De komende belastingwetgeving
nog in het duister
DONDERDAG 26 JANUARI 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Wapenveld (toez.), J. W.
v. d. Linden te Kootwijkerbroefc.
CHR. GERiEF. KERK
GEREF. GEM.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
De. C. Vlasblom van Wapenvefld deed
Zondag j.l. zijn intrede bdj de Ned. Heriv.
Gemeente te Wapserveen met een predikatie
over Jer. 21 8, na te zijn bevestigd door
J. de Lange van Wilsum, die tot teköt
had Luc. 14 23b.
Na te zijn bevestigd door Ds J. H. Grolle
van Utrecht met een predikatie over 2 Car.
13 8, deed cand. G. J. van Amdel
Utrecht zrijn intrede bij de Ned. Hervn. Ge
meente te Oosterzee; de intreetekst was Job.
20 21b.
DS. J. PLOMP TE SOERABAJA
In het Kerkblad der Geref. Kerken van
Ned. Inddë lezen wij een uitvoerig verslag
van de samenkomst, waarin Ds. J. Plomp,
jgekamen van Grijpskertke (Zld), 'hartelijk
verwelkomd is als predikant der Gerei Kerk
van Soerabaja, welke gemeente zes jaren één
predikant beeft gehad en nu weer twee heeft.
Ds. Plomp heeft daar, na verschillende toe
spraken en 'koorzangen gezegd, dat de beslis
sing voor hem en zajn gade moeilijk was
geweest; de overgang van een klein plaatsje
in Zeeland met middeleeuwsche gewoonten
naar een groote stad als Soerabaja, met een
gemeen/te, die menschen telt uit alle provin
cies van Nederland. Moeilijk, omdat alles
onbekend was, tot zelfs de collega met wien
hij zal moeten samenwerken, toe. Het gebed
ja echter ook in dezen gebleken de kracht te
zijn geweest, die tot een zékere beslissing
beeft geleid. En in bet besef, dat hem de
taak ds toegewezen mee te werken aan de
uitbreiding van Gods Koninkrijk in deze lan
den, hébben zijn vrouw en hij samen de stap
Ds. Plomp heeft op 25 Dec. des avonds zijn
intrede gedaan, spiekende over Joh. 114.
DS. G. VERDOES KLEUN
Zaterdag 28 Januari hoopt Ds. G. Ver
m does Kleijn, sedert 1020 predikant der
Ned. Herv. Gem. te Dordrecht, den 00-
jarigen leeftijd te bereiken.» In 1901 candi-
liei daat. geworden, diende ihnj de gemeenten van
'lm' iAcquoy en Wagenimgen en deed' 20 Oct. 1920
zijn intrede te Dordrecht. Ds. Verdoes Kleijn
BEGRAFENIS Ds. O. J. L. SLUYK
Te Baarn heeft gistermorgen de teraarde
bestelling plaats gehad van het stoffelijk
overschot van den Zaterdag plotseling over
leden Ds. C. J. L. Sluyk, predikant bij de
.Geref. Kerk in H.V. aldaar.
Aan de begrafenis ging vooraf een rouw
dienst in het kerkgebouw der gemeente en
geleid door Ds. J. L. Sm el ik van Hilver
sum. Deze sprak naar aanleiding van Psalm
94 3 ID, de tekst, waarover Ds. Sluyk jJ. Don
derdag in een morgendienst van de N.CE.V.
voor de radio heeft gesproken.
Op den weg naar het kerkhof werd de
rouwstoet gevolgd door bijna de geheele ge
meente en tal van belangstellenden uit an
dere plaatsen, o.a. Dr. Geelkerken, Ds.
ter Schegget, Ds. Hinlopen, Ds.
Venerrvans en Ds. Kroon. Aan de groe
ve las Ds. Smelik de Twaalf Artikelen
ivoor. Daarna sprak de heer A. v. d. Plas,
namens kerkeraad en gemeente, waarin hij
.wees op de groote kracht, die Ds. Sluyk op
allerlei terrein ontwikkeld heeft en hoe de
gemeente in dit heengaan een zeer groot
Verlies lijdt.
Namens de jeugd der gemeente werd ge
sproken door mej. v. d. Plas.
Als vriend sprak tenslotte de heer Hil-
brandt Boschma van Hilversum, rus
tend voorganger van de Evangelisatie te
Ruurlo.
ZAAIER BIBLIOTHEEK
Acht toespraken van Ds. Th. Kuipers
Van Djocja, gehouden voor de V.E.R.A.L. en
'de N.I.R.O.M., zijn tezamen als nr. 7 van den
,7en jaargang van de Zaai er-Bib li
pt heek verschenen onder den titel „Jezus
eegtDe naam van den schrijver en de
reputatie van de Zaai er-Bib li oth eek zijn in
ons land voldoende bekend, om ook deze
uitgave weer van harte aan te bevelen, in
zonderheid voor de lectuurverspreiding en
by het huisbezoek van Ëvang. Commissies.
