«O»
Griep.'
DINSDAG 2i FEBRUARI 1939
EERSTE BLAD PAG a
RONDBLIK
Engelands
bedrijvigheid
De voornaamste bezigheid, waarmede
Engeland zich maanden aaneen heeft druk
gemaakt, namelijk het in spoed-tempo op
peil brengen van zijn bewapening, begint
thans vruchten af te werpen. Zee- en lucht
vloot zijn reeds nu aangevuld met tal van
nieuwe eenheden, en daarnaast is in het
land zelf een nationale hulpdienst in het
leven geroepen, welke op zeer uitgebreide
schaal allerlei civiele krachten heeft inge
schakeld in een organisatie, welke voor zoo
groot mogelijke veiligheid ten behoeve van
de burgerbevolking in tijd van oorlog zal
moeten zorgdragen. Voorbeeldig is, wat men
met den aanleg van schuilkelders en loop
graven, met het op groote schaal aanleggen
van loopgraven, en ook met het beschik
baarstellen van luchtafweergeschut heeft
gepresteerd. Voor vele landen is het om
jaloersch te worden, wat men in Groot-
Brittannië aan dit alles besteden kan; de
regeering daar heeft bovendien den durf,
een noodtoestand als zoodanig te erkennen,
en dat is ten slotte de eerste stap op den
weg ter verbetering.
Het op peil geraken van Engelands defen
sie-apparaat brengt op het terrein der poli
tiek een steeds grooter koersvastheid mede.
Nu men zich met Italië heeft verstaan
houdt men ook regelmatig voeling met dit
land, o.a. ten opzichte van de problemen
die Lybië in het Italiaansche verdedigings
stelsel stelt, en schrikt men er niet voor
terug, aan de bewindvoerders te Rome te
laten merken, dat het Foreign Office nauw
keurig toeziet, dat de militaire overeen
komsten van het Britsch-Italiaansche ver
drag niet worden geschonden. Bovendien
treedt de ambassadeur Perth te Rome tel
kens met nadruk op, wanneer de Italiaan
sche pers zich aan scherpe taal ten opzichte
.van Engeland en Frankrijk te buiten gaat;
Londen kan zich thans meer dan vroeger
veroorloven, en betoont zich daarom wel
een vriend, maar een zoodanige, die zich
niet in een hoek wenscht te laten drukken.
De Britsche houding tegenover Duitsch-
land heeft eveneens aan duidelijkheid ge
wonnen. Ongetwijfeld als gevolg van Hit-
Iers jongste rijksdagrede, waarin hij het
over de commercieele en economische
vraagstukken had, zullen binnenkort te
Berlijn Britsch-Duitsche economische be
sprekingen worden geopend, waaraan twee
Britsche ministers persoonlijk zullen deel
nemen. De markten in Zuid- en Zuid-Oost-
Europa zullen bij deze onderhandelingen
wel in het middenpunt van de belangstel
ling staan, want juist in deze gebieden
heeft Duitschland getracht, zijn invloed tc
doen toenemen, ten koste van de andere
leveranten. De groote vraag is thans, of
deze terreinen voor den handelsafzet tus-
schen Engelsche en Duitsche gegadigden
zullen worden gedeeld, of dat het Derde
Bijk zal trachten, door exportpremies e.d.,
de concurrenten van de markten te ver
dringen. In het laatste geval zou Engeland
een economischen oorlog ontketenen, waar
in beide landen elkander groote schade
zouden gaan berokkenen. Vermoedelijk zul
len de heeren te Berlijn het niet gaarne
tot dit uiterste laten komen, in het besef,
dat zij door geven en nemen wellicht hun
relaties met het democratische westen zul
len kunnen verbeteren. Met name de Duit
sche machine-industrie heeft daarbij be
langen, want de Balkan, als débouché voor
fabrieksinstallaties, is slechts een zeer be
perkt afzetgebied, en hetzelfde geldt
tuurlijk ook voor het nog overwegend
agrarische Hongarije.
Ook in andere richting ontplooit Londen
momenteel een richting gevende activiteit.
Het zal binnenkort eveneens met Moskou
handelsbesprekingen gaan voeren, waaruit
blijkt, dat men met de distancieering ten
opzichte van de Sovjets toch niet zoo ver
zal gaan, als wel eens in de dagen van het
beraad van München werd vermoed. Enge
land leeft weder duidelijk in het besef van
zijn eigenwaarde; het begint opnieuw naar
alle zijden zijn werkzaamheid te ontplooien
en heeft gelukkig nog niet noodig, het ini
tiatief bij de leiding der wereldpolitiek in
handen van de Vereenigde Staten te laten,
welke in de laatste weken weder bij her
haling hebben getoond, nog zulk een vreem
de notie te bezitten van de aangelegen
heden en verhoudingen in de oude wereld.
