ïed©)J In Memoriam Augusta de Wit MAANDAG 13 FEBRUARI 1939 SIR HENRY DETERDINGS LAATSTE RUSTPLAATS Op het landgoed Doblin in Mecklenburg (Van Duitschen correspondent) Terwijl men in Londen in de St. Mi chaels Church op Vrijdajochtend een rouwdienst hield ter herdenking van onzen landgenoot, Sir. Henry Deterding, i waren wij, een paar duizend familie- leden, vrienden en vereerders van dezen man, die tot op den laatsten dag van zijn werkzaam leven niet stil kon zitten, te Dobbin in Mecklenburg bijeengeko men, om hem daar, op het landgoed, dat vroeger tot de bezittingen van wijlen Prins Hendrik behoorde, de laatste eer te bewijzen. Toen we het landgoed Dobbin naderden, zagen we reeds van uit de verte de verschil lende formaties der N.S.D.A.P. op de binnen plaats. Overal waaiden de Nederlandsche en de Duitsche vlaggen naast elkaar halfstok en toen we het landhuis bereikt hadden, om onzen naam op de lijst der condoleerenden te schrijven, kwamen we pas tot de gewaar- woroing, dat niet het eigenlijke hoofdge bouw, doch het voormalige „Kavalierhaus" als landelijke woning was ingericht En daar men hier geen ruimte had voor het enorm aantal belangstellenden tijdens den officieelen rouwdienst even tevoren had den reeds eenige Nederlandsche en Engel- sche vrienden hier een woord van herden king uitgesproken moest deze plaats vin den in een der vroegere stellen, die voor oeze gelegenheid speciaal was ingericht Zeer vele kransen Deze dienst stond onder leiding van den Evangelischen Landsbisschop van Mecklen burg, Schultz, geassisteerd door Oberkonsis- torialrat graaf von Ivorff en Superintendent Kentmann. De weg, die van de woning tot deze chapelle ardcnte voerde, was aan beide zijden bedekt met enorme kransen. Geheel apart lagen die van Adolf Hitler en Hermann Goenng. Op de linten las men vrijwel alle talen ter werelo, waarbij Engelsch, Neder- landsch en Duitsch niettemin de overhand behielden. In de reeds stampvolle rouwzaal had men de kist op een met planten en bloemen bedekte verhooging geplaatst, ter wijl Duitsche politie de eerewacht vormde. Precies op den aangegeven tijd verscheen de geestelijkheid, gevolgd door de weduwe met haar beice dochtertjes en verdere ver wanten van Sir Deterding. Naar de voor ganger mededeelde, was het een lievelings tekst van den overledene, welke voor dezen rouwdienst was gekozen: Romeinen 2, vers 4 en 5. Over den ijver, waarmede deze Neder lander van zijn prille jeugd, tot op den laatsten dag van zijn langdurig leven ge arbeid heeft, over de liefde voor zijn gezin, over zijn medeleven met het volk hoorden wij spreken en als typeerend bewijs van zijn milddadigheid vertelde de landsbisschop, hoe Sir eDterding aan een vijftal gezinsrijke boerenfamilies een boerderij heeft geschon ken, om op eigen grond door noesten vlijt het noodige te verdienen. Toespraken Na deze inleidende woorden luisterden wij ciaar den heer Kessler, die als directeur der Koninklijke in het Nederlandsch de betee- kenis van den overledene, speciaal in den dienst van de Royal Dutch Petroleum schil derde. Na hem spraken achtereenvolgens in het Engelsch of in het Duitsch Sir Andrew Agnew van de Bataafsche, de heer Collot d'Ecury, Handelsbank, dr Eyckmann voor de Ver. van Jongemannen en de uitgever ,van het door Sir Deterding geprotegeerde weekblad „De Waag", waarvan we zoo hier en daar reeds een exemplaar in handen Nadat de geestelijke tot besluit den zegen had uitgesproken, werd de kist op een met vier schimmels gespannen wagen geplaatst, zette buiten ae muziek Beethoven's Eroica in en begaven we ons naar het stukje aarde, dat de overledene, naar men hoorde zeggen, persoonlijk als zijn laatste rustplaats heeft aangewezen. Dwars door het park wandel den we naar deze open groeve, midden in het uitgebreide park van Dobbin en hier vond de kerkelijke plechtigheid haar besluit De C.S.P. en de terugkeer van den heer De Raad Aneta