«nm
[WORTH CTATE1
CL)e%Otm uii de ja
- i r/arni -flfli
DINSDAG 7 FEBRUARI 1939
EERSTE BLAD PAG. a
Franco wil niet van
bemiddeling weten
Hij eischt onvoorwaardelijke
overgave
Waar zit Ne grin?
De Fransche ambassadeur Henrv en de
Brilsche zaakgelastigde Stevenson heb
ben gisteren den geheelen dag getracht ln
contact te komen met Ne grin, minister
president van de uit elkaar gevallen repu
itlikeinsohe Spaansche regeering, teneinde
tusschen Franco en hem te bemiddelen.
Naar verluidt zou Negrin nog voorwaar
den wenschen te stollen; Franco echter heeft
te kennen gegeven, dat hij een onvoorwaar
delijke overgave eischt van het republikein
sche bewind en leger.
Men meent te weten, dat de republikeln-
6che leiders niet uitdrukkelijk om deze be
middeling hebben gevraagd, doch da' Negrin
reeds enkele dagen heeft latèn doorscheme
ren. iat hij bereid was, een vrede te aan
vaarden op drie voorwaarden, welke hij on-
lamre in zijn rede voor het romp-parlement
te Figueras had uiteengezet
Inlichtingen uit diplomatieke kringen
schijnen inmiddels to bevestigen, dat er een
scheuring is ontstaan tusschen Azanaeener-
zijds en Negrin en Del Vayo anderzijds.
Eerstgenoemde, die zich op het oogenblik in
Frankrijk bevindt, is voor een onvoorwaar
delijke overgave, terwijl Negrin, wiens ver
blijfplaats niet bekend is, nog blijft vast
houden aan den eisch inzake inwilliging
van zekere voorwaarden.
De republikeinsche regeering
De Spaansche reniihUko:"c'-hp •-.•■'permg,
welke zich op het oogeniblik op Fransch
grondgebied bevindt, staat voor een merk
waardig dilemma. Eenerzij ds heeft zij
A 1 a n a tot d-usver niet ertoe kunnen be
wegen. zijn toestemming te geven tot ver
plaatsing van den regeeringszetel naar het
Spaansche gebied, dat nog door de republi
keinsche troepen bezet gehouden wordi,
anderzijds kan zij, zoolang zij op Fransch
grondgebied vertoeft, haar functies niet
meer uitoefenen, tenzij de Fransche regie
ring haar extra-territoriale rechten zou ver
leenen, zooals de Belgische regeering tijdens
den wereldoorlog in Frankrijk genoot.
De groote uittocht
Maandagmorgen trokken de Spaansche
republikeinsche troepen bij Le Perthus
Frankrijk binnen in een tempo van zes dui
zend man per uur. Zij droegen alle soorten
uniformen, met bundels kleedingstukken n
andere voorworpen. Ofschoon zij zeer ver
moeid waxen, bleven zij goed aan dm rech
ter kant van den weg naar de intemeerings-
kampen en had de politie geen moeite met
hen.
Na de aankomst van de commissie voor
liet toezicht op de terugtrekking van de vrij
willigers zijn ook de soldaten van de inter
nationale brigades de grens overgetrokken.
Het meerendeel wordt gevormd door Scan-
dinaviërs, Tsjecho-Slowaken en Duiisclhers.
Tot Franco's overwinning
In het communiqué van den groeten fas-
eistischen raad wordt verklaard, dat de Ita
lianen in Spanje zullen blijven tot oa Fran
co's overwinning. De „Nachtausgabe", welke
daarop commentaar levert, zegt;
„Natuurlijk gaat het niet alleen om een
militaire overwinning van Franco op de
rooden en de bezetting van de gebieden van
Madrid en Valencia maar om de daadwer
kelijke (dit woord is door het blad onder
streept) overwinning van Franco op het
bolsdhewisme".
De evacuatie der Duitsche Joden
Een plan wordt in stadie genomen
Een plan voor de evacuatie van vluchte
lingen uit Duitschland, dat door R u b 1 e e
uit Berlijn is meegenomen, is gisteren aan
lord Winterton overhandigd en wordt,
met diens toestemming, rondgezonden aan
de vertegenwoordigers van alle mogendhe
den der conferentie van Evian.
