Scherpe Wind
NORTH CTATE
WOENSDAG ïi JANUARI 1939
EERSTE BLAD PAG. 2
buitenland
Chamberlain en Halifax
Op doorreis te Parijs
Chamberlain en Halifax heb
ben tijdens hun reis naar Rome zich gis
teren een kieine twee uur te Parijs opge
houden. Op de Quai d' Orsay werd in
de Salon de la Rotonde door hen de thee
gebruikt, waarbij gelegenheid bestond voor
een gedachtenwisseling met D a 1 a d i e r
en Bonnet.
Omtrent de besprekingen der Britsche
en Fransche ministers verluidt, dat de ge-
heele toestand onder oogen werd gezien
in het licht van de reeds genomen beslui
ten. De Britsche ministers gaven een
overzicht van hetgeen zij te Rome zouden
zeggen en Daladier en Bonnet bleken het
volkomen eens met het Britsche stand
punt.
Men gelooft, dat Daladier en Bonnet
een uiteenzetting hebben gegeven van hun
standpunt ten aanzien van de Italiaansche
eischen en dat de Britsche ministers het
daarmede geheel eens waren.
Von Ribbentrop naar Warschau
De Duitsche minister van Buitenlandsche
Zaken, Von Ribbentrop, heeft van den
Poolsohen minister Beek, tijdens diens
jongste verblijf in Duitschland, een uitnoo-
diging ontvangen, om een bezoek aan Polen
te brengen.
Naar verluidt heeft Von Ribbentrop deze
invitatie aanvaard, en zal hij nog in den
loop van dezen winter naar Warschau ver
trekken,
Koning Carol voelt zich onzeker
Hij heeft zich veel vijanden gemaakt
De activiteit van de Roemeensohe politie
en de buitengewone voorzorgsmaatregelen,
welke rijn genomen bij iedere verplaatsing
van den Roemeenschen koning sedert 5
Januari, wekken den indruk, dat de autori
teiten in het bijzonder misdadige bedoelin
gen jegens koning Carol vreezen.
Een ontploffing, welke rich op 7 Januari
heeft voorgedaan in een huis in een voor
stad van Boekarest, werd uitgelegd als een
mislukte misdaad.
Overigens is in Roemenië een hardnekkig
gerucht in omloop, dat <*p 6 Januari ter ge
legenheid van Driekoningen, verscheiden
jongelieden, onder leiding van een officier,
een aanslag zouden hebben beraamd. Zij
zouden eenige uren voor een plechtigheid
zijn gearresteerd en direct gevonnist
Toch ontkennen officieele kringen alle be
richten over een samenzwering categorisch,
doch zij erkennen, dat politiemaatregelen
moesten worden genomen en dat ettelijke
arrestaties zijn verricht
De aanhangers van den 'doodgeschoten
IJzeren-Garde-leider Codreanoe, zoowel
als de tegenstanders van 's konings semi-
fascistische eigen beweging, trachten het
thans op zijn leven toe te leggen.
Het politiek overleg in Roemenië
Carol en prins-regent Paul rijn het eens
Tusschen koning Carol van Roemenië
en den Joegoslavische regent prins Paul
os tijdens een verblijf van laatstgenoemde
Ün Transsylvanië, ter gelegenheid van een
jachtpartij, naar vernomen wordt, overeen
stemming bereikt omltrent de volgende
punten:
le. Economiedfi zullen beide landen blij-
[ven samenwerken met Duitschland en
Italië. Zij zullen evenwel hun lidmaatschap
van den volkenbond handhaven en zich niet
aansluiten bij het antikomfintern-pact.
2e. Zij zullen bereid zijn, groote conecs-
sies te doen aan de Hongaarsche minder
heden in hun land, echter geen territoriale
concessies aan Hongarije. Hetzelfde geldt
Voor de Duitsche minderheden.-
3o. Ten aanzien van de Oeikrainsche
kwestie achten heide landen waakzaamheid
E KT GEEN KRAMP
»r» en drogisten in verpakkingen vae
10. 30 en 60 tabletten.
4e. Wla/f 3e Middefllandsdfie Zee kwestie
betreft, zullen zij het resultaat van Cham
berlains bezoek aan Rome afwachten.
