ï*ÉO» Aspirin Nederlandsche Meubelfabriek Wapeningen N.V. Eischt Ned. Fabrikaat BERTELS KNUTSELAARS A.U.ljgekholt ASBEST I RUBBER N.V. KEMPENSCHE ZINK MIJ. DONDERDAG 26 JANUARI 1939 EERSTE BEAD PAG 2 RONDBLIK Toenemende spanning Nu het Spaansche probleem met Franco's vernieuwde succesvolle opmarschen in het gebied van Catalonië aanzienlijk dichter bij zijn oplossing is gekomen, een oplossing, welke ongunstig moet worden genoemd voor hen, wier sympathie en steun het republikeinsche bewind ten goede kwam, geraken wij opnieuw in dagen van span ning. In Groot-Brittannië doen communis ten en labour-aanhangers hun uiterste bost, de regeering alsnog ten gunste van het bewind-Negrin te beinvloeden, zij het ook, dat zij daarmede tot op heden niet het minste succes hebben geoogst. Frankrijk vertoont in dit opzicht hetzelfde beeld. De oud-premier Léon Blum heeft besprekingen gevoerd met den huidigen minister-presi dent Daladier, om hem, nu alles zoo in Spanje gaat nijpen, alsnog te overreden, de Pyreneeën-grens open te stellen. Zulks zou beteekenen, dat de Fransche douane niet langer toezicht zou houden op de exporten naar Catalonië, en dat daaronder op onge limiteerde schaal oorlogsbehoeften zouden kunnen worden gemengd. Ook in de wandelgangen van het Fran sche. parlement wordt deze aangelegenheid druk bediscussieerd. Hier eveneens zijn het de communisten en de socialisten, die haar steeds weer opnieuw ter sprake bren gen, doch mag men een blad als „Candide" gelooven, dan zouden zij allengs daarbij het oor krijgen van zekere rechtsche Fran sche nationalisten, die tenslotte Frankrijk wenschen te stellen boven de vraag naar het al of niet extreem karakter van Spaansche regeering. Deze nationalistisch georiënteerde Franschen hebben steeds met leede oogen aangezien, hoe eenzijdig sympathie van hun gouvernement zich op Madrid en Barcelona richtte, en ook daar, waap dit in feite een strikte neutraliteit Sn acht nam, zich toch er koppig afkcerig van toonde Franco te erkennen als regee- ringshoofd van het door hem veroverde, overgroote deel van Spanje. Zoo heeft de Quai d'Orsay, door te volharden in een weinig buigzame diplomatieke houding, Fransche staatkundige en commercieels belangen verspeeld; zij behoeft er niet op te rekenen, spoedig tot vriendschap te kunnen geraken met Spanje's toekomstige nieuwe heeren. Een aanVil kamerleden der rechterzijde in Frankrijk ziet dit overscherp In, en toont zich daarom toegankelijk voor de gedachte, dan ook maar verder en des noods door dik en dun, zijn lot aan de Spaansche republiek te binden. Gelukkig, dat mannen als Daladier en Bonnet koel bloedig genoeg zijn, om te blijven volharden bij him weigering, den duivel met Beeëlze- bub te bestrijden. Intusschen is aan allerlei symtomen dui delijk merkbaar, hoe nerveus de gemoede ren worden bij het afwachten van de ont knooping. Allerlei onheilvolle geruchten duiken op, worden weersproken, en laten desondanks hun ongrijpbare schaduwen na. Nu eens heet het, dat Italië een geheele lichting extra onder de wapenen heeft ge roepen, om van repliek te dienen, zoo Frankrijk Catalonië nog bijspringen mocht. Dan weder wordt zulks in Rome weg geredeneerd en haast ook Berlijn zich, deze ontkenning te ondersteunen. De vriend gaat echter