HET KERKELIJK JAAR 1938
DONDERDAG 5 JANUARI 1939
DERDE BLAD PAG. 9
BELANGRIJKE BESLISSING
Geheel onverwachts heeft de Minister van
Sociale Zaken een zeer belangrijke beslis
sing genomen ten aanzien van het loon van
dienstboden, wier vader werkloos is. De
Minister heeft n.l. aan de gemeentebesturen
meegedeeld, dat alle verdiensten door ge
zinsleden van ondersteunden en tewerk-
gestelden, verkregen met het verrichten
van gezinsarbeid van Tiuishoudelijken aard,
bij de vaststelling van den steun en de
plaatsing in de werkverschaffing geheel
buiten beschouwing worden gelaten.
Voor deze verdiensten behoeft derhalve in
den vervolge geenerlei aftre»k meer plaats
te hebben.
Deze maatregel staat natuurlijk in ver
band met het vertrek der Duitsche dienst
boden en bedoelt meisjes uit gezinnen van
Xverkloozen te amineeren in huishoudelijke
dienstbetrekking te gaan; maar ze geldt
ook voor gehuwde en ongehuwde werksters.
Het is niet de eerste maal, dat de voor
schriften in dit opzicht verzacht werden. In
Mei 1938 is reeds bepaald, dat van de ver
diensten van inwonende kinderen een be
drag van 2.— resp. -1.werd vrijgelaten,
al naar gelang de kinderen minder- of
meerderjarig waren. Eind Juli van dat
zelfde jaar bepaalde de Minister, dat ook
noodzakelijk te maken kosten afgetrokken
mochten worden.
Toch was dat blijkbaar nog niet voldoen
de. Het loon der dienstboden is meestal niet
hoog en wanneer hiervan dan nog een ge
deelte wordt afgetrokken, kan er van sparen
Voor een huwelijksuitzet niets komen. Daar-
fn komt thans een aanmerkelijke verbete-
i ng. Het steunbedrag komt geheel los te
aan van deze inkomsten.
Vergissen we ons niet, dan is met deze
I -rculaire ook een einde gemaakt aan aller-
J -i narigheden over dubieuze gevallen. Tot
i ?den gold ook voor dienstboden de regel,
p at met de verdiensten van uitwonende
Vinderen voor Jwie geen gezinstoeslag
ivordt verstrekt rekening wordt gehou-
klcn. Maar algemeen geldende aanwijzingen
Jiestaan hiervoor niet. Elk gemeentebestuur
besliste zoo iets op eigen houtje, al moest
men ook rekening houden met dienstboden-
kleeding, reiskosten enz.
Maar zoo kon het toch gebeuren en het
is gebeurd, dat een plaatselijk orgaan,
vooral van een kleine gemeente, rekening
houdend met het feit, dat de jonge dienst
bode vrije voeding en huisvesting had, een
belangrijk bedrag van het steungeld aftrok.
Dit is nu uit. Gaat de dochter van een
werklooze als dienstbode in betrekking, dan
wordt ze feitelijk als gezinslid afgeschre
ven, ze kan zich zelf behoorlijk redden en
het gezin lijdt er niet onder.
Daarom: gelooven wij, dat deze oogen-
schijnlijk weinigzeggende bepaling van
niet geringe beteekénis zal blijken te zijn.
GENEESKUNDIGE
BADINRICHTING EN KUUROORD
..LAAG-SOEREN"
Chronische inwendige ziekten Rheuma,
nerveuse stoornissen. Rust- en ciieet-
kuren. Med. baden. Modder-beh. Bestra
lingen. Korte golf. Röntgen-inrichting,
enz.
DE GENEESHEER-DIRECTEUR.
Telef. Dieren
K. 330 4241.
zijn. ais we in de kerk zijn, doch dat we
altijd in de keik zijn, niet een huis naast ons
huis, doch ons eigenlijke huis.
De Conferentie werd besloten met een ves-
;r in het Hemmensche kerkje onder leiding
in ds. W. A. Z eydner van Rotterdam.
ONDERWIJS
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Den Bommel, cand. P. M.
van/ Galen te Monster.
Aangenomen: Naar Suawoude en
Ti et jerk, cand'. J. Arendsen te Putten.
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Zwaagwesteinde, P. W.
Dam te Onstwedde en A. Zwiep te Umuiden.
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE
Groote LindtVianen
Ds. B. Baks is voornemens, 26 Februari
afscheid te nemen van de Ned. Herv. Gem.
ite Groote Lindt (Zwdjndrecht) en 5 Maart
intrede te doen te Vianen, waar Ds. F. H.
van. Oosten van Riotterdam-Feyenoord
hem zal bevestigen.
