Jlfctinr* £eiitóri)r Courant
1 WAT HITLER ZEIDE
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken
RYNBENDE
FIRMA D. KATZ
KUNST IN KERAMIEK
rechtvaardiging en
zekerheid m rei nofr
SbomumtnlBprijsc
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 235 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending530
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j Cl.
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 38936
DINSDAG 31 JANUARI 1939 19e Jaargang
gtrtjertentirprgjen:
Van 1 tot 5 regelsl.l7'/«
Elke regel meer0.22'I»
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels2.30
Elke regel meer0.45
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 40.10
NO. 6614
HET RAADSGEBED
Te Vlaardingen is, zooals onze lezers we-
ten, een voorstel om de gemeenteraadsver
gaderingen weer met gebed te openen bij
meerderheid van stemmen verworpen. Dit is
echter, zooals gemeld werd, meer te wijten
geweest aan de oneenigiheid over de wijze,
waarop dit voorstel aanhangig was gemaakt,
dan aan de overtuiging der meerderheid, dat
een raadsvergadering niet met gebed ge
opend dient te worden. Onder normale om
standigheden zou men misschien op 12
vóór- en 9 tegenstanders kunnen rekenen.
Over de kwestie zelf; over de mogelijk
heid, dat binnenkort een anders voorbereid
voorstel wordt ingediend en over de wen-
6chelijkheid daarvan in deze bepaalde ge
meente, spreken we niet. Wat ons opviel is
de haast, waarmee de roode pers verklaart,
dat zij een hernieuwde poging zeer zou be
treuren.
Men is daar altijd buitengewoon bang voor
godsdienstige vormelijkheden, ontwijaing
van het gebed en aanstoot gevende prak
tijken. Zóó bang, dat men geloof en gods
dienst dan ook liever buitensluit Ja, men
kent zelfs een toenemend aantal werkelijk
godsdienstige lieden „die aan zulk een open
bare vroomheidsbetuiging niet alleen geen
behoefte hebben, docih haar ook als een kren
king hunner religieuze gevoelens beschou
wen, omdat zij in het tepas en te onpas in
roepen van Gods bijstand een vergroving
zien van het Godsbegrip".
Zulke „werkelijk godsdienstige" menschen
hebben aan zoo'n openbaar gebed geen be
hoefte; zij hebben in him morgengebed vol
doende gelegenheid om Gods bijstand in te
roepen voor hun arbeid. Helaas, zoo luidt het
slot, zulk een gezonde vroomheid treft men
ter rechterzijde maar al te sporadisch aan.
„Gezonde vroomheid": wat dat is zal niet
met den keursteen van Gods Woord uitge
maakt worden, doch volgens menschelijk
inzicht En onder gezonde vroomheid ver
staat de roode pers blijkbaar de spotternij,
welke sommige medewerkers zich zoo gaar
ne veroorloven.
Genoeg daarover. Tegen tweeërlei komen
we echter met nadruk op. Allereerst tegen
de meening van die „werkelijk godsdien
stige lieden", die Gods bijstand niet te pas
cn te onpas willen inroepen. Zij noemen
dat een vergroving van het Godsbegrip.
We vermoeden, dat zij hiermede bedoelen:
de gemeentepolitiek is te vulgair om er
Gods Heiligen Naam over aan en uit te
roepen.
Hiertegen moeten we echter met klem op
komen. De Schrift leert ons duidelijk, dat
wij altijd en immer Gods bijstand noooig
hebben. Zeker ook bij de behartiging van
de belangen der gemeenschap. Dan moeten
we ons „diep en steil" afhankelijk weten
van Hem, wiens gezag over alles, ook over
alle gezagsdragers, gaat
Het publieke gebed is echter niet alleen
vragen om bijstand en erkenning van af
hankelijkheid; het is ook lofzegging. God is
groot en Zijn Naam is vermaard over de
geheele aarde. Psalm na psalm leert het
ons: Heilig is de Heere; een Koning der
heerlijkheid.
Daarom luidt ook de eerste bede van het
Onze Vader: „Uw Naam worde geheiligd";
ook in het openbare leven. Ook in de pu
blieke Colleges moet die Naam beleden wor
den. Het is nauwelijks denkbaar, dat in on
ze dagen, nu schier alle politieke partijen
zich als godsdienstig aandienen, verzet kan
rijzen tegen deze belijdenis van het alge
meen Christelijk geloof.
Statenverkiezingen in alle
provincies op 19 April
Naar wij vernemen is het thans zeker,
dat de Statenverkiezingen in a 11 e pro
vincies zullen plaats hebben op Woens
dag 19 April.