meldt uit Batavia: Zoodra de leider m de Christelijk Staatkundige partij, de heer C. C. van Helsdingen, uit Soerabaja terugkeert, zal 't hoofdbestuur van de C.S.P. een bijeenkomst beleggen om mede aan c.e hand van de dan vermoedelijk binnenge komen gegevens, de situatie te bepalen, welke door den terugkeer van den heer De Raad ontstaan. Wij vernemen echter dat een zitting ne men van den heer de Raad in den Volks raad, ondanks zijn terugkeer, niet wel mo gelijk wordt geacht. VISSCHERSPRAUWEN AANGEHOUDEN KOETARADJA, 13 Febr. (Aneta). De gou- vernementsstoomer „Mathilde" heeft, binnen de territoriale wateren op de Noord-Oost kust van het eiland Oedjoeng Batoe van dc Banjak-eilanden, vier Japansche visschers- prauwen aangehouden. Deze zijn in beslag genomen en naar Singkel (Atjeh) gesleept. DOODELIJK ONGEVAL Bij het lossen van een schip cement op de Rijnkade te Arnhem, is een takel los geschoten. waardoor een zak met dit lood zware goed naar beneden kwam De werk man J. werd daardoor op het hoofd getroffen en was terstond dood. Het stoffelijk over schot werd naar het gemeente ziekenhuis vervoerd. A.R. CANDIDATENLIJST CENTRALE OMMEN De Statencentrale Ommen heeft de vol gende candidatenlijst voor de Prov. Staten .vastgesteld: 1. J. J. Beukenkamp, Den Ham; 2. Chr. F Bramer, Hardenberg; 3. J. Haverkamp, Kampen; 4. S. Drost, Dedemsvaart; 5. W. Hento, Mariënberg; 6. J Huizinga, Dedems vaart; 7. R. Slok, Nijverdal; 8. Ir J. W. Bakker, Heemse; 3, W. de Jager, De Krim; 10. E. H. Timmerman, Ommen. Een hardhandige werkman DEN HELDER, 13 Febr. Twee werklieden van de Rijkswerf kregen hooggaande ruzie. Een van hen, Boot genaamd, daagde den ander, Botter, uit om 's avonds eens op den dijk te komen. Botter kwam, evenwel zonder de bedoeling om een vechtpartij te beginnen. Nauwelijks had hij echter eenige woorden gezegd of Boot gaf hem zoo'n geduchte klap op het hoofd, blijkbaar met een hard voor werp, dat hij tegen den grond viel en zich niet meer kon verweren. Toen bleef B. door slaan en bezorgde het slachtoffer een gebro ken gebit en vijf zware hoofdwonden. Daarna stapte hij op zijn fiets en liet zijn slachtoffer liggen. Botter kon met veel moeite zwaar bloeoend zijn woning, die niet ver af was, bereiken. Zijn vrouw waarschuwde de politie. Deze stelde een onderzoek in, arresteerde den da der en sloot hem op. Botter heeft zich onder geneeskundige behandeling moeten stellen, doch hij kan thuis verpleegd worden. Beide werkleiden zijn door den Directeur van de Rijkswerf geschorst in afwachting van het justitioneel onderzoek. Dat zou winstgevend kunnen zijn De politie te Amsterdam heeft een man gearresteerd, die deel uitmaakte van een complot, dat een Amsterdammer 5000 gulden afhandig heeft gemaakt onder voor wendsel, dat men van één dollarbiljet twee exemplaren kon maken. Voor het klaarspe len van dit kunstje moesten machines wor den aangekocht. De politie kwam echter op het laatste oogenblik achter deze zaak en wist een der hoofddaders te arresteeren. Bij huiszoeking werd een deel van het geld in zijn woning gevonden benevens verschillen de gereedschappen, die men voor bovenge noemd doel zou gebruiken. Vermoedelijk zullen in verband met deze zaak nog meer arrestaties volgen. „Voor ikke" zegt de kleine meid blij, als moeder de flesch Sanostol voor den dag haalt. Een uitkomst, dit levertraanproduct, zoo smake lijk gemaakt door het toegevoegde geconcentreerde sinaasappelsap (vitamine C). Zooveel waardevoller nog door het verwerkte diastase- houdend mout (vitamine B)! Sanostol bevat dus de belangrijke vitaminen A, D, C en B Daarom is Sanostol ook aangewezen voor al die volwassenen, die zich niet 100% fit voelen. Gewone flacon f. 1.40. Nieuwe „familieverpakking" (2)4 maal zooveel) f. 2.75. SANOSTOL 0,Het lekkere levertraan-product BROCADES STHEEMAN.PHARMACIA Bijstand voor jonge werkloozen Scholingskampen voor 4000 jongemannen Naar de „Telegraaf" verneemt, is onlangs opgericht de stichting „Nederlands Volks kracht", die gevestigd is te Amsterdam en o.a. ten doel heeft jonge inenschen, die door werkloosheid in moeilijke moreele en econo mische omstandigheden verkeeren, metter daad bij te 9taan. Een van de middelen, waardoor de stichting dit doel hoopt te verwezen lijken, is, de werklooze jongens aan den gang te zetten. Men wil daartoe vier kampen inrichten, die elk duizend jon gens kunnen bevatten; om de drie maanden zullen duizend andere jongens deze kamipen bewonen, zoodat op den duur in totaal 16.000 werklooze jongens per jaar bereikt worden. Het doel van deze kampen zal niet in de eerste plaats zijn werkverschaffing in den tot dusver gebruikelijken zin; de kampen zullen meer gericht zijn op „scholing". Door oenvoudigen arbeid wil men de jongens weer het tempo van het bedrijfsleven laten ondervinden cn hen geschikt maken dit tempo te volgen. Op deze wij ze hoopt men de jongens, die nu zoo vaak hun tijd in ledigheid doorbrengen, weer geschikt te maken voor den arbeid in de maatschappij. Door aanhoudenden lediggang vervreemden zij zoowel van het werk als van de tucht, die geregeld werken meebrengt. Deze hoe danigheden hoopt men door scholing in -kampverband weer tot gelding te kunnen brengen. De plannen zijn besproken met het Ver bond van Nederlandsche Werkgevers, dat zich bereid heeft verklaard eenige leden af te vaardigen, opdat de samenwerking tus- Bchen bedrijfsleven en arbeidsscholing zoo nauw mogelijk kan worden. De oprichters der stichting zijn de Amsterdamsche Maat schappij voor Jongemannen en de Volkshoo- geschool „Allardsoog" te Bakkeveen. De stichting „Nederlands Volkskracht" wenscht, als de noodige middelen verkregen kunnen worden, de scholing in kampen op groote en doeltreffende schaal te doen plaats vinden en dat vooral voor die groe pen van jongens, welke niet door de confes- sioneele en socialistische organisaties be reikt worden, maar de groote meerderheid vormen van de werklooze jeugd. Onder de gemeente Maarheeze, plaatse genaamd Sterksel, op het z.g. „Cyns- goed" is door zekeren van D. een bronzen bijl gevonden. Bij deskundig onderzoek i: gebleken dat deze afkomslig is uit den Gal lisehen tijd, dit is pl.m. 400 jaar voor Chris tus. Deskundigen nemen aan dat zich ter plaatse nog meer bronzen voorwerpen 1 ten bevinden. BURGEMEESTER VAN VALBURG Bij K.B. van 10 Februari 1939, is met ingang van 1 Maart 1939, benoemd tot bur gemeester der gemeente Valburg: Mr. H. L. 'sJacob. Uit de Christelijke Jeugdbeweging Aarzelingen in de liefde Het probleem van film en tooneel Een bondsdagplaats en een welkom Het jonge leven heeft met vele problemen te worstelen. In De Jongeman is Jan Pennekras zelfs lastig gevallen door een meisje met de vraag of hij haar zekerheid wilde geven over de kwestie of zij wel genoeg van haar uitverkorene hpudt. Alstublieft, dames, zegt Jan Pennekras, u vraagt en wij draaien. En inderdaad, hij draai:. Houd ik genoeg van hem? Hij gaat uitvoerig op de kwestie in. Het is heusch wel aardig uit de beschouwing eens een paar zinnen af te schrijven: Daarom kan ik tegen dat weifelende meisje niet zeggen: „Hoor eens, je bene bang, dat je niet voldoende van je verloofde houdt. Maai-je hebt toch imimers met Sinter klaas een paar handschoenen voor hem ge breid en je hebt hem toch met zijn verjaar dag een nieuwe lantaarn voor zijn fiets ge geven, waarvoor je hard hebt moeten sparen. En je hebt toch Ik schei maar uit met dat rijtje. Al maakte ik het zoo lang als den Afsluitdijk, het zou geen afsluitdijk zijn voor haar gevoelens. Jansje en Jantje Jamaar. zooals ik dergelijke jonge menschen zou willen noemen, zouden tegenover honderd bewijzen honderd tegen argumenten hebben. „Ja maar", zouden ze zeggen, „dat is nou wel zoo. Maar zie je. Een mensch, die een ander niet overtuigen kan met bewijzen, kan het zichzelf ook niet. De