De begrooting in den Leidschen
gemeenteraad
M. S. DE JONG N,V.
WOENSDAG 22 FEBRUARI 1939
TWEEDE BLAD PAG. 6
De heer de Reede bespreekt
het financieel beleid
De avond begint met volks
huisvesting
De heer Knibbe over werk
verschaffing en de S.D.A.P.
B. en W. komen aan 't woord
Bij de gisteren voortgezette behandeling
der gemeente-begrgting voor 1939 vervolgde
de heer Elk er bout (a.r.) zijn Maandag
avond afgebroken rede. Spr. vraagt inlich
tingen over het aantal in de werkverschaf
fing geplaatste werkloozen. Spr. "meent, dat
er wegen en middelen moeten worden ge
vonden om de werkloozen meer arbeid te
doen verrichten. Zij verlangen er dikwijls
naar om hun spieren weer eens te gebrui
ken en in een andere sfeer te komen. Het
vernieuwen van de Gepekte brug zal toch
zeker niet in werkverschaffing geschieden.
Dit is normaal werk. Spr. betreurt dat de
verbetering der Hooigracht door meenings-
verschil wordt opgehouden. Het verbeteren
van walmuren kan misschien door werkloo-
ze metselaars geschieden. Tegenover den
heer Snel zet spr. uiteen dat er door de Re
geering veel wordt gedaan ter bestrijding
van de werkloosheid. Ook door het particu
lier initiatief (Chr. Centrale voor werkloo-
zenzorg, Patrimonium) wordt veel voor de
werkloozen gedaan. Ook plaatselijk wordt
door het Chr. Comité voor Werkloozenzorg
veel gedaan. Behalve woorden moeten et
daden worden gesteld. Spr. hoopt, dat ook
in den Raad de handen in elkaar geslagen
worden om alles te doen wat gedaan kan
worden.
De C. H. Fractieleider spreekt
De heer De Reede (c.h.) zegt, dat
hij de vraag heeft overwogen of het
niet gewenscht is den Raad te verlaten.
De moeilijkheden om zijn functie uit te
oefenen worden steeds grooter. Snr.
heeft echter nog geen beslissing ge
nomen.
Spr. zegt, dat we in onze maatschappij
behoefte hebben aan een planmatige be
strijding van de fouten dezer maat
schappij. De heer Van Eek heeft zijn be
schouwingen weer gebaseerd op de
homo economicus. Met dit idee is gron
dig afgerekend, niet alleen door rechts
maar ook door links. De homo economi
cus is een verbeeldingsmensch en met
verbeeldingsmenschen komen we niet
De practijk bij de s.d.a.p. is anders dan
de leer. Het is niet mogelijk gebleken de
wenschen alléén uit te voeren. De c.h. staan
op het standpunt, dat partijen noodzakelijk
zijn in de staat. Er mag echter geen mar-
chandeeren met beginselen zijn en als dat
gebeurt wordt voor de c.h. de samenwer
king met de s.d.a.p. wel eens moeilijk. Do
heer van Eek heeft beweerd dat de rscht-
sche partijen zioh vastklampen aan het
kapitalisme. Het is opmerkelijk, dat men
dergelijke beweringen noodig heeft om het
Christendom af te breken. Men zal het moei
lijk kunnen volhouden als men kennis
neemt van wat er in de Ohr. partijen om
gaat, Door het stukslaan van het kapitalis
me komt men van den regen in de drop Er
moet gezocht worden naar wegen en mid
delen om tot een betere maatschappij te ko
men. Hoewel het hier altijd een strijd zal
blijven.
Spr. prijst het in wethouder Verwey, dat
hij de lijn zijner voorgangers voortzet. Spr
ziet daarin, dat er bij de s.d.a.p. een groei
end inzicht is in de fouten van haar stelsel.
Het blad op de boom.
Een der agitatie-middelen van de s.d.
a.p. tegen de regeering is geweest het
protesteeren tegen indirecte belastingen
In Leiden werkt de s.d.a.p. aan verhoo
ging der indirecte belastingen mee en
de wethouder beroept er zioh op, dat hij
daarmee de begrooting sluitend maakt.
Er is dus wel veel veranderd. De s.d.a.p.
voert een burgerlijke politiek.
Spr. betreurt het dat in het antwoord van
B. en W. op het sectie-verslag dikwijls ge
antwoord wordt op een het college onwaar
dige manier.
De ramingen van de Lichtfabrieken staan
blijkbaar in den weg aan de tijdige indie
ning van de begrooting. Spr. meent, dat dat
niet noodig is. Men heeft geen definitieve
cijfers noodig, maar de tendenz der cijfers.
