KERK EN ZENDING
CONTROLE
C. LI ND ZOON
HOOFDPIJN
HET ONDERWIJS IN 1938
ZATERDAG 7 JANUARI 1939
I
NED. HERV. KERK
Aangenomen: ïfcar Streefkerk,
van Barneveld te Zukwolde (E>r.). Naar
Oudega (H.O.N.), canc H. F. Wolge, hulp-
pred. te Bussum.
HULPPREDIKERS
Cand. B. J. A. S t r e: f k e r k te Rotterdam
heeft zijn benoeming t>t hulpprediker bij de
Geref. Kerk van Zut'en aanvaard. Hij zal
zijn hulpdiensten te Iiillegersfoerg-Terbregge
en te Berkel met 16 Jan. beëindigen. Zijn
adres blijft tot 31 Jan.Beuikelsdijk 74, Rotter-
danv-Delfshaven.
Ds. J. F. JONKERS
Morgen herdenikt dt J. F. Jonkers, te
Ermelo, em.-predikant van de Geref. Kerk
van Schiedam, den dig waarop hdj voor 40
jaar het predikambt anvaardde.
Ds. Jonkers werd 23Dec. 1869 te Dordrecht
geboren en studeerde ;an de Vrije Universi
teit. In 1898 werd hij andidaat en 8 Januari
1899 aanvaardde hij t« Haastrecht zdjn ambt.
In 1900 vertrok ds.Jonkers naar Jutrijp-
Hommerts welke stanolaats hij in 1903 met
Giessen Oud- en Niewkerk verwisselde. 25
Maart 1906 verbond hi zich aan de kerk van
Schiedam. Ds. Jonkeriiende de kerk van
Schiedam tot 1 Oct. >36 toen hem om ge-
zondheidsredenen eerol emeritaat moest
worden verleend.
De jubilaris die in an drie eerste gemeen
ten verschillende deptaatschappen voor de
classis vervulde heeft a Schiedam vele jaren
een vooraanstaande jaats ingenomen,
diende de classis SohjcLam als kenkvisitator
en werd bij herhaling door deze classis afge
vaardigd naar de Pat. Synode van Zuid-
Holland ten Zuiden. Isn 19061914 was ds.
Jonkers deputaat vooi de kas van hulpbe.
hoevende studenten ei van 19141936 secr.
penningm. van deze ks. Ook was hij curator
en later president-cuator van het Stedelijk
gymnasium te Schiedïi. Van de Chx. school
was hij tal van jaren bestuurslid en de laat
ste 20 jaar van zijn vtrblijf in Schiedam
voorzitter. Onder zijn )residium groeide de
Chr. schoolvereenigind te Schiedam uit tot
een organisatie waanax 5 scholen uitgaan.
Ook heeft hij zich ir Schiedam, waar hij
redacteur was van htt Schiedamsche Kerk
blad, zeer beijverd v«o den bouw van een
derde kerk de Juliaiakeik en de ves
tiging van een derde pedikantsplaats.
Ds. Jonkers was in degemeente van Schie
dam een zeer beimindi persoonlijkheid die
daar nog steeds niet is/ergeten. In verband
met zijn gezondheidstostand moet de ge.
denkdag van ds. Jonikei in stilte passeeren,
aangezien hij elke emob vermijden moet,
m REORGANISATIE TED. HERV.
KERK
Nj
i* Een Synodale Commsie benoemd
Ter voldoening aan dopdracht der Synode
werd op 16 December 138 een buitenge-
3a wone vergaderin van de Algemeene
Synodale Commissie gxouden teneinde
overleg met de gezamerjj'ke kerkelijke hoog-
.leeraren te beraadslagei wat te doen zij om
de in de consideratië» Ier Kerk ove
Reorganisatieontwerp 338 tot uiting ge-
brachté inzichten en vischen het beste tot
'j% haar recht te doen koim.
De vergadering stond ider leiding van den
Vice-president ds. J. J. Add ink. Als
Vice-president trad op e secundus van den
Vice-president ds. J. 3 ons tra. Van de
kerkelijke hoogleerareiivas Prof. dr. J. H.
Semmelink eveneen door ongesteldheid
verhinderd de vergaderjg bij te wonen.
JoI Na uitvoerige besreking werd be
sloten een Commissi te benoemen en
aan deze op te draja in overeenstem
ming met de conchsi der Synode de
nh. consideratiën over tt ontwerp 1938
nader te onderzoek» en indien het
mogelijk zou blijken net voorstdien te
K komen die uit de rcsideratiëc voort-
te vloeien.