gezindheid van een mensoh moet veranderen. Dat is het eerste en het eenige. Het hart moet het willen. Dan aal het hoofd de bewijzen binnen laten. Als het hart dan nog bewijzen noodig heeft Zoo draait Jan Pennekras dan de kwestie om en om, waarna hij tenslotte een bewijs zoekt uit het ongerijmde. Als hij nu eens uit je leven weggingEnz. Hel kan zijn, dat vele jonge menschen met dergelijke vragen tobben en wij hebben heusch geprobeerd ernstig te blijven, ma: kunt soms niet verhinderen, dat er grinnik door je keel schiet. Verfilming van den roman Het orgaan van den Bond van Chr. Geref. Meisjesvereenigingen „Belijden en Beleven" heeft bezwaar tegen de verfilming van Christelijke roman, omdat daarin vakmen- sch-en een Christelijke rol moeten spelen. Aan de tooneelwereld mag men niet de minste geldelijke steun geven. We lezen o.a.: En dan nog iets. Ik heb eens ergens de regels „Wie ver van U de weelde zoekt e moeten zingen gelijk met een beslist geloovig iemand die er evenals ik voor werd betaald. Je voelt in zoo'n geval dat er iets hapert, dat dat niet mag. Als we nu in noerad» sprekende film Gods Naam hooren gebruiken door een ouden Urker en we den ken ons dan in, dat dit een tooneelspeler is, dus, om niet meer te zeggen, een niet-Christen, dan zeg ik neen. Christenen, blijf maar ach terlijk op dit gebied. Geen christelijke roman op de film. t zou wel eens aardig zijn dit standpunt op alle consequenties te toetsen. Men zou eigenaardige dingen komen te staan. Het is echter ongetwijfeld gewenscht dat deze kwestie, die vele kanten heeft (we denken aan het amateur-tooneel) eens op de helling komt. Onder de jeugd vooral zit men er mee. Toch geen uitzonderingspositie Ja, zoo zijn er vele problemen. In het Geref. Jongelingsblad lezen we in de Vraag- en antwoord-rubriek de vraag: Is het geoor loofd, dat een Geref. jongeling zich laat be lezen, in welk geval dan ook? De zaak zelf is natuurlijk wel een antwoord waard. Maar de wijze van vraagstelling doet eigenaardig aan. De Geref. jongeling neemt immers geen uitzonderingspositie in. Naar Utrecht Het Geref. Jongelingsblad deelt mede, dat de Bondsdag dit jaar niet in Apeldoorn zal ■/orden gehouden, maar in Utrecht. In Apel doorn waren de noodige lokaliteiten niet te krijgen. In Utrecht heeft men de beschikking gekregen over het gebouw „Tivoli", de Ned. Herv. „Buurkerk" en de Geref. „Oosterkerk" Mej. Dir. A. L. Fransz In „Het Leidstersblad" wordt een welkom toegeroepen aan Mej. Mr. A. L. Fransz, de Indische secretaresse van de federatie van Chr. Ver. van en voor vrouwen en meisjes. Mej. Fransz heeft voorloopig haar intrek ge nomen bij Mevr. L. Slotemaker de Bruin Rutgers te Wassenaar. Zij gaat in de maand Februari nog niet uit spreken. In haar gezel schap verkeert Mej. Phoa, een Chineescl die langen tijd werkzaam was op 't Bureau deT Indische Federatie. Letteren en Kunst Ongeëvenaard uitbeeldster van de Indische volksziel en natuur en volmaakt styliste Met Augusta de Wit ontviel onze letter kunde een der merkwaardigste en f/jnste talenten. Op 25 Nov. 1864 te Sibolga op Sumatra ge boren, heeft het verlangen naar Indië en de liefde tot Indië heel haar leven beheerscht. Het valt mede hieruit af te leiden, dat haar zuiverste en gevoeligste werk betrekking hpeft op Indië: Orpheus in de Dessa, De Godin die wacht. Natuur en menschen in Indië, Gods gooche laartjes, De Wake bij de brug. Vele bladzijden uit deze werken behooren tot het beste, dat ooit over Indië is geschreven. Daarom zullen verschillende van Augusta de Wit's boeken blijven leven onder ons volk en steeds weer belangstelling trekken. de herinnering levendig houden aan deze fijngevoelige en begaafde kunstenares. Elke poging om ons, Nederlanders, Indië beter te doen kennen en begrijpen, is van harte toe te juichen. Nederland heeft tegen over zijn overzeesche gewesten een gewel dige en gewichtige taak, de verantwoorde lijke