De wijze, waarop Ds. Kuipers de groote le
vensvragen even eenvoudig als klaar behan
delt, maken zulke boekjes tot zeer welkome
bijdragen voor het arsenaal der Evangelisa
tie. De prijs is bij getallen ook yoor beschei
den kassen bereikbaar,
Kerk en Staat In Oostenrijk
Volgens den rdjfcsbondisieider der vereenl-
ging van Duitsche Evangelische predikanten
belhoorden van die 126 Oostenrijksdhe domi
nees er reeds 73 tot de N.SDAP. vóór den
.Anschluss" eni hadden zdj zelfs in de partij
Verschillende functies.
Ook de familieleden van deze predikanten
waren in groeten getale dn de meest uiteen-
loopende partij functies werkzaam. In de pas
torieën vonden voortdurend clandestiene bij
eenkomsten van de N.SDAP. plaats.
Niettemin hebben de politioneele instanties
van het vroegere Oosteniijksche regime
sledhlts 17 van de 73 nationaal-socialistische
dominees hun illegale actie ten laste kunnen
leggen en hen er met gevangenisstraf voor
kunnen laten boeten.
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen de heer J. W. Kersbergen te
Delft heeft gelegateerd aan de Ghr. Wijkver
pleging „Rehoboth" 4000.
zi! ONDERWIJS
DE VACATURE PROF. ZEEMAN
In de vergadering van den Amsterdam-
schen gemeenteraad van gistermiddag heeft
burgemeester De Vlugt, medegedeeld van dr.
t S. A. Goudsmit, hoogleeraar in de na
il tuurkunde aan een universiteit in den staat
I Michigan (V. St.) een brief te hébben ont
vangen, waarin hij mededeelt een evenitueele
benoeming tot hoogleeraar aan de universi
teit van Amsterdam (vacature-prof. Zeeman)
niet te zullen aanvaarden.
BUITENGEWONE HOOGLEERAREN
I De Gemeenteraau van Amsterdam heeft
mr. M. G. Leyenbach, tot dusver lector
Gisteren werd in het gebouw „Musica" te Den Haag een conferentie geopend van
den Maranatha-kring. Een foto van het bestuur. Op de spreekplaats de heer
P. Janse, leider der conferentie; geheel links: Ds. C. J. Hoekendijk.
in het arbeidsrecht aan de Gem. Universiteit,
benoemd tot buitengewoon' hoogleeraar in dat
vak, en dr. A. M. J. F. Mich els, eveneens
lector, tot buitengewoon hoogleeraar in de
experimenteele en technische natuurkunde
en de medische prop a ede use.
BEZOEK UIT Z. AFRIKA AAN DE V.U.
Prof. Dr. C. M. van den Heever, hoog
leeraar in de Nederlandsche en Afrikaansche
taal, letterkunde en cultuurgeschiedenis aan
de universiteit van den Witwatersrand te
Johannesburg, bezoekt namens de regeering
van de Z. A. Unie ons land.
Vergezeld van zijn echtgenoote, werd de
hoogleeraar gisteren aan de Vrije Universi
teit te Amsterdam ontvangen door den rec-
tor-magmifious, Prof. Dr. J. F. Koksma.
De Afrika ansche gasten vereenigden zich
met onderscheiden hoogleeraren aan een ge-
mee nschappe lijken maaltijd.
Te 4 uur heeft Prof. van den Heever in
het Paedologisch Instituut een openbaar
college gegeven over „Stadia in die Afri
kaanse Kulltuurstrewe".
MEJ. M. M. TWERDA t
Na een langdurig lijden is te Haarlem
in den ouderdom van 26 jaar overleden Mej.
M. M. Twerda, leerares aan de Prot. Chr.
Nijverheidsschool im de Tetterodestr. aldaar.
Het stoffelijk overschot zal a.s. Vrijdag
middag om 3 uur op „Zorgylied" te Amster
dam wonden teraardebesteld.
ONDER WIJSBENOEMINGEN
's-Gr a v e nihia ge.> Chr. Meisjesschool Ko-
ninginnêgracht. Tot kw. m.a.: Mej. M. R.
jwen, vol. leerschool De Klokkenberg
te Nijmegen.
Middelburg. Gymnasium. Tot leeraar
Ned. taal en geschiedenis: Dr. E. Cohen,
conrector Gymnasium te Gorindhem.
EXAMEN BOEKHOUDEN M.O. EN
HANDELSKENNIS L.O.