Bijzonderheden van dat plan worden zeer
geheim gehouden, doch het is bekend, dat 1
plan niet inhoudt de verdeeling van bons
aan Joden, die Duitschland verlaten, zooals
oorspronkelijk was voorgesteld.
De commissie van ondervoorzitters, be
staande uit vertegenwoordigers van Groot-
Brittannië, de Vereenigde Staten, Frankrijk,
Nederland, Argentinië en Brazilië, zal Zon
dag bijeenkomen voor een bespreking van
den toestand.
De plenaire zitting zal 13 Febr. aa. bijeen
komen.
De bakkers van Venezuela hebben onlang-s
een nota aan den Minister van Landbouw
gezonden, waarin zij protestêeren tegen de
propaganda voor de slanke lijn, die den
achteruitgang van het bakkers- en vooral
banketbakkersbedrijf op haar geweten heeft.
In het hijzonder keeren zij zich tegen de
„schoonheidsspecialisten", die het gebruik
.Van gebak en andere meelspijzen verbieden.
DE ACHTERGRONDEN VAN HET
IERSCHE TERRORISME
Een geheim document gevonden
De ambtenaar van het O.M. bij de
politierechtbank in Bowstreet te Londen,
heeft in de zaak tegen twaalf mannen,
die beschuldigd worden van samenzwe
ring, naar aanleiding van de jongste
bomaanslagen in Engeland, gerefereerd
.aan een geheimzinnig plan.
Hij noemde het plan veelomvattend en
zeide, dat het bijna 't geheele terrein der
publieke activiteit betreft. Hij deelde
mede, dat nóg twee personen waren ge
arresteerd, van wie één „van aanzienlijk
belang voor de organisatie was".
Politiebeambten in uniform stonden voor
de deuren op post, terwijl agenten in burger
in de straten bij het gebouw surveilleerden.
De openbare aanklager verklaarde, dat 't
zoogenaamde „S-plan" op één der beschul-
aigden is bevonden. Het is gebleken, dat er'
een vereeniging bestaat, welke bekend is
onder den naam Iersch republikein sch
leger, die verantwoordelijk is voor het
plan en uit het document blijkt, dat deze
organisatie in Engeland zeer actief is.
Hot document beginl als volgt: „Teneinde
een maximum effect op de wereld te maken,
moet de beweging worden ten uitvoer ge
legd, wanneer er niet een groote oorlog of
een wereldcrisis gaande is. Doch indien zij
wordt ten uitvoer gelegd, wanneer er onrust
is, i.s te verwachten, dat zenuwachtigheid en
de zenuwachtige gevoelens der regeering,
evenals de zenuwachtige stemming bij het
volk ten volle kunnen worden geëxploiteerd.
Het document spreekt van een ultimatum,
dat tot Engeland zal worden gericht en
waarin de volledige ontruiming van Iersch
gebied zal worden geëischt.
Het document spreekt ook over sabotage
in vliegtuigfabrieken, warenhuizen, open
bare diensten, zooals sleutelindustrieën, han
del, bankwezen, scheepvaart, gewone in
dustrieën. katoenspinnerijen, graan, tabak
en drankwinkels, opslagplaatsen van auto
banden en houtzagerijen.
De groote verspreiding der Engelsche pers
wordt ,het laatste mikpunt" genoemd. Voorts
wordt in het document gesproken over het
telefoon- en telegraafnet, de radio- en radio
kabels en de watervoorziening.
Wat de regeeringsambtenaren betreft ver
klaart het document dat waar een symna-
thiseerend regeeringsarmbtenaar ter be
schikking staat, niets eenvoudiger is dan
een ontvlambaar voorwerp te plaatsen in
kp_sten of ergens anders.
Alle beschuldigden zijn in bewaring ge
houden.
Duitschlands gebrek aan
levensmiddelen
Rijen van wachtenden voor de winkels
De „Deutsche Volkswirt" bevat een aan
wijzing, dat de tegenwoordige schaarschte
aan boter, vet eieren, vleesch en koffie in
Duitschland, zich binnenkort wellicht ook
zal doen gelden voor andere artikelen.
