KERKIEN ZENDING
Arita over Japans „nieuwe orde'
'n^Mijnhardtje"
BANDEN ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 21 JANUARI 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
Er zullen groote terreinen
voor buitenlandsche deel
neming open blijven
Huidige belemmeringen
militaire noodzaak
De Ja/pansche minister van 'buitenland
sche zaïken Arita, iheeft in het parle
ment te Tokio een rede gehouden over de
buitenlamdisohe politiek, waarin ihij zeide
te spreken op een oogenb'lük, waarop de
Japansc'he internationale, 'betrekkingen in
toenemende mate worden gecompliceerd,
tengevolge van de Ghineesohe aangele
genheid.
Ten aanzien van China zeide hij, dat
het doel der Japansohe regeering is vast
gelegd in de verklaring van 3 November
1938, namelijk: opbouw van een nieuw
Oost-Azië op een ethischen grondslag,
waarin Japan, Mandsjoekwo en China,
met volledig behoud van onafhankelijk
heid en individualiteit, eensgezind zullen
samenwerken op politiek, economisch en
cultureel gebied. Japan vraagt van China
geen gebied of schadeloosstelling voor de
kosten der militaire operaties. De Chinee-
sche souvereiniteft zal worden geëerbie
digd en zelfs wil Japan afschaffing der
exterritorialiteit overwegen.
„Wanneer wij de instelling van een „nieu
we orde" in Oost-Azië willen aanvangen,
aldus Arita., zal het natuurlijk noodig zijn,
zekere 'beperkingen en regelingen op te
leggen op gebieden, die van vitaal belang
zijn voor de nationale defensie en de econo
mische onafhankelijkheid van de drie landen.
Deze maatregelen echter zullen beperkt
blijven tot het minimaal noodige, aangezien
zij geen ander doel hébben dan om Oost-
Azië in staat te stellen, goed te functionnes-
ren als schakel 'in de keten der wereldhuisi-
houding en om bij te dragen tot de allgemeene
welvaart der menschlheid.
Er zullen bijgevolg groote terreinen
open blijven, waar iniet alleen die rechten
en belangen van andere landen en de
commercieele en andere vreedzame onder
nemingen hunner onderdanen volkomen
onberoerd blijven, anaar waar buitenland
sche deelneming waarlijk welkom zal zijn,
zoodat met vertrouwen verwacht wordt,
dat de economische activiteit van andere
mogendheden meer dan ooit gestimuleerd
zal worden onder de mieuwie orde".
Voortgaande vertelaarde de minister, dat
het betreurenswaardig is, dat de Ghineesche
aangelegenheid omstandigheden heeft doen
ontstaan, die nadeeJig zijn voor de imdivi-
dueele rechten en belangen van de onderda
nen van andere mogendheden in China, doah
die omstandigheden zajn onvermijdelijk door
de militaire noodzaak.
Ofschoon het regime van Tsjang Kal
S j e fe. vervolgde Arita, nog een zoogenaam-
den oorlog op langen termijn voorstaat, is het
reeds gevlucht naar een afgelegen provincie
en is het een zuiver plaatselijk regime ge
worden.
In de door Japan bezette gebieden neemt
de stemming tegen de komintern en vóór
vriendschap met Japan snel toe. De regee-
ringen van Peking en Nanking en de auto
nome regéering van Mongolië winnen voort
durend aan stéun van 'het volk en aan ver
trouwen.
De Japansche regeering heeft de aandacht
der betrokken regeeringen gevestigd op het
vervoer van. wapens door Fransch Indo-Qhina
en andere gebieden. Zoo noodig zullen de
passende stappen gedaan worden.
Japan verslapt niet in zijn streven, om het
anti-Jap'ansohe regime omver te werpen,
doah is tevens verplicht, zich apreoht aan het
opbouwwerk te zetten.
Gespannen verhouding tot Rusland
Na vervolgens 'gewezen te hebben op den
ministèren iniviloed van de Komintern in
Oost-Aizië, die^nog is uitgebreid na het uit
breken van het conflict tusschen China en
Japan en die er naar streeft „door opoffering
van de massa der Ghineazeni, een regeling
van het conflict zoolang mogelijk uit te stel
len en daardoor te komen tot de bolsjewisee-
ning van China en de geheele wereld", ver
volgde Arita:
„Onze betrekkingen met de sovjet-unie
werden uiterst gespannen ten tijde van de
Tsjang Kce Fc-ng-affaire die echter geregeld
werd door de gepaste actie vara onzen kant,
vóórdat z'j ernstige afmetingen aannam.
In Nco. i Sachalin is de ongewettigde in
menging in o- ze concessierechteti betreffen
de olie en steenkool nog niet geëindigd, waar
door de uitoefening van die rechten moei
lijker wordt.
Ten aanzien van de visscherijkwestie heb
ben de onderhandelingen, ofschoon wij ons
uiterste best hebben gedaan voor <3.e afslui
ting van een verdrag, waarvan een ontwerp
reeds lang van beide kanten was goedge
keurd, gefaald tengevolge van problemen,
die in de discussies geworpen zijn door de
sorjet-regeering en die geen verband houden
met het visscherijverdrag. Japan verwacht
echter, dat de sovj etwegeering met oprecht
heid zal onderhandelen en dat tenslotte een
bevredigende overeenkomst bereikt zal
worden.