Tot leden dezer Cormissie weden aan-
gewezen twee leden d-r Synodale Commissie
prof. dr. W. J. Aaldïrs, tevens Voorzitter
en dr. K. H. E. G r a iem e ij e r ei zes ker
kelijke hoogleeraren flr. F. W. A. Kor ff,
•dr. G. Se venster, c. S. F. H. J.Ier k el-
tori bach van der Sp enkel, dr J. A.
amd e Vrij er, dir. Th. LHa it jem asn dr. J.
H. Semmelink.
t>er RESERVE-VELDPREEKER
t0Ii Bij Kon. Besluit is an ds. J. D. Vn der
Veen, Ned. Herv. pedikant te lijswijk
ïelm (z.-H.) op zijn verzok eervol ontag
tonleend als reserve-veldjrediker voor en tijd
het Van oorlog bij het legtr te velde.
Accountantskant or
R. KROL
Haanplen 2, Telefoon 5000
'S-GRAV3NHAGE
Dorpsstnat 55, Telefo< 77,
ZOETEHflEER
TAFELBILJARI5
ORlGINEELE WS.LEM l{
TAFELBILURDS 'ing
WILLEM II BILLARDFABRK
r;co__
Dankwoord van Pa van der Steur
In een treffende open brief aan de inge
zetenen van Ned.-Indië en aan zijn vrienden
in het Vaderland („goede, beste, trouv.
vrienden van mijn arbeid") brengt Pa
der Steur zijn dank voor de vele en verras
sende gaven, hem gezonden voor zijn ruim
1000 kinderen bij hun Kerstfeest en ook
het algemeen voor hun verzorging.
Wij laten Pa maar even aan het woord:
„Het is alles meer dan een verrassing
weest. Ik heb met Kerstfeest mijn 1090 kin
deren ruim en royaal kunnen bedeelen. Jk
had voldoende om aan 500 Amboineesche
kinderen, welke niet tot mijn gesticht be
lmoren, maar welke op mij-n catechisatie
gaan, aan elk, wat goeds, nuttigs of aan
genaams te kunnen geven. Ik was in staat
elke maand met m'n muzikanten en Jazs-
band 'n bezoek te brengen aan 't sanatorium
voor longlijders en daar de menschen
hun eentonigen ziekte-toestand door ae
nen der muziek op te beuren, en nooit ge
hoefde ik met ledige handen aan te komen.
„Ik had altijd wat versnaperingen voor
de patiënten. Ik kon met Kerstfeest zeli
naar Plantoengan gaan. waar ik de 200
arme lepra-lijders nog wat extra'
brengen. 2V-? jaar was ik daar niet geweo
omdat ik meende, dat het boven mijn
krachten^zou gaan. Toch hebben wij, maar
door de nulp van een mijner groote jon
gens, de arme lijders met Kerstfeest een
ander kunnen brengen. Nu ben ik er zelf
heen geweest en heb al de patiënten nog
kunnen bezoeken en kunnen toespreken.
„Met Kerstfeest hebben wij onze kinde.v
van duizenden stukken nieuwe kleeren kun
nen voorzien. Mijn Ambachtsschooljonge;
en deze heb ik er bijna 300 kon
buiten al het andere, elk een nieuw blau..
pak geven. Dat was heerlijk. Al mijn 700
jongens konden nieuw ondergoed krijgciu
nieuwe handdoeken enz. Gij hebt mij keu
rig geholpen.
„De Oudejaars-avond staat voor de deur
en ik kan mijn boeken sluiten zonder on
betaalde rekeningen. Wel is als altijd op
het einde van het jaar de kas uitgeput,
maar wij hebben geen cent schuld en toch
hebben wjj de dagelijksche zorg voor 1090
kinderen. Met het Kerstfeest vierde de Bond
van Oud-Steurtjes haar vijfjarig bestaan
in die vijf jaren bracht de Bond ruim
95.000 gulden in onze kas.
Mijn verjaardag-collecte op 10 Juli,
ook mede door den Bond van Oud-
Steurtjes krachtig ter hand genomen,
was een reuzen succes. Ik kon daardopr
twee goede, nieuwe bussen koopen tot
vervoer van mijn jongens voor dage-
lijksch schoolbezoek op Technische- en
Vakscholen, Middelbare scholen, Han
delscursussen en dergelijken.
„Mijn oogen, vriendelijke lezers, gaan
hard achteruit. Alles wat ik nog voor de
drukpers klaar moet maken o.m. mijn
weekblaadje „De Kleine Bode" moet
dicteeren. maar mijn dagboeken van uit
gaven en ontvangsten houd ik zelf nog bij,
al is het dan ook met de loupe in de hand.