Ds. JOH. S. LANGEN
As. Zondag viert ds. Joih. S. Langen te
Utrecht, eon. predikant dear Geref. Kerk van
Waarder zijn 75sten verjaardag.
Ds P. C. IJsseling
Ds P. C. IJsseling, Ned. Herv. predi
cant te Loenen aan de Vecht, heeft
eervol emeritaat aangevraagd. Ds IJsseling,
geboren 1871, werd in 1897 candidaat en deed
op 19 December van dat jaar zijn intrede te
Brakel (1897—1901). Later stond hij te Mak-
kum (1901—1911) en sinds 26 Februari 1911
te Loenen aan de Vecht.
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen de heer K. v. d. V. te Amstel
veen heeft aan de Geref. Kerk van Amster
dam voor de zending gelegateerd een bedrag
van f 500.
ZESDE LITURGISCHE
CONFERENTIE TE HEMMEN
De zesde Li turgische Conferentie werd
Dinsdagmiddag geopend met een middag
gebed in de Hemmensche kerk, geleid door
Prof. Dr. G. van der Leeuw, die daarna
een korte toespraak hield naar aanleiding
m Micha 4 vera 5.
Nadiat des middags een kerkconeert was
gegeven onder leiding van den heer A. C.
Schuurman te Lochem, met medewer
king van mej. Joh. de Geus, sopraan, het
Zutfcnsche Vrouwenkoor en den heer Simon
C. Jansen, organist te Arnhem, hield
Prof. van der Leeuw 's aivonds zijn eerste
inleiding over „De gang van den' eeredienst".
Spr. begon met een uiteenzetting omtrent
het wezen van den eeredienst en zijn functie
in het leven van de Kerk. De eeredienst, dat
is het verkeer met God, dat uitdrukking en
vorm krijgt in den eeredienst.
De vorm (forma) is het wezen, geeft er
het stempel aan. Vorm en inhoud behooren
essentieel bij elkander. De eeredienst draagt
een sacramenteel karakter. Het kerkelijk
jaar doordringt de geheele liturgie. Spr. wil
het vergelijken met een melodie, als zijnde
een geheel.
De eeredienst vindt plaats in hemel en op
aarde. In Vondels „Adam in ballingschap''
is sprake van de hemelsche liturgie, daar is
geen tempel, die is onbepaald, die op aards
is bepaald. Bij engelen kan die alleen onbe
paald wezen.
Eeredienst is alleen dan eeredienst, als
die is een instemmen met dien, welke in
den hemel wordt gevierd.
De eerste dag werd besloten met een
ajvondgelied in de kerk. geleid door Dr. P.
B la a u w, van Hemmen.
TWEEDE DAG
•De tweede dag begon met de viering van
het Heilig Avondmaal in het kerkje te
Hemmen, bediend door ds. J. K. van
dien Brink van Steenbergen.
Vervolgens hield na het Ontbijt Prof. van
der Leeuw zijn tweede inleiding over „De
gang van den eeredienst".
Spr. merkte op, dat de eeredienst niet be
gint in de kerk, doch in huis en vervolgens
in de sacristie. We gaan op tot Gods altaren.
Verder ontwikkelde 'pro-f. van der Leeuw
de schuldbelijdenis, de absolutie en lofver-
I h/etfifing, de schriftlezing, de belijdenis, des
geloofs, de offerande, het gebed en het lied-.
Wait de offerande betreft, zei soreker, dat
i de kerk niet gebedeld wordt,.doch geofferd.
's Middags hield prof. van der Leeuw znjn
det.de inleiding over hetzelfde onderwerp.
De hervorming, aldus spr., heeft aan de
prediking een eigenaardige plaats gegeven.
De preek is half joodsch, half heidensch.
Fenerz/ijds denken we hier aan dè'uitleggin-'
geh in de. synagoge, anderzijds aah het hel
lenisme en de driatriben der cynici.
Een dergelijke diatribe is Hand. 17: Pautua3
rede op den Areopagus, geen eigenlijke rede,
doch een preek. Een preek is niet alleen Oen
preek, als ze een goede tdkstu it legging is, ook
niet als ze alleen een diatribe is, maar ze
moet verkondiging aijn.
De liturgie draagt de preek. De preek mag
geen waterhoofd zijn, het moet eeredienst
blijven. Christelijke eeredienst is ook histori
sche sacramentsviering. De inzetting van het
avondmaal is niet een documentatie, doch
werkelijkheid.