daarin verder dan de bondgenoot, want in zijn haast om de gemoederen ge rust te stellen wijst hij erop, dat het hier al vrij oude manschappen betreft, die een opfrissching van hun militaire kennis moe ten hebben, in het bijzonder, waar het de aller-modernste wapenen betreft Hieruit zou men meenen te mogen afleiden, dat deze mannen dus wezenlijk wèl hun haard steden voor het wapenhandwerk hebben moeten verlaten Soortgelijke berichten over militaire be wegingen in het Derde Rijk, schoon even hard ontkend, dragen er het hunne toe bij, dat men onwillekeurig de neiging gaat gevoelen, deze laatste Januaridagen te ver gelijken met die beruchte September- periode, toen de spanning van dag tot dag eveneens hooger werd opgevoerd, totdat zij op het laatst schier ondraaglijk was. De regeering van Chamberlain houdt ondertusschen haar kruit droog. Zij heeft op grootsche wijze een initiatief ontplooid voor den civielen hulpdienst, welke hst land in tijden van oorlogsgevaar zal moeten helpen beveiligen. Het werk wordt met zooveel overtuiging aangepakt, dat men noodwendig daaruit moet afleiden, dal daarbij een zeer diepe ernst voorzit Wij mogen onszelf dan ook niet misleiden, wereld beweegt zich naar een nieuwe crisis; alles wijst daarop. Doch voor paniekstem ming is geen plaats; de les der jongste his- De Duitsche Rijksdag op 30 Januari bijeen De Duitsche Rijksdag zal op Maan dag 30 Januari a.s., des avonds om 8 uur, te Berlijn bijeenkomen. Het be treft hier een constitueerende zitting, na de verkiezingen van 10 April 1938. Voor de eerste maal zullen de afge vaardigden van de Oostmark en de Sudetengouw aanwezig zijn. Om half negen zal H i 11 e r een rede houden. De Fransch-Italiaansche spanning Italiaanscho waarschuwingen De „Giornale d'Italia" van gisteren bevat wederom een hoofdartikel, gewijd aan de Spaansche kwestie. Na allereerst erop te hei-ben gewezen, dat Franco's actie niet zal ophouden te Barcelona, doch eenerzijds ook de rest van Catalonië zal zuiveren tot de Fransche grens en anderzijds zich naar het zuiden zal richten op Valencia en Ma drid, bespreekt het blad een te Parijs over wogen plan tot bezetting van Spaansch Marokko en het eilaiid Minorca, teneinde Frankrijk te beschermen tegen een oriën teering van het nationalistische Spanje naar Italië. Dit Fransche plan, aldus schrijft de Gior nale, zou, ingeval het zou worden verwezen lijkt, beteekenen: lo. een nict-uitgelokte Fransche agres sieve actie op Spaansch grondgebied; 2o. Een rechtstreeksche en openlijke Fransche interventie in den Spaanschen burgeroorlog, ten aanzien waarvan Italië, overeenkomstig de loyaal gegeven waar schuwing, niet onverschillig zou kunnen blijven; 3o. Een nieuwe schending van den sta tus quo in de Middellandsche Zee, welke de Middellandsche Zee-staten, in de eerste plaats Italië, niet stilzwijgend zouden kun nen accepteeren. Een reis van Roosevelt naar Europa? Ér is, naar de „Star" meldt, opnieuw ern stig sprake van een reis van Chamber- n naar de Vereenigde Staten, waar hij Roosevelt zou ontmoeten. Het denkbeeld zal aan Chamberlain wor den voorgelegd door invloedrijke vrienden. Doch het is weinig waarschijnlijk, dat het in Downingstreet ingang zal vinden. Immers de koning en koningin van Engeland zullen dezen