KERK EN ZENDING
Wxi
DE GENERALE SYNODE
VAN SNEEK
„VEDEHA"
N.V. L. ZELANDER
VRIJDAG 17 FEBRUARI 1939
DERDE BLAD PAG. 9
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Zuidwolde (toez.), J. de
Ruiter te Aailsuim (Fr.). Te Hei- en Boei-
eop, J. J. Poot te Bunschoten.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Zevenhoven en Noorden
Na peremptoir examen is met algemeene
stemmen door de classis Woerden der Geref.
Kerken toegelaten tot den Dienst des Woords
en der Sacramenten candi. P. de Ruig, be-
a-oepen pred'. te Zevenhoven en Noorden.
Cand. de Ruig, die Zondag aifscheid nam
als hulpprediker te Papendrecht, hoopt Zon
dag 26 Maart zijn intrede te doen, na 'beves
tigd te zijn door Ds. Joh. de Boer van
Zuid-Beyerland.
OECUMENISCHE VEREENIGING
Woensdag 15 dezer werd te Tilburg de af-
deeling Noordbrabant van de Oecumenische
Vereeniging opgericht. Ds. E .J. B. J a n z e n,
lid van het voorloopig bestuur, leidde 's mor
gens een vergadering van de in Brabant
wonende leden der vereeniging, van welke
een 25-tal waren opgekomen.
's Namiddags te 2 uur werd de eerste ver
gadering der provinciale afdeeling gehouden.
Na een welkomstwoord van den waarnemen-
den voorzitter werden inleidingen gehouden
door Dr. E. E m m e n over „De eenheid van
het Christelijk getuigenis", door Ds. E. J. B.
J a n z e n, in' de plaats van Ds. Van Wijhe,
die door ziekte verhinderd was, over „De
eenheid der Christelijke levenshouding", door
Ds. J. W. Maas over „De oecumenische be
weging en de zending" en door Ds. N.
Gelder over „De oecumenische beweging
en de jeugd1". Hierna werden de mogelijk
heden voor het oecumenisch streven be
sproken.
DE NIEUWE ZENDINGSCONSUL
Mr. M. de Niet Gz.
Door het Hoofdbestuur van het Ned.
Bijbelgenootschap, daartoe gemachtigd
door de voor het zendingsconsulaat sa
menwerkende zendingscorporaties, werd
benoemd tot zendingsconsul te Batavia
Mr. M. de Niet Gz. in de vacature
ontsta.an door het aftreden van dr. N. A.
C. Slotemaker de Bruine, die
sedert dien nog niet vervuld werd.
Dit zendingisconsulaat wend in 1906 inge
steld, omdat er behoefte gevoeld' werd1 aan
iemand ,die bij de Regeering als vertegen
woordiger der zending kon optreden. Oor
spronkelijk was er slechts één zendingscon-
sul, maar toen- in den loop der jaren de
werkkring van het consulaat steeds werd
uitgebreid, werd tot aanstelling van twee
zendings consuls overgegaan.
De nieuwe zendirugsconsul werd op 16
Maart 1904 te Bodegraven geboren als zoon
van Dr. G. de Niet, sinds 1905 arts te Sche-
veningen. Na het gymnasium te 's-Graven-
hage atfgeloopen te hebben, studeerde hij
rechten aan de universiteit te Leiden, terwijl
hij ook een termijn in het internataonale col
lege „Woodibrooke" bij Biriminighaim door
bracht en aan de universiteit te Grenoble een
cursus in de Fransche taal volgde. Na vol
tooiing zijner academische studie werd hij in
1931 tijdelijk secretaris van het jeugdwerk!
der N.C.S.V. en in het jaar 1932 werkte hij]
eer.igen tijd op het Parket van den Officier
van Justitie te Groningen, waarop hij met
ingang van 1 Januari 1933 benoemd werd tot
surnumerair bij de Amsterdamsohe politie en
in 1934 bevorderd tot inspecteur tweede klasse
waarbij hij tenslotte dienst deed bij de juri
dische afdeeling op het Hoofdbureau. Bij de
oprichting der Rijksverkeersinspectie werd
Mr. de Niet benoemd met ingang van 16
Januari 1937 tot Rijksinspecteur van het Ver
keer in het district Friesland. Tevens is hij
•Reserve-eerste luitenant der Pontonniers en
sedert eenigen tijd ook bezoeker voor het Ge
nootschap tot zedelijke verbetering van ge
hangenen.
Hij is gehuwd met Edithe H. Child, die ge
studeerd heeft aan de universiteit te Birming
ham en voor haar huwelijk eenige jaren als
secretaresse in dienst was bij de Christelijke
Vereeniging van Jonge Vrouwen en Meisjes
XY.W.C.A.) te Newcastle on Tyne.
Het is het voornemen dat de nieuwe zen
dingsconsul na eerst met den arbeid van de
zending hier te lande nog nader kennis ge
maakt te hebben in den loop van den zomer
naar Indië vertrekt. De andere zendingx?-
oonsul Mr. S. C. Graaf van Randwijck heeft,
reeds recht op verlof, maar heeft zich bereid
verklaard dit verlof uit te stellen, totdat Mr.
