STADSNIEUWS
De begrooting in den Leidschen
gemeenteraad
DINSDAG 2i FEBRUARI 1939
TWEEDE BLAD PAG. 6
zer wetenschap zal voorhouden. Hierdooi j saties, die een doel nastreven, dat geacht
Drie fractie-voorzitters
aan 't woord
Belangrijke rede van
Dr C. Beekenkamp
Waar is het „Leidsche plat
van den arbeid"
Tal van zaken passeeren de revue
Gistermiddag werd een aanvang gemaakt
met de jaarlijksche begrootingszitting van
den Leidschen gemeenteraad onder voorzit
terschap van den burgemeester, Mr. A. v. d.
Sande Bakhuijzen. Afwezig wethouder Splin
ter en de heer Groeneveld.
Na de mededeeling van enkele ingeko-
men stukken komt de gedrukte agenda aan
de orde. Zonder hooldelijke stemming wor
den de volgende voorstellen aangenomen.
Hamerp unten
Goedgekeurd werden:
Voorstel tot het aankoopen van een twee
tal perceelen grond in den Cronestèinschen
polder, kadastraal bekend gemeente Leiden
Sectie O, Nos. 220 en 223 en tot het vaststel
len van den desbetreffenden begrootings-
^Voorstel tot het verhoogen van het over
1938 aan de Vereeniging voor Scnoolkinder-
voeding en Schoolkinderkeeding toegekende
subsidie en tot het vaststellen van den des
bet refenden begrootingsstaat. Goedgekeurd.
Voorstel in zake het opheffen van de
Plaatselijke Schoolcommissie en het .nstel-
len van een ouderraad. Goedgekeurd.
Voorstel tot herziening van het bij raads
besluit van 6 Nov. 1933 vastgestelde plan
van uitbreiding voor de gemeente Leiden,
zooals dit sindsdien is gewijzigd.
DE BEGROOTING
In behandeling komt daarna de begroo
ting voor 1939 en oudergewoonte opent de
heer van Eek (s.d.) de algemeene be
schouwingen. In den aanvang zijner rede
propageert spr. het „Plan van den Arbeid
Waarom kunnen de Chr. partijen ten op
zichte van dit plan de hand niet reiken aan
de sociaal-democraten? Waarom klampen
de Christenen zich hardnekkig vast aan net
hardvochtige kapitalisme? Spr. weet met
wat de actie voor een nieuwe gemeenschap
bii de katholieken zal opleveren. De s.d a.p.
is sinds haar oprichting reeds bezig me.
het houwen aan een nieuwe gemeenschap.
De s.d.a.p. heeft geen behoefte vast te hou
den aan den klassenstrijd, maar de toestan
den zijn zoo, dat daaruit onvermijdelijk de
klassenstrijd voortkomt. Het gaat dus om
verandering van de toestanden.
Zich beroepende op het recht van petition
nement zet spr. uiteen, dat het wel degelijk
noodig kan zijn, dat de raad zich. met s
lands zaken bezig houdt.
Dat de s.d.a.p. in de oppositie zich anders
gedroeg dan nu ze aan de regeering deel
neemt vindt spr. nogal begrijpelijk. Men
moet nu met andere meeningen rekening
houden. In de oppositie was men vrij, bin
nen bepaalde grenzen natuurlijk. De s.d.a.p.
is in 't algemeen tevreden over hetgeen door
de wethouders is tot stand gebracht.
Achter het plan-Westihoff zet spr.
vraagteeken. Het heeft echter bereikt, dat
aan den grondslag van het plan van den
arbeid steun wordt verleend.
De s.d.a.p. heeft tegenover het royalisme
een tegemoetkomende houding aangenomen
Het heeft geen zin tegen het koningschap
te strijden. Dit wil echter niet zeggen, dat
de s.d.eup. haar beginselen prijs geelt. Zij
staat op repuöikeinsch standunt. Het kan
zijn, dat het koningschap een macht is te
gen het fascisme, maar het is de vraag of
het een steun is voor de democratie. Het is
teekenend dat in een sociaal-democratisch
geregeerd land als Zweden de hoogste ko
ninklijke "onderscheiding wordt gegeven
aan Göring. J
De V o o r z i 11 e r: het is beter, dat u zich
niet bezig houdt met de motieven van
vreemde vorsten ten opzichte van dergelijke
De heer van Eek: ik noem alleen maar
het feit. Spr. zet voorts uiteen de beteekenis
van de uitvoering van openbare werken ter
bestrijding van de werkloosheid. Hij heeft
er bezwaar tegen, dat werkverruimings
objecten hoe langer hoe vaker in werkver
schaffing worden uitgevoerd. Spr. kan be
grijpen, dat men in speciale gevallen ei
eens over heen stapt wanneer productief
werk in werkverschaffing wordt uitgevoerd,
maar deze speciale gevallen worden sy
steem en daarmede ontwricht men het plan
van den aibeid.
Spr. verdedigt het voorstel om optochten
met muziek en banieren op Zondagmiddag
toe te staan en zegt er voorstander van te
zijn, dat bij benoemingen iedere richting
dezefde rechten heeft. In dit verband komt
spr. nog eens terug op de benoeming van
een curator voor het stedelijk gymnasium.
