rtitOJ
TRIUMPH
WOENSDAG
AVOND
IS TRIUMPH-
AVOND
DAARBIJ
BEHOORT
DE BESTE
Ic SIGARET
RIDDERORDEN
DINSDAG 31 JANUARI 1939
EERSTE BLAD PAG. a
De Spaansche burgeroorlog
KRACHTIGER TEGENSTAND
DER REPUBLIKEINEN
Nog internationale brigades
in den strijd I
Sedert gisteren is de tegenstand der
republikeinen aan het Catalaansche
front krachtiger geworden. De rechtsche
troepen stuiten bovendien op moeilijk
heden, daar het terrein steeds meer ge
accidenteerd wordt Bovendien is het
weer slecht, vooral in het noorden en
het centrum van het front
De troepen van Urgel opereeren hal
verwege tusschen Solsona en Berga, die
van Arragon naderen den weg tusschen
Berga en Vich.
In den sector Manresa hebben drie
internationale brigades getracht, een
bres in de rechtsche stellingen te nja-
ken. Zij werden echter zonder veel moei-
te teruggeworpen.
Onder de gesneuvelde militie-mannen
werden geïdentificeerd Engelschen, Fran
schen, Tsjechen, Noord- en Z.-Ameri
kanen.
Uit documenten zou voorts gebleken
zijn dat de reorganisatie der brigades
tot stand is gekomen dank zij den Fran-
schen communistischen afgevaardigde
Marty en den republikeinschen generaal
Rojo. tezamen met luitenant-kolonel
Modesto.
De vluchtelingenstroom
Te Perpignan wordt meegedeeld, dat de
Spaansche republikeinsche minister-presi
dent N e g r i n aldaar is aangekomen. Men
weet nog niet, of hij naar Spanje zal terug-
keeren.
Ongeveer achttien honderd republikein
sche miliciens, die een onderdak hadden ge
zocht in den internationalen tunnel te Ger-
bère, zijn door de Fransche autoriteiten naar
Spanje teruggezonden.
Te Bellegarde hebben 4000 miliciens heftig
geprotesteerd, toen zij gedwongen werden te
rug te keeren.
De toestand in de buurt van Seo d'Urgel,
waar naar schatting 50.000 dakloozen zich
hebben opgehoopt, moet critiek wezen.
Det vluchtenden zien zich geplaatst voor
het gevaar, dat de eenige weg, welke de ver
binding met Frankrijk geeft, zal worden
doorbroken. Zij kunnen niet aan de grens
van Andorra worden toegelaten. De hooge
commissaris van Andorra beschikt inder
daad slechts over een hoeveelheid levens
middelen, welke juist toereikend is om de
bevolking in de wintermaanden te voeden.
De toeloop van eenige duizenden vluchtelin
gen zou daarom gebrek beteekenen.
Het republikeinsche leger zal zich dan ook
moeten terugtrekken op Puigcerda.
In lompen gehulde, door den regen
doorweekte vluchtelingen staan in dich
te drommen langs den weg, die naar
Frankrijk voert, waar zij langzaam bin
nenkomen.
Volgens niet-officleele schattingen zijn
er tot nu toe 35.000 in Frankrijk toege
laten.
Over de grens heeft men, dank zij den
prefect van het departement der Ooste
lijke Pyreneeën, Didkowski, den
vluchtelingen het wachten minder hard
gemaakt door voedsel convooien te orga-
niseeren, die vleesch en brood over de
grens brengen, voor de wachtenden, die
in de nabijheid der grens samendrom
men
De gezondheidstoestand der Spaansche
vluchtelingen, die sinds drie dagen in de
open lucht vertoeven, baart den Franschen
grensauloriteiten zorg.
Te Perpignan is een ziekenhuis voor be
smettelijke ziekten ingericht. Er zijn zieken-
treinen ingericht, om op alle gebeurlijkhe
den voorbereid te zijn.
Uit de winkels te Perpignan zijn alle
wanne kleeren voor Spaansche kinderen
.weggehaald.
Het zijn bijna uitsluitend vrouwen en kin
deren, die Frankrijk binnen komen.