Vrouw in vlammen gehuld
ROTTERDAM, 31 Jan. Gisteravond om
kwart over acht geraakten plotseling de
kleeren van de 20-jarige L. Mercey-v. d.
Linden, terwijl zij in haar woning was aan
den Feyenoorddijk, in brand, doordat de
vrouw te dicht bij de gloeiende kachel had
gestaan. In haar vertwijfeling rende de
Vrouw van de eerste naar de tweede etage,
waar de buren getracht hebben de vlam
men te dooven door een deken over haar
heen te gooien. De vrouw had echter geen
geduld en in haar angst holde zij weer
naar beneden, de straat op, waarna zij bij
haar schoonvader, die in pand 63 aan den
zelfden dijk woont, naar binnen liep. Daar
zakte zij ineen en verloor het bewustzijn.
Haar kleeren waren toen reeds totaal ver
brand de vlammen waren door den wind
aangewakkerd de resten werden zoowel
in beide huizen als op straat teruggevon
den. Met zeer ernstige brandwonden over
dekt werd de vrouw per auto van den ge
neeskundigen dienst overgebracht naar het
ziekenhuis aan den Coolsingel, waar zij in
hoogst zorgwekkenden toestand ter verple
ging werd opgenomen. Hedenmorgen was
haar toestand nog steeds zeer ernstig. In de
woning is geen brand ontstaan. Een kindje
van 3 maanden, dat in een wiegje in de
zelfde kamer lag, werd daar ongedeerd
teruggevonden.
PRINSES BEATRIX IN HAAR BOX
Nieuwe aard
schokken in Chili
Autoverkeer wederom
bemoeilijkt
Uit het geteisterde Zuid-Chili worden
nieuwe aardschokken gemeld, terwijl het
ministerie van binnenlandsohe zaken tege
lijkertijd bekend maakt, dat men verwacht,
dat het totale aantal dooden de 50.000 zal
bereiken.
Uit Concepcion wordt officieel bevestigd,
dat om 22.45 uur gister een aardbeving alle
huizen en gebouwen van het stadje CoroneL
waar kolenmijnen zijn, heeft verwoest, ter
wijl de bodem bij Chilian eveneens trilde.
De eerste berichten .naken geen melding
van slachtoffers. Echter weet men, dat de
aardbeving niet onbelangrijk was en men
vreest ten zeerste, dat er nog meer onheil in
de toch reeds zoo moeilijk te bereiken stre
ken is aangericht. Groote spleten in de we
gen maken het autoverkeer zeer moeilijk,
terwijl de spoorwegverbindingen nog steeds
verbroken zijn. Boven lien is het plotseling
hoewel het het droge seizoen is hevig
gaan regenen.
Verder wordt bericht, dat de groote Llaima
vulkaan onheilspellend rommelt.
Inzameling voor de slachtoffers
Er heeft zich hier te lande een comité
gevormd, waarvan de namen der leden nader
bekend zullen worden gemaakt, tot het inza
melen van gelden voor de slachtoffers van
de aardbevingsramp in Chili.
Bijdragen kunnen worden gestort op giro
rekening 1844 van de firma Heldering en
Pierson te Den Haag.
Deze aardige foto van ons heden verjarende Prinsesje, genomen door Z. K. H.
Prins Bernhard, werd beschikbaar gesteld voor het Haagsch Comité voor Volks
feesten, dat ze aan alle Haagsche inrichtingen van onderwijs aanbiedt.
Hitiers rede
Wallstreet belangrijk in herstel
Op de wisselmarkt keert
de rust weer
De rede van Hitler was gematigd van
inhoud en leidde gister op de New-
Yorksche beurs tot de opvatting, dat
de soherpe koersdaling van de afgeloopen
w eek niet gerechtvaardigd was. Bij opening
bestond er niet veel animo om zaken te
doen. Men wilde eerst die rede van Hitler
afwachten. Intusschen bleek de stemming
reeds veel verbeterd te zijn. De aanvanke
lijke stijgingen tot 1 punt konden althans
goed gehandhaafd blijven.
Langzaam aan zette de verbeterde ten
dens door onder leiding van staalfondsen.
De handel bleef echter kalm. Volgens het
American Steel Institute werkt de staal-
incfustrie thans op 52.8 pet. van de capaci
teit. zoodat de bedrijvigheid in de afge
loopen week iets gestegen is. Automobiel
fondsen ondergingen den gunstigen invloed
van berichten uit Detroit, dat de verfcoopen
van nieuwe auto's toenemen.
