ECONOMIE EN FINANCIEN
I MAANDAG 19 DECEMBER 1938
EERSTE BI.AD PAG.
Als het kwik tien graden onder
nul staat
Deze winter had ik nog
geen enkele keer eens echt
lekkere spruitjes gegeten.
Maar gisteren heb ik er
eindelijk heerlijk vam kun
nen smullen. Waatrom?
Wel, pruitjes moeten eerst
bevroren zijn, voor ze de
echte, fijne smaak krijgen
en vorst was tot Vrijdag
niet voorgekomenSinds
dien is het overigens wel
veranderd!
Wij dachten al zonder
winterjas te kunnen en de
wilgenkatjes meenden, dat
ze al moesten uitloopen.
We hebben ons beiden
schromelijk en smadelijk
vergistVrijdag begon de
wind uit Oostelijke rich
tingen te waaien, de lucht
werd schoongeveegd en
een helder winterzonnetje
ging schijnen. Als het zulk
weer is, lijkt het onbegrij
pelijk, dat De Genestet
kon dichten:
„O, land van mest en mist,
Van vuile, koude regen,
Doorsijperd stukske grond"
En als we vanuit onze
centraal-verwarmde-ka-
mer naar de lucht keken,
zeiden we: Wat een kos
telijk weerl Dat was het
inderdaad. Gezond ook.
Maar wee de niets ver
moedende, die argeloos
ging wandelen, zonder
eerst voorbereidende maat
regelen te nemenl Niet al
leen, dat het kwik in de
thermometer zoo tusschen
vijf en tien graden onder
nul schommelde, maar o,
die steeds venijniger wor
dende wind, die door alle
kleeren heen-sneed.
Al heel gauw verstijfde
het water in slooten en
vaarten, de waterleiding
bevroor en prachtige ijs
bloemen werden op de ra
men van onze huizen ge-
teekend.
Heel bijzondere gevol
gen had de felle, koude
wind wel in Utrecht: een
zware brand op het Cen
traalstation maakte het
gebruiken van groote wa
termassa's noodig. Al dat
water bevroor natuurlijk
prompt en de gevolgen
laten zich wel raden: er
ontstond een compleet ijs-
ballet, zooals ook indertijd
bij het Leidsche stadhuis.
Wat zullen die brandweer
lieden het zwaar te ver
duren gehad hebbenl
't Ging alles wel won
derlijk snell Zaterdag wa
ren de ondergespoten ten
nisbanen dl herschaipen in
spiegelgladde ijsbanen, in
de Noordelijke provincies
Is het ijsvermaak reeds al
gemeen en meer naar het
Zuiden hebben de meest
enthousiasten ook al ge
probeerd koe sterk het ijs
wel was. Zoo kon het ge
beuren, dat m'n schoon
zuster, die voor de kinde
ren eens even zou demon-
streeren, door het ijs zakte
en een paar natte beenen
opliep! Dit moge demon-
streeren het gevaar dat er
thans is: door de harde
wind zijn vele wakken
eerst laat dichtgevroren,
zoodat het ijs daar nog niet
sterk is. Men zij op zfn
Een week geleden had
den we het nog niet moge
lijk gewaand, maar nu
staan we voor het feit:
'de ijs-koorts is losgebro
ken! In de krant versche
nen advertenties van de
schaatsenfabrieken, in de
winkel-etalages de schaat
sen zelf, onze dochters
haalden haar truien uit de
mottenkist en de ijsclub-
besturen werden plotseling
zeer actief. En er is reden
voor1 Volgens de weer
berichten zijn de vooruit
zichten voor een aanhou
dende vorst vrij gunstig.
Het ontbreken van een
sneeuwdek in het Oosten
maakt een strenge
vorstperiode niet waan-
schijnlijk. Dat is maar ge
lukkig ook. Voor de
schaatssport is strenge
koude niet pleizierig en
voor vele menschen brengt
ze ellende mee. Laat ons
in deze dagen metter
daad hun gedenken, die
gebrek aan brandstof en
warme keeding hebbenl
ONZE WEERMACHT EN DE
INTERNATIONALE TOESTAND
Rede van Generaal Röell
Voor de Vereen, voor Nationale
veiligheid
VGRAVENHAGE, 19 Dec. De Vereenl-
ging voor Nationale Veiligheid heeft
Zaterdagmiddag in Pulchri Studio een
openbare algemeene vergadering gehou
den.
Gep. luitenant-generaal jhr. W. Roëll,
pud-commandant van het veldleger, heeft
een rede gehouden, getiteld: Weermachts-
vragen met het oog op de positie van Neder
land in het licht van de gewijzigde interna
tionale situatie.
Spr. bepleitte groote vereenvoudiging in
ons ingewikkeld stelsel van bevelvoering
en versterking van het veldleger voor zijn
taak.
