DINSDAG 24 JANUARI 1939 EERSTE BLAD PAG. 2 R, Brandwonden Snijwonden. Ontvellingen UROL geneest zonder littcekena Doos 30 en 60 ct. Bij Apothekers en Drogisten. RONDBLIK GROOT-NEDERLANDSCHE CULTUUR Het is, als men- in België reist, een ietwat bevreemdend verschijnsel, dat men de Vla mingen wel allerlei Fransche kranten en boeken ziet lezen, maar dat men, als men over de taalgrens heen is, geen Walen mei Nederlandsche lectuur onder de oogen kan opmerken. Toch is dit niet zoo bevreemdend als het op het eerste gezicht lijkt Want er zit een cultuurstrijd achter die eeuwen ge duurd heeft; de groote en invloedrijke Fransche cultuur tegenover de Neder landsche. Vooral na wat bij ons de Belgische op stand heet en in België de vrijheidsoorlog van 1830 is het Nederlandsche of Vlaam- sche element jarenlang in de verdrukking geraakt en vervolgd door de Franskiljons. Moeilijk en zwaar is de loopbaan geweest van een voorvechter als Jan Frans Willems. Maar nu staat zijn standbeeld in Genr yóór de Sint Baafskerk. Ook vlak na den oorlog was er in België niet precies een pro-Nederlandsche gezind heid en werd het Vlaamsche element weer achteruitgesteld. Vooral het Duitschgezinde optreden van vele activisten heeft veel kwaad bloed gezet. Tegenover deze activisten is de gezind heid in België nu gelukkig weer heel anders. Dr. Borms mocht weer naar Belgis terug keeren en zelfs werd een bij ver stek veroordeelde als Dr. Martens benoemd tot lid van de nieuwe Vlaamsche Academie voor geneeskunde. Deze veranderde ge zindheid vindt men vooral in Vlaanderen. De „Légion Nationale" kan zich nog niet opwerken tot de hoogte van een zich schik ken in veranderde omstandigheden, vervlaamsching van de Rijksuniversiteit Ivan Gent onder het Efuitsche régime tijdens de oorlogsjaren had natuurlijk veel heete hoofden en koude harten gemaakt; en in 1919 is het er weer heel gauw alles Fransch geworden. Maar toch was er wat gewijzigd, Vlaanderen voelde zich weer innerlijk sterk worden en een j,aar of twaalf later is het Fransch er geheel van de baan geraakt cn is deze Universiteit even Nederlandsch ge worden als bijvoorbeeld die van Utrecht. Zij is een brandpunt van Vlaamsch intel lectueel leven. Nu heeft Zaterdag de plechtige opening plaats gehad van de Koninklijke Vlaamsche 'Academie van Wetenschappen, Letteren en Schoone Kunsten en voor Geneeskunde. De koning zelf, die meermalen blijk heeft ge geven van warme gezindheid voor het Vlaamsche deel der bevolking en die ook een groot vriend is van Nederland, was bij de opening tegenwoordig. Maar het is wel beschamend te moeten opmerken dat do zeer Franskiljonsche burgemeester van Brussel gemeend heeft zeer uitgebreide .voorzorgs- en ordemaatregelen te moeten nemen, zoodat er om het Paleis der Aca demiën een soort verboden zóne ontstond. Zoo leek het wel alsof intellectueel Vlaan deren in een vreemde stad samenkwam en beschermd moest worden, inplaats van dat men bijeen was in de oude hoofdstad van het hertogdom Brabant Tot verheugenis moet het stemmen dat zooveel Nederlandsche geleerden bij opening aanwezig waren. Dr. Frans Cauwelaert heeft het zoo juist getypeerd toen hij zei, dat Vlaanderen was voorgegaan in de Nederlandsche beschaving, dat daar na Noord-Nederland vier eeuwen lang het aanzien van de Nederlandsch schrijvende geleerden en kunstenaars heeft hoogge houden en dat de uitstraling van de Noord- Nederlandsche beschaving de eigen waarde yan Vlaanderen verhoogt Moge het ook in de toekomst zoo zijn, dat Nederland en Vlaanderen zij aan zij blijven staan ter beveiliging