NORTH STME
ZetfA'
HINSDAG io JANUARI 1939
EERSTE BLAD PAG. a
Op elke wond
PUROL
RONDBLIK
De besprekingen
te Rome
Vandaag verlaten Chamberlain en Hali
fax de Engelsche hoofdstad, om zich
Parijs naar Rome te begeven. Men kan in
deze reis, reeds zoo dikwijls voorspeld en
zoo langen tijd uitgesteld, een vertraagd
gevolg zien van de besprekingen van
München, waar het persoonlijk contact
tusschen vier vooraanstaande regeerings-
leiders tot oplossing leidde van dreigende
moeilijkheden. De begeerte werd toen ken
baar, op dezen weg voort te gaan, om ook
de andere tusschen de verschillende naties
hangende vraagstukken aan een soc
lijke discrete bespreking te onderwerpen,
zonder den doorgaans zich daaraan hech
tenden rompslomp van tusschenpersonen
zich opstapelende paperassen.
Gelijk men weet waren de grootste moei
lijkheden voor een betere Eritsch-Italiaan-
sche verstandhouding reeds voor de dagen
van München uit den weg geruimd, name
lijk bij de totstandkoming van het pact
van Rome, hetwelk een regeling beoogde
van den status quo in de Middellandsche
Zee, en van den oorlog in Spanje, voorzoo-
ver deze verband hield met het vraagstuk
van de uit den vreemde gekomen vrijwil
ligers. Het wegnemen van de ruws et wrij-
vingsvlakken tusschen twee staten betee-
kent echter daarom neg geenszins voor de
toekomst een in alle opzichten harmo
nisch samengaan. Italië bijvoorbeeld heeft
thans wel zijn keizer-koning in Londen en
Parijs officieel als zoodanig erkend gezien,
maar het zou graag willen, dat aan
erkenning nog wat meer vast zat. Zijn
nieuwe Oost-Afrikaansche imperium, het
welk nog voorloopig heel wat inwendige
zorgen baart, wat de pacificatie betreft,
stelt ook naar buiten zijn problemen, wat
de verbindingen met het moederland aan
gaat. De vraagstukken van de positie dei
Fransche Somali-haven Dzjiboeti, welke de
natuurlijke doorvoerpoort van het Abes-
sijnsche binnenland is, en van het Suez-
kanaal, welks tarievenpolitiek nauw met
de Abessijnsche welvaartspolitiek verband
houdt, zijn dingen welke hier op spontane
manier naar voren komen.
Groot-Brittannië, van zijn kant, blijft zich
interesseeren voor de rust in ïïet Middel
landsche Zeebekken, en het zou het op prijs
stellen, zoo het fascistische Italië hier zoo
weinig mogelijk leven in de brouwerij
bracht. Dat geldt zoowel de heimelijke in
menging in de Palestijnsche aangelegen
heden, vreemd geld houdt, zegt men, de
Arabische rebellen op de been als de
meer openlijke bemoeizucht met de lotge
vallen van het strijdende Spanje, in welk
land de Duce, onder het mom er geen
bolsjewisme te kunnen dulden, op een
denkelijke wijze zijn invloed heeft vergroot.
De Spaansche en de Britsche belangen
in de Middellandsche Zee zijn zeer nauw
verwant; zij zijn als het ware met elkan
der verweven. Dit geldt in de eerste plaats
de Spaansche affaire, want door een poli
tieke ommezwaai van het Iberisch schier
eiland wordt niet alleen de toegang tot de
Oude Wereldzee bedreigd, doch eveneens
de verbinding van Marseille met de Noord-
'Afrikaansche kust. Waar echter de Fran
sche en Britsche vloten op elkanders me
dewerking bij een onverhoopt conflict zijn
aangewezen, en de Engelsche schepen ook
de Fransche aanloophavens moeten benut
ten, heeft ook Londen er groot belang bij,
dat door Rome in de bestaande verhoudin
gen niet al te zeer gemorreld wordt
In meerdere mate geldt die begeerte
naar bestendiging van het bestaande nog
de Noord-Afrikaansche kust, alwaar het
Spaansche deel van Marokko eveneens een
zóne vol onzekerheden vormt. Dan heeft
men Tunis, hetwelk Fransch bezit is, doch
tevens nog steeds, min of meer, Italiaan-
sche invloedszöne. In deze streek ligt ech
ter tevens de zoo heel belangrijke Fransdhe
oorlogshaven Biserte, een krachtig vloot-
steunpunt, waarvoor hetzelfde geldt, het
geen wij omtrent de overige Fransche
vlootbases opmerkten.