zomer tijdens hun verblijf in Was hington waarschijnlijk den president en mevrouw Roosevelt uitnoodigen naar Lon den te komen. Wanneer zij aan deze zijde van den Atlantischcn Oceaan zijn, zullen Roosevelt en zijn echtgenoote eveneens een officieel bezoek aan Parijs kunnen brengen. Von Ribbentrop te Warschau In een tafelrede te Warschau heeft Duitsche minister van buitenlandsche zaken Von Ribbentrop o.a. verklaard: Volgens den vasten wil van den Fuehrer in het Duitsche volk is het een essentieele trek van de Duitsche buitenlandsche poli tiek, dat de vriendschappelijke betrekkingen tusschen Duitschland en Polen op grondslag van ons accoord van 1934 steeds meer verstevigd en verdiept worden. De breede politieke blik en de staatsimans- begmselen. die aan beide kanten beslissend geweest zijn voor dit belangrijke besluit, sluiten den waarborg in zich, dat in denzelf den geest ook alle in de toekomstige ontwik keling opduikende kwesties tusschen onzo landen een oplossing zullen vinden, die re kening houdt met de achting en het begrip voor de wederzij dsche gerechtvaardigde be langen". SPAANSCH VLIEGTUIG IN FRANKRIJK VERONGELUKT Een driemotorig Spaansch vliegtuig van de luchtmacht van Franco is neergestort in Zuid-Frankrijk, in het rotsachtige gebied bij Arrens, op 50 km afstand van Tarbes. Er werden vijf dooden uit het wrak te voor schijn gehaald. Het toestel, dat van Duitsch fabrikaat was, bleek bewapend met twee mitrailleurs. Een raadgeving voor allen: Zorg Aspirin In huls te hebbenl HIT BEPROEFDE GENEESMIDDEL Bl<l GRIEPI 20 tabletten in een buisje 75 cent. BETIMMERINGEN - MEUBELEN WAGENTNGEN TELEFOON' 2613 torie moge ons eraan herinneren, dat het bestel der dingen niet is in menschenhand, al loopt de weg soms langs den rand van een afgrond Komt er een contra-volkenbond P PARIJS, 25 Januari (Havas). Volgens in lichtingen afkomstig uit Latjjnsoh Ameri- kaansche diplomatieke kringen, zouden de groote Europeesche staten, die den volken bond verlaten hebben, Duitschland en Italië, de oprichting voorbereiden van een inter nationaal organisme, dat de landen, dit tegen de Geneefsche ideologie zijn, zou moe- temomvatten. De zetel van dezen „contra volkenbond" zou in Midden-Europa geves tigd worden en lid zouden kunnen worden de landen, die tot het anti-kominternpact toegetreden zijn of zullen toetreden. Er zou nog slechts sprake zijn van een denkbeeld, dat nog geen vaste vormen heeft aange nomen, doch verschillende staten zouden reeds voorzichtig gepolst zijn. Emigratie naar Zuid-Afrika Ondanks do welwillende houding, die de Afrikaansche pers en vele vooraanstaande Afrikaanders tegenover de immigratie van Nederlanders aannemen, wordt het aantal onzer landgenooten, dat de Unie oinnen- komt, maandelijks kleiner. Uit de gepubliceerde cijfers blijkt, dat ln het derde kwartaal van 1938 het totaal aan tal immigranten 1618 bedroeg, waarvan 1116 Engelschen 182 Nederlanders, 146 Duit- schers en 174 personen van andere nationali teit. Wanneer Zuid'-Afrika Nederlandsche Im migranten met sympathie begroet, moet het ook de mogelijkheid scheppen, dat zij de Unie binnenkomen, d.w.z. dan dient de re geering der Unie de vreemdelingen-wet zoo danig te wijzigen, dat Nederlanders niet langer gelijkgesteld worden met