De handel werd nu ook levendiger, voor
al toen het eerste deel van Hitlers rede be
kend werd. Men beschouwde deze ais zeer
gematigde, zoodat laatbeuns groote aankoo-
pen werken gedaan en de omzet flink toe
nam. De beurs sloot op de hoogste punten
an den dag ongeveer 3 punten hooger.
De gulden vaster
Op de Am6terdamsche wissel
markt is de invloed van de vrees voor
wat Hitiers rede brengen zou, duidelijk te
bemerken geweest De gulden lag de laat
ste dagen flauw in de markt en er vond
voortdurende kapitaalvlucht plaats uit on6
land. Intusschen is wel gebleken, dat er
voor deze vrees weinig of geen aanleiding
bestond. Men mocht wenschen, dat men in
de groote democratieën eens wat meer het
hoofd koel hield en zich wat minder zenuw
achtig toonde. Tegenover de dictatoriale
staten zou men dan moreel ook heel wat
sterker staan. Uit het gister gepubliceerde
staatje van de koersen der voornaamste
buitcnlandsche valuta heeft ipen kunnen
zien, hoe het Nederlandsche Egalisatie
fonds de laatste dagen voortdurend heeft
moeten intervenieeren op de markt, hetgeen
niet belette dat de koers van afgifte voort
durend moest worden verhoogd. De dollar
kwam zoodoende op 1.86 en het pond op
f 8.7334 4 8.73%.
In den namiddag begonnen geruchten te
circuleeren, dat Hitiers rede gematigd zou
zijn. Op welfke gronden dJeze meerling be
rustte, was niet duidellijk, doch een feit
is, dat de koersen een reactie vertoonden
De vraag naar vreemde valuta bleek een
belangrijke vermindering te hebben onder
gaan en maakte zelf6 plaats voor een ver
koopdruk op de wisselmarkt, waar ponden
volle twee punten reageerden tot om en
nabij 8.70% en die dollar terugliep tot 1.86
4 1.86%.
De Belga liep in sympathie hiermede te
rug tot 31.46 4 31.48 en de Zwitsersche franc
tot 42.00 4 42.05. Ook de reichemark werd
lager genoemd dan gistermorgen tw. op
74.60 4 74.80.
Het koersverloop hedenmorgen
Op de Amsterdamsche wisselmarkt was
do gulden vanmorgen belangrijk in herstel.
Bij de opening (10.15 uur) stelde de koers
van het pond sterling zich op 8.64% en de
dollar op f 1.84%. De Mark gold f 74.15 en
de Fransche franc 4.88%. De Belga werd
vernomen op 31.15 en de Zwitsersche franc
op 41.72%.
Uit deze koereen blijkt e»en aannemelijke
ontspanning. Een gevoel van opluchting
heeft zich blijkbaar van het publiek meester
gemaakt
De vaart op Spanje hervat
Naar de „Tel." verneemt, zal de Konin
klijke Nederlandsche Stoomboot Maatschap
pij den dienst van Amsterdam en Rotter
dam op Zuid- en Oost-Spanje hervatten.
De eerstvolgende afvaart naar Cadix, Ma
laga, Tarragona en Barcelona is, onvoor
ziene omstandigheden voorbehouden en
afhankelijk van ladingsaanbod, vastgesteld
op 15 Februfyi a s. van Amsterdam en 17
Februari van Rotterdam.
Gedurende ongeveer twee jaar heeft de
dienst der K.N.S.M. op Spanje stilgelegen.
Sinds een halfjaar werd een beperkte vaart,
éénmaal per maand, op de havens in Noord-
Spanje onderhouden.
De grensbewaking
DEN HAAG, 31 Januari. De Minister van
Justitie heeft aangewezen als ambtenaren,
belast met het opsporen van de feiten, straf
baar gesteld bij de wet van 10 Januari 1920
houdende nadere voorzieningen betreffende
de grensbewaking, het personeel van
het wapen der Kon. Marechaussee, voor zoo
ver dit niet reeds uit hoofde van art. 141 van
het wetboek van strafvordering algemeene
opsporingsbevoegdheid bezit
Kleinhandelaren In aardappelen,
groenten en fruit
ROTTERDAM, 31 Januari. De bond van
kleinhandelaren in aardappelen, groenten en
fruit heeft in een adres aan den minister
van Binnenlandsohe Zaken een dringend
beroep gedaan op spoedige hulp van de
overheid. De nood in vele gezinnen van den
kleinhandel in bovenvermelde branche ls,
Goor allerlei buitengewone omstandighe
den. als het uitblijven van Spaansch fruit
hooge aardappelprijzen, het mislukken \an
den oogst van het zachte fruit, zoo hoog, dat
vele kleinhandelaren in de moeilijkste om
standigheden verkeeren.