Natuurlijk is Japan bereid de
passende stappen te doen, wan
neer het een kwestie wordt van
besoherming van zijn gewettigde
gevestigde rechten en belange n".
Zonder vrees voortgaan
,/De oorzaken van de huidige internationale
ongerustheid en onrust zijn zeker gecompli
ceerd. Het lijdt echter geen twijfel, dat de
voornaamste oorzaken wezenlijk gelegen zijn
in 'het streven naar handhaving van een
status quo, die tegenwoordig niet in overeen
stemming is met de rechtvaardigheid en in
pogingen uit egoistisohe motieven, om de
ontwikkeling en den vooruitgang van nieuw
opgekomen mogendheden te verstikken.
De door Japan voorgestelde vestiging van
de nieuwe orde in Ooöt-Azië, die gegrondvest
wordt op gezonde ethische beginselen en in
overeenstemming is met de internationale
rechtvaardigheid, zal, daarvan ben ik over
tuigd, èrtoe dienen de vriendschap te bevor
deren tusschen de landen' van Oost-Azië en
andëre mogendheden, door hun betrekkingen
te plaatsen op een waarlijk gezonden grond
slag en .zal aldus er toe dienen den werke-
lijken vrede aan de wereld te brengen.
Aangezien er nog menschen zijn, die ver
keerde begrippen hebben en twijfelingen
gevoelen in dit opzicht, is het ons aller taak
tot het vaste 'besluit te komen, om zonder
vrees den weg der rechtvaardigheid te volgen
•bij de uitvoering van onze nationale politiek",
LOS-VAN-ROME-BEWEGING IN CANADA
„Die Christliche Welt" deelt mede, dat in
Canada een belangrijke Los-van-Rome-
beweging begonnen is. Te Montreal gingen
7000 Canadeesche families van Fransche
herkomst tot de Protestantsche ketk i
en wekelijks volgen er 1520 nieuwe. Ook
zijn er onder degenen die overgingen onder
scheiden R.K. priesters.
UIT DE TIJDSCHRIFTEN
Over de voorbede voor en de gebeden van
zieken schrijft Ds. A. Ringnalda in R e-
f a j aiib. Vain Dr. P. H. E s s e r is er een eerste
artikel óver de theoretische fumdeering der
moderne verpleging van zielszieken.
In de Macedoirtër leest men een oriën-
teeneind artikel over Art. 177 R.R., „dat we
zoo langzamerhand wel het beruchte art., 177
mogen noemen, door W. van D ij k. De
schrijver doet echter meer: hij stelt een
Lossing voor in dezer voege, dat de Regeering
iedere Zandingscarparatie op een door haai
gevraagd gebied toelaat, indoen er van geen
der andere geen bezwaren tegen zijn. Is er
wel bezwaar, dan onderzoekt de Regeering.
of het terecht is ingebracht en neemt dan
haar beslissing. Wil een bepaalde corporatie
toelaten, dat een andere naast haar op het
zelfde terrein gaat werken, dan laat de Rey
geering dit toe. Maar als er terecht bezwaar
is, dan weigert zij haar toestemming.
Van Ds. W. J. J. Velders is een fel
artikel tegen de methoden der Duitsche rsat.-
soc. inzake de JodenvervoLging.
Een belar.igwékk end e beschouwing over
„politieke Godsdienst" door Dr. J. Kc
mans treffen wij aan in El the to. De
schrijver omschrijft duidelijk, dat en v.
om de rechtvaardiging uit het geloof haar
consequenties meebrengt voor de géheele
breedte van ons bestaan. „De grond van onzf
gerechtigheid1", zoo .betoogt hij, „is de recht
vaardiging uit het geloof. Wij mogen niet
toelaten, dat er daarnaast nog een tweede
minder soort gerechtigheid zou kunnen op
komen, die wij den wel met het woord
„burgerlijk" binnen de perken zoeken te
houden, maar die toch intusschen ook maar
gerechtigheid wordt genoemd. De rechtvaar
diging schept de gerechtigheid en impli
ceert de heiliging. In deze gerechtig
heid en heiligheid wordt God r.aar Zijn
Woord en wil gediénd''.
Dr. Koopmans onderstreept dit nog, door
pp te merken, dat hij mèt Calvijtn gelooft,
dat wij ook aan den staat moeten vragen,
dat hij zich „reformeere". Echter is hij óók
van meening, dat de politieke Gods-dienst :n
de democratieën nog mogelijkheden heeft, die
in de totalitaire staten daarom niet bestaan,,
omdat zij Weltanschauungsstaaten
zijn.
De bezinning op de positieve mogelijkhe
den is nog nauwelijs begonnen. Ik houd het
ervoor, dat wij geroepen zijn uit het geloof
in Christus tot een rechtsorde te komen. Hoe
dit mogelijk is, en waarin in concreto
deze orde zal hebben te bestaan het is
niet meer de taak van den theoloog-alleen
om dit aan te wijzen".
