HENRY JASPAR f
Vensterruiten
zeven
het zonlicht...
WERK
I WORTH STATE I
Eischt
Ned. Fabrikaat
KNUTSELAARS
ASBEST I RUBBER
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1939
EERSTE BLAD PAG. a
RONDBLIK
Het zoo plotseling verscheiden van oud-
minister Henry Jaspar heeft in Belgische
politieke kringen een diepen indruk ge-1
maakt. Hij had sinds de kabinetscrisis vani
Mei 1936 geen rol meer in het openbare
leven gespeeld, totdat koning Leopold hem,
enkele dagen geleden, opnieuw aanzocht om
een nieuwe Belgische regeering samen te
stellen. Hoewel reeds zeer bejaard hij
liep tegen de zeventig en niet meer heel
krachtig van gestel, wilde hij gaarne het
zijne ertoe bijdragen dat zijn land uit de im
passe zou geraken, waarin liet, dank zij de
liberale en Waalsche onverzoenlijkheid ten
aanzien van de kwestie-Mar tens was ge
raakt. Het stond echter reeds van te voren
zoo goed als vast, dat hij daarin niet zou
6lagen, mede omdat hij in een lang leven
van arbeid voor de publieke zaak zich een
warm vriend had betoond van alles wat
Fransch en Fransch-gezind was. Zoo moest
hij niet de man worden geacht, die in vol
doende mate begrip voor de Vlaamsche be
langen en strevingen aan den dag zou Kun
nen leggen; in feite was de ziel van Vlaan
deren hem vreemd.
Henry Jaspar was van geboorte een Brus
selaar; in de voorstad Schaerbeek werd hij
in 1870 geboren. Als zoovele Belgische poli
tici werd hij voor de advocatuur opgeleid en
vond hij aanvankelijk aan de balie zijn be
stemming; zijn scherpzinnige welsprekend
heid bezorgde hem allengs een groote faam.
Tijdens den wereldoorlog vertoefde Jaspar
in het door de Duitschers bezette gebied, al
waar hij zich een krachtig pleitbezorger be
toonde voor de belangen zijner aan een straf
Duitsch regiem onderworpen landgenooten.
Zijn zoon streed intuschen in het Belgische
lefier. en vond daarbij ook den dood
Onmiddellijk na den wapenstilstand werd
Jasoar minister van economische zaken in
het kabinet Delacroix; het district Luik koos
hem in 1919 tot lid van de kamer van afge
vaardigden. In den loop van zijn politieke
carrière heeft hij vervolgens heel wat mi
nistersfuncties vervuld; hij beheerde finan
ciën. binnen- en buitenlandsche zaken. In
laatstgenoemde waardigheid nam hij deel
aan verschillende belangrijke internationale
besprekingen, zooals aan de Haagsche con
ferentie; ook te Genève was hij een zeer
bekende en geziene persoonlijkheid. Het was
onder zijn leiding dat de Belgische franc
voor de eerste maal devalueerde. Tevoren
had hij tevergeefs getracht een Belgisch-
Fransch economisch accoord tot stand te
brengen; toen het parlement dit verwierp
trad hij af, om echter kort nadien als mi
nister-president in de Brusselsche Wetstraat
terug te keeren. Tot 1934 behoorde hij tot
de figuren, op wie bij regeringswisselingen
een beroep placht te worden gedaan; toen
volgde zijn benoeming tot minister van staat.
Sedert 1936 maakte hij ook geen deel der
Belgische kamer meer uit; hij scheen voor
goed van het politieke tooneel verdwenen.
Gelijk men weet leek het er voor enkele
dagen op, of hij nog een „come-back" zou
beleven, toen namelijk koning Leopold hem
de oplossing van de huidige regeeringscrisis
toevertrouwde. Maar deze poging bleek al
heel spoedig tot volslagen mislukking ge
doemd.
De heer Jaspar was een geloovig Roomsch-
Katholiek; als zoodanig is hy ook gestorven,
na nog kort voor zijn dood een bezoek van
den pauselijken internuntius te hebben ont
vangen. Hij was een zeer verdienstelijk, doch
niet in gelijke mate beminde figuur. De
tragiek van zijn plotseling verscheiden heeft
echter in de Belgische hoofdstad een diepen
Indruk nagelaten.