De grensdivisietroepen moeten uitgebreid
iwordm. Ook moet de beveiligde opstelling
van de hindernistroepen nog belangrijk wor
den verbeterd: er dienen gewapende beton
constructies te komen om deze. troepen op
,te ntinjen.
Zoowel te velde als bij de groote centra
'dienen daarnevens een zeer ruime toebedee-
ling aan luchtafweergeschut aan jaohteska-
Sders m de inrichting van gewaarborgd vei
lige bomvrije vliegvelden en hangars te wor
den verzekerd.
De grensbeveiliglng ls nog onvoldoen
de; hiervoor zullen nieuwe, ultra parate
groote eenheden als dekking moeten ko
men, dus belangrijke legeruitbreiding en
dientengevolge een nog verder uit te
breiden contingent tot 45.000 50.000;
dus algemeene dienstplicht.
I Spr. hield vervolgens eenige beschouwin-
gen over de weeimacht in Ned.-Indië.
Wenschen van generaal Roëll
Resumecrende is spr. van oordeel, dat
er op grond van de gewijzigde internationa
le omstandigheden juncto de zich voltrek
kende gewijzigde begrippen in zake strate
gie en oorlogsmoraliteit met den grootsten
spoed noodig zijn:
a. De oprichting van nieuwe groote een
heden van zeer sterke vredesparaatheid met
eenvoudige ongekuntseilde bevelsverhoudin
gen voor de grensdekking en mobilisatiebe
veiliging, speciaal sterker bewapend met
antipantsergeschut en tankbussen. Om de
gedachten te bepalen een vijfde en zesde
divisiegroep (legerkorps), welke in aanslui
ting aan de vervulling van deze primaire
dekkingstaak bet alsdan ongerept gemobi
liseerd© veldleger zal kunnen versterken,
hetgeen voor zijn vele mogelijke oorlogsta-
ken toch al dringend noodig is.
b. De vervaardiging van de groepen van
lichtere betonnen pillboxen in den zin als
door spreker als betonguerilla voor de grens
gebieden en meer binnenwaartsöhe verdedi
gingslijnen uiteengezet werd, het oostfront
der Vesting Holland en de havens inbegre
pen. Een en ander mede met gewaarborgde
bezetting A la minute.
c. Sterke vermeerdering van steeds parate
luchtafweermiddelen, te velde en bij de
groote centra dus ook ten dienste van de
grensbeveiliging en daarmede parallel gaan
de voortgaande uitbreiding van de jachtka-
ders en bouw van ondergrondsche (bom
vrije) vliegvelden en hangars.
d. Drie tot vier slagschepen voor de ver
dediging van Ned.-Indië.
Bedoeld noch gezegd
- u men van meer dan één zijde op m*cr
dan één wijze captie maakt op wat wij
schreven onder het hoofd „Vragen staat vrij'*
in ons nummer van 8 December i.lmoet
I ons toch één opmerking van het hart.
Het gebeurt meermalen, dat lezers voort
spinnen aan de draad der beschouwing
welke er door em artikel loopt en dan cri-
tiek oefenen op conclusies, welke wij niet
Rel rokken hebben.
Zoo hebebn wij in bedoelde driestar geen?
zins beweerd, lat R.-K. gemeentebesturen
die de meerderheid achter zich hebben,
steeds de rechtvaardigheid betrachten bij de
benoeming van ambtenaren en aitijd de
minderheid geven, waarop zij recht heeft
IWij kennen voorbeelden uit de praktijk,
waarover met reden geklaagd, waartegen
geprotesteerd mag worden.
Ook hebben wij bedoelde advertentie niet
verdedigd, alsof zij volkomen met de wet in
overeenstemming zou zijn. doch er all. en
%n verklaring van gegeven.
Ten eenenmale onjuist is echter de gevolg
trekking, dat wij het gemeentebestuur van
Sprang-Capelle tets zouden ten laste leggen
of willen critiseeren. Wij hebben dij adver
tentie niet afgekeurd, maar duidelijk ge
zegd. dat ze niets bizonders en praktisch
volkomen te verantwoorden is. In Sprang-
Capelle heeft niemand dat er ook in gelezen.
Bij een overvloed van zeer geschikte solli
citanten. wier politieke kleur overeenkomt
met die van de meerderheid der bevolking,
spreekt het vanzelf, dat mem niet iemand
tn een andere politieke richting benoemt.
Het spjjt ons, dat sommige lezers niet
hebben verstaan, wat de eenige bedoeling
was van ons schrijven; om n.l. een loopje
te nemen met het oud-liberaal adagium: bij
benoemingen moet men alleen op de be
kwaamheid en niets anders letten. Deze
eenzijdige theorie is sedert lang door de
gezonde praktijk verslagen. Men gaat, zooals
wij letterlijk schreven, „bij deze dingen uit
van de juiste veronderstelling, dat er vol
doende bekwame sollicitanten zijn en dat
met het oog op verhoudingen, de politieke
of godsdienstige richting beslissen mag".