M. de Niet met de verschillende zendingster-
reinen persoonlijk kennis gemaakt heeft. Het
voornemen is thans, dat Mr. van Randwijck
omstreeks April 1940 met verlof komt.
tTEGEN DE NIEMöLLER-GROEP
Het N.C.P. ontving een afschrift van de
acte van beschuldiging, die door het Duit-
sche Rijksministerie Kerrl is uitgebracht te
gen den leider der belijdenisbeweging rich-
ting-Niemöller, Ds. Eberhard Müller te
BerlijnDahlem.
In deze acte lezen wij o.a.:
„In den loop der kerkpolitieke geschillen
der laatste jaren sloot verdachte (ds. Eber
hard Müller) zich aan bij de kerkelijke groep,
het zoogenaamde „Beldjdendsfiront", die ker
kelijke groep namelijk, die door haar afwij
zende houding tegenover het nationaal-socia>-
lisme, door haar verbinding van het wereld-
Protestantisme met de wereld-democratie en
door haar oorlogsverklaring aan de volgens
kerkenorde en staatsrecht wet/tige organen dei-
rechtmatige kerkleiding niet slechts aan het
interne kerkelijke leven de zwaarste schade
toebracht, doch ook voor de betreurenswaar
dige verstoring der verhouding van staat en
evangelische kerk in Duitschland verantwoor
delijk is. De verdachte behoorde tot ae beide
hier genoemde organisaties en wel als haar
voorzitterDe uitschrijving van een alge-
meenen bidstond, tezamen met het opstellen
en verplicht-verklaren van een bijzondere latur
gie hiervoor door den verdachte, is, gelijk niet
nader aangetoond behoeft te worden, een
ernstige overtreding tegen de 5e verordening
tot beveiliging van de Duitsdhe Evangelische
kerk van 2 December 1935; volgens para
graph 1 dezer verordening is namelijk het
uitoefenen van kerkrechtelijke en kerkbestu-
Calvinistisch Weekblad
Het blad, waar U naar grijpt!
Reel.)
rende bevoegdheden aan kerkelijke vereeni-
gingen en groepen verboden. Bovendien is de
door verdachte opgestelde liturgie voor de
bedoelde bidstond niet slechts kerkelijk en
theologisch zeer bedenkelijk, doch toont bo
venal de vol'ks- en staatsverraderlijke houding
van haar opstellers, die niet geschuwd heb
ben om de dagen van de hoogste internatio
nale spanning te benutten, om onder het voor
wendsel van een bidstond aan hun staats-
vijandige gezindheid' uitdrukking te geven en
te trachten de aaneengjeslotenbeid van de
Duit&che volksgemeenschap te verstoren".
Een gelijke klacht als tegen dB. Müller is
ook ingediend tegen zijn medebestuursleden
dr. B h m en lie. dr. A1 b e r t z. Het tracte-
ment van ds. Müller, dr. Böhm en dr Albertz
wordt reeds sinds November 1938 niet meer
(van staatswege) betaald.
Van andere zijde werd ons gemeld, dat de
volzinnen waartoe dit proces leidde, niet
zijn uitgesproken.
„BLIJF BIJ ONS. HEER"
Een merkwaardig boekje is dezer dagen te
Londen onder den hamer gekomen bij een
veiling in een antiquariaat. Het was n.l. het
notitieboekje, waarin Rev. Henry Lyte
1847 de eerste verzen van een lied opschreef
na zijn afscheidspreek in een parochiekerk
van Devon. Hij wist, dat de ziekte, die zijn
gestel ondermijnde en waarvan hij nog eenig
herstel in Zuid-Frankrijk ging zoeken, weinig
uitzicht openliet, dat hij nog eens zijn ambte
lijk werk zou hervatten. Op de wandeling
huiswaarts naar Brixham kwam, nog onder
den levendigen indruk van het bewogen uur,
uur, dat hij zoo juist had doorleefd, het thema
van het lied iin hem op, dat later een we-
reldbekendiheid zou verwerven „Abide with
me". De eerste verzen werden in haast in
een notitieboekje op zijn waschtafel neerge
schreven. Op een volgende bladzijde werden
later nog enkele verzen er aan toegevoegd.
De eerste regels werden op zijn grafsteen
gebeiteld. Prof. W. H. Monk zette het ge
dicht op muziek en zóó is het de wereld in
gegaan. Op 1 Sept. 1924 is het in het stadion
van Wembley door 90.000 menschen gezon
gen, wel een bewijs hoe populair 't in Enge
land gebleven is.
EEN VLIEGENDE KERK
Paul Sc'hulte, een R.K. zendeling,
werkzaam in het, Noorden van Canada en
Alaska, heeft het voornamen om een vlieg
tuig te bouwen, waarvan de passagiersruim
te zal iingerioht worden als een R.K. kapel
met een altaar, biechtstoel, banken enz., om
de R.-K. dezer lancUen te kunnen bezoeken.
Deze missionaris was in den oorlog een
zeer bekend vlieger in het Duitsdhe leger.