van het geestelijk erfgoed van een gemeenschappelijke be schaving. Dat dringt te meer nu we omringd zijn door landen die elk voor zich een zeer sterke eigen cultuur hebben ontwikkeld, en die anders wel eens zooveel invloed zouden kunnen krijgen, dat het eigene er onder schuil gaat Engelands vrijwillige nationale dienst Chamberlain roept allen op tot deelname „Dat wil niet zeggen, dat ik oorlog verwacht" De Engelsche minister-president Chamberlain heeft gisteravond een rede gehouden over den vrijwilli- gen nationalen dienst, waarin hij o.m. zeide: „Ik spreek hier over een plan, dat ons voor den oorlog voorbereid moet maken. Dat wil niet zeggen, dat ik oor log verwacht Ge weet, dat ik alles ge daan heb en alles zal blijven doen om den vrede voor ons en voor anderen te behouden. Wij zullen nooit een oorlog beginnen. Maar we zouden kunnen worden betrokken in een oorlog, die door anderen begonnen is, of we zouden «elf kunnen worden aangevallen, als de regcering van een ander land zou den ken, dat we ons ^:<*t met succes kunnen verdedigen. Hoe beter wij zijn voorbereid op ver dediging, des te onwaarschijnlijker wordt het, dat een aanvaller zich waagt aan een avontuur, dat zoo weinig be looft In de tweede plaats wil ik zeggen, dat de moderne oorlog niet gelijk is aan vroegere oorlogen. De ontwikkeling der luchtvloten heeft ons beroofd van de veiligheid, die wij als eilandbewoners bezaten en evenals in de landen van het contingent zullen burgers evenzeer slachtoffers van aanvallen zijn als soldaten, matrozen en vliegers. Zij zullen waarschijnlijk de eerste slachtoffers zijn. Daarom moeten wij, als wij de burger bevolking in- oorlogstijd wenschen te be schermen, de noodige organisatie in vredes tijd voorbereiden. Sterker nog. wij moeten in vredestijd oefenen, want daarvoor zal geen tijd meer zijn, als de oorlog begon nen is. Ge zult dan ook zien, dat ons plan voor de veiligheid even noodzakelijk is als slag schepen of kanonnen of vliegtuigen, hoewel het niet beteekent, dat er spoedig een oor log zal komen of dat het te eeniger tijd tot ;n botsing zal komen". De minister sprak daarna over de bro chure, die deze week aan alle Engelsche huizen bezorgd zal worden, en zeide, dat zij een beschrijving bevat van de vele vormen van dienst, die noodig zullen zijn voor de veiligheid van het publiek, wanneer het land in een oorlog gewikkeld zou worden. „Wat wij van u, die reeds vrijwilliger zijt, maar nog niet actief deelneemt, vragen", aldus vervolgde Chamberlain, „is, dat gij één dezer vormen van dienst kiest en zon der verwijl met de oefening begint". De minister zeide er den nadruk op te willen leggen, dat de regeering oproept tot vrijwilligen dienst „Er zijn er" aldus zeide hij „die van meening zijn, dat ge dwongen dienst veel doelmatiger zou zijn. Maar dwang is niet in overeenstemming met het democratische stelsel, waaronder wij leven, of met de vrijheid, naar welker behoud wij altijd gestreefd hebben. Wij vertrouwen, dat wij alle vrijwilligers, die wij wenschen, zullen krijgen zonder dat wij onze toevlucht tot dwang, nemen. Velen van u hebben gevraagd hoe zij in dezen tijd konden helpen. Ik geloof, dat de meesten de behoefte gevoelen het land een offer te brengen of een dienst te bewijzen. Onze voorstellen geven u daartoe de gele genheid. Het staat thans aan u de wereld te toonen waartoe een vrij volk bereid is bij de verdediging van zijn vrijheden zijn idealen. Ik ben er stellig van overtuigd dat gij op mijn oproep het antwoord zult geven, dat ik vraag". NU DE VAL VAN BARCELONA NADERT