Alles dient in het werk gesteld om de'be
grooting tijdig in te dienen.
De begrootingspositie is, gezien de
tijdsomstandigheden, nog redelijk. Lei
den is nog lang niet aan 't eind van
haar hulpbronnen om de begrooting slui
tend te maken. Spr. gelooft niet, dat er
veel meer te bezuinigen valt op de be-
grooting.
De heer Beekenkamp is blijkbaar niet vol
ledig ingelicht over het bewaarschoolonder-
wijs in onze stad. Anders zou hij hierin niet
een bezuinigingis-object gezien hebben. De
besturen der Chr. bewaarscholen hebben
hun beschikbare middelen vastgelegd in on
gesubsidieerde scholen. De besturen zijn wel
te vinden voor een ander stelsel, mits niet
vergeten wordt dat zij werk ter hand heb
ben genomen waartoe de gemeente niet
meer in staat was.
Wat de schoolkindervoeding betreft con
stateert spr. dat de kinderen dikwijls ab
sent zijn als het eten niet in hun smaak
valt. terwijl er in de vacanties heelemaal
weinig komen. Hier is misschien een bezui-
nieings-mogelij kh ei d
De regeering is zoo kwaad niet. De schuld
van alles en nog wat op haar rug schuiven is
gemakkelijk, maar men kan hier geen argu
menten voor aanvoeren.
Met eenige bezorgdheid ziet spr. de toe
komst tegemoet wat betreft de regeling der
schulden (Stadhuis, overwegvraagstuk
neeringsplannen. handhaving van normaal
werk enz.). Spr. had gaarne gezien dat B. en
W. daarover in beschouwingen waren ge
treden. Dit had verhelderend kunnen wer
ken.
it oneevallenfonds is geen reserve. Het
fonds heeft een ruim kassaldo en is zeer
voldoende. Het is gewenscht dat ten laste
van het fonds komen de werkelijke kosten
der ongevallenverzekering.
Belastin gverhooging
Met de middelen die dienen en ge
diend hebben om de begrootingstekorten
te dekken is het snel bergafwaarts ge
gaan. We zijn nu zoo langzamerhand
aan 't eind der reserves gekomen. Na
nog een jaar zijn ze uitgeput. Dan kun
nen de tekorten alleen gedekt worden
door belastingverhooging. En dan moet
die verhooging snel geschieden. Men
had het beter geleidelijk kunnen doen.
Dat de uitgaven uit het fonds voor stads
verbetering weer tot leven worden gebracht
is een bedenkelijke maatregel. Men kan
evengoed gemeente-eigendommen onder hy
potheek stellen. Men heeft zich verwijderd
een gezonde financipele politiek.
Sociale zaken
De heer v.d. Kwaak (c.h.) bespreekt
Maatscnappelijk Hulpbetoon en de stijging
van haar uitgaven. Spr. zet uiteen, dat een
eventueele opleving voor M. H. niet zoo snel
gunstige gevolgen heeft als bij den Socialen
Dienst. Spr. zou graag zien, dat gesteunden
bij den Socialen Dienst, die fraude, gepleegd
hebben niet naar M. H. gaan, maar door den
Socialen Dienst worden gestraft. Voorts
wenscht spr. strengere maatregelen tegen
werkloozen die zich hier komen vestigen
omdat de steun hier beter is; tewerkstelling
ondersteunden door M; H, in de werk
verschaffing en meer overheveling van per
sonen naar den dienst van Sociale Zaken.
Spr. zet verder uiteen, dat verschillende re-
geeringsmaatregelen tot verbetering van den
steun de verhooging der werkloosheidsuit
gaven hebben veroorzaakt. Hij verdedigt
hartelijk de werkverschaffing, waaraan de
werkloozen zeer veel behoefte hebben.
Zich een oordeel te vormen over de stop
zetting der schoolkindervoeding tijdens de
vacanties is moeilijk, Vast staat, dat de voe
ding tijdens de vacanties door de ouders
weinig wordt gewaardeerd. Spr. is er niet
de spaarregeling in te voeren bij Maat
schappelijk Hulpbetoon.
Een vrome wensch
De heer van der Laan (v.b.) verwacht
van werkverruiming geen blijvende daling
van het werkloosheidscijfer. Er is, ook in de
gemeente, genoeg gedaan op dit gebied, maar
het heeft niet veel geholpen. Spr. had een
voorstel willen indienen om te onderzoeken
of door verkorting van den werkduur de
werkloosheid zou kujmen worden bestreden,
maar heeft daarvan afgezien. Zou het niet
mogelijk zijn. dat de werkenden een offer
brengen ten bate van de werkloozen door
e«n verkorting van den arbeidstijd en een
salarisverlaging te aanvaarden. In dit ver
band wijst spr. op de Oxford-beweging en op
den oproep van H.M. de Koningin. Op deze
wijze kan de Ghristelijke naastenliefde daad
werkelijk worden beoefend.