Hij ging na den oorlog theologie studeeren
en werd voor den den missie dienst bestemd.
CHR. MILITAIR TEHUIS TE NAARDEN
Het Chr. militair tehuis te Naarden heeft
gisteravond een bijeenkomst belegd ter vie
ring van het zestigjarig bestaan. Ds. J. A.
Schep, voorganger van de Geref. Kerk,
heeft als voorzitter van de afdeeling Naarden-
Bussum van den Ned. Militairen Bond een
overzicht gegeven van de gebeurtenissen in
het tehuis. De voorzitter van den Bond, gep.
luitenant-generaal W. J. D. H a v e 1 a a r uit
Ede hield een feestrede.
Dr P. Prins
KERK EN EVANGELISATIE
Een woord tot de ouderlingen en tot alle
leden der Geref. Kerk. Een belangrijke
brochure voor het Evangelisatiewerk! Verkr.
in den boekh. en na ontvangst van 35 cent
op postrek. 1850 van de
N.V. W. D. MEINEMA DELFT
„WOORD EN WERELD"
Dit is de naam van een nieuw twee-maan-
delijksch tijdschrift, dat te beginnen half
Februari zal verschijnen bij G. F. Callen-
b a c h te Nijkerk onder redactie van Prof.
Mr. P. S ch o 11 e n, voorzitter, Dr. J. Koop-
mans, Prof. Dr. H. Kraemer, Dr. O.
Noord mans, Mr. G. H. Slotemaker
de Bruine, N. Stuf kens, Mr. G. E. van
Walsum, Dr. C. L. P a t ij n, Secretaris.
Blijkens een ons gezonden voordruk van
het openingswoord van Prof. Scholten zal het
tijdschrift zijn: „Christelijk, in geloof aan de
Openbaring Gods, Vader, Zoon en Heiligen
Geest naar de Heilige Schrift. Het wil zijn
reformatorisch: in eerbiedig rekenen met het
profetisch woord van Luther en Calvijn, Sola
fide; soli Deo gloria; in aansluiting aan de
presbyteriale orde, die de vernieuwing van
de Kerk in de zestiende eeuw ook in ons
land heeft gebracht. Het wil tenslotte staan
in de theologische 'beweging, die nu een kleine
twintig jaar aan den gang is in het Protes
tantisme en die in Kanl Barth haar grootste
figuur ziet".
Voorts lezen wij na een heenwijzing naar
bepaalde figuren als Kohlbrugge, v. d. Brug-
ghen en Gunning: „En wij weten, dat, aJ
scheidt veel ons van het neo-cailvinisme van
heden en a>l zullen wij juist dat herhaaldelijk
moeten bestrijden, wij toch als Nederlandsche
Christenen niet aan het werk van Abraham
Kuyper kunnen voorbijgaan en dat juist
strijd met diens leer en soms ook ons aan-
knoopen aan hetgeen hij verkondigde op
ons oordeel beslissenden invloed heeft."
Het tijdschrift stelt de Kerk voorop als be
lijdende Kerk en beschouwt den strijd voor
reorganisatie geenszins als beëindigd.
ONDERWIJS
Dr. II. E. ENTHOVEN
Dr. H. E. E n t h o v e n, privaat-docent h
de nieuwere diplomatieke geschiedenis aan
de Universiteit van Amsterdam en de Rijks
universiteit te Leiden, is gekozen tot lid van
het „In6titut de lUistoire de Droit" te Parijs.
JUBILEUM J. VERKRUYSSEN
Woensdag 1 Maart a.s. hoopt de heer J-
Verkruyssen, hoofd der Chr. School te
Santpoort, den dag te herdenken, dat hij
25 jaar geleden bij het Chr. Onderwijs in
functie trad.
B. BAKKER f
Op 77-jarigen leeftijd is overleden de heer
B. Bakker, oud-schoolopziener in het voor
malig arrond. Oud-Beijerland en oud-O. I.
ambtenaar.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Delft. Elout van Soeterwoudeschool. Tot
kw. m. a.: Mej. A. M. A. Jouwstra te
BecLum.
Ermelo. Chr. Kleuterschool. Tot hoofd:
Mej. G. J. H. J o 1 i n k te Bussum.
L e e r s u m. School m. d. Bijbel. Tot tijdel.
onderwijzeresMejW. Vermeulen te
Utrecht (verb. ber.).
Veenendaal. PatrimoniumschooL Tot
onderwijzer: de heer B. Klomp, kw. m. a.
Oranjeschool te Rijssen.
Rótter da m-D elfshaven, Dr. H.
Colijmsohool. Tot onderwijzer: de heer H. J.
W. Zuilekom te Rotterdam.
Rotterda m-D 1 f s h a v e n, Calvijn,-
school. Tot onderwijzer: de heer J. Muider-
man te Rotterdam.
Rotterda m-D elfshaven, Eben Haë-
zer-Sohool. Tot onderwijzeres: Mej. J. Mie-
rendorf te Schiedam (tijdelijk).
Rotterdam-Delf shaven, Dr. J. Wolt-
jerschool. Tot onderwijzeres: Mej. J. Mak te
Rotterdam (tijdelijk).