PRAAG ARRESTEERT FASCISTEN
PRAAG, 16 Februari. (Reuter). Meer dan
200 leden van geheime fascistische organisa
ties en organisaties welke met de fascisten
sympathaseeren zijm sedert Zondag door de
politie van Tsjedho Slowakije gearresteerd.
De polïtde bemerkte dat een uitgebreide sa
menzwering bestond toen zij in de nabijheid
van Brno een aaratal groepen jongelieden
ontdekte, die gedurende den nacht militaire
oefeningen hielden.
De leiders te Praag en elders werden ge
arresteerd en groote hoeveelheden anti-semie-
tische pamfletten werden in beslag genomen.
Blijkbaar bereidde men daden van geweld
tegen de joden voor.
De Japansch-Chineesche oorlog
Japans zware
militaire lasten
Mongolen steunen Tsjang Kai Sjek
De geweldige bedragen, welke de
oorlog in China aan Japan kost, komen
in de laatste te Tokio gepubliceerde
cijfers tot uitdrukking. Behalve de al-
gemeene begrooting voor het a.s. finan-
cieele jaar, die zoo juist door den land
dag op een bedrag van 3.694 millioen
yen is goedgekeurd, is het volgens de
„Asahi Sjimboen" waarschijnlijk, dat
nog een bedrag van meer dan 10 mil
liard noodig zal z\jn voor een speciale
militaire begrooting en de algeheele
suppletoire begrooting, die binnenkort
bij den landdag worden ingediend.
Volgens de bladen zal alleen de spe
ciale militaire begrooting 6 milliard
bedragen.
Het ministerie van financiën heeft mede
gedeeld in verband met het incident in
China voor een bedrag van 200 millioen
yen aan obligaties uit te geven.
Verder zal een bedrag van 100 millioen
worden opgenomen ter dekking van het
deficit. De rente zal 3Vfe pet bedragen. De
aflossingstermijnen vervallen binnen zeven
tien jaar.
Het land krijgt niet alleen gebrek aan
goud, doch evenzeer aan andere middelen.
Uit de straten van Tokio zijn alle ijzeren
lantaarnpalen, leuningen, banken en put
deksels weggenomen, om er munitie van te
maken.
Ook de aschbakken en komforen uit de
regeeringsbureaux zullen tot dit doel wor
den versmolten.
Men schat, dat het ministerie van ver
keerswezen ongeveer 6000 ton ijzer bijeen
heeft gebracht.
De guerilla in Binnen-MongoliS
Prins S j a, voorzitter van den Mongool-
schen autonomen politieken raad, heeft in
Tsjoengking verklaard, dat Mongolië steeds
een integreerend deel van China zal blijven
uitmaken en voegde hieraan toe, dat Mon
golië Tsjang Kai Sjek zou steunen in
zijn strijd tegen Japan.
In samenwerking met de Chineesclie
strijdkrachten hebben de Mongoolsche troe
pen den Japanners in het Westen van Bin-
nen-Mongolië reeds zware verliezen toege
bracht.
De Mongolen organiseeren guerilla-een-
heden en oefenen manschappen, om den
Japanschen aanvallers tegenstand te bie
den, terwijl vele Mongoolsche leiders, die
zich aanvankelijk hadden overgegeven aan
de Japanners hen thans bestrijden.
Voorts wordt gemeld, dat maarschalk
Tsjang Kai Sjek aan generaal Wang, den
gamizoens-commandant op het eiland Hai
nan, bevel heeft gegeven, zich tegen de be
zetting van het eiland door de Japanners
te blijven verzetten.
Naar het Chineesche telegraafagentschap
meldt, is officieel medegedeeld, dat Chine©
sche vliegtuigen het Japansche vliegveld te
Joen-Tsjeng, aan den spoorweg in 't Zuid
Westen van Sjansi, op 5 Februari gebom
bardeerd hebben. Het vliegveld werd geheel
vernietigd.
De Hongaarsche regeeringscrisis
Het Duitsche nieuwsbureau meldt uit Boe
dapest, dat het aftreden van de geheele
Hongaarsche regeering zuiver een formali
teit is, daar Imredy's demissie slechts om
persoonlijke redenen is geschied. Men ver
wacht een spoedige oplossing van de crisis.