Niet te haastig
De heer v. d. R e y d e n (c.h.) brengt hulde
m B. en W. en spreekt zijn beste wenschen
uit voor het herstel van wethouder Splinter.
Spr. betreurt het voorstel om optochten op
Zondagmiddag toe te laten. De Stadhuis
bouw moet z.i. met de uiterste accuratesse
vorden verricht. Er is geen reden om op
snelleren afbouw aan te dringen.
De heer Manders (r.k.) dringt aan op
'erkverruiming op zoo groot mogelijke
schaal en op maatregelen om handel en in
dustrie te bevorderen. Bij de tarieven hoopt
spr. dat meer rekening zal worden gehou
den met het groote gezin. Hij wil verminde
ring van het aantal verkeersheuvels, die z.i.
evenveel verkeersobstakels zijn.
De heer Coster (r.k.) ondersteunt het
voorstel-van Eek inzake de dienstcommis
sies.
Die Regeering toch
De heer Hessing (s.d.) meent, dat geen
bezuinigingsmaatregelen kunnen worden
getroffen wanneer daarvoor sociaal noodza
kelijke maatregelen worden aangetast. De
Regeering heeft het niet goed gedaan. Het
Leidsche plan van den arbeid is reeds ge
deeltelijk uitgevoerd. Overigens zijn de fi-
nancieele omstandigheden veel verslechterd
i de laatste jaren. Spr. vraagt inlichtingen
/er het luchtbeschermingsplan.
De heer Lombert (r.k.) zegt, dat een
voorzichtig en zuinig beheer dringend nood
zakelijk is. Hij heeft bedenkingen tegen de
overschrijving van een ton van den kapitaal-
dienst. Spr. meent, dat het noodig is, dat het
gemeentebestuur in de toekomst ziet en zich
niet slechts tevreden stelt met het sluitend
malcen van een begrooting voor een bepaald
jaar. Uitvoerig entiseert spr. de houding der
s.d.a.p., die zoekt naar een zondebok om zich
zelf vrij te pleiten, een voorspel van hetgeen
ons bij de verkiezing weer te wachten staat.
Spr. geeft een uitvoerige lijst van hetgeen
door de Regeering tot inperking van de
werkloosheid en vóór welvaart is verricht
De heer Groeneveld (s.d.) maakt
eenige opmerkingen over het verkeer, over
tredingen inzake de maximum snelheid en
„rechts gaat voor". Spr. wil propaganda
het openbaar onderwijs en bestrijdt den heer
Wiirtz in zijn beweringen over politiek, die
in den Raad niet thuis hooren.
Een sympathiek gebaar
Aan 't eind van de middagvergadering
deelt de Voorzitter mede een dankbetuiging
te hebben ontvangen van mevr. Splinter na
mens haar echtgenoot voor de bloemen ge
zonden aan den wethouder, die in het St.
Elisaheth-Gasthuis wordt verpleegd en d;e
zich zeer getroffen toonde door het bewijs
van medeleven uit den Raad. De Voorzitter
dankt mevr. Braggaar— de Does voor haar
initiatief in dezen.
De vergadering wordt geschorst tot des
avonds 8 uur.
AVONDVERGADERING
Tn de avondvergadering komt de heer
S c h 11 e r aan het woord. Thans, aldus
spr., zijn B. en W. het niet met spr. een9,
dat de samenvoeging, van bouw- en woning
toezicht met gemeentewerken niet in het be
lang der gemeente is geweest, maar de toe
komst zal spr. in het gelijk stellen. Hetzelf- Het bestuur
de zal blijken het geval te zijn met spr.'s cri-
tiek op het toezicht bij de bestratingswerken.
Spr. houdt vol, dat de verlichtingswerk
zaamheden bij den Stadhuisbouw zijn ge
stagneerd. Als B en W. dit niet zullen wil
len toegeven, dan zal spr. meededen, wat er
ten deze in de commissie van fabricage zelfs
door den wethouder is betoogd.
