PUROL
DINSDAG 20 DECEMBER 1938
TWEEDE BLAD PAG. e
NATUURSCHOON SPAREN
Ons land heeft een overvloed van natuur
schoon; van ouds bekend of in later jaren
Drente, Tessel en Twente b.v. in de be
langstelling betrokken. Alleen maar, de
overvloed is wat ongelijk verdeeld. Waar do
meeste menschen wonen, in de jprovincie
Zuid-Holland vooral, zijn de recreatie-oor
den het dunst gezaaid. Het heet wel Holt-
land, maar hout is er haast niet meer. Heide
vindt men er heelemaal niet. Wat meren be
treft, had men misschien vroeger van het
goede te veel, thans is dat anders.
Nu kan men wel zeggen: ons land is klein
en Limburg, Friesland en Zeeland zijn van
Holland uit gemakkelijk te bereiken, maar
men gaat liever naar het buitenland.
Dat is waar. Doch er zijn minstens drie ca
tegorie n: een groep, die over de grenzen zijn
vacantie houdt; een tweede groep, die een
optrekje in Utrecht of op de Veluwe kan hu
ren; een zeer groote groep, die hoogstens een
vrije week in de buurt der woonplaats kan
doorbrengen.
Dit blijvend gedeelte, ook als er van vacan
tie genoten kan worden, mist met nam© in
Zuid-Holland veel. En nu vergete men niet,
dat in deze provincie 25% der Nederlandsche
bevolking op een vrij kleine oppervlakte
woont, n.l. 712 inwoners per Km2, tegen ge
middeld 258 in Nederland, 106 in Noord-Bra
bant, 177 in Gelderland, 165 in Overijssel en
90 in Drente. In al de laatstgenoemde pro
vincies heeft men vele natuurlijke recreatie
terreinen, welke men juist in de dichtst
bevolkte provincie mist.
Deze overweging deed reeds de gedachte
ontstaan om de groene strook, welke van
Wassenaar over Marlot naar Vreugd en Rust
in Voorburg loopt, door te trekken over
Nootdorp (waar Delft plannen heeft) en
Pijnacker naar Hillegersberg-, maar voorop
staat toch wel, dat men behouden wil, wat
er in de provincie gevonden wordt.
DéArom was er verzet tegen het plan om
ten behoeve der werkverschaffing de Reeu-
wijksche plassen, gunstig gelegen vooral
voor het longen-arme Gouda, op een enkele
na te dempen.
Wij gelooven niet, dat er al zulk een te
kort aan werkverschaffingsobjecten is, dat
daaraan de Reeuwijksche plassen, heerlijk
brok natuurschoon in Hollands weideland,
ten offer moet volgen. Afgedacht nog van de
schade, welke de rozenkweekers in de buurt
vreezen, wanneer de plassen als warmtere-
gulateurs verdwijnen.
Hoe het zij, men bedenke zich wel tien
maal voor men dit typische landschap vol
poëzie opoffert.
ZAKELIJKE
KERSTFEESTVIERING
Geen dag gaat er voorbij of we moeten
«Je vermaning hooren, dat de godsdienst te
verheven is om ze met politiek te „vermen
gen". Hetgeen we gereedelijk toegeven, want
„vermenging" trekt Gods Woord omlaag.
Wat van ons gevraagd wordt is dit, dat wij
alles en dus ook onze politieke actie aan
Gods Woord zullen onderwerpen en ons
door het Evangelie zullen laten leiden.
Helaas, gebruikt, neen, misbruikt men van
vrijzinnige zijde het Evangelie meermalen
om een humanistisch doel of zelfs een zake
lijk belang te verdedigen.
Dan kan men bv. lezen:
Kerstfeest: Feest van Wijding,
van Vrede en H er in nering aan
Hem, Die ook goed voor de dieren
was! Ge kent toch wel dat móóie verhaal
van Jezus, die, tijdens een wandeling met
Zijn discipelen, een man betrapte, toen
deze zijn ezel erbarmelijk mishandelde?
En hoe Jezus den man onderhield, toen
zoowel dezen Als aan de discipelen, 'net
gekerm van het arme dier ontging!
Wij hebben niets tegen dierenbescher
ming; integendeel, wij pleiten er voor zoo
dikwijls het pas geeft; wij beroepen ons dan
ook op de Schrift; maar deze methode
ontkerstent het Kerstfeest Als het feest van
Jezus' geboorte ons niets anders te zeggen
beeft, dan is het leeg en koud.