Slechthoorenden en doovenl Er zijn tegen
woordig zulke prachtige instrumenten,
waardoor men in de Kerk de prediking
volledig kan volgen. Vraagt er Uw Kerk om.
(Adv.)
NED. HERiV. KERK
Drietal: Te Haarlem (vac, Miskotte)
CHR. GEREF. KERK
HULPPREDIKERS
Tot hulpprediker (bdj de Ned. Henv. Gem. te
Lutjegast is benoemd cand. P. C. S. v. d.
Hoff, te Veerhuizen; te Nieu wleus'e n:
cand. Th. C. Frederikseibe iDen Hulst. Bij
de GerefKerk te N ij1 m e <g e n: cand. J. J. C.
Westera te Nijverdal.
GRAFSTEEN Ds. D. DE WIT
De Geref. Kerk van 's-Hertoigenbosch
heeft de nagedachtenis van haar beminden
predikant Ds. d e Wit willen eeren met een
gr afteeken. Dit is Donderdag geschied en
ouderling H. van Doorn heeft bij de ont
hulling herinnerd aan den arbeidi van Ds. de
Wit, „een stuk mozaïek van Christelijk leven".
Na overdracht van den grafsteen, vervaar
digd van graniet in eenvoudige uitvoering,
heeft een broer van den overledene, de heer
de Wit, van Wassenaar, een dankwoord ge
sproken namens de familie, waarbij hij er op
wees, dat dit eenvoudig monument in over
eenstemming is met het leven van den 'ge
storvene.
Met het zingen van het laatste vers van
Ps. 84 6 werd de korte plechtigheid 'besloten.
BEGRAFENIS Ds. G. J. WISSINK
Op de Algemeene Begraafplaats te Hilver
sum is teraardebesteld het stoffelijk overschot
van Ds. G. J. Wissink, em. predikant bij de
Geref: Kerk van Zwammerdam.
Onder de vele belangstellenden merkten
wij o.a. op de predikanten der plaatselijke
kerk, voorts Dr. K. Sietsma te Amster
dam, Ds. E. G. v a n T e y 1 i n g e n uit IJimiui-
den-Oost, Ds. C. A. van Nood uit Vorden,
Ds. L. Zwaan uit Zwammerdam en vele
kerkeraadsleden, zoowel uit Hilversum als uit
de genoemde gemeenten.
Ds. P. N. Kruyswijk wees er in zijn
toespraak op, dat het één der wenschen van
Ds. Wissink was, dat aan zijn graf slechts
gesproken zou worden van de goedheid Gods.
Ds. Wissink, aldus spr., heeft ons willen op
roepen tot aanbidding, omdat de genade Gods
in Christus hem dierbaar was geworden.
Ds. H. v. d. Els kamp las vervolgens de
Twaalf Artikelen en sprak een gebed uit.
Gezongen werd Psalm 118 4.
Een zwager van den overledene dankte
voor de betoonde belangstelling, waarmede
Üe plechtigheid: geëindigd was.
NOG EEN POGING TOT
KERKVREDE
De Rijks/bond van Duitsche Evang. Predi
kanten-Vereen., beseffende dat men met de
gespannen verhoudingen op kerkelijk terrein
zóó niet verder kan gaan, en dat het niet
geoorloofd is uit elkander te gaan, heeft een
overgangsregeling voorgeslagen, welke echter
zonder schematiseering, maar toch op de 1
van pariteit, in alle landskeriken zal worden
uitgevoerd.
Deze overgangsmaatregel heeft voorname
lijk ten doel:
a. een geordende geestelijke verzorging voor
die geestelijken, die geen geestelijke leiding
hebben of die uit gewetensmotieven hun ker
kelijke overheid niet als geestelijke leiders
erkennen.
b. De kerkelijke verzorging van de minder
heden in de gemeente.
De Rijikebomd is overtuigd, dat de hulp van
den staat ter uitvoering van deze regeling
niet gemist kan worden.
(De Rij'ksbond omvat plan. 18000 predi
kanten en staat in zooverre op positieven
grondslag, dat hij betreurt „het prijsgeven
van de belijdenisbasis van ons Evangelisch
geloof' door vele ambtsbroeders en ge
meenten).
BEGRAFENIS G. P. FRUIJT Jr.
Gp Zorgvlied is gistermiddag ter aarde
besteld het stoffelijk overschot van den dezer
dagen op hoogen leeftijd overleden heer G.
P. Fririjt Jr., oud-vertegenwoordiger van de
Ned. Zondagsschoolvereeniging, welker be
stuur in de aula en by de groeve tegenwoor
dig was.
Op verzoek van den overledene werden
geen toespraken gehouden.
Ds. H. N. F r u ij t, neef van den ontslapene,
las enkele Bijbelgedeelten en Gezang 198 voor,
waarna onder de melodie van dit lied de
baar werd uitgedragen.
