Buitenlandsch beleid vraagt zelfstandigheid NATIONALE INDUSTRIE E.M.I. - UTRECHT VRIJDAG 24 FEBRUARI 1939 TWEEDE BEAD PAG. 5 Uit het in Artis te Amsterdam vertoevende leeuivenpaar „Adis" en t>Abeba" zijn onlangs weer drie welpen geboren. Het leeuwenpaar was een geschenk aan H. M. de Koningin van den Negus van 'Abessinië in Juni 1985. Links: De lieveling van het Neder- landsche volk, H. K. H. Prinses Beatrix in blakenden welstand te Grindelwald, waar zij thans met haar ouders vertoeft. Op het Malieveld te Den Haag worden thans jonge boomen aangeplant, daar de oude boomen door de gevreesde iepenziekte zijn aangetast, waardoor verschillende oude reuzen gesneu* veld zijn. De .yArgus", een stalen viermast-schoener te Heusden gebouwd en bestemd voor de kabel jauwvangst bij Groenland, wordt thans aan de Parkkade te Rotterdam getuigd. Op het station te Utrecht wordt een proef genomen met het laten der controle van de ten der passagiers bij het der 1 Eerste Kamer-camera Voor opheffing van den Volkenbond is geen reden De Eerste Kamer kan ditmaal de fcegrooting van Buitenlandsóhe Zaken op een ietwat rustig moment behande len. Enkele sprekers hebben met dankbaarheid van de stilte op het in ternationale erf gewaagd, al werd de Ihoqp uitgesproken, dat het geen stilte voor den storm zou blijken te zijn. Vorig jaar werd deze begrooting in de Eerste Kamer juist tijdens de 0ostenrijksch9 crisis behandeld, en over de behandeling in [de Tweede Kamer, herfst vorig jaar, viel de Schaduw van de wreede Jodenvervolgingen. Een moment van rust kan het aangewe zen moment zijn van bezinning, van herbe leving in gedaohten van hetgeen in het min of meer nabije verleden is geschied, opdat de historie mede kan strekken tot een toets steen voor de beoordeeling van de juistheid der aangehangen opvattingen. Zulk een be zinning is ook thans niet ongewenscht De internatonale verhoudingen vragen een nauwkeurige omschrijving en afbakening van eigen standpunt. YVélke zal daarbij de Verhouding zijn tot den Volkenbond? Hoe staat het met de zelfstandigheids- en de neutraliteitspolitiek? En uit deze algemeene [vragen vloeien andere voort. Veroorlooft de zelfstnndigh-udspolitiek tevens critiek oo naburige staten ook op inwendige aangele genheden van deze staten? Wanneer kan men geacht worden, een onvriendschappe lijke geste jegens een ander land bedreven te hebben? Men zou zoo voorloopig kunnen voortgaan. In dezen zin ook zijn de beschouwingen gehouden gisteren, toen sprekers uit diverse NUTSSPAARBANK BREDA Catharinastraat 15 Renteberekening 2.7 pCt 's-jaars Schoolsparen Spaarbusjes Safe-inrichting partijen in de Eerste Kamer de internatio nale situatie, de internationale politiek van de regeering ook, onder de loupe hebben genomen en daarbij herhaaldelijk de gele genheid hebben aangegrepen, andere opvat tingen aan critiek te onderwerpen. Heden komt de minister aan het woord. Geven we eerst een overzicht-verslag van het gesprokene tijdens de vergadering van gisteren. Volkenbond stelde teleur Do eerste spreker, de heer H e ld r 1 n g (lib.) schetste, hoe velen door den Volken bond zijn teleurgesteld. Intusschen is er vroor opheffing geen reden. Hetgeen in Genè- ve op oeconomisch, sociaal en cultureel ge bied geschiedt, is voldoende om streven naar herstel aannemelijk te maken. Ook de heer Briët (a.r.) heeft den Vol kenbond ter sprake gebracht en daarbij in het bijzonder het woord gevoerd over het befaamde sanctie-artikel, artikel 16. Zal dit artikel, dat naar men zegt thans slaapt nog eens herleven? Gezien de bestaande verhoudingen in Europa is artikel 16, voor al ook in verband met artikel 11 van het Pact, voor ons land niet onbedenkelijk. (Ar tikel 11 zegt, dat elke oorlog met een lid van den Bond den geheelen Bond aangaat). Hier betaamt de regeering de grootste voor zichtigheid. Op dit gebied liggen voetangels en klemmen. Toegegeven moet worden, dat uit-den-Bond-treden ongewenscht is, maar ook bij het blijven-in-den-Bond zijn er ge varen. Tntusschen heeft de Minister in de zen gedaan wat hij kon. In elk geval blijft waakzaamheid geboden. Prof Lohman (c.h.) juichte de kente ring in de internationale politiek toe. Te recht. is een andere koers ingeslagen Slechts de s. d. willen zulks nog niet erken nen. Het is in elk geval onjuist, zoo men beweert, dat ons land mede schuldig is aan de debacle van den Volkenbond. De positie van de Oslo-Staten in verband met artikel 16 achtte de heer Lohman niet duidelijk, maar er is alleszins ruimte voor waarrleering voor het streven van den Mi nister in de richting van de vooroorlogschc