Chamberlain en Halifax gaan naar Rome,
het is in de pers de laatste dagen bij her
haling beklemtoond, zonder volmacht van
Fransche zijde om ook de Fransche belan
gen bij den Duce te behartigen. Uit het
geen wij hierboven uiteenzetten volgt
De Spaansche burgeroorlog
REPUBLIKEINEN TREKKEN
TERUG IN CATALONIE
In Estremadüra tegenslag
der rechtschen
Volgens berichten uit Hendaye trek
ken de republikeinen zich thans terug
op Cervera, daar zij zich op het Segre-
front niet langer konden handhaven.
Men hoopt hen te concentreeren op de
tweede defensie-linie, die evenwijdig
loopt aan den weg tusschen Artesa en
Tarragona. Er bestaan daar goede ver
bindingen evenwijdig aan de frontlinie,
wat een groote steun is. Het is echter
mogelijk, dat de republikeinen niet de
gelegenheid krijgen zich weer schrap
te zetten, omdat de nationalisten hun
vlak op de hielen zitten.
Het legerkorps van Aragon, dat het brug
genhoofd van Balaguer had bezet, heeft van
de gelegenheid gebruik gemaakt groote
sprongen te maken. In één dag heeft het
veertien dorpen veroverd De republikein-
sche troepen schenen geheel gedesorgani
seerd te zijn toen de Aragoneezen Zaterdag
onder leiding van generaal Moscardo, den
beroemden verdediger van het Alcazar van
Toledo, door de stellingen van Belcaire en
Mongay heenbraken.
In hetZuiden rukken de nationalisten
langs den grooten weg naar Tarragona op
en staan thans enkele mijlen buiten Mont-
nlanch. Het verlies van Montblanch zou
voor de republikeinen een ernstigen tegen
slag beteekenen, daar de weg van Artesa
naar Tarragona, de zooeven genoemde
tweede defensie-linie der republikeinen, er
doorheen loopt. Nog verder in het Zuiden
rukt generaal Solchaga inet een breed
front naar den weg tusschen Gandesa en
Tarragona op. De republikeinsche troepen
van Tortosa zijn teruggeweken, bedreigd
op hun rechterflank.
De toestand aan het Cordoba-front
Sinds Franco in Catalonië een i
sprong gekregen heeft, boeken de Republi
keinen aan het Cordoba-front eveneens
succes.
Valsequillo was het eerste uitgangspunt;
sindsdien is het Republikeinsche front uit
gebreid tot over de rivier de Zujar. Twee
colonnes trekken deze rivier over in de
richting van den straatweg naar Castuera;
twee andere colonnes richten zich zuid-
waurts en omsingelden Penarroya en trach
ten stelling te nemen op de heuvelkammen
van de Sierra de les Santos. Een derde
colonne beweegt zich in de richting van
Espiel, zoodat de geheele beweging een
weloverwogen plan inhoudt.
Men venvarre hier niet in deze streek de
Industrie-spoorwegen met de gewone hoofd
spoorweg. Het industriespoor is gedeeltelijk
in handen der linkschen; de vitale belan
gen der rechtschen worden hierdoor ernstig
geschaad; zoodat men verwachten kan, dat
Franco wel het een en ander zal moeten
missen van het Catalaansche front, hetzij
vliegtuigen of manschappen om den Repu-
blikeinschen opmarsch te stuiten.
Op de kaart overziet men het offensief in
zijn geheel.