Detze examens zullen dat jaar worden ge
houden in April, Jdli en Aug. en voor theorie
boekhouden in December. Aangifte vóór 1
Maart. De Staatscrt. nr. 17 bevat nadere ge-
Examens
i&tuurk.im<l<
i L/ovlbond voor pharma-
ceuittech onderzoek'' de heer J. v. As greboren
Academ. Ex ai
Amsterd
d. Hom be
A. H. Merkuur, Haarlem en de heeren B. Le
Coultre, Enkhulzen en W. Weaterbeek, Loahexn.
Doet. greologrle de heer P. E. Koning; doet.
scheikunde de heer K. Krabbe.
Jtrecht. Cand. rechten: jkvr. B. van Udth
Jende; camd. veeartsenijkunde, tweede ged.
mej. H. A. Hannema en de heeren H. Barrau,
J. J. KL de Bruin. Ph. Cohen, P. J. Elslnga, H.
Sorgdra-ger, J. H. Geurts, G. v. d. Kolk, R. J.
Kummel, G. J. Okkenea. W. J. Roepke, F. W.
ran Uls>en: doet veeartsen tJk., Ie ged.: mej. E.
BojLsson en de heeren J. Blokhuis, J. W.
Busalruk, J. Hoekstra, W. F. A. Jansisen en E.
J. Voüte; veearteentJk.: de heeren R. Gol en
H. J. Nooder.
Leiden. Boon. cand. Indologie de heer J.
Deddes, R'da-m. Cand. geaiee^k.: de dames Th.
rsohuur, B. Kuipers, C. Th. Middendorp, E.
Wijk. I. M. Versluys en M. F. Schouten
de heenen C. Ruys, N. Rodenburg. G. W. J.
Fleerkainp, C. A. Winkel, W. F. Stenfert Kroe
ss, W. J. R. iZIeck en H, Nleuiwipoort; dioct
■echten, de heer: A. S. Fransen van de Putte.
Machinisten. Den Haag. DIpL Ai: B. J.
Blok en W. C« Baars, belden A'diaim.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT
Geslaagd voor het candldaatsexamen voor
scheikundig lngeieur de heeren: C. M. van Bat-
ïm (met lof), den Haag; K. R. Bes, Stad Al-
elo; G. E. ten Bokkel Huinink (met lof); Ntj-
kerk; B. van Dam, Beemster; J. P. W. Houtman
(met lof), Salatlga; C. C. F. KuUlaars, Utrecht;
J. R. Kuyper, den Haag; A. Labrun, Utrecht; H.
J. Nix, Jogjakarta; C. Schmit, den Haag; J. C.
Schönfeld, Ballkpapan; J. C. Stoppelenburg, Rot
rdam; C. Vormande, TJopoe, afd. Blora; en
>or het Ingenieurs exameh voor scheikundig
Ingenieur, de heeren: T. P. van den Bergh,
Utrecht; J. G. Glitz, Rotterdam; J. J. van Her-
wijnen, Rotterdam; J. A van Kats (met lof),
den Haag; J. R. A LUdert, Parös; J. M. Pfaut,
Bodegraven; E. A. M. F. Dalmen (met lof).
Steenbergen: F. G. Halang, Schaerbeek; M. Stap
Fort de Koek; G. H. L» Sohepers, Medan; G. A
Schoonkind, Rotterdam; H. L. Spier, Zutfen; L.
J. M. Teepe (met lof), den Haag; en M. Verhoef
Amersfoort
Afgrijselijk drama in een trein
FRANKFURT AM MAIN, 25 Jan. (D.N.B.).
Tusschen bad Nauheim. en Butzbach heeft
zich in een trein een afgrijselijk drama af
gespeeld. In een compartiment had een
ader met een vijfjarig kind plaats geno
men. Een tweede reiziger kwam het com
partiment binnen en legde een grooten kof
fer in 't bagagenet. Toen de trein zich in be
weging zette, viel de koffer uit het net juist
op het kind, met het gevolig dat het kind
den nek brak en op slag dood was. De va
der sprong onmiddellijk op, trok zijn mes
en stak den anderen reiziger neer, deze
overleed na enkele oogenblikken.
De ongelukkige vader meldde zich later
bij de politie.
PLOTSELING OVERLEDEk
Naar ons uit Maarssen wordt geseind
is gistermorgen aldaar plotseling overleden
de deurwaarder van den W. die door den
Minister van Justitie geschorst was in ver
band met onregelmatigheden, welke hij zou
hebben gepleegd.
Feestelijkheden op
Huize Doorn
Welke voorbereidingen
getroffen zijn
Verschillende gasten
reeds aangekomen
DOORN, 26 Jan. Omtrent de feestelijkhe
den, welke zullen plaats vinden ter gele
genheid van den 80s ten verjaardag van Z.M
Keizer Wilhelm II, kunnen wij het volgen
de nog berichten.