Frankrijk met Carthago
vergelijken
Een Italiaansche persbeschouwing
In de „Gazetta del Popoio", aldus Ha-
vas, vergelijkt Ansaldo Frankrijk met
het Carthago van de Punische oorlogen.
Ten einde Rome te vrijwaren voor een
hernieuw offensief als dat van Hanni
bal d.w.z. een invasie van Frankrijk
met behulp van uit Afrikaansche kleur
lingen samengestelde troepen heeft
Mussolini volgens den schrijver van dit
artikel in 1936 zijn toevlucht genomen
tot een oplossing, in den trant van die,
waartoe Scipio in het jaar 20S voor
Christus besloot, namelijk de ontsche
ping van Italiaansche legionnaire in
Spanje, om de nieuwe route via de
Middellandsche Zee, te weten Noord-
AfrikaSpanje—Frankrijk, te verbre
ken. Langs dezen weg immere zou vol
gens Ansaldo „de barbaarschheid eens
Rome kunnen bereiken."
In het artikel wordt getracht, deze stra
tegische manoeuvre te rechtvaardigen met
de bewering, dat de Fransche generale staf
bepaalde politieke plannen had met Spanje.
Het voornaamste kenmerk van het huidige
Frankrijk, aldus de schrijver, is hetzelfde
Een jongen, die het hoofd
koel hield
Kordaat optreden bij aardbeving
De „New-York Times" verhaalt van een
treffend staal van heldenmoed, aan den
dag gelegd door een vijftienjarigen jongen
bij de aardbeving in Chili en waardoor nog
grooter ellende voorkomen werd.
De jongen had tot taak 's nachts Je
wacht te houden in de electrische centrale
van de stad Chilian, die totaal verwoest is.
Zoodra de eerste schokken zich deden ge
voelen, snelde hij de schakelzaal binnen en
sloot den stroom af, waardoor vele branden
ten gevolge van kortsluiting voorkomen
werden. Toen een reddingsploeg de ver
woeste centrale betrad, vond men den
knaap dood, met de handle van den hoofd
schakelaar nog in de hand.
als dat van Carthago, nl. dat van een plu-
tocratischen staat, met groote financieels
hulpbronnen, doch die tevens over weinig
demographische hulpbronnen beschikt Wat
is het doel van dit Frankrijk? Volgens den
sohrijver wil het de Rijngrens verdedigen
en Rome bij Je eerste gunstige gelegenheid
verpletteren. Daarom heeft de Fransche
generale staf zich moeite gegeven op zoo
intensieve wijze troepen te recruteeren in
Afrika, gelijk Hannibal dat eens gedaan
heeft, en heeft men getracht, het transport
van deze troepencontingenten naar Frank
rijk te verzekeren door zich van Spanje te
bedienen. Dit imperialistische plan, aldus
Ansaldo, zou inderdaad geslaagd zijn, in
dien de Italiaansche interventie er niet ge
weest ware en Barcelona niet gevallen
ware. De val van deze stad beteekent dus
wel iets méér dan een slag, toegebracht aan
de propaganda der bolsjewistische inter
nationale.
NIEUWE BRITSCHE GEZANT
TE MOSKOU
Van gezaghebbende zijde wordt vernomen,
dat sir William Seeds, de nieuwe Britsche
ambassadeur te Moskou, bij de overhandi
ging van zijn geloofsbrieven, een ongewoon
lang en hartelijk onderhoud heeft gehad met
Kalinin en Litwinof.
Daarbij heeft Seeds opnieuw met nadruk
verklaard, dat de Britsche regeering bereid
is over alle bestaande internationale proble
men met de Sovjet-regeering van gedachten
te wisselen.
De weerklank van Hitiers rede
In Rome, Washington en Londen
In 11 a 1 ië is Hitiers verzekering, dat
Duitschland met Italië zal meevechten in ge
val \an een nieuwen oorlog met gejubel ver
nomen. Volgens fascistische kringen is het
thans duidelijk, dat Frankrijk Italic s eischen
moet aanvaarden en dat Duitschland vol
doening gegeven zal moeten worden in zake
de koloniën. Indien dit niet het geval zou
zijn, zou Europa zich eveneens voor een oor
log geplaatst zien.