Roept Mussolini een lichting onder de wapenen Waarom Frankrijk niet officieel intervenieert" Volgens „United Press" is in Italië een aantal reservisten, mogelijk zelfs de geheele lichting 1901, zonder ophef onder de wapenen geroepen. Ofschoon de Duce ervan overtpigd is, dat Frankrijk in Span je niet zal intervenieeren, zou hij blijkbaar toch geen enkel risico willen nemen en met dezelfde geheimhouding, die de mili taire toebereidselen tijdens de September- crisis kenmerkte, het land willen beveili gen tegen een mogelijk ander gevaar. Eén der officieren van de lichting 1901, die een oproep ontving, is van meening, dat de geheele lichting, met uitzondering van de grenadiers en carabinieri, onder de wapenen is geroepen, dit is ongeveer 200.000 man. Hij voegde er aan toe, dat Italië's normale sterkte op het oogenblik rond 300.000 man bedraagt. Het is niet bekend, waar deze lichting heen gezonden wordt, doch niet bevestigde berichten melden, dat de Fransch-Italiaan- sche grensgarnizoenen versterkt worden, ter wijl twee legercorpsen in Libye op volle sterkte zijn gebracht. Sommige kringen zijn van meening, dat Mussolini expeditietroepen gereed maakt, die onmiddellijk naar Spanje gezonden kun- DE JAPANSCH- CHINEESCHE OORLOG Protest tegen bombardeeren van Tsjoengking De buitenlandsche zendelingen in Tsjoeng king, den zetel van de Chineesche regeering, hebben een telegram gezonden aan den Vol kenbond, om te protesteeren tegen het „mee- doogenlooze bombardement van de burger bevolking der stad door Japansche vliegtui gen". Vele regeeringsbureaux en scholen zijn buiten de stad overgebracht. De handel van Hankau Havas verneemt uit een goede bron, dat de Japansche autoriteiten te Hankau den buitenlandschen handelszaken hebben mede gedeeld, dat het feitelijke embargo, dat op hun onroerende goederen ligt, zal worden opgeheven op voorwaarde, dat bedoelde fir ma's definitief haar kantoren sluiten haar activiteit op handelsgebied staken. Ondragelijke pijnen bij nat weer Rheumatische pijnen door zijn heele lichaam De heer N. M. werd jarenlang gekweld door rheumatiek: vooral bij nat weer leed hij het meest. Maar dat is nu allemaal voorbij <aank zjj Kruschen. Hij schrijft ons: „Ik leed jarenlang aan rheumatiek. Bij nat of vochtig weer hield de pijn geen oogenblik op en was niet te beschrijven. Het is in enkele ledematen begonnen, maar het duurde niet lang of de pijn zat door mijn heele lichaam. Toen ik Kruschen Salts begon te nemen, be merkte ik, dat het mij meer goed deed dan eenig ander middel, wat ik daarvoor had ge probeerd en thans ben ik geheel bevrijd van mijn pijnen, zedis bij nat weer. Ik kan Kru schen Salts van 'harte aanbevelen aan ieder, die aan iheumatiek lijdt". Rheumatische pijnen zijn meestal een ge volg van een overmaat van urinezuur in het lichaam. Twee van de zes zouten in Kruschen Salts lossen het urinezuur op, terwijl andere bestanddeelen de natuur op kraöhtige wijze helpen, dit langs de natuurlijke kanalen verwijderen. Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij apothekers en drogisten. (Adv.) tegen verzetten, dat rood-Spaansohe vluchte lingen zich op I ransch grondgebied begaven. Zij moesten evenwel binnen veertien dagen naar Spanje terugkeeren of zich ertoe ver plichten, zich voor onbegrensden tijd in een Fransohe kolonie te vestigen. Wie zich naar deze bepalingen niet zou schikken, zou in een concentratiekamp wor den geplaatst en eventueel na verloop van drie maanden naar een kolonie worden ge stuurd. De leden van de internationale brigades zouden, voorzoover