Nadat Vrijdagmorgen Z.M. eerst door de
naaste familie zal zijn gefeliciteerd, vindt
er een godsdienstoefening plaats in de hal
van Huize Doorn, onder leiding van den
Hofprediker Doehring, uit Berlijn. Daarna
om twaalf uur volgt de aanbieding van ge
schenken door de Nederlandsche relaties,
onder leiding van den Commissaris der
Koningin in de provincie Utrecht, gevolgd
door de aanbieding van het geschenk van
de burgerij van Doorn, door den Burgemees
ter, in tegenwoordigheid van het geheele
uitvoerend comité. Direct hierna zal de
„Harmonie", welke zich inmiddels reeds
heeft opgesteld, enkele koralen ten gehoore
brengen.
Natuurlijk brengt ook voor Doorn de ver
jaardag van den boogen bewoner van
Huize Doorn bijzondere drukte met zich.
Behalve dat de auto's den geheelen dag af
en aan rijden om de buitenlandsohe gasten
aan te brengen, zijn ook reeds verschillen
de pers- en fotomenschen gearriveerd.
De P.T.T. heeft ook reeds zijn voorberei
dingen genomen, door enkele extra telefoon
cellen in de hal van het postkantoor te
doen plaatsen, teneinde hiermede de pers-
menschen van dienst te kunnen zijn.
Ook de Rijks veld wacht, welke altijd ge
posteerd is in het Poortgebouw, heeft voor
zorgsmaatregelen genomen in verband met
do te verwachten drukte, en wel door ver
sterking aan te vragen .waarvan het eerste
gedeelte Dinsdagmorgen is aangekomen.
Al zoo maakt ook Doorn zich op om voor
de achttiende maal den verjaardag van
Z.M. mede te vieren.
Gasten arriveeren
AMERSFOORT, 26 Jan. Met den D-trein
van 20.28 uur is gisteravond te Amersfoort
Prins Frederik Christiaan von Saksen aan
gekomen, ter bijwoning van de feestelijke
herdenking van den tachtigsten verjaardag
van den ex-keizer.
Per auto begaf de Prin6 zich naar Huize
Doorn,
Gisteravond zjjn op Huize Doorn de Her
tog en Hertogin van B runs wijk en de Kroon
prins en Kroonprinses van Griekenland
aangekomen. Er zouden ook nog andere
gasten in den loop van den avond arrivee
ren.
Prins Bernhard. komt ook
Naar wij vernemen zal Prins Bernhard
's middags namens de Koninklijke familie
gelukwenschen komen aanbieden.
Vliegtuig verliest aluminiumplaat
Geen ongelukken of schade
AMSTERDAM, 2.6 Jan. Gistermiddag on
geveer een uur kwam op den Koninginne
weg een aluminiumplaat uit de lucht val
len, die eerst terecht kwam op het dak van
een huis en van daar op straat rolde. De
zeer lichte metalen plaat veroorzaakte geen
schade of ongevallen.
Het bleek, dat een boven de stad vliegend
militair toestel, een fokkerjager van het
type D, 21, dat door de fabriek wordt inge
vlogen, alvorens aan Soesterberg te worden
overgedragen, een gedeelte van de metalen
beplating van een der vleugels had verlo
ren. Na terugkeer op Schiphol kon de vleu
gel gemakkelijk hersteld worden.
Toenemende belangstelling voor
luchtbescherming
De Nederlandsche Vereeniging voor lucht
bescherming schrijft ons:
Uit de vele berichten uit onze afdeelin-
gen, die ons bereiken en die een duidelijk
beeld geven van de steeds toenemende vraag
naar voorlichting op luchtbeschermingsge-
bied, willen wij bij uitzondering een feit
naar voren halen.
Op een vorige week te Heerlen gehou
den voorlichtingsvergadering door onze
plaatselijke afdeeling aldaar georganiseerd,
bleek de groote zaal te klein voor de naar
schatting 1000 menschen die, de gevaren van
dezen tijd begrijpend, zeer verlangend wa
ren om iets nader te weten over de bescher
mingsmiddelen.
Dit verheugende feit van een zoo massale
opkomst ter bespreking van een ernstig
probleem moge voor de vele weifelenden in
den lande een aansporing zijn.
DUIZEND GULDEN
AAN FAILLISSEMENT ONTTROKKEN.