Volgens de meening van buitenlandfiche
waarnemers echter zou Hitier, gedwongen te
zeggen, dat hij Mussolini to hulp zal koinen
en dezen zal ondersteunen, achter de schor-
men een kalmeerenden invloed op zijn Ro-
meinschen partner uitoefenen, opdat deze
zijn eischen niet op gevaar van oorlog af
doordrijve.
In Washington is men van meening.
dat Hitiers rede het bewapeningsprogramma
hier nog zal stimuleeren. Men is van oordeel,
dat de rede blijkbaar een antwoord is op
Roosevelts recente boodschap aan het con
gres. In sommige kringen is men van mep-
ning, dat Hitier tracht een wig lusschen
Chamberlain en Roosevelt te drijven, daar
Hitier den Engelschen premier huldigt als
iemand, die tot den wereldvrede heeft bij
gedragen, doch de Noord-Amerikaansche
staatslieden als aanstichters tot den oorlog
brandmerkt.
In Londen beschouwt men Hitiers uit
drukkelijke steun aan Italië, en het opnieuw
bevestigen van Duitschlands recht op lcolo-
liën als het begin van een nieuwe periode
van spanning.
Men verwacht dat de duce zijn eischen
togen Frankrijk nog scherper zal stellen, nu
hij zeker is van den steun van Duitschland.
Een dorp zonder nationaliteit
Wordt het Hongaarsch of Tsjechisch
Mislukte staatsgreep in Siam
In een officieele per radio verspreide me-
dedeeling, wordt een samenzwering tegen
de regeering van Siam onthuld.
Verklaard wordt, dat de samenzweerders
den vroegeren koning Prajadhipok of
diens broeder prins Nagor op den troon
wilden plaatsen. In het geheele land is het
volkomen rustig.
De staf van het leger deelt mede, dat een
aantal officieren op non-activiteit is ge
plaatst zonder toekenning van wachtgeld of
pensioen.
Toen Reuter gister ex-Koning Prajadhipok
van Siam ta Londen op de hoogte stelde van
de geruchten oveT een complot tegen de re
geering, zeide hij, dat dit het eerste was, wat
hij hierover hoorde. Hij voegde hier even
wel aan toe, dat hij gewoon was ongeveer
iedere week te hooren van complotten en dat
hij derhalve niet verwonderd was.
De reden voor deze voortdurende revolu
tiepogingen in Siam noemt de ex-Koning de
methode van het huidige régime om het vor
men van politieke partijen te verbieden, zoo
dat het volk zijn grieven niet kan uiten. Je
minister-president, gesteund door het leger,
is degene, die Siam werkelijk regeert.
Op de vraag of hij bereid zou zijn weer
koning te worden, zeide Prajadhipok, dat
hieromtrent nog geen stappen bij hem zijn
gedaan.
Engelsch luchtvaart
document gestolen
Uit het privé-kantoor te Hendon, het vlieg
veld der Britsche militaire luchtmacht, is
een geheim document van zeer vertrouwelij-
ken aard verdwenen. Men vermoedt, dat het
gestolen is. Er wordt een onderzoek inge
steld.
De Duitsche minister van Bmnenlandsche
Zaken F riek heeft voor de Rijksdagrede
van H i 11 e r meegedeeld, dat het Duitsche
autarkische vierjarenplan met vier jaar zal
worden verlengd.
Tsjang Kai Sjek
en de communisten
Zij blijven buiten de Kwo Min Tang
De Kwo Min Tang heeft het voorstiel der
communisten, ook lid van de partij te wor
den, verworpen.
In een manifest, dat aan het einde der
vijfde voltallige zitting van het bestuur der
partij is gepubliceerd, wordt o a. gezegd: „Wij
wenschen geen dubbel partylidimaatschap in
de Kwo Min Tang, doch alle Chineezen, wel
ke ook hun politieke overtuiging mag zijn,
zijn welkom, wanneer zij willen deelnemen
het verzet tegen Japan en de beginselen
der Kwo Min Tang aanvaarden".
In het manifest der Kwo Min Tang wordt
nog gezegd, dat de partij den communistischen
eteun in den strijd tegen Japan waardeert,
doch de communisten niet kan toelaten, daar
die wellicht de eenheid in de partij zouden
kunnen ondermijnen.