De s.d.a.p. wil in het college van curatoren
ook vertegenwoordigd zijn. Dit zou zijn po
litiek brengen in het onderwijs. Waarom
heeft in een politiek college als de raad het
woord politiek zoo'n ongunstigen klank?
Politiek is toch niet iets minderwaardigs.
Spr. verdedigt voorts zijn voorstel om hi
Georganiseerd Overleg ook te doen advisee-
ren over de wijze waarop en omstandighe
den, waaronder de arbeid wordt verricht
(medezeggenschap aan de voet) en het voor
stel om de Alg. Ambtenaren en Werklieden
commissie advies te doen uitbrengen over
de kwestie der medezeggenschap (aan de
top).
De s.d.ajp. is er tegen gekant dat ambte
naren die goed beloond worden, nog extra-
loon en ontvangen. Spr. protesteert er tegen
dat B. en W. in hun antwoord op het sectie-
verslag ten opzichte van opmerkingen
den heer Schüller hebben geschreven over
„opmerkingen van dergelijk allooi". Dit ia
bêleedigend.
Spr. besluit met den wensch dat de anti
revolutionairen zich niet langer zullen laten
leiden door hun starre leerstelligheid, dat
de christelijk-hisorischen zullen luisteren
naar het geluid der jongeren en dat de
roomsch-katholieken met de nieuwe ge
meenschap ernst zullen maken, opdat ge
zamenlijk ook met de s.d.a.p. aan het heil
der burgerij kan worden gewerkt.
De r.k.-fractie-leider spreekt
De heer Wilmer (r.k.) zegt dat er in de
onderlinge verhouding der partijen een be-
Te geest moet komen. Het volk is de exces
sen der partijen beu. In dit opzicht hebben
wij te luisteren naar de oproep die H. M. de
Koningin tot het volk heeft gericht, oen op
roep tot geestelijke en moreele herbewape
ning. „Eerlijkheid, vertrouwen en liefde
moeten richtsnoer zijn", aldus sprak H. M.
de Koningin. Spr. zou willen, dat deze woor
den in de raadszaal van het nieuwe stad
huis werden geschilderd.
In enkele groote lijnen beschouwt
spr. daarna de gecneente-politiëk. De
.p. heeft medegewerkt aan een var-
hooging der electriciteitstarieven, terwijl
zij daartegen vroeger gekant was. Het is,
naar spr. meent, dwaas om de zaken
anders te zien wanneer men in de oppo
sitie is dan wanneer men deelneemt aan
werkzaamheden van het college van
n W. Dit is weer een van de exces
sen van de partijen. Het volk begrijpt er
niets van wanneer de heer van Eek in
1935 aandringt op maatregelen om de
electriciteitstarieven te verlagen en een
paar jaar later meewerkt aan verhoo-
ng der tarieven.
Wat de directe belastingen betreft merkt
spr. op. dat B. en W. strenge bezuinigings
maatregelen hebben te nemen. Aan de belas-
tingverhooging, bij deze begrooting voorge
steld, was niet te ontkomen. Hier zag men
dat de s.d.a.p., die vroeger betoogde
men 't geld alleen mocht halen waar 't
zat, thans de belastingverhooging verde
digde.
De meerdere uitgaven voor de gemeente
lijke steunverleening zijn geen gevolg van
laatregelen door den wethouder van So
ciale Zaken voorgesteld, maar van regee
nngsmaatregelen. Aan verbeteringen in dc
steunverleening heeft de r.k. raadsfractie
gaarne medegewerkt, behalve in gevallen
waarbij het geld voor de verbeteringen
moest worden gehaald bij menschen die het
niet missen kunnen. De heer van Eek zou
zoo graag samenwerking zien tusschen rk.
d.a.p. Zou het dan beter gaan? Gaat het
beter nu er leden van de s.d.a.p. in het col
lege van B. en W. zitten? Ook op het gebied
der werkverruiming is er niets meer gepres
teerd dan vroeger. De heer Verwey heeft op
een vergadering gezegd, dat nu toch wel
aangetoond is, dat het deelnemen der s.d.a p.
aan 't bestuur van de stad niet tot een de
bacle behoeft te leiden. Wi© heeft van een
debacle gesproken? Dat was de heer Albar-
die gezegd heeft, dat de s.d.-oppositie-
politlek in Leiden onvermijdelijk tot een
deblacle zou moeten lei/en.
Spr. beveelt nogmaals het denkbeeld van
de contact-commissies aan en behandelt do
voorstellen-v. Eek. De zaak der medezeggen
schap is niet rij-p om in Georganiseerd Over-
behandeld te worden. Dat de r.k. partij
onderworpen is aan het kapitalisme is in
strijd met de realiteit Wat zijn de arbeids
wet en de sociale wetten anders dan een
mperking van het kapitalisme.
Spr. is er van overtuigd, dat in de laatste
zittingsperiode, dank zij de samenwerking
der rechtsche partijen, meermalen gesteund
door de kleine partijen, veel behouden
waarop men uit principieel© overwegingen
prijs stelde.