Roosevelts zoo goed bedoelde politieke
uitingen, waarin sympathie voor de zaak
der westersche democratieën zulk een
groote rol speelt, hebben helaas maar al te
dikwijls een averechtsche uitwerking
boekt, omdat zij op ongelegen momenten
de situatie kwamen vertroebelen. Nu Enge-
De Spaansche burgeroorlog
NEGRIN VRAAGT
AZANA'S TERUGKEER
De onderhandelingen
met Frankrijk
N e g r i n, minister-president van repu-
blikeinsch Spanje, heeft een telegram ge
zonden aan den president der republiek
Azana, die nog steeds in Parijs blijft toe
ven. Hij verzoekt hem daarin, naar het
linksche Spanje terug te keeren, teneinde
den arbeid der republikeinsche regeering
overeenstemming met de constitutie ie
verzekeren.
In het telegram wordt verzekerd dat de
orde wordt gehandhaafd en dat de bevol
king toont het met het besluit van de re
geering eens te zijn.
Reuter vernam, dat Azana Zondag Negrin
een telegram heeft gezonden, waarin hij op
nieuw uiteenzet een wapenstilstand gunstig
gezind te zijn.
Volgens Havas iVordt te Parijs bevestigd
dat Azana bereid zou zijn af te treden, wan
neer de republikeinsche regeering de for-
meele verzekering zou krijgen, dat geen
repressaillemaatregelen genomen zullen
worden.
Een groep officieren van den republi-
keinschen generalen staf en leden van de
Cortes zijn uit Toulouse per vliegtuig naar
Valencia vertrokken.
Voor hun vertrek zeiden zij vastbesloten
te zijn den strijd voor de vrijheid voort te
zetten, totdat Spanje zijn onafhankelijk
heid herkregen zal hebben.
Bérard terug naar Frankrijk
De heer Léon Bérard, die te Burgos na-
lens Frankrijk besprekingen heeft ge
voerd over het herstel der normale betrek
kingen, is weergekeerd naar St. Jean de
I.uz. alwaar hij zich terstond telefonisch in
verbinding stelde met het Fransche minis
terie van buitenlandsche zaken.
Voor zijn vertrek uit Burgos heeft Bérard
nog verklaard, dat hij Woensdag hoopt
terug te zijn, om zijn besprekingen met
Jordana, die inmiddels een onderhoud met
Franco zal hebben gehad, voort te zetten.
Het is mogelijk, dat ook Hodgson, de En
gelsche zaakwaarnemer, aan die besprekin
gen zal deelnemen.
Spaansche schepen vrij gegeven
B u c k n i 11, rechter in het admiraliteits
hof, heeft beschikt, dat elf Spaansche koop-
aard ijschepen, die in verschillende Engel
sche havens worden vastgehouden, moeten
worden vrijgelaten. Op de schepen was in
dertijd beslag gelegd op verzoek van de
republikeinsche regeering, waarna het be
wind van Franco opheffing van het beslag
had geëischt
De voedselschaarschte te Madrid
Te Madrid heeft zich in de open lucht
ten behoeve van de behoeftigen een ruil
beurs gevormd, waar het eiken ochtend,
ook 's Zondags; levendig toegaat De huis
vrouwen komen er met artikelen uit het
huishouden of eetwaar om te wisselen te
gen zulke, waaraan ze nog meer behoefte
hebben. Deze handel geschiedt in den pri
mitiefsten vorm; tusschen die honderden is
het een gedempt spel van vraag en aan
bod; grauwe erwten voor olie, een kool te
gen zout Een boerin staat een kilo rijst
voor een kilo gerst af, maar een stadsvrouw
vindt dien eisch buitensporig, want volgens
het tarief vertegenwoordigt rijst een veel
grootere waarde dan gerst. Maar de ander
antwoordt: je weet wel, dat gerst niet meer
alleen door paarden gegeten wordt. Geroos
terd, vervangt het makkelijk koffie, die al
lang onvindbaar is.
Garens enz. evenals vloeibare stookstof
zijn erg gezocht en ook wollen goed voor
kleine kinderen. Een pak kaarsen wekt de
algemeene begeerte wegens't herhaalde wei
geren van de electriciteit, maar de aan-
biedster, die suiker vraagt, gaat onverrich
ter zake heen, want suiker is ook al heel
zeldzaam. Een oude stakker wil een homp
brood geven voor voedsel, dat met een
gammel gebit te eten is en soldaten hopen
tabak voor zeep te krijgen, maar dit gaat
alleen tegen weèldewaar gelijk melk en
versch vleesch.