Verder wordt de instelling van een h<
commissie voor de nationale verdediging
aangekondigd. Deze commissie zal tot taak
hebben de militaire en politieke activiteit
der partij te coördineeren onder leiding van
Tsjang Kai Sjek.
Verder geeft het manifest uiting aan
vaste overtuiging, dat China er in zal slagen
den oorlog te winnen en het land opnieuw
op te bouwen.
Nieuw vluchtelingenkamp
in Engeland
Honderd vakkundige vluchtelingen wer
ken dag en nacht om het uit den oorlogstijd
bekende kamp van Richborough in Kent te
maken tot het grootste vluchtelingencentrum
in Engeland, dat een eigen „parlement", bios
coop en ziekenhuis zal hebben.
Men verwacht, dat het onderdak zal kun
nen verschaffen aan 35.000 vluchtelingen,
waarvan de eersten de volgende week zullen
aankomen. Allen zullen een grondige oplei
ding ontvangen in technische, landbouw-
andere vakken. Het kamp zal per jaar 80.000
pond sterling kosten.
Sneeuw geeft verkeersstagnatie
in Chicago
Ook een treinbotsing
Tijdens een ongekend hevigen sneeuwstorm
zijn in Chicago twee treinen van den lucht-
spoorweg met elkaar in botsing gekomen.
Daarbij zijn twintig mensohen gewond.
Er is in negen uur tijds 30 centimeter
sneeuw gevallen, zoodat trein-, bus- en an
der verkeer onmogelijk geworden is.
De tarwefoeurs kon eerst eenige uren na
den gewonen tijd geopend worden, doordat
de bezoekers niet op tijd aanwezig konden
zijn.
Dieseltreinen voor Indië
De eerste in 1940 in gebruik
Naar reeds eerder gemeld is, overweegt
N.I.S. de invoeri .g van dieselwagens voor
het traject Semarang Soerabaja, alsook voor
de lijnen in de Vorstenlanden. De maximum
snelheid der huidige treinen is bepaald op
75 K.M. per uur, terwijl bij gebruik der Die
sellocs het mogelijk zal zijn op een maximum
100 120 K.M. per uur te rijden. Naas'.
belangrijke verbetering in de rijtuigen,
zullen de nieu .ve Diesels het reizen veraan
genamen doordat de reiziger dan stofvrij zal
zijn, lezen wij in „de Koerier".
De projecten voor deze wagens zijn reeds
gereed, terwijl met de uitvoering daarvan
reeds een begin is gemaakt.
Het ligt in de bedcelinz van de N.I.S. den
eersten Diesel-trein in 1940 eind 1940
gebruik te nemen, waarbij als eerste tra
ject aan de beurt komt de verbinding Sema-
g-Soerabaja. Het zal een bekorting aan
rijtijd geven van pl.m. een uur. Deze eerste
Diesel-trein kan tevens als proef worden be
schouwd voor eventueele wijzigingen of ver
meen aan den bouw, constructie of an
derszins. Successievelijk zullen dan de ande-
orders uitgevoerd worden, zoodat in 1942
de N.I.S. reeds de beschikking zal kunnen
hebben over drie Diesel-treinen, waarvan
één speciaal voor de Vorstenlanden zal zijn.
Roetheensche grens, ligt een dorp met 5S0
inwoners, die geen belastingen behoeven te
betalen en aan geen enkele regeering ver
antwoording schuldig zijn. De meeste dor
pelingen zijn boeren, maar er zijn ook 38
winkeliers, 13 schoenlappers, twee inge
nieurs, oen dokter en een advocaat. Het
hoofd van het dorp is de voormalige win
kelier Jozef Herskovic. Er heerscht
groote bedrijvigheid. Volkomen afhankelijk
hun eigen middelen slagen de b
ners er in, zoo goed en kwaad als het gaat
hun levensonderhoud te voorzien. Hon-
gaarsche en Tsjechoslovaaksche burgers
van over de grens geven hun zooveel moge
lijk werk. Wanneer echter de grenzen defi
nitief zullen zijn vastgesteld, zal een van
de twee landen, die thans weigeren hen op
te nemen, toch wel gedwongen zijn hen als
staatsburgers te aanvaarden.