REDE VAN DEN HEER
BEEKENKAMP
zou een zekere efficiency kunnen worden
bereikt, deze namelijk dat andere politieke
partijen, dan waartoe de geachte wethouder
behoort, in dit geval niet aan de kiezers
behoeven duidelijk te maken, welke „poli
tieke en financieele omstandigheden zich
ertegen verzetten, ditmaal wederom met het
Leidsche Plan van den Arbeid voor den
dag te komen".
Het zou interessant zijn nader te mogen
orden ingelicht, over de vraag, welke die
politieke en financieele omstandigheden
zijn, die de Leidsche burgerij, en niet het
minst dat deel der burgerij, hetwelk door de
ramp van de werkloosheid zoo ernstig ge
troffen is, de zegeningen van h#t Leidsche
Plan van den Arbeid doen derven.
De oude Adam
Het kan de Raad duidelijk zijn, dat
de oude beproefde beginselen van con
servatief en gezond gemeentelijk finan
cieel beheer hun waarde blijven behou
den. Deze beginselen, die eertijds onder
uw ambtsvoorganger de Gijselaar en on
der Goslinga toepassing vonden, zijn
proefondervindelijk deugdelijk gebleken
en spr. zou bijna geneigd zijn een lof
rede te houden op het inzicht van wet
houder Verwey, die „de waarde van ge
meentelijke financieele zelfstandigheid
zoo op prijs weet te stellen".
Dat een minderheid in het College
zoo nu en dan anders stemt dan
met de toepassing dezer waarheid wel
geheel en al in overeenstemming schijnt
te zijn, moet geweten worden aan „den
ouden Adam", waartegen zelfs de beste
Christen op zijn tijd te strijden heeft
Gelijk gezegd, heeft het geen zin meer, om
over de financieele zijde van deze begroo-
ling thans breede beschouwingen te houden.
Spr. is nog van meening, dat verdere bezui
niging eisoh is, en dat die verdere bezuini
ging mogeijk geweest zou zijn, ook zonder
dat men zijn toevlucht had genomen tot
at dan denigreerend wordt bestempeld met
de kwalificatie „sociale afbraak". Dat mex
een voorstel tot bezuiniging op de uitgaven
jor schoolkindervoeding gekomen is, prijst
>r. in het college.
Het antwoord op een in de secties gestel
de vraag omtrent de invoering van het z.g.
Utredhtsche stelsel voor het bewaarschool-
onderwijs, komt spr. onvoldoende voor.
De heer Beekenkamp (a.r.) wijst er
op, dat wie de eerste bladzijden van
Sectieverslag opslaat, den indruk krijgt, dat
behandeling van de begrooting-193f
dienstbaar gemaakt zal worden voor poli
tieke propaganda met het oog op de komen
de raadsverkiezing.
Spr. gelooft echter niet, dat het gemeente
belang er mee gediend is, wanneer men deze
week vult met allerlei beschouwingen van
partijpolitieken aard.
Men spreekt vaak over de crisis van de
parlementaire democratie. Verstandig ware,
wanneer men daarover minder sprak, maar
daadwerkelijk zelf meehielp om aanwijsbaro
fouten, die aan het parlementaire systeem
kleven, te verhelpen. Een fout is, dat men
de raadsvergadering misbruikt om voor pers
en tribune te spreken en dan zaken behan
delt, die daar niet op hun plaats zijn; dat
men hier Tweede-Kamertje gaat spelen en
politiek van de regeering gaat becritisee-
n.
Een tweede fout is. dat men bepaalde voor
stellen a priori veroordeelt, omdat ze van
een zekere zijde afkomstig zijn.
Parlementaire aristocratie
Men dient te staan naar parlementaire
aristocratie, waaronder spr. verstaat
dat het gemeenebest gediend wordt door
de aristoi, de besten, de meest bekwa
men, de meest deskundigen, die in slaat
zijn zich te verheffen boven de partijpo
litiek in engeren zin. Dit alles beteekent
geenszins, dat wij het beginsel, dat wij
belijden, verdoezelen. Integendeel. Als
hier gestreden moet worden, dan plaatse
men beginsel tegenover beginsel; streven
tegenover streven.
In zijn eigenlijke beschouwingen over de
begrooting spreekt 9pr. er zijn teleurstelling
over uit, dat de behandeling van de begroo
ting zoo veel later plaats heeft dan !n over
eenstemming is met de wettelijke voorschrif
ten. Hoe onaangenaam dat zijn kan, is nog
onlangs gebleken, toen hals over kop
oorstel behandeld moest worden om de op
centen op de personeele belasting te ver
hoogen, teneinde de begrooting sluitend te
krijgen. Waarom is in Leiden nu niet moge
lijk, wat elders wel mogelijk blijkt, en waar
lijk niet alleen in gesaneerde gemeenten!
Met groote belangstelling, met instemming
en waardeering heeft spr. in het sectiever
slag gelezen, dat dit College, en dus ook de
wethouder van Financiën, zijn verwondering
over uitspreekt, dat een lid van een ge
meenteraad zoo weinig de waarde van de
financieele zelfstandigheid van de gemeente
op prijs weet te stellen.
