Begrooting van Suriname goedgekeurd NATIONALE INDUSTRIE DONDERDAG 16 FEBRUARI 1939 TWEEDE BEAD PAG. s Gisteren vierde dr B. A. Knoppers, predikant der Geref. Kerk te Amsterdamzijn zilveren ambtsjubileum. De 'jubilaris en zijn familie temidden der leden van het huldigingscomitê. Gisteren vierde kapitein C. Post zijn zilveren ambtsjubileum als voorzitter der Visscherijschool te Vlaardingen Opname van de huldiging: omringd door het bestuur der school, familieleden en verdere belangstellenden, zittend in het midden de jubilaris; achter hem staande de burgemeester van Vlaardingen, de heer M. C. Siezen. Bestuur en personeel van de oudste Chr. School in de hoofdstad, ter gelegenheid van de inge- Bet niemvopgerichte 2e regiment huzaren motorrijders, dat aan hst Bossche garnizoen wordt toegevoegd, heeft gisteren zijn intocht in de bruikstelling der vernieuwde en uitgebreide sch ooi aan de J. M. Coenenstraat in Amsterdam-Zgarnizoensplaats gehouden. Tweede Kamer rrst O fi ziekte .Statistische planpolitiek belooft voor aijarage VCLTl &.y ttllLllOCTl het dynamische leven weinig goeds. Economische toestand toont lichte verbetering Overzicht Suriname zal aan de niet zeer fleurige Nederlandsóhe schatkist in 1939 ruim 2.9 millioen kosten, ondanks de opti mistische beschouwingen van den minis ter van Koloniën. We willen gaarne aannemen, dat hij aan den donkeren Surinaamschen hemel enkele heel kleine lichtpuntjes ziet twinkelen, maar zoolang we onze bijdrage moeten verhoogen van 2.650.000 in 1937 tot 2.785.000 in 1938 en 2.928.000 in 1939, gunnen we den minis ter en anderen gaarne hun goede verwach ting. Voor Suriname hopen we, dat ze zich niet vergissen, dat de keer gekomen is en in een ver verschiet de financieele onafhan kelijkheid, thans nog in de windselen, ver borgen is. Wij zullen ons eohter onthouden van dergelijke luchtspiegelingen. Veiliger komt het ons voor om rustig af te wachten en niet maar dadelijk alles te gelooven wat we gaarne zouden willen. Minister W e 11 e r toonde zijn zaken te kennen. Met prijzenswaardige bondigheid, welke aan de duidelijkheid echter niets te kort deed, heeft hij zijn aanwoord gegeven. Bij eer poging om zijn optimisme te motiveeren vernamen we. dat de stijging der uitgaven ten deele is beïnvloed door ver hoogde bijdragen voor irrigatie en immi gratie Aan deze beide wil de minister in 1940 elk nog weer twee ton meer besteden. Dat Suriname nog langen tijd veel geld zal kosten, ontveinst hij zich. ondanks zijn blij moedigheid geen oogenblik. Het door de heeren IJzerman, Joe- kes en Deckers aanbevolen welvaarts plan had voor den minister niets aanlokke lijks. We kunnen hier slechts, voor zoover de financiën dit toelaten, de mogelijkheden aangrijpen, die zich aan on? voordoen Met een plan schieten we niets op en bovendien wordt elk denkbeeld, dat mogelijkheden in houdt, ernstig onderzocht. Suriname is dus Voorloopig gevrijwaard voor de malle plan- financieele toestand van Suriname voorloopig nog ongunstig zal blijven is mede een gevolg van de hocge exploitatiekosten van de openbare diensten in dit uitgestrekte gebied met zijn slechte communicatiemiddelen. Het onderwijs en de geneeskundige dienst vorderen zeer belang rijke bedragen en alleen de pensioenlasten reeds leggen beslag op 11 ton! Gelukkig was de minister zoo verstandig aan den wensch van den heei J o e k e s om de bestaande matige en door Suriname zelf opgelegde pensioenkorting ongedaan te ma ken, geen voet te geven. In geen opzicht liet hij zich verleiden tot het doen van eenige toezegging aan dezen democraat, die het oirbaar achtte Suriname's autonomie aan te randen, omdat hij niet van de pensioenkor ting houdt en daarom de Nederlandsche schatkist maar met een flink bedrag extra wil belasten. Ligt het geld hier niet voor het op scheppen? Suriname moet sober zijn, maar wij ook en het Nederlandsch parlement blijve van d°ze korting af, zoolang het betrokken gebieds deel haar noodig en verantwoord acht. Hygiëne De minister moest ontkennen, dat de Su- rinaamsche sterftecijfers, 12 per duizend, on gunstig zouden zijn. Voor een tropisch land met een zoo vochtig warm klimaat, zoo onderwees hij mevr. de V r i e s Bruins is dat juir' een