Erger nog maakte het de Geldersche Elec-
triciteits Maatschappij, blijkens hetgeen wij
daarover in „de Graafschapper" lazen. De
leiders van deze bekende maatschappij mis
bruiken eenvoudig het Kerstfeest om zeer
zakelijke belangen te dienen, ocm 't stroom-
De Schevenlngsche loggers, die gisteren van de vischvangst i
den, waren gehuld in een ijskleed.
de haven terugkeer-
Winter te Volendam. Teneinde de visch, welke in karen wordt bewaard, in het leven
te kunnen houden, moet het ijs worden opengehakt.
Nederland op zijn smalst
Onder dit opschrift schrijft het Vlaamsch
nationale dagblad Volk en Staat (Ant
werpen)
„Dezer dagen heeft een Nederlandsche af
vaardiging de eer aangedaan de sectie
vergaderingen van het Algemeen Verbond
der Christelijke Werkgevers bij te wonen
Er was een Vlaamsche en er was een
Fransche sectie.
Een Vlaamsche Brusselaar verwedde e:
een rondeken op, dat de Nederlanders dc
Vlaamsche sectie zouden links laten liggen
om de verhandelingen der Fransche sectie
te volgen, waar ze haast geen snars van
snapten
Hetgeen gebeurde!"
Door, door, door I
Regeeringsambtenaren, met de redactie
van wetsartikelen belast, schijnen toch
wel zeldzaam veel van tante Doortje te
houden. Zie nu weer eens dit „Noodwetje'"
tegen de wilde busdiensten Het eenig arti
kel luidt:
„Door ons kan worden verboden het
herhaaldelijk met een motorrijtuig tegen
vergoeding vervoeren of doen vervoeren
van personen of goederen, voorzoover
dit vervoer niet geschiedt krachtens een
vergunning, door ons of een door ons
aan te wijzen autoriteit verleend."
„Door ons", -.door ons", „door ons".
In gespierde en eleganter Nederlandsche
taal zou men schrijven: „Wij kunnen ver
bieden" enz. Het wordt heel erg met „Door".
Tn plaats van: „de Minister zal spreken",
lazen we reeds: „door een minister zal ge
sproken worden." En 't wordt hoe langer
hoe erger.
gebruik te bevorderen4 door een
met humanistische ideeën.
Deze maatschappij geeft een zeer geprezen
huisorgaan uit ter voorlichting van de ge
bruikers, dat nuttige diensten bewijst en
ongetwijfeld in trek is bij de abonrté's. Maar
In zoo'n reclame-geschrift moet men geen
humanistische artikelen plaatsen over „het
Kerstfeest in zijn werkelijke beteekenis",
en dan daarin verklaren, „dat het Licht, dat
eens der wereld gebracht werd in Bethle-
hems stal bij de geboorte van het Christus
kind, veel van zijn glans verloren heeft".
Dit licht heeft niets van zijn glans ver
loren; dat velen niet in dit Licht willen
wandelen, verandert daaraan niets. Doch
wij handelen daar niet over. Onze grief is,
dat hier het Kerstfeest misbruikt wordt om
zakelijke propaganda te voeren. Of, mocht
dit de bedoeling niet zijn, dan maakt de
redactie misbruik van haar positie om op
deze wijze een verminkte Evangeliebood
schap te brengen in gezinnen,
slechts in zakelijk verband staat
Hier is „vermenging" van godsdienst en
zaken doen. En deze is af te keuren, al ge
schiedt het ook met vroom gebaar en overi
gens respectabele bedoelingen.
In zoo'n beschouwing zit niets van wat
den dichter bezielde, toen hij zong van de
zon, dat groote licht in blinkend kleed en
met blij gelaat; maar er op liet volgen:
„Des Heeren wet nochtans, verspreidt vol
maakter glans; dewijl zij 't hart bekeert".
TUSSCHEN AMSTEL EN IJ
Duitsche dienstmeisjes. De
roem der wereld. „Amuse
menten". Het gevarieerde
stadsleven
(Van onzen Amsterdamschen redacteur)
Vele Duitsche
dienstmeisjes hier
ter stede zitten in
zak en asch, omdat
zij het gastvrije
recht gekomen en
V-A ''N&jy.jr V 1 daar moeten ze nu
bloed- en bodem-
theorie allemaal vandaan. Laten ze pro-
beeren om de dictatuur met haar lange ar
men te weerstreven en toch hier te blijven!
Wat gebeurt er dan met haar familieleden
thuis?
In de buurt van de Plantage is het ook
al geen vroolijke boel tegenwoordig. Artis
verkeert nog altijd „in moeilijkheden", zoo
als de geijkte term luidt. Jonge noch oude
leeuwen hebben intusschen armoede gele
den of honger. Er is in het groote Artis
huishouden nog altijd „brood op de pAai
welke zegswijze voor elke diersoorrt
eigen beteekenis heeft.