De samenstelling der nieuwe regeering zal
met die van het afgetreden kabinet vrijwel
overeenkomen, 'n Wijziging van Hongarije's
politieken koers valt dan ook niet te ver
wachten, voegt D.N.B. eraan toe. Het her
vormingsprogram zal norm blijven van de
binnenlandsche politiek en de onder het
regime Imredy consekwent doorgevoerde
buitenlandsche politiek zal aangesloten blij
ven bij de as.
Volgens Havas is de ware reden van Im
redy's demissie, dat deze regeeringsohef nog
geenszins meester was in den lande. Zekere
buitenlandsche invloeden ten spijt heeft
rijksregent Horthy zijn wil getoond, paal en
perk te stellen aan zekere ambities. De
thans uitgebroken crisis is in zekeren, zin
een overwinning van het conservatisme op
de voorstanders van hervorming; vooral is
ze e-en overwinning van de traditie op de
politiek van avontuur.
De Spaansche burgeroorlog
Om de erkenning
van Franco
De Engelsche en Fransche
preparatieven
Naap „United Press" verneemt zou het
Engelsche kabinet reeds hebben besloten, zij
het ook niet met algemeene stemmen, om
Franco's regeering „de facto" te erkennen.
Ook is besloten, met de publicatie van dit
besluit te wachten tot de Fransche regee
ring geraadpleegd is.
Het kabinet heeft Chamberlain en Halifax
volmacht gegeven, de besprekingen met
Frankrijk voort te zetten en een geschikt
oogenblik te kiezen, om de beslissing bekend
te maken.
Een erkenning „de jure" zal later ge
schieden, nadat eenige juridische moeilyk-
reden uit den weg geruimd zijn.
De beraadslagingen te Parijs
De Fransche minister van Buitenlandsche
Zaken Bonn e't, heeft gisteren twee uur
geconfereerd met senator B r a r d, die
andermaal naar Burgos zal worden gezon
den om met de regeering-Franco te onder
handelen. Daaruit blijkt wel, met hoeveel
zorg te Parijs alle aspecten worden bestu
deerd van het Spaansche probleem, dat
Bérard te Burgos zal moeten behandelen.
1-Iij zal met de rechtsche regeering niet
alleen de instelling van diplomatieke be
trekkingen tusschen Frankrijk en het recht
sche Spanje moeten voorbereiden, hetgeen
met zich mede brengt de oplossing van tal
rijke en delicate juridische problemen, maar
hij zal tevens verscheiden kwesties moeten
oplossen, die de aanwezigheid in I'rankrjk
van de Spaansche uitgewekenen aan de orde
stelt.
Bérard heeft eveneens besprekingen ge-
verd met Jules Henry, den Franschen am
bassadeur in het republikeinsche Span je, die
zich op het oogenblik te Parijs bevindt.
De duur van zijn reis is nog niet vastge
steld, maar zal waarschijnlijk vrij kort zijn.
Bérard verwacht Franco te ontmoeten. Naar
do opvattingen van Bérard brengt de missie
waarmede hij belast is, de erkenning de
facto met zich mede van de regeering van
Burgos.
Soldaten terng uit Frankrijk
Gisteren zijn 4000 man van het leger der
republikeinsche regeering, die naar Frank
rijk waren gevlucht, bij Hendaye op Spaansch
grondgebied teruggekeerd.
Teneinde de repatrieering te bespoedigen
zullen vluchtelingen en soldaten in speciale
treinen naar Hendaye worden gebracht
Een Sovjet-missie naar Amerika
Voor vlootuitbreldingsplannen
Te Moskou gaat het gerucht, dat de volks
commissaris der marine, admiraal I s a k o f,
zich binnenkort aan het hoofd van een uit
zes Russische vlootingenieurs bijstaande mis
sie. naar de Vereen. Staten zal begeven.
Men weet niet, op het hier gaat om een
studie-aangelegenheid, dan wel om aankoop
van materiaal. Men herinnert er echter aan,
dat men in den loop van het vorige jaar de
Russische rc Teering herhaaldelijk iiet voor
nemen heeft toegeschreven, om in de Vereen.