opgave, Insulinde cultureel en econo misch te leiden op den weg naar steeds ver der en hooger ontwikkeling. Zal dat kunnen, dan is daarvoor wel aller eerst noodig, dat de beide nationaliteiten in Indië zelf elkaar steeds beter leeren ver staan en dichter naderen en verbonden wor den door de onzienlijke brug, „waarover zooals Augusta de Witi in De Wake schreef dag aan dag vele verlangenden aan de eenzaamheid ontkomen en de landen bereiken van het broederlijk geluk". Het verdient opmerking, dat de schr'jfster eenmaal eenigszins pessimistisch heeft ge staan tegenover deze innerlijke samenwer king, dat werkelijk begrijpen tusschen Euro peaan en inlander. In haar boek Verbor gen Bronnen wees zij op het grondc- looze Oostersche mysterie, dat als een muur staat tusschen den Javaan en ons. „Wij prijzen liefde en eer en trouw en dapperheid. Ook zij prijzen die. Maar wat wij liefde heeten, is niet wat zij meenen met het woord en eer in hun gedachten ge lijkt niet op de eer, die wij hoog houden. Ons goed is hun goed niet, nooh hun kwaad ons kwaad. Oost en West. Een andere hemel, een andere aarde. En over den afgrond Maar dieper inleven in de ziel van den inlander en gescherpte intuïtie hebben de schrijfster geleerd, dat dit tenslotte niet juist kan zijn en niet het laatste woord. Zij heeft onderkend en ervaren, dat liefde en vereerlng óók in het leven van den zwarte bestaan en het cement vormen, dat hun samenleven bindt. Daar is zoo erkende Augusta de Wit zich gelukkig wel waar lijk een brug, die den Europeaan leidt tot een volkomen eenheid met den zwarte, de brug der liefde. Op onovertroffen wijze heeft de Schrijf ster deze gedachte gestalte gegeven in Oripheusin de dessaenDe Wakebij de Brug. In het eerste boekje, dat heerlijke mees terwerk der Indië-literatuur, „een der meest ontroerende literaire schoonheden", gelijk dr Tazelaar het noemde, wordt ons getee- kend de verhouding tusschen den Neder- landschen employé Bake en het misvormde fluitspelertje Si-Bengkolc. Wij gevoelen het: Bake, de meerdere in kennis en rijkdom en macht beteekent iets in het leven van Si- Bengkok, maar de verlamde, verminkte schenkt in ruil voor materieele weldaden den knappen ambtenaar veel meer terug: een stuk gemoed, een uit het winstbejag op- gehoven en tot zichzelf inkeerend hart. Maar als dan de gelddorst bij Bake alles gaat overheerschen, hij zelfs in de verzorging vaa zijn vriendje tekortschiet, als dus de Euro peaan op het verkeerde pad gaat, dan schiet hij al ras met eieen hand zijn geluk kapot. Waar de Nederlander cultureel zoo zeer de meerdere is van den inlander, beschikt over zooveel meer kennis en macht, kan hij zoo gemakkelijk het hart stelen van zijn gekleurde broeders, wanneer slechts van hém uitgaat de actie tot het bouwen van de brug, die beide rassen verbinden zal. Augusta de Wit weet, hoe vele Neder landers naar den Archipel gaan om zoo spoedig mogelijk rijk te worden en hoe veler optreden tegenover den kleurling autoritair en onverdraagzaam is Het be hoeft niet te verwonderen, dat. vele Java nen daarom ons Nederlanders vaak meer als overheerschers dan als volksgenooten beschouwen 1 Maar nu laat Augusta de Wit zien, hoe een Europeaan, die zóó niet doet en zóó niet is, die niet zich zelf zoekt, maar het welzijn en geluk der inlandscbe bevolking nastreeft, zich zelf een plaats in eer en liefde verovert Deze vriend der inlanders uit D e W a k bij de Brug is het tegenbeeld van Bake; niet aan rijk worden dacht hij, maar alle wenschen in zijn ziel werden verteerd door deze eene: „wegen bouwen door ongebaan de streken, opdat geen wildernis noch berg noch diep ravijn noch stroom in bandjir- tijd menschen scheidde van menschen". Hij bouwde een groote Brug over de breede, woeste Tjikidoel. Nooit heeft in eigen land één ingenieur zulk een dankbaarheid oogst voor het slagen zijner onderneming als deze ongenoemde. Eén loflied te zijner