neutraliteit Intusschen moeten we thans rustig afwachten. We zijn in Gods hand en moeten ons kruit droog houden. Naar aanleiding van hetgeen de heer Bnèt had gezegd over de voorwaarden tot herleving van artikel 16 van het Pact merk te later Prof. Kranev burg (y.d.) op, dat de geldigheid van flit aitikel niet is opgeheven slechts het verbindend karakter. Men z:e liet artikel in verband met artikel 8, hande lend over de voergenomen vermindering in dc bewapening Doordat aan artikel 8 de 1-anó niet gehouden is en de bewapening nie* verminderd werd. ging ook de verbin dende kracht van artikel 16 verloren. Mót artikel 8 staat en valt derhalve artikel 16. Hartige woorden zijn door versrhillende afgevaardigden ge richt aan het adres van de N.S.B., die lang niet altijd een goede verstandhouding met het buitenland bevordert De heer Held ing herinnerde aan het verbod van den voetbalwedstrijd NederlandDuitschland door den Burgemeester van Rotterdam, waarbij de Duitsche pres putte uit de jour nalistiek van de nationaal-socialisten ten onzent. In een naburig land zou een optre den als van de N.S.B. pers bij ons zeker niet worden geduld. De heer Briët is het met den heer Van Vessem eens dat een politiek van zelfstan digheid voor Nederland een kwestie is van leven en dood. Doch de vragen, welke de heer van Vessem stelde, geven de suggestie, dat onze regeering van dat beginsel is af geweken. Hierdoor heeft hij het belang van ons land niet gediend. Wat binnenlandsche aangelegenheden betreft mogen de N.S.B. 'ers desnoods hun gang gaan, maar laten ze ten opzichte van het buitenland toch de uiterste voorzichtigheid betrachten. Er kan een dag komen, dat zelfs de meest normale dingen ten kwade worden uitgelegd, al zal men thans in het buitenland om de vragen van den heer Van Vessem nog lachen. Ook de heer Van Lanschot (r.k.) heeft de uitlatingen van de zijde der N.S.B. gecri- tiscerd, uitlatingen tegen beslissingen, ge nomen in het belang van de openbare orde, door welke uitlatingen een atmosfeer van spanning wordt gewekt. De heer van Vessem (n.s.b.) heeft la ter op den dag woorden gesproken ter ver dediging van zijn gedrag in dezen en daar bij onder meer opgemerkt, dat Duitschland het verbiedten van den voetbalwedstrijd wel moest beschouwen als een onvriendschappe lijke geste. Hierbij bracht de heer van Ves sem het feit in het geding, dat de burge meester van Rotterdam lid is van den Vrij- zinnig-Democratischen bond, welke in haar uitingen sterk anti-Duitsch gezind is. Met veel waardeering heeft de heer Heldring gesproken over de goede verstandhouding met België terwijl hij voorts een betere diplomatieke vertegenwoordiging in den vreemde heeft bepleit, al kon hij reeds belangrijken voor- U'tgang op dit terrein constateeren. Goede samenwerking is hier noodig tusschen Bui ten landsche Zaken en Oeconomische Zaken. Men verge hier echter niet het onmogelijke. Een koopman kan ook best zijn eigen be langen behartigen. Ook de heer van Lanschot heeft België ter sprake gebracht en wel door met dankbaarheid te spreken van de nieuwe zelfstandigheidspolitiek, door dit land ge voerd, waarin men een lichtstraal in deze donkere dagen mag zien. Deze politiek van België mag een evenement van de eerste orde worden genoemd. Een belangrijk principieel betoog heeft de heer Briët geleverd over 't inter nationale vraagstuk. Hij wees op een uit spraak van den Italiaanschen liberaal Nitti, ten beste gegeven in 1922. volgens wien de nadeelen van den oorlog klein waren, ver geleken hij dp nadeelen van den vrede. Deze uitspraak is kenmerkend. Zij typeert de on zekerheid De democratie heeft niet steeds oog voor de historie en de traditie, Het is gemakkelijk, voör groote volks vergaderingen over internationale poli tiek. te handelen, maar een Regeering, die haar taak kent, kan hieraan slechts weinig waarde hechten. Gelukkig is onze Minister niet afhankelijk van groote .partijvergaderingen en spr. ver trouwde, dat de Regeering op het juiste oogenblik b.v. tot de erkenning van Franco's regeering zou overgaan. Het volk in zijn algemeenheid is niet zoo politiek geschoold, dat het in moeilijke zaken van politiek internationaal beleid, een bezonken oordeel kan hebben. En men moge bedenken, dat fascisme en nationaal- socialisme uit dezelfde onjuiste bron van afval van Gods Woord voortkomen als socialisme en liberalisme. Er is ten onzent een suggestie verspreid, alsof na Tsjecho-Slowakije ons land aan de beurt zou zijn om door Duitschland in be zit te worden genomen. Maar zoo men aan deze suggestie geloof hecht, heeft men toch