Buitenlandsch beleid
vraagt zelfstandigheid
NATIONALE INDUSTRIE
E.M.I. - UTRECHT
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1939
TWEEDE BEAD PAG. 5
Uit het in Artis te Amsterdam vertoevende leeuivenpaar „Adis" en
t>Abeba" zijn onlangs weer drie welpen geboren. Het leeuwenpaar
was een geschenk aan H. M. de Koningin van den Negus van
'Abessinië in Juni 1985.
Links: De lieveling van het Neder-
landsche volk, H. K. H. Prinses
Beatrix in blakenden welstand te
Grindelwald, waar zij thans met
haar ouders vertoeft.
Op het Malieveld te Den Haag worden thans jonge boomen aangeplant, daar de oude boomen
door de gevreesde iepenziekte zijn aangetast, waardoor verschillende oude reuzen gesneu*
veld zijn.
De .yArgus", een stalen viermast-schoener te Heusden gebouwd en bestemd voor de kabel
jauwvangst bij Groenland, wordt thans aan de Parkkade te Rotterdam getuigd.
Op het station te Utrecht wordt een
proef genomen met het
laten der controle van de
ten der passagiers bij het
der 1
Eerste Kamer-camera
Voor opheffing van den
Volkenbond is geen reden
De Eerste Kamer kan ditmaal de
fcegrooting van Buitenlandsóhe Zaken
op een ietwat rustig moment behande
len. Enkele sprekers hebben met
dankbaarheid van de stilte op het in
ternationale erf gewaagd, al werd de
Ihoqp uitgesproken, dat het geen stilte
voor den storm zou blijken te zijn.
Vorig jaar werd deze begrooting in de
Eerste Kamer juist tijdens de 0ostenrijksch9
crisis behandeld, en over de behandeling in
[de Tweede Kamer, herfst vorig jaar, viel de
Schaduw van de wreede Jodenvervolgingen.
Een moment van rust kan het aangewe
zen moment zijn van bezinning, van herbe
leving in gedaohten van hetgeen in het min
of meer nabije verleden is geschied, opdat de
historie mede kan strekken tot een toets
steen voor de beoordeeling van de juistheid
der aangehangen opvattingen. Zulk een be
zinning is ook thans niet ongewenscht De
internatonale verhoudingen vragen een
nauwkeurige omschrijving en afbakening
van eigen standpunt. YVélke zal daarbij de
Verhouding zijn tot den Volkenbond? Hoe
staat het met de zelfstandigheids- en de
neutraliteitspolitiek? En uit deze algemeene
[vragen vloeien andere voort. Veroorlooft de
zelfstnndigh-udspolitiek tevens critiek oo
naburige staten ook op inwendige aangele
genheden van deze staten? Wanneer kan
men geacht worden, een onvriendschappe
lijke geste jegens een ander land bedreven
te hebben? Men zou zoo voorloopig kunnen
voortgaan.
In dezen zin ook zijn de beschouwingen
gehouden gisteren, toen sprekers uit diverse
NUTSSPAARBANK BREDA
Catharinastraat 15
Renteberekening 2.7 pCt 's-jaars
Schoolsparen Spaarbusjes
Safe-inrichting
partijen in de Eerste Kamer de internatio
nale situatie, de internationale politiek van
de regeering ook, onder de loupe hebben
genomen en daarbij herhaaldelijk de gele
genheid hebben aangegrepen, andere opvat
tingen aan critiek te onderwerpen. Heden
komt de minister aan het woord.
Geven we eerst een overzicht-verslag van
het gesprokene tijdens de vergadering van
gisteren.
Volkenbond stelde teleur
Do eerste spreker, de heer H e ld r 1 n g
(lib.) schetste, hoe velen door den Volken
bond zijn teleurgesteld. Intusschen is er
vroor opheffing geen reden. Hetgeen in Genè-
ve op oeconomisch, sociaal en cultureel ge
bied geschiedt, is voldoende om streven naar
herstel aannemelijk te maken.