HET OFFENSIEF DER REPUBLIKEINEN
IN ESTRAMADURA
DOOR DE REPUBLIKEINEN HEROVERD I \NAWNALEN
echter onafwijsbaar, dat deze wel degelijk,
zij het zijdelings, ter sprake zullen moeten
komen. Bewijst Chamberlain opnieuw een
irenisch staatsman te zijn, die echter
het erom aankomt weet wat hij wil, dan
kan hij misschien toch nog wel op indirecte
manier een verbetering der Fransch-Ita-
liaansche betrekkingen althans voorberei-
Mussolini houdt inspectie
Maandagmiddag heeft de Duce zicih aan
boord van een bombardementsvliegtuig, dat
hij zelf bestuurde, van het vliegveld Littorio
naar den Agro Pontino begeven. Na op ge
ringe hoogte over de stad Littoria te zijn ge
vlogen, landde hij op het nabij deze stad
gelegen nieuwe vliegveld, dat bestemd is als
oefenterrein van de school voor blindvliegen.
Gedurende een uur inspecteerde de Duce de
school, die in Februari a.s. zal beginnen. De
areiders, die daar werkten brachten den
Duce een enthousiaste ovatie. Deze onder
hield zich op hartelijke wijze met hen en in
formeerde naar hun levensomstandigheden.
Bovendien gaf hij opdracht, hun oen extra
dagloon uit te betalen.
Om twee uur vertrok Mussolini wederom
aan boord van zijn eigen toestel. Langs de
kust van de Tyrrheensche Zee vloog hij naar
het vliegveld van Furbara, waar hij, zonder
dat men daar van zijn komst verwittigd was,
arriveerde.
Met belangstelling volgde de Duce de
proefnemingen, welke daar juiet gedaan wer
den en nam vervolgens kennis van de met
eenige nieuwe typen bombardementsvlieg
tuigen bereikte resultaten.
Nazi-spionnage in Denemarken
Duitsche vluchtelingen
werden afgeluisterd
Volgens de „Daily Jlerald" is te Kopen
hagen Pen geraffineerde Duitsche spionnage
onder de Duitsche emigranten aan den dag
gekomen.
Eenige jaren geleden had een commissie
gelden bijeen gebracht voor de inrichting
van een lokaal, waar de Duitsche emigran
ten elkander konden ontmoeten. Toevallig
was een verdieDing vrij van een gebouw aan
het raadhuisplein, waar ook de advocaat
Pontoppidan zijn kantoor had. Deze werd
gehuurd. De vluchtelingen kwamen er bij
elkaar om hun vraagstukken te bespreken
en te praten over de familieleden, die zij in
Duitschland hadden achtergelaten en de be
handeling, die zij er van de nationaal-socia-
iisten ondervonden.
Terwijl zij spraken, luisterden de advocaat
en zijn vrienden, naar thans wordt beweerd,
door middel van een luidspreker.
Het instrument was verbonden met ge
heime microfoons, welke de advocaat in de
groote zaal van de club had geplaatst Op
deze wijze moet volgens de „Daily Herald"
veel omtrent de belangen der Duitsche emi-
grés aan Berlijn zijn verraden.
WEER 2000 KOLONISTEN NAAR LIBYE!
In den loop van 1939 zal een tweede groep
van 2000 kolonisten in Li bye worden geves
tigd. Mussolini heeft nl. goedkeuring ge
hecht aan een ontwerp dat maarschalk Bal-
bo, de gouverneur van Libye, hem dienaan
gaande heeft doen toekomen. Mussolini
heeft Balbo gemachtigd de noodige werk
zaamheden te ondernemen.
U en Uw rheumatiek liggen samen
onder één deken
Wanneer U onder de dekens kruipt, blijft
Uw rheumatiek niet aan Uw bed staan, al
hebt U er 4, 5 of 6. Dacht U nu werkelijk
alleen met een groot aantal dekens Uw
rheumatische pijnen te kunnen verdrijven?