Radio-Kerstwijding
Sinds tal van jaren pleegt de Ned. Chr.
Radio-Vereeniging haar uitzendingen op
Kerstmis aan te vangen met een morgenibij-
eenkomst om half acht in de Ned. Herv. Kerk
te Rijswijk (Z.H.). Dit jaar zou dat voor de
tiende maal gebeuren ware het niet dat de
kerkvoogdij der vrijzinnige gemeente Rijswijk
ditmaal als voorwaarde voor het afstaan van
het kerkgebouw gesteld had dat zou worden
samengewerkt met de Vrijzinnigen. De ver
schillende orthodoxe vereenigingen die deze
uitzending verzorgen hadden daartegen uiter
aard bezwaren, afgezien nog van de bezwa
ren die ook bij de N.C.R.V. terzake bestaan.
Daarom zal dit jaar voor het eerst de uitzen
ding niet vanuit de Ned. Herv. kerk plaats
vinden, maar vanuit de Geref. kerk van
Rijswijk.
De meditatie zal ditmaal worden verzorgd
door de heeren Prof. dr. K. D ij k van Zwolle
(voorheen predikant te Rijswijk) en Ds. W.
A. B. ten Kate, Ned. Herv. predikant te
Wassenaar.
ONDERWIJS
INTERACADEMIALE CONFERENTIE
De Ver. van Studenten in de Theologische
Faculteiten in Nederland organiseert van 18
tot 21 Januari 1939 op ,,Woudschoten"
te Zeist een interacademiale conferentie van
theologen. Het thema dier conferentie zal
luiden: „De Christologie". Als sprekers hopen
op te treden: prof. dr. W. J. A a 1 d e r s te
Groningen, prof. dr. S. H. F. J. Berkel-
h van der Sprenkel te Utrecht, dr.
Jrillenburg Wurth te Rotterdam
en dr. H. F a b e r te Schiedam.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
a 1 b u r g. Chr. School Tot kw. m. a.: de
heer P. van Balen te Brakel.
SCHOOL EN BEELDENDE KUNST
Van gemeentewege wordt te Amste
dam op verschillende wijzen bevorderd, dat
op de scholen, behalve aan de intellectueele
opvoeding, ook zooveel mogelijk aandacht
aan de artistieke vorming van de school
jeugd wordt besteed.
Voor de leerilngen van de scholen voor
U.L.O., M.O. en Voorbereidend H.O. zullen
rondleidingen in twee historische afdeelin-
gen, welke zich bevinden in het Rijks
museum, die van de geschiedenis te land en
ter zee, georganiseerd worden onder leiding
van deskundige krachten.
Bij wijze van proef zullen in eenige open
bare scholen voor U.L.O. enkele schilderijen
uit het bezit van het stedelijk museum wor
den opgehangen. Een vijf en twintal kunst
werken werd hiervoor uitgekozen.
Mocht blijken, dA hiervoor meer belang
stelling bestaat, dan zal tot uitbreiding van
de pToef worden overgegaan.
HET M.U.L.O. -EXAMEN
Het M.U.L.O.-Verband, gevormd door de
Ver. voor M.U.L.O., de Verren, voor Chr.
M.U.L.O. en de Ver voor R.K. M.U.L.O.,
heeft een adres gericht tot de Tweede
Kamer, rakende een bij het Vocrloopig Ver
slag over Hoofdstuk VI van de Ryksbegroo-
ting door den heer Thijssen gevoegde nota
waarin hij verschillende opmerkingen maakt
over het Examen M.U.L.O.. ingesteld en af
genomen door de eerste twee der genoemde
vereenigingen en dit examen, om zijn alge-
1 karakter, bestrijdt en daarmede tevens
jxamen, ingesteld en afgenomen door de
stichting: Het R.K. M.U.L.O.-Examen.
Adressanten bestrijden de onjuiste en ten
dentieuze beschouwingen en inlichtingen van
de nota van den heer Thijssen en zijn voor
slag tot een eenvoudig examen dat zou moeten
loopen over de vier talen en Handelsrekenen
Boekhouden.
Dit zijn alleen de examineerbare vakken. De
overigg vakken: Aardrijkskunde, Geschiede-
Natuurlijke Historie, Physica, Rekenen.
Algebra, Meetkunde. Schrijven en Tekenen
zijn volgens hem niet examineerbaar.
Voor alle vakken, waarin geen examen zal
worden afgenomen, zal het schoolrapportcijfer
gelden.
Aan het M.U.L.O.-schooldiploma, uitgereikt
i een examen over het kleinste gedeelte van
de vakken wil nu de heer Thijssen, dat door
naatsehappelijke instellingen en door de
middelbare vakscholen als Middelt). Techn.
Scholen, Middelb. Landbouwscholen, Kweek
scholen voor Zeevaart, Kweekscholen voor
Onderwijzers, dezelfde voorrechten van plaat
sing zullen verbonden worden als aan het
M.U.L.O.-diploma, uitgereikt na een examen,
voor algemeene normen gelden en dat
afgenomen wordt door examinatoren, die
objectief tegenover de candidaten staan.