Italianen. Portugeezen, Argentijnen enz. De stamver wantschap mag niet alleen bij officieele ge legenheden tot uitdrukking komen. LUCHTVERBINDING CHINA-EUROPA De Chineesche regeering maakt bekend, dat zij een overeenkomst heeft gesloten mat de Imperial Airways voor een doorgaanden luchtpost- en passagiersdienst tusschen China en Europa via Yoennan, Birma en Hongkong. De onderteekening van de over eenkomst en de uitwisseling van nota's is gistermiddag geschied in het Chineesche departement van buitenlandsche zaken. Naar verluidt, is overeengekomen, den tekst der overeenkomst voor het oogenblik niet te publiceeren. Britsche vliegtuigen zullen naar Yoennan vliegen en Chineesche toestellen naar Birma en Hongkong. De nieuwe dienst zal, naar verklaard wordt, onmiddellijk geopend worden. OPIUMSLUIKHANDEL IN EGYPTE ALEXANDRIë, 25 Januari (R.O.) In ver band met de aanhouding van een onderof ficier, verleden week, die beschuldigd werd, gepoogd te hhben twee pond opium van een buitenlandsch schip te smokkelen, zijn thans 49 manschappen van de kustwacht gearresteerd. Twintig van hen hebben reeds bekend. Naar verluidt smokkelen deze menschen gedurende tien jaar. De „Evening Standard" verneemt, dat de Zweedsche regeering aan de regeeringen van Frankrijk, Engeland en de sovjet-unie nota's heeft gezonden, waarin toestemming werd gevraagd om de in de Oostzee tus schen Finland en Zweden gelegen Aalands- eilanden te versterken. Naar volgens het blad vernomen wordt, zal de sovjet-regee ring waarschijnlijk bezwaren tegen dit plan maken, daar zij van oordeel is, dat Finland en Zweden niet sterk genoeg zijn om de eilanden te verdedigen en dat de verster kingen daarom eerder den vijand zouden kunnen helpen dan de bevolking der eilan den beschermen. Wil Mussolini een conferentie van vier voorbereiden? Ter bepaling van het lot van Spanje LONDEN, 26 Jan. (Ilavas) De correspon dent van de „Daily Mail" te Rome meldt aan in blad: Uit betrouwbare bron wordt vernomen, dat Mussolini, direct na den val van Barcelona, een conferentie-van-vicr zou wil len bijeenroepen. Hij zou wenschen, dat vertegenwoordigers an Engeland, Frankrijk, Duitschland en Italië de volgende drie punten inzake Spanje zouden bespreken: 1. Spanje te sparen voor verder bloodver- gieten; 2. de positi» van het Spaansche volk te be palen, in overeenstemming met Duitschland en Italië, die Franco hebben geholpen; 3. te bewerken, dat de vier mogendheden zich verplichten de wederinstelling te ve hinderen van een regeering der commnni ten of van het volksfront in Catalon'ë nf hij Madrid. STAFFORD CRIPPS UIT DE LABOURPARTIJ GESTOOTEN Het uitvoerend comité van de labour;'artij heeft besloten Sir Stafford Cripps uit de partij te stooten. Zooals men weet, heeft sir Stafford Cripps. in tegenstelling met de meerderheid van de leiders der partij, aangedrongen op het op- •ichten van een volksfront in Engeland, be staande uit alle linksche partijen. GEMENGD NIEUWS BELGISCH RIJNSCHIP OP DE OOSTERSCHELDE VERGAAN Bemanning, bestaande uit vier personen, gered WEMELDINGE, 26 Jan. Het Belgi sche Rijnschip „Aline", schipper Potter is 'gistermiddag even na vijf uur door stormweer overvallen en gezonken. De bemanning, bestaande uit vier perso nen, wist zich in de roeiboot in veilig heid