Mijnhardtjes bij Griep.
koortsvrij en opgeknapt.
Doos 30 en 50 ct.
(Reel.)
Vereen, tot bevordering
van slagersvakonderwijs
De Ver. tot bevordering van slagersvak
onderwijs heeft te Utrecht haar jaarver
gadering gehouden onder voorzitterschap
van den heer A. L. J. de Haas te Den
Haag.
Uit het jaarverslag bleek, dat de organi
satie naast de vier landelijke slagershonden
als leden thans reeds 1157 buitengewone
persoonlijke leden telt.
Door de invoering van de vestigings
wet voor het slagersbedrijf is het ar
beidsterrein van de organisatie belang
rijk uitgebreid, wijl ze de geheele sla
gersvakopleiding, noodig ingevolge de
vestigingseisch voor het slagersbedrijf
gesteld, in den lande verzorgt.
Naast het onderwijs in vak- en handels
kennis aan de slagersvakschool te Utrecht,
worden thans door de vereeniging in
steden van ons land halfjaarlijksche vak
cursussen voor onderricht akbekwaamheid
georganiseerd met ruim 500 leerlingen.
Dc slagersvakschool te Utrecht heeft
sedert de afkondiging van de vestigings
wet een veel grooter aantal leerlingen. In
1938 waren het 138, van wie er 126 slaag
den voor het getuigschrift en diploma vak
bekwaamheid en handelskennis, erkend bij
de vestigingswet
Van de elf voorjaarscursussen slaagden
van de 275 deelnemers, die aan het examen
deelnamen, 233 voor het diploma vakbe
kwaamheid centrale vleesch- en veehandel,
eveneens erkend L-ij de vestigingswet. Al
deze examens worden te Utrecht afgeno
men aan de slagersvakschool, alsmede een
tiental twcedaagsche vakexamens vak
bekwaamheid voor hen, die geen specialen
opleidingscursus hadden gevolgd. Van de
ISO candidaten slaagden er 78 of 43.3 pet
In Juni 1939 zal de vereeniging een
leerlingstelsel invoeren, krachtens den
tweeden titel der Nijverheidsonderwijs
wet. Hiervoor werd reeds rijkssubsidie
verkregen.
De nieuwe slagersvakschool, welke
de gemeente Utrecht voor de vereeni
ging tot bevordering van slagersvak
onderwijs bouwt, zal in September a.s.
worden betrokken.
De officieele opening is bepaald op 6
September bij welke gelegenheid een
internationale slagersvak-
tentoonstelling met vakwedstrij
den worden gehouden, gecombineerd
met de jaarlijksche nationale vee- en
paardententoonstelling.
Verder wordt nog een internatio
naal congres voor de slagersvakoplei
ding georganiseerd, waarvoor reeds deel
name is toegezegd uit de navolgende lan
den: België, Duitschland, Engeland, Frank
rijk, Noorwegen en Tsjecho-Slowakije.
Een groote slagersgildestoet zal op 6
September door Utrecht trekken, ten
einde aam te toonen, dat het oude am
bacht in nieuwe vormen van een mo
dern gildewezen herleeft
Van verre gezien
Was 1938 voor de Ned. Herv. Kerk een
zeer belangrijk Synode jaar aoor de behan
deling van het Reorganisatie-ontwerp, van
1939 kan hetzelfde in ander opzicht gezegd
worden voor de Geref. Kerken. Aanleiding
en materie waren wel van zeer verschillenden
aard, doch gelijk wij in een der jaarover
zichten opmerkten, er is toch ook een ge
zichtspunt denkbaar, vanwaaraf men ze in
één lijn ziet liggen. Immers, zoowel de stroo
mingen, die onder de reorganisatie der Ned.
Herv. Kerk werken als die, welke de Geref.
Kerken in een periode van wrijvingen t.o.v.
de aan Schrift en Belijdenis te toetsen vraag
stukken hebben gebracht, vinden hun bron
in wat men „de Kerk in de branding" ge
noemd heeft. De worsteling der geesten, die
achter de crisis van onzen tijd zidh voltrekt,
moest wel voeren tot de bezinning o.ver het
wezen en het welwezen van Kerkgroepen, die
elk op huin wijze een zeer invloedrijke plaats
in het volksleven innemen. Wij hebben des
tijds daarom veel plaatsruimte gegeven aan
wat zich in en rond de Ned. Herv. Kerk af
speelde, en het is om dezelfde reden, dat
ook de Gen. Synode der Geref. Kerken de
volle aandacht verdient.
Van deze Synode, 29 Augustus aanstaande
te Sneek samengeroepen, zou men zich
zelfs in vage omtrekken nog nauwe
lijks een beeld kunnen vormen. Samen
stelling en agenda rusten nog in de onbe
kendheid en men kan zich te dezen aanzien
in vele supposities verliezen. Omgekeerd
evenredig aan deze stilte is echter de at
mosfeer, waarin deze Synode tegemoet ge
zien wordt; zij is er een van intense belang
stelling, die zich vooralsnog bevredigen moet
met bespiegelingen, waarbinnen licht en
schaduw vrij spel hebben.
