WERKVERSCHAFFING EN WERKVERRUIMING
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1939
De Antirevolutionaire Kaderdag
te Scheveningen
ONDERWIJS
Examens
DE TWEEDE DAG
Jn de gistermiddag voortgezette samen
komst van Anti-revolutionairen in Hotel
Wittebrug te Scheveningen, heeft de heer
Schouten de spiekers beantwoord.
Spr. noemt het een der verschijnselen van
onzen tijd, dat wij, menschen, de vraag
stukken niet meer aan kunnen. We kunnen
niet alles volledig oplossen.
Sommige debaters hebben wel eens de
grenzen van het onderwerp uit het oog ver
loren: het ging niet om een oplossing van
het werkloosheidsvraagstuk. We moeten
daartoe onze beste krachten aanwenden;
meer dan temperen kunnen we helaas het
kwaad echter niet.
Niet aan de orde was ook het probleem
van de verdeeling der werkloosheidslasten
tusschen Rijk en gemeenten. Dit vraagstuk
is intusschen niet fundamenteel; men ver
plaatst alleen zorgen en moeilijkheden. Be
keken moet in ieder geval de vraag of ge
saneerde gemeenten niet in gunstiger posi
tie komen dan gemeenten, die geen rijks-
hulp noodig hebben. Maar een volkomen
uitweg uit de moeilijkheden wordt daardoor
niet verkregen. De Kamerclub zal er zich
echter op intensieve wijze mee bezig hou
den en moeten houden, omdat de financieele
verhouding nog wel in eenigen omvang aan
de orde zal komen.
Bespreking van
het belastingvraagstuk
heeft ook plaats gehad, maar op een wjjze,
die niet binnen de orde was. Het gehouden
betoog over een winstbelasting bv. had met
het punt, dat in geding was, niet te maken.
Bij andere belastingopmerkingen werd uit
het oog verloren, dat de Regeering voor
nemens is 50 millioen meer aan belastingen
te vragien. Als het zoover is, zullen wel heel
wat bezwaren worden gehoord, die vermoe
delijk niet ter 2ijde worden gesteld met een
beroep op het woord: draagt elkandei-s
lasten.
Het ging spr. voor alles om de kern
van het vraagstuk van de financiering
der werkloosheidskosten in ©enigerlei
vorm.
De nieuwe belastingen zullen dienen om
het gat in de Rijksbegrooting ten naastenbij
te stoppen, met voorloopig ter zijde laten
van het vraagstuk van de sociale verzeke
ring. Het consumptief vermogen zal door de
nieuwe belastingen met 50 millioen worden
.verlaagd. Voor velen zal dat versobering be-
teekenen. Er groepeeren zich rondom deze
kwestie nog allerlei andere vragen, die spr.
(vandaag ook ter zijde laat. Daartoe behoort
o.a. de „moreele en geestelijke herbewape
ning", die ter sprake is gebracht in ver
band met een eventueele loonbelasting. Mis
schien komt mettertijd hierbij ook de afwen-
telingsvraag nog aan de orde. De economi
sche situatie zal daartoe wel dringen. Een
voudig zal dit vraagstuk niet zijn.
Een andere vraag zal zijn af de belasting-
politiek wel aangewezen is om een betere
verdeeling van de uitkomsten van
arbeid na te streven. Om wat nevengevolg
kan zijn tot doel te maken is eten punt, dat
in dit verband overweging verdient.
Naar spr's oordeel was het niet over
bodig om te wijzen op de beteekenis
van een voorzichtig financieel beleid. Er
zijn er, die alle oude grondslagen op dit
gebied willen prijsgeven. Anderen too-
nen zich in deze oude opvattingen sterk
.verzwakt.
het schema-Westhoff
Het is een onjuiste opvatting, om te mee-
nen, dat een overwegend deel van de kosten
er van ten laste van den b. g. dienst te bren
gen is. Het is spr. nog niet duidelijk, dat
men kan volstaan om de 75 millioen te ver-
deelen over 55 millioen aan bespaarden
steun en 20 millioen voor den b. g. dienst.
Het geld zal toch op eenigerlei wijze moeten
te voorschijn komen. Een del van de bedoelde
cultuur-technische werken is weinig pro
ductief te achten. Soms meent men, dat de
schuldpositie van den Staat er weinig toe
doet. Maar het is een benauwende positie,
als inkomen en schuld vrijwel aan elkaar
gelijk zijn. Zoo'n positie maakt krasse be
zuinigingen noodig.