Staten schepen, wellicht zelfs een of twee
pantserkruisers te koopen.
Voorts meent men te weten, dat het be
zoek van den Duitscher Schnurre aan Mos
kou, dat verdaagd werd, tegen 10 Maart zal
plaftts vinden. Zooals men weet, komt
Schnurre, de chef van de afdeel ing Oost-
Europa van den dienst der handelsverdra
gen, in het Duitsche rijksministerie - an
buitenlandsche zaken, in Moskou de moge
lijkheden bestudeeren van een intensivee-
ring der handelsbetrekkingen tusschen
Duitschland en Rusland.
Het is niet uitgesloten, dat Duitschland
Rusland zelfs oorlogsmateriaal zou kunnen
leveren.
Voor zoover men weet, wekt het bezoek
van dezen ambtenaar geen enkel bezwa;
van den kant van Polen, dat binnenkort ee
handelsverdrag met de sovjets zal sluiten.
(•ml Uw plaati in da
wereld van geluid. - Reads
duizenden ilechthoorenden
deden dit met een
Joden nften bedreigingen.
De Joodsche afgevaardigden ter conKren-
tie inzake Palestina hebben, zoo vernemen
wij, de bedreiging geuit, dat de Joden tot ge
weld zullen overgaan in Palestina, indien
„ook op de Joden een „München" wordt toe
gepast en de Britsche regeering voor het ge
weld der Arabieren wijkt en de Joden
straft".
Gedurende een opgewonden zitting, al
dus verklaarde men ons, voegde een Jood
sche afgevaardigde Mac Donald toe: „De Jo
den in Palestina, die niet anders hebben,
waar of waarvoor zij leven kunnen, zijn niet
geintimideerd door de Arabieren en zij zul
len niet bukken voor onrecht, zelfs als dat
onrecht schijnbaar steunt op de macht der
Britten".
Onze zegslieden waren van oordeel, dat
deze Joodsche repliek was uitgelokt door de
uitingen van Halifax en Mac Donald, dat
de Joden zich voor de oplossing van het Pa-
lestijnsche vraagstuk offers zullen moeten
getroosten.
BETIMMERINGEN - MEUBELEN
Nederlandsche Meubelfabriek
Wageningen N.V.
WAGENINGEN TELEFOON 2613
Roosevelts defensie-program
goedgekeurd
„Toestanden vulcanischer dan in 1914"
De vlootcommissie van het Amerikaansche
huls van afgevaardigden heeft gisteren met
vijltien tegen vijf stemmen het voorstel ver
worpen, om het eiland Guam uit te sluiten
uit de machtigingswet voor marine en lucht-
aart. De commissie hechtte vervolgens
goedkeuring aan den maatregel, die credie
ten opent, groot 6S.400.000 dollar vcor nieu-
betere vliegtuigbases in Alaska, fle
Caraibische zee en den Stillen Oceaan.
Het huis van Afgevaardigden heeft den
voornaamsten hinderpaal voor de onmiddel
lijke goedkeuring van het grootste gedeelte
an het defensieprogram, dat 552 millioen
dollar omvat, uit den weg geruimd d-K>r met
tegen 127 stemmen een Republikeinsche
poging te verslaan om de voorgestelde uit
breiding van 't legerluchtcorps te beperken
tot 1000 vliegtuigen per jaar. Ten slotte
keurde het Huis met 367 tegen 15 stemmen
het defensieprogramma goed, dat thans naar
den Senaat gaat. De goedkeuring geschiedde
een verklaring door den leider der meer
derheid, Rayburn, volgens welke de toe
standen in Europa „vulcanischer zijn dan
in 1914".
De Belgische regeeringscrisis
Vorming van een twee-partijen-regeerlng?
De heer Pierlot, de Belgische kabinets
formateur. heeft verklaard, dat hij bij de
uitvoering van zijn opdracht groote moeilijk
heden ondervindt van de zijde der liberalen,
die een oplossing van de zaak-Mar ten
willen forceeren.
Mocht een der meerderheidspartijen haar
medewerking weigeren, dan zou de forma
teur de kwestie van de samenstelling eener
regeering met de persoonlijkheden, die hem
reeds hun medewerking hebben toegezegd,
onder de oogen moeten zien. Hij
heeft te kenaen gegeven, dat hij in dit geval
een twee-partijenregeering zou kunnen sa
menstellen.