U, als leek, weet niet beter. U denkt: „Warm
te zal mij goed doen". Maar bij de minste
afkoeling is de pijn er weer met verdubbel
de hevigheid en te meer, omdat rheumatiek-
lijders door de bij rheumatische aandoenin
gen optredende storing in de huidfunctie,
extra gevoelig zijn voor koude, tocht en
vocht Pak de koe bij de horens en gebruik
niet langer lapmiddelenl Ge moet de oor
zaak bestrijden en die ligt in een overmaat
van urinezuur in het lichaam. Wat ge noo-
dig hebt is een bloedzuiverende kuur met
Kruschen Salts, dat het urinezuur radicaal
doet verdwijnen door aansporende wer
king op lever, nieren en ingewanden.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bi; alle apothekers en drogisten h. ƒ0.40. ƒ0.75
en 1.60 (extra groot pak). (Adv.)
PALESTIJNSCHE ARABIEREN
WENDEN ZICH TOT MUSSOLINI
Om een einde te maken aan de
gruweldaden van 't Britsche leger
Een officieel Engelsch verweer
Issa B a n d a k, de secretaris van het
nationale Arabisch-Palestijnsche comité,
heeft te Rome in een interview ver
klaard, dat hij een memorandum heeft
overhandigd aan Mussolini, waarin
den Duce verzocht wordt, om bij Cham
berlain gedurende diens a.s. bezoek aan
Rome erop aan te dringen, dat een einde
wordt gemaakt aan de gruweldaden van
het Britsche leger in Palestina.
Bandak, die hoofdredacteur is van een
te Bethlehem verschijnend blad, deelde
tevens mede, dat hij een soortgelijk me
morandum aan den Paus zal overhan
digen.
Het aan den Duce gerichte memorandum
bevat de volgende eischen:
le. De vestiging van een Joodschen staat
aan de Oostelijke oevers van de Middel
landsche Zee zou gevaarlijke elementen van
het communisme en den internationalen
handel hijeenbrengen, waardoor de wereld
vrede in gevaar zou worden gebracht.
2e. De onderhandelingen op de a.s. confe
rentie te Londen zullen door den Groot-
Moefti moeten worden geleid, indien men
werkelijk vrede in Palestina wil bereiken.
3e. Erkenning van de algeheele Arabische
onafhankelijheid.
4e. Afschaffing van het nationale Jood-
sche tehuis.
5e. Sluiten van een nieuw verdrag, dat
gelijkluidend moet zijn aan 't Anglo-Egyp-
tische en het Anglo-Irakeesch verdrag.
6e. Er moet een einde gemaakt worden
aan de Joodsche immigratie in Palestina en
aan den verkoop van grond aan Joden.
Bandak voegde hieraan toe, dat 't memo
randum de volledige rechten en de veilig
heid van alle Joden garandeert, mits zij
reeds in Palestina wonen.
In het memorandum, zoo zeide Bandak,
doen de Arabieren een beroep op Mussolini,
omdat hij dikwijls sympathie voor den Islam
heeft betoond.
„Ongegronde beschuldigingen"
Het Engelsche departement van oorlog
heeft intusschen een officieele verklaring
uitgegeven over den toestand in Palestina,
met het oog op de beschuldigingen van
wreedheden, door de Britsche troepen in het
heilige land gepleegd. Deze besohuldigingen
worden ongegrond genoemd.
De verklaring geeft een uiteenzetting van
den Palestijnschen toestand, waarbij er op
gewezen wordt, dat daar geen rebellenleger
in den gewonen zin van het woord opereert,
maar dat rebellen en vreedzame bevolking
onontwarbaar vermengd zijn. Waarschijnlijk
zijn er niet meer dan 1000 tot 1500 actieve
rebellen, in kleine groepen onder verschil
lende leiders over het geheele land. De alge-
meene politiek der rebellen wordt min of
meer geleid door den Moefti en het Arabi
sche hooge comité, maar in Palestina zijn
de vechtende leiders practisch onafhanke
lijk in eigen streek.
De verklaring geeft vervolgens een karak
teristiek van de twee voornaamste leiders,
Abdoel Rahim, titulair opperbevelhebber, die
in Samaria opereert en Aref, die het bevel
voert over in aantal bijna even groote ben
den in hetzelfde gebied. Zij staan op slech
ten voe* roet elkander en herhaaldelijk zijn
bijna openlijke vijandelijkheden tusschen
hen ontstaan.