Adressanten vragen de Tweede Kamer,
gedn steun te bieden aan dezen voorslag.
Wondergenezingen
Lezing voor F.Q.L
Voor hot Studentencorps F.Q.I. der Theol
School te Kampen heeft Dr Jasperse ge
sproken over „Wondergenezingen".
De spreker bepaalde vooraf, zijn onder
werp, dat betrekking heeft op natuurwet
ten. die absolute geldigheid hebben en cau
saal bepaald zijn.
Alles heeft een oorzaak, maar alles is niet
causaal te bepalen. Spr. geeft hiervan voor
beelden en betoogt dan, dat er soms slechts
schijnbaar conflict met de natuur is,
doordat wij alle wetten niet kennen. Bij
latere ontdekking blijkt het tegendeel. Zijn
alle wonderen per slot van rekening ,zoo te
verklaren? Neen. Wij geloovcn, dat het
wonderniet is weg te redeneeren
De mensch is door den zondeval een deel
ran de macht over de natuurwetten kwijt
geraakt Nu vindt het werkelijke wonder
plaats op het gebied, waarover de mensch
de heerschappij heeft verloren.
Nu de tweede factor hierbij: de genezing.
Genezing moet ook werkelijk genezing zijn.
Door het nog onbekend zijn der wetten op
psychisch terrein valt genezing, evenals de
nose, moeilijk to constateeren. Daar
om beperken wij ons hier tot organi
sche ziekten. In den Bijbel is geen twijfel
©ver de diagnose. Ook niet omtrent de ge
iezingen. Genezingen zijn volkomen. Jezus
<Joet geen half werk. De genezenen krijgen
oen aan de zonde onderworpen, geen ver
heerlijkt, lichaam. Later kunnen ze wel
ziek worden, door bv. kouvatten. Maar
de genezing was volkomen.
Wondergenezingen van Jezus waren
(bijna) steeds schokmatig. Soms schijnt zij
procesmatig. Het slijk, dat Jezus gebruikte
bij een genezing, was geen middel. Hier
slechts port en geen propter.
De Charismata, waar Paulus over spreekt!
mogen alleen gebruikt worden als gétuH
gen van Christus, opdat men geloove, dat
Jezus is de Christus. Anders is het een ram
melend stuk blik. Deze gave echter wordt
door God ingetrokken, zooals ook de gave
om onfeilbaar te schrijven. Wondergenezin
gen komen dus niet meer voor, behalve op
dp Zendingsterreinen soms nog, waar toe
standen van de eerste Christengemeente
nog heerschen. Vergeet echter den duivei
niet De heele wereld is zijn terrein. Maar
Cnristus zegt: gij hebt geen wonderen meer
noodig of teekenen. Gij hebt Mijn Woord.
RIViERBERICHTEN
LOBITH. 17 December 1938.
Gepasseerd voor middag» 12 uur en be
De regeering stelt het aantal toegelatenen mede afhankelijk
van de iinancieele draagkracht der hulp-comité's. Ons comité
zorgt voor Protestanten, die wegens Joodsche afkomst of
huwelijk door de vervolging getroffen zijn. Als U ons in staat
wilt stellen deze deerniswaardigen te helpen, schrijf dan een
bedrag over op de girorekening van den Penningmeester!
PROTESTANTSCH HULPCOMITÉ VOOR
UITGEWEKENEN OM RAS OF GELOOF
Prof. Mr. V. H. Rutgers, Ams'erdam, Voorz.
Dr. J. C. Wissing, de Bilt, Secretaris.
H. P. Doodeheefver, Hilversum, Pennmgm.
Postgiro 278600 Amsterdam
Utrecht (taal.: Theologie: kerkel. voorb.
ex.. R. C. H. Verhoef.
Rechten: cand.ex., niej. F. de Halme.
Apothekersex. Ie ged., mej. M. J. S. Poort
vliet. J. C. M. v. Beek, C. M. Bremer, E. C. J.
M. Bakx en H. A. J. Eberhard.
Amsterdam. Gem. Universiteit. Gesl.:
Pech ten: oand.ex., de damos B. ter Wolbeek
en W. Defoer; de. heeren F. M. Kan en E. H.
v. Sonsbeeck.
Groningen. Gesl.: Godgeleerdheid: doet
- J. H. Vrlellng; kerkel. voorber. ex.,
ij. R. de Boer. Hen-
fries, E. I. L. Rosen-
ingen; B. H. I. Hof-
M h.
Apothekersex. 2e ged., i
gelo (O.): de heeren A de v:
stee, Nteuw-Beerta.
Delft. Gesl.: Civiel Ingen.: propaed. ex., A.
o. d. Kwast
Werktuigk. Ingen.propaed. ex., .H H. v.
lelden, M. C. Palm on A. J. Pekelharing.