DUTTSCH-POOLSCHE BESPREKINGEN
OPNIEUW GESTAAKT
De onderhandelingen tusschen Duitsch
land en Polen over vergemakkelijking van
Öe emigratie van Pooleche Joden uit
Duitschland zijn opnieuw plotseling afge
broken. De Poolsche gedelegeerden rijn
baar Warschau gereisd om „nieuwe instruc
ties te halen".
Men acht Het zeer twijfelachtig of de
Onderhandelingen .weer zullen worden op
genomen,
Het geschil liep over de hoeveelheid bezit,
3ie de emigré's mogen meenemen. Duitsch
land was bereid 25 mee te geven, doch
van Poolsdhe zijde achtte men dit geenszins
voldoende*
Het hoogverraadsproces te Berlijn
Niekisch krijgt levenslange tuchthuisstraf
BERLIJN, 10 Jan. Van semi-offi-
cieele zijde wordt medegedeeld:
In het proces tegen N i e k i s c H c.s.
voor het Volksgerechtshof is heden von
nis geveld.
Niekisch, de voornaamste beklaagde,
werd wegens voorbereiding tot hoogver
raad en wegens inbreuk op de wet be
treffende het vormen van nieuwe par
tijen, veroordeeld tot levenslange tucht
huisstraf en duurzaam verlies van eere
rechten.
Drechsel werd om,dezelf
de redenen veroordeeld tot drie en een half
jaar tuchthuisstraf en drie en een half jaar
verlies van eererechten, met aftrek voor
beide straffen van een jaar en negen maan
den (preventieve hechtenis.
De beklaagde K r o e g e r kreeg alleen we
gens inbreuk op de wet op de vorming van
nieuwe partijen een jaar en negen maanden
gevangenisstraf, welke als uitgezeten wordt
beschouwd door de preventieve hechtenis.
De semi-officieele mededeeling voegt hier
aan nog toe:
..Met deze vonnissen zal wel een einde zijn
gemaakt aan de combinaties van verschei
den buitenlandsche dagbladen, die dit pro
ces op sensationeele wijze trachtten op te
blazen door te beweren, dat Niekisch aan
slagen op leidende persoonlijkheden van het
Derde Rijk voorbereid heeft en derhalve ter
dood veroordeeld zou worden".
Roosevelt wil bewapenen
De Amerikaansche ambassadeurs in Enge
land en Frankrijk hebben te Washington
verslag uitgebracht over den Europeéschen
toestand in een gezamenlijke besloten ver
gadering van de commissies voor militaire
zaken van het huis van afgevaardigden en
van den senaat
Een congreslid, dat de vergadering had
bijgewoond, verklaarde: „Het was zeker een
Mnlber beeld voor den vrerde".
De beide diplomaten waren bijna twee uur
in de commissie aanwezig. Van betrouwbare
zijde wordt verklaard, dat zij geen aanbeve
lingen uitspraken voor een vergrooting van
de Amerikaansche defensie, doch zich be
paalden tot het afschilderen van een beeld
van wat beschreven wordt als de volkomen
chaotische toestanden in Europa.
Senator Reynolds, die onder de aan
wezigen was, vrekte beroering door aan te
kondigen, dat hij binnenkort een redevoering
in den senaat zou houden, waarin hij alles
zou opsommen, wat gezegd is in de beslo
ten zitting. Zijn collega's hopen echter hem
daarvan te weerhouden.
Alle leden verlieten de vergadering met.
Ibetrokken gezichten. Verscheiden verheelden
niet den ernst van den door de ambassa
deurs in het licht gestelden toestand.
Wanneer de bedoeling van de vergade
ring was, zooals velen hier veronderstellen,
geweldige bewapeningsprogram van
Roosevelt te vergemakkelijken, dan lijkt het
op het eerste gezicht alsof zij bijzonder
succesvol geweest is.
Wat de wereld voor
bewapening uitgeeft
GENèVE, 10 Jari. (Havas). Blijkens het
militaire jaarboekje van den Volkenbond
voor 1938 bedroegen de militaire uitgaven in
de geheele wereld in 1938 bijna 9500 millioen
gouddollars, tegen 8 millioen in 1937. Van
de 9.400 millioen, die de eerste militaire uit
gaven van 64 landen in 1938 vormen, komen
voor rekening van de zeven groote mogend
heden alleen al 7.400 millioen, d.i. ongeveer
78.7 pet van het totaal.