Mijn lichaamskrachten zijn. Gode zij dank,
nog goed. Mijn kerk en catechisatiën kan ik
nog altijd houden. Als ik 's nachts bij zie
ken of stervenden geroepen werd, kan ik
nog heen gaan, al moet ook altijd één
mijner jongens met mij meegaan, opdat ik
door het slechte gezichtsvermogen niet zal
derailleeren.
,Van verschillende zijden heeft men mij
gevraagd óf ik er nu niet eens aan dacht,
op mijn 74-jarigen leeftijd emeritaat aan te
vragen en dus nog kalm wat te kunnen
genieten van mijn pensioen als Godsdienst
leeraar. Ik zou het gemeen vinden mijn
werk neer te leggen. Zoo God wil, hoop ik
in het harnas te sterven, maar voor mijn
kinderen en al mijn werk verlang ik nog
sterk een poos te blijven le^en en vol ver
trouwen ook rekenende op Uw aller hulp,
ga ik goedsmoeds met mijn groote gezin
'„gleden van het Kerkelijk Collage! HecU
is h«reeds een deskundig onderzoek laten inl-
itweilen waarom de dooxen zoo weinig gelik
maken van Uw (verouderde) installt?
^^jBestendig dezen toestand toch niet lair,
heeiwant deze zaak behoort steeds in orde
oienjn, daar de geestelijke belangen van --
onschiIlende personen er rechtstreeks ne
gemoeid zijn. (A)
'„Centraal Telefoonbureau voor Kerk,
MAASSLUIS
het jaar 1939 in.
DE CATECHISATIE
Een enquête van ProL Dijk
In zijn onlangs gehouden rectorale oratie
ïeft Prof. Dr K. Dijk, h<
de Theol H. S. te Kampen, medegedeeld,
dat hij een enquête gehouden heeft naar
den toestand der catechese. Van de 600
vraaglijsten kwamen plm. 400 ingevuid
binnen en daaruit is gebleken
dat over 't algemeen gemiddeld 90 pet.
van de daarvoor in aanmerking komen
de doopleden ter catechisatie gaat, en
dat over de trouw en ijver veel meer
te roemen dan te jammeren valt.
Zoo staat het ook met het doen van be
lijdenis en van het gebruik der genade
middelen en Prof. Dijk is ook verrast ge
worden door de verblijdende mededeelingcn
van oudere en jongere predikanten uit alle
deelen des land. Voorts dringt de
leeraar erop aan, de vacant! es
catechisaties in te perken; zij duren
thans veelal 20 weken in een jaar totaal.
DE ORGANISATIE DER
GEREF. KERKEN
In de Bazuin bepleit Prof. Dr. K. D ij k
reformatie in de organisatie der Geref. Ker
ken; hij noemt in dit verband het vraag
stuk van het z.g.n. nieuwe kerkrecht; voorts
stelt hij de vraag, of het niet mogelijk xs
te komen tot meer evenredigheid van in
vloed naar het zielental.
,Het is volkomen waar. dat een kleine
Kerk van 200 zielen evenzeer en evengoed
een Kerk is als een groote van 12.000
len, en niemand zal er aan denken in die
kleine iets te kort te doen aan den ambte
lijken dienst, maar houdt dit nu ook in,
dat op de meerdere vergaderingen die
kleine precies evenveel te zeggen moet
hebben, als de groote, wanneer het niet op
piaten maar op beslissen aankomt?
„Ik kan dit niet inzien.
„Zeker, de Kerken vergaderen en de Ker
ken beslissen, maar wordt aan dit beginsel
afbreuk gedaan wanneer b.v. de grootere
Kerken een grooter aantal stemmen hadden,
berekend naar het aantal predikants
plaatsen?"
GIFTEN EN LEGATEN
De Geref. Kerk te Scheveningen ont
ving twee giften van f 1000 ten bate van de
diaconie.
WIJ LEVEREN FRANCO DOOR GEHEEL
NEDERLAND, onder rembours:
HALVE BACONVARKENS
(gerookt) wegende circa 25 K.O,
A 80 cent per K.G.