MAATSCHAPPIJ VOOR
ZUID-AFRIKAANSCHE WAARDEN N.V.
ROTTERDAM
Depotfractiebewijzen
vertegenwoordigende 1/100 rasp. 1/500 aan
deel elk, in een depoteenheid, bestaande uit een
GEMENuD BEZIT van aandeelen In
Zuid-Afrlkaansche ondernemingen,
t.w.
22 Industrieele-ondernemingen en
16 Goudmijnen
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1
HILVERSUM I 187.'.
10.20
BINNENLAND
Het noodwetje inzake de
wilde bussen
Oordeel van de Eerste Kamer
Verschenen is het Voorloopig Verslag, van
de Eerste Kamer over het wetsontwerp tot
aanvulling en wijziging van de afdeelingen
9 en 10 der wet van 29 November 1935 tol
verlaging van de openbare uitgaven.
Verscheidene leden achtten het zeer ge-
wenscht, dat de regeering duidelijk zal om
schrijven, welke beteekenis aan het oor
spronkelijk ingediende en welke aan het na-
nze keulr
.'oor Arbeldoia in de Continu.
.40 Voor de werkloozen, 12.00
Gram.muziek. (Om 12.15 Berichten). 12.30!
Fantasia. 1.00—1.45 VARA-orkest. 2.00 Voor
de vrouw. 3.15 Voor de kinderen. 5.30 Or
gelspel. 6.00 Esmeralda. 6.28 Berichten. 6.30
Causerie: „De practlsche beteekenis va-n de
„helderziendheid". 7.00 VAKA-Kalender.
7.05 Gelukwenschen. 7 10 N.V.V.-praatje,
Bü bel ve>r tellingen. 8.00 Herhaling S.O.S.-
Berlchten. 8.03 Berichten ANP, VARA-Varia.
8.20 Voor schakers. 8 21 Zang met plano-
begeleiding 9.00 Radiotooneel. 10.00 Berich-
HILVERSUM II 41B.5 M. NCRV-Uitzending. 6.30
7.00 Onderwijsfond* voor de Scheepvaart.
8.00 Schriftlezing, meditatie. 8.15 Benchten.j
gram.muziek. (9.30—9.45 Gelukwensohen),
10.30 Morgendienst. 11.00 Gram.muziek.
11.15 Ensemble v. d. Horst. (12.00—12.15 1
UIT OOST- EN WEST-INDIE
De uitbreiding der
luchtvaartafdeeling
Een-en-tachtig monteurs aangekomen
De aankomst van niet minder dan 81 mili
taire monteurs met de mail-vrachtboot „Kota-
Gedeh" Zondagmorgen te Priok is wel een
aanwijzing voor de groote uitbreiding van de
luchtvaart-afdeeling van het Koninklijk
Nederlandsch-Indische leger, lezen wij in het
N. van 23 Januari.
Is het tevoren niet voorgekomen, dat de
L_A. een dergelijke personeelsversterking
beteekenis ineens uit Holland kreeg, ook
ander wapen, de genie, heeft een opmer
kelijke aanvulling gekregen, namelijk twin
tig man.
Voorts was aan boord een sterk aanvul
lingsdetachement voor de infanterie, 52 man.
Aldus vervoerde de „Kota-Gedeh" een
„troepenmacht" van 153 man, onder com
mando van kapitein v. d. Eem, (den beken
den sportsman, die te Batavia in garnizoen
komt), die bijgestaan werd door twee nieuw-
uitgekomen tweede luitenants.
Alle militairen debarkeerden te Priok.
Denzelfden dag werd doorgereisd naar Tji-
mahi en Bandoeng.
GAAT DIENSTPLICHTBESLUIT
VOOR HEEL INDIE GELDEN?
Naar het „Nieuws'' verneemt, heeft het
Legerbestuur bij de Regeering een voorstel
ingediend om het dienstplicht-besluit voor
het geheele grondgebied van Ned.-Inddë te
doen gelden.
Thans is dit besluit sleohts van toepassing
voor Java en Madoera, Sumatra, Bali, Lom
bok en de landschappen Samarinda, Boelon-
gan en Barau.
dien gewijzigde wetsontwerp moet worden
toegekend.