Schuin tegenover Artis is het evenwel
huilen met de lamp uit. Daar staat nog wel
de Hollandsche Schouwburg, maar ter
plaatse waar zooveel tooneeltranen in den
loop der jaren zijn geschreid, is het doek
voor goed gevallen. In Juni kwam de Staat
der Nederlanden reeds achterstallige belas
tingpenningen opvorderen, het bedrag liep
in de duizenden. En nu is de heele zaak
verkocht.
Zoo vergaat de roem der wereld, zou men
kunnen zeggen. In dezelfde week dat de
„wereld", in den zin dien geloovige men
schen aan dit begrip hechten, in de Plan
tage een veer moest laten, hebben we er
evenwel in het R.A.I gebouw in Zuid een
circus bijgekregen, terwijl plannen voor
nieuwe bioscopen vasteren vorm aannemen.
En liet onze burgemeester sommige lieden
hun gang gaan. dan zou men nog eens wat
anders zien, want de hier bedoelde volks
groepjes zijn er steeds op uit om te trach
ten Amsterdam tot diep in den nacht tot
een „lichtstad" te maken.
Bij de laatste begrootingsdebatten heeft
men d.w.z. een enkel Raadslid niet
zoo krachtig als voorheen aangedrongen op
verlating van het sluitingsuur van publieke
vermakelijkheden enz. Het standpunt van
den burgemeester hiertegenover is békend.
Wel is het pleit gevoerd voor boksen en
voor „amusementsparken", maar ook in dit
opzicht is geen medewerking van onzen
burgervader te wachten. Het is toe te jui
chen, dat van kerkelijke zijde de Geref.
Kerk van Amsterdam-West nam het initia
tief ernstige bezwaren tegen de kennis
der amusementsparken zijn ingebracht bij
het College.
Op het stationemplacement te Zutphen is Maandag een losse locomotief op den
binnenkomenden trein uit Deventer gereden en gekajtiehit waarbij een letrlirig~ma~
thinlsi onder de machhe werd verpletterd.
Op alle gebied is het In de afgeloopen
week druk geweest: met vergaderingen,
met jubilea, met begrafenissen. Toen twee
leden der „Ekster"-bemanning ten grave
werden gebracht, was de toeloop op Zorg-
vlied reeds groot, maar de begrafenis van
Prof. De Hartog bleek zelfs daar, waar men
nogal drukte bij droevige gebeurtenissen
gewoon is, opzien te wekken. Zelden komen
hier ter stede zooveel belangstellenden
rondom een graf bijeen als toen het geval
was. Een bewijs van de groote vereering
voor en zielsverwantschap in vele kririgen
met den veelzijdigen voorganger, die heen
ging-
Jubilea zijn ook druk gevierd. De voor
naamste waren stellig die op het gebied
der kunst: Prof. Mengelberg heeft 40 jaren
achtereen het Toonkunstkoor gedirigeerd,
de heer F. J. Roeske vierde zijn gouden
toonkunstenaarsjubileum. Gedurende 42 van
de 50 jaren voerde hij de Kon. Mannenzang
vereeniging „Apollo" aan.
Nog gisteren heeft een deurwaarder even
eens een gouden feestgetij doorleefd. Niet in
zijn maatschappelijken werkkring, maar
als Zondagsschoolonderwijzer. Ik heb het
oog op den heer C. E. Milet de St. Aubin,
die zoovele jaren achtereen de blijde Evan
gelieboodschap aan kinderen heeft mogen
brengen.
Dan was er nog een bijzonder jubileum,
dat de aandacht trok, n.l. van de Geref.
J.V. „Mijn zoon, geef Mij uw hart", die 60
jaren bestond. In den naam weerspiegelt
zich het verleden. „Mijn Zoon" was oor
spronkelijk de J.V. van de Chr. Gerefor
meerden vóór 1892. Vele jaren achtereen
heeft de vereeniging Zondagsavonds na
kerktijd vergaderd. Dat was traditie ge
worden, welke lang nog is bestendigd ten
dienste van jonge menschen van buiten
die op Zondagavond het gemis van eigen
huis In de vergadering van deze J.V. elkan
der zochten te vergoeden.
Op één avond zijn hier drie nieuwe din-
VERSCHILLENDE
TREINSTORINGEN
Locomotief ontspoord bij
Bergambacht
Geen persoonlijke ongelukken
GOUDA, 20 Dec. Op de spoorlijn Gouda—
Schoonhoven is gister de locomotief van
den om 8.33 uur van Schoonhoven vertrok
ken personentrein, bij het binnenrijden van
het station Bergambacht ontspoord.