GOUDA, 26 Januari. De Goudsche politie
beeft gisteren een ingezetene aangehouden,
die aan fcijn faillieten boedel een bedrag
van f1000 ontrtokken heeft De man had
een bankbiljet van f 1000 in het sleutelgat
van zijn huisdeur verstopt, waar het door
de politie ontdekt ls. Het biljet is in beslag
genomen. Dc aangehoudene is ter beschik
king dor justitie gesteld,
De heer Smeenk verschaft licht
voor A.R. gemeentebestuurders
Voordeelen en bezwaren
onder oogen gezien
ARNHEM, 25 Jan. Er is in het politieke
leven bijna geen vraagstuk, dat meer
algemeene belangstelling heeft, dan de 1
houding van Rijk en gemeente in verband
met de nieuwe voorstellen van de regeering
ten aanzien van de belastingwetgeving. Het
was dan ook te verwachten dat het onder
werp dat de Bond van A.R. gemeente
bestuurders in Gelderland voor zijn verga
dering van heden had gekozen groote inte
resse zou wekken. De heer C. Smeenk,
lid van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, handelde daar over: „De financieele
positie der gemeenten en hun verhouding
tot het Rijk".
In een rijk gedocumenteerd betoog heeft
deze spreker een uiteenzetting gegeven van
de bij uitstek
moeilijke mate
rie, waarin nog
vele duistere pun
ten zijn waar
over de minister
zich nog niet
heeft uitgelaten.
Men moet
oordeelen aan de
hand van d
wetsvoorstellen
en het voorloopig
verslag van het
verhandelde
de afdeelingen
C. Smeenk de Tweede
Kamer.
Oorzaak van den toestand
In den aanvang van zijn betoog wees spr.
erop, dat de toestand der gemeentefinan-
ciën uiterst slecht is. Als de tekorten bij
elkander worden opgeteld dan blijkt het
totaal over 1937 uit de zgn. gezuiverde re
keningen te zijn 39 millioen en deze toe
stand zou nog veel ongunstiger zijn, indien
door verschillende maatregelen de uitgaven
niet waren gedrukt van hooger hand.
Zijn het nu beleidsfouten geweest die dit
alles hebben veroorzaakt? Spr. gelooft van
niet, al zal de organisatie van de g<
huishouding lang niet altijd aan een effi
ciënt beheer beantwoorden. Dat komt in
groote bedrijven ook voor. Er zijn echter
ook tal van uitnemend georganiseerde
meentebedrijven en in vele gemeenten is
belooning der ambtenaren eer schriel dan
royaal, terwijl er meer bezuinigd is menig
maal dan bij het Rijk.
Zeker er zijn beleidsfouten, gevolgen van
een onjuiste politiek of een niet voldoende
letten, vooral onder socialistischen invloed,
op den slechten toestand van het land.
De groote oorzaak van de moeilijkheden
is en blijft de daling der inkomsten en de
geweldige stijging der werkloosheidslasten.
In groote steden die streek- en zelfs lands
belangen uit de gemeentekas onderhouden,
b.v. de havens van Rotterdam, is dat het
ergst en het is moeilijk daarop critiek te
doen hooren.
Al is spr. van meening dat het regee-
ringsingrijpen niet onfeilbaar is geschied,
meent hij toch dat het in groote lijn goed
geweest is dat streng werd gecontroleerd.
Herstel zou schier onmogelijk geweest zijn
indien men de zaak had laten gaan. Overi
gens ondermijnt de centralisatie het ver
antwoordelijkheidsbesef der gemeentebe
stuurders in niet geringe mate. Dat is een
gevaar.
Leven onder de wet van 1929
Ten aanzien van de financieele verhou
ding van het Rijk en de gemeente leven
we nog altijd onder de wet van 1929, waar
door een nivelleering in den belastingdruk
verkregen werd. Daardoor werd een bevre
digende toestand geschapen, doch de wet
werkte te kort onder normale omstandig
heden. De toestand werd al spoedig on
houdbaar en de instelling van het werk-
loosheidssubsidiefonds werd noodzakelijk.
Daarin stort de regcering jaarlijks 53 mil
lioen over, zoodat men moeilijk kan vol
houden dat het Rijk niets doet. Desondanks
kreeg dit fonds een tekort van 21 millioen.
Wat de regeering schijnt te willen
Naar een andere regeling. Daar denkt de
regeering over en wat ze precies wil is nog
heel moeilijk nauwkeurig uiteen te zetten.
Spr. kan slechts zeggen wat men schijnt
te willen. Zij wil een bedrag van 35 mil
lioen, verhoogd met 2% millioen voor
bijzondere gevallen, beschikbaar stellen om
daarmede, naar objectieve maatstaven ver
deeld, het tekort op de gemeentebegrootin-
gen te dekken. Dit bedrag berust op de uit
komsten van de gezuiverde rekeningen,
waarvan het bedrag voor 1938 iets lager
wordt geraamd dan over 1937. De 37% mil
lioen zal het tekort ongeveer dekken en
daarmede is de basis dan geschapen om tot
een evenwicht tusschen inkomsten en uit
gaven op de gemeentebegrootingen te ko-
Het is nog niet bekend hoe die objectieve
maatstaven zijn te formuleeren. Men heeft
gevraagd: zet het om in belastingcapaciteit,
b.v. door de zgn. voorheffing weer in vrij
heid aan de gemeenten terug te geven.