Schelk. ingen: propaed. ex., A. Kappelhoff.
Rotterdam. Gesl.: Economie: doet. ex., de
heer W. Zuurmond; candLex., de dames C. P
Zwitser, J. H. Blok, J v. RtJ. A. Oosfcerr.
tuinrlchtlng M.O. D e
De Unie-collecte
Zestigste jaarcollecte voo
Scholen met den Bijbel
W(Jk bp Duurstede
Badhocvodorp
Uithoorn I
Oudshoorn
Sommelsdijk
Collinsplaat
Westkapelle
Werkendam
117,52
163.90
BO*—
92.50
40) Lokale Comlté's I 48 884.42
:t verheugii
het goede
omlté's heel
silstand de Uniecollecte
gevolgd
wt). dat Middel-
De clearing met Duitschland
Stand per 15 December
15-12-'38 8-12-'3
herat, vorderingen
Stlllh<e,
leenlt
Rentetransft
i. vrfle
d. nieuwe
land (nle'
5.499.800 5.360.400
20.165.000 28.610 300
orderingen 256.475.200 251.805.600
ln Dultsch-
we vorder.,
wldo 1937 ad
284.619.000 280.405.200
ringen -254.983.400 260.540.500
mera van storting:
668.587a (v. w. 666.054a)
tegten R.M.-vorderlng
113.511/119.059 (v. w.
''111.179/117.746). aia
tegen relschequea (lncl.
saldo 1937 ad 426.200)
Utbet&l. In Nederland
Nog beschikbaar
2.658.400
2.322.600
335.800
2.638.600
2.297.400
341.200
De reis van Schacht
Duitschland tracht export te stimuleeren
De President van de Duitsche Rijksbank
heeft tijdiens het beizoek, dat hij vorige
weeik aan Londen bracht de officieele voor
stellen van de Duitsche rvgeering oven.an-
digd inzake de transfer van het kapitaal
van de Joodsche vluchtelingen. Volgens
Fin. News zouden de landen dlie vluchtelin
gen opnemen, verzocht worden hun aan-
koopen van Duitsche producten te verlioo-
gen. Zulke aankoopen zouden worden be-
scnouwd als „extra uitvoeren" van Duitsch
land, en zouden dientengevolge buiten d©
clearingovereenkomsten vallen. Betaling
van den invoer van deze producten zou
dus aan Duitschland geschieden in „vrije"
valuta.
Van deze vrije valuta zou Duitschland
niet meer dan 30 aanwenden voor de
transfer van Joodsch kapitaal. De resteeren-
Je 70 zou dienen voor versterking van de
buitenlandechfi bronnen van Duitschland
Een officieel communiqué is hieromtrent
niet verstrekt. Het plan ie voorgelegd nan
dp verschillende regeoringen. die hi Thij
b^lrokken zijn, maar het voorstel wordt
niet-officieel als volkome» onaanneembaar
beschouwd.
Duitschland de uitroeiing van de Joden
zou kunnen doorvoeren, teneinde haar va
lutapositie te versterken.
Hoogstens wordt redelijk geacht, dat
Duitschland in vrije valuta slechts een be
drag zou ontvangen, gelijk aan dat, be
taald vooi den kanaalexport, maar zelfs
dan zou Duitschland hiervan profijt kun
nen trekken door een extra export.
Behalve de bespreking van de joodsche
viuohtelingenkwestie wordt als zeker ge
acht, dat Schacht besprekingen heeft ge-
oerd over een mogelijke overeenkomst om
een handelsoorlog tusschen de Engelsche
Duitsche exporteurs te verhinderen.
Dr Schacht is Zaterdag weer uit Londen
naar Duitschland vertrokken.
Kon. Stoomweverij Nijverdal
Gang van zaken In 1937-1938 niet
onbevredigend
Blijkens het jaarverslag over
van de Kon. Stoomweverij te Nijver-'
was de gang van zaken over het alge-
i niet onbevredigend. De Ned. Ind
markt blijft, dank zij de manufacturen-eon
tingenteeringen, van overwegende beteke
nis voor het bedrijf. In d© eerste helft van
iet boekjaar werd daar nog een levendige
raag ontmoet, alhoewel reeds een kenti
rin g in den gunstigen economisch en toe
stand van het land was ingetreden.
Toen de conjunctuur zich in dalende
richting bleef bewegen en als gevolg daar
an de koonkracht der inlandsche bevoi
king merkbaar afnam, verminderde die
vraag en liepen de voorraden op. Uiteraard
ondervond de bedrijvigheid in de fabrieken
hiervan den terugslag, zoodat deze in het
tweede somester van het bookjaar vrij be
lOngrijk minder was dan in de eerste helft
N'ettemin bleef de gemiddelde bedrijfsbe
zetting van het afpeloojvn jaar boven het
pe.il van het voorafgaande boekjaar 1936/3
De export, behalve naar Ned. Indië. blijft
groote moeilijkheden ondervinden. Uitbrei
ding hiervan stuit meeste' af op hand3.*-
politieko maatregplen der desbetreffende
In bet binnenand liet de vraag, zoq'
naar katoenen als kunstzijden goederen,
i» "nsehen over wegens gebrek aan koop-
bracht van het publiek Voot kunstzijden
stoffen werd bovïndien de afzetmogelijk
heid ongunstig beïnvloed door dumping
prijzen van Italië en Frankrijk.