Er ligt hier een zelfwerkende wissel,
waarvan na het passeeren van een vorlgen
trein door nog niet bekende oorzaak een
der tongen niet voldoende was teruggesla
gen. De rechter- en linkerwielen van de
locomotief volgden hierdoor elk een andere
rail, waardoor de machine tusschen de spo
ren kwam te staan. Een volgend personen
rijtuig ontspoorde met de vooras.
De trein had slechts, geringe snelheid,
zoodat de ongeveer veertig passagiers er
ongedeerd afkwamen. Het treinverkeer op
dit enkelsporige baanvak was gestremd.
Aanvankelijk met veel, en later met min
der vertraging is he* verkeer met autobus
en trein gaande gehouden, waarbij te Berg
ambacht moest worden overgestapt Loco
motief, rails en wissel werden beschadigd.
Stroomdraad bij Woerden gebroken
Ook op de spoorlijn WoerdenGouda—
Rotterdam en Den Haag en Woerden—Lei
den is gisteren vertraging in den treinen
loop ontstaan.
Omstreeks tien uur brak nabij het station
Woerden tengevolge van de vorst een draad
van de bovenleiding, waardoor op het af
gaand spoor WoerdenGouda geen treinen
konden passeeren. Na anderhalf uur is met
behulp van een uit Gouda komenden mon
tagewagen het defect hersteld, waarna de
dienst geleidelijk weer normaal werd. Het
verkeer over het opgaand spoor, Gouda—
Woerden, ondervond geen vertraging.
gen begonnen. Dat was Vrijdag. Toen werd
het circus in het R.A.I.-gebouw geopend,
dat we natuurlijk best hadden kunnen mis
Terzelfder tijd is men met zwemmen be
gonnen in het nieuwe Sporifondsenbad in
West. Op zich zelf een nuttige, veelszins
heilzame sport, en zoo'n bad kan ertoe mee-
erken. Als mei. den Zondag nu maar ont
ziet. doch daarop is weinig of geen kans.
Onze sympathie gaat uit naar de derde
nieuwigheid van dien avond: de eerste
klankfilm van de Ned. Chr. Filmcentrale.
Onze bezwaren tegen de film „De laatste
dagen van een eiland" hebben we niet on
der stoelen of banken kunnen steken, het
geen ons evenwel niet belet om wat hier
ondernomen is op zichzelf met vriendelijke
interesse gade te slaan.
Ten slotte willen we onze lezers opwek
ken de leerzame Voortrekkerstentoonstel
ling in het A.M.V.J.-gebouw te gaan zien.
Deze herinnering aan de opofferingen van
het Zuid-Afrikaansche broedervolk om zich
een eigen volksbestaan te veroveren, zal
menigeen goed doen. En zal anderen al
licht er toe brengen meer te waardeeren
wat we in óns goede land mogen bezitten.
FRISO.
Kunstveiling ten bater der
uitgeweken kinderen
Schenking van H. M. de Koningin
AMSTERDAM, 20 December. Het co
mité van organisatie ontving bericht.
H.M. de Koningin alsnog als blijk van belang
stelling voor ae veiling van kunstwerken,
welke verkocht worden op Dinsdag en
Woensdagavond in het gebouw Frederik
Muller en Co. te Amsterdam, ten bate van
de uitgeweken kinderen, oen schilderij ter
beschikking heeft gesteld.
Het zal op Dinsdagavond openbaar ver
kocht worden.
Hotel „De Malle Jan"
verwoest
Felle brand te Vierhouten
NUNSPEET, 20 Dec. Gistermiddag ls
het bekende hotel „De Malle Jan" te
Vierhouten door een hevigen brand ver
woest. De brand ontstond op een der
kamers en vond gretig voedsel in het
rieten dak. Aangewakkerd door den
krachtigen wind, was het hotel spoedig
een vuurzee. Ofschoon de brandweer
spoedig ter plaatse was, stond zij mach
teloos, daar ln deze boschrijke omge
ving geen water te krijn-n ig. Men
moest dan ook toezien, c dit velen
Nederlanders bekende hotel tot den
grond afbrandde.
Tijdens den brand deden zich herhaalde
lijk explosies voor, doordat jachtpatronen
het achtergedeelte lagen opgeslagen.
Men heeft het tafelzilver en eenige meubels
nog naar buiten kunnen brengen. Verder is
alles verloren gegaan.
De brand is vermoedelijk ontstaan door
dat de eigenaar en de boekhouder op een
der kamers bezig waren met het ontdooien
an de waterleidingbuizen, waartoe zij ten
teekvlam gebruikten.
