ïadlOi)
wS
IVOROL
AARTIE
DINSDAG 17 JANUARI 1939
EERSTE BLAD PAG. a
RONDBLIK
DE NOOD
IN CATALONIE
Van het tegenoffensief, hetwelk de troe
pen van generaal Miaja eenigen tijd geleden
in de provincie Estremadura begonnen zijn,
teneinde het zuidelijkste deel van Spanje
van het overige rechtsche gebied af te snoe
ren, hoort men na de aanvankelijke berich
ten over behaalde successen thans weinig
meer. Het is, alsof de nood, waarin Catalo-
nië blijft verkeeren, alle andere initiatieven
heeft verlamd; alsof het republikeinsche
Spanje met verbitterden moed opnieuw al
zijn krachten samenbalt in dit vanouds zich
zoo trotsch en onafhankelijk gevoelende go-
bied, hetwelk zich nu niet slechts teweer-
stelt tegen het oude Spaansche centralisme,
doch bovendien ook tegen een regeerings-
ideaal, dat men aldaar om zijn reaction-
naire tendenzen hartgrondig verfoeien moet.
Franco's troepen hebben gedurende de
laatste dagen aanzienlijke vorderingen ge
maakt, zelfs in zulk een mate, dat men zich
ernstig moet gaan afvragen, of voor de repu
blikeinen nu. de groote debacle aangebroken
is. Groote landstreken, met tientallen dor
pen en stadjes, vielen den rechtschen reeds
in handen, en niet zeer uitgestrekt is de af
stand, welke er nog ligt tusschen het hui
dige front en de hoofdstad Barcelona.
Het rechtsche regiem heeft, gelijk men
weet, een aantal hervormingen in zijn
vaandel geschreven, waardoor het van
Spanje een staat hoopt te kunnen maken,
welke op het niveau staat van onzen tijd,
niet enkel in militair, doch evenzeer in eco
nomisch en cultureel opzicht. Het groot-
landbezit zou worden verkaveld, het onder
wijs veralgemeend, enz. enz. Wij kunnen
niet beoordeelen, in hoeverre deze ongetwij
feld uitstekende plannen uitzicht op ver
wezenlijking hebben. Niemand zal zich ont
veinzen, dat ook het rechtsche kamp, al
wordt het heden ten dage door den drang
der omstandigheden nog zoo ongeveer bij
eengehouden, onderling sterk verdeeld is,
en dat er zooveel zinnen als hoofden zijn.
Maar wat wij wel zien is, dat overal waar
de nationalistische troepen als „bevrijders"'
binnentrekken, de monniken en de priesters
meereizen in den tros, en dat dan al spoe
dig, gelijk ook nu weder in Tarragona, de
Roomsche altaren op de openbare straat
prijken, en de heerschappij van den Mis-
cultus een nieuwen aanvang neemt.
Wij misprijzen geenszins, dat ieder op de
wijze, die met zijn overtuiging strookt, ge
tuigenis van zijn geloof en gezindheid af
legt, doch wel vreezen wij, dat het rechtsche
Spanje uit al de narigheden van dezen bur
geroorlog weinig zal hebben geleerd, en dat
heel spoedig een nieuwe geestelijke dwin
gelandij zijn scepter zal beginnen uit te
strekken. Niet om niet heeft men in de eer
ste dagen der staatkundige verwarring van
bolsjewistischen kant zoovele nonnen en
priesters op barbaarsche manier om het
leven gebracht Voor deze verbittering, al
ging zij zich te buiten aan door niemand
goed te praten excessen, waren zeker wel
eenige gronden aanwezig. De Roomsche
kerk moge haar goede bedoelingen hebben
gehad, en deze ook voor een zeker deel heb
ben verwezenlijkt, zij deed zich toch in
hoofdzaak kennen als een ook in verkeer
den zin behoudend element; zoo is in het
Spanje van vóór dezen opstand ook een
massa kwaad op maatschappelijk gebied
bestendigd.
In Barcelona ziet men de heerschappij
van ultra-nationalisme en clericalisme
thans op benauwende manier op zich af
komen. Men heeft zich heel lang en op held
haftige wijze tegen de rechtsche, door Ita
lianen en Duitschers versterkte overmacht
verzet Men heeft er lijfsonzekerheid voor
.vrouwen en kinderen, men heeft er allerlei
honger en ontbering maandenlang voor
over gehad. Nu schijnt de tegenstand haast
nutteloos geworden. Van de oude defensie
linies is niet zoo heel veel meer intact ge
bleven; de troepen zijn door overhaaste
terugdrijving ontmoedigd en gedesorgani
seerd. Alles schijnt ineen te zullen storten.
