Fa JJ.v.d. BLIJ AL ONZE DAGEN GEPLUKTE AREN HAV BANK (levensverzekering) en NIEUWE H A V BANK ««n, zü'len ZATEBDAG 24 GEMBER, je li se Ie ii dag rsloli SCHAATSEN J.NCOITGEDAGT ZONEN-YLST De uitgang van 1938 Nieuwe Leidsche Courant NIEUWE LEIDSCHE COURANT VRIJDAG 23 DECEMBER 1938 Alle familie-advertenties opgegeven aan de Nieuwe Leidsche Courant worden zonder prljsverhooging opgenomen in De Rotterdammer, Dordtsch Dagblad, Nieuwe Haagtcha Courant, Nieuxoe Leidsche Courant, Nieuwe Vtrechtsche Courant. Op deze wijze bereikt men het grootste deel van het Christelijk publiek in Nederland. RIET VAN ULDEN Den Haag, 2e Kerstdag 1938. Rubensstraat 27 Renswoudelaan 85 Geen ontvangdag RIEK RIERINK. Hillegersberg. Kerstmis 193: Gr. Ad. v. Nassaustr. 2. Berglaan 81. Inplaats van kaarten: Verloofd: SUZE KOK COR. v. EIJMEREN Rotterdam, Kerstmis 1938. Geervlietstraat 28. Burg. Hoffmanplein 24. Geen ontvangdag. De Heer en Mevrouw GEELKERKEN—BRUSSE geven met groote blijdschap kennis van de geboorte van hun JOHANNES GERARDUS. Leiden, Zoeterwoudschesingel 44 Tijdelijk adres: Amsterdam, Museumolein 13. Met groote droefheid ge ven wij kennis, dat heden plotseling is overleden in zijn Heer en Heiland, on ze geliefde Man, Vader, Behuwd- en Grootvader LAMBERTUS VAN WIJK in den ouderdom van 76 Uit aller naam: P. VAN WIJK— van den Bosch Den Haag, 22 Dec. 1938 Heeniskerckstraat 43 Geen bezoek Geen bloemen De teraardebestelling zal plaats hebben Maandag 26 December a s. te 12.30 uur, op de Begraafplaats „Nieuw Evkenduynen". Vertrek van het sterfhuis te 12 uur. Voor de vele blijken van mede leven ontvangen bij het overlij den van onze geliefde Dochter, Zuster, Behuwdzuster en Tante MARIA VAN DER WAL betuigen wij onzen hartelijken Uit aller naam, Wed. H. VAN DER WAL- Oosterhout Leiderdorp, 23 Dec. 1938. Heden overleed in haar Heer en Heiland onze ge liefde Zuster en Tante, Mej. ADRIAANTJE PELGROM1— Van der Waal Weduwe van P. A. Pelgroira, in den ouderdom van ruim S6 jaren. P. v. d. WAAL. T. v. d. WAAL—v. Ree. Rotterdam, 23 Dec. 1938. Katendr. Lagedijk 475. Geen bezoek De teraardebestelling zal plaats vinden Dinsdag a.s. op de begraalplaats Cliarlois. Vertrek van den Katendr. I^igedijk 475 te 12.30 uur. Zond U reeds een Kerstgave naar de „FRIESCHE HEIDE' Voor den arbeid in „Noord Jeruël" is Uw hulp nog dringend noodig. Ook kleeding is harte lijk welkom. Vele zijn hier de gezinnen, waar kleeding en dekking onvoldoende is, vooral met de strenge vorst. Indien U kunt zend dan s.v.p. Uw bijdrage nog heden. Voor goederen, zen ding tot station Drachten. Houtigehage. H. HOFSTRA, Evangelist. Girono. 161972. De Kerkeraad der Ger. Kerk te Nijmegen zoekt een Theol. Cand. als Hulpprediker in 't bijzonder voor den arbeid onder de Mili tairen. Brieven vóór 1 Jan. 1939 aan JOH. W. MAAS, Mozartstr. 2. Nijmegen. FLINK WERKMEISJE (dagmeisje) beslist zelfstandij kunn. werken. Aanm. 