„De Malle Jan" werd in 1918 gebouwd en
vas eigendom van den heer Molenaar. Twee
jaar geleden huurde de heer Dickman het
hotel. Op 1 November van dit jaar heeft hij
het gekocht voor 50.000 gulden.
ROFFELRIJMEN
HULDE!
Het Utrechtsche Centraalstation,
Reeds eerder hier bezongen
Is inleen ijzig koude nacht
Door laaiend, vuur besprongen
En trots de taaie tegenstand
Der kloeke brandweerknapen
Na vele uren felle strijd
In een ruïne herschapen.
Wacht niet van mij een jammerklacht
Op 't zeldzame gegeven
Dat dit bouwkunstig monstrum zoo
Door vuur heeft moeten sneven.
Te tragisch is het, en te grootsch
Dat het manmoedig pogen
Door vuur en ijs verwrongen werd
Tot baarlijk onvermogen.
Daar is een grootsche strijd gevoerd
Van onversaagde lieden
Om aan den vijand van den mensch,
Het vuur, het hoofd te bieden.
Een woord van lof, van warme lof
Zij hier temeer geschreven,
Een woord van warme dank aan hen
Die op hun brandpost bleven.
Maar ook een woord van huid' aan hen
Die rustig bleven werken
Zoodat van hinder voor 't verkeer
Maar weinig was te merken.
Met bovenmenschéjjjke moed
Is deze strijd verloren,
Een strijd waaruit voor Utrecht vast
Iets beters wordt geboren.
De contingenteering en haar
gevolgen
Als uitgave van de Commissie voor over
iëg inzake Textiel import C.O.T.I. is ver
schenen een brochure getiteld: „Werd door
contingenteering gezonde werkverruiming
rerkregen?"
In dit werkje zijn gegevens verzameld
uit do publicaties van het Centraal Bureau
voor de Statistiek uit de Nota's van het Mi
nisterie van Economische Zaken aan de
Staten-Generaal en uit verscheidene andere
werken.
Getracht is de resultaten der contingen
teering voor de beschermde industrieele be
drijfstakken geboden werkgelegenheid, zoo
objectiet mogelijk weer te geven.
Daarnaast wordt een beeld gegeven van
de vele moeilijkheden en lasten waaraan
handel zich ten gevolge der contingentee
ring heeft moeten onderwerpen.
Tewerkstelling van werklieden
en bedienden
NederlandschDuitsche onderhandelingen
beëindigd
De Regeeringspersdienst meldt:
De onderhandelingen, welke tusschen een
Nederlandsche en een Duitsche delegatie te
Berlijn werden gevoerd over het verrichten
arbeid in de wederzijdsche landen, zijn
op 17 December j.l. geëindigd. De onderhan
delingen werden van Duitsche zijde geleid
door Dr. Hans Engel. Ministerial-Direktor
bij het Rijksministerie van Arbeid, en van
Nederlandsche zijde door Ir. R. A. Verweij.
directeur van den Rijksdienst der Werkloos
heidsverzekering en Arbeidsbemiddeling
van het Ministerie van Sociale Zaken.
De besprekingen hebben geleid tot een
regeling, die het den wederzijdschen werk
lieden en bedienden verder mogelijk maakt
arbeid in het andere land te verrichten.
Voor el Uw hulsgenoofen en familie
BIJ HOEST EN KEELPIJN
DE PELLETS VAN Dr. J. B. HEENK
30 ct per doosje. P/.m. 100 lebl.
VERKRIJGBAAR BU APOTHEKERS EN DROGISTEN
(Nadruk verboden)
LEO LENS
IJsve r m a ak
geeft ruwe huid
verzacht - geneest
Men meldt ons van officieele zijde, dat
Z. K H. Prins Berhard Zaterdagavond j.l.
met de dagboot uit Londen in Vlissingen is
aangekomen en doorgereisd ls -naar Soest-
dijk.
DE KONINGIN NAAR HET LOO
VERTROKKEN
DEN HAAG. 20 December. H. M. dc
Koningin is gisteravond *a de einduitvoe
ring van de leerlingen van het Koninklijk
Conservatorium voor muziek gedeeltelijk te
hebben bijgewoond per auto naar Het Loo
ertrokken.
Officieele berichten
ACCOUNTANTS
RIDDERORDEN
Fa. VAN WIE LIK
9 NOORDEINDE DEN HAAG
Telefoon 112246
1 engevolge van het temperatuursverschil tusschen water en lucht steeg Maandag van het water van het Binnen-ll te A
sterdam een lichte damp op, hetgeen een bijzonder effect dplevctde. m"
