KERK EN ZENDING
AEG
vampyr
stofzuigers
staatsmijnen
in limburg
heerlen
HET KERKELIJK JAAR 1938
MAANDAG 2 JANUARI 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
NED. HERV. KEEK
Bedankt: Voor Rapenveld (toez.), J. C.
I Terlouw te Garderen,
GEREF. KERKEN
Aangenomen: Naar Loenen a, d.
iVechit, cand. A. Hordijk te Leaden,
CHR. GBREF. KERK
REM. GIREF. GEM.
Hoenderdaal te
AFSCHÖD, BEVESTIGING. INTREDE
Diever—Leermens
Ds F. A. Westhoff, Ned. Herv. predi
kant te Diever (Dr.), is voornemens, 26
Febr. as afscheid te nemen van zijn ge
meente, en 5 Maart intrede te doen te Leer
mens (Sron.). Bevestiger is Dr J; Rie
men s ,van Leiden,
HULPPEEDIKERS
De ketfceraad der Geref. Kerk van Nijme
gen besloot in zijn laatste vergadering
opnieuw een hulpprediker te benoemen. Een
VRAAGBAAK rV.V.PQ
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
[V ertrowensadressen ten dienste van
Stichtirgen van BarmhartigheidZieken-
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen
TECWISCH INSTALLATIE-I
MEEGDENBURG
ROTTIRDAM. Oostzeedijk 156, TeL 52338
CINTRALE VERWARMING
OLIESTOOK-INRICHTINGEN
BROCHURE GRATIS OP AANVRAAG
g.V. MACHINEFABRIEK
J.SH. W. VAN DER PLO EG
APELDOORN
HSTRimSÊER. EM KOOKKETElS
N ROESTVRIJ STAAL, OOK VOOR
iRQOTKEUKENBEDRIJF ETC. ETC
concept-intructae werd bereid; vastgesteld.
In het erleden heeft de Gerei Kerk van
Nijmegen bij herhaling een hulpprediker L
haar dient gehad.
Tot hulpprediker bij de Geref. Kerk vai
Z u t f e nis benoemd cand. B. J. A. S t r e e f-
kerk teftotterdam.
Dr A. J. tASKER
Dr A. R a s k e r nam wegens zijn be-
noemingiot rector aan de Hoogere Theol.
Scihool t- Batavia afscheid van de Ned.
Herv. Gmeente te Nieuw-Buinen met
een predkatie over 1 Cor. 1557 en 5E
denzelfdn dienst had de afvaardiging i
J Indishe Kerk plaats door Dr J. Schok.
ng, an Den Haag, diie tot tekst had
Hand. 19 en 10,
Ds. J. DNGE
Dg. J Ronge, Ned. Hemr. predikant
Hoogblaland, die gistermorgen door plotse
ling ontane ziekte niet kon voorgaan in den
dlienst, later op den dag naar het Homoeo-
patitiscQ Ziekenhuis te Utrecht vervoerd. De
ziekte, velke van ernstigen aard is, heeft,
naar w vernemen, een bevredigend verloop.
Het 2i echter wel geruimen trijd duren
aflvorer Ds. Range weder in de gemeente zal
terugkeren.
Ds. J. .'AMMINGA
Het>eridht in ons blad van 30 Dec., dat
Ds. JJamminga, pred. der Ohr. Geref.
Kerk te Harderwijk het beroep naar
E n s c e d had aangenomen, was onjuist.
Het fcd zijn oorsprong in het feit, dat Ds.
Tamnaga Zondag 25 Dec. jJ. van den kansel
Min d gemeente medegedeeld heeft, dat hij
geen rij moedigheid had om bij zrijn besluit
van klanken (genomen 28 Nov. jl.)
blijve en hij de gemeente van Enschedé Met
weterdat bij herhaling van beroep door de
gemede te Enschede op hem uit te brengen,
hij drizal aannemen. In een daarna gehouden
lidmanvergadering der Chr. Geref. Kerk te
Ensdde werd, naar de Stand, meldt, uit een
opgeaakt tweetal Ds. Tammnnga te Harder
wijk pnieuw aan den kerkeraad ter beroe
ping ©ongedragen.
KE HE LIJ RE PERS
Décerken in die classis Breukelten der
Gere Kerken zijn met ingang van 1 Jan.
jl. tgeteden tot de Kerkbodie-cojnlbinatie
in classis Amersfoort Dientengevolge
is h aantal redacteuren ook uitgebreid en
zal s. H. M. Matter, van Baaonbrugge
metDs. B. Holwerda, van Amersfoort,
de ibrick „Uit de Schrift" verzorgen, ter-
wijDs. J. G. Gilhuis, te Mijdrecht met
Ds. 3. A1 k e m a, em.-pred. te Apeldoorn,
die ïbriek „Zending' verzorgen zal.