's avonds na 8 uur. Opl. v. dipl. A met grat. mond. uitspr. les. Les afz. vakken. GraL. inl. ond. No. 23271 bur. De Rotterdammer, Goudsche Singel 105, Rotterdam. J ylttS J IH HtRfS* WINTI"' Uw drogist verkoopt thans ook RODONT - doodelijk doodelijk voor rat en muis, doch ongevaarlijk voor huis dieren en pluimvee. Per doos 40 et Haarl.straat 11 Wij brengen op ge bied van HEEREN- HOEDEN t laatste LIBERTAS DRUKWERK VOOR HANDEL EN INDUSTRIE GOUDSCHE SINGEL 105 TELEFOON 22490 (4 Lijnen) ROTTERDAM Het nieuwe jaar nadert en daarmede de tijd, dat U een nieuw Dagboek noodig hebt. Hiep hebt U een rijke keuze Bijbelsch Dagboekje Dr J. C. RULLMANN Prijs gebonden 90 ct. Bijbelsch Dagboek Ds J. J. KNAP Czn. 4e druk Prijs gebonden 1.90 OE LENDENEN OMGORL Bijbelsch Dagboek Ds J. J. KNAP Czn. 5e druk Prijs gebonden 5.90 /ËRBORGEN SGHATTEL Bijbelsch Dagboek Dr B. WIELENGA Prijs gebonden 2.90 In elkm Boekhandel J. H. KOK N.V. Kampen Op het Kerstfeest Kunt U zich, juist op 't Kerstfeest, passender geschenk dan een com pleten bijbel denken? Vooral als Uw keus valt op zoo'n mooie, sterke en soliede Prijzen 2.15 tot 10.— LEGER DES HEILS (WILLIAM BOOTH) lsten KERSTDAG v.m. 6 uur: Plechtige wijdingsdienst. Leeken- spel: „De Boodschap der Sterren". 3 uur n.m.: Muziek en Zang, Kerstdemonstratie. Beide samenkomsten in de Gehoorzaal. Om 10 uur in de zaal Hooigracht 30: Inzegening van Soldaten. Verwarmde zaal met verlichte Kerstboom. Leider: Majoor Gorter De Kantoren dep brand-, inbraak-, glas- en autoverzekering) te SCHIEDAM in verband met de Kerkdagen, VERKOOP UITSLUITEND AAN WEDERVERKOOPERS IN PLAATSEN WAAR WU VERTEGENWOORDIGD ZIJN WANDGEDIERTE FIRMA LIEVE Co. VLAARDINGEN KORTE DIJK Zuiveraar van ÏKtjks- telefoon 108 en 'Qemeente Qeboüwen Postbus 55 WEEKEIND RETOURS Met KERSTMIS geldig van Vrijdag 23 t/m. Dinsdag 27 Dec. Met NIEUWJAAR geldig van Vrijdag 30 t/m. Maandag 2 Jan. Retour LEIDEN—HAARLEM Volw. 0.90, Kind 0.60 Retour LEIDEN—AMSTERDAM.. Volw. 1.25, Kind 0.90 Retour LEIDEN—DEN HAAG Volw. 0.65, Kind 0.45 N0ORD-ZUID-H0LL. TRAMWEG MAAT"- N.V. BIJ LIBERTAS VERKRIJGBAAR: DE ELZENBERM door G. v. d. BEEK 224 bladz., gebonden in rood linnen band met gouddruktitel 1.75 Een zeer mooi boek, «lat de verhoudingen op het platteland zoo goed beschrijft. Een boek, dat ongekende belangstelling wekt door de werkelijkheidszin, die ons van iedere bladzijde tegenstraalt. Gijs en Stijn, de man en de vrouw uit het arbeiders gezin. Jan Donkerstal en Lindert, de beide „boeren"-werkgevers, worden zoo fijn geteekend, dat we met hart en ziel „meeleven". Dit boek is naar inhoud en naar uitvoering een sieraad voor de boekenkast. Zie de talrijke recensies in andere bladen. BONTE PARADE door LEO LENS Een greep gevarieerde roffels „geknipt" om voor te dragen, 132 pag. in fijn gedrukt omslag 1.25 Ieder kent de roffelrijmen van Leo Lens, sprankelend van geest en vol van innige teerheid. Deze keur van uitgezochte roffel- rijmen, met zorg in één boek gebundeld, is met blijdschap ontvangen. Velen, die het „voordragen" van roffelrijmen betrach ten, vinden in dit boek een uitgebreide schat, terwijl iedere •Teugdvereeniging of reciteerclub deze verzameling natuurlijk in de bibliotheek wenscht. DRUKKERIJ LIBERTAS - UITGEVERIJ - ROTTERDAM BESTELBILJET Ondergeteekende wensefht te ontvangen: Ex. DE ELZENBERM door G. R. v. d. BEEK 224 bladz. gebonden 1.75 Ex. BONTE PARADE door LEO LENS 132 bladz., in fijn omslag 1.25 NAAM: ADRES: PLAATS: DE ROTTERDAMSCHE GEMEENTEBEGROOTING De algemeene beschouwingen geëindigd ROTTERDAM, 23 Dec. De zwaarste on dikste moot van de begrootingskabeljauw heeft de Gemeenteraad van Rotterdam thans verwerkt. De algemeene beschouwin gen, die Donderdagmiddag, een week ge leden, zijn begonnen, konden gisternamid dag worden afgesloten. De belangrijkste discussies van meer principieelen en tevens practischen aard zijn gevoerd door den anti-revolutionairen