Een nieuwe rechtsche regeering?
Volgens berichten uit over het algemeen
zeer goed ngelichte bron zou Franco een
lijst met leden van een nieuw kabinet heb
ben samengesteld, dat binnenkort het thans
nog in functie zijnde kabinet zou moeten
vervangen.
Franco, die op het oogenblik de functies
van staatshoofd, generalissimus en minis
ter-president in zich vereenigt, zou alleen
de beide eerste behouden, terwijl zijn zwa
de tegenwoordige minister van binnen-
landsche zaken Serrano Suner, een
Ie meest actieve leiders van de Pha
lanx en oud-medewerker van José Antonio
Prima de Rivera, stichter van de partij,
minister-president zou worden.
land krachtiger wordt, herleeft in breeder
kring het vertrouwen in Europa's naaste
toekomst, al is daarmee natuurlijk niet het
besef te niet gedaan, dat er nog heel wat
steenen uit den weg moeten worden ge
ruimd, eer de volken elkander in eerlijke
vriendschap kunnen ontmoeten.
Engelands defensie
debatten begonnen
Minister Simon legt
verklaringen af
In het Engelsche Lagerhuis zijn gister
de debatten over de defensie begonnen
door den minister van Financiën,
Simon, die een resolutie indiende,
waarbij de leeningsbevoegdheden voor
verdedigingsdoeleinden worden uitge
breid tot 800 millioen pond, waarbij zijn
inbegrepen de kosten voor bescherming
tegen luchtaanvallen en den aanleg van
levensmiddelenvoorraden.
De totale uitgaven zouden het bedrag
van 1500 millioen, dat in vroegere wit
boeken inzake de landsverdediging ge
noemd is, te boven gaan, tenzij zich op
internationaal gebied een snelle wijzi
ging zou voordoen.
De totale uitgaven voor de verdedi
ging bedroegen in de eerste drie jaren
van een vijf-jarige periode 1173 millioen
en wanneer de kosten voor de burger-
verdediging daarbij worden gevoegd, be
draagt het totaal 1250 millioen.
Wij hebben snel de .productiecapaciteit
verhoogd, aldus Simon, en deze is in dit
land in vredestijd nooit zoo groot geweest.
In het eerste jaar hebben de uitgaven
200 millioen pond bedragen, waarvan 63
millioen door een leening werden gedekt.
In het tweede jaar, dat thans ten einde
loopt, hebben de cijfers 274 en 132 millioen
bedragen, in het geheel dus ongeveer 406
millioen, met inbegrip van de kosten voor
de luchtverdediging en den aanleg van
levensmiddelenvoorraden.
In het eerste jaar werden de voorberei
dingen getroffen voor een grooter produc
tie, in het tweede jaar nam de productie
snel toe door de voltooiing van een zee
groot aantal nieuwe inrichtingen, terwijl in
het derde jaar de productie op volle kracht
zal zijn.
Iedereen, die 't witboek heeft bestudeerd,
zoowel onder den indruk van de gewel
dige resultaten, die bereikt zijn, als ook
de enorme verscheidenheid daarvan.
Na een overzicht te hebben gegeven van
de drie diensten, die reeds in het witboek
in bijzonderheden zijn vermeld, zeide
Simon, dat er geen twijfel bestaat, dat de
luchtmacht gedurende het jaar zeer ver
sterkt is, zoowel door de recruteering van
vele duizenden recruten als door de uitbrei
ding m.et groote aantallen vliegtuigen
de nieuwste typen.
Voorts zijn vele belangrijke stappen ge-
-daan om de productie-bronnen nog verder
uit te breiden Als gevolg daarvan neemt
de vliegtuigproductie van maand tot maand
België krijgt een zakenkabinet
Picclot volbrengt zijn opdracht
De heer Pierlot heeft gisteravond op
nieuw een bezoek aan den Belgischen ko
ning gebracht om te confereeren over de
hem verstrekte opdracht tot het vormen
van een nieuwe regeering. Aan de wach
tende journalisten deelde hij tenslotte me
de, dat de crisis thans practisch tot het
verleden behoort. Hij heeft een regeering
samengesteld, waarvan de leden in meer
derheid uit Roomsche en roode parlements
leden bestaan, waaraan enkele zeer De-
kwame extra-parlementaire personen zijn
toegevoegd. Pierlot zelf zal optreden als
minister-president zonder portefeuille. Zijn
kabinet zal uit tien ministers worden sa
mengesteld; de namen moeten nog worden
bekend gemaakt.