Over krotwoningen
Spr. handelt daarna over de volkshuisves
ting. Nog altijd wordt een groot aantal krot
woningen bewoond. Van de 1000 a 1100 leeg
staande woningen met een huurprijs bene
den f 6 zijn er 400 onbewoonbaar en van de
bewoonde 500. In elk geval is het aantal
krotwoningen op 800 ie stellen. Met de sanee-
ringsplannen ggat te veel tijd heen bij den
huidigen gang van zaken. Aan de onbewoon
baarverklaring der woningen buiten de sa-
neeringsplannen wordt te weinig aandacht
besteed. Het is ook noodig dat er een volle
dig onderzoek ingesteld wordt naar de bezet
ting van alle woningen. Vele woningen zijn,
aar spr. meent, overbezet.
Het is hoog tijd mei de voorbereiding van
plannen voor arbeiderswoningbouw een aan-
ang te maken. De woningreserve van 2 pet.
vordt reeds niet meer bereikt
Spr. heeft vroeger ook in een eenkamer-
roning gewoond, waarin men vanuit de bed
stee de kachel kon opstooken en de ervarin
gen in die woning dwingen spr. er toe op de
bres te staan voor een betere volkshuisves
ting. Het is dus geen idee fixe, zooals de
heer Beekenkamp veronderstelde.
De heer Knibbe (a.r.) gaat mee met het
oorstel om de schoolkindervoeding in de
'acanties stop te zetten. Spr. hoopt, dat bij
de plaatsing in de werkverschaffing speciaal
aandacht zal worden geschonken aan de
hoofden van groote gezinnen.
De materieele en geestelijke ellende door
de werkloosheid ontstaan blijft groot. Spr.
begrijpt dan ook niet, dat de heer van Eek,
die ellende erkennende, tegen de werkver
schaffing te velde trekt en op zijn star-
dogmatisch en zwaar materialistisch stand
punt blijft staan.
B. en W. zouden ten opzichte van de werk-
erschaffing diligent zijn, maar spr. meent
dat er ten deze door den wethouder van So
ciale Zaken nog weinig is gedaan. Percents
gewijze zouden bij de centrale werkverschaf
fing gemiddeld 500 werkloozen uit Leiden te
•erk kunnen zijn gesteld. In werkelijkheid
is het gemiddeld cijfer in 1937 27 en in 1938:
40. Dit cijfer is dan nog veel te gunstig als
men het aantal mandagen in aanmerking
neemt. Men komt dan op ongeveer 10 en 15.
De socialistische mentaliteit om zich voor
werkverschaffing niet druk te maken komt
hier wel duidelijk uit.
Men vreest door de werkverschaffing af
breuk te doen aan het systeem van het plan
van den. arbeid. Het spreekt vanzelf, dat de
rechtsche partijen aan deze fantasie niet
mee willen werken. Wat het ,.plan"-Westhoff
betreft: dit is geen plan maar een rapport
m het is goed dit onderscheid in 't oog te
houden. Het is misleidend te zeggen, dat het
rapport-Westhoff den juisten grondslag van
het plan van den arbeid heeft aangetoond.
Laat men maar eens zien naar het lot
van het Leidsche plan van den arbeid.
Het parade-paard heeft zijn dienst ge
daan en wordt opgeborgen. De propa
ganda voor het landelijke plan van den
arbeid gaat rustig door. Met een derge
lijke politieke houding speelt men in de
kaart van het fascisme en vermoordt
men de parlementaire democratie. Ter
wille van het plan laat men de werk
loozen in hun werkloosheid zitten door
systematische werkverschaffing af te
wijzen.
De s.d.a.p. wordt hoe langer hoe meer de
vertegenwoordigster der .gezeten arbeiders,
die in de partij de lakens uitdeelen. Het ge
vaar dat werkverschaffing loondrukkend
'erken zal is mogelijk aanwezig maar voor
dat risico mag men immers niet terugdein
zen. Bij den schoeiseldienst durft men h^t
risico wel aan om aan een groep arme
schoenmakers ernstige schade te berokke
nen.
Spr. wil nog eenige werkverschaffings-
objee.ten noemen, o.a. machinaal werk door
handenarbeid vervangen, de duinen te Kat-
/ijk in een recreatie-oord herscheppen.
Spr. verklaart den tegenstand der s.d.
a.p. tegen werkverschaffing uit haar ma-
terialistischen inslag. Het beginsel der
liefde en zelfverloochening heeft men
verlaten en men is gekomen tot het prin
cipe van de geïdealiseerde hebzucht»
Mevr. de C1 erd e Bruin verzoekt
aandacht voor den arbeid voor onvolvvaardi-
gen. Den heer v. d. Laan raadt spr. de be
studeering van het plan van den arbeid aan.