fractieleider Mr. T. de Jong eener- en de beide leidende figuren in het sociaal-demo cratische college van B. en W„ de heeren Brautigam en De Zeeuw anderzijds Een der meest op den voorgrond komende zaken was daarbij, dat Mr. T. de Jong de roode wethouders eens ter dege aan den tand heeft gevoeld. De vorige (rechtsche> wethouders, die de bezuinigingsnoodzaak loyaal hadden aanvaard en met moed en verantwoordelijkheidsbesef in daden om gezet. waren door de sociaal-democraten den volke voorgesteld als degenen die slechts wisten te breken en niet te bouwen Zij, de sociaal-democraten, zouden, als men hèn op het kussen bracht, laten zien wat „welvaartspolitiek" was. Mr. de Jong wil"', nu eens weten of de heeren in de ten einde spoedende vierjarige periode iets geleerd hadden. Immers hebben zij eenvoudig op het door het rechtsche college gelegde fun dament moeten voortbouwen. De feiten hebben hen er eenvoudig toe gedwongen. En als ze hetzèlf niet wilden erkennen heeft de Regeering in Den Haag het her. wel aan het verstand gebracht. Wat de anti-revolutionaire woordvoerder nu wilde weten is of de heeren hierdoor voldoende van mentaliteit veranrlerd waren orr het mogelijk te maken dat er na d> verkiezingen van 2939 een meer normaal college gevormd wordt: een college op evenredige, op breede basis, dat een weer spiegeling geeft van de samenstelling van de burgerij. De sociaal-democratische heeren hebben op deze vraag slechts ontwijkend geant- woerd. Zij hebben ook geweigerd antwoord te geven op de vraag van den leider de. liberale fractie, mr. D u t i 1 h of hun hou ding. die in wezen niet anders was dan voortzetting van het rechtsche bestuur cloor innerliiken aandrang of alleen dom dv. eng van buiten was bepaald. Ook hierop kAurn natuurlijk geen antwoord. De heeren •'Lier; het voor hun politieke propag.ina - noodig. dat zij de feiten ontkennen en dai zij datgene, dat het resultaat is geweest van persoonlijke toewijding van hun wethouders (die door de sprekers var. rechts werden geprezen), van Den Haag uit geleide financicele maatregelen en wei willende medewerking van de oppositie, oi het credit van hun partij stellen, hetgeen ten eenemale misleidend is, gezien de recenfe sociaal-democratische narfij-tartiek die in het kort dezen gang heeft gehad: 1. de vlucht uit de verantwoordelijkheid en het aan de minderheid overlaten om de stad te besturen: 2. het ophitsen van de kiezers tegen wal zii noemden de „brekers" en 3. het gedwongen zijn om de lijn van Rechts door te trekken. Zij trachten nu de legende te vormen, dat Rechts de verant- De uitspraak in de Ossche zaak De Centrale Raad van Beroep te Utrecht heeft, zooals wij reeds in het kort gemeld hebben, uitspraak gedaan in de geruchtmakende zaken van de leden der brigade Oss van de Mare chaussee, die in beroep waren gekomen van de uitspraak van het Ambtenaren gerecht te Den Haag, waarbij zij niet ontvankelijk waren verklaard in hun eisch tegen den Minister van Justitie en tegen den Inspecteur der Marechaussees betreffende het ontnemen van hun op sporingsbevoegdheid en hun overplaat sing. De President van deai Centralen Raad van Beroep, Mr Dr E. J. Beumer, las de uitspraak met de overwegingen voor. Eerst werd uitspraak gedaan in de zaak van den wachtmeester Rottel tegen den Mi nister van Justitie. De Centrale Raad van Beroep, gelet op de bepaling in artikel 13 van het Militaire Amb tenaren-reglement. en de artikelen 1, 141, 154. 