N.V. Drentsohe Exportslachterij Assen
Telefoon IC
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen
CENTPALE yEPWAPMING
CARISBORG-BRIKETTEN
VOOR HUISBRAND EN INDUSTRIE
Speciaal gescnikt voor Bakkersovens
Vraagt se Uw Handelaar
Voor
UNIFORME KLEEDING
of de daarvoor benoodigde stoffen is Uw adres:
BEDRIJFSKLEEDINGFABRIEK
H.J.VAN HEEK Almelo
Een solied adres met jarenlange ervaring
JAPONSTOFFEN EN WITTE GOEDEREN
Centrale Verwarming
Ingenieursbureau
RUNAU en KNOPPERS
Groningen
Tuinbouwstraat 118
Telefoon 1750
Ook Oliestook-lnrichtingen
Keizersgracht 563 Centrum
Tel 41154-31369 Amsterdam
Alle Effectenzaken. Administratie
van Vermogens. Verzekeringen
TirillH VOLAUTOMATISCHE
UrHA kolenvergassers
,uwm EN KETELS.
Alle voordeelen v. volautomatisch stoken
ZUINIGER dan &'K»
Binnen één dag aan te brengen bij alle
bestaande en in bedrijf zijnde installaties.
Laag in prijs. Vraagt geheel vrijblijvend
inlichtingen bij:
BUREAU VOOR WARMTETECHNIEK
„V E D E H A"
Jac. de Graelflaan 27, DEN HAAG,
Telefoon 333777.
ONDERWIJS
VER. VAN CHR. ONDERWIJZERS,
ENZ.
De algemeene vergadering
De jaarlijksche algemeene vergadering
Ver. van Chir. Onderwijzers en Onderwij
zeressen in Nederland en de Overzeesche
Gewesten zal, naar wij vernemen, Dinsdag
Woensdag na Pinksteren te Leiden worden
gehouden onder presidium van den heer P.
v, A a 11 e n. Aan den avond van den Twee
den Pinksterdag vindt in een der Leidsche
bedehuizen een wijdingssamenkomst plaats.
Ter jaarvergadering komen aan de orde een
referaat van het 2e Kamerlid, den heer A.
B. Roosjen van Amsterdam, over: „Het
leerplan en de vrije school"; het rapport
inzake Decroly uit te brengen door de heeren
't Hooft te Goes, secr. der Ver. en L.
d. Zweep, inspecteur L. O. te Leeuwar
den, die in opdraoht van het hoofdbestuur in
België naar de metihoden-Decroly een onder
zoek hebben ingesteld en een opwekkende
rede van dr. P. Prins, Geref. predikant te
Deventer getiteld: „Bezieling, de noodzake
lijke factor voor het Christelijk onderwijs",
nu zal aan de algemeene vergadering
tentoonstelling van leermiddelen worden
verbonden.
Verkiezing van een hoofdbestuurslid
Tot lid van het hoofdbestuur is gekozen de
heer D. H. Dutmer, onderwijzer te Hil
versum en secr. van de afd. aldaar met 965
stemmen tegen 205 stemmen op den heer C.
/er te Amsterdam en 275 op den
heer J. Verkruyssen te Santpoort. Er
waren 45 stemmen blanco of van onwaarde.
JUBILEUM L. v. KOEVERINGE
De heer L. v. Koeverin ge, hoofd van
Chr. school te Dieren, herdacht 1
Januari het feit dat hij 25 jaar als hoofd
deze school verbonden is geweest. In
•erband daarmede heeft het schoolbestuur
met ouders en personeel hem een hartelijke
huldiging bereid, op Woensdag j.l.
Des morgens hebben de leerlingen hun
meester verrast met verschillende aardige
stukjes en 's avonds was er een samenkomst
belegd waarin een breedere hulde aan den
jubilaris was bereid. In een samenkomst die
aan een receptie voorafging werd hij toege
sproken door den voorzitter van het school
bestuur, den heer Teunissen, Mej. v.
Nes namens het personeel, den heer Smit
als collega en den heer A. P. C or beek als
'oud-leerling. De burgemeester de heer W.
Tlh. C. Zimmerman bood hem de zilveren
medaille van verdienste der gemeente
Arnlhem aan.
De jubilaris sprak een hartelijk dankwoord.
Ter receptie voerden nog enkele personen
het woord. Cadeaux werden aangeboden.
De heer E. v. V e e 1 e n sloot de samen
komst tenslotte met dankgebed.
J. DIJK
Verliet het onderwijs
Met ingang van 1 Januari heeft de
heer J. D Ij k, leeraar aan het Christelijk
Lyceum te Arnhem het onderwijs als
actief dienaar verlaten, wegens het be
reiken van den pensioengerechtigden
leeftijd.
De heer D ij k was allereerst vier jaar als
onderwijzer bij het lager onderwijs werkzaam
te Dedemsvaart en te Monster. Daar-
ging hij tot het Middelbaar over door een
benoeming als leeraar aSn het Chr. Gymna
sium te Zetten, hetgeen later werd ver
plaatst naar Arnhem en weer later om
gezet in een lyceum. Deze inrichting heeft
hij 38 jaar gediend, met groote trouw en toe
wijding.
