toonbank en de huiska
mertafel".
Adriaan voelt in het eerst neiging zijn vriend af te wereru
Begint deze zich nu ook al met zijn doen te bemoeien? Spoe
dig echter vindt hij den moed om te erkennen, dat althans
de idee van Sander nog zoo dwaas niet is. Zelf heeft hij in
deze richting nog niet eerder gedacht. Een bepaald plan is
het ook nu nog niet, meer een losse gedachteen als
Adriaan dan eenmaal zoover is, dan heeft hij ook zijn ziel
maar open te zetten. Met geweld onderdrukte verlangens
komen met groote heftigheid weer boven. De gansche oude
strijd laait opnieuw op.
Heeft Sander dit bewerkt? Is dit de wrange vrucht van
Adriaans eerste vriendschap? Ofmoet hij dit verklaren
als een natuurlijk opwaken uit een ongezonden slaap?
Adriaan helt er toe over het eerste aan te nemen, ofschoon
hij weet, dat het tweede de juiste verklaring is. Zijn eerlijk
heid en trouw worden in die dagen op een zware proef ge
steld. Is het niet beter de oogen maar weer met geweld te
sluiten? Heeft hij niet reeds meermalen zichzelven met een
forschen zwaai teruggehouden van het avontuur? Hij be
geert dit immers niet? Een stil en gerust leven, dat begeert
hij, dat heeft hij, ondanks alle verschil, van zijn Vader. Zich
zelf zijnhij kèn buiten gezelligheid en vriendschap. Per
slot heeft hij niemand noodig..._
Adriaan deinst terug voor den strijd**»