Hierop volgt de dankzegging. Bij den zegen
wordt de band weer gelegd. Eerste en laatste
woord van liturgie is, dat we niet in de kerk
PROF. DR. J. G. RUTGERS
Op Zaterdag 14 Januari zal prof. dr. J. G.
Rutgers, zijn zilveren jubileum als hoog
leeraar in de zuivere en toegepaste wiskunde
en mechanica aan de Technische Hoogeschool
te Delft vieren en op dien dag een receptie
houden.
DIES-CONGRES S.S.R.
Van 11—13 Februari zal op Woudschoten
te Zeist het 3e Dies-Congres van de S.S.R.
worden gehouden. Zaterdagavond spreekt
Dr. E. J. Beumer over „De noodzakelijk
heid van Chr. politiek" en Zondagavond) Dr.
C. J. Honig oiver „L'hornime eet inconnu".
BEGRAFENIS
PROF. H. W. C. BORDEWIJX
De crematie vam het stoffelijk overschot
van Prof. II. W. C. B orde wijk, in leven
ihoogleeraair te Groningen, zal gesdhlieden
,s. Zaterdag te W-esterveld na aankomst
a ntrein 15.14 uur aldaar.
HET MULO-EXAMEN
Als datum van het schriftelijk examen
M.U.L.O. 1939 is vastgesteld 30 en 31 Mei.
Het mondeling examen zal worden gehouden
van 3—29 Juli.
ONDERW. PERSONEEL PROT. CHR,
KWEEKSCHOLEN
In de plaats van den heer W. J. Visser
's-Gravcnhage- die als bestuurslid niet
herkiesbaar nas, is benoemd tot secr. van de
Onderwijzend Personeel aan Prot.
Chr. Kweekscholen de heer A. J. An es te
Leiden, v„ d. Brandelerkade 9.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Gymnasium Celeanum. Tot
leeraar Nederlandsch: de hetr S. E. H. de
Vries. R.H.B.S Tot leeraar: de heer I.
Oudeman te Dokkum.
UIT DE TIJDSCHRIFTEN
In het Paedag. Tijdschrift voor het
De drie schilde-
rijen uit het
Frans Halsmu
seum te Haarlem
die voor de ten
toonstelling te
San Francisco in
bruikleen zijn af
gestaan. zijn
Woensdag in
gepakt. om ver
zonden te wor
den
Ohr. Onderwijs deelt Prof. Waterinl
mede, dat hij een cursus wil openen, bedoe.
lende, onderwijzers (essen), die belang stellen
■het vraagstuk van de onderwijsvernieu
wing, „psychologisch en paedagogisch wat
men noemt wat bij te werken". Door zelf
studie of door studie in een clubje is dit uit
te voeren; Prof. Waterink geeft dan elke
maand in het Paed. Tijdschrift leiding. Hij
denkt aan een cursus van 22 lessen, over 2
jaren verdeeld. Van Mevr. A. Meester te
E m m e n is er een ontroerend verhaal uit
haar schooltijd. Dr. A. Kuypers heeft een
breedvoerige en felle critiék op de psycholo
gische beschouwingen .van den heer A. Janse,
„populair propagandist van hot nieuwe wijs-
geèrigë systeem van de prof. Volleniboven en
Dooyeweerd''. i
Examens
MixlcvnkncholcA (Var. va.n M'odevaWsc.liolen.
voor costuimière dames M. A. Rimffielr
zwaan, A. Hua. H. Kortenhoeven, M. W. v.
Noort, W. Baten/burg". A. K,oopa, G. M. J asperse,
J X H. Mendels, M. v. Koteren.- M. L Ver
hoef, J. A. v. d. Kemp en C. X VlaartiÏTiger-
bioe/k, Den Hn«: F. X D re nth en X Wlepkmg
Lustigheid. Delft; H. M. Dufobeld, S. Wijn-
veld't, C P. M. v. d. Brule, M. X Jongbloed
IC. v. Tol en C. v. d. Voet. Rotterdam; P. Ai
Kool, Bergambacht: voor coupeuse de dames
A. Hulsbergen en N. G. Lock. Den Haag:
v. "Wetaen, Rotterdam; C. E. v. d. Poel,
Hlllegersberg: J. Smeenge, Bulnen; J. Nleuw-
rroeyer, Nieuw-Weérdinge,
Twee flesschen Jecovitol leggen de gezonde
basis voor een geheel leven. Begin, als baby
3 maanden oud is, met twee theelepeltjes per
dag. Later twee paplepels. Dan wordt 't een
en leden I
jecovjto*
~h vitamin*7 S.eij
75c
m. Gesl. voor het
is Rotterdam. 17
Kate en H. P. E.
d. Bos. Rotterdam: H. Brunstlng en J. Mees'
Ward-iue
le Ward-t
Eec. jl.: de d«u
Rotterdam: tl. ■ttrunsung en j.