Het blad verwijst naar het feit, dat Ber-
lijnsche huisvrouwen onlangs des morgens
en des middags in rijen voor de kruideniers
winkels gestaan hebben in de hoop een
beetje koffie te kunnen bemaohtigen.
In een rij staan, aldus de „Deutsche Volks
wirt", doet onnoodig pijnlijke herinneringen
herleven en is niet alleen de meest onjuiste,
doch ook de meest oneconomische vorm van
goederenverdeeling.
De voorzichtige verbruiker is gedwongen
op de ongunstige uren van den dag, energie
en tijd te verspillen om een min of meer
willekeurige portie te verkrijgen. Indien hij
niet bereid is dit offer te brengen, of ande
ren daarvoor te betalen, zal hij honger i
ten lijden.
Wat gebeurt met de koffie, kan ervengoed
met andere artikelen gebeuren. Als gevolg
van invoerveranderingen zou het kunnen
gebeuren, dat de voorraden niet op het peil
van 1938 kunnen worden gehouden. In dit
geval zou de beste methode zijn het thans
voor boter geldende systeem uit te breiden,
waarbij iedere verbruiker een boterkaart
heeft en iedere week zijn portie bij denzelf
den winkelier kan afhalen, die aante.ekening
houdt van de verstrekte hoeveelheid.
Dit systeem, aldus de „Deutsche Volks
wirt" zou voorkomen, dat hamsteraars van
den eenen winkel naar den anderen gaan en
de voorraden opkoopen.
Onder de goederen, welke het blad noemt,
komen voor sigaretten en suiker.
VRIJWILLIGE NATIONALE DIENST
OP MALAKKA
SINGAPORE, 6 Febr. (R.O.). De regeering
zal binnenkort overgaan tot een registratie
van de beschikbare mannen en vrouwen, die
in geval van nood het land van dienst kun
nen zijn. Het plan heeft alleen betrekking
op de Engelsche en Europeesche onder
danen.
De niet-Europeanen worden ingedeeld bij
de organisatie yoor de luchtbescherming.
De Japansch-
Chineesche oorlog
Japanners omsingelen
Koe Ling
De Japansche troepen, die den Lr-e Sjan
in de provincie Kiangsi omsingelen ter ver
drijving van de daar nog aanwezige Chinee
sche troepen, zijn erin geslaagd alle berg
toppen te bezetten rondom het bekende
vacantieoord Koe I.ing. Naar schatting hon
den nog 65 buitenlanders in Koe Ling ver
blijf. De Japansche autoriteiten heboen hun
verzocht vóór 10 Februari te vertrikken.
Uit Nantsjang meldt het Chineesche Tele-
graafagentschap hierover, dat de Japansche
troepen een begin hebben gemaakt met een
artillerie-aanval op Koe Ling, dat een be
langrijke basis voor de guerrilla vormt Da
gelijks vuren de Japanners gemiddeld 50
granaten af op de Chineesche stellingen in
de heuvels.
Mniterij onder Japansche troepen?
TSJOENGKING. 6 Febr. Volgens door het
Chineesche Tel.-Agentschap ontvangen be
richten zou de muiterij zijn uitgebroken on
der Japansche troepen, die op twee troepen-
transportschepen uit Sjanghai bij den Tang
koepoort naar Tientsin aangekomen waren,
na zwaren dienst te hebben gedaan in de
Zuid-Chineesche fronten. De muiterij zou tot
een gewapend conflict geleid hebben, waar
bij veel werd geschoten. Terstond "penden
vier Japansche oo. logsschepen, die in de na
bijheid lagen, het vuur op de muitende
troepen.
Dit geschutvuur der vlootstrijdkrachtsn,
zoo meldt het Chineesche Tel.-Agentschap
verder, werd door de legertroepen, die in
Tangkoe i-n garnizoen lagen, verkeerd be
grepen en gezien als een uitdaging van ac
vloot jegens het leger, waarop de gamizoeus-
troepen het vuur beantwoordden, zoodat een
hevig vuren van alle kanten ontstond. Chinee
sche guerrillatroepen mengden zrich in de
zen strijd. Ten slotte werd de muiterij onder
drukt door Japansche gendarmes en ee
derwaarts gezonden detachement troepen.