De heer Tobé (r.k.)-confronteert de s.d.
a.p. met haar verleden. Spr. dringt aan op
invoering der spaarregeling voor de onder
steunden bij Maatschappelijk Hulpbetoon.
Met belangstelling wacht spr. de inlichtin
gen af door den wethouder inzake de Cen
trale Werkplaats. Het vervullen van neven
betrekkingen door goed gesalarieerden dient
beteugeld. Spr. vraagt of het aan hoogere
ambtenaren bij Gemeentewerken toegestaan
wordt dat zij bouwspeculant zijn.
De heer van Rosmalen (c.h.) wijst op
den inslag van de radio-rede van H. M. de
Koningin: Christus voor alles. Daardoor is
het spr. onmogelijk mee te loopen in de rijen
der s.d.a.p., maar hij verheugt zich er over,
dat er een streven is om samen te werken.
B. en W. KOMEN AAN
HET WOORD
De raadsleden hebben hiermee in eerste
instantie uitgesproken en B. en W. komen
aan 't woord. Wethouder T e p e bespreekt
het voorstel van den heer van Eek inzake
wijziging van het reglement voor de Com
missies van Advies betreffende de arbeids-
en dienstvoorwaarden van het gemeentepèr-
soneel. De toevoeging, dat onder arbeids- en
diehstvoorwaarden bedoeld in deze verorde
ning ook worden verstaan de wijze waarop
en de omstandigheden waaronder arbeid
wordt verricht, acht spr. overbodig. Hij heeft
er ook geen bezwaar tegen. Ook de voorge
stelde regelingen inzake de vergaderingen
en verslagen der dienstcommissies acht spr.
ongewenscht of overbodig.
Spr. heeft er bezwaar tegen advies in te
winnen over medezeggenschap hij het Geor
ganiseerd Overleg. Dat is niet het aangewe
zen lichaam om over deze zaak advies uit
te brengen. Spr. zou wel graag weten wat
werkgevers in het overheidsbedrijf over me
de Chr.
dezeggenschap oordeelen, maar aan die we
tenschap is geen aankomen aan. Aan een
eenzijdige meening van Georganiseerd Over
leg heeft spr. niets.
Wat betreft de mogelijkheid om bij het be-
vaarschoolonderivijs het zgn. Utrechtsche
telsel in te voeren zegt spr. dat de heer
Beekenkamp deze zaak te uitsluitend econo
misch heeft bezien. De vraag is gewettigd
elke gevolgen het stelsel voor het onder
wijs zelf heeft gehad. Spr. kan dit niet be-
oordeelen. Hij zal de zaak echter onder oogen
zien.
Het heeft spr. genoegen gedaan dat ge
laakt is de uitdrukking in het advies van
den directeur van den G.G.D., dat het be
stuur der Vereen. Schoolkindervoeding en
-kleeding zelfgenoegzaam zou zijn. Spr. heefi
deze uitdrukking ook allerminst kunnen be
wonderen. Daarna verdedigt hij het voorstel
om de schoolkindervoeding tijdens de vacan
ties (behalve de Kerstvacantie) stop te zet
ten. De schoolkindervoeding is geen aanvul
lende armenzorg. Het gaat dus over de vraag
of stopzetting tijdens de vacanties het school-
erzuim in de hand zal werken. Aan de
hand van rapporten meent spr. deze vraag
ontkennend te mogen beantwoorden. De
schoolkindervoeding gaat steeds meer kos-
ten. Het is thans misschien ook weer noo
dig het voedsel te verbeteren, hetgeen ook
weer kosten mee zal brengen. Is het dan niet
ook onze plicht op het punt der vacanties
te bezuinigen.
Aan de melkvoorziening op de scholen ne
men deel de openbare scholen en de katho
lieke scholen en totaal 65 pet. van de kinde-
dezer scholen. Meer propaganda voor
deze zaak is niet noodig. De propaganda
voor het openbaar onderwijs kan aan de in
te stellen ouderraden worden overgelaten.
Een algemeen verbod voor onderwijzend per
soneel om nevenbetrekkingen te vervullen
is uit den booze. De zaak" is voldoende ge
regeld.
De vergadering wordt daarna verdaagd
tot hedenmiddag 2 uur.
Wijkvereen. Staal wijkte
Leiden, die haar 25-jarig
bestaan herdacht. Vierde
'an links is de voorzitter
Ds D. Kuilman.
STADSNIEUWS
Het toezicht op de lees
bibliotheken
De controle neemt een aanvang
De commissaris van politie vestigt nog
maals de aandacht op de op 6 April 1938
afgekondigde verordening „op het verstrek
ken van boeken enz. aan minderjarigen be
neden den leeftijd van 18 jaar door open
bare leesbibliotheken".