De koopkrachttheorie
vraagt allereerst, dat we de economische
werkelijkheid zien en kennen.
Maar conjunctuur-theoretische stu
diën hebben tot nu toe weinig resultaat
opgeleverd en zeker kan men er geen
economische politiek op bouwen. In het
leven werken teveel imponderabilia. Dat
is ook door Dr v. d. Tempel erkend in
zijn jongste boek. Hij toonde daarin een
anti-rev. visie op het leven*
In koopkrachttheorieën kan iets waars
schuilen, maar er zijn zoovele onware ele
menten aan toegevoegd, dat ze voor ons
niet te aanvaarden zijn en niet kunnen wor
den beschouwd als de motorische kracht
voor de welvaart. Tal van economisten heb
ben hun oude plunje nagenoeg geheel over
boord geworpen in enkele jaren. Iets beters
is er echter niet voor in de plaats gekomen.
Het loslaten van het oude in een wereld vol
.voortdurende verschuivingen, is menigmaal
zelfs niet eens gemotiveerd geworden.
De hoofdbron voor welvaart is nog
steeds gebleven arbeid en kan niet in
geldinspuitingen in de maatschappij ge
vonden worden.
Wie zegt, dat in bepaalde omstandigheden
de koopkrachttheorie kan slagen, maar dat
in Nederland de omstandigheden er niet
naar zijn, doet goed, zich voorshands tot
Nederland te beperken. Deze theorie zal zich
nog wel belangrijk moeten corrigeeren;
laten we dat afwachten.
Geld moet rollen. Inderdaad. Maar het
blijft niet zonder meer in de maatschappij
ter verhooging van de welvaart.
Was de koopkrachttheorie juist, dan zou
de oplossing van het groote probleem een
voudig zijn en binnen enkele jaren zijn te
verkrijgen. Maar haar uitgangspunt is niet
juist
Schuld en waarde dekken elkaar niet
eix vergrooting van de staatsschuld be-
teekent niet verhoogde welvaart voor
de burgers.
In Duitschland
is het groote vraagstuk opgelost, wordt
soms beweerd. Het is zeer te betwijfelen of
dit juist is. Niemand kan zeggen, dat het
Duitsche experiment permanent kan wor
den voortgezet Het tegendeel valt aan te
De Duitsche financieele toestand is thans
benauwend voor de leiders zelf.
Men kan daar nog doorgaan, maar met
:n geweldige inkrimping van de consump
tie. Het is voor spr. de vraag, wanneer de
schrikkelijke gevolgen van de gevoerde poli
tiek aan het licht zullen komen.
Het groote vraagstuk is in Duitschland
slechts t ij d e 1 ij k, misschien zeer tijdelijk
opgelost. Hoeveel Duitschers kennen de wer
kelijkheid in eigen land?
Wil men het Duitsche systeem, dan
aanvaarde men ook de consekwcnties,
in een alles, het heele leven omvatten-
den overheidsdwang. M.a.w. de dicta
tuur en het prijsgeven van de menschcn-
waarde, zooals wij die in christelijken
zin verstaan. Principes werken hier on
herroepelijk en heilloos door.
Dit stelsel, dat ons brengt tot ongehoor
zaamheid aan God, is en blijft voor ons
anti-rev. en voor elk mensch onaanvaard
baar. Beter is dan nog den last der stoffe
lijke ellende te dragen.
Satan is machtig en kan ontzaglijk veel
doen. Wie zich aan de dictatuur overgeeft,
moet zich onttrekken aan Gods geboden.
Is de toestand dan hopeloos?
Er is veel ellende, maar groot gezien heb
ben we te erkennen, dat God ons nog veel
gelaten heeft.
Ter bestrijding van de werkloosheid doen
we ontzaglijk veel. Tusschen de 60 en 70.000
menschen zijn in de werkverschaffing ge
plaatst Een groot aantal werken is en wordt
uitgevoerd.
Veel er van valt slechts te verantwoor
den, omdat we in zoo abnormale tijden
leven. Economisch gezien overschrijden
we zelfs de grenzen van het geoorloofde.
Maar dat kan niet anders in het licht
der omstandigheden.
De vraag is thans, hoe we niet komen op
het hellend vlak, dat we de welvaart van
het volk hooger stellen dan reëel mogelijk is.