te brengen en is later door de sleepboot „Secunda" kapitein Volker, opgepikt en te Wemeldinge aan land gebracht. Het schip was geladen met zand en op weg naar België. Nader vernemen wij: De „Aline" is af komstig uit Gent. Het schip meet 1298 ton. Het werd gesleept door de „Secunda", welke sleepboot de opvarenden van de „Aline" aanvankelijk aan boord heeft genomen. La ter heeft het bergingsvaartuig .Zeehond" de bemanning overgenomen en te Wemel dinge aan land gebracht Kolendampvergiftiging DEN HELDER, 26 Januari. Gisteren morgen om ongeveer 7 uur kwam de heer Z. uit de Violenstraat beneden met zijn doch tertjes. Het eene was juist jarig en ontving haar cadeautjes. Ze klaagde echter spoedig over hoofdpijn en even daarna sloeg plotse ling het jongste dochtertje tegen den grond. Bij het bukken naar het kind voelde ook de vader zich onwel worden. Deze bemerkte wat het was. nl. kolendamp die zich blijk baar over den grond uitspreidde, terwijl het hoogerop nog niet te bemerken was. Onmid dellijk wierp hij alle ramen en deuren open en bracht de kinderen naar buiten, terwijl de dokter gewaarschuwd werd. Deze constateerde bij de kleinste een be ginnende vergiftiging waarvoor maatrege len werden genomen. De oudste was weldra weer in orde terwijl de ouders in het geheel geen gevaar liepen. De oorzaak bleek te zijn het niet trekken van den schoorsteen doordat deze geheel verstopt was. ROFFELRIJMEN MOED 'k Was bij Jansen op visite, Jansen, mijn intieme vriend, Die als net kantoorbediende Een bescheiden loon verdient. Prettig zaten we te praten. Pittig was het bakje thee. Kittig keuvelden de vrouwtjes Op de knusse canapé. Toen kwam Jansen aangedragen Met zoo'n pracht sigarenkist Die voor den geboren rooker Z'n attractie nimmer mist; Allerhande rookgenoegen Zit in zoo'n assortiment: Kleintjes, doodgewone, groote, Alles extra excellent. „Jarig?" vroeg ik. ,JJee!" zei Jansen. „Op kantoor gejubileerd?" „Niks!" zei Jansen, „niks aan 't handje: k Heb mezelf es getrakteerd." „Durf jij daarmee thuis te komen!?" Vroeg ik min of meer gesmoord, Bang dat Jansens kloeke gade Mogelijk iets had gehoord. Durvenach, wat zal ik zeggen: Ik bestel hem kwart voor acht, En dan wordt-ie tegen tienen Keurig netjes thuisgebracht. Vraagt m'n vrouw dan bij de koffie: „Baasje, hoe kom jij daaraan?" Wel, dan heb ik en dat is zoo! Iemand een plezier gedaan! En wie zou er iets van zeggen Dat „men" „een plezierwaardeert!?' „Jongen", zei ik, beste kerel, 'k Dank jel 'k heb weer wat geleerd (Nadruk verboden) LEO LENS LICHAMELIJKE OEFENING SCHAATSENRIJDEN Cecilia Colledge Europeesch kampioene kunstrijden LONDEN, 26 Ian. (A.N.P.) In de Em- presshall te Londen werden de Europeesche kampioenschappen in het kunstrijden voor dames voortgezet met de oefeningen naar keuze Cecilia Co'ledge wist den Europeeschen titel te veroveren dank zij haar schitterend rijden, waardoor zij Me- T a v 1 o r, die na de verplichte figu-i i de leiding had genomen, nog voorbij- j streefde. Het resultaat luidt: 1. Europeesch kampioene Cecilia Colledge (Engeland) 1848.5 pnt.; 2. Megan Taylor (Engeland) 1837.4 pnt.; 3. Daphne Walker (Engeland) 1757 6 pnt. xx« Zelf* «1 is men de twee kruisjes gepasseerd bok din doet men er goed aan, levertraan te nemen. Maar dan JecovitoL Want Jecovitol - de fceste levertraan - verhoogt Uw weerstandsver mogen en beschermt U tegen griep en verkoudheid I VRIJDAG, 27 JANUARI 1939 HILVERSUM L 1875 en 301.5 M. 8.