Doch men blijft de tanden op elkander
klemmen, en in een uiterste poging om zich
nog overeind te houden wordt zelfs een
overheidsberoep gedaan pp jongens en meis
jes van zeventien jaar. Dat alles is een
voudig verschrikkelijk. Het wijst uit, met
hoe groote en bittere overtuiging door deze
De Japansch-Chineesche oorlog
TSJANG KAI SJEKS HOOFD
KWARTIER GEBOMBARDEERD
De strijd in Sjansi
De tijdelijke hoofdsad van China, Tsjoeng
Iving, is gistermiddag om 1 uur door Japan
sche vliegtuigen gebombardeerd. Zeven en
twintig toestellen waren de stad genaderd
en eenige hunner slaagden erin door de af
weerzone heen te dringen en dertig tot
veertig bommen neer te werpen. Volgens
de eerste berichten, zoo meldt het Chinee-
eche Telegraafagentschap, bedraagt het
aantal dooden en gewonden 400. Tijdens den
afvveer&trijd zou een Japansche toestel neer
gehaald zijn.
Chineesohe berichten van het front mel
den, dat de Japanners een aanval hebben
ontketend op de overgangen in de Gele Ri
vier in het Zuid-Westen van Sjansi. Ge-
voohten wordt bij Woe Wan Toe en Joe Men
Toe, waar de rivier naar het Noorden buigt.
De Chineesche artillerie op den Weste
lijken oever heeft de concentratie van Ja-
pansohe troepen op den Oostelijken oever
onder vuur genomen.
Rublee's emigratiebesprekingen
te Berlijn
Na de jongste besprekingen te Berlijn van
R u b 1 e e, den directeur van het Londensch
bureau der conferentie van Evian, met dr
Schacht, legt men aan beide zijden thans
een zeker optimisme aan den dag.
Volgens uit de beste bron verkregen in
lichtingen, zou het plan tot delging der
lecning, welke aan Duitschland zou wor
den toegestaan, om de overdracht van Jood-
sche bezittingen mogelijk te maken, voor
zien in een jaarlijkschen extra-uitvoer uit
Duitschland van omstreeks veertig millioen
mark.
De aldus door Duitschland extra-geleverde
artikelen zouden door Joodsohe zaken in de
verschillende landen, die toevlucht verleenen
aan Joodsche vluchtelingen uit Duitschland
worden gesleten.
Van Duitsche zijde heeft men vooral be
langstelling voor den uitvoer van zekere
speciale artikelen uit het Sudetenland, bijv.
van Boheemsch glaswerk, een industrie, die
sinds de inlijving van dit gebied bij Duitsch
land groote moeilijkheden ondervindt bij
den uitvoer.
Er wordt thans getracht, vast te stellen,
hoe groot het aantal Joden is. dat onder
dit plan zal vallen. Het zal o.a. noodig zijn,
het bedrag te bepalen, dat per hoofd zal zijn
vereischt, zoomede den aard van den uit
voer, waarmede Duitschland verwacht de
leening, welke op het Joodsche bezit in
Duitschland zal worden uitgegeven, te kwij
ten.
Rublee en zijn collega's hopen, dat het
mogelijk zal zijn vóór het einde van deze
week een plan uit te werken, om voor te
leggen aan de belanghebbende buitenland-
sche regeeringen, hoewel de moeilijkheden,
welke inhaerent zijn aan het vraagstuk, na
tuurlijk niet worden verheeld.
DUITSCH CREDIET AAN TURKIJE
Te Berlijn is gisteren een crediet-overeen
komst geteekend tusschen de Duitsche re
geering en een Turksche delegatie. De Duit
sche regeering kent daarbij een crediet van
150 millioen R.M. toe aan Turkije, bestemd
voor den aankoop van Duitsdie producten.
GRAAP CIANO
OPNIEUW NAAR ZUID-SLAVI8
Graaf Ciano, de Italiaansche minister
van Buitenl. Zaken, zal Woensdag naar Zuid-
Slavië vertrekken, om aldaar met minister
president Stojadinowitsj te gaan ja
gen op het staatsdomein Beljo.
republikeinen gevochten wordt tegen een
regiem, dat hen langzaam begint te over
weldigen. Wie als ontijdig mensch deze
worsteling moet aanzien, komt tot het besef
van de oude waarheid, dat gelijk en onge
lijk niet zuiver door de frontlijn van elkan
der gescheiden kunnen zijn, en dat er in de
idealen van republikein en nationalist bei
den iets schoons moet wezen, waarvan
slechts de tragiek is, dat zij elkander niet
kunnen verdragen. De vrede door het
zwaard, zoo Franco hem binnenkort zal
kunnen opleggen, zal daarom toch den
waren vrede niet beteekenen......