Wat het optreden der troepen betreft,
wordt uiteengezet, dat het voornaamste pro
bleem is, de rebellen te identificeeren in de
dorpen en steden, waar zij ongewapend
onder de bevolking vermengd zijn. Gewoon
lijk wordt daarom een cordon getrokken
rondom een streek. De bewoners worden ;e-
waarschuwd. dat ieder, die door het cordon
breekt, gevaar loopt neergeschoten te wor
den- Honderden dorpen zijn in de laatste zes
maanden zoo doorzocht en veilig kan wor
den aangenomen, dat wie door het cordon
heenbreekt, daar goede redenen voor heeft.
Waarschijnlijk echter vormen de gevallen,
waarin „cordonbrekers" neergeschoten wer
den, de basis voor de propaganda-verhalen,
volgens welke Arabische gevangenen in
koelen bloede worden neergeschoten, waarna
gemeld zou worden, dat zij op de vlucht
neergeschoten zijn.
1 M I AMERICAN CIGARETTES)
Chamberlain en Halifax
naar Rome
Vandaag vertrekken de Engelsche mi
nister-president Chamberlain en de
minister van buitenlandsche zaken Hali
fax uit Londen om via Parijs naar Rome
te rejzen
Tijdens de afwezigheid van Chaimberlain
zal Sir John Simon als premier optre
den. Men verwacht eohter, dat geen kabi
netsvergadering bijeen zal komen voor 18
Jan., na den terugkeer van Chamberlain.
Ten aanzien van de reis van Chamberlain
en Halifax naar Rome sohijft de diplomatie
ke correspondent van Reuter o.m. het vol
gende:
Het zal meer gaan om een exploratie dan
om onderhandelingen. De ministers gaan
zonder vooropgezette denkbeelden naar
Rome en hebben geen formeele agenda.
Wat do Franech-Italiaansche betrekkin
gen aangaat, er is geen sprake van een
Britsche bemiddeling. Een verbetering der
atmosfeer tusschen Parijs en Rome zou ver
welkomd werden te Londen, doch dit brengt
niet mede, dat er op het oogenblik eenig
voornemen bij Chamberlain bestaat om
tussohenbeide te komen. Er is volkomen
overeenstemming in deze aangelegenheid
tusschen Parijs en Londen.
Wat Spanje betreft zullien de Britsche
ministers waarschijnlijk duidelijk maken,
dat Groot-Brittannië aanzienlijk belang
hecht aan een uitvoering van de Italiaan-
öbhe belofte om de Spaansche integriteit
volledig te eerbiedigen. Rechten van oorlog
voerende zullen niet toegekend worden zon
der uitvoering van het plan betreffende
terugtrekking der buitenlandsche vrijwilli
gers. In hoofdzaak echter zullen de bespre
kingen gaan over de zaken, die Mussolini
zolf te berde zal brengen.
a ^footötAopftif iSflpfh
De uitvoer van Amerikaansche
vliegtuigen
Bijna geen materiaal meer naar Japan
Uit het jaarlijksch rapport van het Natio
nal Munitions Control Board blijkt, dat de
oproep, welken Cordell Huil heeft gericht
tot de Amerikaansche vliegtuigindustrie
geen vliegtuigen of bommen uit te voeren
naar landen, waarvan de legermacht wordt
beschuldigd een burgerbevolking te bombar
deeren, tot gevolg heeft gehad, dat bijna
geen materiaal meer is uitgevoerd naar
Japan.
De.oproep van Huil werd gepubliceerd op
1 Juli 1938 en sedertdien is de uitvoer van
vliegtuigen naar Japan vrijwel gestaakt,
hoewel in de eerste helft van 1938 ter waar
de van ongeveer 9 millioen dollar werd uit
gevoerd. Slechts één uitzondering bestond er
onder de vliegtuigfabrieken.
Uit het rapport blijkt, dat Engeland de
grootste afnemer is geweest in 1938. Dit land
kocht voor een waarde van 30 millioen dol
lar, meest militaire- en burgervliegtuigen.