Verscheidene leden zouden hun definitief
oordeel over dit wetsontwerp laten afhangen
van de beantwoording der vraag, of de thans
voorgestelde regeling tijdelijk een voldoende
oplossing zal brengen ter bestrijding van
de met elke orde spottende wil de-autobus
diensten. Andere leden spraken hun voldoe-
ninv uit over het wetsontwerp, zooals het
nu luidt
Eenige leden duchtten, dat de thans ont
worpen regeling nog gelegenheid te over zou
bieden om haar te ontduiken.
Eenige leden maakten de opmerking, dat
het aanvankelijk door de regeering ingedien
de voorstel wel zeer ingrijpend is gewijzigd
gedurende de behandeling ervan in
Tweede Kamer.
DE WIELRIJDERS
Het uit het regiment wielrijders te Den
Bosch te formeeren 2e regiment wielrijders
zal 1 Maart n.s. worden opgericht en gelijk
gemeld te Apeldoorn in garnizoen komen;
het le regiment zal te 's-Hertogenbosch blij
ven.
Officieele berichten
RECHTERLIJKE MACHT
hter ln dearrondlss
te Den Haag. Idem In di
drecht: mr K. Th. Dorama te Leeuwarde
in do arr.-rechtbank to Alkmaar, mr E
van der Loos. te Alkmaar.
ONDERSCHEIDINGEN
Benoemd ls tot Broeder ln de Orde t
Ned. Leeuw, mej. C. M. H. Wilier te Jog.
Verleend Is de eere-medallle, verbonc
de Orde van OrRnje-Nassau, in zilver,
Buter te Nippellnk (gom. Diepenveen)
Diest te Sassenhelm.
VESTING HOLLAND
technlsch-ai
bu
Hollai
verleenl
king
ihtbank te Dor-
bii het bui
s KrUgsschool.
Fa. VAN WIELIK
9 NOORDEINDE DEN HAAG
Telefoon 112246
(Reel.)
8.30
,5 M. VARA-UHzen-
VPIIO. 6.307.00
8 00 Orgelspel (Omj
Gram.muziek. 9.30.
10.00 Morgen wij-;
k. 1.30 Het Neder-
3.001
richten). 1.00 Gra
landsch strükkwli
Chr. Lectuur. 3.35 Zang en plano. 4.15 Gr.-
muaiek. 4.45 Felicitaties. 5.00 Voor jongens
en meisjes. 5.45 Gram.muziek (ca. 6.30 Be
richten). 6.30 Taalles en causerie over het
Binnenaanvarlngsreglement 7.00 Berichten.
7.15 Causerie: „Bouwen aan de volkskracht".
7.30 Gram.muziek. 7.45 Causerie: „Leerbewer-
king". 8.00 Berichten ANP. herhaling SOS-
Berichten. 8.15 Chr. Oratorluinverecniglng
„Con Amore", solisten en het Nederlandsch'
Kamerorkest (9.15—9.40 Causerie: „Mo-zes":
de dienstknecht Gods"). 10 30 Berichten
ANP, 10.35 Gram.muziek. 10.45 Gymnastiek
les. 11.00 Gram muziek. ca. 11.50—12.00
Schriftlezing.
1.20 Orkest.
DROITWICH 1300 M. 12.1
2.00 Declamatie. 3.35 Causerie. 3.50 Orkeü
4 ?0 Vesper. 5.20 Zigeuner-orkest. 6.40 Zaï
7.05 Voor knutselaars. 7 20 Orkest. 8
Actueele causerieën. 8.35 Symphonle-orke
9.50 Concert 10.40 Kwintet. 11.20 Band.
:et. 8.35 Zang.
RULKN 456 M. 11.20 Orkest 12.35 Orkee
Planoduo. 1.30 Concert. 2 50 Kinderkoor.