Pierlot denkt heden een besluit te ne
men. aangezien de kabinetscrisis niet lan
ger kan duren.
Weer een Duitsche Himalaya-
beklimming
Moeten nieuwe slachtoffers vallen?
Duitsche alpinisten gaan een nieuwe po
ging ondernemen, om de Nanga Parbat (c.
8000 meter) den hoogsten bergtop in 't wes
telijk gedeelte van de Himalaya, te bestij
gen. Langs een anderen weg hopen zij dit
jaar het gestelde doel te bereiken.
Hoewel de expeditie nog niet in hijzonder-
heden geregeld is, zal zij in ieder geval de
meeste leden omvatten van de expeditie
van het vorige jaar onder leiding van Paul
Bauer. Bauer zelf, Bechtold en Luft, de z.g.
oude garde der Duitsche Himalaya-beklim-
mers, zullen echter waarschijnlijk niet aan
de expeditie deelnemen.
Zooals bekend, moesten Bauer en zijn
mannen verleden jaar Augustus naar „kamp
V" terugkeeren wegens sneeuw en wind. Dit
was de derde niet geslaagde Duitsche po
ging. Tijdens de bestijging vond men de lij
ken van den leider en twee dragers der
tweede expeditie van 1934.
De expeditie 1939 zal voornamelijk gewijd
zijn aan het onderzoek naar de mogelijkhe
den voor een succesvolle bestijging langs
een andere route dan de gebruikelijke langs
de noordoostelijke zijde, waar tot dusverre
alle pogingen zijn mislukt.
De verplichte arbeid
in Duitschland
Eventueel ook voor buitenlanders
BERLIJN, 15 Febr. Krachtens een heden
uitgevaardigde verordening kan. als de uit
voering van dringende werkzaamheden van
nationaal belang door gebrek aan arbeids
krachten in gevaar wordt gebracht, een be
roep worden gedaan op iederen in Duitsch
land wonenden buitenlander, evenals op
iederen Duitscher.
'ItlJDAG 17 FEDRUARI 103»
HILVERSUM I. 1875 en 301,5 M. 8.00 VARA.
10.00 VPRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO. -1.00
VARA. 7.30 VPRO. 9.00 VARA. 10.40 VPRO.
11.0012.00 VARA. S.00 Grajn.muziek. (Om
8.16 Berichten). 10.00 Morgenwijding. 10.20
Zang, plano en gram.muziek. 10.50 Decla
matie. 11.10 Gram.muziek. 11.30 „Esmeralda"
12.00 Orgel, saxofoon, klarinet en viool.
12 50 Gram.muziek. 1.15 Het AVRO-Amuse-
mentsorkest. 2.00 Viool en plano. 2.20 Ver
volg concert. 2.40 Causerie: „Huisbewoners'
lief en leed". 3.00 „The Romancers1', m
soliste. 4.05 Gram. muziek. 5.00 Voor de
en laten de werkzame
ultraviolette stralen
niet door. Schoolkinde
ren hebben die stralen
juist broodnoodigl
Helpt dit gemis her-
stellen met de beste,
zuivere levertraan!
jECOvrroL
GUNNINGEN VAN DEN
RIJKSWATERSTAAT
De Rijkswaterstaat heeft de volgende
werken gegund:
het maken van een onderbouw van de te
vernieuwen Diemer ophaalbrug, over de
Weespertrekvaart, te Diemen, aan de N. V,
Van Spbinder's Aann, en Handel Mij te Rid
derkerk voor f 41.620;
het maken van een dek van gewapend be
ton op de brug over de Noord te Hendrik Ido
Ambacht, aan H. Tknmeraga te Vught, voor
f 41.520;
het maken van een bemalimgs- en ventila-
tie-installatie voqr het gemaal bij de keer
sluis te Jutphaas, behoorende tot de werken
van het Amsterdam-Rijnkanaal, bij overeen
komst aan de N.V. Machinefabriek Hoogen-
lande C. H. Pannevis en Zn. te Utrecht, voo?
f 181.039.