De muitende troepen zijn in twee groepen
naar Soeijoean en Sjansi gezonden.
OM HET LOT VAN PALESTINA
SIAMS KIND-KONING
WEER NAAR EUROPA
De „broeder van de maan"
wil op Koning George lijken
COLOMBO, 6 Febr. (R.O.). Op de
terugreis naar Europa, na een bezoek
van twee maanden aan zijn land, heeft
de 13-jarige koning A n a n d a Mahidol
van Siam een interview toegestaan aan
een vertegenwoordiger van Reuter,
waarin hij o.a. verklaarde: „Ik hoop een
even goed constitutioneel vorst te wor
den als koning George van Engeland. In
Siam is de koning niet belangrijker dan
de natie en derhalve wil ik probeeren te
worden als koning George",
De jonge koning verklaarde nog, dat hij
hard wilde studeeren, om zich op het ko
ningschap voor te bereiden. Hij keert thans
naar de school in Zwitserland, waar hij al
zes jaren heeft doorgebracht, terug. Naar
verluidt, zal hij nog dit jaar naar een En
gelsche school gaan en later naar een En
gelsche universiteit.
Generaal Phya Vijitwongsa, kamerheer
van den jongen koning, deelde den ver
tegenwoordiger van Reuter mede, dat een
Siameesche onderwijzer koning Ananda
Europa les zal geven in de geschiedenis
de cultuur van zijn land. De koningin-moe
der zal toezicht houden op het onderwijs,
da.t hij ontvangt, zoodat hij niet een vol
komen Westersche opvoeding zal krijgen.
„De koning wordt zeer eenvoudig opge
voed", verklaarde de generaal. „Hij heeft
slechts twee halve dagen in de week vrij,
welke hij doorbrengt met het beklimmen
bergen en met zwemmen.
De koning is zulk een liefhebber van
zwemmen, dat men zelfs speciaal een zwem
bad voor hem heeft aangelegd tijdens zijn
bezoek in Siam en vaak bracht hij zijn
vrijen tijd door met het opduiken van geld
stukken".
Koning Ananda voert tal van typische
titels, zöoals „hoogste scheidsrechter tus-
eb en vloed van het getij", „broeder van de
maan", „halfbroeder van ae zon" en „bezit
ter van de vier-en-twintig gouden regen
schermen",
IRAN
m r*'\ >*5=s'&fReeetep~
.^T8UÏ\BR^omali
- f land
Vandaag beginnen te Londen de be
sprekingen tusschen de leiders der Brit-
sche koloniale politiek en de afgevaar
digden van de partijen en groepen, welke
bij de toekomst van Palestina ten nauwste
betrokken zijn. Wij noemen in dit ver
band allereerst de gevolmaehtigden van
den groot-moefti van Jeruzalem, en de
afvaardiging van de party der gematigde
Arabieren; voorts de zionisten en de
gedelegeerden der belendende Arabische
staten, n.L Transjordanië, Syrië, Irak,
Saoedia-Arabië en Egypte.
Misschien zal de pacificatie van Pales
tina den huidigen toestand in Voor-Azië
wijzigen en aansluiting van sommige
Arabische staten ten gevolge hebben.
De uitnoodiging der Arabische buur
staten heeft ten do-1 de Palest(jnsche
Arabieren meer vertrouwd te maken met
Engelands politiek en deze in overeen
stemming te brengen met die der omlig
gende Arabische landen.
De kaart geeft een goed beeld, hoe de
Arabische staten gelegen zyn rondom
Palestina en hoe de Arabieren over
Afrika en Vóór-Azië verspreid zUn.
Minister Wood over de
luchtdefensie
De Engelsche minister Kingsly Wood
heeft in een rede over luchtverdediging te
Londen gezegd, dat het ongegrond is, te den
ken, dat het Britsche ministerie van lucht
vaart zijn vroegere politiek voorde luchtvel
dediging gewijzigd heeft en teruggekomen
is tot een zuiver defensieve strategie.
De minister voegde hieraan toe: Wij be
zitten en zijn bezig met den opbouw van een
goed in evenwicht zijnde luchtstrijdmacht.