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN
UTRECHT, 31 Januari. De heer J. A. N.
Gadella, onderstationschef 2e kl. te Utrecht,
is met ingang van 1 Februari 1939 benoemd
tot hoofdcontroleur te Utrecht hgb.
DUITSCHLAND
EN NEDERLAND
„Verheugende
betrekkingen",
zegt Hitier
In zijn Rijksdagrede heeft H i 11 e r
tweemalen Nederland genoemd,
beide keeren toen hy dingen van
breeder verband aanstipte.
De bewering, too zeide hij, dat het
nationaal-socialistische Duitschland
binnenkort Noord- of Zuid-Amerika,
Australië, China of zelfs Neder
land zou aanvallen of annexeeren,
en wel omdat men daar andere re-
geeringsstelsels heeft, zou slechts
aangevuld kunnen worden door de
profetie, dat wij vervolgens het plan
zouden hebben, dadelijk tot bezetting
van de volle maan over te gaan.
De tweede, ons land rakende uit-
Duitschland verheugt zich er over,
dat ook in het Westen, Zuiden en
Noorden vreedzame staten liggen en
dat het met die landen tot rust geko
men grenzen heeft. Onze betrekkin
gen met de staten in het Westen en
Noorden, België, Nederland
Noorwegen, Zweden, Denemarken en
de Oostzeestaten zijn verheugend en
ook de volken in die staten hebben
een afkeer van den eeuwigen oorlogs
druk en schijnen zich meer terug te
trekken van de frozen van den Vol
kenbond. Niemand kan hen méér als
vrienden waardeeren dan Duitsch
land.
lan
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen
Tegen den Rotterdamschen notaris M. is
door het Haagsche Hof drie jaar ge
vangenisstraf geëischt.
De deviezenkwestie aan de grens.
Kromhout gaat vliegtuigmotoren bouwen.
Op de Amerikaansche beurzen is ee.:
belangrijk herstel ingetreden in verband
met den gematigden inhoud van Hitiers
rede. De gulden was vanmorgen belang
rijk in herstel.
Hitiers rijksdagrede in de Kroll-Opera.
In Catalonië bieden de republikeinen
vernieuwd verzet.
In Chili is opnieuw een aardbeving ge
voeld.
In zijn rede voor den Groot - Duitschen Rijksdag heeft
Adolf Hitler naar voren gebracht, dat hij in een lang-
durigen vrede gelooft, en dat geen enkel volk door
Duitschland bedreigd wordt.
Langdurig stond de Führer stil bij hel vraagstuk der
koloniën; hij handhaafde daarbij den eisch van teruggave
van Duitschlands oude bezittingen.
Wat de economische politiek van het Derde Rijk betreft
stelde hij vast, dat Duitschland gedwongen is zijn export
steeds hooger op te voeren, omdat het alleen op deze
wijze in de voedselvoorziening zijner bevolking kan voorzien.
Scherp keerde de spreker zich tegen de Joden, wien hij
de onrust in de wereld verweet, en tegen het denkbeeld,
dat er in Duitschland kerkvervolging zou heerschen, maar
pogingen van geestelijken tot vernietiging van den staat
konden niet worden geduld.
Wat de buitenlandsche politiek aanging onderstreepte Hitier
met nadruk de Duitsch Italiaansche solidariteit; bij een oor
log zou Italië het bevriende Duitschland naast zich vinden.
Ten opzichte van de Vereenigde Staten stelde hij vast,
dat Duitschland ook met deze in vrede wil leven, doch
dat het zich anti-fascistische films en radio-uitzendingen niet
langer zal laten welgevallen.
DROOG WEER MET WAT VORST
Voor Noordholland, Fries-
a n d, Groningen, Drente en
Overijsel: des nachts lichte vorst,
temperatuur om het vriespunt overdag,
tijdelijk toenemende bewolking, droog
weer, zwakke veranderlijke wind.
Voor de overige provincies:
des nachts lichte vorst, temperatuur om
het vriespunt overdag, gedeeltelijk be
wolkt, droog weer, zwakke tot matige
oostelijke wind.
BAROMETERSTAN
Stand vanmorgen half twaalf 766.3.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 0 C.