Het is een merkwaardige samenloop, dat
zich in de Geref. Kerk van Zuid-Afrika iets
dergelijks voordoet. Haar Geref. Synode
komt 22 Maart te Bloemfontein bijeen
dus al vrij spoedig en in het orgaan van
die Kerk lezen wij van een, herhaalde
lijk uitgesproken verlangen. ..dat belangrijke
Synodale rapporten -vroegtijdig gepubliceerd
zullen worden, opdat daar behoorlijk kennis
van genomen worde door de gemeenten vóór
de zittingen der Synode". Ook al houden we
rekening met het feit, dat in dezen vorm
de a.s. rapporten der Synode van Sneek niet
bekend zullen worden (indien al, want de.
Commissies kunnen ze ook alleen aan de
afgevaardigden der Gen. Synode toezenden),
dan hooren we toch in die Zuid-Afrikaan-
sche stem het verlangen, om tijdig te kun
nen meeleven met wat in breeden kring
hoofd en hart bezig houdt. En in d i t opzicht
staat Nederland in het jaar 1939 stellig niet
achter bij Zuid-Afrika.
Hoewel uiteraard wel reeds een en ander
voor de Synodale keuken te vuur staat, is
het. ook op grond van ons bekende gegevens,
niet ver van waarschijnlijk, dat aan menig
rapport nog wat men noemt, de laatste
hand moet gelegd worden. Dit geldt ook van
de Commissie, naar welke om begrijpelijke
redenen, de meeste belangstelling uitgaat:
de Commissie van acht (door het uittreden
var Prof. Greydanus tot zeven gebracht),
aan welke op 24 Sept. 1936 werd opgedragen
aan de Synode van 1939 te rapporteeren de
resultaten van haar onderzoek naar de za-
tcelijke beteekenis der in geding zijnde be
schouwingen over de bekende zes onderwer
pen (algemeene genade, genadeverbond, on
sterfelijkheid der ziel. pluriformiteit der ker
ken, de beide naturen van Christus en het
zelfonderzoek), en die te toetsen aan Schrift
en Belijdenis.
Het zou onjuist zijn, deze aangelegenheid
zóó hoog te laxeeren, dat de Synode van
Sneek vrijwel hierin culmineeren zou. Wij
zullen aantoonen, dat er tal van andere be
langrijke onderwerpen aan de orde komen.
Maar anderzijds zou het óók verkeerd zijn,
haar op één lijn te stellen met alle andere
agendapunten, als gevolg waarvan zich dan
een sfeer van belangstelling gaat vormen, die
door geheele afwezigheid van bevrediging
ruimte zou laten aan geruchten, veronder
stellingen of voorspelingen, die het kerkelijk
leven sleohts schaden kunnen. De vraag, of
het rapport der Commissie van zeven voor-
a f aan alle kerkeraden, dan wel alleen aan
de afgevaardigden ter Gen. Synode zal toe
gezonden worden, is nog open, maar wij
hebben reden, om te vermoeden, dat alleen
de laatste vorm kans heeft. Het is echter
evenzeer mogelijk (en lang niet onwaar
schijnlijk), dat de Commissie zich letterlijk
houdt aan liaai- opdracht en 't rapport pas
op de Synodale tafel zal te vinden zijn. Er is
van den inhoud of de strekking van dit rap
port natuurlijk nog niets te zeggen; voor
sombere geruchten, als reeds loppen en geen
rem ontmoeten, is evenmin grond als voor
zonnige verwachtingen, die men zich gaarne
:n de hoop op „licht en waarheid" vormt.
Wat nu het Synodale menu van Sneek be
treft, dit bevat belangrijke restanten van Je
Synode 1936, vormende reeds e<?n aanmerke
lijk deel van de agenda. Ook van de in 1937
hervatte zitting bleef nog iets over, o.m. een
vraag van de Deputaten voor de correspon
dentie met buitenlandsche Kerken om een
nadere omschrijving van hun opdracht tot
het samenstellen van een geschrift inzake de
dialectische theologie.
De Synode van 1936 heeft voor die van
1939 tal van rapporten gevraagd. Wij noe
men hij-v. de opdracht aan de Dep. ten be
hoeve van de geestelijke belangen der mili
tairen, tot het ontwerpen van een uniforme
regeling voor alle garnizoenskerken. (In ons
Kerkelijk overzicht van 3 Jan. j.l. kan men
lezen, welke aangelegenheden hier verband
mee houden). Dezelfde Synodezitting (28
Aug.) nam ook het bes-luit tot benoeming
\an nieuwe Deputaten voor de bevordering
van de eenheid onder de Geref. be
lijders, teneinde in deze zaak diligent te
b 1 ij v e n.
In haar zitting van 2 Sept. 1936 besloot de
Svnode in beginsel tot naamsverande
ring der r h e o 1. School te Kampen; deze
gaat in, zoodra curatoren de consequenties
daarvan (b.v. op financieel gebied bij tes-
tam. beschikkingen) hebben overzien, waar
van zij te Sneek rapport uitbrengen. Offi
cieel heeft Kampen dus nog geen Theol.