9oetb met ulcdt goedó
poets dus met
De Nederlandsche tandpasta
Zwitserland houdt een
volksstemming
Over de zgn. „dringende raadsbesluiten"
Op 22 Januari zal in Zwitserland een
volksstemming worden gehouden over het
vraagstuk van de beperking der zoogenaam
de „dringende besluiten van den bonds-*
raad".
Volgens artikel 89 van de grondwet moe
ten ftlle wetten en algemeen bindende be
sluiten van den bondsraad, welke niet van
dringenden aard zijn, worden voorgelegd
aan het volk ter goedkeuring.
Sedert den oor'og is het meer en meer ge
bruikelijk geworden, dat de regeering oe
door haar voorgestelde wetsontwerpen en
decreten „dringend" noemt, opdat zij niet
aan het volk behoeven te worden voorge
legd. Bij deze „dringende" ontwerpen is
meerderheid van stemmen in de beide ka
mers van het parlement voldoende.
Eenigen tijd geleden hebben de socialisti
sche en democratische volksvertegenwoor
digers het initiatief genomen tot het aan
vragen van een volksstemming, welk initia
tief door 300.000 onderteekenaars werd ge
steund, over het voorstel; voor het „drin
gend" verklaren van een ontwerp een meer
derheid van tweederde der stemmen van
het parlement te eischen en dergelijke
„dringende" wetten en decreten niet langer
dan drie jaar van kracht te laten.
De regeering heeft een tegenvoorstel in
gediend, dat niet zoo ver gaat. Volgens dit
tegenvoorstel is voor het „dringend" verkla
ren een meerderheid van alle leden van het
parlement noodig en niet slechts van de
uitgebrachte stemmen. Van den nationalen
raad moeten derhafte 94 stemmen voor en
van den standenraad 23 stemmen voor wor
den uitgebracht. Het initiatiefvoorstel is
hierna teruggetrokken. Over het voorstel
van de regeering zal Zondag a.s. het volk
stemmen en men veronderstelt dat het voor
stel zal worden aangenomen.
Joodsche wereldcongres
vergadert
De vluchtelingenvraag aan de orde
Het uitvoerend comité van het Joodsche
wereldcongres heeft onder voorzitterschap
van Goldmann een bijeenkomst gehouden,
welke door 35 gedelegeerden, die twaalf
landen vertegenwoordigden, werd bijge
woond.
In deze bijeenkomst werd o.a. besloten:
1. ieder plan van de hand ie wijzen, dat,
onder het mom van een oplossing te bren
gen voor het vluchtelingenvraagstuk, het
nazi-regime economische voordeelen zou
opleveren.
2. Het denkbeeld van Joodsche kolonisa
tie in Abessynië te bestrijden.
3. Samenwerking met de regeeringen te
aanvaarden met het doel, de Joodsche emi
gratie te organiseeren, alleen voor zoover zij
aan haar Joodsche staatsburgers het begin
sel van rechtsgelijkheid toekennen.
Rabbijn Perlzweig, de voorzitter van de
Britsche afdeeling van het congres, bracht
hulde aan „den moed en den profetischen
blik van Paus Pius XI, het levende sym
bool van de geestelijke krachten, die strij
den voor het herstel van het moreele recht".
Duitsche Joden naar Dominica?
De regeering van de West-Indische repu
bliek Dominica zal zich wellicht, in overleg
met de Intergouvernementeele vluchtelin-
gencommissie, bereid verklaren, 100.000
Joodsche vluchtelingen uit Europa op te
nemen. De Dominicaansche consul-generaal
te Londen, Sharles, heeft de Dominicaan
sche regeering vooi steil en inzake een der
gelijke regeling doen toekomen.
FELLE ANTI-BRITSCHE
STEMMING IN JAPAN
Geen totalitair regiem in Tokio
De commentaren van de Japansche pers
cp de Engelsche nota. waarin wordt ver
klaard, dat Groit-Brittarmië het negen-
mogend hedenverd rag wil handhaven, en
aus niets met Japans ..nieuwe orde" in
China wenscht te maken te hebben, zijn
uitermate fel.
Eenstemmig wordt verklaard, dat over
oenstemming met Engeland onmogelijk is,
zoolang Engeland Japans missie in het
Verre Oosten niet erkent en zich eenzijdig
voor Tsjang Kai Sjek verklaart
De „Hotsji Sjimboen" noemt de Engelsche
hota „waanzinnige beschuldigingen". Japans
continenteele politiek is volkomen verschil
lend van het Engelsche imperialisme. De
Japanche controle in China door middel
van garnizoenen zal slechts tijdelijk zijn.