Tien jaar geleden, in 1929, bedroegen de
militaire uitgaven van deze zelfde zeven
landen slechts 2.800 dollar of ongeveer 66.7
procent van het totaal, zijnde 4.200 millioen.
DUITSCHLANDS VETSCHAARSCHTE
In verband met de vetschaarschte, die
blijft bestaan, heeft Duitschland aan Hon
garije verzocht tot eind Februari een kwart
te leveren van het totale contingent van
1000 wagens vet, dat opgenomen is in de
Duitsch-Hongaarsche overeenkomst
Men meent te weten, dat Duitschland de
mogelijkheid geopend heeft van hetere prij
zen ingeval Hongarije in staat zou zijn de
leveringen te
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
Bel offensief in Cata-lonië
Ondanks den mist worden de krijgsver
richtingen in alle sectoren van het Cata-
Jaansche front voortgezet. De nationalisten
hebben da Sierra Montsan' en het dorp La
Figuera benevens belangrijke stellingen op
den top van de Guixa Roca bezet
De Fransche ministerraad heeft goedkeu
ring gehecht aan de levering van 45.000 ton
meel aan de Spaansche regeering.
De opvarenden van de „José Luis Diez"
De opvarenden van de ,.José Luis Diez"
zullen aan boord van de Britsche oorlogs
bodems naar Valencia worden gebracht.
Naar vernomen wordt zal dè vertegenwoor
diger van Franco te Gibraltar formeel te
gen dit besluit van de Britsche autoriteiten
protesteeren.
Een nieuwe Britsche torpedoboot
Een zeer snel type
Gisteren zijn op de rivier de Solent proe
ven genomen met een nieuwe torpedoboot.
Het nieuwe tvpe is 70 voet lang. uitgerust
met drie 1.000 p.k. motoren en bewapend
met twee 21 duims of vier 18 duims torpedo-
laneeerbuizen.
Het heeft drie geschutstorens en een appa
raat voor het maken van rookgordijnen en
een toestel voor dieptebommen.
Het heeft geen masten of pijpen; ook zou
het het geringste doelwit bieden van alle
oppervlakteschepen. Voorts kan een kanon
op het schip aangebracht worden, waarvan
men meent, dat het de pantsers van duik-
booten en destd&vers kan doorboren.
De uitvinder, Scott Paine, demonstreerde
hoe de snelheid van 40 tot 8 knoopen ver-
minderd kan worden in drie seconden en
verhoogd van 10 tot 40 knoopen in 8 secon
den,
De versterkingen in Dzjiboeti
Het eerste convooi der Fransche verster
kingen, een bataljon Senegaleesche scherp
schutters, is te Dzjiboeti aangekomen. Zij
werden geestdriftig verwelkomd.
De torpedobootjager „Epervier" en het
escortevaartuig „Diberville" liggen op de
reede voor anker.
De militaire toestand in China
Een gunstig Amerikaansche oordeel
een interview met een vertegenwoor
diger van Reuter heeft de Amerikaansche
ambassadeur in China, Nelson John-
s on, die op weg naar Amerika te Londen
is aangekomen, hij is door Roosevelt
ontboden om rapport uit te brengen over
oen toestand in China— verklaard, dat hij
geen teekenen gezien heeft van verdeeld
heid in Tsjoengking of van eenige geneigd
heid om Japan toe te geven.
Johnson zeide, dat hil niet deskundig
as om over den militairen toestand te oor-
deelen, maar dat hij den indruk heeft, dat
het optreden der Chineesche guerilla onge
twijfeld over geheel China verspreid raakt.
Het schijnt alsof de Japanners in deze of
gene richting een grooten opmarsch kun
nen uitvoeren, maar er komt een onver
mijdelijke grens aan hun krachtsinspan
ning.