1N1SCHE PROTESTANTSCHE KERK
Alfmeene Synode
I tweedie algemeene Synode der Indi-
Ds. C. J. VAN PAASSEN f
Met groot leedwezen zal in breeden
kring en vooral te Haarlem, waar hij
een zeer bekende en beminde voorganger
geweest is, ver
nomen worden,
dat heden te
Haarlem na
langdurige on
gesteldheid
overleden is
Ds. C. J. van
Paassen, em.
pred. der Ned.
Herv. Gem. al
daar. Niet al
leen iin de
Ned-erl. Herv.
Kerk, in en tot
ver buiten
Haarlem, maar
ook in den Chr. levenskring op velerlei
gebied, zal dit heengaan sterk gevoeld
worden. Door zdjn persoon, door zijn
groote begaafdheid In woord en geschrift,
had Ds. van Paassen zich een ruime
plaats in duizendier hart verworven.
Ds. v. Paassen werd 13 Januari 1861
Zaameflag (Z.) geboren en bezocht het gym
nasium te Doetinchem, waarna hij studeerde
aan de Gem. Universiteit te Amsterdam. Na
in 1891 met lof zijn doctoraal examen
hebben gedaan, werd hij datzelfde jaar can-
dddaat in Groningen, om uit een groot aantal
beroepen dat naar Langweer (Fr.) aan
nemen, waar hij 6 Dec. 1891 intrede deed. In
1894 vertrok hij naar Meppel, welke stand
plaats hij in 1901 met Haarlem verwisselde.
Ruim 34 jaar heeft Ds. v. Paassen de Haar-
lemsche gemeente gediv.id en welke mooie
beroepen ook op hem werden uitgebracht,
OA. Groningen, Rotterdam en Amsterdam,
de band met Haarlem werd niet verbroken.
Op verschillend gebied heeft ds. v. Paassen
zich bewogen. Sinds 1916 is hoi secretaris
geweest van het Prov. kerkbestuur van
Noordhoüland. Zes jaar was hdj lid van de
Algemeene Synode der Ned. Herv. Kerk en
haar vice-president gedurende twee jaar.
Verder maakte hij deel uit van de algemeene
Synodale commissie en was hij praetor
den ring Haarlem. Evenals in Meppel was
ds. v. Paassen ook in Haarlem voorzatter van
het bestuur van Ohr. scholen. Daarnaast had
hij zitting in het hoofdbestuur van de Utrecht-
9che Zendingsvereeniging alsook in dat van
het Ned. Zendelinggenootschap. Meer dan 25
jaar diende hdj de vereeniging tot verpleging
van lijders aan vallende riekten als voorzit
ter. Ook van het hoofdbestuur van de Ned.
Middernachtzenddngvereeniging maakte ds.
v. Paassen deel uit, terwijl hij voorzitter was
van de Hoarlemsehe afdeeling. Hij stichtte het
Ohr. MM. Tehuis aan den Jansweg te Haar
lem, van welk bestuur hij eveneens deel uit
maakte. Ds. v. Paassen was secr.-voorzatter
de afd. Haarlem van den Ohr. Nait.
Werkmansbond en heeftzich ook gegeven
het werk der Ohr. Oranjevereemiging.
Gedurende rijn voorzitterschap van Meer en
Bosch verkreeg deze vereenaiging vier nieuwe
gebouwen en onder zijn presidium verrezen
i Haarlem twee nieuwe Ohr. scholen.
Ds. v. Paassen die gedurende zijn verblijf,
in Haarlem meer dan 30 beroepen ontving,
mocht in zijn woonplaats waar hij na zijn
emeritaat bleef wonen. o.m. als vrucht van
rijn arbeid de Oosterkerk zien verrijzen.
J. E. D. VISSER
1 Januari 1939 is het 25 jaar geleden dat de
heer J. E. D. Visser benoemd is tot boekhou
der der diaconie van de Ned. Herv. Kerk te
Zwolle.
In de vergadering van de gewone 14 daag-
sche vergadering der Diaconie, waar ook de
Damescommissie en het dagelijksch bestuur
van het College van Collectanten aanwezig
waren, is hij door den voorzitter en het oud
ste lid gehuldigd.
De heer Visser, die jaren lang ouderling
der Zwolsche gemeente is. is ook lid van het
classicaal bestuur der Classis Zwolle en
was vele jaren lid der Synode.
GIFTEN EN LEGATEN
Prof. Dr. K. Schilder, hoogleeraar
de Theol. Sahool te Kampen, ontving
onder letters A. D. te S., een gift van f 400
voor het Suppletiefoncte van het Hospitium
van deze Theol. School.