Hoog eschool.
De geestelijke verzorging van schip
pers, gelijk bekend nog ver van het ideaal,
zal te Sneek in zooverre haar regeling krij
gen, dat van de Deputaten daar verwacht
wordt een ontwerp voor een nadere organi
satie in kerkelijke banen. Men zal zich her
inneren, dat de Geref. Kerk van Delfshaven
ten deze onlangs als beroepende kerk is aan
gewezen, zoodat hopelijk te Sneek de eerste
..schippersdominee" van stapel loopt.
Toen de Synode 3 Sept. besloot nog geen
zesden hoogleeraar te Kampen te
benoemen, verlangde zij een uiteenzetting
van de gronden, waarop de wenschelijkheid
van zulk een benoeming berustte. Die gron
den zullen te Sneek worden aangewezen en
de Commissie zal daaraan voorstellen ver
binden.
Eveneens kan worden verwacht een ad
vies betreffende het ev. houden van een
O e c u m. Geref, Sy.node. waartoe som
mige buitenlandsche Geref. Kerken zouden
willen komen De Deputaten ad hoe zullen
moeten meedeelen, wie h.i. zulk een Synode
moet samenroepen en welke Kerkgroepen
moeten worden uitgenoodigd. Een en ander
in overleg met die Buitenl. Kerken.
Een veel belangstelling trekkend onder
werp blijft het promotiereeht voor dc
Theol. School te Kampen (waarvan haar
naamsverandering geheel los gedacht moet
worden). Er is nu te wachten een rapport
van Deputaten-Curatoren, die in opdracht
hebben te onderzoekon, of er inzake dit
vraagstuk door onderling overleg een rege
ling of schikking gevonden kan worden,
waarin genoegzame eenparigheid van over
tuiging tot uitdrukking komt.
Dan komt ter tafel het rapport eener com
missie inzake de kerkelijke tucht over
doopleden, waarvoor zij de leidende be
ginselen eener definitieve regeling zal heb
ben aan te geven. (Het rapport dezer Com
missie moest vóór 1 Jan. 1938 in het bezit
van alle kerkeraden en classes zijn).
En ten slotte noemen we het rapport der
Commissie, welke te adviseeren zal hebben
over de vakken, door den nieuwen Zen-
dingshoogleeraar te doceeren, m.a.w.
welke de taak van Prof. Dr. J. H. B a v i n c k
zal zijn.
Wanneer men dit lijstje overziet, en daar
bij voegt de nieuwe agendapunten, die
in den loop der komende maanden zullen
inkomen, plus de periodieke Rapporten, (er
zijn in de Geref. Kerken 37 deputaatschap-
pen vanwege de Gen. Synode), dan laat het
zich denken, dat de Synode van Sneek van
niet zoo heel korten duur zal zijn. Men kan
zeggen: zij is nog ver af. Maar men kan
ook zeggen: slechts vier maanden scheiden
ons nog van den tijd. dat de vacanties be
ginnen. zoodat vóór Juli de agenda toch on
geveer in ontwerp gereed moet zijn. Gezien
dezen afstand, moge de belangstelling in de
Synode van 1939 binnen niet al te langen
lijd eenige bevrediging vinden, opdat niet
illeen de kerkelijke vergaderingen, maar ook
de gemeenten in haar geheel kunnen meele
ven in wat haar bloei en welstand ten nauw
ste raakt.
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken-
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen
VOLAUTOMATISCHE
KOLENVERGASSERS
EN KETELS.
Alle voordeelen v. volautomatisch stoken
IS} ZUINIGER dan
Binnen één dag aan te brengen bij alle
bestaande en in bedrijf zijnde installaties.
Laag in prijs. Vraagt geheel vrijblijvend
inlichtingen bij:
BUREAU VOOR WARMTETECHNIEK
„V E D E H A"
Jac. de Graefflaan 27, DEN HAAG,
Telefoon 333777.
CARISBORG-BRIKETTEN
VOOR HUISBRAND EN INDUSTRIE
Speciaal geschikt voor Bakkersovens
Vraagt se Uw Handelaar
VOOR
„RIP0CHE" ELECTRISCHE
BANKETBAKKERS-OVENS
en electrische keuken-lnstallatiea
AMSTERDAM ROTTERDAM GRONINGEN
Singel 142-145 Ged. Glash. 23-25 O. Ebb.str. 28
„Schabora" verf
de Beste
SCHAAP BORGMAN
VER FF ABRIKANTEN
AMSTERDAM (W.) TELEFOON 80669
Techn. Installatie Bureau
„ROTTERDAM"
Centrale Verwarming
Sanitair
ROTTERDAM Tel. 37302 MAASSLUIS Tel i 59
Vertegenwoordiger te Venlo Tel. 2886
Vertegenwoordiger te Vlaardingen Tel. 526
Vertegenwoordiger te H. v. HOLLAND Tel. 25
1887 50 1937
ELECTRISCHE INSTALLATIES
OP ELK GEBIED
n.v GROENEVELD v b POLL t Cos
ELECTROTECHNISCHE FABRIEK
Opgericht 1 Semptember 1887
ROTTERDAM AMSTERDAM WORMERVEER
Technisch Bureau W. Pölke
Goudsche Singal 223
Rotterdam-C Telelefoon 5571 0
v.h. RottercL Centrale Verwarming Mij.