De oplossing is slechts op langen ter
mijn te vinden. Met alle kracht hebben
we ons daarbij te verweren tegen het
staatsabsolutisme, dat geestelijke en
zedelijke volkskracht verwoest.
Het volksinzicht behoort in deze richting
te worden geleid, met aanvaarding van
eigen, ook persoonlijke verantwoordelijk
heid.
We staan voor een benauwend tekort
aan eigen initiatief en verantwoorde
lijkheidsbesef. Toch is die geestelijke
kracht voor de toekomst van ons volk
beslissend. Het verschrompelen er van
zal tot ruïneuse gevolgen leiden. (A p-
pl a us).
Sluiting
De wnd. voorzitter der vergadering, de
heer K. K r u it h o f, dankte den heer Schou
ten voor zijn repliek. Hij heeft geargumen
teerd en we hebben een vruchtbaar debat
gehad. Wat hij heeft gezegd was „af". Hij
kan stellig op ons rekenen in zijn mooie,
maar zware taak voor onze partij in en bui
ten de Staten-Generaal.
Op deze woorden volgde een hartelijk
applaus.
In zijn slotwoord wees de heer Schou
ten er op, dat de conferentie bewezen heeft
de waarde van onze beginselen. Verder
..ekte hij op tot stoeren arbeid voor de a.s.
Staten- en Raadsverkiezingen. Ieder heeft
een taak en moet doen, wat hij kan met
geestdrift en geloof voor onze beginselen, die
voor het openbaar bestuur en voor land en
volk van zoo groote waarde en beteekenis
zijn.
BINNENLAND
Extra-dienst voor P.T.T.-personeel
op Nieuwjaarsdag
Vragen van den heer Roosjen beantwoord
Op de vraag van het Tweede Kamerlid
Roos jen of het juist is, dat aan het per
soneel van het bureel brievenpost, afdeeling
expeditie binnen- en buitenland, te Amster
dam C.S., op Zondag 1 Januari 1939 extra-
dienst is opgelegd heeft de Minister van Bin-
nenlandsche Zaken bevestigend geantwoord.
Op de vraag; indien ja, is de Minister dan
niet van oordeel, dat deze maatregel in strijd
is met de verklaring in de Memorie van
Antwoord op de postbegrooting voor 1939,
waarin gezegd wordt dat door de bedrijfs
leiding gestreefd zal worden naar verdere
beperking van den Zondagsoienst? heeft de
Minister geantwoord, dat deze maatregel
met bedoelde verklaring niet in strijd is,
aangezien wegens de opeenhoping van cor
respondentie bij de jaarwisseling een belang
rijk omvangrijker Zondagsdienst opgelegd
had moeten worden, indien niet juist door
de bedrijfsleiding ook in dit bijzondere ge
val gestreefd was naar de grootst mogelij ka
beperking van dien diensit. De publieke be
langen, die aan het P.T.T.-Bedrijf zijn toe
vertrouwd, gedoogen niet belangrijke ver
tragingen op de eerste werkdagen der week
in de uitreiking der poststukken te doen ont
staan. Teneinde den Zondagsdienst tot den
kleinst mogelijken omvang te beperken, is
in dit geval, waar de Maandag na den
Nieuwjaarsdag, die op Zondag viel, niet ge
heel als een normale zakendag behoefde te
worden beschouwd, met een vrij belangrijke
vertraging in de uitreiking der stukken op
dien dag genoegen genomen. Alleen daardoor
is het mogelijk geworden den dienst op de
groote kantoren op Zondag 1 Januari 1939
binnen redelijke grenzen te houden.
Luchtverdediging van een
electriciteitsbedrijf
Amsterdam. Vrü« Universiteit
is- en Natuurkunde, niet hoofdvak Natuurk.:
>ct ex., de heer F. Barendregt te Amsterdam.
Utrecht. Gesl.: Theologie, kerkel. voorber.
c.. J. C. Hoekendijk en J. A. Alsfelt.
Rechtswetenschap: doet. ex.. J. B. Slmonls.
Sociale Geografie: doet. ex.. mej. P. Postma.
Tandheelkunde: thoor. ex. Ie ged., J. Vlnken-
jrgr: artsex., J. M. v. Driest P A. M. Verhagen
A. J. SV. de Groot.
Geneeskunde: semi-artsex.. J. Slrag: artsex.