ONDERWIJS
TECHNISCHE HOOGESCHOOL
Prof. ir. H. T. Zwiers, benoemd tot ge
woon hoogleeraar in de afdeeling der bouw
kunde om onderwijs te geven in de architec
tuur, zal Donderdag 12 Januari a.s. des n.m.
3 uur rijn ambt aanvaarden.
ONDER WIJ SBENOEMIN GEN
's-Gravenzande. School m. d. Bijbel.
Tot tijdel. onderwijzer: de heer C. F u y k-
schot, kw. m. a. Ohr. school te Zuilichem.
Leiden. Chr. Opleidingsschool. Tot kw.
m. a.: Mej. C. H. Ziens, id. Chr. school te
Valkenburg (Z.H.).
Gendt (G.). Chr. SchooL Tot onderwij
zeres: Mej. H. J. v. d. P u 11 e 1 a a r te Over-
dinkel (Gv.).
ONDERWIJSVERNIEUWING
Het devies van 1938 heeft zoowaar z*n tijd
schrift al: „Vernieuwing van opv
ding en onderwijs", een maandblad
uitgegeven door J. M u usses te Punme-
rend. Het heeft tot alg. redacteur den heer W.
Terpstra, Gen. Insp. L.O. te Utrecht, en
bij de redactieleden zien we de namen van
Dr. B. ter Haar De. van Diepenveen, Leo
R o e 1 s uit Mechelen en Ir. C. B o e k e van
Billthoven bij de medewerkers zijn de heer
G. Boïkestein, Henri Geraadlts, Dr.
M. J. Langeveld en Prof. Dr. Ph. K o h n-
s t a m m.
Het keurig uitgevoerde maandschrift geeft
om te beginnen 32 bladzijden diruks en een
serie artikelen, waarvan het aantal en de
inhoud den indruk geven, dat dit blad veel
belooft en veel geven kan. Het mist echter
elk stempel van Christelijlken aard en ziet
blijkbaar kans, het gewichtige onderwerp der
onderwijsvernieuwing aan te vatten buiten
Gods Woord om.
VAN DE HULST-PRENTEN
Bij G. F. Callenbach N.V. te Nijkerk ver
scheen een nieuwe uitgave van de bekende
i Van de Hulst-prenten.
fcatrrtóoz® Vennootschap
JACOBINE-HOLLANDIA"
V.H. MERKX BOERBOOM
(ENTRALE VERWARMING
(ok automatische stookinrichtingen de machthebbers d
NJMEGEN - TILBURG - ZWOLlE
TLEF. 22197 TEL 2579 TEL 4369
an het wereldgebeuren vertoont de Kerk
inaiar zichtbare vormen meestal slechts een
ve afspiegeling. Het aan spannende
irijpende data overvolle Jaar 1938 i
hr schijnbaar ongemoeid voorbij;
sihts werd bij oorlogsdreiging de bidstond,
t nationaal hoogtij als het Regeerimgsjubi-
Im onzer Kandngin, de dankstond opge-
irkt. Toch is de relatie tusschen wereld-
fchiedemis en kerkgeschiedenis in wezen
el sterker; zij openbaart zich echter indi-
:ct De oecumenische beweging, de oproep
geestelijke en mareele herbewapening, de
?t wijkende druk tot reorganisatie van de
?d. Herv. Kerk, de deiningen in het Geref.
ïikelijk leven, de toenemende propagamdis-
dhe kracht der R.K. Kerk, het zajn even
ovele reflecties van wat er leeft en streeft
kinderen van onzen tijd tengevolge
n het wereldgebeuren in de worsteling
n geestelijk en materieel evenwicht. In dit
iricht teekende het kerkelijk jaar 1938 zich
duidielijüoer af d'am zijn voorgangers.
Overigens -was het in kerkelijk engeren zin
vrij lustig jaar, dat met meer of minder
nmacht de vraagstukken van 1937 endosseer-
aon 1939, alls daar zijn het probleem der
bootestadskerken, dius der handhaving '/an
et geestelijk peil; het vraagstuk van den
indidateiwyvervioed dat der geestelijke VoükB-
ezomidkedid in het licht dier gezin en gezag
edreiigende factoren; de worsteling tusschen
terk en Staat in DuitscMand: de geestelijke
erzorging van schappers en zeelieden; de
reep der Kerk op het volk rand haar muren
- alles tezamen ook weer een complex van
ragen, ten nauwste samenhangende met de
chter dit allies staande hoogspanning tus-
hen Kerk en wereld, wil men tusschen het
lijk des Lichts en den vorst der duisternis.
weer is er „de sterre, die bleef stille
i" boven den stal van Bethlehem opdat
er eeuw de plek
ouden vinden en erkennen, waar dred-
fing plaats maakt voor aanbidding.