W. G. Nhenhuis, Schiedam: IC. D.
Roest. IJsselmonde; W. C. v. Zeim- Vlaardin-
heeren H. P. Drop. K. Ketting, L.
Lerns, G. Stout en P. H. Veies. Rotterdam; R.
■Albens, Voorburg: J. O. Boesehoten en J. A.
Ouderkerk a. d. IJssel:
nré?; M. Riet. Dordredht: B. J. v.
Rtfsoord: N. Tinbergen, Rotterdam.
Ned Indië
(Behoudens de langzaam maar zeker door
werk^ de zelfstandigwording der I n h e e m-
sche gemeenten, zoowel die der Prot. als
«ii» der Geref. Kerken heeft het jaar 1938
zich in Ned.-Indië door geen groote gebeurte
nissen gekenmerkt.
Er was de rectoren-wisseling aan de
Thcol. H. School te Batavia, waar Dr M.
C. Slotemaker de Bruine vertrok en
Dr. A. J. Rask er van Nieuw-Buinèn zijn
opvolger werd. De oprichting eener Isla
mitische H. School te Solo trok de
aandacht als een bewijs,, dat de Islam op
Java tegenover de veldwinnende Zending
zich gedrongen voelt tot zelfverdediging
Een zeer belangrijk feit kan in 1939 blijken
te zijn geweest, dat het Indische Gouverne
ment in studie heeft genomen de opheffing
n art. 177 van het Regforings-
iglement, waarbij derhalve de positie
der Prot. en R.-K. Zending t.o.v. de Regeering
onderling betrokken is. Het betreft de al
sinds 1854 onbevredigende werking van het
artikel der toelating van Zendelingen.
Reeds heeft een samenspreking van de lei
dende autoriteiten plaats gehad.
De Gen. Vergadering der Geref. Kerken op
Java sprak ziöh uit t. o. v. de Groepsbe-
weging op een hier te lande eenigo
onrust of zorg verwekkende wijze, ge
lijk ook het afgezegde beroep van de
Geref. Kerk. in IT. V. te Amsterdam-Zuid,
op Ds. S i 1 l e v i s S m i 11 te Semarang uit
gebracht, de kerkelijke pers even bezig .hield
De Th ■col.' Opleidingsschool moet
binnenkort haai- docent Dr. J. H. B a v ln c k
afstaan, die tot Zendingshoogleeraar te
Kampen-Amsterdiam benoemd is en opge
volgd wordt door Ds. J. A. C. Rullmann.
Met groote belangstelling is gevolgd en net
goede resultaten is gekroond de reis van
Dr. H. C. Rutgers als algem. secretaris
van het Ned. Bijbelgenootschap
door Indië, inzonderheid van waarde voor
de vordering der Bijbelvertalingen voor de
zoo veelsoortige Indische taalgebieden. Uit
Poerbolinggo kwam de tijding, dat Dr. B. J.
Esser, een der oudstgedienden op Java,
m»?it emeritaat gaat. Wat de kennis der Zen
ding betreft, was van belang de enquête, ge
houden op de Ohr. scholen in het moederland
t. o. v. den tijd, op die scholen gewijd aan
Z e n d i n g son d e r w ij s; duidelijk bleek,
dat ten deze nog heel wat te wenschen over
(en o.m. door de Kweekscholen te bevorde-
BUITENLAND
De a.s. Palestijnsche conferentie
Ibn Saoed schrijft aan Roosevelt
ïbn Saoed', koning van Araibië, heeft een
schrijven gericht aan Roosevelt over het
Palestijnsche vraagstuk. Hij betoogt daarin
dat in de Vereenigde Staten de kiwestie een
zijdig wordt bekeken. Er wordt geen aan
dacht geschonken aan het Arabische stand
punt, doch hiij spreekt zijn vertrouwen uit
in het rechtvaardigheidsgevoel der Ver
eenigde Staten.
Wat betreft het argument, dat de Joden
ren) blijft. Met groote erkentelijkheid zijn de
royale giften genoteerd, welke Simavi aan
de medische Zending in al haar scliake/
gen deed en doet toekomen.
In West-I n die heeft Ds. Kroeze zijn
verblijf te Curasao ecnige maanden onder
broken door een vervroegd verlof naar Ne
(Ierland, in ruil waarvoor de Geref. Kerk van
Curacao gedurende dien tijd gediend werd
door Ds Houtzagers van Voorschoten.