7.05 Causerie: „De
„Leve
„Esmeraldi
ilre causerie. 6.60
7.00 VAR A-Kalen der.
sociale taak der ge-
vlnclale besturen". 7.23
srt. 8.30 Causerie: „De
het volk ln de folklore".
planoduo
dlem
9.00 De Rambh
solisten. 9.45 Causerie: „Car
al". 10.00 Fragmenten uit de operette „Si
l'amour passé'1 (opn.). 10.30 Berichten ANP.
10.40 Avond-wijding. 11.00 Viool en plano.
11.30 Jazzmuziek (gr.pl.). 11.5512.00 Gram.
muziek.
ILVERSUM II. 415.5 M. Algemeen Progrni
verzorgd door de ICRO. 8.00—9.15 Gi
muziek. (Om 8.15 Berichten). 10.00
4.15 KROlOrkest.
muziek. 5.15 KRO-Melodisten en solist. 6.00
Land- en tuLnbouwcauserle. 6.20 Berichte]
hierna KRO-Melodisten en solist. 7.00 Be
richten. 7.15 Causerie: „Het vluchtellni
vraagstuk". 7.35 Music -
richten
terdamsch Philharmonlscü orkest en sous
9.15 De Kon. Militaire Kapel en reportagi
10.30 Berichten ANP. 10.40 Bela Kiss en ztl
Hongaarsch orkest. 11.0512.09 Gram.imr
DROITWICH 1500 M. 12.10 Orgel. 12.35 Band.
1.20 Causerie. 1.35 Kwartet. 2.45 Orkest 4.60
Radiotooneel. 5.40 Kwintet. 6.45 Radiiotooneel.
7.05 Het Parlementair overzicht 7.20 Open
9.45 Causerie. 10.05 OrgeL 10.35 Orkest 11.39
Band.
RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Orkest 12.30 Zang
1.10 Damesorkest 2.35 Vlooi en piano. 3.35
Kano. 3.50 en 4.40 Zang. 6.05 Zang. 5.25
Kwartet 6.35 Cello. 6.50 Zang. 7.25 Or'
8.35 Zang. 8.50 Radio-tooneel. 11.20 Or
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 en
Orkest 5.20 Kamermuzletc. 6.35 Orkest
Orkest
484 M.: 12.50 en 1.30 Orkeat. 6.50 Zang. 6.06
C.35 _Zang. 6.50 Piano
Te Utrecht vond de openbare aanbe
steding plaats van bestek nr 63 N.S. betref
fende het maken vaai twee onderdoorgangen
voor voetgangers, één bij de Marktkade en
één bij den Belarumweg te Breda, a. met bij
levering van hulpbruggen, b. met hulpbrug
gen in huur van N.S.
Laagste inschrijvers: Sanders Aann.bedr.
te Rijswijk voor a. f32.980; D. P. Admiraal
te Den Haag voor b. f31.600.
Tevens werd aanbesteed bestek no 6-i N.S.
betreffende het uitbreiden en wijzigen van
de vrachtgoederen- en douaneloods te
Leeuwarden. Laagste inschrijvers: Th. Terp
stra en J. Hoekstra te Leeuwarden voor
l 16278.
WONINGBOUW TE ALMELO
Namens het bestuur van Woningstichting
Almelo, werd door den architect W. K. de
Wijs van Enschedé, aanbesteed het bouwen
van 60 woningen op het terrein „De Riet" te
Almelo.
Er waren 126 biljetten ingekomen; 't 1
werd ingeschreven door de fa J. H. Albers
te Den Haag. voor f9S.S40. Voor het schil
derwerk was de laagste inschrijver T. Stei-
nebach te Zwolle, voor f5900.
AANBESTEDING RIJKSWATERSTAAT
Vanwege den Rijkswaterstaat is aanbe
steed- het maken van beschoeiingen langs
de Vollerswaal, de losplaats Karperkuil
liet Baatland; het vernieuwen van een ge
deelte van den kademuur langs de Doelen
kade; het vernieuwen van de landhoofden
van de Otto's brug; bijkomende werken er
het verdiepen van een gedeelte van de mod
derbakken, de Binnenhaven en de Karper
kuil te Hoorn. De laagste inschrijver was
Visser te Lemmer voor f S8.150.