Doch ook 1938 moest eindigen met de erken
ning: het is nóg nacht.
*fed. Herv. Kerk
Nauwelijks was bet jaar 1937 afgesloten,
>f het nieuwe jaar trok de volle aandacht
raar de met spanning verwachte Buitenge-
vone Algemeene Synode van 12 Januari, die
beslissing zou brengen over het zoo ge-
vicktige vraagstuk der Reorganisatie,
leeds in haar derde zitting heeft de Synode
lie beslissing gebracht; met 10 tegen 9
temmen aanvaardde zij voorfoopig het door
_Kerkopbouw en Kerkherstel gevormde en
"[•oor een Synodale commissie nader geredi
geerde ontwerp, zoodat in Mei de provin
ciale en in Juni de classicale besturen hun
advies konden geven. Men herinnert zich
hoe inzonderheid de besluiten der laatste
werden tegemoeigerien met hoop en
Op 29 Juni viél in zooverre een besHssing,
d'att 24 classócale vergaderingen zich tegen en
20 zich vóór het ontwerp verklaarden.
Met dezen uitslag vóór zich, had de Alg
Synode, die 20 Juli geopend weid, een be
stuit vam ver strekkende beteekenis te
nemen. In haar zitting van 10 Augustus
heeft de Synode met 14 tegen 5 stemmen de
conclusie der commissie van vier aanvaard.
Deze hield in, dat het ontwerp van Januari
1938 niet werd vastgesteld, doch de zaak
der reorganisatie zou overgebracht worden
naar de Alg. Syn. Commissie, welks 15 Nov.
bijeenkwam. Zij heeft besloten, op een nodei
te bepalen daitum een samenspreking te heb
ben met de kerkelijke hoog.eeraren (dit is
eind December geschied). In de conclusie
der commissie van vier was overwogen, dat
blijkens de consideratie der 44 classic, verga
deringen wèl een meerderheid was te onder
kennen, dde een niet nader bepaalde reorga
nisatie wensohte, maar dat de meerderheid
toch het aanhangige onderwerp
pen bad.
Zoo heeft het Jaar 1938 voor de Ned. Her
vormde Kerk deze beteefcenis gehad, dat zij
op deh weg naar reorganisatie (wij zullen
hier niet -weer de ingrijpende voorstellen
herhalen, daar niemand onbekend is met de
kern van haar doel) een belangrijke schrede
vooruitgezet heeft, diooh nog niet is gena
derd tot een concreet plan, diat sterk genoeg
zou zijn, om een algemeene of ongeveer al
gemeene instemjriing te verwerven, en den
weg naar het ideaal te effenen. Breedler ge
zien, zal het jaar 1938 niet alleen voor de
Ned. Herv. Kerk, maar ook voor ons voQk,
een j aar van zeer groote beteekeniis, wor
den ingeboekt Ln de vaderlondsohe kerkge
schiedenis dier 20ste eeuw.
Al vallen de overige agendapunten der
Alg. Synode in het licht van de Reorganisa
tie-voorstenen nauwelijks op, zy waren toch
niet alle van bijkomstige beteekenns. Immers
hadden de classicale vergaderingen rich in
Juni óók uitgesproken over onderwerpen als
het examen en de bevoegdheid van Go d s -
diienstonderw ijzers; de benoeming
van kerkelijke hoogleeraren
(waartoe voortaan een gemeenschap-
pel y k advies der professoren gevraagd
wordt en één hoogüeeraar van een andere
universiteit in de commissie van voordracht
zitting krijgt)de vrouwelijke theoL
d. toe te laten tot het zg. voorstel (het
geen niet is aanvaard). Daarbij sprak de Sy
node zich z»er duidelijk uit over de bevorde
ring van Zondagsheiliging en Zon
dagsrust: evenzoo over den „onhoudiba-
toestand"' der predikantstrac te
lt en in vele kleine gemeenten; al ver
der over de verhouding tusschei. bestuur
heer der gemeenten (welke zaak
niet geforceerd mag worden en slechts na
overeenstemming der verschillende beheers
instanties voor definitieve regeling vatbaar
verklaard werd); voorts over kerkelijk op-
icht en tucht (waartoe een bemidde-
lings-instantie in het leven wordit geroepen).