Aan het einde des jaars werd te Madras
de met groote belangstelling tegemoetge-
zicne Wereldzendingsconferentie
geopend, waarover op.dit oogenblik uiter
aard nog weinig te melden is; zij heeft tot
30 December geduurd. Inzonderheid voor de
ontwikkeling der inheemsche Zendingsker
ken en Chr. gemeenschappen, wordt deze
Conferentie van waarde geacht. Dr W. G.
renstein (vroeger te Medan) heeft
op zijn heenreis naar Madras een verken
ningstocht door Ned.-Indië gemaakt, gel'jfc
Prof. Dr H. K ra emer dit zal doen op zijn
terugreis.
Buitenland
van oudsher in Palestina hebben gewoond,
verklaart Ibn Saoed, dat de Arabieren ook
gedurende ieder tijdperk in de geschiedenis
in Palestina hebben gewoond, behoudens be
trekkelijk korte perioden tijdens de bezet
ting door Joden en Romeinen.
De
conferentie van Londen
Britsche gezaghebbende kringen weigeren
een bevestigLig, of ontkenning te geven van
de berichten uit Cairo, volgens welke de
Palestina-conferentie te Londen op 18 Jan,
bijeen zou komen onder voorzitterschap van
Chamberlain. Volgens inlichtingen uit Ara
bische kringen te Londen is het echter vrij
twijfelachtig, dat de conferentie dan al bij
een zal kunnen komen, gezien het feit, dat de
Palestijnsche delegatie nog niet is samen
gesteld.
Het Arabische hooge comité zal te Bey-
roeth bijeenkomen, zoodra de leden,
thans te Cairo vertoeven in de Libaneesche
hoofdstad zullen zijn aangekomen.
Wat het buitenland betreft, zijn eenige op
zicih zelfstaande gebeurtenissen te memoree-
ren; in het algemeen kan men sproken van
een voortgaande vervolging en benauwing
der Chr. Kerken in landen als Rusland en
Duitschland en ook van een voortgaande be
zinning-op het geestelijk en moreel bezit en
bedreiging \an dat bezit in andere lan
den. De suprematie van macht en geweld,
paralel gaande met het verlies aan vertrou-
•cn, zelfverloochening en naastenliefde, riep
m actie tot geestelijke en moreele
h eribewaip ening op, die inzonderheid in
Engeland, Zweden, Zwitserland en in ons
land sympathie vond. doch bij gebrek aan
epn omlijnde doelstelling tal van vragien on
beantwoord laat.
In de maand Juli werd te Edinburgh het
3e Intern. Calvinisten Cong
gehouden. De Universiteit van D ebree-
zen herdacht haar 400-jarig bestaan en
deelde daarbij talrijke eere-professoraten en
-doctoraten uit, ook aan Nederlanders. In
Frankrijk werden de pogingen tot vereeni-
ging der Prot. belijdende kerken bekroond
door de vorming eener Nationale Sy
node. die plm. 550 gemeenten en ook de
twee'theol. faculteiten van Parijs en Mont-
pellier omvat. In België werd met geestdrift
door de Prot. kerkgroepen het 4e eeuwfeest
van Marnix van St. Aldegonde her
dacht: te Mechelën werd een Geref. Kerk
geïnstitueerd. Te Londen streeft men
naar het bezit van een eigen kerk voor de
daar wonende Gereformeerden. De zeer
zwakke Prot. groep in Spanje verloor door
de dood den hekenden Dr. Th. F1 i e d n e r.
wiens naam aan het Evangelisatiewerk daar
te lande van vader op zoon verbonden bleef.
Buiten Europa is te vermelden de Sy
node der Chr. Geref. Kerk in N.-Amerika, in
Juli gehouden; zij besloot tot wijziging van
art. 36 der Ned. G eloofsbelijdenis,
en zal een algeheele revisie der belijdenis,
na voeling met verwante kerkgroepen Be
houden te hebben, ter hand nemen.. Deze
Synode vaardigde Dr. Henry Beets en Ds.
I. van Dellen af naar de Gen. Synode der
Geref. Kerken te Sneek in 1939. Voorts kwam
in N.-Amerika in November bijeen de 150ste
Algem. Svnode der Presbyter. Kerk; kenmer
kend voor haar (en haar tijd) was, dat zij
't belijdenis-artikel inzake de uitverkic-
z i n g heeft gewijzigd door het schrappen
van de zinsnede, dat „God tevoren het aan
tal uitverkorenen en verworpenen 'heeft be
paald".