Aanleg van alle systemen
Centrale Verwarmings-Instaliaties
Kookkeukens, Oliestookinrichtingen, enz.
LUDWIG LEVEN EN SORMANIS
VERF- EN VERNI SF ABRI EKEN
ROTTERDAM
TELEFOON 32352 (3 LIJNEN)
Vraagt onze prijscourant Everstay No. 14
EXAMEN HOOFDACTE
De Redactie van het maandbad „De Hoofd-
acte" (de heer M. J. Leendertse) en het
Comité van advies hebben tot den minister
van Onderwijs een adres gericht, waarin ge
vraagd wordt wijziging te willen brengen in
het hoofdacte-examen, dat tengevolge van
het verplichte wiskunde-examen ongelijke
lasten oplegt. Adressanten vragen nu voor
de oudere candidaten:
öf de verplichting van het wiskunde-
examen te laten vervallen,
öf hun de gelegenheid te geven, hun wis
kundig examen een jaar eerder of later af
te leggen,
öf te willen bepalen, dat het wiskunde-
examen door hen slechts éénmaal behoeft te
worden afgelegd, waarbij bij eventueel afwij
zen voor het volgend jaar vrijstelling voor
het vak wiskunde wordt verleend.
msterdam. Vrije Universiteit. Gesl.:
s- en Natuurk. (D): cand ex., de heer M.
•leün, Apeldoorn: ld. (E): cand.ex.. do heer
Ken tie, Rotterdam.
trecht Geel.: Indlsoh Recht: doet ex.
H. Hahmann en E. Won?.
Groningen. _Gesl.: Geneeskunde: artsex.
Gesl.Rechten: cand.ex., mej. C. H
Vogelensang en de heer H. Feiten. Den Haag
Stuurlieden. Den Haag. Gesl. 2en
handelsv. C. Mei
D. Roosenschot
Machinisten. Den Haag. Gesl.: dlpl. B J
Steen dim. Vlisslngen: B. F. v. Buuren. Den
aag: W. Nijdam, Utrecht; le ged. ld. R. Pagela,
C. V. O.
De jaarvergadering der Vereen, voor Chr,
Volksondenvijs is bepaald op 1 Juni te Le i-
Het na-examen
De indrukken over het na-examen van
C.V.O. zijn volgens een beschouwing in het
orgaan ver van gunstig te noemen. Wij
lezen:
„Zelfs Bijbelscbe historie kwam er
dikwijls maar zeer mager af.
Verder bijbelkennis, ach, heel vaak
gebruikte teksten of capittels waren onbe
kend of niet te vinden.
De kennis der bel ij denisschriften
was opvallend min.
Geloofsleer, nu ja, enkele dingen uit een
boekje, dat ging dan nog zoowat, maar van
den grondslaggeen begrip.
Van Kerkgeschiedenis wist men
het formeel verloop nog wel, hoewel een en
kele hoofdf iguur vrijmoedigi ij k een eeuw of
wat te laat of ook te vroeg geplaatst werd.
Van dogmenhistorische kwes
ties en geestelijke stroomingen,
die aan den loop der Kerkgeschiedenis rich
ting gaven, toonde men vaak hoegenaamd
geen notie te bezitten.
De zending kwam er gewoonlijk niet
best af.
De kennis er van over 't algemeen was lut
tel en zeer oppervlakkig.
HOOGERE THEOLOGISCHE SCHOOL
De Hoogere Theologische Sahool te Bata
via ging haar vijfden jaarkring in, waarbij
aan de ééne „klas" van 21 leerlingen een
tweede van 15 leerlingen werd toegevoegd.
Het zal nog wel eenige jaren duren, aldus
het N.C.P., voordat de school op volkomen
gelijk peil staat met de juridische, medische
en technische hoogeschool en van „hoogere
school" tot „hoogeschool" zich ontwikkeld
heeft.
Voor de financiën moet ze voornamelijk
op de inheemsche kerken steunen. Vanuit
Nederland steunt het Centraal Comité De-
pok met 8000—10.000. De positie der ko
mende abituriënten is nog niet geregeld. De
eereten komen in 1940 af. Vermoedelijk
zullen deze de prediikanten der inheemsche
kerken wordten. De tegenwoordige predi
kanten der inheemsche kerken hebben ech
ter een minder uitgebreide opleiding ontvan
gen en worden dienovereenkomstig gesala
rieerd, zoodat de verhouding met hen, ook'
financieel, waar de leerlingen der Hoogere
Theol. School grootere behoeften zullen
hebben, nader onder het oog imoet worden
gezien. Maar dat brengt alles moeilijkhed/cn
mee. De Minahassische kerk weigert haar,
bijdrage voor de School te betalen en be
trekt dius haar leerlingen niet De Bataksche
kerk met haar 400.000 leden heeft ook nog
geen plaats voor hen. De Oost-Javaansche
kerk heeft een eigen opleidingsschool Bale
Wyata te Malang, die zeer goed is. De West-
Javaan sche kerk is financieel zeer zwak.