Nederl.-Indië kocht ter waarde van 10 mil
lioen, Japan en China beide voor 9 millioen,
Argentinië voor 7 millioen. Frankrijk voor
6 millioen en Canada voor 3 millioen dollar.
NIEUW GELD IN ITALIË
In Maart a.s. zullen in Italië nieuw* geld
stukken in omloop worden gebracht, ver
vaardigd uit „Acmonital", in waarden van
één en twee lires en 50 en 20 centesimi.
Het nieuwe metaal bestaat uit een bijzonder
soort blinkend staal, dat niet oxideert en
het wordt verkozen boven de oude nikkelen
munten, omdat nikkel in Italië moet worden
ingevoerd, hetgeen in strijd is met het Ita-
liaansche streven naar autarkie.
Na de incidenten
van Munkacs
Overeenstemming over de
nieuwe grenslijn
Nog een gebiedsruil te wachten
De Hongaarsche en Tsjecho-Slowaakgche
deskundigen, die te Munkacs in gemengde
commissie vergaderen, om het jongste in-»
cident te regelen, zijn tot een overeenstem
ming gekomen over het afpalen van een
nieuwe grenslijn. Deze lijn zal buiten de
heuvels, welke Munkacs beheerschen, loo-
pen. Bovendien zal voorloopig een neutrale
zóne tusschen boide landen in het leven
worden geroepen.
De Hongaarsche Zaakgelastigde te Praag
heeft gister, bij afwezigheid van den ge
zant, die zijn vacantie niet heeft onderbro
ken ,een officieel bezoek gebracht aan het
ministerie van buitenlandsche zaken van
Tsjecho-Slowakije.
De Hongaarsche regeering verklaart, dat
zij in de pantserauto papieren in beslag
heeft genomen, welke onbetwistbaar bewij-
'.en, dat de aanval op Munkacs en Ungvar
was voorbereid en eischt schadeloosstel
ling, alsmede de verzekering, dat zich der
gelijke gebeurtenissen niet zullen herhalen.
Gisterochtend zijn twee functionarissen
van de regeering van de Karpathen-Oekrai-
ne op het bureau van den Hongaarschen
minister-president ontvangen. Officieel
wordt omtrent dit bezoek niets gemeld,
doch volgens de Hongaarsche bladen zou
den deze afgevaardigden van mgr Volosin
voorstellen hebben gedaan om de steden
Munckacs en Ungvar af te staan aan
Tsejcho-Slowakije en als compensatie 25
dorpen van de Karpathen-Oekraine af to
staan aan Hongarije.
Reeds thans kan men zeggen, dat da
Hongaarsche openbare meening moeilijk
kan instemmen met een dergelijke oplos
sing, welke door de wapenen is opgedwon-
gen, min of meer met steun van een bui
tenlandsche mogendheid. Men beschouwde
hier het afstaan van de beide steden aart
Hongarije als een groote overwinning van
de Hongaarsche diplomatie.
Turken smokkelen wapens
naar Spanje
Amerika om den tnln geleid
De „Daily Telegraph" meldt uit Istan-
boul, dat twee ambtenaren van het Turk-
sche ministerie van buitenlandsche zaken
gearresteerd zijn in verband met een trans
actie van wapenen. Eenigen tijd geleden
waren pogingen gedaan in de Vereenigdo
Staten veertig vliegtuigen te koopen, die
bestemd waren voor Spanje, waarbij docu
menten werden voorgelegd, welke het deden
voorkomen, alsof de vliegtuigen bestemd
waren voor de Turksche regeering.
Verklaard wordt, dat de beide gearres
teerde ambtenaren medeplichtigen zijn van
een Turkschen zakenman, Ekrem Gueynuk,
die, naar men gelooft, thans in een zieken
huis te Nice wordt verpleegd. Zij zouden
betrokken zijn bij het namaken van do
handteekeningen van den Turkschen minis
ter van buitenlandsche zaken, Shoekri en
den minister van oorlog, Ozalp, op docu
menten, welke bestemd waren voor een
Amerikaansche firma.
Waarschijnlijk zal de Turksche regeering
de uitlevering vragen van Ekrem Gueynuk,
die de voorzorg zou hebben genomen zijn
familie uit Turkije naar Frankrijk te laten
verhuizen.