De Geref. (Herv.) Kerk van Zuid-Af ri
le a zag haar nieuwe psalmberijming
voltooid cn ingevoerd. De theol. faculteit
der Universiteit te Pretoria werd uitgebreid
tot een dubbele faculteit, zoodal zij nu op
leidt voor beide belijdende Kerkgroepen.
De Duitsche Kerkstrijd
Hoewel tussohen den-toestand bij het be
gin en bij het einde van 1938 geen groot ver
schil is te constateeren wat betreft de hou
ding van Kerk en Staat beide, zijn er toch
twee belangrijke episoden te vermelden. De
eerste omvat al de betreurenswaardige voor-
'allen in Aipril rond kardinaal Innitzer,
wiens positie, behalve, zeer onduidelijk, eeni-
gen tijd zeer wankel geweest is t.o.v. zijn
pausehjken lastgever. De loop v an zaken
heeft overigens den afstand tussohen de R.K.
Kerk en 't nat.-socialisme voldoende scherp
belicht, om te doen zien, dat overbrugging
tol de onmogelijkheden gaat behooren. Dat
dit feitelijk ten opzichte van de Pi'ot. Kerken.
enzoo is, heeft minister Kerrl en dit fs
de tweede episode, welke, wij bedoelden
alweer uit het oog verleren, toon hij in
December een zooveelste (poging deed, om
via een synode, „die vrij en zelfstandig do
inwendige zaken regelen kon", maar waarbij
de Kerken t.o.v. den Staat in ©en voor geen
Kerk te accepteeren afhankelijke positie
kwamen, den Kerkstrijd te doen ophouden.
Het antwoord der Belijdenisbovveging is ge
weest, gelijk te verwachten was: met allo
vvaardeering voor den goeden wil, acht
zij 's ministers voorstellen „door te ernstige
bezwaren gedrukt, om ze ongewijzigd te
kunnen aanvaarden". Op deze hoogte heeft
men ook het einde van 1938 weer bereikt,
zoodat de situatie vrijwel ongewijzigd 193!)
binnengaat. Vrijwel, want in één opzicht
heeft de Rijksregeering een stap vooruit ge
daan, welke men van haar standpunt ge
zien, kan begrijpen: zij zal voortaan 't trac-
tement inhouden van predikanten, die spre
ken of handelen in voor den Staat onsym-
pathieken of onaangenamen vorm.
Intusschen heeft Ds Niemöller noch op
den 49cn verjaardag van Hitier (20 April),
noch op het Kerstfeest, de vrijheid herkro-
gen, welke hem slechts op voorwaarde van
verraad aan zijn Heiland geworden kan.
Men herinnert zich, hoe hij herhaaldelijk
zulk een aanbod heeft afgeslagen. Buiten-
landscne smeekbeden, noch de bede van een
ten grave neigenden maarschalk (Macken-
sen) hebben het hart der machthebbends
autoriteiten kunnen bewegen, om dezen ge
loofsheld vrij te laten, die op zijn wijze
de kracht van het in Duitschland zoo ge
liefde woord „durch.halten" bewijst.
Op 17 April mocht het, meer dan tien
maanden verboden Kerkblad, de Reform,
Kirchenzeitung weer verschijnen.
In Mei kwam de verontrustende tijding,
dat de predikanten hun ambtseed zouden
moeten afleggen in handen van een Kerke
lijke autoriteit, die de beginselen van de
zgn. Duitsche Christenen was toegedaan.
Plet aanbod van 10.000 predikanten, om
den eed voor ©en burgerlijke autoriteit ta
willen afleggen, vond geen gehoor. Toen
volgde een bericht, dat door „een redactio-
neele fout" in de lastgeving, de ambtseed
ten onrechte geëischt was in den door de
predikanten geweigerden vorm. En op 4 Juni
werd kenbaar gemaakt, dat „een kerkelijke
autoriteit geen Qplitieke eed mag eischen
van predikanten". Deze beschikking ging
echter vergezeld van een bepaling, welke 't
verloop ook van dit onderdeel, van don Kerk
strijd met zorg doet volgen.