Terug uit Siberische ballingschap
Na een gevangenschap van 28 jaren
Siberië is een 56-jarige Roemeen dezer
dagen in zijn geboorteplaats te Noord-Roe-
menië teruggekeerd. De laatste 10 jaren
heeft hij niets meer van zijn familie ver
nomen.
Den meesten tijd van zijn gevangenschap
bracht hij door in de zilvermijnen en de
houtkampen. In Maart van het vorige jaar
maakte hij met acht vrienden plannen vooi
ontvluchting. Na langdurige zwerltochten
bereikten de mannen Omsk, vanwaar zij
per trein doorreisden naar Bakoem.
Door het omkoopen van een Turkschen
kapitein konden zij als verstekeling opeen
Isohip naar Istanhoel komen. 'De Turksche
autoriteiten stonden hun toe zich door het
land naar Bulgarije te begeven, vanwaar
zij te voet hun vaderland bereikten.
Bescherm U
bijtijds door
Ikutflavin'PASTiUEi
(Reel.)
Interessante cijfers
over de wapening
Gewapende kracht van Britsche
Rijk nauwlijks te schatten
Engeland en Frankrijk hebben
gebrek aan bedieningspersoneel
De „Daily Telegraph" bevat interessante
cijfers over de wapening van een aantal
groote mogendheden, die het blad ontleent
aan de „Deutsch Wehr", een gezaghebbend
militair orgaan. Duitschland wordt bij die
cijfers niet genoemd.
Volgens dit Duitsche orgaan beschikt En
geland over 6000 vliegtuigen en een leger
van 2.000.000 man, Frankrijk over 5.000 toe
stellen en een leger van 5.100.000 man, Rus
land over 9.000 vliegtuigen en een leger-
sterkte van 11.000.000 man, de Vereenigde
Staten over 3.700 vliegtuigen en een leger
van 2.500.000 man. Italië over 4000 vlieg
tuigen en een leger van 2.000.000 man en
Japan over 2.700 vliegtuigen en een leger
van 1.500.000 man.
Als een bewijs, hoeveel beteekenis men
In Duitsche militaire kringen aan de uit
breiding der wapening in verschillende lan
den toekent, zij vermeid, dat het voor Enge
land geschatte vliegtuigencijfer 2.000 hooger
is dan voor 1938, terwijl voor Italië slechts
een toeneming met 200 toestellen geconsta
teerd wordt. Het Fransche aantal vliegtui
gen is 300 minder dan het cijfer van 1938
De „Deutsche Wehr" geeft ook cijfers voor
tanks, artillerie en machinegeweren, doch
de schrijver verklaart, dat hier slechts van
ruwe schattingen sprake kan zijn. De cijfers
voor Engeland, Frankrijk en Italië zijn de
volgende:
Engeland Frankr. Italië
Lichte mach.-geweren 10.000 16.000 14.000
Zware mach.-geweren 4.200 18.500 5.000
Lichte artillerie 1.900 2.000 1.900
Zware artillerie 1.000 1.300 800
Tanks 600 4.500 1.100
Engeland Frankr. Italië
Bij de cijfers betreffende Engeland zijn
dominions en koloniën niet inbegrepen.
De schrijver zegt: „Het is nauwelijks
mogelijk de gewapende macht van het Brit
sche rijk te schatten".
Intusschen schrijft de „Berliner Boersen-
zeitung", dat de democratieën één ding
missen: genoeg menschen voor de hantee
ring van haar reusachtige wapenvoorraden.
Het blad schakelt bij zijn berekening Rus
land en de Vereenigde Staten om verschil
lende redenen uit en komt tot de conclusie,
dat overblijven „een Engeland, dat tevreden
moet z'jn met een beroepsleger, omdat zijn
kinderen den dienstplicht met afschuw be
schouwen, en een Frankrijk, welks dalende
bevolking leidt tot groeiende moeilijkheden
bij de recruteering en het gebruik maken
van gekleurde troepen in de garnizoenen".
Het blad zegt tenslotte, dat een kleurling
den blanke niet kan vervangen bij het be
sturen van een vliegtuig of in de infanterie.
Bovendien missen de democratieën de idea
len, die het volk tot de hoosgte krachts
inspanning zouden kunnen inspireeren.