Welke wijsgeer is het ook al weer geweest,
die gezegd heeft, dat de ware wijsheid en
wetenschap begint met verwondering? Spr.
waagt de veronderstelling, althans de hoop
uit te spreken dat de politieke partij, waar
van de wethouder van financiën een
waardig en gewaardeerd vertegenwoordiger
is, deze verwondering eveneens zal laten be
zinken tot wetenschap en dat zij, lessen
trekkend uit het jongste verleden, ook aan
dat deel der burgerij, waaruit zij bij voor
keur haar stemmen trekt, de resultaten de-
kan worden in strijd te zijn met de open
bare orde of met, de goede zeden, acht spr.
olkomen gemotiveerd. Het schijnt spr. veel
eer een aantastiing van de gezonde democra
tie indien men gezagsondermijning ooglui
kend toelaat.
Spr. begrijpt niet wat de bedoeling is van
het Yoorstcl-Schüller inzake krotopruiming.
Hetgeen dit voorstel behelst, wordt reeds
door alle fracties in den raad nagestreefd,
en spr. ziet eigenlijk niet in, waarom de
heer Sch. het nog noodig vindt, in een voor
stel zulks nader te accentueeren.
Ook wat de andere voorstellen van den
heer Schüller betreft neemt spr. een afwach
tende houding aan.
Die zichzelf overwint
Voorbereidend lager onderwijs
Wanneer men toch zint op middelen tot
bezuiniging moeten allereerst de z.g. niet
verplichte uitgaven onder de loupe genomen
worden. Spr. heeft meermalen betoogd dat
het geven van voorbereidend lager onder
wijs niet m de eerste plaats op den weg der
gemeente ligt. Hier ligt een taak voor liet
particulier initiatief. Laten de belangheb
benden zelf vereenigingen oprichten en laat
de Overheid, wanneer zulks noodig blijkt,
die vereenigingen op voet van gelijkheid
subsidieeren. Dit beteekent geenszins, gelijk
sommigen willen doen gelooven, een ver
moorden van het z.g. neutrale bewaarschool-
onderwijs, zooals spr. aantoont.
Spr. heeft geen behoefte aan voorstellen.
Maar hij zal zich genoodzaakt zien, met be
trekking tot deze aangelegenheid toch als
nog een voorstel in te dienen, tenzij de wet
houder de toezegging wil doen, dat hij bin-
De heer Schüller is vasthoudend als een
terrier! Misschien krijgt de raad morgen wel
gelegenheid zioh daarvan weer opnieuw te
overtuigen. Wat de heer Sch. zal dehiteeren
over den z.i. te tragen gang van den Stad
huisbouw, zal ons opnieuw de overtuiging
bijbrengen, dat hij een denkbeeld, dat hij
zich eenmaal in het hoofd heeft gezet, niet
gemakkelijk prijs geeft, en dat hij zich niet
ontziet, den stadhuisbouw te remmen, door
van de hoofdopzichter vele uren in beslag te
nemen voor een onderzoek, dat hij gaarne
gesteld wil hebben. Op zichzelf is dat nog
tot daaraan toe, maar er zijp grenzen, en
wie die grenzen overschrijdt, moet ook een
beetje bescheidener zijn in zijn critiek op
den bouwheer en zijn staf. Spr. hoopt, dat
de heer Sch. de waarheid zal willen beden
ken van de wijsheid, dat de meester zich
laat kennen in zelfbeperking en zelfbeheer-
sohing. Misschien herinnert hij zich nog wel
uit de jaren, toen hij do jongelingsvereeni-
ging nog bezocht, dat er ergens in den Bij
bel staat, dat hij, die zichzelf overwint, ster
ker is, dan die een stad inneemt Die over
winning gun ik zoo van harte aan den heer
Schüller!
De oproep tot moreele en geestelijke her
bewapening vinde ook weerklank in de ge
meentepolitiek.
Deze oproep beteekent geenszins, dat na
gestreefd moet worden een soort nivellee
ring of verdoezeling van het eigen beginsel
Zij wil geen Christendom boven geloofsver
deeldheid prediken. Zij eisdht niet van ons,
dat wij eigen inzicht prijsgeven en inruilen
voor een soort grootste-gcmeene-deeler-poli-
tiek. Zij probeert veredelend, louterend, ka
raktervormend te werken.
Wanneer wij, staande op en uitgaande van
hetzelfde beginsel, dat H. M. de Koningin
aan het slot van haar radiorede op zoo ont
roerende wijze beleed, ernaajr streven hij
ons practtsche werk als gemeentebestuur
ders aan die normen te beantwoorden, dan
kan het niet anders, of ook door ons wordt
het gemeentebelang het best gediend.
Dan vervalt vanzelf de vraag na
crisis van de parlementaire democratie. Die
vraag is dan opgelost in den voren
parlementaire aristocratie.
Moge die geest vaardig zijn over ons allen!
De vergadering wordt daarna verdaagt
tot 's avonds acht uur.
AVONDVERGADERING
De communist aan 't woord
In de avonzitting zet de heer van Wei
zen (comm.) de alg. beschouwingen voort.
Spr. bepleit grootere aandacht voor bestra-
tingswerken en verbetering van het water
in de zweminrichting „De Zijl". Spr. gelooft,
sohappelijk Hulpbetoon is gewensohter en
kan besparing geven.
Slachttarieven
De heer Bergers (r.k.) is in 't algemeen
wel tevreden over het beleid van B. en W.
