21 i nunc ^cihsdjc (üuurattt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken Aan het jarige Prinsesje I ?oftW,-y I De Spaansche burgeroorlog blom abormtmcntsprijS: Per kwartaal in Leiden en in ptaatsen waar een agentschap gevestigd is 235 Franco per post 2.35 portokosten Per weekq.18 Voor het Buitenland bij wekelijkse!® zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/a cl. N°. 6613 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 MAANDAG 30 JANUARI 1939 19e Jaargang 3Crt)rrtentitprij?en: Van I tot 5 regelsI.17'/j Elke regel meer0.22'/» Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer0.45 Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend0,10 Foto F. Zicgler, Deo Hoog DE JONGSTE FOTO VAN H. K. H. PRINSES BEATRIX WILHELMINA ARMGARD DIE MORGEN HAAR EERSTEN VERJAARDAG VIERT MOREELE EN GEESTELIJKE HERBEWAPENING Wederom twee oproepingen 's-GRAVENHAGE, 30 Jan. Mr. S. j. R. de Monchy, burgemeester van. 's-Graven- hage, heeft den volgenden oproep tot de bur gerij gericht: H. M. onze geëerbiedigde Koningin heeft in Haar rede voor de radio Vrijdag ens allen opgewekt de gedachte der geestelijke en inoreele herbewapening daadwerklijk toe te Laat ons, als burgerij van 's-Gravenhage, aan deze Koninklijke roepstem gehoor geven. Laten wij toonen het Koninklijke woord ver staan ie hébhen en laten wij gezamenlijk een nieuwe krachtsinspanning wagen ora ten minste in een bepaalden nood geheel te voorzien. In vele gezinnen blijft nog be hoefte aan dekking en ligging: aan ledikan ten, matrassen, beddegoed, dekens b'ijftnog gebrek. Laat de burgerij in antwoord op de aansporing van de eerste ingezetene van deze stad een bedrag bijeenbrengen, waaruit in hoofdzaak deze nood kan worden .gele nigd door een commissie van ingezetenen, die ik doende iben daartoe aan te zoeKen. Ik wek reeds thans de burgerij op gelden ter beschikking van deze commissie te stellen voor storting of overschrijving op giroreke ning no. 8822 ten name van de Haagsche commissie: „De Koninklijke Roepstem". iNaar aanleiding van de door H. M. de Ko ningin uitgesproken radiorede en meer in het bijzonder als antwoord op de woorden: „Ik weet, dat de wil tot opbouw, uitgaan de boven alle verdeeldheid, bij zeer veten aanwezig is. „Ik zou dezen allen willen vragen voor te gaan en vooraan te gaan bij 't te verrichten werk in groot verband en nationalen zin, teneinde metterdaad, en met hun bezieling en voortvarendheid, het bewijs te leveren, dat dit moet en kan!", richten de eere voorzitter en leden van den Raad van Bij stand van de Stichting „Nationaal Centrum" zich tot het Nederlandsche volk. Het doel der Stichting is het bevorderen der natio nale gedaohte in den ruimsten zin des woords en de samenbinding van op natio nalen grondslag staande organisaties in den lande, waarmede federatief wordt samen gewerkt tot bereiking van het beoogde doel. Onder „nationale gedachte" wordt meer bijzonder verstaan de saamhoorigheid van de bevolking van Nederland en de hand haring van hare vrijheden op godsdienstig en politiek gebied. Zij staat op godsdiensti- gen grondslag, waarin de erkenning ligt op gesloten van God Almachtig, als bron van allo gezag en houdt zich buiten elk politiek Verband. Teneinde tot de door HM. de Koningin zoo Vurig gewenschte eenheid te geraken, wordt een dringend beroep gedaan op de besturen van organisaties, vereenigingen en bonden, die instemmen met grondslag en doelstel ling van „Nationaal Centrum", zich zoo spoedig mogelijk in verbinding te stellen met het secretariaat, Huize „Schoonoord" te Zeist, om tot federatief samenwerken te komen. De eerste onderteekenaar van het commu- hiquó, dat