Inwendige Zending
Met vier jubilea op dit terrein was 1938
getee-kend: Neerbosch (75 jaar), Filippus
(60), Effatiha (50) en de Verg. tot versprei
ding der PI. Schrift 25). In de personalia
treffen we aan de benoeming van den nieu
wen Pres.-Dir. der H e I d r i n g-g e s t i c h-
ten, Ds O. G. Heldring: het aftreden van
den heer Van Lennep als secretaris van den
ntralen Bond voor Inw. Zen-
ng; voorts het overlijden van den
vooral bij de Chineezen bekenden Rotter-
damschen Evangelist Dols en van z,ijn
Gorcumschen ambtgenoot Den Boeft,
Te memoreeren is de oprichting van den
Bond van Prot. Chr. Ver. voor W ij k v e r-
p 1 e g i n g in Mei: liet verblijf van de Gene
rale van het Leger des Heils, Evangelinn
B oo th in ons land; de reis van den Ncdcr-
landschen commandant Bouwe Vlas naar
Indië; het 10-jarig bestaan van het Verband
van Geref. Evangelisati e-C o m m i s-
si es: het 40-jarig bestaan van den gezeaen-
den arbeid, door het hospitaal-kerk
schip „De Hoop" verricht; de Conferen
tie „Gezin en s a m e n 1 e v i n g" in No
vember; de oprichting van het Evang. blad
„Pro Veritate>" voor liet Zuiden.
Met groote en hoog noodige
belangstelling zijn de uitnemend geslaag
de klankfilms van de G.E.O.S. en van den
Herv. Sehippersraad haar tournee begonnen,
terwijl niet minder welkom was het drijvend
internaat voor schipperskinderen, ook een
instelling van den Herv. Sehippersraad.
WAT ZEGT UP
SLECHTHOORENDEN, hoe
dikwijls stelt U deze vraag?
Weest toch verstandig en wendt U tot het
jniste adres voor de modernste gehoor-
toestellen.
Vraagt gratis brochure P. 54 of demonstr.
N.V. „ALMARA", Afd. Phono",
ROKIN 86, AMSTERDAM-C
(32
Wat is zoon Zondag gauw om. Een extra mooi tafelkleed
en lang tafelen. Dan na tafel een poosje zingen of wegdui
ken met een heerlijk boek in een hoekje op den grond.
Dan theedrinken, meest met een kaakje erbij. Dat gebeurt
ïn de y/eek nooit. En dan is het weer kerktijd. Vader gaat dan
met de oudsten. Terwijl laat Greet de kleintjes eten. en legt
ze op bed.
Te gauw, véél te gauw is zoo'n heerlijke Zondag om.
Ja! Veel te gauw is de heerlijke Zondag voorbij en de
Maandagsche drukte legt beslag op Greet. Chris heeft water
gesjouwd, en is nu aan het werk. de jongens zijn naar school,
Miep ruimt de huiskamer op, Greet is aan de wasch. Auto
matisch gaan haar handen in en uit het dampend heete sop.
Ze haalt de waschplank wat hooger, dan hoeft ze niet zoo
te bukken. Hè, wat was die blouse van Huug toch weer vuil;
waar zou die jongen weer ingezeten hebben. De buurvrouw
van één hoog kwam naar boven met een kop koffie. Jammer
dat ze nu al kwam, dacht Greet. Ze was met haar gedachten
bezig met haar nichtje Truus. Het gebeurde van Zaterdag
avond was voor haar gevoel nog lang niet- opgelost.
„Zie-zoo, buurvrouw, een bakje troost". Puffend zette de
buurvrouw zich op een leeg zeepkistje neer, klaar voor een
gesprek.
„Wat ziet dat blousje er weer uit", leefde ze dadelijk mee.
„Maar", vervolgde ze meteen, „ik zeg maar zoo, het zijn geen
heiligen: die jongens van mij zijn net zoo
Beneden sloeg de klok. „Elf uur al", zei Greet, meer tot
zichzelf dan tot haar bezoekster. Over een uur zijn de jon
gens weer thuis.
„Je ken op mijn zolder ook wel drogen, buurvrouw. Dan
hang je het wat meer uit, alles droogt zoo slecht. Ik wasch
pas aan 't eind van de week. We gaan met de Kerst naar
mijn ouwelui in Brabant. Dan heb ik ineens alles schoon, voor
we uitgaan".
Dankbaar maakte Greet van dit aanbod gebruik. „Geer
maar hier die bak", bood buurvrouw goedig aan. „Ik zal die
bak wel effen voor je ophangen, dan ken je blijven boenen".
Greet lachte om de voorkomendheid van buurvrouw, 'n Best
mensch was het, 'n beetje ruw in haar spreken. En haar jon
gens waren net zoo. Met angst dacht Greet opeens aan de
mogelijkheid, dat ze toch wel zouden moeten verhuizen,
't Was hier te klein. Maar dan zouden ze naar een nog ver
dere en armere wijk moeten verhuizen. Maar niet aan den
ken nu. opschieten maar. Onder de plank lag nog een blousse
van Huug. 'n Flinke scheur was een bev/ijs temeer, dat het
een blouse van Huug was. „Weer op de zandkar gezeten'
lichtte buurvrouw in, die zag, dat Greet de gehavende blouse
bekeek.