Oom en tante van Grynszpan
veroordeeld
Het Hof van Appèl te Parijs heeft uit
spraak gedaan in de zaak tegen Abraham
Grynszpan en zijn vrouw Chaya, die ver
volgd zijn wegens het verleenen van onder-
dak aan hun neef Herschel Grynszpan, den
moordenaar van den secretaris der Duitsche
legatie, Von Rath.
Abraham Grynszpan, die in eerste instan
tie was veroordeeld tot vier maanden gevan
genisstraf, zag zijn straf verhoogd tot zes
maanden. De vrouw, die in eerste instantie
was veroordeeld tot vier maanden, kreeg
thans drie maanden.
Ieder der beklaagden moet tevens een
boete van 100 franc betalen.
SENATOR BORAH TEGEN SANCTIES
De Amerikaansche senator Borah heeft
oen merkwaardige verklaring afgelegd aan
gaande de kwestie van de toepassing van
sancties.
Hij verklaarde een tegenstander daarvan
te rijn, wijl hij liever ziet, dat zijn land
„schiet op soldaten, dan vrouwen en kin
deren uithongert".
Sancties wil ik sledhts dan toepassen,
aldus Borah, wanneer ik ook wel een oorlog
wil beginnen. Ik lean een dergelijke actie
niet als een vredesactie beschouwen.
Griep, Keu, Pil H# helpen hierbij
altijd een poeder of cachet van Mijnhard!#
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 cc.
Cachets, genaamd,,Mijnhardtjes"2st.l0ctDoos50cö
maakt Uw keel droog en effent den
weg voor verkoudheden.- Verzacht en
maak Uw keel vochtig met
DE TSJECHOSLOWAAKSCHE
GRENSINCIDENTEN
Praag beantwoordt de
Hongaarsche nota's
De Tsjechoslowaaksche regiering heeft
thans aan den Hongaarsoh n zaakgelastigde
te Praag een nota overhandigd ter beant
woording van de verbale nota der Hongaar
sche regeering d.d. 7 Januari en tegelijker
tijd ter beantwoording van de nota der
Hongaarsche legatie van 9 Januari
De nota deelt mede, dat ten aanzien van
het incident van 8 Januari den Tsjecho-Slo-
waakschen gezant te Boedapest opdracht ls
gegeven een stap te ondernemen. De Tjsecho-
Slowaaksche regeering heeft voorts streng
bevel gegeven, dat alle militaire en veilig
heidsinformaties in de grensgebieden, er, op
voorwaarde van reciprociteit, voor moeten
waken de afbakeningslijn niet te overschrij
den.
Wat den Hongaarscihen sdhadevergoe-
dingseisch betreft, deelt 't ministerie mede,
dat 't incident van Munkacz van 6 Januari
uitgelokt is door geweerschoten van Hon
garen op Tsjecho-Slowaaksche gendarmes bij
't klooster van St. Basilius te Podmonastyn.
Van Tsjechoslowaaksche zijde is op het
Hongaarsche vuur uitsluitend geantwoord
om den Hongaren te beletten op Tsjecho-
Slowaaksch gebied door te dringen.
De Tsjecho-Slowaaksche regeering kaïn der
halve niet verantwoordelijk gesteld worden
voor de betreurenswaardige incidenten, die
zich hebben voorgedaan.
De Tsjecho-Slowaaksche regeering wenscht
oprecht, dat in het belang van betrekkingeu
van goede nabuurschap tusschen de beide
landen de incidenten geregeld worden tot
voldoening van de beide partijen.
Bijgevolg herhaalt zij haar voorstel be
treffende een onderzoek door een gemengde
Hongaarsch-Tsjecho-Slowaaksche commissie
Zij is bereid de oplossing van de verant
woordelijkheidskwestie te laten afhangen
van de resultaten der voorgestelde gemengde
commissie van onderzoek.
Voorts herinnert de Tsjecho-Slowaaksche
regeering aan de door beide regeeringen
aanvaarde verplichtingen bij de arbitrage
van Weenen.
Ter voorkoming van een herhaling van
grensincidenten stelt zij voor een neutrale
zóne in te voeren ter breedte van 1500 meter
ter weerszijden van de geheele afbakenings
lijn van Subkarpathisch Rusland.