Mannenkoor. 7.30 Orkest 8.35 Orkest. 9.35
Filmmuz. 10.20 Orkest 11.20 Nachtcon
8.20 Hoorberlchten.
J. H. Oudeni
Invoei
het ki
te Geleen.
enz., A. C.
dir. belastingen enz., F. P,
•plaatst van het kantoor der,
chten en AccUnzen te Dordrecht naar!
der Dir. Belastingen en AccUnzenl
>e ontvanger der dir. belastingen
middelen te
der Dir. belastingen
voegd aan 't hoofd d»
il. te Den Bosch, Is
i toegevoegd aan hel
middelen aldaar.
verplaatst
3 als beheerder van het büpo:
telefoonkantoor te Den Ha;
bü der
Orde van Oranje-Nassau (met de
CONSULAIRE DIENST
Dr ir A. Sevenster, voormalig R(jkslai
t Ridder In de
der le
volg'
res.-luit.-kol. D. .J Couvée vs
rtilleriebrlgade.
gelat
de luit.
kl. R. Stuffken bü den onder-
zeedienst te Willemsoord: do officier van den
marinestoomv.dienst der le kl. J. N. Gons a.b,
H Ms Schorpioen. De off.-vlieger 2e kl. II,
Schaper bü het vliegkamp „De Kooy". De offi
cier van den Marinestoomv.dlenst 2e kl. C. E.
van der ZU1 bü den onderzeedlcnst te Wlllems-
DOOR MARTHA VISSER
Die juffrouw vertelt dezelfde verhalen, die Adriaan ook op
school hoort, maar ze doet het toch ook weer heel anders. Ze
spreekt met een hooge stem, die om de zooveel woorden
pardoes naar beneden valt, om dan direct daarna zoo lang
zaamaan weer op te klauteren. Alles aan de juffrouw is
voorts „hoog": ze zit op een hoogen stoel, de boord van haar
japon staat op tot achter haar ooren en haar „komaf", gezien
het groote landhuis, is ook niet uit te poetsen. Dan kijkt ze
nog voortdurend naar het plafond. Of dit komt door dien
hoogen boord, dan wel verband houdt met de heiligheid van
haar arbeid, is niet uit te maken en wellicht ook niet van
zóóveel gewicht. Van direct belang is alleen, dat ze op die
manier lang niet alles zien kan van wat er alzoo in de klasse
gebeurt. De meester waarschuwt en verbiedt hier en daar dan
wel wat. maar dat helpt niet voldoende. Het vermaan van
den stillen, bescheiden, man, die duidelijk tegen de juffrouw
opziet, maakt niet veel indruk. Maar Adriaan doet nooit mee
aan het gekheid maken onder de vertelling. Niet omdat hij
zoo'n best :o-;j?n is, braver dan de andere kinderen, o heden
peen, doch enkel en alleen, omdat de juffrouw aan wie alles
zoo „hoog" is, hem ongemeen boeit. Leen heeft niets te veel
gezegd: ze vertelt inderdaad prachtig. Alsof ze overal zelf bij
is geweest. En het gekke is. als je goed naar haar luistert,
denk je soms zelf, dat de dingen, die zij vertelt, om je heen
zijn gebeurd. Heb je de scheepjes, waarop de Heere Jezus en
Zijn discipelen gevaren hebben, niet in de Haven van Water
dam zien liggen? Heb je niet meegeholpen ze vast te meren
met een groot, dik touw? En Hijzelf, heeft Hij niet door ie
eigen straten gewandeld, de kinderen aangeraakt en zieke
menschen genezen? Je kent ze, en je weet welke kwalen ze
hadden.
Tegen het dochtertje van Harders uit den sigarenwinkel,
dat de tering had, heeft Hij gezegd: dochtertje, sta op
Maar toch is dat allemaal niet waar. Annetje Harders is gestor
ven en ze blijft dood en Kamp, de tollenaar, is nooit in een
boom geklommen om Hem te zien. Er is allemaal niks van
waar. Maar toch is het mooi, betooverend mooi! Misschien
juist, omdèt het niet waar is. Je kan er dan zooveel fraais om
heen denken als je zelf maar wilt, wat je met iets, dat wèl waar
is, natuurlijk nooit doen mag.
Zoo is de Zondagsschooljuffrouw in feite minder evangelie-
verkondigster dan wel afgezante van Sprookjesland. Tot dat
levensgebied is ze nog het best te rekenen. Wat ze vertelt
heeft niets te maken met wat verhandeld wordt op vaders ge
zelschap en het staat welhaast even ver van wat Adriaan op
de dagschool hoort.