.GELUKKIG GEEN DIENST"
Na een herinnering aan den welgeslaagden
Oudejaareavonddienst cp Zaterdag 31 Dec.
j.l. schrijft de predikant van een vrijz. ge
meente in Noord'ho#an>d boven het IJ:. „Zon
dag 1 Jan. hadden we gelukkig geen dienst.
Met dat weertje en op den Nieuwjaarsmorgen
zou het wél zeer riskant zijngeweest. We
bevestigen de herkozen kerkeraadsleden
Zondag 8 Jan. in de beurt van 10 uur 45 mi
nuten."
Deze herder besluit zijn mededeeliragen (in
het orgaan der Vrijz. Herv.) met de woorden
„1039 brenge ons een gézégend JoeikéMjk en
Godsdienstig leven!" j A
ONDERWIJS
H. W. ?)E VRIENDT f
In den ouderdom van 86 jaar is in Den
Haag overleden de heer H. W. d e
V r i e n dl t, oud-inspecteur van het lager
onderwijs in Nederlandsoh Indië.
TECHNISCHE H. S. TE BANDOENG
Volgens een bericht aan dé Tel. is men
meer en meer övertuigd geraakt van de
noodzakelijkheid, den studietijd aan de Tech
nische Hoogeschool te Bandoeng te velengen.
Hierbij stond de gedachte op den voorgrond
deze periode van vier of vijf jaar te brengen,
dus even lang als aan die in Nederland, te
Delft
Als motief tegen deze verlenging werd oan.
gebezigd de toeneming van de kosten van
de ingénieurs-opleiding.
Thans hebben zoowei de faculteit der tech
nische wetenschappen als het college van
curatoren der T. H. zich voor deze verlen
ging verklaard, zoodat definitieve voorstel
len spoedig kunnen worden verwacht.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
's-Gravenhage. Chr. School Loosdui-
nen Julïanastfaat Tot low. m.a.: de heer E. J.
J. Jager, idem Chr. school te Appingedam.
Examens
Promoties
v* „„ingen. Bevorderd tot doctor in Ie
Geneeskunde op oen proefschrift „Over renalen
dwerggroei", de heer Tljon Nj&n Han, arts,
Krawang.
a m s ti e r d a m. Gem. Universiteit. Bevorderd
tot doctor ln de Geneeskunde, op proefschrift,
'd., de heer H. W. Veen, Den Haag: artsex.,
de heeren J. H. Binnerts, Den Haag; K. v. Helle
mond, Vliasingen; J. B. Oositer, Lelden; C. D.
ElmkhoTst, Rotterdam; W. O. Bornhaupt, Was-
c., A. P. Nelemans en A. Vrljlaaidt
Tandheelkunde: theor. ex. Ie ged., J. v. Gent;
ld. 2e ged.. E. K. Dijkhuis.
Klaas. Lettenen: cand.ex., C. J. Fleers, mej.
A. W. Schipper en A. p. A. v. Aken.
Tmsterdam. Gesl. geneeskunde cand. ex.
dames A. M. A. van Beers, E. Weisz en C.
Stapperhoef en de heeren: H. C. A. Koppejan,
Hoofdpijn O
Kiespijn
Rheumatiek. Zenuwpijnen.
Gevatte koude. Griep
..Dokter Harljé'adviseerl
Twee promoties
aan de V.U.
Dr H. J. Jager
AMSTERDAM, 21 Jan. Onder veel belang
stelling hebben gistermiddag aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam twee promoties
Ln de theologische faculteit plaats gehad.
De eerste was van Ds. H. J. Jager, pre
dikant van de Geref. Kerk te Voorthuizen,
die een proefschrift over het onderwerp
„Rechtvaardiging en zekerheid des geloofs"
in het licht heeft gegeven.
Van de bijgevoegde stellingen heeft de eer
ste opponent, Dr. D. J. de Groot, van
.Woudsend, dg vierde stelling aangevallen.
-Ds. Jager betuigde hierin zijn instemming
met de verklaring, door Olivianus gegeven
wan Rom. 5 5 over „de uitstorting van de
liefde Gods in onze harten".
Dr. de Groot meende, dat deze stelling te
absoluut is en beriep zich daartoe op Augus-
tinus en Calvijn, bij wie Olivianus toch,
naar sprekers meening, als epigoon moei
worden beschouwd.
Hiertegenover stelde Ds. Jager, dat het
beroep op Calvijn hem niet geslaagd leek
en lichtte hij de stelling nader toe.
Prof. Dr. G. Ch. Aalders had bezwaar
tegen de 6e stelling, waarin geponeerd
wordt dat in Genesis 15 6 God Abrahams
geloof erkende of waardeerde als rechtvaar
digheid.
Tegenover deze taalkundige opvatting stel
de spr., aan de hand van eenige Schriftuur
plaatsen, dat God Abraham het geloof tot
gerechtigheid heeft toegerekend. Men moet
lezen wat er staat, niet interpreteeren zooals»
de stelling doet.
Ds. Jager antwoordde, dat in dozen de be
slissende zaak niet het toerekenen, doch het
geloof is.