Daartegen heeft spr. ernstig bezwaar, om
dat dan de oude verschillen in de belas
tingheffing zullen terugkeeren.
Een vernuftig systeem heeft men uitge
dacht ten aanzien van de forensenbelasting
de onjuistheid, die is ingeslopen toen
deze belasting in 1927 werd ingevoerd en
waardoor de werk-gemeente voor den fo
rens betaalde en de woongemeente uitslui
tend profiteerde, op te vangen.
Inkomens beneden de 1800.— zijn in net
gedachte systeem vrij. Dan begint een hoofd
som van 27.die echter alleen geheven
«al worden voor het geval dat er versch'l
bestaat in de heffing der opcenten tusschen
werk- en de woongemeente. Is er geen
verschil dan heeft er een wettelijke verdce-
ling plaats. Is er verschil, dan zal de forens
een belrag betalen dat ongeveer het mid
den houdt tusschen zijn werk- en woon
gemeente.
Tegen dit principe kan spr. geen bezwa
ren hebben, al zijn er tal van puzzle's bij
op te lossen.
Spr. wees voorts nog op de diverse
dere punten van de regeeringsvoorstellen.
Bezwaren heeft hij o.a. tegen het treffen
van een gemeentelijke inkomstenbelasting
omdat zulks de verschillen weer in de hand
werkt. Evenwel, zonder meer afwijzen is
ook onjuist. Deze gedachte heef.t dit juiste
beginsel, dat een gemeente die uitgaven
wil doen voor niet absoluut noodzakelijke
dingen daarvan zelt dé heffing kan bepa
len, risico en verantwoordelijkkheid dra
gen. Scherpe controle is dan echter wel ge
boden.
De gewijzigde plannen voor de perso-
neele belasting zullen de gemeenten treffen
voor wie deze belasting veelal de sluitpost
der begrooting is. Compensatie is hier noo-
dig, doch een afloopende compensatie, als
de minister heeft gedacht, is verwerpelijk.
Compensatie zal ook noodig zijn bij de
afschaffing van de zakelijke bedrijfsbelas
ting, hoe graag spr. deze belasting ook zou
zien verdwijnen. Evenwel, de stukken spre
ken hiervan met geen woord. Op deze pun
ten zullen de gemeenten hebben te appel-
leeren.
Waarop gericht
Volgens spr. zal de politiek hierop ge
richt moeten zijn: le. dat we terug moeten
naar een toestand waarin de gemeenten
weer eigen verantwoordelijkheid dragen;
2e. dat gewaakt moet worden tegen een
toestand waarin groote verschillen zullen
voorkomen. Algeheele nivelleering zal niet
noodig zijn. Wie het mooi wil hebben moet
het zelf maar betalen.
Naast al deze maatregelen zal de e.v. uit
voering van het plan-Westhoff, voorzoover
dat mogelijk is, en andere werkobjecten,
vele moeilijkheden kunnen verzachten.
Bespreklnj
In de middagvergadering werd over dit
belangrijk betoog zeer breed gediscussieerd.
Aan de bespreking namen deel de heeren
J. J. G. Boot, burgemeester van Wisch;
B. Gele ij n se, raadslid van Barneveld; J.
Rijps tra, burgemeester van Zelhem; H
W, Brunsveld, raadslid te Doetinchem;
G. Versteeg, wethouder van Ermelo; D.
Peereboom, raadslid te Ede en D. Gos-
ker, wethouder te Apeldoorn.
In deze discussie werd nogal critiek ge
oefend op den huidigen toestand, waarbij
de controle zoo is, dat de zelfstandigheid
der gemeenten geheel teloor ging en het
verantwoordelijkheidsbesef der gemeente
bestuurders zeer ernstig werd ondermijnd.
De heer Smeenk diende uitvoerig van
repliek.
De radiorede van de Koningin
Ook naar Overzeesche gewesten
's-GRAVENHAGE26 Januari. Naar wij
vernemen zal de radiorede van H.M de
Koningin over moreele en geestelijke'her
bewapening op 27 Jan. a.s. tegelijkertijd
naar Indie worden uitgezonden over de
Phohi-zenders op 13,97, 16,88 en 19,71 meter
over den Rijkszender P.C.V. op 16,6 meter
en over den Rijkszender P.C.K. op 16 3
meter. De uitzending zal worden herhaald
voor Suriname en Curagao op 28 Jan te
0.35 uur Amsterdamsche tijd over de F-ho-
hozender op 31,28 en 25,57 meter en over
de Rykszenders P.D.K. op 28 8 en PD V od
24,8 meter.