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.2o VARA. 12.00 AVnO. 4.00 VARA. 7.30 VPRO. 10.40 VPRO. 8.00 Gram.muzlek. (Om Ichten). 10.00 Morgenwijding. 10.20 ■12.00 Gij bevoordeelt daarmede Uw landgenootenen U zelve GEMENGD VOEDER V AKKENS. MELKVEE EN PLUIMVEE met gegarandeerd gehalte aan eiwit en vet volgens Algemeen® H an del s voor w aarden 9 OLIEFABRIEKEN AMSTERDAM N.V. uziek. 11.10 volg declamatie. 11.30 Gram.muziek. De Palladlana (Om 12.15 Berlohten). Gram.muzlek. 1.00 Het AVRO-Amosementa- orkest, 2.00 Gram.muzlek. 2.40 Lezing „Huls- bewoners' lief en leed". 3.00 Variété-pro gramma 4.00 Gram.muzlek 5.00 Voor de kin deren 6.30 Gram.muzlek. 6.00 De Ramblera 6.28 Berlohten. 6.30 Letterkundig overzicht. 6.50 Gram.muzlek. 7.00 VARA-kalender. 7.05 Causerie „De heilzame en zlek-makende werking van de zon". 7.23 Berichten A. N. P. 7.30 Berichten. 7.35 Causerie „De myatlek van Ruusbroec". 8.00 Quatre-meJna. 8.30 Causerie „Het dier ln zijn wereld" (I). 9.00 Montmartre--Mlnetreels. 9.15 Het VARA-**-- kest. 10.00 Fragm. „Das Vellchen von M< martre". operette. 10.30 Berlohten A. N. 10.40 Avondwijding. 11.00 Viool en plano. 11.30 Jazzmuziek (Gr.pl.). 11.55—11.00 Gram. muziek. HILVERSUM II. 415,5 M. Algemeen Prograi ma, verzorgd door de NCRV. 8.00 Schriftle zing, meditatie. 8.16 Berichten, gram.muzlek (9.309.45 Gelukwensohen). 9.45 Gram.mu zlek. 10.30 Morgendienst 11.30 Gramn.muzlek. 11.15 Zang en plano en graim muziek. 13.00 Berichten. 12.16 Gram.muzlek. 12.30 Orgel spel. 1.80 Ensemble „Qulntolla", en gram. muziek. 2.30 Christelijke Lectuur. 8.00 Ver volg van 1.30. 3.45 Gram.muzlek. 4.00 Chr. Friesch uurtje. 6.09 Gram.muzlek. 5.15 In strumentaal Trio, en gram.muzlek. 6.30 uur Voor tuinllefhebbera. 7.00 Berichten. 7.15 u. Boekbespreking. 7.45 Gram.muziek. 8.00 Be richten ANP, herhaling S.O.S.-berichten. 8.15 Oratorium-concert (Opn.) 9.10 0*use- rie „Gezlns- en huwelijksmoeilijkheden". 10.00 Berichten ANP. actueel halfuur. 10.30 Het Utr. Sted. Orkest en solist (Opn.) 11.2E Gram.muzlek. 11.60—12.00 SohrlfUezlng. DitOITWICH 1500 M. 12.10 Orgel 12.36 En semble. 1.20 CauserlSn. 1.36 Plano. 4.50 Ra- diotooneel. 6.40 Instrumentaal concert 6.45 Radiotooneel. 7.05 Causerie. 7.20 Gevar. pro gramma. 7.50 Viool en P'ano. 8.20 Revue. 9.46 Causerie. 10.05 Opera. 11.16 Baad. radio PARIS 10.48 M. 12.30 Zang. 1.06 Orkest 2.35 Plano. 3.60 Zang. 4.40 Piano. 4,65 Zang. 6.25 Trio. 6.35 Plano. 6.60 Zang. 7.20 Orkeet. 8.35 Plano. 8.60 Radiotooneel. 11.20 Orkest URUSSEL 822 en 484 M. 3 2 2 Mi 5.60 Plana 6.50 Koor. 7.20 Zang. 8.35 Radiotooneel. 48 4 M« 12.50 en 1.30 Orkest 6.35 Kwartet 6.38 Zang. 7.05 Zang. 8.20 Operetta 10.30 Ca baret. UFl'TSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Concert gebouworkest 8.20 Concert 8.36 Radiotoo neel 9.60 Plano. 