Voegen we hier nog bij, diat de Synode ook
ter ta>M had voorstellen betreffende het
(niet toegestane) inzegenen van h u w e 1 ij -
belangrijke
verslagen als van den Herv. Schippersraad.
het kerkelijk archief, voorstellen inzake de
controle op de kerkelijke admiristrati
kleinere gemeenten; het rapport over de ker
kelijke hoogleerairen; en de fin. onregelma
tigheden van den vorigen quaestor-generaal,
dan is genoeg gezegd om te doen uitko
men, dat 1938 voor de Ned. Hervormde
Kerk een jaar van bewogenheid en bezin
ning is geweest, dat niet nalaten zaïl, de be
langstelling in haar aangelegenheden te ver
meerderen, het kerkelijk besef te verleven
digen en haar beteeken is in het raam van ons
volksleven te verhoogen.
Tenslotte zij nog herinnerd aan de invoe
ring van den nieurwen Psalmen- en Ge
zangenbundel in December; zoowel de
mhoud (door het verwijderen van. muf ge
worden liedieren) als de muzikale verzorging
(door het toezicht en de medewerking van
erkend deskundigen) is voorwerp van zorg
vuldige overwegingen geweest, zoodat thans
een bund'al kon aangeboden worden, die in
de geschiedenis van het Nederlondsche kerk-
Med haar plaats met eere zal kunnen bezetten.
Met den inzet van een landelyke aotie
heeft de Vereen, van Kerkvoogdijen nog een
poging gedaan, om kerkelijke bezittingen vrij
te krijgen van de D ood eh andsb e 1 as-
tin g. BMjkens de Kamerverslagen is die
poging niet geslaagd.
In de zaok-Snethlage is in zooverre
winst gehoekt, dat dieze Bolsjewistische pre
dikant na de tweede berisping, hem door de
classis 's-Hertogenbosch toegediend, beloofd
heeft, „rich voortaan streng te zullen onthou
den van eenlg optreden of eenige publicatie,
die aanstoot kan geven," De inkleeding der
belofte is nogal elastisch, gezien de bijvoe
ging, dat Dr. Snethlage zijn Kerk niet als een
absolute, doch enkel als een practis-ohe autori
teit beschouwt.
De najaai-svergaderinig der Alg. Synodale
Commissie was o.m. gewijd aan de afdoening
der Reglementswijzigingen, welke
in de classicale vergaderingen waren bespro
ken. Met uitzondering ran die in het reglement
voor de samenstelling der gemeenten, zijn
alle door de prov. kerkbesturen aangenomen
en mitsdien worden ze ingevoerd (od 15
Jan. 1939).
Wat de personalia betreft, heeft de
Ned. Herv. Kerk in 1938 24 predikanten door
den dood verloren. Wij herinneren het over
lijden ram Ds. A. M. Knottnerus te
Arnhem, Dr. P. A. Klap te Amsterdam, Ds.
D. A. van Haselen te Den Haag en Ds.
T. Kloosterman, Amsterdam als de
meest bekenden. In het afgeloopen jaar heb
ben 60 camdödaten hum doel bereikt en het
predikambt aanvaard. Met emeritaat gingen
31 predikanten, terwyl Dr. P. A.H. deBoer
(hoogleeraar te Leiden geworden), Dr. J.
Koopmans (alg. secretaris der N.C.S.V.),
Ds. G. J. Sanders (als geestelijk verzor
ger vam de stichtingen „Port Natal"' en
„Licht en Kracht" te Assen en Dr. J. A.
(rector der Hoogere Theol. Schooi
te Batavia geworden) tot een anderen staat
dies levens overgingen.
Kerkbouw of kerkrestauratie
weid voltooid te Zeist, Ede, Zutfen en Loos-
duimen, terwyl nog in tal van gemeenten
plannen aanhangig of in eerste phase van
uitvoering gekomen zyn. De restauratie van
zeer oude kerkgebouwen blyft in stijgende
mate geld vragen en een beroep doen op
„Menu menfenzorg".
In de Kerkelijke pers kwam weinig
verandering. De Ring Capelle kreeg een
rr Herv. Geref. groep.
De serie bestaat uit 9o gekleurde platen,
behandelende 2i Bijbelsche Geschiedenissen
Aan de achterzijde van elke plaat geelt de
heer W. G. v. d. Hulst een korte beschrij
ving op de hem eigen boeiende wijze.
Deze prachtige platen, die bovendien niet
duur zijn, leenen zich bij uitstek
deeling op Zondagsscholen en dagscholen.
Alle kinderen zijn met zoo'n prachtige
plaat blij te maken.
ALMANAK STUDENTENCORPS
VRIJE UNIVERSITEIT
De Almanak van het Studentencorps aan
de Vrije Universiteit onder de zinspreuk
„Nil Desperandum Deo Duce", bevat foto'
o.a. van den rector magnificus, Prof. Dr. J,
Koksma, de drie lectoren in de wis-
tuurkundige faculteit tezamen op één
bladzij; misschien omdat rij (nog) geen pro
fessor zijn.en voorts van den nieuw-
benoemden hoogleeraar Dr. J. H. Bavinok.