Haagsch advocaat veroordeeld
Wegens verduistering van iaillissements-
gelden.
.Amk AYEfP>GE'28 Jan' Do Haagsche
rechtbank, heden uitspraak:- doende in de
zaak tegen den 54-jarigen Mr. H. van W
advocaat-procureur te 'sGravenhage, die op
12 dezer heeft terechtgestaan wegens ver-
duistering vaQ ongeveer 30.000 gulden aan
laillissementsgelden, welke hij als curator
onder zich had, veroordeelde den verdach
te die reeds eenige maanden, in preven
tieve hechtenis i9 gehouden tot een jaar
en drie maanden gevangenisstraf. De eiscli
was anderhalf jaar.
VREEMDE CAPRIOLEN MET EEN AUTO
DEN HELDER, 26 Jan. Des nachts reed
een bestuurder van de Milltax met zijn auto
tegen een winkelhuis, waardoor beide groote
etalage-ruiten werden vernield ^n de ondet^
pui ernstig werd beschadigd, terwijl in de
etalage een groote ravage werd aangericht.
Hoowel het stuur van de auto gebroken was
en twee voorbanden lek waren, reed de be
stuurder toch verder. De winkelier belde
eohter terstond de politie op, die spoedig ter
plaatse was en de auto reeds in de Graven
straat te pakken kreeg. Hier bleek dat de
bestuurder, do nog jeugdige W. Z., dronken
was. Hij is hi arrest gesteld, terwijl de auto
beslag genomen werd.
ECONOMIE
EN FINANCIEN
(CALEIDOSCOOP
Op de New Yorksche beurs traden
gister by opening spoedig koersdalingen in
by levendigen handel. Daarna trad een her
stel in bij afneanenden handeL. Evenwel
bleven verliezen overheerschen, ook toen
later op den dag het herstel nog iets kon
worden vergroot. Voor vliegtuigfondsen
bestond groote belangstelling, daar de
Fransche regeering enkele honderden vlieg
tuigen in de V.S. heeft besteld. Het slot was
verdeeld. De pmzet bedroeg 900.000 aan-
deelen.
Gedurende 1938 verc. by de 179 leden
van den Ned. Spaarbankbond inge
legd voor een bedrag van ruim 226 mil
lioen en terugbetaald 230 millioen. Dat
193* sluit met een terugbetalingssaldo, moet
worden toegeschreven aan het groote bedrag,
dat in de bewogen Septemberdagen meer
werd uitbetaald dan ingelegd. Indien reke
ning gehouden wordt met de bij te schrij
ven interest, dan zal de vooruitgang ca 8
millioen bedragen, zoodat het totale inleg-,
INSULAIRE
HYPOTHEEKBANK
Het bedrijf is een viciense
cirkelgang
Pandbriefrente naar een
niveau van 3V2 pet.
i een circulaire aan pandbriefhouders
deelt de Directie van de Insulaire Hy
potheekbank het volgende mede:
De Insulaire ziet zidh voor ernstige moei
lijkheden geplaatst. Erkend, dient te worden,
dat de uiterste krachtinspanning en zorg
vuldigheid in het beheer noodi'g zullen zijn
om de gerezen moeilijkheden te overwinnen.
Anderzijds moet gewezen worden op de zeer
voorloopigie cijfers per 31 Dec. 1938 waaruit
blijkt, dat de Insulaire nog een rendeerend
bedrijf heeft, hetwelk waard is in stand ge
houden te worden.
Veel aandacht en zorg zullen echter noodig
zijai om de rentabiliteit van het bedrijf ook
in de toekomst te handhaven, want juist
daarin schuilt een zeer groote moeilijkheid.
Toen namelijk de Insulaire gedwongen was
in het begin van 1938 de conversie van haar
hoogrentende pandbrieven in 3%% pandbrie
ven stop te zetten, werd haar daanmee tevens
de mogelijkheid ontnomen de rente op de
uitslaande hypotheken geleidelijk in overeen
stemming te brengen met de tegenwoordig in
het algemeen gelde'nde rente. Deze omstan
digheid nu dreigt een fatalen invloed uit te
oefenen op de bestaansmogelijkheden der
Bank. Immers het handhaven van hooge
rente voor de hypothecaire leeningen beeft
in groote trekken tweeërlei gevolg:
In de eerste plaats is het nu reeds te con
stat eeren gevolg, dat ruim gedekte posten
door de debiteuren worden opgezegd (dan
wel bij afloop niet worden verlengd) en
elders o vergesloten, waardoor voor de Insu
laire geleidelijk de goede leeningen verdwij
nen en op den duur alleen die hypotheken
overblijven, die by andere geldgevers geen
plaatsing kunnen vinden, uiteraard derhalve
in het algemeen de zwakkere posten.