155. 158 en 163 van het Wetboek /an Strafrecht, ging na of ae Minister van Jus- gehandeld had in strijd met een dezer bepalingen. Overwegende, dat de Minister de hem ver leende bevoegdheid niet heeft gebruikt voor een ander doel, dan waartoe hem deze be voegdheid was gegeven, daar hij benenking had tegen de wijze waarop de opsporingsbe voegdheid van de leden der brigade Oss der marechaussee werd gebruikt en hij bij zijn oordeel daaromtrent steunde op de feiten en omstandigheden, welke door hem bij contra memorie zijn meegedeeld: dat niets is meegedeeld van de zijde van eisclier, waaruit zou zijn gebleken, dat de feiten en omstandigheden aan den Minister niet hebben voorgestaan bij zijn beslissing, zooals door hem is meegedeeld; waaruit geconcludeerd wordt, oat de Mi nister zich niet door een onredelijk of onoir- baar motief heeft laten leiden; wordt uitdrukkelijk in hd midden gelaten of de door den Minister meegedeelde feiten en omstandigheden in overeenstemming met de werkelijkheid zijn; aannemenoe, dat de Minister zich slechts heeft laten leiden, door de overweging, dat de mentaliteit van de leden der brigade slechts kon worden verbeterd, wanneer hun de opsporingsbevoegdheid werd ontnomen; verklaart, rechtdoende in naam der Ko ningin. den eischer onontvankelijk in zijn eisch, en bevestigt de uitspraak van het Ambtenarengerecht in Den Haag. In alle andere zaken der Marechaussee tegen den Minister betreffende de ontne ming der opsporingsbevoegdheid werd de zelfde uitspraak gedaan. Voorts werd uitspraak gedaan in de zaken der marechaussee tegen den Inspecteur der Marechaussee. Ook hierin werd aangenomen dat de Inspecteur zijn bevoegdheid niet had gebruikt tot een ander doel dan waartoe deze hem was verleend, waarom de Centrale Raad oordeelde, dat deze uitspraak niet moest worden nietig verklaard, doch moet worden bevestigd. woordelijkheid geschuwd heeft Men zou dit een armzalig resultaat var. vier jaren kunnen noemen. Wenschen inzake lichamelijke opvoeding Grepen uit het rapport van het Rijkscollege Nijverheidsscholen geheel verstoken van gymnastiek Tegenover andere landen maken wij een zeer pooveren indruk Kort geleden hebben we in een drietal ar tikelen uiteengezet het nut en de noodzake lijkheid van een goede lichamelijke opvoe ding voor onze heele vaderlandsche jeugd, daarbij zoo nu en dan verwijzende naar het rapport van het Rijkscollege voor de Licha melijke Opvoeding. Thans willen we nog in groote lijnen dit rapport: „De School en de lichamelijke opvoeding" weergeven. Zooals de titel reeds zegt, wordt hierin uitsluitend gesproken over de lichamelijke opvoeding op de scholen en wordt het vraagstuk der z.g. schoolvrije jeugd buiten beschouwing gela ten. Daarvoor geldt dan ook niet, wat men hier besproken vindt. In het rapport wordt eerst gesproken over de paedagogische en de hygiënische beteeke- nis van een goede lichamelijke opvoeding. Daarover kunnen we thans wel zwijgen: dit punt is reeds eerder voldoende belicht. Slechts deze opmerking nemen we over: „De Overheid dwingt door haar leerplicht de kin deren tot het bezoek van de school; de ouders kunnen daarom van de Overheid ver gen, dat zij er voor zorg draagt, dat de lichamelijke nadeelen, door dezen plicht ver oorzaakt, ook weer worden weggenomen. In de wet is de grondslag aanwezig". De lagere school De geschiedenis leert, dat