De Palestij nsche conferentie
Londen
Thans in de beslissende phase
Naar Havas uit Londen meldt treedt de
Palestijnsche conferentie, welke aldaar
•ordt gehouden, deze week de beslissende
phase binnen. Gistermiddag zijn weer En-
gelsch-Arabische besprekingen gevoerd,
•aarbij eens te meer de Arabische cischen
besproken werden. Ali Maher Pasja heeft
oord gevoerd uit naam van de Egyp
tische delegatie over de vorming van een
onafliankelijken Arabischen staat in Pale
stina. Hij zou in het licht hebben gesteld
elk belang een dergelijke staat zou ver
tegenwoordigen voor Groot-Brit tan nië, van
strategisch standpunt gezien, wanneer de
internationale toestand ernstiger mocht
worden. Hij herinnerde er aan, dat de lei
der Arabische delegatie reeds ver
klaard heeft, dat deze onafhankelijke staat
door een bondgenootschaps-verdrag met
Engeland zou zijn verbonden en dat de
rechten der Joodsche minderheden zouden
-orden gewaarborgd.
Aan den anderen kant sprak de Palestijn
sche delegatie pver de Joodsche immigratie
■aarbij zij trachtte aan te toonen, dat deze
olgens de statistieken reeds lang de gren-
an het economische opemingsvermo-
gen heeft overschreden. Deze laatste kwestie
gisteravond in de Britech-Joodsche be
sprekingen te berde gebracht Men achtte
het mogelijk, dat de Engelschen voorstellen i
zouden doen tot een geographische en nume
rieke beperking der Joodsche immigratie.
Verbetering der Engelsch-
Russische handelsbetrekkingen
Hudson naar Moskou
Chamberlain heeft gisteren in het Engel
sche Lagerhuis medegedeeld dat de regee
ring haar pogingen om de internationale
betrekkingen te verbeteren blijft voortzet
ten en dat einde Maart de secretaris voor
erzeeschen handel Hudson een bezoek
in Moskou zal brengen om de econmisctie
relaties tusschen Engeland en de Sovjet-
Unie te bevorderen.
Hudson zal via Berlijn en Warschau
aar Moskou reizen en terigkeeren vla
Helsingfors. Gezien de handelsbalans tus
schen Engeland en Finland is men van
meening dat de handelsbetrekkingen tus-
chen deze beide landen zeker verbeterd
kunnen worden.
Engeland en de positie van Libye
Italië versterkt zijn bezettingsleger
In het Engelsche lagerhuis heeft B u 11 e
medegedeeld, dat de regeering er van in
kennis gesteld is, dat de Italiaansche troe
pen in Libye met 30.000 man versterkt zul
len worden, waardoor de sterkte gelijk zal
zijn aan die, welke bestond ten tijde der tee-
kening van het Britsch-Italiaansohe accoord.
De Britsche regeering zal krachtens de
Britsch-Italiaansche overeenkomst volledige
inlichtingen over deze troepenbeweging ont
vangen. De Italiaansche regeering heeft de
versterking gemotiveerd met de veiligheid
van Libye.
De arbeidersafgevaardigrle H e n d e
zeide den Italiaanschen maatregel als een
inbreuk op de overeenkomst te beschouwen,
dooh Butler antwoordde hierop, dat de re
geering de overeenkomst tot het verminderen
der troepensterkte is nagekomen.
A111 e e stelde vervolgens de vraag, of de
vermindering dan in de overeenkomst be
doeld was als een, die weer ingehaald kon
worden.
Daarop antwoordde Butler, dat de over
eenkomst is nagekomen. Bij het sluiten van
het accoord was het niet de bedoeling, dat
de bepaling van voodtdurende gelding zou
zijn.
Hij gaf toe. dat de sterkte van het Itali
aansche garnizoen na aankomst van de
30.000 man bijna even groot zou zijn als ten
tijde van het sluiten der overeenkomst.
Henderson verklaarde, dat hij het ant
woord als onbevredigend beschouwde en bij
de eerste gelegenheid op de zaak zou terug
komen.
NORTH CTATE1
1 AMERICAN «SCIGARETTE$| J
10.20 v.m. VPRO. 6.BO—7.00 RVU.
7.30—8.00 VPRO. 8.00 Gram.muziek. (ca. 8.16
Berichten). 9.30 Keulc«npraatje. 10.00 Mor-
penwijdlnpr. 10.20 Voor Arbeiders ln de Con
tinubedrijfven. 11.40 Voor de werkloozen.
12.00 Orgelspel (ca. 1.15 Berichten). 12.45
1.15-
3.15
1.45 Esr
Ie
dndei
6.35
Varia. 8.20 Esi
03 Berichten ANP. VARA-
eralda. 9.00 Reportage met
g en Orgel. 10.00 Berichten.