DE BESCHERMING VAN LONDEN
TEGEN LUCHTGEVAAR
In de eerstvolgende dagen zullen door
haven vertegenwoordigers de Londensche
overheid en de regeering plannen besproken
worden voor de bescherming en verdediging
van de Londensche havenwerken en kaden,
die een lengte beslaan van in totaal 45 mijl
en van de waterwegen ter lengte van totaal
80 mijl.
Onder deze plannen bevindt zich o.m. de
oprichting van een „armada tegen luchtaan
vallen" bestaande uit ruim honderd vlieg
tuigen, oprichting van brandweer- en ambu
lance- afd eel ingen en het aanleggen van on
der grondsche schuilplaatsen, die in het ge
heel een lengte van een mijl rullen beslaan.
De kosten worden geraamd op 400.000
pond sterling.
Reeds zijn loopgraven gegraven, die vijf
tot zesduizend personen kunnen bevatten. De
onderkomens kunnen binnen een jaar gereed
zijn. Zij zullen bescherming bieden aan 50.000
personen.
L SOPHIE WOUDTS
SOPHIE
HOOFDSTUK XXII
(36
Met een verbaasd gezicht haalt Geertrui Boomsma den Za
terdag voor Pinksteren een verlovingskaartje uit de brieven
bus.
Wie-nou-weer? zegt ze inzichzelf.
Dan, als vastgenageld, blijft ze staan. Karei Zeebergen en
Miep van Dorssen.
Wat haalt dat kind in haar hoofd, praat ze weer tot zich
zelf. Nog geen achttien jaar. En dan een domineeszoon, zelf
ook een aanstaand dominee.
Dat Miep het haar niet verteld heeft, valt haar ook tegen.
Maar ook Truus heeft er niets van verteld, en nu begint ze te
begrijpen. Truus kende dien jongen wel. ze sprak vroeger wel
eens over Karei Zeebergen. Een lachje plooide zich even om
Geertrui's mond. Zoodra hij Miep zag, nam hij haar. Gelijk
heeft hij. Truus was ook een lieve meid, maar Miep
Met het kaartje in de hand liet Geertrui zich in een stoel
vallen. Allerlei vragen bestormden haar. Zou ze probeeren, of
Chris en Greet het nü goed vonden, dat ze Miep financieel
wat helpen zou?
Neen, wist ze al, ze zouden het stellig weer afwijzen.
Een groote eenzaamheid kwam over haar. Niemand was er,
die zich aan haar gehecht had. En Miep, die in haar eenzaam
Uvw* blekende, hoec nu wel spoedig niet meer
opzoeken.
Ineens stond ze op, met een ruk. Ze kon het in huis niet
meer uithouden. Ze moest naar buiten; in de frissche lucht zou
dat beklemmende gevoel wel wijken. Weg uit dat groote huis.
Kon ze het maar verkoopen, dacht ze nu plotseling. Maar wat
dan? Op kamers gaan wonen, zooals haar kennissen haar al
zoo vaak adviseerden?
Neen, dan nog liever vragen, of Marie met Truus bij haar
wilden komen wonen, 't Zou financieel voor Marie een op
lossing zijn. Ze liep door allerlei donkere straten, en in het
diepst van haar zelf was het ook donker. Eenzaam was ze.
Zonder God. Ze schrok. Wie zei dat tegen haar? Er was nie
mand in de buurt. Bemoeide God zich met haar, terwijl zij nog
nimmer naar Hem vroeg in haar leven? Was het niet waar
dat godsdienst was voor armen en zieken, die toch iets
moesten hebben in hun leven? Maar zij meende, dat ze in
haar leven het buiten Hem kon stellen. Moeders laatste woor
den kwamen vaak in haar gedachten. Was het niet in de al
lereerste plaats het fjeloof, dat ze miste? Ze dacht nu aan
Chris, aan zijn woorden op moeders graf.
Voort loopt ze. voort, opgejaagd door haar gedachten. Dan
ineens staat ze in een bekende straat voor het huis van Chris.