Greet keek, of het nog versteld kon worden, boende de
blouse schoon, en gooide toen zuchtend ook dit laatste stuk
in een teil met schoon water. Beneden hoort ze al stemmen,
de kleintjes komen A\ thuis. Net is Greet beneden, als ook de
anderen joelend en schreeuwend uit school komen. Greet
neemt zich voor Huug eens ter dege onderhanden te nemen
over de gescheurde blouse. Daar staat de zondaar stralend
voor haar.
„Moeder, enne de juffrouw is jarig, enne ze heeft getrak
teerd. Unevellen eerst, en toen koekjes. Allemaal twee".
Een groezelige jongenshand grabbelt tusschen z'n blouse
en diept iets op, wat eens een koekje was. „En dit is voor U
en vader", snatert hij door, terwijl hij een gebrokkeld koekic
tusschen de blouse heeft uitgewerkt. Weg zijn de voornemens
tot standje geven. Twee eerlijke bruine jongensoogen kijken
haar aan. Greet knuffelt Huug. en neemt dankbaar het koekje
aan. Ze wéét, wat dit offer voor Huug beteekent.
Huug voelt zich warm worden, 't heeft moeite gekost het
te bewaren. Maar wat is moeder nou blij. Even later kwamen
Corry en Truus thuis. Corry wachtte trouw op haar nichtje,
vond het een glorie tegenover haar vriendinnen om op Truus
te wachten, die zoo'n mooien mantel had met écht bont.
Na het eten vroeg Truus, of ze even naar boven kon gaan
en of tante haar om half twee wilde roepen. Ze wilde nog even
aan moeder schrijven. Er was gisteren weinig van gekomen
met de verjaardagsdrukte van Miep en het bezoek aan tante
Geertrui. Truus stoof naar boven. Nam vlug haar vulpen.
„Lieve heerlijke moeder",
Nog een paar dagen en dan zijn we weer bij elkaar. Ik zal
het heerlijk vindenHier hield Truus op. keek de kleine
kamer rond. Waar verlangde ze naar? Om straks met moeder
bi) oom Jacob en tante Clasine in huis te zijn?
Eerst nü bemerkte Truus, dat ze steeds het gevoel gehad
had: dit is maar tijdelijk. En daarna? Onlosmakelijk was aan
dat daarna verbanden hun vroeger huis, haar heerlijke groote
kamer. Vreemd en angstig leek haar opeens de toekomst. Ze
had hier kunnen wennen met de gedachte: straks-als-moeder-
thuiskomt. Maar verder had ze niet gedacht. Nu ineens be
sefte ze alles. Het gebeurde van de laatste maanden werd
eerst nu werkelijkheid. De meubelen van haar kamer stonden
bij tante Geertrui, het huis was verkocht, haar kamer was
haar kamer niet meer.
Hier was haar voorloopig tehuis. Wel gezellig, maar druk
en erg bekrompen. Straks bij tante Clasine zou het óók haar
tehuis niet zijn. Kom, daarover maar niet denken. Karei Zee
bergen had ook geen tehuis. Hoe zei hij dat Zaterdag ook al
weer? „Als je vader dominee is, heeft hij alleen tijd voor
anderen, en als je dan geen moeder hebt, dan ben je nog
minder dan de leden van de kerk. Want voor die menschen
moét gezorgd worden".
Zou ze moeder zeggen, dat ze met hem gewandeld had, en
bij Damzicht thee had gedronken? Nee. maar niet doen. Toen
klonk de stem van tante Greet, dat het tijd was. Jammer, nu
had ze al haar tijd verdroomd. Vanmiddag onder Engelsch
maar even afschrijven, en om vier uur posten, overlegde ze.
Om vier uur naar tante Geertrui. Daar mocht ze nu piano
studeeren. Dat was ook al weer zoo vreemd. Zij, Truus. kon
goed met tante Geertrui opschieten, en toch merkte ze, dat
tante Geertrui alfijd erg naar Miep verlangde. Nu had tante
Geertrui gedaan gekregen, dat Miep voor haar rekening ook
mee ging naar pianoles. En Miep vond het niet eens zoo erg
prettig, dacht ze.
„Moeder vindt het. geloof ik. niet leuk. dat tante Geertrui
mij zoo voortrekt", had Miep gezegd, toen Truus haar er
eens naar vroeg.
Wordt vervolgd