■h,llnE SOS-Berlchten.
portage. 11.05 De
Gram.muziek.
[ll-VER SUM II. 415.5 M.
0.307.00 Onderwijsfond»
8.00 Schriftlezing, medita
gram.muziek. (9.30—9.45
NCRV-TTitzendlni
8.15
iriohtei
Bov 00 Gram.muziek. 11.15
Cellovoordracht met pianobegeleiding en'
gram muziek. 12.00 Berichten. 12.15 Amater-
damach Salonorkest en gram.muziek. 1.45
Gram.muziek. 2.00 Reportage. 3.45 Gram.muz.
4.00 Friesche declamatie. 4.30 Gram.muziek.
4.45 Gelukwenschen. 5.00 Voor de kar
5.45 Gram.muziek. 6.00 Ultzendln
en tuinbouw, berichten. 6.30 Tm
•rle 1
irlngsreglen
Oefeningen aan de Maginotlinie
Naar Reuter uit Metz meldt, zullen a.s.
Woensdagavond aan de Maginotlinie groo
te passieve verdedigingsoefeningen worden
gehouden. De bewoners van Metz, Thion
ville en andere grensplaatsen moeten hier
aan deelnemen. Er zullen ook luchtbescher-
lingsoefeningen gehouden worden. Frank-
ijks geheele materiaal aan grensverdedi-
ging zal hierbij in werking worden gesteld.
Verpleegsters, padvinders, het .Roode Kruis
enz. verleenen hun medewerking. Boven
dien zullen alle voertuigen na het loeien
van de sirenes blauw licht moeten hebben.
7760" Berichten 7.15 Literair
Lezing over leerbewerklng. 8.00 Berichten
ANP., herhaling OS-Berlchten. 8.15 Evan
gelisatie-Dienst. 9.45 Concert (opt».). 10.0»
Berichten ANP., actueel halfuur. 10.30 Nieuw
accordeonensemble. 10.45 Gymnastiekles.
11.00 Vervolg concert. 11.30 Qram.muziek.
11.50—12.90 Schriftlezing.
12.30 Planokwintet. 1.2»
2.00 Decla
Liedjes.
DROITWICH
tage. 6.55 Zang
Actueele -•*-—=■
i&tle. 3.25
5.40 Bcnck. 6.40 Repor-
?t plano. 7.20 Orkest. 8.05
„.„«.„«...ifir. 8.35 Symphonle-orkest
9.55 Concert. 19.50 Orkest. 11.85
Band. il.BO Swingmuziek.
1DIO PARIS 1638 M. 11.20 Orkest. 12.30 Zangv
1.05 Orkest. 2.35 Zang 1
6.06 Piano. 6.25 Orke
serie met s
en plai
9.90 Declamatie. 9.20
Concert. 10.30 Folkloristisch programma.
484 M.: 12.50 en 1.30 Orkest. 5.20 Kamer
muziek. 6.35 Viool. 7.05 Plano. 8.20 Radio-
tooneeL 9.50 Orkest.
en koul
verdrijft U sn el en zeker me?
.MIJNHARDTJES'
Een Chineesche
padvindster vertelt
Padvïndersbeweging stelde zich
ter beschikking van het leger
Vrijheidszin en gevoel voor
rech tv aard igheid
AMSTERDAM, 27 Febr. Op 't oogen
hlik bevindt zich in ons land een Chi
neesche padvindster, Jang hie
Ming, tot kort na het uitbreken der
vijandelijkheden in China een onbe
kend Chrineesch schoolmeisje, dat
thans in heel China als een heldin
bewonderd wordt en zelfs internatio
nale bekendheid heeft gekregen door
dat zij tijdens de gevechten bij Sjang
hai kans heeft gezien tot tweemaal toe
door de Japansche linies te kruipen en
aldus de verbinding te onderhouden
met een geisoleerde afdeeling solda
ten.
Tijdens een door het Centraal Comité voor
Hulpverleening aan China aangeboden thee
heeft mej. Jang het een en ander verteld
over de houding der Chineesche jeugd tij
dens den thans in China woedenden oorlog.
Door den oorlog is de Chineesche padvin
dersbeweging snel gegroeid. Zij heeft zich
geheel in dienst van de nationale zaak, die
door de jeugd vurig verdedigd wordt, gesteld
en aangezien de intellectueele1 jeugd der
groote steden door bomibardementen van
scholen, gymnasia en universiteiten het ge
wone schoolleven onderbroken zag, sloten de
meeste jongeren zich bij de padvindersbewe
ging aan, die op het oogenblik ruim twee
honderdduizend leden telt. Daarbij legde
mej. Jang er den nadruk op, dat er van on
derworpenheid van de vrouw aan den man
in het moderne China geen sprake meer i:
en dat meisjes en jongens op volkomen voet
van gelijkheid samenwerken.