Het tegenoffensief blijft en moet blijven een
essentieele factor der Britsche luchtdefensie,
aangezien ons vermogen om terug te slaan,
wanneer wij mochten worden aangevallen,
van vitaal belang zou zijn.
In het ministerie van oorlog hebben wij
uiteraard onze technische en strategische
politiek aangepast aan de ontwikkelingen
van de luchtoorlogstechniek, maar dat be-
teekent niet, dat wij voor het oogenblik
alleen kunnen vertrouwen op de vechttoe-
stellen en de defensie op den grond.
DE STRIJD VOOR HET VLAAMSCH
ANTWERPEN, 7 Febr. De politie heeft den
VLaamsch-NationalistLschen afgevaardigde
Leuridan, de advooaten Lavrou en Dillen,
alsmede dr. Muylle en verscheiden andere
personen gearresteerd, die zicih schuldig
maakten aan het vernielen der tweetalige
opschriften aan de tram.
1 I 1 1 AMERICAN vCIGARETTES} J
(Recl.j
WOENSDAG 8 FEBRUARI 1030
HILVERSUM I. 1875 cn 301,5 M. VARA-UIt-
zcndlng. 10.00—10.20 v.m. VPRO. 0.30—7.00
RVU. 7.308.00 VPRO. 8.00 Orgelspel. (Om
8.16 Barlohten). 8.30 Grom.muzlftk. 9.30 Cau- i
sorle: „Onze keuken". 10.00 Morgenwijding, i
10.29 Uitzending voor ajrboldors ln do Con*
tinubedrljven. 11.40 Voor de werkloozen,
12.00 Gram.muziek. (Om 12.15 Berichten),
l.np1.45 VARA-Orkest. 2.00 Voor de vrouw
de kln<
6.28 Berichten. 6.30 Cause-
rie „Het wichelroede vraagstuk". 7.00 Vara*
Kalender. 7.05 Felicitaties. 7.19 Vocaal con*
cert. 7.30 Btjbelvertellingen. 8.00 Herhaling
S.O.S.-BerI -
Varia, 8.2"
9.30 VARA-Orkest. 10.00 Berichten
ANP. 10.10 VARA-Orkest. 10.49 Gram.muziek
11.00 Orgelspel. 11.3012.00 Gram.muziek.
HILVERSUM II 415,5 M. NCRV-Uitzendlng,
C.:iu7.00 Onderwijsfond* voor de Scheep-
vaart. 8.00 Schriftlezing, meditatie. 8.16 Be
richten. gram.muziek (9.30—9.45 Geluk*
wonsohen). 10.30 Morgendienst. 11.16 Zang
met pianobegeleiding en gram.muziek. 12,00
Beriohben. 12.15 Gram.muziek. 1.00 uur Het
Apollo-enaemble en gram.muziek. 2.30 Voor
Jeugdige postzegelverzamelaars. 3.00 Gram.
muziek. 3.30 Het Hendrika-trlo en gram.
muziek. 4.45 Gelukwensohen. 5.00 Voor de
kinderen. 5.45 Gram.muziek. 6.09 Land- en
tulnbouwpraatje. 6.20 Gram muziek, ber. 6.30
Taalles en causerie ovor het Blnnenaanva*
nngsreglement. 7.00 Berichten. 7.16 Cause*
rie „De grondslagen cker muziek". 7.45 Oau*
king. 8.00 Berlchteq
ANP, herhaling S.O.S.berlchten. 8.15 Utr.
st. m.m.v. soliste. 8.50 Causerie
rdainsche Doopsgezinde hofjes'
led. Orl
„Do
9.20 Vervolg concert. 10.06 Berichten ANP,
actueel halfuur. 10.35 Gram.muziek. 10.45 u.
Gymnastiekles. 11.00 Gram.muziek. 11.60—*
12.00 Schriftlezing.
ROITWICH 1500 M. 12.10 Orkest 1.00 Orkest
2.00 Declamatie. 3.26 Orgel. 3.46 Kwintet
4.06 Saxofoon en plano. -4.2-9 Vesper. 5.40
Sextet 6.40 Reportage. 6.55 Strijktrio. 7.20,
Band. 8.05 Actueele Uitzending. 8.36 Sym-
phonleorkast m.m.v. Koor. 9.25 Concert. lO.öfl
Orkest 11.30 Band.