zij geen Franschen zijn, terstond worden uitgewezen. Tenslotte verklaart Thorez in het door de inmenging beloofd hebben, intervenieeren in een mate, die zij voldoende achten om Fran co de overwinning te bezorgen. Zij zeggen, dat, indien Frankrijk durft over te gaan tot een fractie van de inmenging, die zij be- g« an, zij den toestand opnieuw zullen be- studeeren. Hoe kan, aldus Eden, een dictatuur van dien aard een basis voor werkelijke vriend schap beteekenen? De ronde-tafel-conferentie te Londen Te Cairo is thans volledige overeenstem ming bereikt over de samenstelling van de Arabische delegatie, welke te Londen op de ronde-tafel-conferentie de belangen van Arabisch-Palestina zal moeten behartigen. De Egyptische premier Noeri Said was ius- schen de verschillende AraJbische leiders de bemiddelaar. Naar verluidt wenscht de Arabische oppo sitie-partij o. 1. v. Nasjasjibi, die tegen het terreur-bewind van den grootmoefti is gekeerd, aan de besprekingen te Londen, over de voorbereidingen waartoe hij het niet eens is. niet deel te nemen, en zal 'lij de be sluiten dezer conferentie ook niet erkennen. 'N KNOOP €R IN/ worden, indien Frankrijk den republi- Giornale d'Italia gepubliceerde rapport, dat ncn keinen toch nog te hulp zou snellen. In dit verband kan nog gemeld worden, dat verleden week een zeker aantal dienst plichtigen bevel kreeg, om zicih zonder uni form, laat op den avond aan het station te Rome te melden, vanwaar zij met onbeken de bestemming vertrokken. Blrnai consulteerde Daladier Onder den titel: „Waarom Frankrijk niet officieel in Catalonië intervenieert", publiceert de Giornale d'Italia met groo- ten opmaak een rapport, dat de secre taris-gen eraal van de Fransche commu nistische partij, Thorez, den 18den Januari aan de Komintern moet hebben gezonden. In dit rapport wordt o.a. ge zegd, dat Blum en Duclos twee be sprekingen met Daladier hebben ge had, waarin laatstgenoemde ieder plan tot rechtstreeksche Fransche interventie in Spanje verworpen had. Daladier had verklaard, dat op grond van nauwkeu rige berekeningen van den Franschen generalen staf de Fransche eenheden eerst na verloop van acht dagen aan de zijde van de eenheden van Barcelona in actie zouden kunnen komen. Aan een interventie moest bovendien ter beveili ging van de grenzen een algemeene mo bilisatie voorafgaan. De Fransche interventie, had Daladier voorts gezegd, zou een rechtstreeksche inter ventie van de Italiaansohe oorlogsmarine en ■van het Italiaansche luchtwapen tegen Bar celona, Valencia en Cartagena uitlokken, zoodat op het oogenblik, dat de Fransche troepen Spanje zouden binnenrukken het lot van Barcelona reeds bezegeld zou zijn, terwijl Frankrijk zeer zeker tegen een door dit land zelf uitgelokten Italiaansch-Duitsohen lucht aanval front zou moeten maken. Hieruit zouden gevaarlijke complicaties voor de Fransch-Engelsche betrekkingen voort kun nen komen. Daladier zou zich ook nog hebben uitge sproken tegen het zenden van nog meer Fransch oorlogsmateriaal naar Barcelona, wijl zij daar als verloren moesten worden beschouwd. Hij had evenwel tegelijkertijd te verstaan gegeven, dat hij het transport van oorlogsmateriaal naar Barcelona via Frank rijk geen belemmering in den weg zou leg gen en dat hij het zenden van Fransche levensmiddelen en kleedingstukken zou toe laten en steunen. In geval Barcelona zou worden ingenomen, zou hij zich niet de Fransche generale staf van meening is, dat de rooden alle nog strijdvaardige een heden op één linie moeten terugtrekken, die den Molle-pas over Ripoll-Malgrat