Ter beschikking van het leger
De Chineesche padvindersbeweging heeft
zich geheel ter beschikking van het leger ge
steld. De oudsten, jongemannen en meisjes
van twintig tot vierentwintig jaar, werken
in samenwerking met de legerleiding, in de
frontlinies bij het vervoer van levensmidde
len en gewonden-transporten. De padvinders
cn meisjesgezellen van zestien tot 20 jaar
zijn achter het front werkzaam als hulp voor
het verplegend en medisch personeel in de
hospitalen en in de vluchtelingenkampen,
vooral voor het .erzorgen der kinderen, ter
wijl zij bovendien behulpzaam zijn bij het
evacueeren der burgerbevolking uit door
den vijand bedreigde gebieden.
Gevoel voor rechtvaardigheid
Het is typeerend voor het peil der Chinee
sche beschaving, dat het ambt van soldaat
in China altijd weinig in aanzien was»
Thans drijft de vrijheidszin en het gevoel
voor rechtvaardigheid echter de Chineesche
jeugd er toe. naar de wapens te grijpen om
het land, dat een moderne ontwikkeling te
gemoet ging. te verdedigen.
China heeft dringend behoefte aan medi'
sche hulpmiddelen en de burgerbevolking
aan kleerp.n en levensmiddelen en van de
belangstelling, die haar verblijf overal wekt,
maakt mej. Jang gebruik om een dringend
beroep op alle vrienden van haar land te
doen om China niet moreel, maar ook ma
terieel te steunen. Zeven maanden geleden
vertrok zij uit China voor een bezoek aan do
Vereenigde Staten, waar zij het World Youth
Peace Congress bijwoonde en waar zij ont
vangen werd door Mevr. Roosevelt, die zij
dankte voor de hulp, die het Amerikaansdho
volk China verleende. „Maar voegde zij
er aan toe deze hulp heeft slechts waarde
wanneer de Amerikanen niet tegelijkertijd!
oorlogsmateriaal aan Japan leveren".
In Europa bezocht mej. Jang, Engeland.
Tsjecho-Slowakije en op uitnoodiging van do
Chineesche kolonie ook Duitschland.
SPojLyon u<i dejj
Doch het is hem onmogelijk zichzelf te suggereer en, dat
hij er naar verlangt, ingenieur, accountant, officier of leeraar
te worden, vier mogelijkheden, die Brinkman hem aan de
hand heeft gedaan.
Zeker hij zou bereid zijn hieruit te kiezen, als de weg hem
duidelijk geopend werd. Met denzelfden ijver zou hij dan
nog weer eens vier of vijf jaren zwoegen, om het nieuwe
eindpunt zoo glorieus mogelijk te bereiken, maar er warm
voor loopen vermag hij niet. Laat staan er scènes om uit te
lokken met vader en den ouden man een nameloos verdriet
aan te doen
En toch, de gedachte straks terug te moeten keeren tot
het simpele leven van een Waterdamschen kruidenier, ver
schrikt hem, op hetzelfde oogenblik, dat hij zich realiseert
dat dit, naar menschelijke berekening, toch zijn toekomst zal
zijn.
Om dat te ontgaan zou hij dan desnoods nog wèl scènes
■willen maken..*...
Maar Adriaan is yeistandig genoeg om te begrijpen, dat
ook het heftigste gesputter hem niet baten zal, zoolang j
niet klaar en duidelijk weet te zeggen, wat hij dan wèl wil.
En zoo raakt hij al meer vertrouwd met de gedachte, dat
het er toch wel op uit zal loopen, dat Vader zijn zin krijgt.
Zoo geeft zijn verstand den strijd al op, lang voor zijn hart
zich met den waarschijnlijken gang van zaken heeft verzoend.
Daardoor ontstaat een innerlijke tweespalt, die niet anders
dan deprimeerend op den jongen man werken kan. Het
ploeteren voor het examen gaat hem hoe langer hoe zwaarder
vallen. Wat geeft het tenslotte, als achter al die moeite toch
niet anders ligt dan een toonbank, een weegschaal, wat
bakken met rijst en bruine boonen, en een schier eindeloos
aantal eendere dagen
Kort voor het schriftelijk examen loopt Adriaan nog eens
even bij Brinkman aan. Hij vindt hem op de studeerkamer,
gebogen over een Fransch leerboek. „Weer eens opgepakt,
om bij te blijven," licht hij glimlachend toe.