eere, bij beurten gezongen, door jongen ouden, door mannen en vrouwen, weer klinkt er den ganschen nacht van de bandjir door rond het wachtvuur. De beteekenis van zijn daad, van zijn persoonlijkheid, van zijn goedheid, groeit in hun grillig fantaseerende geest verre boven alle wer kelijkheid uit En tot in verre geslachten zullen de lieden van Hoetau Roeta Soemoer Tinggi zijn gedachtenis zegenen. Onvergankelijk is de waarde van Augusta de Wits Indische boeken om hun hooge ideëele strekking, maar ook om hun bui tengewone literaire kwaliteiten. Elisabeth Augustijn schreef indertijd over 't werk dezer kunstenares: „De overdadige vruchtbaarheid en de hartstocht van de emoties en expressies van den Oosterschen mensch, al wat de Indische sfeer kenmerkt, heeft ook de taal van Augusta de Wit ge ïnspireerd. Ze bezit dezelfde rijkdom aan kleuren, klanken en beelden, waardoor de taal van den Oosterschen sprookjesverhaler uitmunt." De ziel onzer betreurde schrijfster was als de aeolusharp, waaraan de wind de schoonste melodieën ontlokt. Puur en kris talhelder, door en door dichterlijk is elke regel die ze schreef. Zeer bedachtzaam, op het uiterste geconcentreerd is haar taal. met geen enkel overbodig woord, de plaats van elk woord zorgvuldig bepaald. De mysterieuse fluisteringen van het oerwoud, de stemmen van de wind op dc hoogvlakte, het murmelen van de branding aan dè kust, het stuwt alles als een ritmische be weging door dit proza. Borel heeft heel juist in dit verband gesproken van „reine rythmer.". En Kloos noemde haar eens „de volmaakte styliste, bij wie haar hoogste kunst zoo eenvoudig zich voordoet, dat zij ons toeschijnt natuur te zijn". Ten slotte: Augusta de Wit was niet een der onzen in religieuzen zin. Elk godsdien stig element zoekt men in haar werk ver geefs. Maar tegenover d i t manco, staat de groote verdienste, dat haar hoeken gens een anti-godsdienstige strekking hebben. Is een groot deel der moderne lite ratuur hoe aesthetisch geslaagd vaak om ethische redenen beslist verwerpelijk, de boeken van Augusta de Wit zijn doortrok ken van een edeion en goeden geeft. Ze b hooren gelijk dr Tazelaar in C h r i telijke Letterkundige Studie schrijft tot het weinige van de moderne romanliteratuur, dat niet uit hoofde van ernstige principieele bezwaren door den Christen moet worden ter zijde gelegd. M. J. LEENDERTSE. INSDAG, 14 FEURXTARI 103» ILVBRSUH 1. 1S75 cn 301..'. M. AVRO-Tjlt. zending- S.00 Gram.muziek. (Om 8.15 Berich ten). 10.00 Morgenwijding. 10.15 Gewijda muziek (gr.pl.). 10.30 Voor de vrotrw. 10.35 Omroeporkest.. 11.00 Wenken voor de huis houding. 11.30 Omroeporkest. (Om 12.15 Be richten). 12.30 Gr deren. 5.30 AVRO-Aeolian-orkest en solist. (Om 6.25 Berichten!). G.30 Gram.muizick. 7.00 Voor do kinderen. 7.05 Cellovoordracht. 7.30 Engelsche les. 8.00 Berichten ANP, Ras diojournaal. mededeelingen. 8.20 Gram.mu ziek. 8.30 Bonte Dtinsdagavond trein. lO.OOi Radiotooncel. 10.20 Vocaal concert. 10.45 u, Gram.muziek. 11.00 Berichten ANP. gTam. muziek. 11.3012.00 Do AVRO Dance-Band IILVERSUM II. 415.5 M. KRO-UltzendlnK< S OI9.15 Gram.muziek. (ca. 8.15 Berichten); 10.00 Gram.muziek. 11.30 Godsdienstig half uurtje. 12.00 Berichten. 12.15 KRO-Melodis- ten. (1.001.20 Gram.muziek.) 2.00 Vrous wenuurtje. 3.90 Modecursus. 4.00 Gram.mu ziek. 5.00 ICRO-Melodisten en solist. (5.45 6.05 FelicitatiebezoeW). 6.35 Berichte^ sportpraatj» -• - 7.15 Cyclus dc nieuwe gemeenschap". 7.45 Gr, :iek. 8.00 Berichten ANP, mededeelingen. Het Stedelijk Ork. ste (9.009.20 Zang Maastricht >iano en obll- 09 Gram.muziek. 10.30. DROITWICH 1500 M. 12.29 Radiotooneel 12.3U Orkest. 1.20 Doedelzak. 4.45 Cello en plano* 5.20 Harplcwintet. 5.50 Orgelspel en Zang. 6.45 Causerie. 7.20 Piano. 7.50 Causerie. 8.20 Band. 9.45 Causerie over do pers. 10.05 Strijk kwartet. 11.20 Fransche causerie. 11.35 uuc 7.25 Orkest. 