L F. H. Heiligers. G. Korndörffer. Chr. v. d. Kee
Klaas. Letteren: cand.ex.. H. Nelson.
Leiden. Gesl.: Geneeskunde: doet. ex., de
oer F. W. Henderson. Oegstgeest; artsex. Ie
ed., de heeren J. H. Jaarsma, Rotterdam: H
A. Schreuder, Voorburg; mej. R. Hooykaas, Arn-
Huet Rotterdam; doe
isterdam. Gem.
Rechten: doet. ex.. Ale he<
Tellegen. G. Kooiman.
Er is onvastheid in veler bestaan en over
tuiging. Aan ons de plicht om onze anti-
rev. beginselen uit te dragen en ons volk te
zeggen: Die naar ^ij hoort zal zeker wonen
en hij zal gerust zijn van de vreezie des
kwaads. (Spr. 1:33).
Dat is het vooruitzicht, dat God belooft
aan allen, die gehoorzaam zijn aan wat Hij
ons in Zijn Woord heeft geopenbaard.
Moge ons woord en onze daad daarvan
een getuigenis zijn.
Nadat de heer Schouten in dankgebed
was voorgegaan, werd de welgeslaagde twee-
daagsche bijeenkomst door hem gesloten.
Het Eerste Kamerlid P o 11 e m a heeft aan
den min. van Algemeene Zaken, en aan d(
Ministers van Defensie en van Buitenland-
sche Zaken gevraagd, of het juist is, dat
door de regeering aan Gedep. Staten v
Friesland, desgevraagd, te kennen is gei
ven, dat een voldoende luchtverdediging van
het Provinciaal Electriciteitsbedrijf slechts
kan worden verkregen, indien dit bedrijf, al
of niet met financieelen steun van enkele
particulieren, bereid was de kosten van het
noodzakelijke afweergeschut benevens een
eerste munitie-uitrusting aan het rijk te ver
goeden.
Heeft de Regeering er kennis van geno
men, zoo wordt verder gevraagd, dat Ged.
Staten voor de winterzitting 1938 bij de Pro
vinciale Staten een voorstel aanhangig heb
ben gemaakt tot het wijzigen van de kapi-
taalsbegrooting van het P.E.B. voor het jaar
1939 door verhooging met f 60.000, welk be
drag zal worden besteed voor het doen aan-
koopen door het rijk van een batterij luchtaf
weergeschut, welke uitsluitend bestemd voor
het P.E.B.bediend zal worden door eigen
personeel der centrale, niet of buitengewoon
dienstplichtig, toegevoegd aan den vrijwilli-
gen landstorm?
Heeft de Regeering kennis genomen van
de bezwaren tegen dit systeem, ontwikkeld
in „Het Volk" d.d. 24 Januari en „De Stan
daard". d.d. 1 Febr. j.l. en is de Regeering.
niet van oordeel, dat de Defensie uitsluitend
rijkszaak behoort te blijven en dat elke in
breuk daarop het nationaal karakter ervan
zou schaden?
Is de Regeering bereid, indien bovenbe
doeld systeem onverhoopt och ingang mocht
vinden ondanks de daaraan verbonden
grondwettige en practische bezwaren, met de
meeste nauwgezetheid te bevorderen, dat de
volkenrechtelijke positie der vrijwilligers-
bedieningsmanschappen volstrekt zuiver zij
en is zij alsdan niet van oordeel, dat te dien
einde deze manschappen bij voorkeur niet
deel behooren uit te maken van het eigen
;personeel der te verdedigen centrale of fa
briek?
Tusschen de onderdeelen
van een draaibank
Doodelijk ongeval te Hengelo
HENGELO, 4 Febr. De 44-jarige metaalbe
werker G. Westenberg, gehuwd en vader van
een kind, werkzaam aan de machinefabriek
der N.V. Gcbr. Stork en Co., geraakte met
zijn hoofd tusschen de onderdeelen van een
draaibank. De man werd ernstig verminkt
en moet onmiddellijk dood zijn
Gesl.
INDUSTRIE-TERREINEN
GUNSTIG GELEGEN TERREINEN uitsluitend bestemd voor Handel en Industrie.
Naar keuze van gegadigden: koop, erfpacht of hunr.
Inlichtingen en geïll. prospectus op aanvrage bij den Dienst der Stadsontwikke
ling en Volkshuisvesting, v. Speykstraat 75, 's-Gravenhage.