wij ontvingen, is Jhr. Mr. F. Bee- laorts van Blokland, Minister van Staat, vice-president van den Raad van State. Prinselijk Paar op avondfeest 's-GRAVENHAGE, 28 Januari. De graaf en gravin L. van Limburg Stirum van Noord- wijk hebben heden in hotel des Indes een groot avondfeest gegeven. Tot de talrijke ge- noodigden behoorden Prinses Juliana en Prins Bernhard, Boodschap van de Nederlandsche Jeugdorganisaties Wij willen vasthouden heiligste goederen aan de hoogste en De volgende boodschap zullen de Nederlandsche Jeugdorganisaties aan H.K.H. Prinses Beatrix op haar eersten verjaardag aanbieden: Op dezen dag, waarop het geheele Nederlandsche volk vol vreugde den eersten verjaardag van H.K.H. Prinses Beatrix mag vieren, willen de onder staande jeugdorganisaties gezamenlijk op deze wijze hun gevoelens tot uitdruk king brengen. In de eerste plaats bieden wij onze Prinses, de hoop van ons Vaderland, Hare Koninklijke Ouders en Hare Ko ninklijke Grootmoeder, onze eerbiedige gelukwenschen aan bij het ingaan van Haar tweede levensjaar. Mogen ook in komende jaren, evenals tot dusver, voorspoed en gezondheid Haar deel zijn, zoodat wij Haar in ongestoord geluk mogen zien opgroeien, als draagster van de groote tradities van Haar Huis. Op dezen vreugdedag, willen wij bo vendien, als zonen en dochteren van een klein volk, onze stemmen verhef fen en in donkere tijden getuigen van onze vastberadenheid om de tradities van vrijheid en verdraagzaamheid, waardoor ons volk de eeuwen door ge- eerd werd, naar ons beste vermogen mee te helpen hooghouden. Diep onder den indruk van de dreigende vernieti ging van eeuwenoude waarden willen wij ons aangorden om ter wille van ge rechtigheid en trouwmoedig te blijven streven naar broederschap en naasten liefde. H.M. de Koningin, de Grootmoeder van onze jarige Prinses, sprak op 31 Augustus jl. in het bijzonder tot de jongeren, dat zij vertrouwen had in de bereidwilligheid, den ernst en geest drift die het jongere geslacht bezielen voor de groote taak die het wacht. Deze woorden willen wij in ons hart schrijven. Getrouw aan dezen oproep die opnieuw tot ons allen kwam in de woorden door Hare Majesteit op 27 Januari jl. gesproken willen wij vast houden aan de hoogste en heiligste goederen, die door de eeuwen heen het onvervreemdbaar eigendom van ons volk zijn geweest en een hechten bodem waarop een betere toekomst kan verrijzen. Wij willen, met onze ja rige Prinses, deze goederen als ons erf deel bewaren! Amsterdamsche Maatschappij voor Jongemannen. Arbeiders Jeugdcentrale. Bond voor Gereformeerde Jeugd organisatie. Centraal Instituut voor Christelijk Socialen Arbeid. Federatie van Christelijke Jeugd- centrales. Federatie van Chr. Vereenigingen van en voor Vrouwen en Meisjes. Federatie van Christelijk-historische Jongeren-groepen. Jeugdluchtvaartorganisatie van de K.N.V.V.L. Jongelieden Christen Geheel-Onthou- dersbond. Leger des Heils, Jeugddepar temen t. Nationaal Jongeren Verbond. N.C.J.G.O.V. „De Schakel". Nederl. Christen-Studenten Vereen. Nederlandsche Kinderbond. Nederlandsche Luthersche Jongelings- bond. Nederlandsche Luthersche Meisjes- bond. Nederlandsche Unie van Speeltuin- organisaties. Ons Huis. Reinilda-Stichting. School voor Maatschappelijk Werk. Vereeniging Beis Jisroeil. Vereen. „Ernst, Nut, Ontspanning". Vrijzinnige Christelijke Jeugdcentrale, geen extra trein voor de duitsche dienstboden Het plan om morgen een extra trein voor de Duitsche dienstboden, die naar Duitsch- land terugkeeren, te laten rijden, zal we gens onvoldoende animo geen doorgang hebben. De meeste meisjes geven er de voorkeur aan, op eigen gelegenheid te rei