Prof. Dr. V. H e p p is het proefschrift uit
wetenschappelijk oogpunt tegengevallen,
waartegenover Ds. de Jager zeide, dat hij het
wetenschappelijk karakter van zijn proef
schrift overlaat aan het wetenschappelijk
oordeel.
Nadat de promotie was geschiedt, heelt
Prof. F. W. Grosheide alls promotor ge
waagd aan allerlei moeilijkheden, ook in
gezin en gemeente, die Dr. de Jager te door
worstelen en te overwinnen heeft gehad.
Spr. is het niet altijd eens geweest met zijn
promovendus, doch Dr. de Jager, wiens
proefschrif een sterk persoonlijk karakter
draagt, laat zijn meening niet in het onzeke
re en heeft zijn studie langs dezen wég en
naar eigen principe voltooid.
Na afloop der promotie volgde een druk
bezochte receptie.
Dr N. H. Ridderbos: cum laude
De tweede promotie was die van candidaat
N. H. Ridderbos, zoon van Prof. Dr. J.
Rididerfbos, den Kamper hoogleeraar. Het
proefschrift draagt tot titel „De „werkers der
ongerechtigheid" in de individiueele psal
men" en is een beoordeeling van de opvat
ting van den Noorschen theoloog Mowinckel.
De heer Grosheide, van Amsterdam,
besprak de 5e stelling over de opschriften
der Psalmen. Spr. was het eens met de op
vatting, dat deze niet kanoniek, doch tradi
tioneel moeten worden beschouwd en dus
geen goddelijke autoriteit bezitten, waarop
de heer Ridderbos zeide geen afdoende
reden te zien om de opschriften kanooiciteit
tejontzeggen. Hij helt echter slechts met aan-
zeling tot dit standpunt over, ook met het
cog op de consequenties dezer opvatting.
Prof. Dr. F. W. Grosheide achtte de
10e stelling over de behandeling van de
Lofzangen van Maria cn Zacharias vrij vaag.
De passage, dat aandacht moet worden be
steed aan Zacharias' priester-zijn kon spr.
moeilijk verklaren voor den Lofzang van
Maria. Of is candidaat Ridderbos onver
hoopt voorstander van de onderstelling, dat
deze Lofzang niet van Maria, doch van Eli
sabeth afkomstig is?
De heer Ridderbos antwoordde, deze
onderstelling niet te aanvaarden, hoewel hij
aanneemt de mogelijkheid dat Zacharias in
vloed heeft geoefend op Maria's Lofzang.
Nadat Prof. Dr. D. Nauta met dqp heer
iddePbos van gedachten had gewisseld'over
de 22e stelling (Prof. Haitjema's opvatting
over „de Wezelsche artikelen van 156S",
rerd door den Senaat, bij monde van den
rector-magnificus, Prof. Dr. J. F. Koks ma,
het predicaat cum laude toegekend aan
de promotie met het oog op de buitengewo
ne bete eken is van het proefschrift.
De promotor, Prof. Dr. G. Ch. Aalders,
sprak over deze beslissing zijn vreugde uit,
mede met het oog op de vriendschapsban
den tusschen spr. en Prof. Ridderbos. Het
onderwerp, dat diens zoon, Dr .N. H. Ridder
bos, behandelde, betreft de Psalmen, een
deel der Schrift, waarnaar Gods volk steeds
met gretigheid heeft gegrepen.
Dat de dissertatie zich keert tegen Mo-
winckels opvattingen en dat op zoo geluk
kige wijze was voor spr. waarborg voor ver
deren wetenschappelijiken arbeid van Dr.
Riddelbos.
Bij 6 stuks 30 cL 12 stuks 50 cL
GEMENGD NIEUWS
Meisje door vrachtauto
aangereden
Aan de bekomen verwondingen overleden
SCHIEDAM, 21 Jan. Gisteravond slipte de
20-jarige C. Middendorp uit de Rijnstraat no.
7 alhier met de fiets in de L Nieuwstra at,
toen zij reed in de richting van dé Gerrit
Verboonstraat. Op dit moment kwam een
vrachtauto van de firma de Jong te Vlaai-
dingen haar achterop. Doordat ze de macht
over het stuur verloor was een aanrijding
niet te vermijden. Het meisje werd aangere
den en een eind meegesleurd. Zwaar gewond
werd het slachtoffer opgenomen. Dr. Ris ver
leende geneeskundige hulp. In deerniswek-
kenden toestand werd ze per politie-auto
raar de Dr. Noletstichting vervoerd, waar ze
kort na aankomst overleed.
BABY AAN BRANDWONDEN
OVERLEDEN
HENGELO (G.) 21 Jan. Een ïyó-jarig
kindje van de weduwe Klein Zeesink te
Keijenburg trok een pot heete koffie van
de tafel. Het meisje kreeg daarbij de ge-
heele inhoud over het lichaampje, waar
door het deerlijk werd gewond. Dr. Dwars
verleende eerste hulp en liet het kind naar
het Maria Postel-Gesticht vervoeren, waar
het kort na aankomst is overleden,
De Week
in Rotterdam
V r ij d a g, 20 Januari.