Aangezien geacht kan worden, dat be
langhebbenden thans maatregelen hebben
kunnen nemen tot het nakomen van de
in die verordening vastgestelde voorschrif
ten, zal met de intensieve controle een
aanvang worden gemaakt.
Zij, die vermeenen, alsnog voor een ont
heffing, bedoeld in artikel 3 der verorde
ning in aanmerking te kunnen komen,
zullen zich zoo spoedig mogelijk met een
schriftelijk verzoek tot B. en W. dienen te
wenden.
Een exemplaar der hierbedoelde verorde
ning is tegen den kostenden prijs op de
gemeente-secretarie verkrijgbaar.
R.K. Vakschool voor meisjes
Aanbieding van een portret
Gisterenmorgen had in de hall van de
R.-K. Vakschool voor Meisjes, in het bijzijn
van het bestuur, de directrice, leerkrachten
en eenige oudere leerlingen, de overdracht
plaats van het portret van de eerste di
rectrice der school, mevr. M. C. van Oerle
—Nipper. Hierbij waren tevens tegenwoor
dig mevr. M. C. van Oerle—Nipper en de
lieer van Oerle, alsmede de schilder, de
heer Ant. H. J. Molkenboer en mevr. Mol-
kenboer.
Allereerst sprak de voorzitter van het
schoolbestuur, Pastoor R. Smitz, mevr. van
Oerle toe. Spr. herinnerde er aan, dat haar
bij het afscheid als directrice in Mei 1936
een door den heer Molkenboer te schilde
ren portret was aangeboden, hetwelk door
mevr. van Oerle was afgestaan, ter plaat
sing in de hall van het schoolgebouw.
Door verschillende omstandigheden is dit
portret eerst thans gereed gekomen.
Spr. herdacht de vele verdiensten van
mevr. van Oerle als oprichtster dezer
school, waarna het doek werd weggenomen
en de aanwezigen het portret konden be
zichtigen.
Mej. G. A. M. Polman bood namens de
leerkrachten aan mevr. van Oerle een
kleiner eveneens door den heer Molken
boer geschilderd portret aan.
Mevr. van Oerle bracht dank aan Pastoor
Smitz, aan den heer Molkenboer en aan
allen, die haar de verrassing in den vorm
van het verkleinde portret, bereid hebben.
Voor belangstellende oud-leerlingen is het
portret te bezichtigen op a.s. Maandag 27
Februari van 2 tot 4 en van 7 tot 9 uur.
Gouden sigarenmakersjubileum
Zaterdag 25 Februari a.s. zal het 50 jaa;
geleden zijn, dat do heer Carel Bonte als
20-jarige jongeman in dienst trad bij de
tabaks- en sigarenfabriek van de firma A.
H. J. Wijtcnburg alhier, zoodat hij dus op
dien dag zijn gouden sigarenmakersjubi
leum mag vieren. Het spreekt vanzelf dat
dit feit niet onopgemerkt voorbij zal gaan.
Vereen. Lucas van Leyden
Lezing dr W. R. Juynboll
Voor de VereenigLng „Lucas van Leyden"
heeft dr W. R. Juynboll, privaatdocent in de
(kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit
te Leiden, een voordracht gehouden in het
Rijksprentenkabinet over het onderwerp:
„Koningin Christina van Zweden en haar
verhouding tot de kunsf'.
Aan de hand van verschillende voorbeel
den werd geïllustreerd, hoe Christina van
Zweden heeft bijgedragen tot het opvoeren
van het geestelijk niveau in haar vaderland.
Spr. haalde aan welke geleerden Christina
aan haar hof heeft weten te verbinden en
noemde de namen van Claudius Salmasius,
Izaak Vissius en Nicolaes Heinsius. De hof
schilders van Christina waren David Beck
en Sébastian Bourdon. Na haar afstand van
de troon reisde de vorstin door de Neder
landen naar Italië. Tijdens 'haar verblijf te
Brussel maakte zij gennis met Leopold
Wilhelm van Oostenrijk, evenals zij een
hartstochtelijk kunstverzamelaar. Na haar
officieelen overgang tot het katholicisme ves
tigde Christina zich te Rome, alwaar zij, be
houdens enkele onderbrekingen, tot haar
dood toe gewoond heeft. In het Palazzo
Riario, sinds de achttiende eeuw verbouwd
en thans de zetel van het Museo Corsini,
heeft Christina zich geheel aan het artistieke
en literaire leven van de stad Rome gewijd.