tot de Middellandsche Zee reikt. De rood- Spaansche regeering zx>u zich naar Figueras moeten terugtrekken en dit tot het uitgangs punt van een nieuw offensief moeten maken. De Fransche generale staf acht het niet mogelijk, dat generaal M i a j a het front nog langer staande houdt en beschouwt het lot van Barcelona als bezegeld. ZIEKTEN VERZEKERING JtaatuKappij - Sntelt Eden over het lot van Spanje Ex-minister Eden heeft in zijn kiesdis trict bij Coventry een rede gehouden, waar in hij onder meer gezegd heeft, dat Enge land en Frankrijk door te toonen, dat zij stellig besloten zyn hun belangen in de Middellandsche Zee en elders te verdedigen, de beste bijdrage -tot den vrede kunnen leveren. Hoe eerder de wereld begrijpt, dat de de mocratische staten niet in verwarring ge bracht of overdonderd worden, zoodat zij capituleeren, des te beter voor alle belang hebbenden. Frankrijk en Engeland hebben in Spanje maar één belang, dat echter zeer gewidhtig is: dat de politieke onafhankelijkheid en de territoriale onschendbaarheid van Spanje geëerbiedigd blijven, dat geen buitenland sche mogendheid zich in het land vestigt en dat Spanje vrij blijft, over zijn lot te be schikken. De Spaansche politieke vrijheid, aldus Eden, is in deze dagen van duikbooten en vliegtuigen zelfs nog belangrijker voor En geland en Frankrijk dan 100 jaar geleden. Sprekende over Franco's meerderheid op het gebied der luchtmacht, zeide Eden, dat ieder weet, wie deze wapenen levert en blijft leveren daarmede de overeenkomsten verdragen openlijk schendende, ook de ver dragen met Engeland. Hoe kan, aldius Eden, iemand ontkennen, dat, wanneer Franco wint dit een buiten landsche overwinning is? De waarheid is, dat zekere staten, die niet- %£dct 'raitd Una den*», xvaafi ^veadefi emp dar1 De bomaanslagen in Engeland Een Iersche „oxecutlelijst" Zondagavond is de minister van Binnen- landsche Zaken van Ulster, Sir Dawson Bates, na een bezoek van drie dagen aan Londen, naar Belfast teruggekeerd. Alvorens te vertrekken, zeide hij, dat alle noodzake lijke maatregelen waren genomen om den toestand, welke in Noord-Ierland is ontstaan door het optreden van het Iersche Republi- keinsche leger, het hoofd te bieden. De Re geering is voornemens de wetteloosheid met kracht te onderdrukken. Te Londen heeft Sir Dawson besprekingen gevoerd met ambtenaren van Whitehall en van Scotland Yard; hij toonde hun een „exe- cutielijst", welke zou zijn opgesteld door de terroristen. De lijst is te Belfast in beslag genomen en de namen van talrijke vooraan staande personen in Ulster komen erop voor. Ook gaf de minister Scotland Yard inlich tingen, welke in verband stonden met de jongste aanslagen in Engeland. Te Manchester zijn gisteren twee jonge vrouwen voor den politierechter verschenen, in wier woning een voorraad ontplofbare stoffen en een tijdbom zijn aangetroffen. De rechter heeft haar voorloopig 48 uur arrest opgelegd, tot de politie nader onderzoek zal hebben verricht „Duitschland en Engeland op de wereldmarkten" Een beschouwing van minister Hudson Tijdens het jaarlijkscihe diner, dat aan geboden wordt door de Duitsche Kamer van Koophandel voor het Vereenigd koninkrijk, heeft de Engelsche minister voor den over- zeeschen handel, Hudson, gisteravond een rede uitgesproken in antwoord op een toast op „Duitschland en Groot Britannië, op de wereldmarkten", die voorgesteld werd door Ministerial direktor W i e h 1. Hudson zeide o.m.: Duitschlands o economi sche moeilijkheden komen mij voor als in hoofdzaak veroorzaakt Uoor de intense ont