De kloof tusschen s.d.a.p. en r.k. is nog te
groot dan dat men zou kunnen samengaan.
Spr. is tegen optochten op Zondag.
De heer Jongeleen: En in 't Zuiden
dan!
De heer Bergers: We zijn hier in Lei-
:n en hebben een zeer gemengde bevolking.
Spr. dringt voorts aan op verlaging der
slachttarieven, hetgeen ook de consumenten
ten goede zal komen.
Schoolkindervoeding
Mevr. Braggaar—van de Does (s.d.)
zet uiteen, dat er onder de werkloozen van
werkschuwheid geen sprake is. Spr. meent,
dat de s.d. wethouders met voldoening op
hun werk kunnen terugzien. Zij betreurt
dat de 65-jarigen overgaan naar Maatschap
pelijk Hulpbetoon. Aan de spaarregeling
kunnen de ondersteunden bij M. H. niet
meedoen. Ze kunnen het kwartje niet mis
sen. Spr. kant zich tegen de stopzetting der
schoolkindervoeding tijdens de vacanties
(behalve de Kerstvakanties). Vooral voor dc
groote gezinnen is dit een harde maatregel.
De directeur v. d G G.D. heeft zich er ook to
gen verzet. Spr. heeft intusschen respect
oor het werk van het bestuur der Vereeni
ging, dat allerminst zelfgenoegzaam is,
als dr. Horst schijnt te hebben gezegd.
Nog een a.r. stem
De heer Eikerbout (a.r.) spreekt even
eens over de kwestie van de schoolkinder
oeding en -kleeding. De vereeniging is er
niet zeker van dat de verstrekking van
schoenen in plaats van klompen goede re
sultaten heeft gehad. Er zijn gevallen waarin
goed voor de schoenen werd gezorgd, maar
aren ook gevallen waarin reeds na en
kele maanden de schoenen heelemaal op wa
ren. Veertien vijftien procent der kinderen
zou zeker weer voor klompen in aanmerking
komen. Het is te begrijpen, dat de Vereeni
ging deze zaak nog eens wil aanzien.
Van de voeding wordt tijdens de vacantia
spaarzamelijk gebruik gemaakt, zoodat een
uitgave van f 3500 hiervoor niet gewettigd is.
Het verwondert spr. dat er nog geen be-
Gemeentelijk
Radiodistributiebedriji
div; 11.20 Paros Radio; 12.36 Brussel VI; 2.20
tala of dlv; 2.40 Radio PTT N. of div; 3.20
Keulen: 5.20 Brussel VI; 6.30 Keulen; 7.20
1 VI: 7 50 Straatsburg of dlv.: 8.20 Rome
ichl.s.)
tramma 4: 8 00 Brussel (VI.). 9 2) diver-
10 35 Londten Reg., 12.50 Droitwich,_2.20|
Londen Reg.. 3.20 Drc
ILonden Reg.,
tch. S.40 Londen Reg., 7.00 Droit-
ich. 7.50 Scottish Reg. of div.
8 20 Droitwlch.
Nord of diversen. 9.50 diversen, 10.00 Partis
Radio, 10 40 Radio PTT Nord of diversen, 12.20
isel (VI.), 1.30 Brussel (Fr., 2.20 diversen*
Radio PTT Notrd of diversen, 3.20 Keulen,
Brussel (Fr.), 6-4) Keulen, ,7 20 Brussel (VI.1),
7.50 Straatsburg, 8.2*) Warschau, 8.55 Londen,
9.35 Keulen, L0.20 Brussel (VI.). 1.20 R.
irk of dlv.
jramma 4: 8.00 Brussel (VI.). 9 20 Gem,
Radio" Dlstr. (gram jmizlek )of
Lenden Reg.. 1.20 Dr
20 Droitwich.
oitwich, 2.00 Londen Reg.,
Agenda
Donderdag, 23 Febr. Schouwburg, 8 uur.
Opvoering „Arbeid" door Prot» Jeugdtooneel
tc Utrecht.
De avond-, nacht- en. Zondagsdienst van
de apotheken te Leiden wordt van Zaterdag
18 tot en met Vrijdag 24 Febr. a.s. waarge
nomen door de apotheekt: C. B. Duyster, N.
Rijn 18, telef. 523.
slissirvg is genomen inzaktt het open terrein
aan de Heerengracht. Er wordt gezegd, dat
hier een gebouw voor den Socialen Dienst
zou komen. Het is gewenstoht, dat spoedig
een besluit wordt genomen. Voortvarend
heid dient ook te worden betracht bij het
uitvoeren van saneeringsplannen. Spr,
vraagt inlichtingen omtrent den bouw der
nieuwe woningen in het saneea-ingsplan Gee-
regraoht—Kraaierstraat. waaromtrent spr,
een voorstel heeft ingediend, dat in prae-
advies is genomen.
De heer Eikerbout breekt hier zijn rede af
en de vergadering wordt goscJÜorst tot he
denmiddag 2 uur.
nen zeer kortenJij.d dit dat er wel aanleiding kan bistaan om in'
t,n*v"m non fatman wa cp. naacj zaken ter sprake te brengen, die
door de Tweede Kamer behandeld worden
studie wil nemen en doen nagaan, welke
bezuinigingen daarmee voor Leiden te berei
ken zijn.