ZIEZOO, de tweede verduisterings-oefe-
ning zit er op.
De eerste heette .yproef'. En de proef is
destijds zóó goed géslaagd, dat we al van te
voren allemaal begrepen: nu kan het resul
taat zeker niet minder en
waarschijnlijk nog volko-
mener zijn. 't Woord v e r -
duisterings -oefe
ning beantwoordde dan
ook aan deze verwachtin
gen. Ik heb evenwel het
sterke vermoeden, dat het
met de volgende „oefe
ning" nog wel meer „mee-
nens" zal moeten worden.
Het gros van onze bevol
king is er zeer goed van
overtuigd, dat zulke oefe
ningen maar niet „voor de
leut" gehouden worden.
Men is, blijkens zijn ernsti
ge medewerking, door
drongen van den ernst,
die hier stuurt en stuwt:
de ernst van de verant
woordelijke menschen, die
weten moeten wat hun te
doen staat in het onverhoopte geval. Dan
moet de burgerij immers tot den laatsten
man meewerken om het den vijand, die het
voorzien mocht hebben op ons kwetsbaar
centrum, zoo moeilijk mogelijk te maken
zich te oriënteeren.
Deze verduisteringsoefeningen, zijn, helaas,
barre noodzaak in dezen onrustigen tijd. Het
is daarom op zijn minst genomen, zeer af te
keuren, dat een deel van de bevolking, in
zonderheid de opgroeiende jeugd, zulk een
avond aangrijpt om baldadig op te treden.
De politie heeft zich niet onbetuigd gelaten,
o a. door zanklantaarns in beslag te némen.
Ik zie het er nog van komen, dat zij de vol
gende keer nog strenger dreigementen zal
noodig hebben om baldadige sabotage van
zulk een noodzakelijke oefening tegen te
gaan. Het komt me niet onwaarschijnlijk
voor dat de preventie dan uitgebreid zal
worden door vrijheidsbeperking, ter wille
van orde en veiligheid. Niemand zal zooiete
sympathiek kunnén vinden, maar ieder, die
in zulk een verduisteringsoefening ziet'wat
zij in werkelijkheid is: een middel om, erva
ring op te doen voor het geval waarin we
de levens van ons en de onzen o.a. meit duis
ternis zullen moeten verdedigen, zal
scherper optreden tegen de losbandigheid ri,
sensatiezucht billijken. Het eenvoudigste
zou wellicht zijn de brandweer te hulp
te roepen.
Van de jeugd kan men vanzelf niét ver
wachten en eischen, dat zij in zulk een
oefening alleen ernst en somberheid ziet
Maar iets anders is het, dat van haar ver
lang mag worden, dat ze wéét wanneer in-
tooming van haar driften en schikking er
van naar het algemeen belang noodig is.
Daarom moet elke poging toegejuicht wor
den, die ondernomen wordt de groote-
stadsjeugd ordelievendheid bij te bren
gen. Het Christelijk organisatieleven is in
die richting reeds lang met ijver werkzaam,
al richt dit zich primair meestal op de
ontwikkeling van den geest in godsdiensti-
gen zin. Daarnaast verdient groote waardee
ring het werk, dat door een organisatie als
De Arend voor de groote jongens gedaan
wordt en dat. gemodifiëerd, nu sinds twee
jaren ook gebeurt door De Zeemeeuw
voor het groote meisje. Bezig houden, ver
strooiing geven na de dagtaak, ontwikkeling
bijbrengen, orde en netheid leeren het
zijn hoog waardeerbare zaken, vooral ook
voor ons volk.
Men zou alleen wenschen, dat ook de
Godsdienst hierbij een rol speelde. Al ge
wint de mensch de geheele wereld en hij
lijdt schade aan zijn ziel welk nut heeft
het?
Er wordt tegenwoordig druk geëvangeli
seerd, door vele groepen van Christenen.
Hoe kostelijk zou het zijn als met liefde voor
den naaste en tot ons nationaal bestaan ver
richt werk als dat van De Arend en van De
Zeemeeuw doordrongen werd met de over
tuiging, dat het zonder Godsdienst niet
gaat.
In do week die voorbij ls, hebben we in
gedachten vertoefd bij een 70-jarige, die
eenmaal als jong, energiek man het burge
meesterschap van Rotterdam aanvaardde en
wiens persoonlijkheid hier onuitwischbaro
sporen heeft nagelaten: Zimmerman.
Ook voor degenen, die hem niet in alle op
zichten waardeeren of waardeerden, is hij
gebleven de figuur van den geboren ma
gistraat, hoog begaafd en onkreukbaar. Ook
na den hoogeren post, dien hij in de wereld
bekleed heeft, blijft hij voor ons Rotterdam
mers „de burgemeester".
Twee andere persoonlijkheden zijn deze
week voorgoed uit onzen kring heengegaan:
J. A. Stok dijk en D. Zwiep Dzn., beide
RIV1ERBERICHTEN
LOBITH, 20 Januari 1939.