10.20 Syropbonteorkest FORTO-KOUDLIJM IS HET IDEAAL Steeds eereed. geen wachten, eeen geknoei met stoffig poeder, geen reeten, uiterst zuinig, enorme blndkrachtvlekvrlj op eiken. Vr.ze Uw wlnkeliei of anders ons onder adresopg. v. Uw leverenden FRENKEN'S FABRIEKEN - WEERT PROEFSTATION VOOR BOUWMATERIALEN EN BUREAU VOOR CHEMISCH ONDERZOEK Koning Bienfait AMSTERDAM, DACOSTA KADE 104, TELEFOON 83047 75° per flesch. De Rijksgebouwendienst heeft aanbesteed I het bouwen van een telefoongebouw te Middelharnis. Laagste inschrijver was C Spee te Som- I melsdijk voor 24440. TRAN5P0RTBANDE DRIJFWERKEN DRAAGROLLEI-j II6RONIN6FI J. Koster Hzn. Scheepswerf „Gideon" Groningen Rollend Voorwaarde voor loonende exploitatie ie een economisch schip. Hiervan bent U zeker net een KOSTER-COASTER VAN DER LINDEMENVELDHUIS AMSTERDAM ROTTERDAM GPON.NGE* VOOR ALLE DOELEINDEN I TECHNISCHE ARTIKELEN (Zlncs.de te Camplne) BLOKZINK KETELZINK ZWAVELZUUR SUPERFOSFAAT. Eenljje fabrlkanto In Nederland van MAAGDELIJK BLOKZINK TELEFOON 69 - WEERT /7)o2L>tm wU dejj Hij probeert dan ook goed te luisteren naar de redenatie, die nu volgt en die zeker wel heel mooi en heel geleerd zal zijn, wèl gefundeerd en meer dan voldoende gedocumenteerd. Maar Adriaan vermag er, ondanks zijn eerlijk trachten, het fijne niet van te snappen. Nog net zóóveel begrijpt hij er van. dat hij inziet, dat door nader vragen het geheel alleen nóg troebeler kan wordenen dit is hem ook volkomen klaar geworden: vader heeft al evenmin vertrouwen in zwarte engelen als tante Ditje. Dit onderhoud wordt een keerpunt in Adriaans leven, Tótdien is het woord van zijn vader hem het einde van alle tegenspreking geweest. Van nu aan zal hij zich genoodzaakt zien, ruimte te laten voor de mogelijkheid, dat er, onder zekere omstandigheden, verschil van meening kan bestaan tusschen een vader, die groot is en knap en een kleinen jongen, die feitelijk nog niets weet. Bij oogenblikken beleeft hij dit nieuwe Inzicht als de open baring van een zoet geheim, in welker kracht hij nu voortaan gaan zal van licht tot licht en van heerlijkheid tot heerlijk heid. Doch meestentijds benauwt hem diezelfde wete. De boom der kennis is nu eenmaal een verleidelijke planting, die op duizend wijzen den genieters van zijn vruchten eerst de vertrouwde schutse ontrooft en ze daarna alleen en onbe schermd staan laat op eigen wankele beenen. VIII Ondanks zijn relaties met Sprookjesland is Adriaan geen jongen, die zijn dagen verdroomt en veel peinst over diep zinnige dingen. Echter wel een kind, dat neiging vertoont tot eenzelvigheid, wat hij trouwens van niemand vreemds heeft. Aan buur of schoolvriendjes schijnt hij geen behoefte te gevoelen; het gemis van broers, zusters, neefjes en nicht jes raakt hem niet. Gevolg is echter, dat hij zich bijna uit sluitend moet oriënteeren naar de gedragingen van de groote menschen met wie hij omgaat, van welke vader, tante Ditje en de schooljuffrouw de voornaamste zijn. Dat gaat hem ove- het geheel genomen goed af. Vrij nauwkeurig heeft hij zijn eigen bescheiden plaatsje tusschen hen weten te be palen. Op school gaat dat schier vanzelf. Thuis is het nog wel eers even moeilijk om de beide over hem gestelde machten te vriend te houdenof ze somwijlen tegen elkaar uit te spelen, waarbij het zaak is in acht te nemen, dat vader de baas is, doch tante Ditje ook heel wat heeft in te brengen. Meestal weet Adriaan handig tusschen de klippen door te zeilen, hoewel het een enkele maal voorkomt, dat hij in de positie van Ismaël geraakt, van wien geschreven