W erkverscha fling
Spr. handhaaft zijn beweren, dat het oir
begrijpelijk genoemd moet worden dat bij
een zoo sterken teruggang van 't werkloos
heidscijfer in deze gemeente, de uitgaven
voor den socialen dienst tonnen meer vor
deren. Het momenteele cijfer ligt 8^2 pet.
lager dan in 193S en 14 pet. lager dan in
1937. Nu moge het waar zijn, dat tengevolge
an verschillende maatregelen van de regee
ring in het belang van de ondersteunde
werkloozen (een bewijs voor de stelling, dat
de veel gesmade regeering-Colijn toch tneer
voor de werkloozen doet, dan men zou ver
moeden, wanneer men de uitlatingen van
zekere zijde hoort!) een hooger bedrag nood
zakelijk is dan ten vorigen jare werd be
groot, spr. kan nog niet aannemen, dat die
meer-kosten 14 pet. bedragen. Kan de wet
houder van Soc. Zaken dit misschien aan
nemelijk maken?
Verder ergert het spr., dat voor werk
verschaffing een memoriepost is uitge
trokken. Dat getuigt' niet van groote
voortvarendheid op dat gebied. Er isjbij
spr. een zekere ongerustheid ten deze.
Spr. berekent, dat indien de regeering
even weinig voortvarendheid aan d-n
dag zou leggen t.o.v. de plaatsing bij de
werkverschaffing, en de andere gemeen
tebesturen even laksch op dit punt zou
den zijn als het onze, dat dan nielhO.OOO
maar slechts 1.100 menschen tewerkge
steld zouden zijn. Spr. acht dit een be
treurenswaardig verschijnsel. Indien het
landelijk percentage ook in Leiden zou
gelden, dan behoorden niet slechts 20
maar welgeteld 1265 menschen hier in
werkverschaffing werkzaam te zijn!
Wat is er met de Centrale Werkplaats?
Spr. moet helaas nog een enkele opmer
king maken over de kwestie van de Centrale
Werkplaats voor jeugdige werkloozen. Er
zijn daar dingen gebeurd van zoo ernstigen
aard, dat het fluweelen antwoord tvan
College in het sectieverslag ten eenenmale
afkeurenswaardig moet worden genoemd.
Spr. zal afwachten welke onthullingen de
wethouder zal doen. Van den ernst, waar
mee namens het college de gepleegde fraude
zal worden afgekeurd, zal afhangen, welke
houding de a.r. fractie verder in deze zaak
zal aannemen. Met name venvacht spr. een
bevredigend antwoord op de vraag, waarom
de leider der centrale werkplaats na het
ontdekken der fraude, niet op staanden
voet uit den dienst is ontslagen.
Spr. verklaart zich tegen het voorstel van
den heer van Eek inzake medezeggenschap
Waarom is men in socialistisch bestuurde
gemeenten nog niet overgeeraan tot het in
voeren van dit socialistisch desideratum?
En wat kwam er bij de N.V. de Arbeiders
pers terecht van de medezeggenschap?
Voor spr.'s slandpunt t.o. van het voorstel
inzake optochten op Zondagmiddag, verwijst
spr. kortheidshalve naar hetgeen bij vorige
gelegenheden daaromtrent is opgemerkt.
Datzelfde geldt ook van het volgendp voor
stel. Het standpunt van het college om geen
gemeentegebouwen te verhuren aan organi-
Spr. verklaart, dat er wel overeenstemming
bestaat tusschen de bedrijfstarievenpolitiek
van spr. en die der katholieken.
De heer H e s s n g: Volksfront!
De heer van Weizen: Misschien een
schamel begin. Spr. gaat daarna naar Rus
land.
De Voorzitt er verzoekt hem niet al te
er af te dwalen.
De heer van Wel zen dient een motie
i om de Stadsgehoorzaal te doen verpach
ten en in de pachtvoorwaarden geen maat
regelen tegen de communistische partij Hol
land te nemen.
Spr. bepleit voorts een sr/nenwerking tus
schen s.d.a.p. en communisten.
Nog een eenling
Do heer Key (v.d.) heeft-geen overwegen
de bezwaren tegen de belastingverhooging.
De ongunstige verhouding tusschen directe
en indirecte belastingen is spr. echter nog
steeds een doorn in 't oog. Een drastische
verlaging der lichttarieven is het beste mid
del om de bohoeftigen tegemoet te komen.
Daartegenover kunnen veel beter de belas
tingen naar draagkracht worden geheven.
Spr. bepleit -de instelling van een schoon
heidscommissie. Bij den bouw van het nieu
we gebouw op den hoek van het Rapenburg
is de aansluiting met de rest van het Rapen
burg verwaarloosd.
Spr. betreurt het, dat de vaocinatie tegen
pokken in onze gemeente zoo spaarzamelijk
wordt toegepast.
Geen politiek in den Raad
De heer Würtz (nat. herstel) meent, dat
in don gemeenteraad politiek niet thuis
hoort. Politiek is een idee fixe geworden.