Gepasseerd voor 's middags 12 uur en bestemd
ROTTERDAM: de stoomschepen: Resedu, Wil
helm. AJax, Petronella. 's-Hertogenbosch. Dwi-
na, Wllfrled, Keulschevaart 4; Vlaardlngen, Bok-
sla'g; Cepala, Joosten. Vaarwel, Cornelissen;
Anna, Duut; Harpen S, StachelhausGelderland
3, Scholl; Aljada, de Vries; Meteor, Kruger;
Anna Hoenderop: Stella Maris, Peulen; Merwe-
stad, DIJkema. Else Llna, HeUenburg; Cr--""
Kulpei -
Kess
ThUs, v. d.
Max Grassman, Cordez; Gelderland i,
Michaells; AMSTERDAM:
Wijkdienst 6, Mout-
iiaan; Spes, Brink. Secunda, Verdonk; Revenir,
Brink; NIEUWENDIJK; Thema, van Megen
BERGEN OP ZOOM: Emanuel, de Vries; PAN
HEEL: s. Verandering; MALBURGEN: Ardina,
Jansen; UTRECHT: Anna Mathllde, v. d. Horst;
DREUMEL: Eda Antonla. BroekmeulenAPEL
DOORN: Vertrouwen, Koster; Willem Hendrik,
Eerland; DORDRECHT: s. d'Alembert; WER
KENDAM. Neeltje, Rustenburg; UITERMEER:
Isabella, v. d. Zouwen; SLUISKIL: Muro, Brui-
nlncksDymphna, Bruininkcs: DENEMARKEN:
Methan, Römer; VREESWIJK: s. Harmonie II;
ZWOLLE: s. Ideaal. ZUTPHENHoop op Ze
gen, v. Veen; ZWOLLE: Bertha II, Smits;
WESTPOORT: Corry, Jansen; VREESWIJK:
Keulschevaart 4, Groenewegen; DEN HAAG:
Mack Animo. Prins;
BELGIë: Gerard, Bartels; Ougree 2, Klaasen;
Pharallda. Wlllaert; St. Antonle. v. Cauwen-
berg. Laetare Buyks; Rosa, de Wilde; Willem
Adrl," Jikoot; Rijn Schelde 10. Camman; Navex-
motor 5, RUckaert; Gallia, de Groot; Corto, van
Keulen. t x
Gepasseerd na 's middags 12 uur en bestemd
lond, Progressus, Johanna, Wil
lem Marie, Borgir, Slelpnlr, Sully, Moselle, Fiat
Voluntas 17, Rrlts, Sylla.Wlngl, Saga. Klbo,
Louvola; Leonidas 6, de Bruyn; Wuta, Caspers;
Helena, Rauchbaar. Johanna, de Visser; Edel-
wels 18, de Vree; "Contantin 13, v. d. Enden;
D.A.P.G. 13, Leuthner; Bakal, Hansen; Ko-
rintje Ramaker; Elwi, Wakker; Lento, de Bot;
Kanaalvaart 4, Anstatt- Expres 32. Schwarz;
Dlbono, Hoff; Ludwigshafen, Ertel; Arbedo,
Hammei; Catalonia, Feenstra; Cantabria, Bar
bes; Maria, van Estrik; Hoesch 10, Bergman;
Hoesch I, Dreschnik; Hans Hubert, Rosch; M.
Stinnes 44, Doverman; Walsum 10, Helnen; Mu-
rillo, Been; Klingsor. v. Meel; Gawan, Hulsman;
St. Antonlus de Hoog; R.W. 6, Urmetzer; Fran-
zlska, Hoenderop. Alfra, de Reuver; Adrlana
Willem, de Lege;'Jochem, Berthold; Walsum I,
Freize; Neptun 16, Heinhold; Rio, Ruitenberg;
St Antonlus, den Boer; Pax, v. Beek; WT.A.G,
102, Oltmanns. S.G.D.E. 3, GleseAmbon.
MeU«r; Regina' Coeli, Moray; Kepala, Gloerich;
Betoer, Bernd; Cassandre, Wabnitz; Henrica,
Bossers; ROOSENDAAL: Maria, Roth; BUDELs
Anna Mathllde, Daelmans. MEDEMBLIK: Flevo,
Schouwstra; SLIKKERVEER; Geertje, Tunteler;
DORDECHT: s Nanny; ARNHEM; Aleida
Grada, de Beljer; AMSTERDAM: s. TrlJncor;
Cornelia, Cornet; OUDERKERK a/d IJSEL:
Geertnilda, v. d. Ben; RIETVELD: Exl
WygerdenVLAARDINGEN: Brevo, Breedveld;
DIEST: Hendrik, Brends; HERBAYEN: Soil
Leo Gloria, Brijder; DEin HAAG; Nico, de Vry
Aletta, VrU; KOLBERG. Alja, v. Dijk; SLUIS
KIL: Freija Strack; KIÈL: Arbo, Beens; HAR-
LINGEN: Libra, ^rijder. ARKEL: Nljm. Koop
handel 3, v. Bon; DUISBURG: Lies, Dorreman;
HEEMSTEDE: Binnenvaart 12, Veld; SLUIS
KIL: Brunhllde, v. Beveren; DEN HAAG- Jalje,
Molengraaf; AMSTERDAM. Cothard, Boer;
UTRECHT: Llna, Huizen; LÖBITH: Llna, Kor-
BELtJIë: Gusta, Kloek; S.H.V. 61, Dekkers;
Zaanbrug, Kasbach; Volti Sublto, Joore; Chris
tine, Wilhelm; Prudentla, Muller; Neptun 1,
Dubbeldam; Johanna Koreman. Abonnlr, VVil-
laert; Josephine, Welvicsh; Mniicel, v. Her-
bruggen; Willy, Kegels; Roos, Kegels; Rupel 3,
de Bakker... Sani 12, Mohlberg; Eben Haezer,
v. Strydonck. St. Josep.i, Koreman; St. Anna
I, de l'Or; St Anna II. de l'Or;
DUITSCHLAND: AJlda, Boere; Missouri, Wijk-
m&ns; Energie, Oosterwaal.