BRUSSEL 322 en 484 M. 32 2 1
Orgel. 5.29 Kwartet
4 8 4 M: 12.50 en 1.30 Orkest 6.20 en 6.00 Or*
kast. 6.35 Harp. 7.05 Zang. 8.20 Koor. 8.6Q
Symphonieorkest
UIT OOST- EN WEST-INDIE
Het misdrijf tegen de zeden
Westersch prestige ernstig geschaad
De „Banier", Chr. Alg. Weekbl. voor N.-I.
schrijft over de Indische zedenschandalen
o.a. het volgende: Eindelijk is het er dus
van gekomen. Reetds enkele jaren gingen in
Batavia geruchten over het bestaan van een
groote en wijdvertakte organisatie op het
gebied van de tegennatuurlijke ontucht.
Soms namen die geruchten een min of meer
vasten vorm aan. dan weer had het den
schijn alsof al die geruchten niets om het
lijf hadden en slechts loos alarm beteeken-
den van een op sensatie beluste menigte.
Wat dat laatste betreft herinneren wij aan
de eveneens zeer stellige verklaring van de
Regeering, die aan het Hoofdbestuur van de
C.S.P. mededeelde, dat er geen termen voor
een bijzonder onderzoek aanwezig waren.
Helaas is niets minder waar gebleken. De
Regeering werd kennelijk verkeerd voorge
licht. Het heeft geen zin en dient nergens
toe, wanneer wij den lezer gaan vermoeien
met de verdere geschiedenis van het geval;
voor een groot deel leent die zich ook niet
tot publicatie. Wij vermelden hier slechts,
dat Regeering noch justitie in het laatste
jaar hebben stilgezeten; voordat er voldoen
de termen tot een kras optreden waren, gin
gen echter maanden heen. Toen het onder
zoek zoover was gevorderd heeft de Regee
ring dan ook geen oogenblik geaarzeld: De
preventief-stellingen, die tot op den dag van
vandaag voortduren, vormen daar het over
duidelijke bewijs van.
Men moet het betreuren, dat wij juist tij
dens de Kerstdagen met dit geval in aanra
king werden gebracht. Wie echter eenig be
grip heeft van de geweldige vóór-arbeid, die
door de verantwoordelijke en tot ingrijpen
bevoegde autoriteiten moest worden verricht
zal verstaan, dat de Justitie, toen zij daar
mede gereed was, geen oogenblik langer
kon en mocht wachten.
Ernstig is het kwaad met name vanwege
de omstandigheid, dat de aanstichters ervan
In'hcemsche knapen bezigden voor het uit
leven van hun hartstochten. Daardoor krijgt
het misdrijf een beteekenis, die ver over de
grenzen van des strafrechters terrein gaat.
Het Westersch prestige heeft door het ge
beurde een knauw gekregen. Het warfl
dwaasheid, zulks te ontkennen.
Evenwel de Regeering grijpt in. 3n de
rechter zal straks zijn vonnis vellen. Die
wetenschap vormt de andere zijde van deze
medaille. En daarom kunnen wij heed dit,
misdrijf nu verder gevoegelijk laten rusten!
ter plaatse, waar het behoort. In het ekerel
vertrouwen, dat óe Overheid, voorzoover Zij
daartoe in staat is, het kwaad met wortel ep
tak zal uitroeien. i
Officieele Berichten
ir Alg. Landsdrukkerij, ta
ren eere-medallle verbon*
Oranje-Nassau toegekend
ECONOMISCHE ZAKEN
BU het Departement van Economische Zaken
la eervol ontslag verleend als referendaris aad
Drs. J. H. Gispen en aan Dr P. P. van Berkuia i
bevorderd
bü den Raad vaq
G. du Pre te Mierlo.
STOOMWEZEN
Benoemd Is tot aspirant-Ingenieur voor het
Stoomwezen ln tüdelUken dienst de heer Ir.
van Rossen te Rotterdam.