wikkeling van de binnenlandsdhe markt onder den druk van de bewapeningseisdhen van het vierjarenplan. hi heeft gezegd, dat de deviezencon- tröle, de clearing en de betalingsovereen komsten Duitsdhland opgedwongen zijn door 's crediteurlanden. Ik onrtken niet, dat schuldeischers gaarne men wat zij kunnen van hun vorderingen, aar ik ben het er niet mee eens, dat dit de voornaamste oorzaak is van Duitschlands economische moeilijkheden. Voortgaande zeide spreker: Het vereenigd Koninkrijk moet zijn uiterste best doen om zijn uitvoerhandel te handhaven, want wij zijn hoofdzakelijk daarvan afhankelijk om de overzeesche leveranties van levensmiddelen en grondstoffen te betalen. Wij moeten der halve een actieve exportpolitiek voeren. De exporthandel is van vitaal belang en wij zijn voornemens hem tot iederen prijs te vo: dedigen. Wij wenschen echter geen ontwikkeling ten nadeele van andere landen, want dan kan geen blijvend voordeel opleveren, doch wel een de geheele wereld omvattende toeneming van den internationalen handel als gevolg van een gezonde concurrentie onder econo misch stabiele toestanden. Ik hoop, dat wij in den loop van dit jaar een aanzienlijke vordering zullen zien in de richting van een terugkeer naar gelukkiger omstandigheden. VLISSINGEN, 24 Jan. Het besla* dat op het Italiaansche stoomschip „Monte Santo" was gelegd, in verband met de aanvaring op 15 Januari jl. met het Engelsche s.s. Co nifer" is gistermiddag opgeheven, doordat do verlangde cautie is verstrekt Het schip heeft de reis naar Sanova voorgezet 'n Droevig geval. Maar onein dig droeviger is het als U ver- feet dat Uw pakje Gold Star hag leeg is. Stel U voor, dat U het een avond zonder deze heerlijke shag zoudt moeter stellen! Vandaar die knoop. Nu snel naar den winkel om 'n versch pakje Gold Star Shag COLCJTAR 10 CtMW9 'n Extra Tractatie: GoldStar de Luxe, 12 ct. WOENSDAG, 25 JANUARI 1030 :01,5 M. VARA-Lltzen- VPBO. 11.0011.30 n. T.m. en 6.30—7.00 RVU. 7.30—S.OO VPRO. 8.00 Gr&m.muziek. 8.05 Esmeralda, (ca. 8.16 Berichten). 8.30 Gram.muziek. 9.30 Causerie „Onze keuken'". 10.00 Morgenwijding. 10.20 „Voor Arbeiders In de Continubedrijven" 11 0i) Causerie „De hond". 11.30 Gram.muzlek. 11.40 Voor de werklooaen. 12.00 Gr.muziek (c.a. 12.16 Berichten). 12.30 Orgelspel. 1 00 -1.46 Het VARA-Orkest et solisten. 2.00 Voor de vrouwe.i. 3.16 Voor de kinderen. 6.30 Grain. muziek. 6.00 Fantaala. 6.28 Be richtten. 6.30 Causerie. „Kan een „Helder ziende" alles zien?"' 7.00 VARA-Kalcnder. 7.06 Felicitaties. 7.10 Vocaal concert. 7.30 Cursus „Ons werk en ons geloof". 8.09 Her haling S.O.S.-Berlchten 8.03 Berichten ANP en VARA-Varia. 8.20 Voor de schakers. 8.21 Film.muziek. 8.50 Radlotooneel. 9.35 „The Ramblers". 10.00 Berichten ANP. 10.10 Het VARA-Orkest. 11.00 Gram.muzlek. 11.15 „The Four Blue Stars''. 11.3012.09 Orgelspel. H. 415.5 M. NCRV-Ultzendlng. 6.307.00 Underwysfonil* voor de Scheep vaart. 8.00 Schriftlezing, meditatie. 8.16 Be richten, gram.muziek. (9.309.46 Gelu{cwen- schon). 10.30 Morgendienst. 11.00 Gram.mu- zlek. 11.15 Vioolvoordracht en grain.muzlek 12.09 Berichten. 12.15 Grara.muzlek. 12.30 u. Nieuw Accordeon-ensemble en gTam.muziek 1.30 Graimmuzlek. 2.00 Zaag, plano en gr, muziek. 3.00 Grara.muzlek. 3.45 Christelijk Liederenuurtje. 4.45 Gram.muziek. 4.50 Fe- lloltatles 6.05 Voor de Jeugd. 5.50 Gram.mu- rlngsreglement. 7.00 Berichten. 7.15 Decla matie en gram.muzlek. 7.45 Causerie „Leer- bewerklng". 8.00 Berichten ANP, Herhaling aO.S.-Berlchten. kestvereen lglng „Voorbereiding iheznsche solist. 9.10 Causerie het leven". 