8.38 8.20 „La Traviata'1. opei De werkkampen van de Centrale Er is nog steeds groote belangstelling In de pers wordt hier en daar de indruk gewekt dat de belangstelling der jeugdige werkloozen zoo minimaal is. dat de kampen heel bezwaarlijk te bezetten zouden zijn. De kampen, die uitgaan van de Centrale voor Werkloozenzorg, gesticht op initiatief van den Raad van Nederlandsche kerken voor practisch Christendom zijn tlhans mudvol. Zelfs moet een groot aantal jeugdige werk loozen wachten op plaatsing. Had deze „cen trale" thans nog een paar kampen beschik baar, dan zouden die ook te bezetten zijn. Op dit oogenlblik zijn er ongeveer 850 deel nemers in de negen kampen aanwezig. Zij, die ziich nu reeds opgeven, of reeds opgege ven hebben, voor de volgende periode die in de tweede helft van Maart begint, hebben dus de beste kans op plaatsing. Bij de plaatselijke comité's kunnen de deelnemers zich melden. Men zal zich herinneren, dat het Nat. Co mité tot het bevorderen van belangstelling in de Nederlandsche scheepvaart door het bouwen van scheepsmodellen indertijd zijn werkzaamheden begonnen is met den bouw van een model van het nieuwe schip der „Nederland", de „Oranje". De heer F. C. Werumeus Buning had daartoe het ontwerp vervaardigd. Thans heeft de redactie van „De Model bouwer" in samenwerking met de Neder landsche Spoorwegen, een prijsvraag uitge schreven voor het vervaardigen van een model van een Diesel-electrischen trein, eveneens naar ontwerp van den heer Weru meus Buning. Voor hen, die aan deze prijs vraag wenschen deel te nemen is een z.g. bouwpakket samengesteld met de materialen, waarvan men het model kan vervaaraigen. De binnengekomen modellen worden in September op de groote Spoorwegtentoon stelling te Amsterdam tentoongesteld. Alle inlichtingen worden verstrekt door de af- deeling Publiciteit der Ned. Spoorwegen te Utrecht. VOORJAARSBIJENMARKT TE RESTEREN Te Resteren is een districtsvergadering ge houden van de afdeelingen van den Neder- landschen Imkersbond, waar met algemeene stemmen werd besloten tot het houden van een voorj aarsbij enmarkt te Resteren, en wel op 6 April a.s. De griep in het land. Dan Mijnhardtjes bij de hand* Doos 30 en 50 ct< (Reel.) ECONOMIE EN FINANCIEN Noorder Bank te Alkmaar Nettowinst ƒ24.726 (v. j. ƒ34.243) Div. 4 pet. (v. j. nihil). Aan het jaarverslag over 1938 van de N.V. Noorder Bank te Alkmaar ontleenen we de volgende bijzonaerheden: De effectenzaken droegen belangrijk der bij tot de inkomsten dan over 1937. Het zuivel- zoowel als het bloembollenbedrijf werkten in het algemeen nog met bevredi gende resultaten. Daarentegen bleven de resultaten van het landbouwbedrijf zeer te leurstellend. De export liet alles te wenschen over met als gevolg verre van loonende prij zen. Ook de vetweiderij had geen reden tot tevredenheid. Dat desondanks de bronnen onzer inkomsten zich nog tamelijk goed hiel den, mag tot voldoening strekken. Zelfs droeg de renterekening nog iets meer tot de winst bij, niettegenstaande de rentevoet bij voortduring buitengewoon laag bleef. Bijna het geheele jaar door beschikten wij over een groote ruimte van middelen, die vrijwel renteloos bleven. Hoewel de nettowinst een hoogere uitkee- ring zou toelaten, stelt de directie voor 4 pet. dividend uit te keeren (v. j. nihil) en het restant na gebruikelijke afschrijving op het gebouw, toe te voegen aan de reserve. De brutowinst bedraagt f 63.597, waarvan afgaat voor salarissen en onkosten f38.870. zoodat een nettowinst resteert van f24.726 (f34.243). De Wereldhaven Dividend 5H pet. (onv.). Aan het jaarverslag over 1938 van de N.V. tot Expl. van onr. Goederen „De Wereldha ven" te Rotterdam ontleenen we de volgende bijzonderheden: De resultaten over 1938 mogen zeer goed genoemd worden, en onze Maatschappij mocht zich weer sterker maken, hetgeen bereikt werd door aanbouw van 8 nieuwet huizen, terwijl uit de exploitatie voldoendd winst kwam om een behoorlijk