zen. uitzending rede hitler Zoodra de rede, welke H i 11 e r heden avond in den Duitschen Rijksdag houdt, ge ëindigd zal zijn, zal in een extra-uitzen ding van nieuwsberichten door .het A.N.P. voor de N.C.R.V. en de V.A.R.A., over beide zenders derhalve, een samenvatting van de belangrijkste gedeelten dezer rede worden gegeven. V I W.B DE BEER, Aol770 AM/TERDAM. Staatsraad M. R. H. A. M. Romme f DEN HAAG, 30 Jan. Gisteren is te zijnen huize hier ter stede in den ouderdom van 76 jaar overleden, mr R. H. A. M. Romme, oud-lid van den Raad van State. Mr. R. H. A. M. Romme werd geboren te Oosterhout op 8 Juli 1862. Het lager onder wijs ontving hij te Oosterhout en op de kost school „Ruwenberg" te SL Michiels-gestel. Daarna bezocht hij het Gymnasium te 's-Hertogenbosch en studeerde rechtsweten schappen aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Op 28 Maart promoveerde hij aldaar op een proefschrift, getiteld „Verlating van hulp behoevenden". Na eerst een paar jaar werkzaam te zijn geweest in de advocatuur te 's-Hertogcn- bosch. werd hij in 1887 adjunct-commies aan de Provinciale Griffie van Noord-Brabant. Daarna kwam hij bij de rechterlijke macht en wel eerst van 1890 tot 1S98 als kanton rechter te Oirschot. Van 1898 tot 1902 was hij rechter in de rechtbank te Roermond; van 1902 tot 1907. rechter te s-Gravenhage, waarna hij van 1907 tot 1912 raadsheer was bij het gerechtshof te Amsterdam. Vice- president van dat college was hij van 1912 tot 1923. In dat jaar werd hij op 20 October be; noemd tot lid van den Raad van State. Hij werd in 1910 curator der Universiteit te Amsterdam en in 1918 lid der commissie, bedoeld in art. 201 der hooger onderwijswet. In 1937 werd Mr. Romme als lid van den Raad van State opgevolgd door Prof. Dr. P. J. M. Aalberse. Sedert Augustus 1922 was de overledene ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw. Hij was verder commandeur in de orde van Oranje-Nassaiu en ridder in de orde van den H. Gregorius de Groote. duitsche ballon gedaald te maasbree M1AASBREE, 30 Januari. Gisterochtend omstreeks 12 uur is te Maasbree 'Lij V e n 1 o een Duitsche ludhtballon, genaamd „Stadt Velbert", welke te 10.20 uur te Dusseldorf was opgestegen, geland. In het schuitje za ten een dame en vier heeren. De vier heeren bleken lid te zijn van een burger-luchtvaart- vereeniging. Zij droegen evenwel de uniform van de Duitsche luchtmacht Bij het dalen is het schuitje omgeslagen, met het gevolg, dat de inzittenden over den grond rolden, zonder evenwel ernstig letsel op te loopen. Nadat de burgemeester een onderzoek had ingesteld, werd de ballon vrijgegeven en met een vrachtauto naar Duitschland terugge bracht Rechtsche troepenlanding in Portbou? Massale vlucht van Catalanen naar Frankrijk Ook generaals nemen de wijk Volgens te Perpignan ontvangen berich ten zouden te Portbou, de laatste stad in Spanje voor de Fransche grens, nationalis tische troepen ontscheept zijn. Zij zouden op trawlers zijn aangevoerd. Andere berich ten melden, dat te Rosas, dat meer Zuide lijk gelegen is, nationalistische troepen aan wal zijn gegaan. Het Spaansche republikeinsche consu laat alhier, spreekt deze berichten even wel tegen. De vloot van de republikei nen zou op het oogeroblik voor Rosas zijn geconcentreerd. Terwijl de opmarsch der rechtschen in 't nog republikeinsche deel van Catalonië voortduurt de troepen van Franco heb ben thans Granollers bezet verdringen zich op de wegen, die naar Frankrijk leiden, de vluchtelingen, wier aantal steeds toe neemt Hoewel het onmogelijk is het aantal te ramen van deze mensehen, schijnt men toch veilig te kunnen aannemen, dat er meer dan een