Deze laatste foto is tevens de beeltenis vam
den schrijver van een interessant artikel over
„Berg en zee als mystiek-religieuze groot
heden". Hiernaast kam met waardeering wor
den genoemd een instrueerend en historisch
opstel over de Fryske Akademy.
Eigenlijk zou de literatuurlijst hiermee op
houden, ware het niet, dat het jaarverslag
vam den ab-actis, in tegenstelling tot zoovele
jaarverslagen, prettig leesbaar is, ondanks de
vele feiten en gebeurtenissen, die het, ais
steeds, moet vermeiden. Uit het slot nemen
we enkele zinsneden over: „De schoonheid
vam den tijd moet worden gezien in beginse
len, neigingen, levenshoudingen; en ondanks
alles wordt die, ook in ons studentenleven
gewekt en gewerkt.
„De weegschaal mag voor die beide niet
worden opgehouden om dan te geraken tot
een pessimistische levenskijk. Want tot een
optimistische levenskijk kan het langs dien
weg voor een christen niet komen in een
wereld, waarin de kerk wordt verdrukt,
mensen elkaar vereten, het recht wordt ver
trapt en de waarheid door de leugen over
schreeuwd.
„Liever dam verstrikt te blijven in de
vraag, of wij het leven pessimistisch of opti
mistisch beschouwen mogen in zulk een
reld, moeten wij de belijdenis doen horen,
dot het gelóóf de wereld overwint".
Uit dit citaat blijkt reeds, dat de vorige
ab-actis de zgn. nieuwe spelling hanteert.
Voor het woord Senaat maakt hij een uit
zondering. Hierbij wordt de n immers uit
drukkelijk toegevoegd, zoo het in de spelling
De Vries en Te Winkel pas geeft aan het
lidwoord. Blijkbaar is de Senaat een „kenne
lijk mannelijke zelfstandigheid'"
moet hieruit tevens worden afgeleid,
voor dames-corpsleden in den Senaat geen
plaats is? Ook het verslag aangaande de
sociëteit is belangwekkend
_De poëzie staat, behalve wellicht het gees
tige „Groenenhed" en de versjes vam H., niet
op al te hoog peil. De producten vam eenen
Willem, Anderman konden beter zijn
weerdw
Als steeds zijn de varia voor inwendig ge
bruik. De laatste advertentie is wederom
mdef feilloos. De kleur vam dien omslag is dit
maal van fraai groene kleur.
UIT DE TIJDSCHRIFTEN
De Hoofdakte, maandblad voor hen,
die voor de hoofldacte ebudieeren, heeft een
geheel, 142 bladz. tellend nummer geiwijd
earn hét Hoofdacte-exaimen vam 1938. Vam
allerlei kanten wordt het verloop vam dit
examen door ter zake kundigen bekeken.
Niet minder dam 19 artikelen bevat dit num
mer. De heer A. P. Voor en, Insp. L.O. te
Amsterdam, wijiSt er im een inleidend artikel
op, vam hoe groot nut het bijhouden" vam dit
tijdbchriiflt is:
„Alle examenvakken warden daarin dtoor
de meeetbevoegden geregeld behandeld. De
studeerende kam er de werkelijke praktijk
vam het examen uit leeren, die uit een vaag
wettelijk programma nooit duidelijk kam
worden. Op iedere bladzijde stelt het proble
men aan de orde, die anders zijn aandacht
wellicht zouden ontgaan. Hij vindt er allerlei
nuttige wenken, die hem vóór en op den
examendag vam nut kunnen zyn.
„Daarom kam ik dit tijdschrift als betrouw
baren gids op den weg naar het hoofdakte-
examen im de aandacht der oamdadaten aan
bevelen."
Het 3e nummer vam het Intern. Tijd
schrift voor Chr. Opvoeding bevat
artikelen vam Prof. Dr. J. Waterink, M.
Fok kern a (Chicago), en CarL Andre-
sen (Zweden), resp. over de opvoeding en
het gezinsleven, de Chr. school in Amerika
en Goede Vrijdag en Pasohen (in verband
met de ,Ohr. opvoeding). Deze artikelen zijn
bovendien vertaald in het Framsch, Duitsoh
en Engelsch. Men kam dit uitnemende tijd-,
schrift aanvragen bij den secretaris dier Re
dactie, den heer W. Uittenbogaard,
Colenhramderseftr. 9 te Arnhem.