De Tsjecho-Slowaaksche regeering hoopt
op deze wijze uitdrukking te hebben gegeven
aan haar verlangen, volledig en objectief de
incidenten te liquideeren en tevens da nor
male opbouwende betrekkingen tusschen
beide landen voort te zetten.
Rublee's besprekingen te Berlijn
De flnancieele moeilijkheden
Reuter Verneemt uit Berlijn, 'dat de be
sprekingen, welke Rublee vandaag zal
beginnen, gehouden zullen worden op de
basis van een plan, dat Schacht mee
naar Londen bracht Rublee heeft geen
pasklaar gemaakt plan meegenomen. Het
plan van Schacht, dat beschouwd wordt als
een maximum der Duitsche eischen, wordl
in zijn tegenwoordigen vorm onuitvoerbaar
geacht Het verluidt, dat Schacht te kennen
heeft gegeven, dat zijn plan niet het laatste
woord van Duitschland in deze aangele
genheid inhield.
Het Duitsche voorstel voor een Joodsche
leening ten bedrage van een half millioen
pond sterling, terug te betalen door een
extra-uitvoer, doet het probleem rijzen hoe
deze vergroote consumptie in het buiten
land zal worden geschikt
Naar het schijnt stelt Duitschland zich
voor, dat de Joden over de geheele wereld
bereid zullen zijn den boycot van Duitsche
goederen te staken ten einde hun broeders
in Duitschland te helpen.
Intusschen heeft dr Schacht, naar ver
luidt, de zeer bepaalde verzekering ge
geven, dat er geen verdere anti-Joodsche
maatregelen in Duitschland zullen worden
genomen aleer de onderhandelingen voor
een emigratie-leening definitief zuilen zijn
mislukt
Het is niet zeker of Rublee en zijn colle
ga's leden zullen ontmoeten van de Jood
sche gemeente te Berlijn, doch het is in
iede rgeval zeker, dat zij zich niet dan met
de volledige goedkeuring der Duitsche re
geering met hen in verbinding zullen
stellen.
EEN ONTVOERING IN NOORD-CHINA
Frank Poletti, een Italiaan, die de functie
bekleedt van perscommissaris in een district
van Peipinig, ls met een Russische vrouw
en drie Chineesdhe bedienden door bandie
ten nabij de Minggraven ontvoerd. Een der
bedienden werd later losgelaen. Hij bracht
den eisch over van een losgeld ten
van 30.000 dollar.
Een der demonstranten bij het vertrek
van Chamberlain naar Rome wordt door
de Londensche politie nabij het Victoria
Station gearresteerd.
SNEEUWSTORM MAAKT 50 DOODEN
Bij het Turicsohe dorp Kol zou heeft men
de lijken aangetroffen van 50 dorpsbewo
ners. die door een sneeuwstorm waren over
vallen.
UIT OOST- EN WEST-INDIE
Nederlandsche boeren-kolonisatie
Het staat, volgens het „N. v. d. Dag", nog
niet va6t, dat er inderdaad uitzending van
Nederlandsche boeren naar Ned. Indië zal
nlaats vinden. Besluit de Kolonisatieraad
er inderdaad toe, dan zal in elk geval de
opzet van de kolonisatie sterk gewijzigd
worden. Het is niet onmogelijk, dat men
alle aandacht zal schenken aan het reeds
bestaande plan de Indo-Europeesohe kolo
nisten met de Hollandsche boeren te doen
samenwerken.
Wat de financiering betreft, is het zeer
waarschijnlijk, dat de aan dit plan verbon
den kosten door Inddë gedragen zullen
worden.
Naar wij verder van betrouwbare zijde
vernemen, schijnt de animo hier in Indië
om als kolonist naar de buitengewesten te
vertrekken gering te zijn en volgens de mee-
1 V I AMERICAN «/CiGARfTTSS|
ning van bevoegden is het aantal terreinen*
welkie voor Indo-Europeanen-kolonisatie
geschikt blijken, niet zoo groot, als men
vroeger dacht.
Indische vruchten naar
Nederland
Mislukte proefnemingen
Men heeft van departementswege en ook
van den kant der scheepvaart-maatschap
pijen zeer veel moeite gedaan om den ex
port van Indische vruchten naar Europa te
bevorderen. De verschilliende proefnemingen
hebben de mogelijkheid hiervan aangetoond,
doch telkens kwam een onverwachte moei
lijkheid als een storende factor tusschen-
beide, meldt het N. v. d. Dag.