half millioen vluchtelingen onderweg naar de Fransche grens zijn. Onder de vluchtelingen bevonden zich vele officieren en vakvereenigingsleiders. Een hunner was niemand minder dan gene raal A s c e n s i o, die tot de bekwaamste aanvoerders van het republikeinsche leger gerekend werd. Zijn paspoort bleek in orde en hij mocht de grens passeeren. Ascensio verklaarde, dat hij hij vrienden op bezoek Ring. De oud-premier Largo Caballero is met twee dochters en een schoondochter ie Cerbère aangekomen. Op een vraag van de journalisten, wat hij van plan was te gaan doen, antwoordde Caballero: „Hoe kan ik u dat zeggen? Ik weet zelfs niet waar ik heen ga. Perpignan of Parijs? De moed ontbreekt me om een beslissing te nemen". Del V a y o reist af en aan tusschcn Figueras en Perpignan en staat in voort durend contact met Parijs en Londen. Wat hij dan bespreekt, i9 natuurlijk niet bekend. Hij heeft echter aan. den commandant van de Fransche garde mobile te Perpignan ver klaard, dat afdeelingen van het republikein sche leger zullen trachten de nationalisten de bergen bij Solsona en Berga tegen te houden. Deze troepen hebben wel is waar niet de beschikking over artillerie, maar wel beschikken zij over automatische wa penen. De vluchtelingen verklaren, dat de repu blikeinsche regeering aanvankelijk gepoogd heeft controle uit te oefenen op de massa's, die naar de grens trokken. Zij heeft echter ingezien, dat dit een hopeloos pogen is en laat thans iedereen zijn gang gaan. De meeste vluchtenden hebben niet gegeten sedert zij de wijk namen uit Barcelona. Zaterdagavond werden brooden uitgedeeld, die op twee vrachtauto's aangevoerd waren, doch slechts enkelen onder de duizenden en en duizenden konden er hun honger mee stillen. Te Puigeerda is, naar Reuter bericht, "de voedselvoorraad volkomen verbruikt. De extremisten zouden hier, naar mededeelin gen der vluchtelingen, de macht in handen hebben. Er zijn gevechten met de politie ge leverd en deze laatste schijnt hierbij het onderspit te hebben gedolven. De comman dant heeft de wijk naar Frankrijk genomen. Verder moet het gemeentebestuur van La Junquera zijn post verlaten hebben op on bevestigde geruchten, dat Del Vayo eenige detachementen naar hot grensgebied gezon den had om te verhinderen, dat soldaten en functionarissen naar Frankrijk zouden vluchten. Te Cerbère is een convooi vrachtauto's aangekomen, met vierhonderd zwaargewon den slachtoffers van luchtbombardemen ten meerendeels en afkomstig uit de zie kenhuizen van Gerona. die men schijnt te hebben ontruimd. Te Burgos is een trein met vijfhonderd Spaansche vluchtelingen aangekomen, die hij Cerbère de Spaansche grens waren gepasseerd. Het waren hoofd zakelijke vrouwen en kinderen, alsmede een dertigtal gewonde militiemannen. Te Port Vcndres zijn 23 schuiten met uitgeweken Spanjaarden binnengeloopen. Een te Gerona gepubliceerd republikeinsch communiqué meldt nog, dat de regeerings- troepen in de sectoren Solsona, Manresa en Mataro stand houden tegen de nationalisti sche aanvallen; en de republikeinsche vlieg tuigen opereeren doeltreffend tegen de vlootconcentraties van generaal Franco. De Havas-corrcspondent te Barcelona seint dat men in nationalistische kringen van oor deel is, dat de republikeinen ongeveer hon derdduizend man verloren hebben sedert 't begin van het Catalaansohe offensief. Daar bij zijn inbegrepen de 68.400 man, die vol gens de officieele gegevens gevangen werden genomen. Hulp voor lijdende bevolking Te Londen hebben vooraanstaande perso nen uit de meest verschillende kringen een oproep tot de bevolking van de Britsche hoofdstad gericht om 50.000 Spaansche kin deren te