A. d'Angre
ten. De
id (met lof).
De Centrale Fokveedag te Zutfen
Niet op 12 Maart, doch op 12 Sept. a.s.
ZUTFEN, 3 Febr. Dezer dagen werd abu
sieveldjk gemeld» dat op 12 Maart te Zutfen
een Centrale Fokveedag zou worden gehou
den. Het is echter op 12 September 1939,
dat te Zutfen een groote Centrale Fokvee
dag zal worden georganiseerd, uitgaande
van den Centralen Bond van M. R. IJ. Fok-
vereenigingen in Gelderland en Overijssel.
elite van de roodbonten uit de beide pro
vincies zal dan op het Historische Spanjaards
veld vertegenwoordigd zijn.
andelsv. H. P. Valk. J. Verblai
d. G. J. "Watinlng-cn; 3en at
handelsv. J. Bergsma.
Twee zusters, die valsch
£>jld uitgaven
Ernstige autobotsing te
Heer Hugowaard
HEER HUGOWAARD, 4 Febr. Gisteren is
op den Bosscherweg alhier de heer C W. uit
deze gemeente, in botsing gekomen met een
personenauto, bestuurd door den beer Vis-
scher uit Alkmaar. De heer Visscher. die al
leen in den wagen zat, liep daarbij zeer ern
stige verwondingen op en is in zorgwekken-
den toestand een nabijgelegen woning bin
nengedragen. De bestuurder van den ande
ren wagen bleef ongedeerd.
LAND- EN TUINBOUW
VERHOOGING VAN DE
VARKENSPRIJZEN
De centrale organisaties vragen
ernaar
-GRAVENHAGE, 3 Febr. De drie centrale
landbouworganisaties, t.w. de Christelijke
Boeren- en Tuir.dersbond in Nederland, de
Katholieke Nederlandsche Boeren- en Tuin-
dersbond en het Koninklijk Nederlandsch
Land'bouwcomité, hebben in een schrijven aan
den minister van Economische Zaken aange
drongen op verhooging van den prijs, waar-
bacon- en zware varkens uit de
markt worden genomen.
De organisaties betoogen o.m. dat de var
kenshouders steeds teleurstellingen ondervon
den prijs bij den afzet van hun
varkens.
Eind September, begin October, zijn 10.000
zware varkens uit de markt genomen, welke
geslachten toestand naar Duitschland zijn
uitgevoerd. De overnameprijs voor deze var
kens was per k.g. geslacht gewicht 64 cent
>or varkens boven 150 k.g. geslacht gewicht
65 cent voor varkens beneden dit gewicht.
Met ingang van 21 November volgde de
extra-afname van zouters, waarvan tot midden
Januari 50 a 60.000 stuks zijn geleverd en die
nog steeds doorgaat. Thans echter is de
overnameprijs bepaald op 57 cent per k.g.
geslacht gewicht voor varken; boven 135 kg.
58 cent voor varkens beneden dit gewicht.
Dit is pl.m. 23 cent per pond le
e w i c h t.
Tegelijk met het besluit om zware varkens
uit de markt te nemen, is besloten om
prijzen van de baconvarkens, welke op
October en op 14 November 1938 reeds tel
kenmale met 4 cent zijn verlaagd, wederom
met 4 cent per k.g. te verlagen. Dit betee-
kende dus voor de varkenshou
ders in drie maanden tijds
verlaging van 3 X 4 cent is 12 c
per k.g.
Deze prijspolitiek wijst in de richting van
een aanpassing van de overnameprijzen aan
de door vraag en aanbod bepaalde prijzen op
de vrije markt. De prijs der baconvarkens zal
dan ongeveer bedragen p.l.m. 59 cent per
k.g. levend gewicht.
De organisaties wijzen er op, dat het bU
dezen prijs niet mogelijk is de baconmasierij
loonend te maken en vestigen de aandacht
van den minister op een artikel van dr. Wde
Jong, voorkomend in het Ned. Landbouwweek
blad van 18 November 1938, waarin wordt
berekend, dat een prijs van 63,5 cent per
k.g. geslacht gewicht voor baconvarkens voor
de mesterij reeds verliesgevend is. Hoeveel te
meer is dat het geval met een prijs voor de
baconvarkens van pl.m. 50 cent per k.g. le
vend gewicht.