Ook de heer Briët (a.r.) heeft den Vol
kenbond ter sprake gebracht en daarbij in
het bijzonder het woord gevoerd over het
befaamde sanctie-artikel, artikel 16. Zal dit
artikel, dat naar men zegt thans slaapt
nog eens herleven? Gezien de bestaande
verhoudingen in Europa is artikel 16, voor
al ook in verband met artikel 11 van het
Pact, voor ons land niet onbedenkelijk. (Ar
tikel 11 zegt, dat elke oorlog met een lid
van den Bond den geheelen Bond aangaat).
Hier betaamt de regeering de grootste voor
zichtigheid. Op dit gebied liggen voetangels
en klemmen. Toegegeven moet worden, dat
uit-den-Bond-treden ongewenscht is, maar
ook bij het blijven-in-den-Bond zijn er ge
varen. Tntusschen heeft de Minister in de
zen gedaan wat hij kon. In elk geval blijft
waakzaamheid geboden.
Prof Lohman (c.h.) juichte de kente
ring in de internationale politiek toe. Te
recht. is een andere koers ingeslagen
Slechts de s. d. willen zulks nog niet erken
nen. Het is in elk geval onjuist, zoo men
beweert, dat ons land mede schuldig is aan
de debacle van den Volkenbond.
De positie van de Oslo-Staten in verband
met artikel 16 achtte de heer Lohman niet
duidelijk, maar er is alleszins ruimte voor
waarrleering voor het streven van den Mi
nister in de richting van de vooroorlogschc
neutraliteit Intusschen moeten we thans
rustig afwachten. We zijn in Gods hand en
moeten ons kruit droog houden.
Naar aanleiding van hetgeen de heer
Bnèt had gezegd over de voorwaarden tot
herleving van artikel 16 van het Pact merk
te later Prof. Kranev burg (y.d.) op, dat de
geldigheid van flit aitikel niet is opgeheven
slechts het verbindend karakter. Men z:e
liet artikel in verband met artikel 8, hande
lend over de voergenomen vermindering in
dc bewapening Doordat aan artikel 8 de
1-anó niet gehouden is en de bewapening
nie* verminderd werd. ging ook de verbin
dende kracht van artikel 16 verloren. Mót
artikel 8 staat en valt derhalve artikel 16.
Hartige woorden
zijn door versrhillende afgevaardigden ge
richt aan het adres van de N.S.B., die lang
niet altijd een goede verstandhouding met
het buitenland bevordert De heer Held
ing herinnerde aan het verbod van den
voetbalwedstrijd NederlandDuitschland
door den Burgemeester van Rotterdam,
waarbij de Duitsche pres putte uit de jour
nalistiek van de nationaal-socialisten ten
onzent. In een naburig land zou een optre
den als van de N.S.B. pers bij ons zeker niet
worden geduld.
De heer Briët is het met den heer Van
Vessem eens dat een politiek van zelfstan
digheid voor Nederland een kwestie is van
leven en dood. Doch de vragen, welke de
heer van Vessem stelde, geven de suggestie,
dat onze regeering van dat beginsel is af
geweken. Hierdoor heeft hij het belang van
ons land niet gediend. Wat binnenlandsche
aangelegenheden betreft mogen de N.S.B.
'ers desnoods hun gang gaan, maar laten ze
ten opzichte van het buitenland toch de
uiterste voorzichtigheid betrachten. Er kan
een dag komen, dat zelfs de meest normale
dingen ten kwade worden uitgelegd, al zal
men thans in het buitenland om de vragen
van den heer Van Vessem nog lachen.
Ook de heer Van Lanschot (r.k.) heeft
de uitlatingen van de zijde der N.S.B. gecri-
tiscerd, uitlatingen tegen beslissingen, ge
nomen in het belang van de openbare orde,
door welke uitlatingen een atmosfeer van
spanning wordt gewekt.