T- In het Geref. TheoL Tijdschrift
geeft Dr. F. L. Bos een geschiedkundig
artikel over de Afscheiding in het Land vam
Axel, welke reeds 12 jaren vóór die ram 1934
heeft plaats gehad. Dr. C. J. Goslinga
verzet zich tegen de opvatting vam Ds. Tom,
die de stelling heeft opgeworpen, dat Jezus
gedurende de 40 diagen tusschen Zijn opstan
ding f Hemelvaart in den hemel verblijf
heeft gehouden.
Examens
Metaalarbeid. Amsterdam. Ver. voor
Handenarbeid. Gesl. de heenen J. J. Bouman,
Dordrooht; A._S. P. Brouwer, Den Haag; J. a.
D. G. Kloostei
d. Bult, Den Dolder;
Goes; a. J. Metzel&ar, Ubnecht; H. J. Nooi
- Den Haag; U P. Pieterse. Kattendijke; P.
rman en C. v. Waart, Den Haag; F. P
Wallin, Enschedé.
Opticien. Amsterdam. Dipl. toegekend aan
A. Teune, Santpoort; H. Tieman en J N
Tleman, Oostvoorne; H. P. Eyck, Eindhoven-'
i ken dal, Apeldoorn; H. Kaasschieter!
D. J. H. J
•wtJk; J. A. Slager. Amersfoort; J. Smits!
T "lman, Eindhov-
srdaim; C. J. Wen
Heilgymnastiek en Mai
heor. ex. Ned. Gen. voor
Massage. Gesl.: de dames
lage.
Heilgymnastiek
IA E. A M. Guss
Ch. G
Geen groote
verwachtingen
voor het nieuwe jaar
Nieuwjaarsrede van
Gottfried H. Crone
AMSTERDAM, 2 Jan. De voorzitter van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken,
de heer Gottfried H. Crone, heeft in zijn
Nieuwjaarsrede weinig optimistische klan
ken doen hooren. Hij zeide o.a., dat de eco
nomische vooruitzichten bij de intrede van
1939 tenminste even onzeker waren, als bij
het begin van 1938. Wat ons eigen land be
treft, kenmerkte een groot deel van het
afgeloopen jaar zioh door een voortschrij
dende vermindering der bedrijvigheid. Do
depressie-actoren verflauwden echter in do
tweede helft van het jaar en er begonnen
zich toen weer eenige aanwijzingen van een
kentering ten goede voor te doen.
Wij kunnen het nieuwe jaar dan ook niet
met groote verwachtingen aanvangen. Maar
onze volkskracht ie ongesohokt en het bo-
dritfsleven im tal van opzichten voortreffe
lijk ingericht. Nederland mag zioh gelukkig
miiaen in het bezit van een regeering, óie
naar nationale saamhoorigheid streeft en
tegenover het buitenland geituigeni6 aflegt
«ener onverzwakte zelfstandigheidspolitiek.
Gezamenlijk arbeidend op den grondslag
van deze waarlijk nationale beginselen,
kunnen wij de toekomst met vertrouwen te
gemoet gaan, al zullen teleurstellingen ons
niet beepaard blijven.
Wij moeten naar een reconstructie van
onze volkshuishouding streven op een kos-
tenbasis die weer nieuwe bestaansmogelijk
heden biedt. Voorloopig is de geest van het
Britsch-Amerikaansche handelsverdrag bij
ons nog niet doorgedrongen.
De winstmogelijkheden zijn in 1937 groo-
ter geweest dan in het atgeloopen jaar. De
behoefte van het bedrijfsleven aan nieuw
kapitaal bleef bescheiden. De uitbreiding
uer defensiemaatregelen werd meer en meer
een factor van beteekienis voor de werkver
ruiming. Voor verschillende bedrijven was
de toestand niet onbevredigend, b.v. noemt
spr. de scheepsbouw, hoogovens, machine
fabrieken e.a. Twente en Tilburg staan er
niet slecht voor.
De goudvoorraad van de Nederlandscho
Bank bedraagt 1.461 millioen. Nederland
beschikt over zeer aanzienlijke kapitaal-
reserves.
Naar mijn meening aldus de heer
Crone zijn wij echter bezig in te teren
en hiertegen dienen maatregelen genomen
te wordetL
De inhoud der in de vaari zijnde zeesche
pen was grooter dan in het vorige jaar,
maar de geoamenJijke inklaring in onze
havens ging achteruit.
De waarde van de omzetten in het win
kelibedirijf vielen ten gunste van 1938 uit
vergeleken bij 1937.
De directe belastingen brachten 12 mil
lioen meer op dan in 1937: ook de overige
middelen toonden een stijging.
Eind November waren 347.150 werkloozen
Ingeechreven, d.L 39.861 minder dan in
November 1937.