De „Tokio Niteji Nitsji" vraagt, of Enge
land voornemens is, het verleenen van
steun aan Tsjang Kai Sjek voort te zetten.
In dat geval zou Japan Engeland als zijn
..erfvijand" beschouwen.
De „Tsjoegai Sjogyo Sjimpo" verklaart,
dat geen enkele pressie van derde mogend
heden Japan ertoe zal kunnen brengen, zijn
op een „nieuwe orde" in Oost-Azië gerichte
politiek te wijzigen.
Wetsontwerpen ingetrokken
De nieuwe minister van binnen!andsche
zaken, Koichi Kido, heeft bijna alle wets
ontwerpen met totalitaire strekking, welke
door zijn voorganger waren ingediend, weer
ingetrokken.
Hieronder zijn de wet tot herziening van
net kiesstelsel, de wet tot nationale reorga
nisatie en de wet op de vrijheid van dnik-
pers, waarbij vermoedelijk ernstige beper
kingen zouden worden opgelegd aan de
kranten en journalisten.
SOCIAAL MASSA-PROCES
IN RUSLAND
Wysjinski, de procureur der Sovjet-
Unie, heeft gelast een aantal bedrijfsleiders
in staat van beschuldiging te stellen, aan
gezien zij zich niet hebben gehouden aan
het jongste decreet tot het herstel van de
discipline in den arbeid. Tot nu toe zijn
slechts dertien beklaagden bekend, doch
men verwacht, dat anderen zullen volgen.
Den laatsten tijd werd er over geklaagd,
dat zekere bedrijfsleiders weigerden werk
lieden, die te laat op het werk verschenen,
of die op andere wijze ongedisciplineerd op
traden, weg te zenden, onder het voorwend
sel, dat zij niet op slechten voet wenschten
te komen met de arbeiders, of omdat zij
werklieden tekort kwamen.
Om deze reden werd het decreet uitge
vaardigd, waarbij den leiders der bedrijver
werd gelast, onmiddellijk streng op te tre
den tegen werklieden, die de arbeidsdisci
pline niet inachtnamen.
HET SPIONNAGE-PROCES GOLDING
Binnenkort zal in Spanj'e het spionnage-
proces beginnen tegen den Britschen waar-
nemenden vice-consul Golding, zijn echtge-
noote en mevrouw Lagarde, die is gearres
teerd in verband met het incident met den
consulairen koffer, beginnen. Het proces zal
in het openbaar worden gevoerd en de be
klaagden hebben juridischen bijstand ge
kregen.
De beschuldiging is in groote trekken aan
Londen medegedeeld, doch een juiste om
schrijving is nog niet bekend*
ENGELAND
BOUWT BOMVRIJE SCHUILPLAATSEN
Het Engelsche ministerie van Binnenland-
sdhe Zaken heeft thans de eerste order ge
geven Gp 120.000 ton stalen platen en andere
bcnoodigdheden voor den bouw van 400.000
eenvormige schuilplaatsen tegen granaat
scherven en vallend puin. Nieuwe orders
zullen volgen.
Naar men weet, heeft minister Ander-
s o n kortgeleden medegedeeld, dat de regee
ring bomvrije schuilplaatsen voor de burger
bevolking zou laten aanleggen.
koop SUNLIGHT ZEEP
>'L
EN NOOIT ZEEP VAN ONBEKENDE HERKOMSTn
Fransche divisies naar de
Catalaansche grens?
De Italiaansch-Fransche „positie-strijd"
De Parijsche correspondenten der Itali
aansche bladen melden geruchten, vol
gens welke de Fransche regecring besloten
zou hebben, eenigj divisies van het Fran
sche leger naar de Catalaansche grens te
zenden. De desbetreffende berichten worden
in de Italiaansche bladen op opvallende
rijze afgedrukt, waarbij men de zeer duide
lijke waarschuwing naar voren doet komen,
die gegeven is in de aanteekening van de
„Informazione diplomatica", waarin wordt
aangekondigd, dat Italië niet zou aarzelen,
om tegenover een versterking van de Fran
sche hulp voor Barcelona, onmiddellijk be
sluiten te nemen.
De „Tribuna" schrijft, dat Frankrijk en
Europa thans nauwkeurig weten tot welke
consequenties iedere overijlde en provocee-
rende daad van Franschen kant in Spanje
zou leiden.
,,De oorlog in Spanje, zoo voegt de „Tri-
bona" hieraan toe. moet zijn logische con
clusie hebben binnen het kader van de
thans strijdende troepen. Zooveel te erger-
hen, die gewed hebben op de kaart
de nederlaag".