De heer van Vessem (n.s.b.) heeft la
ter op den dag woorden gesproken ter ver
dediging van zijn gedrag in dezen en daar
bij onder meer opgemerkt, dat Duitschland
het verbiedten van den voetbalwedstrijd wel
moest beschouwen als een onvriendschappe
lijke geste. Hierbij bracht de heer van Ves
sem het feit in het geding, dat de burge
meester van Rotterdam lid is van den Vrij-
zinnig-Democratischen bond, welke in haar
uitingen sterk anti-Duitsch gezind is.
Met veel waardeering heeft de heer
Heldring gesproken over
de goede verstandhouding met België
terwijl hij voorts een betere diplomatieke
vertegenwoordiging in den vreemde heeft
bepleit, al kon hij reeds belangrijken voor-
U'tgang op dit terrein constateeren. Goede
samenwerking is hier noodig tusschen Bui
ten landsche Zaken en Oeconomische Zaken.
Men verge hier echter niet het onmogelijke.
Een koopman kan ook best zijn eigen be
langen behartigen.
Ook de heer van Lanschot heeft
België ter sprake gebracht en wel door met
dankbaarheid te spreken van de nieuwe
zelfstandigheidspolitiek, door dit land ge
voerd, waarin men een lichtstraal in deze
donkere dagen mag zien. Deze politiek van
België mag een evenement van de eerste
orde worden genoemd.
Een belangrijk principieel betoog
heeft de heer Briët geleverd over 't inter
nationale vraagstuk. Hij wees op een uit
spraak van den Italiaanschen liberaal Nitti,
ten beste gegeven in 1922. volgens wien de
nadeelen van den oorlog klein waren, ver
geleken hij dp nadeelen van den vrede. Deze
uitspraak is kenmerkend. Zij typeert de on
zekerheid De democratie heeft niet steeds
oog voor de historie en de traditie,
Het is gemakkelijk, voör groote volks
vergaderingen over internationale poli
tiek. te handelen, maar een Regeering,
die haar taak kent, kan hieraan slechts
weinig waarde hechten. Gelukkig is
onze Minister niet afhankelijk van
groote .partijvergaderingen en spr. ver
trouwde, dat de Regeering op het juiste
oogenblik b.v. tot de erkenning van
Franco's regeering zou overgaan.
Het volk in zijn algemeenheid is niet zoo
politiek geschoold, dat het in moeilijke
zaken van politiek internationaal beleid,
een bezonken oordeel kan hebben. En men
moge bedenken, dat fascisme en nationaal-
socialisme uit dezelfde onjuiste bron
van afval van Gods Woord voortkomen als
socialisme en liberalisme.
Er is ten onzent een suggestie verspreid,
alsof na Tsjecho-Slowakije ons land aan de
beurt zou zijn om door Duitschland in be
zit te worden genomen. Maar zoo men aan
deze suggestie geloof hecht, heeft men toch
weinig oog voor de historie. Een beroep op
onzen drang naar vrijheid is hier niet mis
plaatst. Nederland heeft een eigen ideolo
gie: die van godsdienstvrijheid, vrijheid van
het woord, souvereiniteit in eigen kring en
werkelijkheidszin.
Ziet men de zaken zoo, dan wordt de
grens van de critiek op het buitenland niet
overschreden.
Nederland doet verstandig met ©vieneens
economisch te streven naar behoud van den
vrede.
Ook de heer Vorrink (s.d.) heeft
een internationalen rondblik
gehouden en daarbij aangetoond, dat de
internationale gebeurtenissen elkaar snel
opvolgen. Tsjecho-Slowakije werd een vazal
staat van Duitschland, Oostenrijk raakte
zijn zelfstandigheid kwijt, de onafhankelijk
heid van Hongarije werd illusoir. Hitier
zegt telkens, dat hij geen eisóhen meer heeft
in Europa, maar intusschen onderneemt hii
het een na het ander. Beloften en verdragen
hebben voor de autoritaire staten geen be-
teekenis. Waartegen zal de volgende agres
sie gericht zijn? De tegenwoordige toestand
is te wijten aan de autoritaire staten en aan
het onvermogen of den onwil van de groote
mogendheden. Bewapening is de ecnige taal,
die de agressieve staten verstaan. In het
vervolg van zijn betoog zette de heer Vor
rink uiteen, dat volgens hem de collectieve
veiligheid de eenige waarborg is voor den
algemeenen vrede. Intusschen mogen we
ons niet van critiek op den toestand in de
absolutistische staten onthouden.