Uitvoerig behandelde spr. in- en uitvoer
in Nederland en Ned. Indië. Betreffende
Suriname merkte spr. op, dat het geëindig
de jaar aanleiding gaf om de toekomst
van Suriname met iets meer hoop tegemoet
te zien.
De economische toestand in Europa was
opnieuw bevredigend.
Stijgend sigarenverbruik
in Nederland
C. F. E. JL Kalimi1
Nievelt, Overveen; A. M. Weedi. J*
Weel, Heemstede; de heeren H. A. J. H. Bodcn-
- - f. Ch. G. Hablch en Ch. E. Holleman. den
ig; W. M. Bokma. Voorburg; A. v d Graaf
Schiedam; J. J. C. Rjjven. Venlo; L. P. Isings en
mjM 6. Afgew. 8
i der Laan, Rotterdam. Here
BINNENLAND
Kerkbod"e voor
regeling betreffende predikanten me* bui-(Eeniren tijd heeft bestaan'het orgaan van
tenlandsche dhenstjaren; het probleem der het Reorganisatie-Comité 1938 dat nu nog af
grootestadskerken en de samenwerking van en toe verschijnt als Reorg. Comité 1939
MEER DAN EEN EEUW
Mevr de Wed. J. van Ankum geb.
Mrunk te Ede heeft onder groote belang
stelling heden haar 102en verjaardag mogen
'tieren. Zij verkeert nog steeds in goeden
welstand. Zij is weliswaar doof en bedlege-
ng, maar haar geest is helder en zij kan
nog altijd zonder bril lezen.
Dat het Nederlandsche volk het rooken
&g niet verleert, moge blijken uit het
feit, dat in 1938 het rooken van sigaren
n ons land toenam met ca 50 millioen
'tuks tot 1550 millioen ter waarde van
ca. f 65 millioen (v.j. 63,2 millioen), waar
mede het hoogst bereikte cijfer, n.l. f 64,8
millioen in 1934 is overtroffen.
Mr. B. Colenbrander, secretaris van het
Vei bond van Sigarenfabrikanten in Neder
land heeft enkele interessante gegevens vee
zameld over hit sigaren verbruik in Ne
derland.
Sinds 1930 is de consumptie gestegen met
13J/^ pCL doch de totale waarde gedaald
met 31 pCt. De prijsdaling is niet verkre
gen door kwaliteitsvermindering, maar
vooral door kostenbesparende arbeids-
methode.
Den laatsten tijd is een verschuiving
naar te nemen ten gunste van het kleinere
goedJkoopere product, dat belast is met 17i/2
pCt.. Wat de ontwikkeling vain het ver
bruik van de ondersaheiden tabaksfabrika
ten aangaat, blijkt uit de cijfers: 1. eeu
aanhoudende achteruitgang van het rookta-
bdksvorbruik, en 2 een veel snellere voor
uitgang van de sigaret boven de sigaar.
Export eenigszins stijgend
Evenals vorige jaren hield ook in 1938
een 6tijging van den export van sigaren
naar hoeveelheid en waarde aan; zij hol
don °°k in veel geringer mate dan van
1936 en 1937.
was ^et exportverloop dus:
«o 15.202.000 stuks; waarde 749.398
4. stuks; waarde 965.753
IJ8 -1.500.000 stuks; waarde 1.000 000
Ondanks de velerlei moeiten der onder
nemingen, vormen hooge tariefmuren en
accijnzen, tot in onze eigen overzeesche ge-
Haar. bl?dsaeel«n. <*n ernstige belemmering voor
een uitvoer van boteekenis.
Voor wat de invoer betreft is er een da
ting waar te nemen, zoowel naar hosve©,-
neid als naar waarde.
MMB stuks' waarde 77.663
1938 02c.000 stuks; waarde 62.5U3
Vastgesteld kon worden dat do werkhXN-
heid in de tabaksnijverheid in net algcm^n
einde October 1936 voortdurend vermindert.
uver het algemeen waren de financieel»
uitkomsten, aldus Mr. Colenbrander, onb-
vredigend. De kostprijs st^g en de gemid
delde opbrengst verbeterde niet Vooral h.
.l'?® en n,,ddenbedrijf hadden een rwaren
strijd te voeren. De onderscheidene orde-
ningspogingen leverden geen resultaat on.
(V)k de distributie bleef ongeordend. AH, j
gAlefrin0t^aTldeI WBrd in ic,? bc!,'ro haucïi
ln het algemeen was 193*- ongunstig Al-
Jren dan wanneer een betere verhoudi..,
intreedt tusschen opbrengst- en knstpeil k«a
weer op een loonend bedrijf staat worden
gemaakt
0*