De „Tevere" schrijft o.m., dat „het con
flict tusschen Italië en Frankrijk geheel ge
legen is in een kwestie van posities en dat
Frankrijk moet terugwijken naar de posi
tie, die het wordt toegestaan".
Groot-Duitschland in de statistiek
Het Derde Rijk nè 1938
Het jaar 1938 heeft voor Duitschland, mede
tengevolge van de dubbele gebiedsu;tbrei-
ding, welke het door de bijvoeging van hot
Oostenrijksche en Sudeten-Duitsche territoir
onderging, een groote beteekenis gehad. Men
kan hiervan den weerslag vinden in het
„Statistisches Jahrbuch für das Deutsche
Reich", hetwelk onlangs verscheen en ver
schillende interessante nieuwe gegevens be
vat. Zoo moet men afstand doen van de mee
ning, als zou de Rijn de langste rivier van
het Rijk zijn. Dat is nu de Donau, die eer
tijds slechts over een gebied van 387 km,
doch thans van 992 km door Duitsch terri
toir stroomt. Volgens in rangorde Oder en
Elke en eerst dan den Rijn.
Eertijds gold de Zugspitse als Duitsch-
lands hoogste berg, ook al een verdwenen
glorie! Want in de „Ostmark" zijn talrijke
toppen, die veel hooger zijn; de Gross
Glockner gaat nu roet de eer strijken, zich
het hoogst ton hemel te heffen.
De afstand van de noordelijkste tot de zui
delijkste punt van het Groot-Duitsche Rijk,
welke door de grenswijziging bijna honderd
km verlengd is, bedraagt thans 983 km; de
afstand tusschen het westelijkste en het oos
telijkste punt bleef gelijk, namelijk 1150 km.
De langste grenzen heeft Duitschland
met Tsjecho-Slovakije. Zij bedragen 2050 km
tegenover 1528 km vóór den „Anschluss" en
vóór de aansluiting van het Sudeten-Duit&ch
gebied bij het rijk. Op de tweede plaats komt
Polen, welks gemeenschappelijke grens met
Duitschland 1250 km bedraagt, waarbij dan
nog 610 km grens komen tusschen Polen en
Oost-Pruisen. Op de derde plaats komt N e-
d e r 1 a n d met een gemeenschappelijke
grens van 630 km; de Fransch-Duitsche
grens bedraagt slechts 455 km. Door de aan
sluiting van Oostenrijk is de Duitsch-Zwit*
sersche grens van 417 tot 530 km verlengd.
Voorts heeft Duitschland 365 km grens met
Hongarije, 310 km met Joego-Slavië en 430
km met Italië er bij gekregen.
De Volkenbondsraad en Spanje
De terugzending der vrijwilligers
De leden van den Volkenbondsraad heb
ben gisteren kennis genomen van 't rapport
der Geneefsche commissie inzake de niet-
Spaansche strijders uit republikeinsch Span
je. Het rapport verklaart, dat op dit oogen-
blik het aantal buitenlandsche vrijwilligers,
die uit het republikeinsche Spanje vertrok
ken zijn, 4.610 bedraagt Het door de com
missie gecontroleerde getal vertegenwoor
digt 47 pet der in de Catalaansche zone ge-
stationneerde elementen, de eenige zóne,
waarin tot dusver evacuaties ten uitvoer
werden gelegd. Het rapport doet opmerken,
dat de evacuaties in den aanvang in vrij snel
temipo geschiedden, maar dat zij een vertra
ging moesten ondergaan, die te wijten is
aan den duur der diplomatieke onderhan
delingen, en dat in den huidigen staat der
onderhandelingen de algeheele evacuatie
onder oogen gezien kan worden. Het rapport
kondigt aan, dat het ophanden zijnde ver
trek van verdere buitenlandsche combattan
ten het totaal zou brengen op 6.490. Op 1
September omvatten de internationale briga
des 25.499 officieren, onderofficieren en man
schappen, waarvan 40 pet vreemdeling was.
WOENSDAG, 18 JANUARI 103#
HILVERSUM I, 1875 en 301,5 M. VARA-UlUen».
ding. 10.0010.20 v.m. VPRO. 6.307.00 PIT
7.308.00 VPRO. 8.00 Gram.muzlek. 8.05 EgU
meralda. (Om 8.16 Berichten). 8.80 Grande
muziek. 9.30 Causerie. „Onze keuken". lO.Ofl,
Morgenwijding. 10.20 Programma voor Arfe(
beldera In de Continubedrijven. 11.60 Voo£,
I Een
j geregelde stoel gang\
verzorgt-
VERWEKT GEEN KRAMP
Bij apotheker* en drogisten In verpakkingen
10, 30 en 60 tabletten.