Volgens een recente productiekosten-
berekening voor zware varkens van de
selectiemesterij Giessen-Nieuwekerk geeft
een prijs van 27 cent per pond levend
gewicht een whist van slechts f5.per
varken. Dit cijfer toont aan, welke ver
liezen er worden geleden bij een prijs
van 23 cent. Aan een v rkenvan
300 pond wordt dus bij een prijs
van 23 cent ongeveer 7 gulden
verloren.
Thans worden tegen dezen verliesgevenden
prijs zware varkens uit de markt genomen,
Het is zeer te betwijfelen of door deze han
delwijze de prijs van de zware varkens tot
een loonend peil zal stijgen. Daar de voeder-
prijzen onveranderd zijn gebleven en door de
varkenshouders door deze maatregelen
ernstige verliezen worden geleden, worden de
klachten steeds luider.
Een flinke straf geeischt
AMSTERDAM, 4 Februari. Twee zusters
stonden gister voor de rechtbank terecht
wegens een ernstig misdrijf. Zij zouden val-
sche guldens in voorraad hebben gehad en
jongste, een 27-jarige gehuwde vrouw,
wonende te Haarlem, had ze in verschillende
winkels in de Kinkerbu irt uitgegeven op
November jl.
Het tweetal werd op 16 November jl. ge
arresteerd. Zij wilden niet zeggen, wie de
guldens had gemaakt en het gelukte de
recherche niet den vervaardiger te arres
teeren.
De officier van justitie, Mr J. C. van
r k e 1, zeide in zijn req isitoir, dat dit
eenige van de weinige gevallen is, waarin
vervaardiger niet voor de rechtbank kon
worden gebracht.
~k voor mij" aldus de officier „ben
tuigd, dat de man van de oudste zuster,
die in de Bestevaerstraat woont, ze heeft
gemaakt, maar ik kan het niet bewijzen."
Spr. ziet geen aanleiding om clementie toe
passen tegenover deze vrouwen. Gezien
de ernst van de feiten vorderde spreker
tegen de jongste vrouw een gevangenisstraf
van anderhalf jaar. Tegen de oudste
vorderde hij een gevangenisstraf van een
en negen maanden, met aftrek
van drie maanden voorarrest. (Deze vrouw
in voorarrest gehouden in tegenstelling
met de jongste, die kort na de arrestatie
weer in vrijheid werd gesteld.)
De verdediger, Mr B, van den Hei
die optrad voor de jongste zuster, pleitte
clementie.
Mr A. Sternheim was van meening,
dat het bewijs tegen zijn cliënte, de oudste
zuster ,niet geleverd was, waarom hij op
vrijspraak aandrong. Subs, pleitte hij cle
mentie.
Vonnis 17 Februari.
Spaansche regerings
soldaten, die na de
Fransche grens over
schreden te zijn. ont
wapend werden, wach
ten aan het station
van Cerbère op tran
sport naar Argelès sur
Mer. om in een der
'-.ampen te worden on
dergebracht.
Een opkomende griep.
Hoogere Krijgsschool
Mede in verband met de plannen tot ver
korting van den studietijd, is de cursus voor
de officieren van de Kon. Landmacht voorde
krijgskundie studiën van het tweede en derde
studiejaar aan de Hoogere Krijgsschool 1
dezer stopgezet en zijn deze officieren tijde
lijk gedetacheerd ondeT de bevelen der vier
territoriale bevelhebbers.
CONSULATEN
Aan den kanselier der eerste klasse aan
r Msjestelts gezantschap te Rome, den
van Loen is de personliJke titel van co:
der Nederlanden verleend.
VERZEKERINGSKAMER
loemd is tot adjunct-commies in tüdell
t bü de verzekeringskamer te Amsterc
A. Jonker, thans werkzaam op arbeidsover
isementsrechtbank te
ngewezen voor de wa
in de verrichtingen v
irder H. A. Schmitt.
irwaarder by de
nsterdam ir x-
ïeming van
den overleden
KUNST
Rubens-tentoonstelling
in Boymans
Naar wij vernemen zal de tentoonstelling
an teekeningen door Petrus Paulus
Rubens, welke in het Paleis van Schoone
Kunsten te Brussel zoozeer de aandacht
trekt, in haar geheel naar het Museum Boy
mans worden overgebracht.