HOOGE RAAD VAN ARBEID
Eervol ontslag Is verleend aan de heeren Ir*
A. de Kanter te Den Haag en Ir. A. Plate te
Rotterdam als lid van den Hoogen Raad van
Arbeid. Benoemd zijn tot lid van dien Raad de;
heeren Mr. B. C. Slotemaker te Den Haag en
S. M. D. Valster te Amsterdam en tot plaats
vervangend lid de heeren Ir. C. T. Stork
D.W.zn te Hengelo (Ov.) en E. Straatemeier t4
ACElëNTIES
Donderdag 9 Februari e.k. niet plaats hebben* i
LEGER EN VLOOT
Benoemd is tot generaal-majoor bU den Ml* i
lilair Geneeskundigen Dienst van het Kon. Ned*
Indisch Leger de kolonel, Inspecteur van ge*
noemd dienstvak, J. van Rees.
BURGEMEESTER^ VAN WITTEM
Benoemd ia tot burgemeester der gemeen-
te Wittem: Mr. W. J. H. M. Me rekel»
bach. De lieer Merokelbaoh werd 26 Oct
1904 te Maastricht geboren en is thans v<*
lontair ter gemeente-secretarie van Geleen*
DOOR MARTHA V15SER
(17
Voorwaar, daar ïs een God, die leeft en op deez' aarde
vonnis geeft. Daar heb je het: op deez aarde. Niet om de
zonden van het kind, van Adriaan. Wat er van hèm worden
zal. daarvan is nog weinig te zeggen, dat zal wel voorname
lijk daarvan afhangen, of het den Heere believen zal, hem in
het harte te grijpen. Voorshands zijn er nog geen teekenen,
die er op wijzen, dat dit te gebeuren staat. Maar Adriaan
ïs nog jong en van bepaalde vijandschap tegen den dienst
des Heeren heeft hij nooit iets laten blijken. De jongen gaat
tot nog toe gehoorzaam en rustig zijn weg. Op die vroegwijze
en vroeg vrome kinderen heeft Wiechers het ook niet zoo.
Dat valt later vaak bitter tegen. Maarwil het goed gaan,
dan zal er toch te eeniger tijd iets met den knaap moeten ge
beuren
Doch als er nü iets hapert, dan ligt de kiem niet bij het
kind, maar bij den vader, bij hèm. En hij weet ook wel waar
en wanneer
Heeft hij indertijd, mèt de ferme burgerdochter, die hem als
aangewezen achten, niet de flepa.de .Gods afgewezen? Toen is
hij zijn eigen weg gegaan en nu laat de Heere hem dien weg
verder gaan, ten einde toe.
Hij hééft immers gekozen, het fijne stadsche juffertje, vijf
tien jaar jonger dan hijzelf, dat in zijn tuin niet aarden of
groeien kon? Hij was indertijd genoeg gewaarschuwd, maar
welke man laat zich raden, tegen de keuze van zijn hart in....„.
Dat is zijn dwaasheid geweest en zijn zonde, waarin de
Heere hem is tegemoet getreden.
Immers, Hij heeft gericht en het vrouwtje weggenomen. In
den weg van bekeering en oprecht berouw had daarna alles
in het reine kunnen komen.
Maar dien weg is hij niet gegaan. Nog zit ze als een teleur
gestelde, verbitterde oude vrijster op haar hofje, de vrouw,
die, niet zonder reden, gehoopt had eenmaal de zijne te zullen
worden. Ook als weduwnaar had ze hem zeker nog wel wil
len hebben en het zou goed geweest zijn voor de zaak en voor
zijn jongen. Dat Ditje geen moeder voor zijn kind is, heeft hij
niet willen inzien, halsstarrig tegenwerpend, dat Adriaan nooit
moederliefde heeft gekend, dus deze ook niet missen kan. En
verder is Ditje als huishoudster een begeerenswaardig bezit.