DUITSCHLAND: st. Castor; st Kenia; Reo.
Kuyk; Rantl, Klaasen; Nussla 1, Gerhards; st.
Pro et Contra; D. A. P. G. 14. Friedrichs'; st*
BerkelRhenanla 42. Savenye; st. AugustuSt.
Gerard, v. d. Abbeele; Julleu, Joos; Amelberga,
de Roeck; 3 Gebroeders, Deyaert; Rose, Joos;
Julia, Jansen; st. Johanna; st Johanna 2; Gre-
tba, Storb; Harpen 62, Borgn; En Avant, Rook;
Trols Freres, Lugthardt; Annle, Ritsherst. Fiat
Vol. 13; Themar, Hasselo; Emma, Haas; Anna.
v. Drlel; Sumatra, Tuil; Aleida, Scholing; Kla-
zlna. Wolthuis; Jupiter, Welting; Najade. Lof-
fier; Margarete, Apalllus; Atlas. Montens; Erika,
Hoortes; Wotan, Standt; st. Flat Vol. 9; Char
lotte. Belsiegel; Maesland, Jansen; st. La Place;
Credo, v. d. Pluym; Themis, Butefur; Broeder
trouw, Cove; Vertrouwen, v. Veen; Comptolr,
Bauman; st. Rein; Gldske, de Prins; Radium,
de Jonge; Mosania, GiesserLlselotte, Lauen-
berg; Schwalbe, Hoeve.
Gepasseerd na 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: Aller, Knapp; st Fata Mor
gana; Feljenoord, v. Vliet; Mannheim 217, Ter-
Jung; Martina, Boele; st. Dlgna; Nazalra, Schot;
Badenla 63, Eich; Hendrika Maria, Both; Avon
tuur, Visser; Badenia 61, Beekst. NorviGer
trude, Lesage; W. T. A. G. 88, Fehnel; K.Vaart
8, v. Veen; Roemer Visser, Meeuwsen; Heldo-
grim, Milder; De Hoop, Bull; IJvermot, Hunze;
st. AvantlMijn Verlangen, Wegh; Margaret ha,
v. Dryner- Margaretha, Lubbers; IJsel 5, Arts;
Vlgo, v. Oud; st. Vauban; Duisburg, de Vries;
Paul Marle, Mours; Vertrouwen, Beere- st. Ruf-
fen; Maas. Kranenburg; Rhelnfahrt 06. Krijg-
st. H. Neuerburg II; H. Neuerburg 4. Wagner;
Walsum 24, v. d. Wiel; st. Isere; St. Joseph,
Visser; Cornelia, Cerburg; Maartje Anna, Jans
sen; st. Annle; Amsterdam 2, Schreuders; Zleg,
Koch; st. Actief; Ougree 4. Peters; Margaretha,
Wanders; Freiburg. Heids; Industrie 11, Win-
scherman; st. Holbein; Europa, Buchfahst.
Tereur; Johanna, Schoenmakers.
mannen, die op verschillend gebied met
groote gaven en ijver hebben gewoekerd en
die niet gemakkelijk in onzen kring zullen
worden vergeten.
OBSERVER
Hebt U de nummers van het Zondagsblad, jaargang 1938. bewaard
en nog geen band besteld?
Bestel dan vandaag nog een band en Iaat Uw jaargang zoo spoedig
mogelijk inbinden. -va v s
De prijs van een band met uitvoerig register is slechts 0.65 per ex.
BesteJ nog heden, want de voorraad zal spoedig uitverkocht zijn
Deze week zijn wij met het verzenden der banden begonnen. Vol
gende week hopen wij alle bestelde banden verzonden te hebben.
Ondergetekende bestelt hiermede een BAND voor den jaarqanq
193S van het ZONDAGSBLAD, 65 cent. met gratis volledig
register. Het bedrag kan men ons bij vooruitbetaling toezenden'
anders sluiten wij straks een girobiljet bij den band in.
Naam:
Straat:
Woonplaats: Datum:
Dit biljet opzenden aan het Bureau van ons Dagblad.