dividend vooij te stellen. Het beleggend publiek toonde zijn bela/ng- stelling door f 32.300 aandeelen te nemen. Da hypotheekrenten werden gebracht van 3.95 naar 3.83 pet. gemiddeld. De exploitatiewinst bedroog f 10.755, het* geen met de onverdeelde -winst van 1937 cn ente een winstsaldo geeft van f 16.303. Wij stellen voor van de winst f 2000 te be stemmen voor afschrijving van de boekwaar» de der panden en van het restant ad f 14.303 aan aandeelhouders uit te keeren 5XA pct« (onv.) met dividendbelasting, statuaire re serveering en salarissen bestuur makenda een bedrag van f 10.643 en het restant ad f 3659 over te brengen naar de nieuwe reke ning als reserve voor registratiekosten van' te plaatsen aandeelen. Het huizenbezit werd tot 22 panden uitge breid. verhuurd in 78 perceelen. Op hef oogeniblik zijn weer 4 panden in aanbouw en hebben we voor 5 panden bouwterrein aan gekocht, waarin per 31 December een bedrag van f 8344 was 'verwerkt. Het aandeelenkapitaal kan nog belangrijk worden vergroot, omdat er nog voldoendd gelegenheid is dit rendabel te maken. Het jilaatsen der aandeelen tegen den koers vari 100 pet. bleef een succes, waardoor per 311 Dec. f 138.300 geplaatst en volgestort was. Wij stellen voor het bestuur te machtigen I wederom de gelegenheid open te stellen tof uitgifte van aandeelen tegen den koers van minimum 100 pet. AmerikaanscHe Petrol eum-industrïe Winsten 30 a 40 pet. lager geraamd Gezien de lagere gemiddelde prijzen, wel ke zoowel voor ruwe olie en geraffineerds producten thans gelden, zijn er indicaties dat de totale nettowinsten van de olieirt- dustrie in de V. S. in het loopende kwartaal een vermindering zullen toonen van 30 40 pet. t. o. v. de overeenkomstige periode vart vorig jaar. De prijsbeweging van nu af tof eind Maart, zou eohter deze voorspelling kunnen wijzigen, srhrijft Wallstreet Journal.- Over het jaar 1938 waren de winsten circa 45 a 55 pet. lager dan de winsten over 1937 en zoodoende kwamen zij weer terecht op hef niveau van 1936. Elk kwartaal van 1938 gaf geleidelijk aan ongunstiger resultaten, waar in de creleidelijke verlaging der prijzen tot uitdrukking kwam. eerst voor benzine en In het laatste kwartaal voor ruwe olie. De groothandclsprijs voor derde soort benzine was bijv. in December het laagste sinds 1933. Indien echter de voorraden van nu af aan tot eind Maart niet sterker toenemen dan tot 85 millioen barrels, is het waarschijnlijk dat een betere prijs zal intreden, hetgeen de winsten gedurende de periode van groote consumptie belangrijk zou stimuleeren. De oeriode van grootere consumptie begint in April. KALEIDOSCOOP De New Yorksche beurs opende Zaterdag prijshoudend. De handel was erg terughoudend, maar per saldo werden toch koerswinsten geboekt. Enkele fondsen stegen zelfs 1 tot 3 punten. De vooruitzichten van het bedrijfsleven werden wat gunstiger be oordeeld. Het slot was goed prijshoudend. De omzet bedroeg 320.000 aandeelen. Naar wij vernemen heeft de winst der Stedelijke Hypotheekbank in 1938 ruim 99,000 (vj. 68,765) bedragen. Over de onverplichte stortingen wordt 4 pet (vj. nihil) uitgekeerd. De winst over 1937, vermeerderd met 39,106, onttrokken aan de reserve, werd bestemd tot afschrijvingen. In het tweede halfjaar 1938 zijn de uitstaande hypotheken der Nat i o n a 1 e Hypotheekbank verder gedaald, nl. van 45,909,170 tot 44,319,384 en de pand brieven van f 46,274,800 tot f 43,769,000. Op 1 Januari 1938 stonden uit f 48,350,910 hy potheken en f 49,019,700 pandbrieven. De ingekochte onderpanden, welke in het eerste halfjaar 1938 toenamen met f 35,932 tot f 763,915, verminderden in het tweede halfjaar tot f 713,806. Naar wij vernemen zal aan aandeel houders van de N.V. De Rentekas wor den voorgesteld over 1938 4i/2 pet dividend uit te keeren. Over 1936 en 1937 werd tefc kens 5 pet dividend uitgekeerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 8