weinig oog voor de historie. Een beroep op onzen drang naar vrijheid is hier niet mis plaatst. Nederland heeft een eigen ideolo gie: die van godsdienstvrijheid, vrijheid van het woord, souvereiniteit in eigen kring en werkelijkheidszin. Ziet men de zaken zoo, dan wordt de grens van de critiek op het buitenland niet overschreden. Nederland doet verstandig met ©vieneens economisch te streven naar behoud van den vrede. Ook de heer Vorrink (s.d.) heeft een internationalen rondblik gehouden en daarbij aangetoond, dat de internationale gebeurtenissen elkaar snel opvolgen. Tsjecho-Slowakije werd een vazal staat van Duitschland, Oostenrijk raakte zijn zelfstandigheid kwijt, de onafhankelijk heid van Hongarije werd illusoir. Hitier zegt telkens, dat hij geen eisóhen meer heeft in Europa, maar intusschen onderneemt hii het een na het ander. Beloften en verdragen hebben voor de autoritaire staten geen be- teekenis. Waartegen zal de volgende agres sie gericht zijn? De tegenwoordige toestand is te wijten aan de autoritaire staten en aan het onvermogen of den onwil van de groote mogendheden. Bewapening is de ecnige taal, die de agressieve staten verstaan. In het vervolg van zijn betoog zette de heer Vor rink uiteen, dat volgens hem de collectieve veiligheid de eenige waarborg is voor den algemeenen vrede. Intusschen mogen we ons niet van critiek op den toestand in de absolutistische staten onthouden. Terecht merkte de heerVan Lanschot op, dat de heer Vorrink zich waarschijnlijk anders zou hebben uitgelaten, zoo hij op de plaats van de Regeering zat Hij zet teveel VOOR NEDERLAND EN N ED ER L AN DSC H-l N Dl E Nederlandsche vliegtuigen zijn beter dan 6uitenlandsche vliegtuigen KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN ZIJN NEDERL FABRIKAAT N.V. KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN WAALHAVEN ROTTERDAM (EMI) Fabriek »an: Venfilaforen Kleine Elecfromoloren Willem Smit Co's Transformatorenfabriek N.V. Nijmegen DfNAMODRAAD mat katoen, asbest en papier-isolatie. LASCHTRANSFORMATOREN LASCHAUTOMATEN LASCHELECTRODEN TRANSFORMATOREN voor elk vermogen en elke spanning. ELECT8ISCHE OVENS voor warmte-behandellng en smelten. BeUevoystraat 75 R'dam, TeL 32631-36235 op het spel, zoo hij verkondigt, dat de vrede in September bij krachtig optreden tegen Duitschland zou zijn behouden gebleven. Leerzaam is in dezen de houding van s.d. Ministers in het buitenland, die heel wat bedachtzamer houding innamen. Prof Kranenburg heeft een bestrij ding geleverd op hetgeen de heer Briët had opgemerkt inzake de waarde van groote volksvergaderingen, waar het de politiek betreft Zulke vergaderingen zijn niet on juist, mits men hierin maar spreekt met dezelfde verantwoordelijkheid, welke men in het parlement aan den dag moet leggen. De heer Van Lanschot heeft in zijn rede nog uiteengezet, dat er veel verschil van gevoelen bestaat, ja zNfs begripsver warring. omtrent de internationale positie van ons land. aangezien nu eenmaal mei neutraliteit verschillende dingen kunnen zijn bedoeld. Inderdaad zijn de internationale politieke vragen van onzen tijd veelal terug te voeren naar de kwestie van <ie zelfstandigheid of de neutraliteit Beide begrippen dekken elkander niet geheel, maar evenmin raag men in beide een tegenstelling zien. Minis ter Patijn sprak in de Tweede Kamer uit drukkelijk van „geen antithese". We mee nen het zoo te mogen zeggen, dat neutrali teit een vorm is van zelfstandigheidspoli- tiek, waarbij men onder de laatste heeft te verstaan de politiek, die erop gericht is, het land over eigen politiek te doen beslissen in elk afzonderlijk geval. En met name ten aanzien der groote mogendheden rondom ons beteekent zulks voor ons in de nraktijk een politiek van strikte neutraliteit Aan de situatie van vóór den oorlog Is deze toestand niet gelijk. We hebben thans bijvoorbeeld de bevoegdheid sancties toe te passen. Maar, zooals de heer Van Lanschot zeide. voorzichtigheid blijft geboden bij de wijze, waarop ten deze het internationaal overleg wordt gepleegd. De zelfstandigheidspolitiek brengt geen verplichting met zich. dat het volk rich ten aanzien van gebeurtenissen In andere staten van het uitspreken van een oordeel zou moeten onthouden. Een andere kwestie is het, of hierbij niet eenige matiging moet worden betracht Nadere beschouwingen over deze en der gelijke onderwerpen kunnen gevoegelijk blijven rusten tot de Minister zijn oordpel heeft gegeven en de behandeling van de he. grooting het karakter erlangt van een afge rond geheel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 5