Bijzondere omstandigheden lieten niet toe,
dat de scheidende leeraar officieel afscheid
nam en daarom werd te zijnen huize een
intiem samenzijn belegd, waarin hij
deputatie van het bestuur ontving. Bij monde
van den voorzitter Dr. J. J. de Waal Ma-
1 e f ij t werd de heer Dijk hier dank gebracht
terwijl als aandenken een prachtige fauteuil
werd aangeboden.
Behalve zrijn aibeid die hdj nu verliet neemt
de heer Dijk te Arnhem nog een breede
plaats in. Hij is o.m. voorzitter van een Ver.
voor Chr. Nat. Schoolonderwijs, waarvan de
v. Löben Seis en de Roermondspleinschool
uitgaan. Jarenlang dient hij de Geref. Kerk
als ouderling en de Geldersche Kerkbode
bevat week aan week van zijn hand artikelen
over de geschiedenis van de Kerk van
Arnhem. In breeden kring genieten deze
%rtikelen belangstelling.
OUDERRADEN BIJ HET OPENBAAR LO.
Uit het destijds verschenen K.B. terzake
van de instelling van Ouderraden mag
worden afgeleid, dat in elke gemeente met
meer dan twee oudercommissiën eer.
Dr. J. B. MEENK s Zenuw-Hoofdpijnpoeders
Over!!!! 5 ct. per poeder.
JK U blijft slank, fit, flink.
Dr. J. B. MEENK's
Bloedzuiverende Ontlasting-
pillen, 40 ct per doosje.
ouderraad zal worden ingesteld.
In vele gemeenten is deze zaak ter hand
genomen. In sommige (Apeldoorn en Arn
hem b.v.) is bereids een raadsbesluit in
positieven zin genomen.
De Nederlandsche Ouderraad voor het
openbaar L.O. (N.O.R.O.L.O.) nam het be
sluit, zich tot alle daarvoor in aanmerking
komende gemeenten bij adres tot den raad
te wenden, met verzoek een ouderraad in
te stellen.
Maandag 9 Januari a.s. zal de secretaris
van den N.O.R.O.L.O., de heer W. N i e u w-
h o f f Sr. te Den Haag, in het algemeen
programma (te verzorgen door de A.V.R.O.;
van 3.35 tot 4.05 uur namiddag een causerie
houden over het instituut der oudercom
missiën en der ouderraden.
Van 27 Juni tot 3 Juli 1939 zal te Cam
bridge in Engeland een Internationale Con
ferentie van Calvinistische Studenten worden
gehouden. Op deze conferentie zal het onder
werp „Christus onze Vrijheid" worden be
handeld. Uit niet minder dan elf landen zullen
sprekers overkomen. De lijst bevat onder
meer de namen van Prof. Dr. F. W. Gros
heide en Prof. Dr. E. Sebestyen.
Cambridge is steeds nauw verbonden ge
weest met de Reformatie. Hier was het, dat
Erasmus het Grieksche Nieuwe Testament
begon te onderwijzen aan hen. die later de
leiders en lijders zouden worden van de
Hervorming in Engeland.
Prof. Sebestyen zal spreken over 1 Cor.
1 30 en Prof. Grosheide over „The Christian
and the Orders of Society".
VANDAAG BEGINT
de nieuwe jaargang van ons
Zondagsblad. Het meest geschikte
moment om te beginnen de losse
nummers zorgvuldig te bewaren om
ze aan 't einde oan den jaargang te
laten inbinden.
Een ingebonden jaargang van ons
Zondagsblad is een prachtboek van
plm 600 bladzijden, vol interessante
artikelen, spannende verhalen, mooie
illustraties enz. enz.
Begin er dus heden mee'.
U zult ons later dankbaar zijn dezen
raad te hebben opgevolgd.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Loc hem. Prins Hendrikschool. Tot kw.
m. a.: de heer G. J. Boomkamp te Lich
tenvoorde.
Overschie (Chr. sdhool-Bovendijk). Tot
onderwijzeres: Mej. H. K a p t e y n, tijdeL
onderw. C. N. School te Kouduim.
•iezenveen. Chr. school Molenstraat.
Tot tnjdel. onderwijzer: de heer F. M. P r a a s
te NyverdaL
De Unie-collecte
Zestigste laarcollecte voor de
Scholen met den Bijbel
16.35
132.70
285.85
189.