er altijd maar heel weinig waarde gehecht is aan de licha melijke verzorging van het kind op school. Zij, die hiervoor hel pleidooi voerden, heb ben altijd te weinig steun gekregen, om suc ces te kunnen boeken. Thans is er wat meer bela'-fstellin" hoewel nog niet genoeg, doch. de desbetreffende minister heeft een lange lijst met onvervulde wenschen. waarop dan de wensch inzake lichamelijke opvoeding heelemaal onderaan staatHet rapport toont op goede gronden de noodzakelijkheid var. lichamelijke opvoeding aan en er wordt op gewezen, dat vele onderwijsautoriteiten hun waardeering hebben uitgesproken. Maar, zoo schrijft een inspecteur, „ge meente- en schoolbesturen en ook zeer veel onderwijzers achten dit onderwijs overbodig. Waar het vak op 'en rooster voorkomt, tnonl de zeer karig toegemeten tijd reeds voldoende aan, hoe gering de waarde geschat wordt. Om een nietige Wat daarvan de gevolgen zijn, toonen de volgende cijfers, die wel een zeer schril licht op deze materie doen vallen. Het totaal aan tal leerlingen bedroeg op 1 Jan. 1936 ruim 1.232.000. Bij het openbaar lager onderwijs zijn 140.000, bij het bijzonder lager onderwijs 360.000 kinderen, totaal dus ruim 40 procent, die verstoken zijn van eenige vorm van lichamelijke oefening. Men schuift het nu we! op de kosten, doch het Rijkscollege is van oordeel, dat op zeer vele scholen door middel van het bestaande speelterrein of een vrijstaand lokaal, de mogelijkheid geschapen is, om met zeer geringe kosten de meest noodzakelijke maatregelen te nemen. Er zijn heusch geen dure zalen noodig! Wil de lichamelijke oefening tot haar recht komen, dan moet zij een dagelijks terugkee- rend deel van den rooster uitmaken. In de conclusies wordt in dit verband een mini mum van drie uren per week genoemd. Middelbaar Onderwijs Het beste is het nog gesteld met het Mid delbaar onderwijs hoewel ook hier nog niet alles botertje tot den boom is. Doch men kan wel zeggen, dat in ieder geval vrij algemeen op de middelbare scholen tijd is uitgetrok ken voor de lichamelijke oefening. Alleen zou er wat méér tijd voor moeten komen, die tijd zou wat beter verdeeld moeten wor den en men zou iets minder den nadruk moe ten leggen op de sport in plaats van oefe ningen. Wenschen van het College zijn in dit verband ook nog voldoende terreinen want daar mankeert nog al veel aan en behoor lijk toezicht door Inspecteurs. Nijverheidsonderwijs Het allerslechtste is het wel gesteld met het Nijverheidsonderwijs. Men schijnt te meenen, dat op Nijverheidsscholen, in welke vorm ook, onderwijs in de lichamelijke op voeding een absoluut overbodige luxe is. Dat blijkt wel uit het feit, dat er in 1936 ruim 700 van die scholen waren, met totaal 131.500 leerlingen en dat niet één van die leerlingen ook maar vijf minuten per jaar gymnastiek les krijgt. Men meent dan, dat opzettelijke lichamelijke oefeningen voor jongelui, die bij hun onderwijs veel lichamelijke in spanning hebben, heelemaal niet noodig is. Doch niets is minder waar. Uit het feit. dat voor een beroep een bepaalde hoeveelheid lichamelijke arbeid noodig is, behoeft geenen deele te volgen, dat een harmonische lichaamsontwikkeling ver kregen wordt. En daar wringt nu de schoen: eenzijdige lichamelijke inspan ning is vaak nog meer funest dan heele maal geen lichamelijke inspanning! Hier zijn corrigecrende oefeningen noodzake lijk. Op de Nijverheidsscholen is