I I ["AMERICAN «JciGARETTESj J
(Reel)
(Red)
WONINGBOUW TE ZUILEN
In het café-restaurant „Juliana" te Zul
len, is openbaar aanbesteed: het bouwen)
van 112 woningen met werkplaats en ver
gaderlokaal, met Rijksvoorschot. Laagste in
schrijver S. G. Lammers te Utrecht met een!
bedrag van f239.923.
Gij bevoordeelt daarmede
Uw landgenootenen U zelve
GEMENGD VOEDER
TAKKEN». MELKVEE EN PLUIMVEE
BCDTCI C' oliefabrieken
DCRICLO AMSTERDAM n.v.
FORTO-KOUDLIJM IS HET IDEAAL
Steeds gereed, geen wachten, geen geknoei met
stoffig poeder, geen resten, uiterst zninig, enorme
blndkracht, vlekvTi) op eiken. Vr.ze Uw winkelier
of anders ons. onder adresopg. v. Uw leverancleri
FRENKEN'S FABRIEKEN - weert
PROEFSTATION VOOR BOUWMATERIALEN
EN BUREAU VOOR CHEMISCH ONDERZOEK
Koning Bienjaii
AMSTERDAM, DACOSTA KADE 104,
TELEFOON 83047
N.V. KEMPENSCHE ZINK MIJ.
(Zlncs.de la Camplne)
BLOKZINK KETELZINK - ZWAVELZUUR
SUPERFOSFAAT.
Eenige f abrikan te ln Nederland van «j,
MAAGDELIJK BLOKZINK
TELEFOON 69 WEERT
VAN DER LINDENENVELDHUIS
AMSTERDAM ROTTERDAM GRON.NGEH
VOOR ALLE DOELEINDEN I TECHNISCHE ARTIKELEN
J. Koster Hzn. Sclieepswert „Gideon'
Groningen Rolland
Voorwaarde voor loonende exploitatie
is een economisch schip. Hiervan bent
U zeker met een KOSTER-COASTER
DOOR MARTHA V155ER
(25
Eindelijk de laatste hap, de boterhampapiertjes in elkaar
gefrommeld, haastig even danken en danMaar dat gaat
zóó maar niet. De ander is er ook nog en nog voor Adriaan
van zijn stoel kan opstaan, klinkt het koud en scherp: „waar
om doe je dat, bidden?"
Is dat een uittarting, of spot. of nog wat anders? Adriaan
voelt zich zeer onzeker worden. De oogen van den blonde
hebben hun droomerigheid verloren, ze kijken Adriaan strak
en koel aan.
Eén ding staat vast: dit mag hij er niet op laten zitten. Hier
inoet getuigd worden. Het koste dan wat het kost.
„Om Hem de eer te geven van Wien het brood is en de
zegen, van Wien we afhankelijk zijn", zegt Adriaan bijna
plechtig, zelf verwonderd over de gemakkelijkheid, waarmee
hij spreekt.
„Hm", antwoordt de ander ijzig, „in elk geval schijn je tot
'de menschen te behooren, dlie nadenken; de meesten zouden
geantwoord hebben: omdat ze me dat in den kinderstoel al
geleerd hebben en m'n vader en m'n grootvader het ook altijd
hebben gedaan
Adriaan gevoelt zich echter ganschelijk niet gevleid door
het compliment van gerekend te worden tot het denkend deel
der natie, een onderscheiding, die de afstammelingen der
libertijnsche regenten gewoonlijk voor zicih en de hunnen
reserveeren. Maar die blonde is ook geen libertijn. Hij is
erger dan daten waar wil hij heen?
„Ik vind dat antwoord van die „meesten" nog zoo gek
niet", zegt Adriaan dan, „als jij je niet door je krantjes liet
onderrichten, zou je ook zoo rood niet zijn, want dat je die
ideeën van jezelf hebt, maak je me niet wijs. Wat heb je per
slot van jezelf? Als je moeder je in den kinderstoel niet had
leeren praten, stond je hier met je mond vol tanden en zoo
stom als een visch."
Adriaan heeft zich min of meer opgewonden, maar de
blonde is volkomen kalm gebleven.