Een tweede consequentie is, dat de Bank
niet in staat is door het toepassen eener
renteverlaging mede te werken tot de sanee
ring van zwakkere posten, zelfs in gevallen
waarin de dringende noodzakelijkheid daartoe
moet worden erkend.
Deze beide gevolgen leiden op hun beurt
tot een voortdurende verzwakking van de
positie der Bank, zoodat gevreesd moet wor
den, dat behoudens te treffen voorzienin
gen op den duur ook de rentabiliteit en de
levensvatbaarheid van het bedrijf ernstig
gevaar zullen loopen.
Wy meenen daarom dat zoo spoedig moge
lijk maatregelen moeten worden genomen om
den vicieusen cirkelgang, waarin de Insulaire
geraakt is, te verbreken. Het zal voor het
behouden van de rentabiliteit van het bedrijf
en ter voorkoming van kapitaals-verliezen in
de toekomst volstrekt noodzakelijk zijn, dat
de rente van de hoogrentende pandbrieven
(5%, 4%% en 4%) zal worden teruggebracht
tot een voor den tegenwoordigen tijd gang
bare rente van 3%% 's jaars.
Een zoodanige verlaging zou ons in
staat stellen de nu nog aanwezige kern
van goede posten voor ons bedrijf te be
houden en bovendien door rente-verla
ging voor zwakke leeningen de mogelijk
heid te scheppen tet hervatting of ver
sterking van periodieke aflossingen,
waardoor het mogelijk zal blijken op den
duur een aantal posten te saneeren, die
bij handhaving van hooge rente-eischen
onvermijdelijk tot verliezen zouden
moeten leiden.
In verband met het bovenstaande stelt de
Insulaire tot 22 Februari 1939 de gelegenheid
open tot omwisseling van alle nog niet uit
gelote of aflosbaar gestelde 5 pCt., 4J^%
pOt., 4 pCt. pandbrieven en 3% pCt. pand
brieven Series L en M in 3Yz pCt. pandbrie
ven, serie S.
Op 26 Februari 1939 zal worden overge
gaan tot een uitloting ter aflossing a pari op
1 April 1939, van 10 pCL van het op 22
Februari 1939 geplaatst bedrag der Serie S
(Sa, Sb).
Vervolgens zal jaarlijks in de maand Mei
(voor het eerst in 1940), ter aflossing a pari
op 1 Juli daaropvolgend, worden uitgeloot
2%% pCt. van het op 31 December daaraan
voorafgaand uitstaande bedrag dezer Serie.
De Directie behoudt zich de bevoegdheid
voor ten allen tijde tot vervroegde gedeelte
lijke of geheele aflossing der pandbrieven
dezer serie over te gaan.
Blijkens de voorloopige balans en
winst- en verliesrekening bedraagt het
voordeelig saldo over 1938 vóór afschrij
ving en verdere reserveering f 182.150.
(v.j. verlies f 358.919.Hiervan zal
worden gereserveerd op debiteuren voor
hypotheekrente f 37.195.voor per 31
Dec. j.l. vaststaande verliezen op hypo
theken f 18070.Afgeschreven wordt
wegens in 1938 bij geboekte bedragen op
ingekochte onderpanden (restauratiekos
ten etc.) 21.660. Resteert 106.225.—
waaraan een nadere bestemming moet
worden gegeven.
gerstegoed per 1 Januari 1939 ca f 486 mil
lioen beloopt. Het aantal spaarders steeg
1938 met 39.000 tot 1.191.000.
Op een binnenkort te houden aandeel
houdersvergadering van het Bankiers-
itoor Mendes Gaus St Co. zal
worden voorgesteld 50 pet van het uitge
geven kapitaal ad 2 millioen in te koopen.
Bij den zeer lagen rentestand acht men een
kapitaal van 1 millioen plus 'n reserve van
548,000 voor het bedryf voldoende. Het
ligt in de bedoeling met den inkoop van
400.000 aandeelen te beginnen, onmiddel-
lyk na de dividenddeclaratie over het af-
geloopen jaar.
De exploitatierekening over het boek
jaar, afgesloten per 30 Juni 1938 van ce
Machinefabriek Braat 7 rat een
overschot zien van 447,706 vj. f 132.079».
Het totale omzetcijfer van dc v r.cken
over 1937/38 bedroeg f 2 105 000 (vj.
1,740,000). Momenteel loopen de geboekte
orderbedragen terug, doel. er was.een be
duidende orderreserve, zoodat men over de
resultaten van het loopende boekjaar nog
niet te klagen heeft.