FIETSERS LICHT OP
1 Febr. Van 'sav. 5.13 u. tot 'smorg. 7.13 1
Uit de Haagsche
Raadzaal
's-Gravenhage, 30 Jan.
In de raadsvergadering van 12 Dec.
1938 hadden B. en W. de voordracht
betreffende de benoeming van leden
van de vakcoinmissie voor de vakafdee-
ling voor verplegenden aan de arbeids
beurs terug gekregen om ter zake van
de leden-werknemers nader overleg te
plegen met de organisaties, waarin ver
plegenden zijn georganiseerd.
B. en W. hebben volstaan met het schrij
ven van een simpel briefje, waarin namen
van candidaten werden gevraagd. Dat was
voor een soc.-dem. wethouder een vreemde
vorm van overleg en nog vreemder was
het dat wethouder Buurman de drie op de
eerste plaatsen voorgedragenen alle drie
ongeorganiseerden ijverig verdedigde.
Zijn fractie was het daarmee niet eens en
beval de b's op de voordracht aan. Mr Je
Vries toonde zich ook weinig ingenomen
met dit tekort aan respect voor de vakorga
nisaties en voelde er daarom voor om dit
maal de a's van B. en W. te passeeren
Hetgeen geschiedde. De drie onder b vooi-
gedragencn voor lid-werknemer weiden gv
kozen. Daaronder was ook Zuster Dijkers
van de christelijke organisatie; ze verwierf
zelfs 25 van de stemmen. 3 meer dan haar
■n ede-gekozenen.
Het was een geioelig lesje voor het col
lege, en met name ook voor den soc.-dein.
wethouder Buurman.
Als de heer de Vries eens ln zijn plaats
geweest was! Wat zou er dan een on
uit den rooden hoek zijn losgebarsten!
De rest van den middag is vrijwel doo
de heeren v. Kesteren en v. Beresteyn ir
beslag genomen en bedorven door hun ein
deloos verzet vooral tegen de bebouwing»
verordening voor 't Voorhout en omgevinj
Ten slotte bleek, dat ze nog slechts éói
man achter zich hadden bij hun spartelir
gen. Het is niet zeer behoorlijk op zulk eei
onbescheiden wijze den Raad urenlang op
te houden en andere leden te belemmeren
zoo niet hun zakelijke punten ter sprake
te brengen, dan toch de bespreking
in 't gedrang te brengen.
Motorrijder gevallen
en ernstig gewond
DEN HAAG, 31 Januari. Onder het viaduct
van de Troclstrakade is de 26-jarige A. G. M.
T. uit Rijswijk gisteravond van zijn motor
gevallen. De geneeskundige dienst vervoer
de het slachtoffer, óat een schedel basisfrac
tuur kreeg naar het gemeentelijk ziekenhuLs
aan den Zuidwal. Gisteravond laat was
's mans toestand nog zeer ernstig. Hij was
nog bewusteloos.
CHR. WERKGEVERS VERGADEREN
s-GRAVENHAGE, 31 Januari. Op Vrijdag
10 Februari a.s. 8 uur n.m wordt een
combineerde vergadering gehouden van
Rijnlandsche Haagsche cn Rotterdam-
Werkgoversclubs in hotel Terminus, Den
Haag. De heer J. Wilschut, lid van den
Economischen Raad, zal spreken over het
onderwerp „Onze Handelspolitiek".
IK snak ER NAAR
„BLAUFRIES"
AMSTERDAM
ROTTERDAM
OPSLAG - EXPEDITIE -CONTROLE
HET ADRES voor:
VAKKUNDIG VERTROUWENSWERK l
VRAAGT TARIEVEN I
(Reel.)
Spoorstraat 33/37, Dieren, Tel. 4202
DOORLOOPENDE TENTOONSTELLING
VAN 17e EEUWSCHE OUD-HOLLAND-
SCHE MEESTERWERKEN, ITALIAAN-
SCHE en VLAAMSCHB PRIMITIEVEN.
Dagelijks geopend van 96 uur.
(Reel)
BETER AARDEWERK
Dat is BROUWER'S AARDEWERK
Ta ru"£im,k *n b"d*
N.V. BROUWER'S AARDEWERK
TELEF. LEIDEN 2204
(Reel.)
.VREDELUST" -
VERSCHENEN bij:
N.V. DRUKKERIJ en UITGEVERS MIJ.
v.h. KEMINK EN ZOON
Over den Dom, Domplein 2, UTRECHT.
Dr. H. J. Jager:
Prijs ingenaaid f 3.75
Verkrijgbaar bij de Uitgevers en bij den
(Reel).