Wat dreef haar hierheen? Dat verlovingskaartje van Miep,
of haar eigen rusteloosheid, haar eigen angst?
Zonder het zelf te merken, was ze hierheen geloopen, en
nu kon ze niet anders dan aanbellen.
Chris doet open: Ze hoort orgelspel. Een bekend versje, uit
hftêr schooljaren nog.
De Heer is mijn Herder
'k Heb al wat mij lust.
Hij zal mij geleiden
Langzaam gaat ze naar boven. Hoe vaak moet Greet deze
vermoeiende trappen per dag op en af, terwijl zij alleen in dat
groote huis zoo gerieflijk woontwat een gedachten toch...
Langs grazige weiden
Hij voert mij al zachtkens
Aan waatren der rust.
'n Weldadige warmte stroomt haar tegen. Tranen springen
In haar oogen van ellende en bittere eenzaamheid. Waarom
het God haar niet gelooven, waarom moet zij in zoo groote
verlatenheid leven? God is toch liefde? Boven wrijft ze even
haar mouw langs de oogen. Niemand hoeft te merken, dat zij
huilt.
Dan begroet, boven aan de trap, Chris haar hartelijk. Vol
komen beheerscht is Geertrui weer. Greet staat op van ach
ter het orgel, begroet haar eveneens hartelijk.
„Daar heb ik in geen Jaren tijd voor gehad", zegt ze
lachend. „Nu oefen ik weer zoon beetje voor de gezellig
heid".
„Speel nog eens een paar van die oude versjes", vraagt
Geertrui, en haar stem is weer onzeker.
Even kijkt Greet haar aan, leest een grooten angst in die
donkere oogen. Dan zet ze alleen twee zachte registers open.
En ontroerend zacht klinkt haar stem:
Ga niet alleen door 't leven,
Die last is U te zwaar.
Laat Eén u sterkte geven.
Ga tot Uw Middelaar.
Met gevouwen handen luistert Geertrui. Ze vindt het nu
niet belachelijk, ze bewondert Greet, van wie ze overtuigd is,
dat deze woorden ook uit haar eigen hart komen. Ze be
nijdt Chris en Greet, die onder de moeilijkste omstandigheden
kunnen zingen:
Er is zooveel te klagen,
Er is zooveel geween,
En zooveel leed te dragen.
Ga niet alleen.
M«t pyertulging zingt Grtet, Klemmend Wiakt de laatste
regel. Deze menschen hebben óók hun kruis te dragen, zwaar
der wellicht dan zij. Geertrui, dragen moet. Maar ze dragen
dat kruis in blij Godsvertrouwen.
Greet keert zich om. „Nog een couplet?", vraagt ze.
Geertrui knikt. Als ze nu zou spreken, zou ze snikken, alle
verdriet en alle eenzaamheid uitsnikken. En nog wil ze flink
zijn.
Dringender nog klinkt nu Greets stem.
Ga niet alleen. Uw Koning
Wil komen in Uw hart.
U, geef het Hem ter woning,
Hoe heelt Hij dan Uw smart?
Wist Greet, wat er dezen avond in haar omging? 't Was
alsof zij voor haar juist deze woorden koos.
Ook dit versje zingt Greet uit.
Stil, héél stil is het in de kamer. Waarom was ze hier ge
komen, juist dezen avond. God had haar gebracht hier, om
haar den weg te wijzen.
Er werd niet veel meer gesproken, maar met een heel har-
telijken handdruk nam ze afscheid van Greet en Chris. Toen
de deur in het slot viel, keken de twee menschen in de kleine
kamer elkaar aan en tegelijk gingen hun blikken naar den
tekst, die boven het orgel hing:
„Die den Heere zoeken, zullen Hem vinden".
Den volgenden morgen bracht de post een gezegelde en
veloppe:
„Komen jullie zoo spoedig mogelijk bespreken, om bij
„mij in dit groote huis wat gezelligheid te brengen.
„Verhuizen jullie zoo spoedig mogelijk hierheen.
GEERTRUI".
Meer niet, maar 't was voldoende.
EIMDE