Zoo houdt de Zondagsschool haar eigen plaats in Adriaan's
leven, waarin zij een belangrijke wereld vertegenwoordigt, al
leen niet die der werkelijkheid. Toch mag haar waarde niet te
laag worden aangeslagen. Adriaan lééft immers nog in Sprook
jesland, al begint hij zoo nu en dan al eens een kijkje over
zijn grenzen te nemen.
XII
Zooals op dien eenen, wonderen avond heeft de zwarte en
gel zich nimmermeer aan Adriaan vertoond. Zeker ook daar
door vervaagt de sterke indruk, die de verschijning op hem
gemaakt heeft, vrij snel en blijft slechts een ietwat onbestemde
totaal-indruk. Hij heeft dus ook niet kunnen constateeren, of
ze vleugels had. Of hem werkelijk een engelenverschijning ten
deel is gevallen, heeft hij zoo ook niet met zekerheid kunnen
uitmaken, al blijft het waarschijnlijk, want wie of wat kan zij
anders geweest zijn?
Doch een enkele keer, als er 'weer eens iets haperd met
Vader of met Tante Ditje, of op school en Alriaan zelfs des
avonds in bed de naargeestige gedachten niet kan kwijtraken,
wordt de herinnering aan zijn zwarte engel levendig in den
jongen.'Lang kan hij dan met wijd-open oogen liggep kijken
in de richting van de deurmaar, zooals gezegd, zij her
haalt haar bezoek niet.
Na eenigen tijd doet Adriaan een feitelijk zeer voor de hand
liggende entdekking: hij kan, als dat zoo eens te pas komt,
zich verbeelden, dat zij er weer is Z'n fantasie den teugel la
tend, komt hij zoo als vanzelf van de idee „engel" op iets
anders. Mist hij in zijn leven niet iemand, die voor andere
kinderen schier het symbool is van al wat lieflijk is en goed
en een altijd overvloeiende bron van vertroosting, een moe
der?
Wat kan er dan tégen zijn zoo nu en dan het zoete droom-
beelc te wekken, om daarna, in de illusie van door „moeder"
te zijn gekoesterd, rustig en verzadigd in te slapen?
Tot nog toe heeft hij zijn moeder weinig gemist. Hij heeft
een Tante Ditje en in welk opzicht deze bij een moeder ach
terstaat heeft hij nog niet kunnen doorgronden, immers, ze
houdt het huis schoon, ze kookt, ze wascht, ze naait knoopen
aan je buis, stopt op tijd je kousen en heeft verder van Vader
de opdracht om zoowat onbeperkt over je te regeeren. Doet
dan in andere huisgezinnen de moeder niet net zoo?
Zoo heeft Adriaan deze dingen lang bezien.
Doch nu wordt dit anders, gansch anders.
Hij heeft de waardij van de moeder ontdekt en verstaan, dat
zij verre staat boven alle andere vrouwen.
Een moeder is namelijk iemand, bij wie je terecht kunt als jc
in ellende zit, een moeder luistert naar je en ze gelooft je, ook
begrijpt ze je en ze biedt je overal en altijd haar machtige be
scherming.
Is het wonder, dat nu Adriaan dit weet, zijn gedachten dik
wijls getrokken worden naar haar, die er voor hem toch ook
eenmaal is geweest?
Alles wat Vader zoo nu en dan eens over haar heeft ver
teld, gaa: vorm en gestalte aannemen. Ijverig worden in deze
dagen door het kinderbrein ook de kleinste bijzonderheden bij
eengegaard en verwerkt. Geen enkele wezenlijke herinnering
schijnt hij aan haar te hebben bewaard, maar ze heeft toch
geleefd en zal zeker veel van hem gehouden hebben.
Toen hij vier jaar was, stierf ze. Vader heeft hem dat ver
teld. Ook dat ze nu in den hemel is, bij den HeereMaar...
en nu neemt hij een vervaarlijken sprong, een luchtduikeling
bijna, zou het dan heelmaal onmogelijk zijn
Neen, dat kan niet.
Het kind durft zijn gedachten bijna niet te voltooien. Zóó
stout zijn deze, zóó ingaande tegen alles, wat hij tot nog toe
heeft gehoord en geleerd.
Wordt vervolgd