Uitstekend voor het huishouden en nooit gekheid of toespe
lingen. Kom daar over het algemeen maar eens om, als je als
Weduwnaar een huishoudster zoekt
En in letterlijk niets doet ze hem denken aan haar, die hij
heeft moeten afstaan. Daardoor maakt ze het hem gemakke
lijk een breede omtuining te stellen om de geheel eenige plaats,
die „zij" in zijn hart heeft ingenomenen nóg inneemt
Wiechers wéét, dat hij hiermede de oorzaak van de ont
wrichting in zijn leven heeft geraakt
Als Jacob is hij, die zeven jaren diende om een vrouw, neen,
zwakker, en bovenal schuldiger dan hij, want Jacob begroef
zijp Rachel toep de Heere haar wegnam,, op den weg naar
Efrata en hij, hij houdt, als in een brutale worsteling tegen
den Allerhoogste, zijn vrouw ook óver het graf heen vast, tot
vandaag toe
Dat is de gebondenheid vna zijn leven, misschien straks
het oordeel in zijn sterven en de ondergang van zijn ge
slacht
Neen, zijn belagers zijn niet de Bank en de Manufacturen
zaak, noch de coöperatie of de kletswinkeltjesde vijand
zit van binnenDaarom had Halbertsma indertijd tóch
gelijk, toen hij hem oordeelde en striemde. Neen, 't kwaad zit
zelfs nóg dieper dan deze ingeleide zag. Als het alléén De
Bloeyende Amandelboom was, die hij los moest maken, mis
schien dat hij dit ten slotte nog zou kunnen
Hiermede is Wiechers meteen doorgedrongen tot den ach
tergrond van zijn toestemming tot het doorleeren van Adriaan.
Het is de pest voor den jongen, die tóch straks met zijn geleer
den kop achter de toonbank moetmaar zij zou dat zoo
gewild hebben.
Zij droomde eenmaal van een groote toekomst voor haar
zoon.
Ellendige slaaf, die hij is.
Over deze dingen spreekt Wiechers op het gezelschap niet.
En ook voor Gelisse zwijgt hij over dit diepste in zijn wezen.
Hier kan geen vriend of broeder helpen. Bovendien, Gelisse
zou te barmhartig zijnGelisse kan soms als een kind
wezen'n beste kerel, maar niet altijd graaft hij diep ge
noeg
Dat het koninkrijk der hemelen juist aan de kinderen is
beloofd, gaat aan Wiechers, althans nu, gansch en al
voorbij
En daardoor duurt het vele dagen eer hij' zichzelf en zijp
huis weer aan Gods genade kan overgeven en niet voor hij'
hiertoe komt, keert de rust weder in De Bloeyende Amandel*
boom.
XVII
Na meester Brinkmans rondgang bij de ouders van zijd
leerlingen zijn al weer weken verloopen en die weken beginnen
zich allengs tot maanden aanen te rijen en nog altijd verkeert
Adriaan als in een betooverde wereld. Zooals hij voor jarep!
soms tijdenlang bij de stoutste fantasieën heeft geleefd, zoo
schijnt hem nu, precies omgekeerd, de werkelijkheid een won*
derzoete droom.
Het toelatingsexamen, dat, welhaast vanzelfsprekend, tof
het gewenschte resultaat leidt, verstoort deze ietwat opge
schroefde levenshouding niet, integendeel, het past er volko
men in. Spoedig komt nu het afscheid van de lagere school*
Brinkman houdt bij die gelegenheid een klinkende speech*
Direct daarop begint de vacantie, die ditmaal heel lang zal
zijn, omdat het nieuwe leerjaar van de H.B.S. niet voor Sep
tember aanvangt. Zoo komt Adriaan dus voorloopig „thuis"
en, wat nog nooit gebeurd is, reeds na een paar dagen begint
hij zich gruwelijk te vervelen. Zijn stemming zakt in. Hij gaat
inzien, dat grijpen naar het nieuwe onherroepelijk een loslatcü
van het verleden inhoudt. Brinkman heeft gerept over moei
lijkheden, die komen zullen. Hij zal z'n oud-leerlingen voor
loopig nog blijven steunen, zeker. Als er ooit iets zijn mocht,
met leeraren, kameraden, of het werk. dan kunnen ze bij hem
terechtmaar hijzelf blijft toch achter de schermen. Hij,
Adriaan, en nog enkele jongens die de Normaallessen zullep
bezoeken, gaan va nnu af alléén, het „feindliche Leben" in*
En al wat tot nu toe was, zullen ze moeten achterlaten.
Wordt vervolgd