De expositie is samengesteld uit bruik-
leenen van het Louvre Museum te Parijs en
de Musea van Stockholm. Antwerpen, Ox
ford, Amsterdam en Rotterdam benevens
de verzamelingen van den Hertog van De
vonshire, F. Koenigs, L. Burchardt, Mr. Chr
P. van Eeghen e.o.
UIT OOST- EN WEST-
INDIE
BATAVIA, 4 Febr. (Aneta). De politie stel
thans een onderzoek in naar een handel
kinderen, welke geschiedde onder den rook
van Batavia, o.a. in de omgeving van Be-
Kassi. Hierbij zijn 35 gevallen bekend
worden van kinderen, die naar PalemJtanp
werden verhandeld. Een zestiental vcrdach
ten werden terzakp gehoord, waarvan enke
len nog voor een verder onderzoek
aangehouden.
De wedana van Bekassi vertrekt morgen
naar Palemhang om de kinderen te n-'
halen.
SCHAAKRUBRIEK
Een Nederlandsch componist
over eindspelen en problemen
Eindspelen en Problemen, door
Drs. T h. C. L. K o k. Uitgave door
den auteur, Assendelftstraat 17,
Den Haag. Prijs f 2.95 (geb).
Boeken over eindspelen zijn betrekkelijk
zeldzaam. Goede boeken over eindspelen be-
hooren tot de uitzonderingen. F.en goed
Nederlandsch boek over deze materie
is een unicum.
Zulk een unicum verscheen dezer dagen tn
den vorm van het bovenvermelde boek, Be
schreven door den bekenden schik er en
componist Kok. Ile-t zou nog niet zoo ver- i
wonderlijk zijn. indien zijn boek een keur
bevatte van het beste, dat op dit gebied in
ons land is tot 6tand gebracht Doch het is
wèl verbazingwekkend, dat het bijna uit
sluitend eigen werk van den auteur bevat j
Onder de 188 eindspelstudies, welke zijn af- j
gedrukt, zijn er niet minder dan 167, welke i
door den schrijver zijn vervaardigd. En do
lezers van ons blad kunnen uit eigen erva- j
ring weten, dat de heer Kok een begaafd
omponist is. want hij leverde meermalen
bijdragen voor onze eindspel-rubriek. Nu
blijkt ook nog,dat hij een zeer vruchtbaar
•omponist is. want het gepubliceerde mate
riaal omvat lang niet al zijn composities.
Doch ook het terrein der problematiek
ontvangt zijn deel. Onder de 146 problemen,
welke in het boek zijn afgedrukt, zijn er 120
dooi Kok zelf gecomponeerd.
Al het materiaal zoowel eindsoelen als
problemen is gegroepeerd overeenkomstig
het idee. dat aan de composities ten grond
slag ligt. Hieruit volgt, dat de vaak zin-;
looze indeeling naar de soort van bet;
speelmateriaal achterwege kon blijven
Uit de vele hoofdstukken welke -iei h K
bevat, noemen wij o.a.: zelfpat in bet eind
spel. zelfpat in de problematiek, dame tegen
pionnen, dame plus pion tegen dame; ob-j
struetie. oppositie en toegevoegde velden, de
Novoinv-interferentle in liet eindspel, de
Plachutta-interferentie in het eindspel, lijn-
ruiming, zeeslangen, retrograde-analyse, het
kameleon en minorpromoties.
Men ziet het: een overvloedige hoeveel
heid en verscheidenheid van onderwerpen.
Wanneer we hieraan toevoegen, dat Kok
iemand is, die als weinigen in deze materis;
thuis is en zich een groote vaardigheid heeft
weten te verwerven in het scheppen van
fraaie composities, dan is het wel duidelijk,
dat we eerst de Nederlandsche schaaklief
hebbers on nas daarna den auteur met dit
uitnemende, werk complimenteeren.
We hadden eenigen tijd geleden het ge
noegen Herbstmanns' boek over de Russi
sche eindspelcomponisten in deze rubriek U
bespreken. Het is ons een dubbel genoesren
te mogen vaststellen, dat het boek van Kok
menig opzicht als een waardig pendant
van dit werk kan worden beschouwd
Het is in hooge rriate instructief, doel
biedt daarnevens dengene. die liever geniet
dan leert, heel wat aangename stof tot verl
poozing.
Moge dit werk het gunstig onthaal vinden
dat het zonder twijfel verdient.