adopteeren. Zij geven uiting aan hun diepe bezorgdheid over het lijden van de burgerbevolking en met name van de kinderen. Zij doen een beroep op de Engel- schen om zij het ook geringe finan- cieele bijdragen te leveren, waarmede wel licht het leven van tal van zieke en zwakke kinderen gered kan worden. De Britsche gezant bij de Spaansehe regee- ring, Stevenson, zal zich te Port Ven- dres vestigen. Hodgson, de Engelsche Een gendarme in het Fransche grens- plaatsje Perthus. waar vele Spaansche vluchtelingen na den val van Barce lona een toevlucht zochten, biedt aan een uitgewekene voedsel aan. agent te Burgos, die om gezondheidsredenen geruimen tijd met verlof is geweest, zal einde dezer week op zijn post terugkeeren. In de Vereenigde Staten heeft o.a. de minister van Binnenl. Zaken, I c k e s, een beroep op het Amerikaansche volk gedaan om bij te dragen in den aankoop van klee ding en levensmiddelen voor vrouwen en kinderen in het republikeinsche Spanje. Massachusetts, MarCormack, heeft een brief assachusetts, MacCormark, heeft een brief aan Cordell Huil gezonden, waarin bil kenning bepleit van generaal Franco, '„die thans door de meerderheid van het Spaan sche volk aanvaard is". VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWEE bladc i Een boodschap van de Nederlandsche jeugd aan Prinses Beatri?. Van verschillende zijden worden oproe - pingen tot moreéle en geestelijke herbewa pening tot het Nederlandsche volk gerichr. De A.R. candidatenlijsten voor Noord- Holland en Zuid-Holland Het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer inzake het noodwetje voor de wilde bussen. Chamberlains radio-rede over een vrede door vergelijk. Groote vluchtelingenstroom van Cata lanen naar de Fransche grens. Chileensche aardbeving een der zwaarste wereldrampen van alle tijden. De reconstructie van Chamberlains kabinet. VANNACHT LICHTE VORST Voor Friesland, Groningen, Drente en Over ij se 1: lichte vorst des nachts, temperatuur om het vriespunt overdag, gedeeltelijk bewolkt, droog weer,: zwakke veranderlijke wind. Voor de overige provincies: lichte vorst des nachts, temperatuur om het vriespunt overdag, gedeeltelijk be wolkt, droog weer, matige tot zwakke oostelijke wind. barometerstand Stand vanmorgen Half twaalf 765,0. thermometerstand Stand vanmorgen half twaalf 1,2 C. fietsers licht op 31 Jan. Van sav. 5.11 tL tot '6morg. 7,14 4 w BANDEN ^terdam den haag tel. 28000 tel. 770038 •ipe» «ond En ok U dóór Set be* w9t Kebben. doft-cegtU oU EEN RAADSELACHTIGE VERDWIJNING Voorzitter van de C.S.P. in Indië, de heer De Raad, vermist UTRECHT, 30 Jan. Sinds 14 Januari wordt alhier vermist de heer P. de Raad, met verlof uit Indië hier te lande vertoe vende. De heer De Raad is lid van den Volksraad en voorzitter van de Chr. Staats partij in Indië. Hoewel wij van deze ver missing reeds enkele dagen op de hoogte waren, zijn wij niet tot publicatie overge gaan, ingevolge den wensch van de familie. Thans is echter zijn opsporing per radio verzocht. Men tast volkomen in het duister omtrent de oorzaak van deze verdwijning, De heer De Raad zou binnenkort weer naar Indië vertrekken. chineesche piraten overvallen duitsch schip Het Duitsche schin „Hansi" is in de mon ding van den Jangtse voor den tweed-m keer binnen een maand door Chineesche zeeroovers overvallen. De aanval geschied de op het oogenblik, dat het schip levens middelen voor Sjanghai aan boord nam, Een Japansch patrouille-vaartuig nam go jonken van de zeeroovers onder vuur. Na een kort gevecht namen de piraten de vlucht met een buit ter waarde van enkele duizenden dollars.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1