Terecht merkte de heerVan Lanschot
op, dat de heer Vorrink zich waarschijnlijk
anders zou hebben uitgelaten, zoo hij op de
plaats van de Regeering zat Hij zet teveel
VOOR NEDERLAND EN N ED ER L AN DSC H-l N Dl E
Nederlandsche vliegtuigen
zijn beter dan
6uitenlandsche vliegtuigen
KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN ZIJN NEDERL FABRIKAAT
N.V. KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN
WAALHAVEN ROTTERDAM
(EMI) Fabriek »an: Venfilaforen
Kleine Elecfromoloren
Willem Smit Co's Transformatorenfabriek N.V. Nijmegen
DfNAMODRAAD
mat katoen, asbest
en papier-isolatie.
LASCHTRANSFORMATOREN
LASCHAUTOMATEN LASCHELECTRODEN
TRANSFORMATOREN
voor elk vermogen en elke spanning.
ELECT8ISCHE OVENS
voor warmte-behandellng en smelten.
BeUevoystraat 75 R'dam, TeL 32631-36235
op het spel, zoo hij verkondigt, dat de vrede
in September bij krachtig optreden tegen
Duitschland zou zijn behouden gebleven.
Leerzaam is in dezen de houding van s.d.
Ministers in het buitenland, die heel wat
bedachtzamer houding innamen.
Prof Kranenburg heeft een bestrij
ding geleverd op hetgeen de heer Briët had
opgemerkt inzake de waarde van groote
volksvergaderingen, waar het de politiek
betreft Zulke vergaderingen zijn niet on
juist, mits men hierin maar spreekt met
dezelfde verantwoordelijkheid, welke men
in het parlement aan den dag moet leggen.
De heer Van Lanschot heeft in zijn
rede nog uiteengezet, dat er veel verschil
van gevoelen bestaat, ja zNfs begripsver
warring. omtrent de internationale positie
van ons land. aangezien nu eenmaal mei
neutraliteit verschillende dingen kunnen
zijn bedoeld.
Inderdaad zijn de internationale politieke
vragen van onzen tijd veelal terug te voeren
naar de kwestie van <ie zelfstandigheid of
de neutraliteit Beide begrippen dekken
elkander niet geheel, maar evenmin raag
men in beide een tegenstelling zien. Minis
ter Patijn sprak in de Tweede Kamer uit
drukkelijk van „geen antithese". We mee
nen het zoo te mogen zeggen, dat neutrali
teit een vorm is van zelfstandigheidspoli-
tiek, waarbij men onder de laatste heeft te
verstaan de politiek, die erop gericht is, het
land over eigen politiek te doen beslissen
in elk afzonderlijk geval. En met name ten
aanzien der groote mogendheden rondom
ons beteekent zulks voor ons in de nraktijk
een politiek van strikte neutraliteit
Aan de situatie van vóór den oorlog Is
deze toestand niet gelijk. We hebben thans
bijvoorbeeld de bevoegdheid sancties toe te
passen. Maar, zooals de heer Van Lanschot
zeide. voorzichtigheid blijft geboden bij de
wijze, waarop ten deze het internationaal
overleg wordt gepleegd.
De zelfstandigheidspolitiek brengt geen
verplichting met zich. dat het volk rich
ten aanzien van gebeurtenissen In andere
staten van het uitspreken van een oordeel
zou moeten onthouden. Een andere kwestie
is het, of hierbij niet eenige matiging moet
worden betracht
Nadere beschouwingen over deze en der
gelijke onderwerpen kunnen gevoegelijk
blijven rusten tot de Minister zijn oordpel
heeft gegeven en de behandeling van de he.
grooting het karakter erlangt van een afge
rond geheel.