9.40 Apol- lo-kwlntet. 10.00 Berichten ANP. actueel halfuur. 19.30 Vervolg kwintet 10.45 Gym nastiekles. 11.00 Vervolg kwintet 11.25 Gr. muziek, ca. 11.50—12.00 Schriftlezing. DROITWICH 1500 M. 11.26 Plano en viool. Orgel. 12.40 Orkest 2.00 Declamatie. 3.25 .95 Plano. 4.20 Vesper. 5.20 Film MO Orkest 6.40 Causerie. 6.55 The«.._.. atje. 7.20 Concert 8 05 Actueele uitzen- g. 8.35 Orkest. 9.45 Orkest 10.30 Piano- RADIO—PARIS 1648 M. 11.20 Orkest 12.80 u. Zang. 1.05 Orkest 2.35 Cello. 4.05 Zang. 5.95 Plano. 6.25 Orkest 6.45 Plano. 7.50 Viool. rlétd'lanO' 8-35 I>,ano' 8-50 °rSel- 9 20 Va" RRUSSEL 322 en 484 M. 322 Ml 12.50 en 1.30 Orkest 6.20 Trio. 8.20 Opera. 484 Mi 12.50 Orkest 1.60 Orkest 7.05 Cel lo. 8.20 Orkest. 9.05 Plano. 9.50 Orkest. DOODELIJK ONGELUK TE ENSCHEDE ENSCHEDE, 24 Jan. Gistermiddag is de 58-jarige A. Visser achter een garage aan de Oldenzaalschestraat te Enschede om het leven gekomen. Er was daar een stellago geplaatst voor het optakelen van een onder) grondsche benzineleiding. Een der palen van deze stellage is door nog niet bekende oorzaak omgevallen en trof V. 'aan het hoofd, waarbij hij op slag werd gedood. DOOR MARTHA VISSfcR Ditje heeft niet zulke beste oogen als haar meester, daar om heeft ze de stopkousen, waaraan ze bezig was, moeten neerleggen. Om de verveling te verdrijven, bladert ze nu wat ïn de Katholieke Illustratie, een plezant blad, waarmee Jaan %'an den groenboer een goed werk aan haar tracht te ver richten. Maar ook daarvoor is het feitelijk al te donker; daarom soezebolt ze maar wat over Jaan en wat die al zoo vindt over allerleien dan wordt ze het eens met Job, die opmerkte, dat een ieder mensch z'n strijd heeft op deze aarde...... Ze kent Jaan al van heel lang: samen op school, samen naar den dominee, een poosje zelfs samen in één betrekkingen later allebei in de huishouding van een weduwnaar. Maar daar houdt de vergelijking dan ook op. Het scheen in het eerst, dat zij, Ditje, aan het langste eind had getrokken. Jaan had haar nog al niet benijd. De keurige burgerhuishouding van Wiechers was dan ook wel heel wat anders dan het slonzigf boeltje van den groenteboer met z'n zes blagen van kinders en dan op den koop toe nog Roomsch ookmaar achteraf bezien kon het toch nog wel begeerlijker zijn, de vrouw te wezen van den groenteman, dan de huishoudster van mijnheer Wiechers te zijnen te blijven. Tot hoe lang? Geld heeft ze niet en als je zoo naar de vijftig gaat, begin je aardig te voelen, dat je geen twintig meer bentJaan vindt dat allemaal precies zoo. Vooral ook met het oog op de kinders. Een stiefmoeder heeft het toch altijd nog wel heel wat zwaarder dan een eigen moeder, maar als je niet getrouwd bent, heeft dat grut heelemaal geen ontzag voor je. Dat beweert Jaan. En ze heeft gelijk. Ditje kan daar van meepraten! Heeft ze d'r handen niet vol aan dat eene jong van negen jaar? Als mensch op leeftijd zou hij je nog heeten te liegen, dat hij aan de stroopkan had gezeten zoo'n ding valt vanzelvers toch maar niet om? Het is nou, dat ie meteen een grooten mond tegen z'n vader opzette, anders was zij nog in het ongelijk gesteld, waar zoo'n snot neus bij stond, nog wel. Dat heb je met eenige kinderen, zou Jaan zeggen. Ook daarom zou het beter geweest zijn, als mijnheer Wiechers haar tijdig uit haar dienstbaarheid had opgeheven, zooals de groentenman Jaan had ge daanwellicht was die kleine aap dan ook geen eenig kind gebleven. Vijf jaar geleden, toen had dat nog niet tot de onmogelijkheden behoord Bij deze laatste gedachten zegent Ditje