Wij hebben de soesah met de pisangs
gehad, later met de djeroeks en alles bui
ten de schuld van hen. die voor dezen ex
port geijverd Lebben.
Het laatste experiment, namelijk on\
«awohs en ananas naar Europa te verzen
den dit zou gebeuren met de vKota No-
pan", die onlangs uit Priok vertrok is
thans ooii mislukt en wel door de omstan
digheid, dat de koelinrichting aan boord
van het schip zich niet precies voor het
bewaren .*n «ervoer van it ze Indischs
vruchten eigende
Indische vruchten dit werd reeds MJ
de eerste experimenten geconstateerd
hebben een hotgere temperatuur in de koe!*
inrichting uoodig dan de Hollandsche, die
het best geconserveerd blijven bij 0 tot 3
graden Voor het Indische fruit is bij een
zeereis een koeltempratuur van circa 9 gra
den noodig.
De koelinrichting aan boord van de „Kots
Nopan" is voor het constant .handhaven
van deze temperatuur echter niet geschikt*
Men heeft dus op het allerlaatste moment
besloten de zending va nde sawchs en ana
nas niet met dit schip mede te geven.
gemengd nieuws
AMSTERDAM, 11 Jan. Het motorschip
„Johan van Oldenbarnevelt" zal in verband
met schade aan de bakboordschroefasko*
kers met verminderde vaart de reis van
Port Said naar Batavia vervolgen.
Aankomst te Colombo vijf dagen, te Ba«
tavia zeven dagen te laat. Het schip zal tö
Soerabaja dokken.
DE KW. 18 OPGEPIKT
IJMUIDEN, 11 Jan. De sleepboot „Hol
land" van de reederij Doeksen op Terscihel*
ling is er gistermiddag om half twee in ge
slaagd op ongeveer zestig mijl N N.W. van:
IJmuiden met de KW. 18 „Vier Gebroe
ders", welke in ontredderden toestand ver*
keerde, verbinding te krijgen»-
25. Thuis was het heel anders dan ge
woonlijk.
Een groote, vreemde vrouw rumoerde door
de kamer.
Vader noemde haar „baker".
Om de tafel zaten een heel stelletje buren
en vriendinnen.
Ze lachten en praatten druk.
Ieder had een glaasje kandeel voor zich
staan. En omdat er een meisje was geboren,
stond in ieder glaasje een kort pijpje kaneel.
Kwiebus keek even rond. Dan stoof hij
met een vaart naar de schommelwieg.
26. Achter de gordijntjes in de manden
wieg lag een heel klein kindje.
„Net een apekopje", dacht Kwiebus ont
steld.
Klaartje had de oogjes dicht.
Kwiebus moest eens even zien, welke
kleur die oogen hadden.
„Donker-bruin", hoopte hij.
Voorzichtig peuterde hij aan een ooglid.
Maar, daar had je de poppen aan het
dansen.
Dat kleine kindje kon een keel opzetten!]
Het schalde door de kamer.
Het Dagboek van een Held
Door P. DE ZEEUW J.Gzn.,
Het ïs te begrijperi, 'dat iri het jaar van de Herdenking van
de slag bij Bloedrivier 16 December 1938 in Zuid-
Afrika tal van boeken verschijnen, die zich bezig houden met
de historie. Het is eigenaardig, dat er niet alleen geschriften
verschijnen, die zich bezig houden met de Groote Trek, den
strijd tegen Dingaan en wat daar op volgde, maar dat ook
de herinnering aan den Tweeden Vrijheidsoorlog (1899—
1902) weer levendig wordt. Dit is, dunkt mij, een verheu
gend feit, want immers een volk, dat zich zelf respecteert,
kan z'n geschiedenis niet vergeten. Wie meenen mocht, dat
de Holl. Afrikaners daartoe geneigd zouden zijn, ter wille
van de vreedzame samenleving met de Engelsche Afrikaners,
vergist zich. Gelukkig ookl De helden, die gevallen zijn in
den strijd voor vrijheid en recht, mag men nooit, terwille van
welk compromis ook, verloochenen.