Bovendien onderhield zij geregelde corres
pondentie met talrijke geleerden in buiten
land. Spr. lichtte de begaafdheid van Chris
tina nader toe en wees in het bi.zonder op
de veelzijdigheid harer belangstelling. Ook
voor de muziek en het theater heeft Chris
tina veel gedaan. Zoowel Arcangelo Corelli
als Alessandro Scarlatti heeft de koningin
begunstigd op een tijdstip, dat dezen nog ge
heel onbekend waren.
De rijke kunsverzamelingen werden na
den dood der koningin verspreid. Een deel
van haar teekeningen werd in 1784 voor de
Teylersticihting te Haarlem aangekocht. Haar
schilderijen, grootendeels uit de verzameling
van Keizer Rudolf II afkomstig, bevinden
zich thans voor een belangrijk deel in Enge
land, haar collectie munten vonden in de
Bibliothèque Nationale een plaats, haar an
tieke beelden sieren thans het Prado te
Madrid.
De rijke ikonographie der koningin werd
aan de hand van lichtbeelden vertoond, ter
wijl spr. eindigde met Christina haar plaats
aan te wijzen, die zij in den tijd van de
barok in Rome heeft ingenomen.
Geslaagde E.H.B.O.-avond
Gegil en angstgesóhrei klinken op, van alle
kanten komen menschen toesnellen, want er
is een ongeluk gebeurd....
Een onvoorzichtige autobestuurder heeft
een botsing veroorzaakt, er zijn gewonden,
misschien zelfs dooden, er moet hulp worden
geboden!
Gelukkig waren daar gisteravond in Oud-
Hortuszicht verschillende groepen van de
E.H.B.O., alsmede de doktoren bijeen om
ongelukkigen de eerste hulp te verleenen.
Er waren wielrijders met gecompliceerde
beenbreuken, anderen dio ternauwernood
aan den dood waren ontkomen. Later op den
avond zijn nog enkele zwaar gewonden bin
nen gébracht met inwendige verbloedingen.
En alsof al deze ongevallen nog niet vol
doende waren, bleken tevens enkele dicht-
bijzijnde personen nog te zijn getroffen. Een
waar slagveld dus! Ook hiervoor heeft de
E.H.B.O. door snel handelen weer getoond
een organisatie te zijn, die in velerlei op
richt van groot nut kan zijn.
Er zou dan ook zeker van een noodlots
avond gesproken kunnen worden, indien het
hier niet de groote propaganda-wedstrijden
gold, die door de eerste Leidsche E.H.B.O.-
brigade waren georganiseerd.
Na afloop sprak dr. M. D. Horst, directeur
van den G.G.D. en als hoofd jurylid, nog
zeer waardeerende woorden tot alle mede
werkende groepen.
Juist in deze dagen vond spr. hierin een
gevoel van groote gerustheid en beschouwde
hij het werk als het beste in den lande. Spr.
hoopte, dat deze brigade op den ingeslagen
weg zal blijven voortgaan, tot bescherming
en hulp van onze burgerij.
Ook dr E. Renaud .hoewel niet zoo mild
gestemd, sprak woorden van waardeering
voor het vele en goede dezen avond naai
ren -gebracht en vond het werk geheel nog
steeds vooruitgaande.
De uitslagen luidden: Groep van Leeuwen
30 10 punten; groep mevr. Arbouw-Bru-
née 30 7 punten; groep Bergers 30 7
punten; groep mej. Plomp 28 9 punten;
groep Groffie 28 7 punten; groep v. d.
Kraan 27 7 punten; groep mej. Kalvey
25 6 punten.
VEERTIGJARIG JUBILEUM
Zaterdag 25 Februari a.s. herdenkt de
heer A. Bakker, werkzaam op de Deken-
fabrieken N.V. voorheen R. M. Beuth en
Zoon aan de Kaiserstraat, den dag, waar
op hij vóór 40 jaar bij deze firma in dienst
trad. Zaterdagmiddag a.s. zal cle huldiging
ten kantore van de firma plaats hebben.
RURGERI.I.IKR STAND
d Heiden—Tvloo;
OVERLEDEN: M G Kop wed van J Eigreman
84 j: J Langreza.il wed van A Zandvliet 85 j; A
,V Vervoort vr f"
KLEERMAKER
AMSTERDAM
Heerengracht 440
Gemeentelijk
Radiodistributiebedrijf
WOENSDAG 22 FEBRUARI
Radio, 10 40 Radio PTT Nord of divei
sel (VI.),. 1.30 Brussel (Fr., 2.20 diversen*
2.40 Radio PTT Nord of diversen, 3.20 Keulen*
Brussel (Fr.), 6-0 Keulen, 72o Brussel (V1.0,
Straatsburg, 8.20 Warschau. 8.55 Londen.