D
v.auom io „.o oi ww», jnzlntulgelljk
nemingsvermogen?'' 7.00 VARA-KalenderV'
7.05 Gelukw&nschen. 7.10 Koorconcert. 7.3(64
Cyclus „Ons werk en one gejoof", 8.00 Hei
haling SOS-Berlchten. 8.03 Berichten AN1
VARA-Varia. 8.16 Voor -chakers. 8.16 Vartsv
Orkest, m.m.v. soliste. 9.00 RadlotooneePJ
10.00 Berichten ANP. 10.10 „Mignon". 10.4O
Gram.muzlek. 11.00 De Ramblers. 11.3012.0(A
Gram.muzlek. gr.
wenschen) 10.30 Morgendienst. 11.00 Gram
muziek. 11.15 Ensemble v. d. Honst. 12.00 r'
Berichten. 12.15 Gram.muzlek. 12.45 Vervoli
concert en grajn.muzlek. 2.00 Orgelspel. S.OfM
Christelijke Lectuur. 3.30. Haagech Kla
vlerkwartet <-n gram.muzlek. 4.45 FellclUu,
les. 5.00 Voor de Jeugd. 5.45 Gram.muzlelp"
6.00 Causerie namens de Christelijke MidVt
denstandsbond. 6.15 Grajm.muzlek, berlchk<
ten. 6.30 Taalles en Causerie, over het Blnm
nenaanvarlngsregleiment. 7.00 Berlchtetip,
7.15 Voor postzegelverzamelaars. 7.45 Cat
matie. 9.45 De Vedelaars. 10.00 BerlchtefT
ANP. actueel halfuur. 10.80 Vertrolg con
oert (10.45—11.00 Gymnastiekles). 11.25 iP1
Gram.muzlek. 11.50—12.00 Schriftlezing. Wi
ROITWICH 1500 M. 12.05 Orgel. 12.35 ZangA.*
res. 1.00 Duetten. 2.00 Declamatie. 2.20 En"
semble. 2.60 Maandoverzicht. 3.50 Qulntet££
4.20 Vesper. 6.40 Band. 6.40 OrgeL 7.05 En.
semble. 7.50 Zang. 8.05 Actueel overzlchlhf
8.35 Symphonieorkest en koor. 9.32 Concertje
IQ.45 Cabaret. 11.25 Maandoverzicht.
ya
6.05 Klarinet-Ensemble. 6.25 Orkest. 6.35 tu,i
----- VHool. J.85^ Zang. B.STj
9.20 Orkest,
4 84 M.: 12.20 en 12.50 Orkest. 6.35
Plano. 7.05 Zang. '8.20 Radlotooneel, 10.
bl
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.20 Reportflb
ge. 9.50 Kwartet. 10.20 Orkest.
GEMENGD NIEUWS
Het IJssekneer weer beter
bevaarbaar
STAVOREN, 17 Januari. Het IJsselmefft
tusschen Stavoren en Enkhuizen en Medere
blik is thans weer goed bevaarbaar. Zeve^
schepen zjjn gisteren ,van Stavoren naaj]€
Enkhuizen vertrokken, terwijl één schip uijjy
Enkhuizen Stavoren is binnengeloopen. AW
leen voor de kust van Stavoren ligt nog eeqii
strook licht ijs. Dit vormt evenwel geen bty
lemmering voor de scheepvaart Het gil;
meentebestuur van Stavoren heeft een sleept,
hoot beschikbaar gesteld voor het uitvareT,
en binnen.hnlpr» van erbotwn
en binnenhalen van schepen,
fco
Tragisch ongeluk te Pey
Wielrijder onder twee auto's
ECHT, 17 Januari. Gisteravond om zJb
uur is do ongeveer 40-jarige wielrijder Jtt>
Aarts bij het oversteken van het kruispunt
Rijksweg—Dorpsstraat te Pey door eeibn
personenauto uit Roermond aangereden. DiKvi
auto reed na de aanrijding nog vijftig meteiÜf
door. Het gevolg was, dat een achter dezeibi
wagen rijdende auto het slachtoffer, da
tegen den grond was gevallen, niet bemerktile
en over den ongelukkige heen reed. A. watac
toen op slag dood. Het stoffelijk overschoot
van den man is overgebracht naar het Sin-
Antoniusgasthuis te Echt*
(2 (Slot)
Dien middag waren de kinderen opvallend stil en gedwee.
Af en toe werd er een steelsche blik naar Aartje geworpen,
die met een nog bleeker gezichtje rustig zat te werkén.