De Preanger Bont w ever'j waarin de Kon
Stoomweverij is g«ïntere«eerd. blijft ziet
naar wensch ontwikkelen Aan de uitbr»i
liog wordt gestadik doorgewerkt.
De Verlies- en Winstberekening kon nte
de dank zij baten uit hoofde van interest
en andere inkomsten, staande buiten de
eigenlijke exploitatie van het bedrijf, met
batig saldo afsluiten.
ROTTERDAM d
Rotterdam, Stachelh;
il, Volkner; Alhei
Dl vin a. En
_rnst, Sleipnir.
Sparta. Eordewyk;
quenda, Visser; Espe:
101, SpechtEverts ei
Eros 3. Coppens;
v. Strten; Eljo,
iheit, LowentsV
iffart 8. Schmitt; 1
de Roon; Ruysdael. de
St. Paulas, de Wys; Lin-
mee, Langen; Rheinfahrt
Firet; Bertha, de Rid-
Hijdrika. v. Beers; Leon-
-. Essen. Tertia, Reinarz;
DUtrina, 'de Graaf; Wcst-
helnfahrt 99. Staab; Raab
Salve Reglna. de Jong;
H. V. 7. Smaal. Wlljo, Fon-
Bogaerts II. NeUenhuizen; Gonda. de
- DEVENTER, s. Gelrla; Jenny. Timmer-
ENSCHEDE: 'Reglna, van Rooyen: DOR
DRECHT- Betuwe, v. d. MeulenHendrlka Jo-
•hardus. NIJMEGENJan. Ehmer;
HENGELO: Graaf" Adolf. Snoey; VEEN: Jo-
De Hoop, Maasbach
HATERT: Aleida Grada. de Beljer; VENLO:
•fide Tamiries; TERNEUZEN. Dlgna, Ver-
lenDORDRECHT
BOLNES: Cal-""
a. Sander
DE STEEG; Jo-
EMMEIÜK: Gazelle, Hazcn-
DORDRECHT: Deo Duce, Boll; WEES-
PERKARSPEL Willem. Furman; WAALWIJK:
Cornelia. Wigman; DELFT: Alja, Winkel;
VLAARDINGEN. Joh!
DRECHTRichi
jollte,
DOR-
SLU7SK3L: Cca-
LEMMER: En Avant, Bas-
ROERMOND: Cornelia Johanna, Hui-
andering; Poseidon
Francois; Carolina, Bal;
risa. Muller; Moselle, van
Hacke. San Antoine, Ross; Henriette, Btfl; Ro-
nle Maas; Anfra, Lessens; PrudenUa, de Roeck;
11e, Weijer; Junior 12, de Bruiker; Filla Rhe-
:sarina, de Souter; Oost-Vlaandercn, de Witte;
ajestlc, v. Overbeek; Matbtlde, v. d. WeUer;
ma Hartman; Finland, Mnssche; Dirkje,
:hilclers; Roberta. I>uquene; Margaret ha,
Becker; Stad Namen. Vermlnckel; Emma,
I, VerbergÜt; Ivy 3. Verberght;
Prins
Hendrik; Principlo, Rosemond; Nelly, de Oude;
i middags 13 i
i Bema, Frankfurt. V.'i
ladenla 17. Marie, Ingona,
v. Dyke. D.A.P.G 5. Leuthrn
ROTTERDAM: «Ie stoomschepen: Paula, VI-
gila, Eaxonia, Agnarü, Pierre, Arie 3. _Nordri,
Vaaï 16; Ple'jo,
ncika, Dodewaard; Antonle, d. Gles^-.
iabeth Joha.. Driesen; Wal sum 23, Tanhau-
Nelly, Slebenga; Wiedersehn, Furman;
Italia, Kempers; Alvracht 12. Lier- Brisant,
"laas; Math los 24, Persch; Margaretha, Buth
irich, Klockner; Triviaal. Storm; Maria,
sen; Anna Herman. Dohr; Anna, Beekman;
P.G. 6. Schreck; Henriette, Eerkens; Fran-
i. Damstra; Irene, Saaten; Alsacla, Smit;
Russia, Korli; Kanaal vaart 26, Groeneweg;
Trol Frèrcs. Lugthart; Frlts, Heekhof; Wega,
Joosten; Robert Muller 7. Hlnrtchsen; Adjo. de
Boer; Uranla, Lummler; Madonna. Bossers
Martha, Heemskerk. Nurberg, Welnzhelmer;
Schlchau, Rosengarlh; Johannes. Kruidhof;
Bach, Bracco Gartner; AMSTERDAM; s. Krom
wijk; Elisabeth 2. Bos; Anni, Kooyman; Am
sterdam 2. Schreuders; Wijkdienst 31. Been;
VLIEREEDE. Gorch Fock, Lutje. Herman, Llt-
meyerDORDRECHT: s. Claude Bernard; s.
ta Place; s. St. Odlle; s. Lavoisier; TILBURG
EXponlbel.