het veilig bedek- sel van den vallenden avond, dat haar blos verbergt, want zij is een zeer fatsoenlijke vrouw, die heel goed weet, dat zulke overleggingen haar, als bejaarde dochter, niet passen „Kom, het wordt tijd voor de lamp." Ditje schrikt op. Meteen vervagen haar droomen. Daar staat ze al, de linkerhand aan de porceleinen peer van de schuillamp, terwijl de rechter voorzichtig het schoongepoet- ste glas van den brander neemt. Een oogenblik nog maar en dan vult het zachte warme petroleumlicht het vertrek. Knus en vertrouwelijk wordt alles, wat het opneemt in zijn rust. de leerbekleede stoelen, het zwart-rood gestreepte koe- haar karpet, de inmiddels gesloten roodpluche overgor dijnen, de zwart omlijste lithographieën aan de wand, die episoden uit het leven van Napoleon voorstellen, de licht cirkel tegen de zoldering Wiechers zet zich in z'n leunstoel, waarvan de rug be kroond wordt door een met een bonte bloemenmand ver sierde sluimerrol, geschenk nog van zijn overleden vrouw... Ditje schenkt onderwijl de thee in, die al een poosje heeft staan pruttelen op het lichtje met de witte transparantjes, dat z'n vaste plaatsje op het theeblad heeft Straks neemt ze de stopkousen weer op en verloochent ze haar opstandige gedachten van zooevenbij Jaan is het, goed bezien, toch ook niet alles: een hok vol brutale jongens, een onbehouwen kerel van een man, die tot 's avonds laat in z'n weinig proper werkpak rondloopt, daarbij armoe troef en dan op den koop toe nog Roomsch ook Wiechers leest en herleest zijn driestar. VI Een o zoo ldein ventje, in een grauwkatoenen hansopje, staat verlegen aan de breede, zware huiskamerdeur. Gelijk met het opengaan van die deur heeft Wiechers van zijn krant opgekeken. Z'n bril hangt tot op het midden van zijn neus, eenige centimeters verwijderd van zijn traag- accomodeerende oogen. „Wat is dat?" vraagt hij, niet onvriendelijk, maar toch ook weer niet zóó tegemoetkomend, dat het kereltje naar hem toe durft gaan, om zijn angsten aan vaders hart uit te snikken. Vreemd, nu weet het kind ineens niet meer wat het zeg gen moet. En zoo staat hij dan maar, zonder uitleg te geven van zijn komst hier beneden in de huiskamer, terwijl hij toch boven, in zijn bed behoorde te liggen. Ietwat verschrikt kijkt hij van vader naar tante Ditje, en van tante Ditje! naar vader. T^nte Ditje is de eerste die de vreemde stilte verbreekt.! „Ik denk, dat hij vergeving komt vragen", zegt ze, voor haar doen heel hartelijk en met de eerlijke bedoeling het kind wat op z n gemak te stellen en de eigenaardige situatie naar een oplossing te leiden. Doch helaas treft het zachtomwoelde pijltje een op dat moment al te^ gevoelig plekje. Klaar en duidelijk beseft dc jongen, dat tante Ditje bij dat „vergeving-vragen" tóch weer aan de stroopkan denkt, dat hij niet heeft omgegooid..'..., en hij héét haar op dat oogenblik. Dan doet hij een zet, die naar het oordeel van groote menschen, voor zoo'n manneke toch wel op een groote ge raffineerdheid wijst Nóch Wiechers, nóch Ditje hebben zich ooit gerealiseerd, daf in oogenblikken van uitersten nood vlak aan onze voeten wegen schijnen te ontspringen, die we onder normale om standigheden niet opmerken, of, zóó we deze kenden, niet zouden willen gaan Zoo loopt Adriaan dan op zijn vader toe en hij vraagt vergiffenis, omdat hij zoo brutaal geweest iszóó dee moedig, zoo bijkans allerliefst-schuldbewust, dat vader, als overrompeld, hen? gaarne absolutie schenkt, meteen maar voor tante Ditje óók..!... Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2