In de Buitengewesten heeft men de zooveel
beter opgeleide krachten der hoogere school
nog niet noodig. De Ghineezcn-ziendiing zou
ze kunnen gebruiken. Er zal derhalve nog
heel wat geconfereerd en geregeld moeteni
woixlen.
HET BUITENGEWOON L.O. IN 1938
Wij ontvingen van het Centraal Bureau
voor de Statistiek als mededeeling nr. 114
een opgave betreffende het Buitengewoon.
L.O. Daaruit blijkt, dat ons land op 31 Dec.
1938 telde 6 scholen voor doofstommen met
S90 leerlingen cn 99 leerkrachten: voorts 5
scholen voor blinden met 328 leerlingen en
30 leerkrachten; voor slechthoorenden zijn.
de cijfers resp. 3, 287 en 21. Voor lichame
lijk gebrekkigen 2, 51 en 5; school voor psy-
chopathen met 144 leerlingen €n 8 leerkracht
ten. Dan zijn er 128 scholen voor zwakzinni
gen, d.i. 13 meer dan in 1937: 14 daarvan
hebben een internaat. Er zijn 12.432 leerlin
gen en 774 leerkrachten. Aan alle genoemde
scholen zijn de jongens, meestal ver in de
meerderheid,
DE VOLKSUNIVERSITEITEN IN 1938
Blijkens de statistiek (nr. 115 van het
Centraal Bureau) der Volksuniversiteiten in
het werkjaar 1937-193S zijn er 465 cursussen
eegeven, met 33.205 deelnemers. Voorts wer
den 44 reizen en excursies gehouden. Het ge
tal op zichzelf staande lezingen en voor
drachten was 298. met 71.000 deelnemers.
Wat de verdeeling der cursussen over de
verschillende onderwerpen betreft, zij het
volgende opgemerkt De meeste cursussen
werden gegeven in de talen (119). Daarna
volgen dei in de algemeene politieke en cul
tuurgeschiedenis, enz. (48). Vervolgens zijn
te vermelden die in de afstammings- en er-
'elijkheidsleer en de biologie c.a. (45) en in
de geestelijke wetenschappen (44), waarop
rnet elk ongeveer gelijke aantallen (n.l. 35-
37) volgen die in psychologie, opvoedkunde
en graphologie, letterkunde en schilder
kunst c.a.
Opmerkelijk is, dat bij de taalcursussen na
het Engelsch. het Italiaansch volgde en pas
daarna het Fransch. Wat de deelneming be
treft, stonden psychologie, opvoedkunde en
graphologie (14,9 pCt.) en afstammingsleer
c.a. 14,1 pCt.) bovenaan. Hoewel het aan
tal taalcursussen 25.6 pCt. van het totaal
aantal cursussen uitmaakte, vormen de deel
nemers aan deze cursussen slechts 8,5 pCt.
van het totaal aantal deelnemers.
Geographisch gezien, is te Arnhem, Bus
sum, Brielle, Rotterdam en Sliedreoht de be
langstelling het grootst geweest Er zijn
thans 25 Volksuniversiteiten met plm. 37.000
leden.
Ds G. Tichelaar met emeritaat
Met ingang van 1 Mei a.s.
Naar wij vernemen zal Ds G. T i c h e-
laar Pred. bij de Ned. Herv. Gem. te Lisse,
om gezondheidsredenen met ingang van 1
Mei a.s. emeritaat aanvragen. Ds Tichelaar
is reeds geruimen tijd niet in staat zijn
ambtswerk te verrichten en moest noode
tot deze aanvrage besluiten, hetgeen voor
hem, als trouw zieleherder en leeraar een
zwaax offer beteekent Zijn ambtelijk werk
had immer de volle liefde en toewijding van
zijn hart
Ds G. Tichelaar werd in 18S9 geboren te
Staphorst alwaar zijn vader predikant was.
Na het gymnasium te Sneek bezocht te heb
ben studeerde hij aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht In 1912 werd hij tot zijn dienst
werk ingeleid te Wilsum door zijn vader. In
venv»sselde hij Wilsum met Klunderten
diende vervolgens de gemeenten van Leider
dorp (1922) en Groningen (1926) om in 1931
te Lisse zijn intrede te doen na bevestigd to
zijn door zijn zwager Ds H Bakker van Am
sterdam.
Ds Tichelaar bewoog 7ich ook in Lisse op
/elerlei terrein. Hij was een warm voor
stander van het Christel ik onderwijs en was
voorzitter van de Nod Schoolvereen
voorts was hij vooruit* >nn het Bestuur
van het Ned. BijhoLr i,ap afd
firwri; Voorz. van het Chr l eesgezelschap
„De fris"; Eere voorzitter van Zangvereen.,
Jongelingsvereen. e.a. Het jeugdwerk had
steeds zijn volle belangstelling.