DORDRECHTAdriana,
iits; DELFZIJL: Neerlandla, de Groot; HEL-
LEVOETSLUISEbon, Bonninga.
GEN: Longfel
Er kan per aandeel worden uitgekeerd
62.50. waarna een saldo van 4497 naar
we rekening orergaat.
Koopman's Meelfabrieken N.V.
Een belangrijke industrie in Leeuwarden
ln de Noordelijkste provincie van ons
land zijn gevestigd de moderne gebouwen
en machtige graansilos van Koopmon'a
Meelfabrieken. Te Leeuwarden in 1876 op
gericht als grulterij hebben deze zich in den
loop der jaren ontwikkeld tot een krarhtig
en modern ingericht bedrijf.
Naast een bloemfnbriek en veevoederfa
briek vindt men er n grntterij en goripellerij
waaraan enkele jaxen geleden nog een Ha-
vermoutfabriek is toegevoegd. In de mach
tige silo'6 kunner. enorme hoeveelheden
graan worden opgeslagen, terwijl de opslag
bovendien zoodanig geschiedt, dat het graan
.gezond" blijft. Dit laatste is van belang
om prima en frisoh meel te krijgen.
In een eigen laboratorium worden op pro
ducten regelmatig onderzocht, zoodat bij
van spreken geen oak je meel de fa
briek verlaat zonder dat het is gekeurd,
is voor de consumenten van groot be-
aangezien op deze wijze een goede
en constante kwaliteit geijverd kan worden,
die aan de hoogste eischen van gehalte en
erheid voldoet Naar wij vernamen,
staan de fabrikaten tevens nog onder con
trole van het Station voor Maahlprii >'»i
Bakkerij te Wageningeti, door welke in-
dantip regelmatig monsters in de fabrieken
worden genomen en onderzocht
In een moderne meelfabriek komt er heel
wat kijken om er voor te zorgen, dat de
oliebollen of de taart m3t Koopmans zelf
rijzend bakmeel e©n huisplijk succes wor
den In 't kort ondergaat het graan de vol
gende bewerking- eerst komt het graan in
de reinigingsafdaling, waar het met be- j Sci
huip -rnn vernuftige instrumenten en ma I M<
«h'neg ontdaan wordt van alles wat er niet
in hoort Enkele soorten zooa's boekweit I
gaan zelfs in een „badkuip" °n worden
flink gewasschéh. Van dit proces knapt het
graan danig op. Alle dofheid is verdwenen,
de verstopte poriën zijn geopend en lte'.
graan kan weer „ademen Daarna passeert
hei graan nog verschillende machines al
vorens het gewenschte product ie verkregen
<m in de pakkamei in d«- bekende verpak
Vingen gedaan te worden
Poor zorgviildigtm arbeid is een zaak var.
aanvankelijk bes "heiden omvang. uitge
groeid tot een dei modernste bedrijven van
ons land, eon fabriea waarvan de machtige
hi o's hun stempel drukken op het Frie-
sche landschap.
VLISSIN-
•euder; VLAARDINGEN:
MAASBRACHT; Donan,
Knuck; DEVENTER; Gelr'a 2, HensenSLOOT-
DORP: Flevo, Schouwstra; NIEUWIER: Een
dracht, B rijder; LEEUWARDEN: Risico, van
Dorsten; DEVENTER: ActiefRikstenDRIEL:
Broedertrouw, de Byer. LEIDERDORP: Hoop
op behoud, v. d. Wal; ÏCAMPEREILANDEen
dracht 2, BrlT.er; UTRECHT. Margaretho, Lub
bers; RIETVELD; Excelsior, v. Wtjgerden
TIEL: Verandering, Spee; ARKEL: Harry, v. d.
Enden; DEN HAAG: Annle, v. Schalk; OOS
TERHOUT: Irene. Fischer; GRONINGEN:
Gelrla I. Jansen. WOERDEN: Nooit Volmaakt,
Pols; ZUTPHEN": Brons. Gerbcrt; MARKELO:
St. Antonlus, Jegen; DORDRECHT; Dtna,
Kruidhof: WILLESCOP: Maria Hendrika. Hui-
bers; NIJMEGEN: Spldo Rensen; DELFZIJL:
Irene, Schenkel; DORDRECHT: Marengo.