Om vier uur mocht zij naar huis gaan, de anderen moesten
blijven. Ook Piet, die gescholden had, kwam.
't Was doodstil in de klas. Ze zagen wel aan jufs gezicht,
dat er iets ernstigs te bespreken was.
Toen klonk de stem van juf zoo kalm en dringend: „Meis
jes en jongens, ik houd heel, heel veel van Aartje. Zooals
het nu is, kan ik van jullie niet houden, want je doet me
groot verdriet aan. 'k Wil je iets van Aartje vertellen. Jullie
kennen allemaal die witte woonwagen. Hij ziet er prachtig
uit van buiten, goed geverfd en schoone gordijntjes. Dat
komt, omdat Aartje zoon zorgzame moeder heeft.
Maar nu in den wagen. Daar is het ook schoon, maar
erg arm. Aartje heeft nog twee kleine broertjes, die spelen
daar wat rond en worden door Aartje zoet gehouden,
wantachter in den wagen ligt Aartjes vader, héél erg
ziek. En jullie moesten eens zien hoe lief ze die broertjes
weet stil te houden en af en toe naar haar vader gaat zien.
Toen ik er eens ging kijken, streek haar vader Aartje over
't hoofd en zei tegen me: „Juffrouw, ze is ons zonneschijntje,
nooit is ze boos of bedroefd, altijd blij en vroolijk. En die
Aartje die jullie altijd plagen en minachten, is zoo lief voor
haar vader en moeder en broertjes. Vroeger was het ook an
ders bij Aartje. Toen woonden ze in een huisje en werkte va
der voor hen. Nu is vader ziek en moeder den heelen dag weg
om wat te verkoopen. Begrijpen jullie nu een klein beetje, wat
Aartje allemaal missen moet. De Heere Jezus heeft gezegd,
dat wij elkander lief moeten hebben en elkanders lasten helpen
dragen. Denk je, dat Hij van ons kan houden, als wij Aartje
plagen en schelden? Nooit."
De heele klas, ook groote Piet, zat verslagen, enkele meis
jes huilden zachtjes.
Nu is er één ding, ging de juffrouw verder, dat kunnen wij
met ons allen doen: „Probeeren om allemaal veel van Aartje
te houden en vergoeding te geven voor wat ze thuis moet
missen. Willen jullie dat £robeeren?
Alle hoofden knikten heftig: ja. Truus stak haar vinger op
en zei: „Juffrouw, ik ga ze om half twee roepen, komme me
same naar school toe".
„Dat is best Truus, dat zal Aartje fijn vinden",
„Jullie mogen nu gaan".
Twee maanden ging het goed. lederen dag zat het kleine
meisje ijverig te werken in de voorste bank. Ze had nu al
meer vriendinnetjes. Aan de kleertjes merkte juf wel, dat ook
de moeders van de kinderen Aartje niet vergaten. Geen scheld
woord werd meer gehoord.
Soms was er een wedijver onder de meisjes om Aartje goed
te doen. Door één voorval was haar achting gestegen. De
tweede klas had zingen. Eerst werden de bekende liedjes ge
zongen. Dat ging er vroolijk naar toe. Een enkele maal vroeg
juf wel eens of er één alleen wilde zingen. Ook nu.
Een paar vingertjes gingen vrijmoedig omhoog, meer aar
zelend ook 't handje van Aartje. Ze mochten allen wat zin
gen. Toen Aartje aan de beurt kwam, was 't heel stil. Voor
't eerst zou ze zingen.
Ze keek de kinderen niet aan, maar haar bruine oogen wa
ren vriendelijk op juf gericht.
Daar klonk een helder stemmetje, eerst wat trillend, maar
al vaster door het lokaal:
In den hemel is het schoon.
Waar men juicht op blijden toon
Ja juichend zong 't kleine woonwagenmeisje haar jubellied.
Toen ze klaar was stapte ze naar juf en zei: „Van m'n va
der geleerd, daar gaat vadertje heen als hij sterft"
Gelukkig kindje met zoo'n Vader. Dan is het leven rijk,
ook in den armsten woonwagen.
't Werd herfst.
Enkele kinderen bleven nu en dan een paar dagen weg.
Meest verkoudheid.
Op een morgen bleef ook de voorste bank leeg. Aartje was
er niet. Zeker ook verkouden.
Juf dacht: „Nog maar een daagje wachten met bezoeken,
misschien is ze er morgen weer".
Den volgenden morgen kwam Truus heel ontdaan de school
in, nog voor de bel gegaan was. Stoorde zich niet aan voet-
schrapper en matten maar vloog op juf af.
„08 juffrouw,, bij Aartie, bij AartieZe hijgde van
't draven. „Bij Aartie staat de dokter. En vrouw Dremen zegt:
,,'t Is niet voor d'r vader, maar voor heur".