75.60
34.69
143.—
19.40
84.05
94.60
87.63
100.75
98.3Q
38.15
113.05
83.33
27.04
15.05
68 84
91 60
Suihulsterveeo
Kampart eed Uk
Dlnxperlo (Cld.)
Gllnd i Achterveld)
Rotterdai
Kerkwer
Oostburg
i (Z.)
i 425 Locale Comité'»
srd vermeld, ds
t 51.474.51
i Wflhe de
t Op Ijjat 13
Uniecollecte sinds 1934 niet
®!j.hechter*3wel "gehoude'rE rncdegedee^<1«
Uniecollecte, die ainds
ïn, weer In eere hersteld
Mr J. J. HANGELBROEK.
«Een School met den Bijbel"*
Secretaris van de Unie
Hoog er Onderwijs
In den naam van ons blad is voldoend
excuus voor stedelijk chauvinisme vervat,
wanneer wij aanvangen met de herinnering
aan het zilveren jubileum van de N e d. H a n-
delshoogeschool te Rotterdam, dat
uitnemend geslaagd is en waarbij de komen
de omzetting tot Econ. Hoogeschool de feest
vreugde verdiepte. Een tweede herdenking
was die van het 10-jarig bestaan van het
Laboratorium voor Psychotechni
Paedologie te Amsterdam, een 1
langrijke „nederzetting" van de Vrije Univer
siteit, welke in het afgeloopen jaar te Arn
hem haar dépendance kreeg. Derdens was
er het 15e lustrum van het Kamper studen
tencorps F. Q. I., dat den langen weg van 75
jaren met eere heeft afgelegd.
Voor de studenten was er in 1938 nog
meer verheugends: in Parijs werd het Neder
landsche Tehuis van de C i t U n i
e geopend, en daarmee weer een stukje
Nederland van goed gehalte in het buitenland
gevestigd. De N.C.S.V. kreeg h-aar nieuwen
secretaris (in plaats van Dr. H. C. Rutgers)
Dr. J. K o o p m a n s. In November be
zocht een aantal Calvin. studente_
Engeland ons land, hetgeen evenals de her.
haalde bezoeken van Zuid-Afr. studenten,
nog de komst van 3 Z.-Afrik. studenten
als bezoldigd assistent aan de Utrechtsche
Universiteit, de academische relaties tusschen
Nederland en Z. Afrika slechts ten goede
komen. In dit verband worde ook ge
memoreerd de terugkeer naar Z. Afrika van
Prof. Besselaar, die aan de Universiteit
Amsterdam voor hetzelfde doel uitne
mend werk geleverd heeft.
In de opleiding van predikanten
hebben de Doetinchemsche Inrichtingen
zwenking gemaakt, die tevens een terugkeer
den oorspronkelijken opzet is. Er zullen
alleen studenten worden opgenomen, die hun
vooropleiding aan het Gymnasium te Doetin-
chem ontvangen. Het internaat Ruimzicht zal
verbouwd worden.
In de voortgaande ontwikkeling van haar
atuur - en wiskundige faculteit
heeft de Vrije Universiteit een belangrijke
schrede vooruitgedaan door de benoeming
van 3 lectoren.
Komende tot de personalia, zien wij 1938
s het sterfjaar van vier bekende figuren:
Prof. K 1 u y v e r, een taalgeleerde van groot
formaat: Prof. van Leersum, bekend
door zijn studies over de levensmiddelenleer:
Prof. de Hartog, wiens heengaan zeker
ïen groote leegte achterlaat in het hart
de velen, wier weg de zijne gekruist
en Dr. Vinkesteyn, de vroegere
Inspecteur der Gymnasia.
Op het gebied der examens worde nog
herinnerd aan de wijziging van het eind-
len-Gymnasium, die met
1939 ingaat en het vak Nederlandsch uitbreidt
met een mondeling examen.
Opmerkelijk groot was in 1938 het aantal
promoties aan de Vrije Universiteit, die bo
vendien, door het eeredoctoraat te verleenen
den Minister van Defensie, den heer J.
van D ij k, èn dezen kundigen regeer
der èn zichzelf eerde. Dat onder de promo
vendi eenige predikanten voorkwamen, zoo
als Dr. J. L. K o o 1 e. Dr. A. de Bondt, Dr.
3 e r g e m a en Dr. R. S c h i p p
verheugend bewijs, dat er nog studielust
na het aanvaarden van een reeds veel tijd
vergend ambt behouden blijft. Gelijk ook de
-j gepromoveer{je predikanten Dr. J J.
Dr. J. Koop mans, en Dr. J. H.
n a bewezen hebben.