Dat blijkt wel bij de samenstelling van com
missies. De zakelijke aangelegenheden be-
hooren in den Raad op den voorgrond to
staan.
Spr. vraagt zich af waarheen het moet
gaan met de steeds maar stijgende uitgaven
voor sociale doeleinden. Zoo kan het niet
Het zilveren jubileum
van de Wijkver.
Staalwijk
Een drukbezochte receptie, die in
het teeken van de herdenking stond
Bij de receptie, die de wijkvereeni-
glng Staalwijk gasterenavond in haar
wijkgebouw aan de Heerenstraat ter
gelegenheid van haar zilveren jubileum
hield, is op meer dan één wijze duide
lijk gebleken, hoe deze wijkvereeniging
In het midden van de belangstelling
der Ned. Herv. Gemeente staat. Be
halve zeer vele personen, die bij het
wijkwerk ten nauwste betrokken zijn,
woonde ook een groot aantal afgevaar
digden van kerkelijke vereenigingen
deze receptie, die tevens het karakter
van een eenvoudige herdenking droeg,
bij.
Tallooze bloemstukken en een palmen-
versiering gaven de zaal, waar deze plech
tigheid plaats vond, een feestelijk aanzien.
Vermeld dient ook te worden de aange
brachte verlichting, welke beschikbaar was
gesteld door den directeur van den Gem.
Reinigings- en Ontsmettingsdienst en die
dienst had gedaan bij het door dit lichaam
onlangs gevierde jubileum.
Dit feestelijk samenzijn werd geopend
met het zingen van Psalm 68 10. waarna
Ds. D. Kuilman, voorzitter van het wijk-
bestuur. Psalm 138 voorlas en in gebed
voorging.
Mevr. T. R e n s i n k—Z a a 1 b e r g,
den avond met zang opluisterde, zong nu
een geestelijk lied, waarna Ds. Kuilman
een kort overzicht gaf van de vijf-en-twintig
jaar van Staalwijks bestaan. Spr. knoopte
zijn mededeelingen vast aan de beantwoor
ding van drie vragen naar het ontstaan, de
ontwikkeling en het doel van de christe
lijke wijkvereeniging Staalwijk. Vooraf
deelde Ds. Kuilman nog mede, dat
het wijkbestuur gewenscht voorkwam om
aan deze receptie tevens het karakter te
geven van een eenvoudige herdenking.
Op 20 Februari 1914, aldus Ds. Kuilman
in zijn overzicht, werd ten huize van Ds.
Briët, op de Breestraat, de wijkvereeniging
opgericht. De wijkvereeniging werd opge
richt in een tiirl vlak vóór den grooten oor
log en heeft zich ook in die moeilijke tij
den niet alleen staande weten te houden,
maar ook uit te breiden.
Nadat spr. herinnerd had aan de inge
bruikneming van het gebouw op 16 Febr.
1915, wees hij er op. dat de thans jubilee-
rende wijkvereeniging de derde is in de rij
van dezelfde Hervormde vereenigingen in
onze stad. Ze is niet door den kerkeraad
langer. Hebben B. en W. zich reeds op deze Gf de gemeente-commissie in het leven
kwestie bezonnen? Spr. blijft tegen de hal
veering van de premiestorting voor het pen
sioenfonds bezwaar maken.
Spr. vestigt de aandacht op de ingezonden
stukken in de bladen inzake de uitgifte van
gronden. Zijn de beweringen daarin juist?
Spr. dringt er op aan dat aan gesalarieer
de gemeente-ambtenaren geen gelegenheid
meer wordt gegeven nevenbetrekkingen te
vervullen.
Werkverschaffing
De heer Snel (s.d.) maakt er bezwaar
tegen, dat verschillende werke» in werkver
schaffing worden uilgovoqrd. die normaal
werk zijn.
Dat het ihier in Leiden nog niet gaat zooals
de s.d.a.p. wel zou willen, ligt aan de regee
ring. Spr. betreurt dat aan het Stadhuis
niet allemaal Leidsche arbeiders zijn te werk
gesteld. Het gemiddeld aantal werklieden
■bij den Stadhuisbouw is to gering geweest
1-Iet tempo van den bouw had ongetwijfeld
hooger kunnen wordon opgevoerd. Spr.
dringt er op aan. dat het in het vervolg wat
sneller zal gaan.
De kwestie van de loonen en arbeidsvoor
waarden ln het taxi-hedrijf dient nu einde
lijk eens aan de orde te komen. Een samen
voeging van den Socialen Dienst en Maat-
oepen maar door jiarticulieren en draagt
ook nog steeds al de kenmerken daarvan.
Vervolgens sprak Ds. Kuilman over d
ontwikkeling der vereeniging en de wijze
waarop deze plaats vond. In verband hier
mede wees hij op de kinderkerk, Zondags
school, vrouwenkrans, ziekenzorg, meisjes
club, driehoekwerk, zangkoor, collecte-bus
jes-werk. eeredienst. Staalwijkblad, biblio
theek en verder op het verleenen van on
derdak aan verschillende zelfstandige ver
eenigingen.
Spr. had groote lof over de bijzondere
trouwe medewerking die zijn voorgangers,
Ds. D. Plooy en Ds. Goedhard, en hij steeds
van een heele schare helpers en helpsters
hebben ontvangen. Zij maakten voor hem
het werk prettig, gemakkelijk en tot iets
moois en dankbaars.