zeer gunstig cijfer. Aan uitbreiding van poliklinieken blijft het bestuur aandacht schenken, even als aan allerlei andere maatregelen van hy- gië-uschen aard Het zal voor de heeren IJzerman, Rost van Tonningen en Deckers, die de resultaten van zijn kort bezoek aan Suriname in een rede ventileerde wel teleurstellend zijn geweest, dat de 'uister de immigratie van Europeanen op eenigszins beteeken en de schaal practisch onmogelijk iuemde. Nieuw is dat niet .Maar met dezelfde regelmaat als telkens weer de onjuiste suggestie wordt uitgesproken, m ;t het waarschuwende afmanende bescheid worden gehoord. Meer is te bereiken met den invoer van Javanen en die wil de Regeering zooveel mogelijk bevorderen, mede in het belang van de bevordering van den kleinen land bouw, die in de Surinaamsche economische Alléén UIUUCBIGM ngros-verkoop K Importeur: P. J. TH. SCHUHMACHER, Leeuwarden Telefoon 6305 .Kinderen''loopen liefst op De kinderschoen met onaeeven. eigenschappen PA S VO R M HET ZOOLMERK RAVO WAARBORGT KWALITEIT. ÓP' aren faeuordert ^~]^olfisiuelöaart NUTSSPAARBANK BREDA Catharinastraat 15 Renteberekening 2.7 pCt 's-jaars Schoolsparen Spaarbusjes Safe-inrichting structuur een element van toenemende be langrijkheid vormt. In den landbouwexport draagt het klem-landbouwbedrijf reeds voor 52 pCt. bij. Het denkbeeld van d n heer Meyerink, ontleend aan de bekende brochure van „het Protestantsch Werkverband in Suriname": Landbouwopvoeding van de Surinaamsche jeugd, om het landbouwonderwijs direct te doen aansluiten aan het schoolonderwijs, zal de minister nogmaals overwegen. Dit ondanks de reeds opgedane minder gunstige ervaring. Het rapport zelf zal in de bijzon dere aandacht van den gouverneur worden aanbevolen. Ten aanzien van de Surinaamsche pro ducten waarschuwde de minister voor over dreven verwachtingn. Voor de bananen zag de minister weinig goede beloften voor de toekomst. De koffieprijzen worden iets beter; het product zal nog niet worden losgelaten. De citruscultuur is nog van beperkten omvang en zal mettertijd het koelingsprobleem moe ten oplossen. Verwonderlijk is het, dat Suriname zoo weinig mais verbouwt en zelf verbruikt. Curasao, waar mais hoofdvoedsel is, zou een prachtig exportgebied vormen. De rijstexport naar Curasao zal zooveel mogelijk worden bevorderd door invoer vrij van rechten mo gelijk te maken. Overigens verzekerde de minister, dat de verhouding tusschen gouverneur en Staten goed is, al hebben ze wel eens wat met el kaar. Het ergst is er dan echter de minister er aan toe, als hij tusschen beiden uitspraak moet doen in geschillen, waarin soms beide partijen onder een bepaalden gezichts hoek gelijk hebben. Zonder hoofdelijke stemming is ten slotte de begrooting aangenomen. Thans is de Indische begrooting aan de beurt. Voorloopig,schatten we, zal de Ka- m"~r daar een paar weken werk aan hebban. Verslag Aan de orde Is de voortzetting der behande ling van de begrooting van Suriname. De heer RUTGERS VAN ROZENBURG (c.h.) meent, dat de begrooting van Suriname geen reden tot juichen geeft. In twee jaren ztjn de inkomsten 273.000 gulden ten achter gebleven bü de uitgaven, met welk bedrag de rijksbij drage moest worden verhoogd. De stijging van de post wachtgelden en pensioenen acht Spr. be denkelijk. DE VRIES BRUINS (s.d.) hi het i ge- De heer JOEKES (v.d.) juicht het toe. dat de regeering opnieuw de immigratie van Javaan- sche kolonisten bevordert Het is ongewenscht dat de ontginning van grondstoffen met buiten- landsch kapitaal geschiedt. Het komt Spr. voor, dat er mogelijkheden zijn. het Nederlandsche kapitaal in dit opzicht te actlveeren. Wat den export van vruchten betreft, vraagt Spi den minister, of het niet wenscheliik is, dat men in overleg treedt met de Scheepvaart- ■pnntscliappilen ten einde de beschikking te kra gen over voldoende koelruimte. De handhaving van de korting op de Suri naamsche pensioenen acht Spr. ongemotiveerd. Hi) beveelt den minister aan. op korten ter mijn aan die korting een einde te maken. Van het antwoord van den Minister zal afhangen, of Spr. een motie daaromtrent zal indienen. De heer DECKERS (r.k.) zegt. dat het tot voldoening strekt, dat de belangstelling voor