Er waren meerdere eere-promoties, welke
a-üerwege instemming hadden, als van Z.Exc.
Prof. Dr. J. R. S 1 o t e - - r d e B r u I n e
Praag, van Ir. D a i .an de Techn.
Hoogeschool en van K a a r t h te Oxford
Met voldoening hebben ook velen gelezen,
dat de bekende Parijsche Prof. Lecerf zijn
doctoraat in de theologie heeft verworven, en
i geheele dissertatie gewijd werd aan
Dr. Kuyper door Dr. P. Kasteel, die daar-
op te Leuven promoveerde. Van de in ons
land aan andere Universiteiten gepromoveer
den rijn nog te noemen: Mej. I
Grosheide te Amsterdam en 1
C. v. V e e 1 e n te Drachten.
Middelbaar Onderwijs
De nieuwe eischen voor toelating tot
de H.B.S., op 1 April in een Kon. Besluit
gepubliceerd, vormen de in het overigens
voor het M.O. kalme jaar de belangrijkste
factor. Men zal zich herinneren, dat inzon
derheid de nieuwe eisch van inzicht naait
die van kennis de aandacht trok, waarmee
gepaard moet gaan een onderzoek naar de
geschiktheid van den candidaat om het M.O.
te volgen. Dan ook zullen in de toelatings
commissies onderwijzers met raadgevende
stem zitting hebben. In het geheel der nieuwe
eischen kan men een rem zien op den in de
laatste jaren wel zeer toegenomen aanvoer
uit het L.O. naar de H.B.S., in verband waar
mee het streven van psychiaters als Dr.
LuningPrak, e.d., om aan vele leerlingen
èn ouders teleurstelling te besparen door
betere inzichten in aanleg en toekomst, aan
dacht verdient.
In het jaareinde bleek het vraagstuk van
Godsdienstonderwijs ook voor open
bare Gymnasia en H.B.S. zijn urgentie te
hebben gekregen, geituige de vorming van
een commissie te Amsterdam, welke bevor
deren wil, dat de leerlingen van die instel
lingen Godsdienstonderwijs ontvangen door
middel van een 2-jarigen cursus, waarin alle
leerkrachten van de 3e en 4e klas dezelfde
leerstof zouden behandelen. Als verschijnsel
weer een opmerkelijke bijdrage tot de be
wustwording van het groote verlies, dat de
school zonder den bijbel toegebracht heeft.
In Februari kwaim de Ministerieele aan
schrijving af, welke de kans op een wacht
geldregeling voor het M.O. opende.
Lager Onderwijs
Als de onderwijsvernieuwing in ons land
nog niet zóóver gevorderd als in Amerika,
waar men bijv. al in complete slagerswinkels
school kan gaan, het voorbije jaar mag op dit
terrein toch wel een jrar van snel en breed
uitgegroeide actie heeten. Het is een weiver-
diende hulde aan het Christelijk Onder
wijs, als wij zeggen, dat daar de eerste
groote stap van verkenning en oriënteering
gedaan werd, toen in October de groote
Paedagogische Conferentie
houden werd, want die van het nietChir.
onderwijs volgt pas in 1939. Er waren ten
deze ook andere bewijzen van activiteit; wij
IraadderGroning-
..rs, waarin, evenals in
reeds verschenen schoolboekjes, overgegaan
werd van wenschen naar practische toepas
singen: aan het einde des jaars werd ook
bekend, dat de Inspecteurs van C. N. S. een
bundel richtlijnen t.o.v. eenige vakken zullen
publiceeren.
Bleef de looden last der te hooge leerlln
genschaal in 1938 drukken, omdat de Regee
ring geen verlichting meende te kunnen
aanbrengen, (de Enquête van C-N.S. illus
treerde eens te meer den omvang der gevol
gen), er waren ook bemoedigende feiten te
boeken. We rekenen daartoe de voorspoedige
groei van het Buitengewoon Chr. L.O.,
dat In Oud Beierland. Middelburg. Sneek.
Heemstede (Meer en Bosch). Aalten en In
het Westland vasten voet kreeg of krijgen
ral w« a>-an het welgeslaagde
_n October te Utrecht,
waar de zorg voor de zeer jonge kinderen
gezin en school van allerlei kanten werd
:ien. Voldoenin-g gaf ook de wijze, waarop
Minister van Onderwijs in Februari aan
de bestuurders van den Centr. Bond voor
Chr. S.O.S (Onderwijs aan schipperskinde
ren) door faciliteiten den weg opende, om de
m/>"oKtw3dit hoognoodige onderwijs
heeft het wetsontwerp tot wijziging der
Kweekschool-opleiding (terugkeer
to; de 4-jarige opleiding) den parlementairen
moLen nog niet bereikt. En zoo kon er over
de Conferentie te Lunteren van 5 Augustus,
waar gesproken werd over de impasse, waar
in de jonge leerkrachten geraakt zijn (nog
zoo'n 12.000 werd daar als „hopelooze res."
van de 15.000 werkzoekenden aangeduid),
ook nog niet vallen het licht van een ge
remde opleiding.