het noo dig, dat in de lagere klassen vijf, in de hoogere klassen vier uur per week wordt uitgetrokken voor gymnastiek. Vervolgens wordt in het rapport een uit voerige beschouwing gewijd aan de opleiding leerkrachten voor het ondei*wijs in de lichamelijke opvoeding. Zooals we zelf reeds eerder schreven, is het op het oogenblik zoo, dat alleen de vakleeraren in staat zijn om behoorlijk les te geven. Wat de gewone on derwijzer van deze dingen leert op de kweek school, is ten eenenmale onvoldoende. In het rapport worden middelen en wegen genoemd ;ot verbetering van dezen toestand te ge- Hoe het in het buitenland is Tenslotte nemen we uit het rapport over enkele van de uitvoerige gegevens over het onderwijs in de lichamelijke opvoeding, zoo als dat in het buitenland is. We bepalen ons daarbij tot enkele landen in Europa. BELGIE: Op de lagere scholen is een dagelijksch lesuur uitgetrokken, op de mid delbare scholen drie uur per week. BULGARIJE: Drie uren per week ver plicht voor alie scholen. DENEMARKEN: Reeds sinds 1828 voor alle scholen voorgeschreven. Thans op de lagere scholen een half uur per dag, op de middelbare vier uur per week. Medisch toe zicht gedurende de schoolperiode. DUITSCHLAND: Verplichting voor alle scholen. ENGELAND: Op alle lagere scholen vanaf de eerste klas, dagelijks of driemaal per week. Op de middelbare scholen eveneens driemaal per week. FINLAND: Voor alle scholen verplicht. Lagere'scholen twee uur per week, middel bare drie uur per week. FRANKRIJK: Een wetsontwerp is aan hangig, hetwelk de lichamelijke oefening verplicht stelt tot het 18e jaar en tevens een verplichte militaire vooropleiding regelt vanaf het 18e jaar tot de inlijving in het leger. HONGARIJE: Zoowel voor de schooljeugd als voor de schoolvrije jeugd lichamelijke J oefening verplichtend tot het 21ste jaar. j ITALIË: Verplichting voor alle lagere en middelbare scholen. ZWITSERLAND: Twee uren per week I verplicht. Aan deze lijst behoeven we geen woord toe te voegen. Men ziet: we zijn in Holland op dit gebied niet bepaald bijNeder land aan de lijst toevoegende zouden we kunnen schrijven: NEDERLAND: De noodzakelijkheid van lichamelijke oefening wordt niet ingezien. Veertig procent vam de schooljeugd krijgt NOOIT gymnastiek UIT DF A R PARTIJ De A.-R. kiesvereeniging „Nederland en Oranje" te Bolnes vergaderde in de Lhr. school onder leiding van den heer G. J. Hey.j Spreker was de heer A. van Vliet van Slik kerveer, wethouder der gemeente Ridderkerk, die het onderwerp: „Gemeentepolitiekin leidde. Na eerst een historisch overzicht te hebben gegeven van de gemeente en hel be stuur daarvan, volgens ons staatsbestel, bepaalde hij zich daarna tot de gemeente politiek van Ridderkerk der laatste drie jaren. Na nog gewezen te hebben op de a.s. verkie zingen, volgde een bijzonder aangename be spreking. De vergadering was goed bezocht. Ondergeteekende verzoekt de Administratie van den hierna te noemen nieuwen lezer wel te willen inschrijven j per kwartaal voor minstens één jaar. De nieuwe lezer wil per week betalen en gratis ontvangen al de nummers tot 1 Januari a.s. Ondergeteekende heeft dus recht op de mooie zilveren Theelepe Aanbrenger: Woonplaats: Nieuwe abonné: Naam: Woonplaats: Adres: Dit formulier op te zenden aan de Administratie van de N. T.eidschil Courant. Doorhalen wat niet verlangd wordt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 4