Suriname hier te lande groeiende is. Op den weg van deelneming van de bevolking aan het brengen In het economische plan. ROESTAM EFFENDI (coi i in strijd met de demoera- ilettemin meent hii, dat de peciaal geval, dit recht juist ten doet Spr. denken aan den slaventijd. Spr. uit de grief, dat de Javanen onder leiding van een Britsch-Indiër worden gesteld. VOOR NEDERLAND EN N ED ER L A N DSC H -1 N DI E Nederlandsche vliegtuigen zijn beter dan Buitenlandsche vliegtuigen KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN ZIJN NEDERL FABRIKAAT N.V. KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN WAALHAVEN ROTTERDAM Dr VOS (11b.) achtte de hospltaalkwestie's te Paramaribo van een persoonlijke kwestie een princlpleelo kwestie geworden te zijn. Inzage van ziektegeschiedenissen hebben de artsen daar ter plaatse alleen geweigerd voor zoover het de eigen patiënten betreft Spr. vraagt den minister, aan den voorzitter van de commissie voor medisch tuchtrecht een uitspraak over deze kwestie te vragen. Do heer ROST VAN TONNINGEN (n.s.b.) be pleit de vestiging van )oden in Suriname; hi) wenscht de Instelling van een Joodsch reser vaat. voorloopig onder Nederlandsch bestuur. Naar Spr.'s meening ligt In den kleinen land bouw de toekomst van Suriname, de regeering bliift bl1 de bevordering daarvan in gebreke. De heer VAN HOUTEN (chr. dem.l juicht de benoeming van den citrusdeskundlge toe. Spr. zou verheugd z(jn, wanneer de bevordering van de bauxietwinnlng In verband werd gebracht met een alluminiumfabrlek. De heer WENDELAAR (lib.) zal thans niet over het rijstbedrijf van Van DUk spreken, daar een definitief oordeel hierover nog niet moge lijk ls. Spr. betwist de opvatting van den heer Rost van Tonningen, dat Suriname niet ge schikt is voor kolonisatie van Nederlanders, en De minister, antwoordt De Minister van Koloniën, de heei WELTER. Is de meening toegedaan, dat thans voor Suri name een nieuw tijdperk Is aangebroken. Suri name zal nog lange lange jaren geld kosten aan de Nederlandsche schatkist Wij staan, aldus de Minister, voor het alternief of nog eenige Ja- ppleeren zonder uitzicht teeken. De Nederlandsche schatkist zal in 1910 2 ton beschikbaar stellen voor de Irrigatie en 2 ton voor de Immigratie. Wat een algemeen welvaartsplan betreft, ver klaart de Minister, dat Ml hieraan geen groote beteekenis kan hechten. Het plan. dat de Minis ter heeft. Is: menschen naar Suriname brengen. Met de herren Rutgers van R-.zonhurg <-r. Roestman Effendl is de Minister eens. dat de kleurig is. Hlerhif moet men' in aanmerking nemen. dat door het proportioneel groote be- II. per hoofd is. Op grond van de Surlna; ling echter meent Spr.. dat Hik is, den ouden dorpst landsverordening een nieuwe Op de vraag van den heer Rost van Tonnin gen antwoordt Spr.. dat de plannen van de re geering duidelijk zijn. imnii;T bevorderen. De anders dan hier geheel anders. i landbouw, wat den e de opleiding van Jon r ongunstig. De Minist Luchtkarteerlng acht de Minister kostbaarder !nn men berekehd heeft, doch er zitten wel lerspectleven in wanneer samenwerking met do rroote delfstoffen-maatschapplien mogelijk ls. De citruscultuur Is nog slechts een zeer klelmj ultmir. 7.H verkeert nog In een stadium van roefneming, dus behoort het vraagstuk van' echt-Surlnaamsche kwesl persoon Hik was en later In do kwestie van het heeft de Minister de raat Lonkhuvzen. voorzitter nissen het eigendom it de Mlnisl Ie In den ar :ch beroeps! i Koloniën» •geschl i de ztekenhuize Replieken Mevr. DE VRIES-BRUINS (s.d.) repliceert naar aanleiding van 's Ministers opmerkingen aangaande het medisch beroepsgeheim. Zif vraagt, of de arts. die weigert Inlichtingen to geven, gedwongen kan worden dit te doen. ZJ is van meening, dat dit voorloopig nog niet mag. De heer JOEKES (v.d.) adviseert alsnoe lands verordeningen te maken, waarb» de oude dorps gemeenschappen rechtsgrond krifgen De MINISTER noemt In dit conflict van recht! tegen recht de eenige oplossing, dat de nrts het ziekenhuis verlaat De Minister vertrouwt, dat deze zaak luwt en belooft er aan mede te wer ken. De begrooting van Suriname wordt z.h.st. rdaagé

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 5