Vol piëteit herdacht Ds. Kuilman de ver
schillende overledenen uit het midden der
vereeniging.
Tenslotte sprak spr. over het doel der
wijkvereeniging. sober saamgevat in de
notulen onder deze woorden: behartiging
van de godsdienstige en maatschappelijke
belangen in het stadsgedeelte Staalwijk—
Vreewijk. Dit omvat ontzettend veel en
„Staalwijk" is zich bewust hier heel erg te
kort te schieten.
Vandaar haar dank aan den directeur
van M. H. en den secretaris van deai Art
menraad voor vaak ontvangen httilp in
raad en daad voor velen in deze wijk.
Dankbaar is spr. ook voor den steun, die
hij in zijn wijkwerk van zoo heel veel zij-»
den mag ondervinden.
Spr. is er zich van overtuigd, dat er iri
deze wijk hoog noodig een Hervormde
kerk en -school moesten komen. Met den
wensch, dat Gods zegen ook voor de toe
komst op Staalwijk moge rusten en dat die
velen ten goede mocht komen, eindigide do
voorzitter zijn toespraak. Met geloof en vert
trouwen gaan wij, zooals eens onze voort
gangers, biddende voorwaarts.
Na zang door mevr. T. Rensink was etf
gelegenheid tot het aanbieden van de get
lukwenschen, waarvan zeer velen gebruik!
maakten. Als eerste spreker voerde Ds. M,
Ottevanger namens den kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente het woord. Spr. sprak
den wensch daarbij uit, dat God nog vele
jaren in gunst en ontferming op „Staalt
wijk" moge neerzien. Ook voor de wijkvert
eeniging van Wijk IV bood spr. de felicit
taties aan.
Dr. G. Brouwer, voorzitter van de Ned.
Herv. Diaconie, wees in zijn toespraak op
verband en contact dat er tusschen
Diaconie en wijkvereeniging bestaat. Groote
waardeering heeft de diaconie voor het
werk van Staalwijk. Spr. sprak den wensch
uit, dat beide lichamen nog lang en harte
lijk mogen samenwerken tot heil van zeer
velen.
Namens de oudste wijkvereeniging in de
Ned. Herv. Gemeente, de wijkvereeniging
„Levendaal", bood de heer J a c. Wil
brink, de gelukwenschen aan. Met bijzon-
dere sympathie heeft spr. ook persoonlijk
het werk van Staalwijk gevolgd, omdat
deze vereeniging de eerste vereeniging ia
geweest, die hem bij zijn komst in Leiden,
nu bijna 25 jaar geleden, om medewerking
gevraagd heeft. Spr. besloot met den
wensch, dat God Staalwijk rijkelijk mogo
zegenen.
Voor de onderscheidene wijkvereenigin-
gen boden achtereenvolgens de gelukwen-
schen aan de heeren C. Bloot voor wijk
II, J. F. de Heer namens wijk III en J.
de Groot namens wijk VIII.
In een sympathieke toespraak waarin hij
het werk van Staalwijk in het algemeen en
dat van Ds. Kuilman in het bijzonder me
moreerde, bood hierop de heer K r e s na
mens de onderafdeel ingen enkele geschen
ken aan.
Vervolgens voerden nog het woord dei
heeren Nieuwenhuyzen voor do Kin
derkerk. C. Wilbrink namens oud-cate
chisanten. K n o 11 e r namens vele belang
stellenden in de wijk, J. T. Muysert, v.
d. Berg namens het College van Ouder
lingen, H. W. de N i e voor den Chr. Bond
in de Ivleedingsindustrie en C. Vermeer
namens de Leidsche Chr. Harmonie-ver-
eeniging. Alle sprekers, die hun groote
waardeering uitspraken voor den arbeid
van „Staalwijk". deden hun gelukwenschen
met een stoffelijk blijk van belangstelling
vergezeld gaan.
Aan het eind van den avond heeft Ds.
Kuilman alle sprekers bedankt voor huri
hartelijke woorden en voor de aangeboden
geschenken.
Nadat deze samenkomst, met gebed was
gesloten, maakten zeer velen, w.o. Ds. Joh.
W. Groot Enzerink en de heer Bernard van
de wijkvereeniging Pniël, van de gelegen
heid gebruik het bestuur geluk te wen-
schen.
In de voorzaal van het gebouw werden
ververschingen rondgediend.
Van bestuurszijde vernamen wij. dat men
voor den .Tubileumavond beslag heeft we
ten te leggen op het bijbelspel „Amos". i
A. N. P. NIEUWS ZONDAGAVOND:
Doorlelijk Ongeval; Ernstig Auto-ongeluk
Ongeveer 190.000 ongevallen per jaar
treft jaarlijks ruim 2 van de
bevolking. Veel meer ongevallen
dan branden,
VERZEKERT bliivende INVALIDITEIT
en LOONDERVING. Premie uiterst billijk
TH. C VRIESENDORP
WASSENAAR - MIDDELWEG 8
ALLE ASSURANTIËN
Telefoon 710353 Postgiro 62(07
(Red).