„Je mót je niet zoo dik maken", zegt hij. „Ik vraag je alleen
maar wat. Als jij hier eiken middag weer voor je broodje zit
te bidden moet je kunnen hebben, dat een ander daar eens
iets over vraagt. Je mag mij gerust aanvallen over m'n
krantjes of wèt ook. Ik zal je graag Inlichten."
„Ik heb met jouw socialistenrommel niks te maken", ant
woordt Adriaan dan grof, „ik ben d'r heelemaal niks nieuws
gierig naar."
„Dat laatste is mogelijk; het eerste staat nog te bezien. Feit
is, dat je kwaad wordt, bij gebrek aan argument, omdat je
bestrijden wilt, wat je niet kent.«W
„Weet j ij wat af van geloof en bidden?"
„Juist, daarom steek ik mijn licht op bij menschen, die daar
wèl van afweten. J ij oordeelt vóór je weet."
„Ik stel me alleen op de hoogte van dingen, die me wijzer
maken."
„Als dat je bedoeling is, moet je toch in de eerste plaats
kennis nemen van een strooming, die bezig is de wereld een
ander aanzien te geven. Hoe oud kan je zijn? Zeventien,
achttien jaar misschien? Nu man, eer je dertig bent, is het
oude radicaal ineengestort. Dan zul je je op den nieuwen tijd
móéten instellen, of je wilt of niet. Nü kunnen de burgerlui
hun oogen nog dichtknijpen en beweren dat ze niets zien.
Maar dat verandert, dat verandert snel
Onder het spreken is er gloed gekomen in de fletse oogen,
alsof ze nu heel nabij zien wat gewoonlijk nog slechts flauw
opdoemt aan een verre horizont. Iets dweperigs, iets fana
tieks is er in die oogen. Is die blonde wel voor honderd
procent bij z'n zinnen? En toch boeit hij Adriaan geweldig,
ondanks het feit, dat deze op geen stukken na tegen hem op
kan. Dat temperament, die overtuigingen dat in een
mensch, die van nature gevoelig en zacht moet zijn
Na een korte pauze voorspelt Adriaan, dat een maat
schappij, zooals de socialisten die voorstellen, niet lang zal
kunnen bestaan, omdat, wat zich van den hoogen God los
maakt, nu eenmaal vallen moetMaar hij voelt, dat zijn
woorden weinig overtuigend klinken.
„Het verloop der geschiedenis zal uitwijzen aan welke
zijde God staat", vervolgt de ander hartstochtelijk. Heb je
er wel eens ©ver nagedacht, waarom Hij jou brood geeft en...
anderen laat verhongeren?"
„In onze Christelijke maatschappij verhongert niemand."
„Dat dacht je, maar vergis je niet mam, in jouw kringetje
komt dat wellicht niet voor, maar daarbuiten, daar sterven
er honderden en duizenden een directen of een langzamen
dood en het is nog de vraag, wat van die twee het ergst is.
Er wórdt honger geleden in het Christelijk Europa, naar
alles, naar brood, naar recht, naar zon en vrijheid, en jouw:
God ziet het aan en Hij zwijgtof neen. Hij spréékt iri
den nieuwen geest, die over de aarde gaat, in den nieuwen
tijd, die aangebroken isdat neem je niet aan, natuurlijk
niet, omdat jullie Hem opgesloten denkt te hebben in je
kerken en knusse kringetjes van fatsoenlijke menschen, die
niet weten van ontbering en slavernij
Allengs heeft de blonde zijn stem verheven; aan de andere
tafeltjes wordt meegeluisterd, maar niemand waagt zich in
het krijt. De jongen op zichzelf is een interessant geval,
ontegenzeggelijk, maar zijn boodschap raakt de harten niet.
Onder de studenten, ja, daar moeten er verschillenden zijn,
die in het opkomend socialisme iets zien, maar studenten zijn
nu eenmaal, van oude tijden af, rare lui geweest. Hier in de
lunchzaal doet men niet aan politiek.
Adriaan zegt ook niets meer. Daar is niet tegen te praten.
Als de blonde in het geheel geen weerwoord meer krijgt*
blijkt hij spoedig aan het einde van zijn rede te zijn. Lang
zaam dooft de gloed weer uit zijn oogen.
Wordt vervolgd