Dat kan waar zijn: Brinkman geeft ook enkele privaatles
sen, misschien een vergevorderde leerling, waarvoor eenige
extra voorbereiding noodig is.
Maar het schijnt Adriaan toch toe, dat achter deze geste
nog iets meer moet schuilen. Daar is een zekere terughou
dendheid, die hij nog niet eerder heeft opgemerkt; Brink
mans vrouw daarentegen, die over het algemeen niet zoo
toeschietelijk is, brengt thee boven, en toeft zelfs nog even
voor een praatje.
Een paar schijnbaar nietszeqgende gebeurlijkheden
en toch is het Adriaan, alsof hij plotseling beroofd wordt
van een steun, dien hij nog niet schijnt te kunnen missen.
Het herinnert hem aan de vacantiedagen na het afscheid
yan de lagere school. Toen was het diezelfde Brinkman, die
hem als vooruit gestuwd had in het leven, om hem dan plot
seling los te laten, juist op een oogenblik dat hij hem het
hardst scheen noodig te hebben.
't Wordt hem droef te moe en z'n stemming, die z'n over
vermoeide hersenen niet vermogen te beheerschen, slaat
naar het sentimenteele over.
Met een haast wellustigen weemoed overdenkt hij, hoe dit
nu eenmaal z'n lot schijnt te zijn. Is ook zijn Moeder hem
niet veel te vroeg ontvallen?
XXIV
Niet het minst door zijn veel van huis zijn en drukke stu
die, is Adriaan zoo langzaamaan ook vrijwel geheel losge
raakt van het meer intieme huiselijke leven. Het groeiend
besef, dat hij zelf toch later een geheel anderen kant zal uit
gaan, is hem daarbij tegemoet gekomen en heeft een vlugge
afwikkeling van dit proces zeer in de hand gewerkt. In de
eerste jaren heeft hij, zwervend van het eene kattenkroegje
naar het andere nog wel sterk de besloten sfeer van het
ouderlijk huis en den familiedisch gemist. Later schijnen die
gevoelens geheel verdwenen te zijn. Wat liggen er per slot
van banden tusschen hem en thuis? Met Ditje heeft hij nooit
goed overweg gekund en Vader is na dat eene openhartige
gesprek, voor hij naar de H.B.S. ging, weer even gesloten
geworden als voordien. Vader is niet kwaad, zeker niet,
maar een hartelijke, warme liefde is er tusschen vader en
zoon nooit gegroeid. Vaders innerlijk leven is Adriaan tot op
zekere hoogte vreemd gebleven, en hij heeft ook niet den
indruk, dat Vader eenige moeite doet, om hèm te verstaan.
Zoo is hij ouder geworden en heeft allengs zijn eigen leven
zich ontwikkeld j
Naast elkaar leven ze zoo, twee gesloten mannen, een
oudere, en een jonge. Straks zullen zij misschien tegenover
elkaar komen te staan, omdat hun ideeën en wenschen niet
strooken, en het nu eenmaal zoo staat, dat de oude over den
jonge macht heeft, en recht, zijn wil door te zetten. Doch
Adriaan heeft reeds in principe besloten, het zoover niet te
laten komen. Hij zal toegeven en het lot, dat ten allerlaatste
toch geen mèngch, ook zijn vader niet, over hem beschikt
heeft, aanvaarden. En daarom ligt het voor de hand, dat hij
zich op het komende alvast wat gaat instellen. Hij probeert
weer te luisteren naar de schaarsche mededeelingen van zijn
Vader en Ditje, dat vrouw A. is overleden en Leendert B
met Mietje C is getrouwd en het huis van Gerrit Vos weer
is bewoond. Bijster interessant is dat alles niet, maar het be
treft de wereld, waarin hij ov^r een maand of wat weer zal
moeten leven. Die familie B. en de bewoners van het huis
van Gerrit Vos kunnen toekomstige klanten zijn, en voor
hen heeft een winkdier natüürlijk belangstelling. Adriaan
realiseert zich deze en dergelijke waarheden niet zonder
bitterheid.
Daar is hij dus nu aan toe gekomen.
Dat zijn de verre horiztonten, waarvan hij als knaap heeft
gedroomd.
Daarvoor heeft hij talen geleerd en algebra, en letterkun
de en nog heel wat meer.
Om groene zeep te wegen en petroleum te pompen, en zich
te interesseeren voor den btargetijken stand van Waterdam»
Gespróken over Adriaan's; toekomst is er nog steeds niet»
En er wordt ook niet over,-gesproken.
Wordt vervdgd.