H. J. J. SLAVEKOORDE.
Lehrreiche Kurzpartien door J. Benzin-
ger. Uitgave van Hans Hedewigs Nachfolgeri
Leipzig C 1, Perth estrasse 10. Prijs R.M. 1.80-
De auteur van dit werkje verzorgt diverst
schaakrubrieken, waarin bij als regel geen'
langwijlige scbaaktheoretische verhandelin-j
gen houdt, doch bij voorkeur korte partijtje*
met fraaie combinaties, leerrijke fouten et
dergelijke opneemt. Het gevolg van dez«
keusbepaling is, dat zgn. meesterpartijen e:
zelden of nooit in voorkomen, omdat in de
meesterklasse de partijen gewoonlijk te goei
geschoold en te zeer gelijkwaardig zijn om
elkaar de gelegenheid tot combinaties te bie
den, welke hier schering en inslag zijn.
Een tweede gevolg is, dat het boekje in geef
enkel opzicht lij'kt op een theoretische ver
handeling. Dit was trouwens ook allerminst
de bedoeling van den schrijver. Hij heeft eei
aantal vlotte partijtjes willen putoldceereii,
welke men met genoegen naspeelt en waai
men zoo en passant toch wel leert, welfa
fouten men niet moet maken. In dit stoevei
de schrijver goed geslaagd.
Eén partij nemen we over; ze werd gewon-
:n door den bekenden Oostenrijksdhetj
speler Hans Müller.
Dameoffer!
1. Pgl—f3 Pb8c6. 2. c2c4 e7—e5. 3. Pbl-
c3 g7—g6. 4. d2d4 e5xd4. 5. Pc3—d5 Lf8-
g7. 6. Lelg5 Pg8e7. 7. Pf3xd4! Lg7Xd4
8. DdlXd4ü Pc6xd4. 9. Pd5—f6! K«8—ft
10. Lg5h6 mat.
H. J. J. SLAVEKOOR
Theorie der schaakopeningen door Dr.
uwe. Uitg. G. B. van Goor Zonens Uit|
geversmaatschappij te Den Haag.
Deel 9: Half open spelen
1.10. Deel 10: Open spelen
f 0.90. Deel II: Open spelen
f 0.90.
In deze serie werkjes, waarin Dr. Euwe <i
theorie van alle openingen achtereenvolgen
behandelt, zijn sedert de laatste opgave
deelen 9 t.e.m. 11 behandeld, zoodat nu i
slechts één deeltje aan de serie ontbreekt.
Ook de thans verschenen deelen dragel
wederom het stempel van den auteur, d.wi
overzichtelijkheid, systematische opbouw ej
zoover mogelijk gaande volledigheid zijn
de voornaamste kenmerken vain,
In deel 9 vindt men:
Aljechin-verdediging: 1. e2e4 Pg8f6.
Skandiraavische verdediging: 1. e2«j
d7dö.
Niemzowitsch-verdediging: 1. e2e4 Pt
c6.
Siciliaansche verdediging: 1. e2e4 c7cS
Onregelmatige verdedigingen tegen 1. e2-|
e4, zooals b7b6, d7dö of g-7g6.
In deel 10 worden behandeld:
Spaansch: 1. e2—e4 e7—e5, 2. Pgl—f3 Pti
c6. 3. Lfil—b5.
Driepaardenspel: 1. e2e4 e7e5 2. Pgl4
f3 Pb8c6 3. Pblc3 en nu niet Pg8f6.
Vierpaarlenspel: 1. e2el el -e5 2. Pgl-j
f3 Pb8 c6 3 pbl— c3 Fg8- f.
In deel 11 is de beurt aar).
Russisch: 1. e2e4 e' - e5 2. Pglf3 Pff
-f6.
Italiaan.-ch: 1. e2—e-1 o7--t5 2. Pgl—f
Pb8c6 3. Lflc4 LM waaronder
grepen het Evansgamoif -4 b2b4).
Schotsch: 1. e2e4 e7e5 2. Pglf3 Ptf
c6 3. d2d4.
Tweepaardenspel in de r.ahand: 1. e2- i
e7eö 2. Pgl—f3 Pb8—c6 3. Lfl-
—f6.
Hongaarsch: 1. e2e4 e7e5 2. Pglf
Pb8—c6 3 .Lflc4 Lf8—e7.
H. J. J. SL