Reg., 9.36 Keulen, 10.20 Brussel (VL), 1.20 R.
anmark of dlv.
Programma 4: 8.00 Brussel (VI.). 9 20 Gem.
Radio Dlstr. (gram muziek )of divresen, 10.35
Lenden Reg., 1.20 Droitwlch, 2.00 Londen Reg..
1.2-0 Droitwlch.
Nord of diversen. 11 20 ParUs Radio, 12.35 Brus
sel (VI., 2.20 Radio Danmark of div., 2.40 Radio
FTT Nord of diversen, 3.20 Keulen, 4.20 diver-
4.40 Londen Reg., 5.20 Brussel (VI.), 6.05
Radio PTT Nord of diversen, 6 50 Brussel (VI.).
7.20 Keulen, 7.35 Beromünster, 8.55 Brussel
(Fr 10.20 Brussel (VL). 10.30 Brussel (Fr/).
wlhc. 7.30 sportpraatje door Jansseh, 8.00
muziek G.R.D. of div.. 8 20 Droitwich, 8.35
tsburg, 9.20 Droitwlch.
Agenda
Donderdag, 23 Febr. Schouwburg, 8 uur.
Opvoering „Arbeid" door Prot. Jeugdtooneel
te Utrecht.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst van.
de apotheken te Leiden wordt van Zaterdag
18 tot en met Vrijdag 24 Febr. a.s. waarge*
nomen door de apotheek; C. B. Duyster, N.
Rijn 18, tclef. 523.
Van het Stadhuis
Kiezerslijst 1939—1940
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis:
lo. Dat de door hem op heden vastgesteld^
kiezerslijst 1939—1940 van 23 Februari a.s.
tot en met 16 Maart d.a.v. voor een ieder
ter Secretarie dezer gemeente (Stille Rijn 3)
ter inzage is nedergelegd en, tegen betaling
der kosten, sterndist i*ictsgewijze in uittreksel
verkrijgbaar gesteld;
2o. dat tot en met 9 Maart a.s. een ieder
bevoegd is bij het gemeentebestuur schrifte
lijk verbetering van die lijst te vragen, op
grond dat hij zelf of een ander in strijd met
de wet daarop voorkomt, niet voorkomt, niet
hehoorlijk voorkomt, of al dan niet voor
eenige verkiezing aangewezen is als bevoegd
bij volmacht te stemmen;
3o. dat eventueele verzoeken om verbete
ring van de kiezerslijst met de bijgevoegde*
bewijsstukken tot en met den 16en Maart a.s.
voor een ieder ter Gemeente-Secretarie (Ra
penburg 12) ter inzage zullen worden neder-
gele.gd en in afschrift tegen betaling der kos
ten verkrijgbaar zullen worden gesteld;
4o. dat een ieder uiterlijk tot en met IS
Maart 1939 bevoegd is tot tegenspraak van
de sub 3o. bedoelde verzoeken, welke tegen
spraak schriftelijk bij het gemeentebestuur
moet worden ingediend.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
Leiden. 22 Februari 1939.
Feestwijzer eeuwfeest
Leidsch Studentencorps
Ter drukkerij der fa. BatteJjee en Terp
stra is verschenen de feestwijzer voor de
viering van het honderdjarig bestaan van
het Leidsch Studentencorps in oen kleurigen
en studentikoozen omslag. Deze feestwijzer
bezat een opsomming der besturen, commis
sion en onderafdeelingen van het L. S. S.,
een inleidend artikel van J. R. H. en dan
voorts een opsomming van de dingen die
er van Zaterdag 25 Februari tot Maandag
6 Maart in Leiden staan te gebeuren. De
voornaamste feestelijkheden, zooals de ker-
messe de siècle, de corpsfilrn, de opvoering
van „Veel leven om niets", enz., worden
met artikeltjes voorgelicht. Dinsdag, Woens
dag. Donderdag en Zaterdag zijn de \oor«
naamste dagen.
We hopen deze week nog wel eens de dag-
inciecling te plaatsen. Het programma ziet
er goed uit. Het heeft een omvang van 72
pagina's gekregen en zal ongetwijfeld zijn
weg in feestvierend Leiden wel vinden.
Kamer van Koophandel
voor Rijnland
Handelsregister
Wijziging. .T. van Weeren Jr., Leiden,
Lsngehrug 65. bchangerij en stoffeerderij,
Bijv. uitgeoef. bedr.: complete woninginrioht
ting.