In November had de Minister van Onder
wijs een samenspreking met de Hoofdinspec
teurs inzake mogelijke wijziging van het
M.U.L.O.-e x a m e n, in verband waarmee
we ook memoreeren de actie van alle
M.UL..O.-Vereenigingen tegen den voorslag-
Th-ijssen, om het M.U.L.O.-examen om te
zetten in een eenvoudig school-examen, dat
zou moeten loopen over 4 talen, handelste
kenen en boekhouden.
Het vraagstuk van het Godsdienston-
e r w ij s op de openb. school was in 1938
o.m. aan de orde in een te Utrecht gehouden
vergadering, waar de Verg. voor M.UL..O.
een rapport deed bespreken, dat een zeer
gunstig schema van toepassing bevatte Dit
rapport echter vond in het bestuur een meer
derheid, die het geheel verwierp, en het slot
was: geen beslissing genomen!
De befaamde schoolkwestie te ff ad-
in x v e e n heeft in het afgeloopen jaar
haar eindstation bereikt met de afwijzing
van hét beroep van den gemeenteraad tegen
de beslissing van Gedep. Staten van Mei,
waarin alsnog medewerking werd gelast voor
den bouw eener Herv. school. (De betrokken
Vereeniging had opnieuw een verzoek inge
diend na de verwerping van haar ontoerei
kend verzoek in 1937). En zoo zal eerlang de
school der „Vereen, tot stichting en instand
houding van Ned. Herv. Chr. Scholen" er
komen.
Vermelden we tenslotte nog de verschij
ning van een nieuw blad: het Intern.
Tijdschrift voor Chr. opvoeding,
dat met de medewerking van buiten]andsche
Chr. paedagogen (wier artikelen ook ver
taald worden) den destijds op het Intern.
Paedag. Congres te Utrecht gelegden band
tusschen het Chr. onderwijs in verschillende
landen versterken en tegelijk de paedago-
gische wetenschap dienen wil.
Bij het Nijverheidsonderwijs had
den weinig ingrijpende gebeurtenissen plaats;
urgent bleef het streven naar verlenging der
opleidingstermijn. Met groote voldoening
werd kennis genomen van de opening der
eerste drijvende dagnijverheidsschool in ons
land. een zooveelste bewijs van de activiteit
van het Onderwijsfonds voor de scheepvaart
ten bate der schipperskinderen.
De vestigingswet bracht een reeks examens
ter wereld, die eerlang het aanzien van onzen
middenstand kunnen verhoogen en blijkens
de deelneming veelvuldige belangste''mg
mogelijkheden
iit te breiden.
Hoewel reeds in Februari aangekondigd, I
isS'L",6 P"50"*"» Pef-en wM In
"\mfrken het uittreden van twee
teer bekende figuren uit der. actieven dienst-
de beer W. UI tttabogaa r d te Arnhem,
een der gezaghebbende mannen bij het Chr.
L'L°. en de heer J. v. d. Waals de
eminente secretaris van het Geref. School
verband. Op de doodenlijst kwamen de na-
n>en \an vier. elk op hun terrein wel zeer
gemiste voormannen: de oud-Hoofdinspecteur
vi La?L ,h€t in de krü«en van het Chr.
1. verheidsonderwijs betreurde schoo'n.ofd
S c h 1 a m i 1 c h. het in Den Hnae
ZOO beminde hoofd der Eloutschool A. T j e p-
Ama en de in Delft pas gestorven P. A.
- nsc h u pp e n. die èn in de school èn in
de Oranjegarde een schoone taak moest af
breken. Ook in 1938 zijn weer eenige school
hoofden betrekkelijk jong gestorven: de heer
H u 1 s m a. hoofd der de Visser Smits-
school te Den Haag 48 jaar: Dr. W. E. E n-
en Ik es. de rector van het Chr. Lyceum
te Bussum pas 41 jaar; de heer H Jansen
hoofd der Chr. M.Ui.O.-school te Amers.'
roort is 58 jaar geworden en de heer P,
Ba^rtlema, hoofd der van Wassenaar
Hofrmarwhool te Voorburg 57 jaar.