Juf schrok. De laatste dagen had ze Aartje wel hooren
kuchen.
„Misschien valt het wel mee, Truus, we zullen hopen dat
het niet ernstig is. Ga nog maar wat spelen. Straks praten we
er nog wèl over".
Door 't raam zag juf, dat veel kleine hoofdjes in ernstig
luisteren naar Truus waren gebogen. Nu sprak hun liefde voor
Aartje, bezorgdheid stond er op die kleine gezichtjes.
Juf was ook bang, als ze aan dien ernstig zieken vader
dacht, waar die kleintjes toch dagelijks bijkwamen.
Om vier uur ging ze er heen.
Daar lag in een hoek van den wagen 't meisje op een arme
lijk bed. Vuurroode blosjes, op haar wangen en groote vroo-
lijke schitteroogen. In eens zat ze overeind.
„Juffie, juffie......"
Maar ze kon niet verder. Een hevige hoestbui schokte haar
teere lichaam. Moe viel het hoofdje in 't kussen. Juf lag op
haar knieën bij haar, hield haar hoofd vast en probeerde haar
wat suikerwater te geven.
Eindelijk bedaarde het wat. Met een dankbaar glimlachje
keek ze juf aan en greep haar hand.
Praten ging nog niet.
Vader was ook uit bed gestrompeld. Met tranen in de
oogen stond hij er bij, streelde haar hoofdje en zei telkens:
„Mijn meisje toch, mijn meisje toch".
Met een bedroefd hart ging juf weg. Hoe zou dit afloopen?
Ze moest de waarheid weten en stapte naar den dokter toe.
,,'k Zal alles doen, wat ik kan juffrouw, 'k zal niets sparen
maar zoover ik oordeelen kan, is het verloren", was het ant
woord.
Juf huilde. Dien avond kon zij niet werken, te overstelpt was
ze van de ellende en 't lijden in dien woonwagen. lederen dag
ging juf naar Aartje, dan moest ze vertellen en soms ook zin
gen. Aartje zelf kon het niet meer, dat vermoeide haar te erg.
Vader zong wel eens zachtjes mee, maar meestal verstikten
tranen zijn stem. -
't Was Dinsdagavond.
Een vreemde jongen kwam bij juf aanbellen. „Of U dade
lijk bij Vroman komt, 't gaat mis met Aartje'i
Juf greep een mantel, tijd voor een hoed was er niet. Ze
draafde er heen.
Vader, moeder en de twee broertjes zaten bij haar. Zachtjes
kwam juf dichter bij. Ze sloeg haar oogjes moe op en glim-
Juffie"09 Wt,'es' Zach' kwam het °ver haar bleeke lippe,
Dien lieven naam zou juf nooit, nooit vergeten, tjj
In stille spanning kijken allen naar het wasbleeke gezichtJe.Ni
De ademhaling gaat o zoo flauw. Dan slaat ze weer haaiEl
oogjes op en kijkt juf vragend aan. Zij buigt zich over Aartjt^
heen en met moeite hijgt zij: „In den hemel is het schoon".
Juf schrikt. Nu zingen, dat kan ze niet Met die arme,ff
droeve menschen zingen? Onmogelijk. l
Vader vraagt: „Wat had ze. juffrouw?" ty
„Ze vraagt of we zingen willen". {Vj
Juf bijt op de lippen om zich goed te houden.
„Wat zal het dan zijn?" vraagt vader. 1
En dan zingen ze toch, 't is immers voor Aartje, hun lie*
veling. e
Als 't versje uit is, kijkt ze allen één voor één aan, en met
een duidelijker stemmetje dan anders, zegt ze tot vader, ter
wijl ze naar boven wijst: „Ik eerst". Dan sluit ze haar oogjes
om ze niet weer open te doen.
Lief meisje, wat zullen wij je missen. Je bracht in je korte n
leventje zooveel zonneschijn in armoe en lijden. Maar heer-
lijke genade Gods, die jou nu in den hemel neemt.
Daar zien nu je lieve bruine oogen de groote schoonheid m
van den hemel. Daar juicht nu je heldere stemmetje mee in
het lied der Engelen.
Drie dagen later ging een kleine rouwstoet door het dorp. j(
Op een kleinen afstand volgde een klas kinderen. O zoo stil en
droevig. j,
Over den doodenakker klonk even later, helder en klaai
door de vrieskoude lucht:
- ki
In den Hemel is het schoon,
Waar men zingt op blijden toon
Met een altoos vroolijk harte b
Vrij van alle pijn en smarte
In den hemel is het schoon.