Over één dier helden verscheen thans een publicatie van
de hand van Dr. Gustav S. Preller, getiteld: „Scheepers se
Dagboek"
Commandant Scheepers werd geboren te Roodefront,
Middelburg, Transvaal. In het doopregister van Middelburg
staat dat Gideon Jacobus Scheepers geboren is op 4 Maart
1878. maar dit moet zijn 4 April 1878.
„Die fout met sy geboortedatum in die kerkregister het
Scheepers se Dagboek en die strijd in Kaapstad. Na
tionale Pers, Kaapstad, Bloemfontein en Port Elisabeth 193JL
só gekom," verduidelijk die moeder. „Met die siekte van een
van die ander kinders kon ek hom nie self voor die doop
hou nie; en die vrou wat dit waar geneem het, het die
verkeerde datum aan die predikant opgegee".
Het hart van deze moeder is altijd bevreesd geweest, dat
deze foutieve datum haar kind kwaad zou kunnen berok
kenen, en de geschiedenis heeft deze vrees niet beschaamd.
Gideon is tusschen broers en zusters Opgegroeid, genoot
goed onderwijs en trad op zestien-jarigen leeftijd in militairen
dienst. Hij werd opgeleid voor de veldtelegrafie. Binnen en
kele jaren was hij een van de knapste telegrafisten van
De burgers van Cronjé worden in krijgsgevangenschap weg-
t gevoerd
Transvaal. Zoo zeer trok hij de aandacht, dat de Regeering
van de Oranje-Vrijstaat hem uitnoodigde om daar de veld
telegrafie op pooten te komen zetten,
Het is niet met zekerheid te zeggen of hij bij het uitbreken
van den oorlog naar Transvaal is teruggekeerd; wèl staat
vast, dat hij gestreden heeft onder Piet Cronjé. Hij heeft de
debacle van Amajubadag 27 Februari 1900 meegemaakt en
ïs net bijtijds ontsnapt Zooals men weten zal heeft op dien
dag Cronjé zich bij de Modderrivier met ongeveer 4000 man
moeten overgeven.
Over deze ramp schreef Scheepers aan zijn moeder: „Bijna
was ik ook op reis naar de Kaap. Juist 'n half uur vóórdat
de Engelschen het hoofdlager omsingelden, werd ik wegge
roepen om 'n kabel te leggen, en sodoende ben ik uitge
komen."
Over Cronjé Is zijn oordeel verre van mild. Hij schrijft:
„Het is 'n harde slag voor de Afrikaners, maar zij hebben
het verdiend, anders zou het zo (niet) gekomen zijn. De
Heer heeft ons zo lang geholpen; en op 't laatst was het geen
vechten meer, maar beesten buiten, de een van de
anderOok is hier zóveel onrecht gedaan met de burgers.
De armen moesten alleen in de slooten liggen, en de rijken
hebben altijd bij ou Cronjé in het lager gelegen.
„Nu gaan zij allen mee naar de Kaap! Ik wens hun 'n
plezierige tochtje toe; en wij hopen nu ieder op dezelfde
God te vertrouwen en niet meer op Joubert, Cronjé of De
la Rey."
Kloeke taal voor 'n jongmensch van twee-en-twintig jaar.
In 't voorbijgaan merk ik op, dat Scheepers de Nederland
sche spelling voor Afrikaners zoo buitengewoon lastig
góéd onder de knie had.
Hoe weinig weten wij overigens, wanneer wif oös moe-
Hef kamp van Cronjé na de overgave
ten verheugen en wanneer we ons over eenig voorval moeten
bedroeven.
Scheepers verheugt zich over z'n ontsnapping bij de Mod
derrivier, doch toen de daar gevangen genomen makkers nê
den oorlog naar hun verbrande hoeven terugkeerden, lag
Scheepers begraven op een onbekende plek in het zand van
de Zondagsrivier.
Eerlijkheidshalve moeten we vermelden, dat Cronjé het
met z'n 4000 man elf dagen lang had uitgehouden tegen een
vijandelijke macht van 60.000 man en dat toen nog tegen
zijn zin de krijgsraad het besluit nam zich over te geven.
Wjordt vervolgd