staat, dat zijn hand tegen allen was en de hand van allen tegen hem. Doch dat is uitzondering. Als het er op aan komt, nemen de groote menschen het toch voor elkaar op en zoo komt een eenig kind dan allicht in het schuitje van Isaacs uitgeworpen halfbroeder. Het best is, daar tijdig rekening mee te houden, dan kómt het zoover niet. Voor het overige neemt Adriaan het leven en deszeifs wisselvalligheden niet al te zwaar op. Dat deed Ismaël trouwens ook niet. Ook in de dorste woestijnen zijn hier en daar waterputten en als het spannen gaat, zendt God Zijn engelen wel, om ze aan te wijzen. Des Zondags stelt Adriaan zich gaarne onder bescherming van Tante Ditje. Allereerst komt hij daardoor, als het lukt, vrij van den gebruikelijken kerkgang. Bovendien mag hij Tante Ditje dan helpen met het aan kant maken van de huiskamer en wat er verder op zoo'n morgen te doen is. Zijn aandeel bestaat voornamelijk in het malen van de koffie en het vullen van het daarvoor bestemde trommeltje met bit terkoekjes. De kapotte en de kruimeltjes vormen zijn loon op deze op zichzelf reeds prettige bezigheid. Samen haasten ze zich dan, om straks, als de heeren ko men, alles in orde te hebben. De heeren, dat zijn vaders vrienden, die na kerktijd een bakkie koffie komen halen. Met elkaar vormen ze een soort gezelschapje, dat voornamelijk samenkomt om de preek en andere geestelijke zaken broederlijk met elkaar te bespreken. Na den dood van de juffer is dat gewoonte geworden en dat Is nu al weer vijf lange jaren. Straks, als de heeren er zijn en Tante Ditje koffie gaat schenken, trekt Adriaan zich terug, in een hoekje, met een boekje. Naar wat gesproken wordt luistert hij onderwijl, of hij luistert niet, naardat hij zin heeft en naar het onderwerp is. Aan de wijze, waarop vader de broeders tegemoet treedt en den eerbied, waarmee Tante Ditje ze behandelt, weet Adriaan wel zoo ten naaste bij, hoe zij, elk voor zich, geteli en geacht behooren te worden. Dat neemt echter niet weo dat hij daarnaast ook zijn eigen indrukken van vaders vrien den heeft. Het eerst komt Halbertsma gewoonlijk. Meestal gaat k niet naar dezelfde kerk als vader. Halbertsma is groot e dik van lichaam. Adriaan veronderstelt, dat zijn ziel ook wi groot zal zijn, want hij moet beschouwd worden als de voot naamste van het gezelschap. Alle andere heeren, ook vadei kijken tegen hem op. Daarom geeft Adriaan hem ook altiji zoet handjes en zijn liefsten glimlach. Maar in zijn hart heei hij een hekel aan hem. De eenige goede herinnering, die KJ aan hem heeft is, dat vrouw Halbertsma hem eens een heei lijken krentenbol heeft toegestopt, zoo uit den oven, wad Halbertsma is bakker. Het was, toen hij eens brood moei halen voor tante Ditje. Door dezen krentenbol nu, gevoe- Adriaan zich min of meer omgekocht en beschouwt hij zij antipathie tegen Halbertsma, die ten laatste toch ook l baas is over de krentenbollen, die zijn vrouw uitdeelt, a' zonde. Broeder Kamp komt doorgaans met Vader mee. Van hei houdt Adriaan, zoo het kan, nog minder. Op het gezelschip zegt hij niet veel, maar hij heeft vieze klamme handen e in zijn huls stinkt het. Iets van dat luchtje hangt in zl) kleeren. Je ruikt het, als je dicht bij hem komt. Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2