Callebout; Twee Gebroeders, Louwen. DEN
HAAG: Nico. de VrU; Aletta, de Vry'ZWOL
LERKERSPEL; Eendracht, v. AsperaiHAR-
LINGENLibra, Bryder; ZWOLLERKERSPEL
Eendrach't, v. Aaperen; Alpha, Stoter; HAR-
LINGEN: Libra. Bryder; GOES: Maria. Geluk;
ZWARTSLUIS: Vecht, de Vries; UTRECHT:
Hubertus. de Ruyter; VLISsINGEN: Parelfal.
Bout; ZWOLLE: Hendrika. Krupe; ARNHEM:
Anna Stegere; ELST. Theodora. Jansen;
ZWOLLE: Maria, Vermaas; GOOR: Maria, van
Eersel
BELGIS: Geertruida, van Ooyen; Vertrouwen,
Sempel; Martha, Griep; Ruysdael. Stoop: Mis
souri, Wyckmans; Josephine, de Roeck: Dussel-
dorf, Bouer; Christina, Brouwer: Florida, Lan-
da. Montana. Hendriks; Ibis. Stohbol&lr; Sche-
dlr. Karelse; Petronella, v Wagenlngen; Jaque-
line Boevkes; En Avant, Rook; Gerja, Larooy:
Bas'tlna Adriana. Vsser; Neeltje. Cornet: Ura
nus. v. Lee: Amandine. Marquenc- Dori. van
Tongeren; Chama, Verberght; Maria, Wijck-
EMMERIK, 17 December.
Gepasseerd vóór 12 uur en bestemd voor:
DUITSCHLAND: st. Victoria; Phllomena,
Meesters; Kaas. Heek; Spes Unica, Wellens;
Anna Mathllde, v. d. Horst; Cordlr. Verdoorn;
Willemsbrug, v. d. Linden; Lahn. Staal; Mars.
Schneider; Sperance. Blomberg; Wykdienst 8.
v. d. Meer: Josina Geertruida, v. d. Stroom;
Tilburg. Kempken; Quo Vadls, Kamphuixen;
Elisabeth, Jonker; Zeester, Timmer; Express 3,
Michaels; st. Borussla; Anjo, Fluyt; Altena,
Cornet; Result, Wynen; st. Arvi: Boraa, Kets;
Pierre, de Roeck; Beom 2. Biyweert; Elodlo, Rob-
berecht; Francois Cellna, Bleyweert; Mississippi,
v. d. Ende; st. Dya; St. Antonlus, v. Emmerloot;
Kronenburg. Driessen; st. Mathllde; Maria,
Raamsdonk; Sancta Fe, Blommaert; Samoa, Ver
tongen; Martha. Vertongen; Richard, Veriyen;
Nieuwe Zorg. v. Loplk; Acmes. Hubers; Stad
Hasselt. Cornells; Ryn Schelde 15. v. Daelé; st.
Fadlr; Brunhilde, Beveren; Brangwene, do Jong;
Sacnredan, de Graaf; Llsbeth Grete. Deckers;
st. Harmonie I; Theodorus. Gerritsen; Edouard,
v. Regenmortel; Jojagia. van Gent; Henrlci
Westerhuli
K. Vaart 15; Rafaöl,
Grippa, v. d. Berg; Edmund, Maai
Wins;
de Jong;
.lina, Sterlin
Vol. 6, Dongen: Mattheo,
Priester; st. Colbert; Herman Heinrich. Koeve
ringen; Maria, Clauwaert; Rosa 2, de Potter;
Kussnacht, Soetere; at. Flat Vol. 10; Lekstroom
32, van Vugt; Rhelnstroom, Fcndel; Florent,
Everaert; st. En Avant 14; D. A. P. G. 11. Wal-
tenberger; sL Rynschelde 14; st. Willi; st. Mafra;
Eburon, Claassen; Ideal, Burgunder; Trola
Socurs, v. d. Meulen; st. Ideaal; Providentia,
Bal; Madeleine. Oostveen; Hoenera. Hoenderop;
Maurits I, Huysmans; st. Belfort; S. O., Olie-
Gepasseerd nA 12
bestemd
UITBREIDING A ABE-FABRIEKEN
I Ter uitbreirline linrer beslaande fabrieken
v -r«i door de N.V. Wohendekenfabrieken
4aBe te Tilburg het bouwen van een fa
briekscomplex groot 3600 M2 vloeropper
vlakte op/red ra gem aan ie N.V. Ned. Aan-
hemings-Mij te 's-Gravenhage,
DUITSCHLAND: Geertruida, Rehorst; st.
AJax; Maria, Welsbart; Adrianus, Geurt»; st.
Vanir; Beerstraten, v. Hasselt; Hean, de Bakker;
Hooft, Hofman; Berkheide, Bunk; st. AT,on;
Wilhelmlna, Weusterfels; Credo. Velvis; St.
Antonius, Stensen; st. Mount Everest: Emma,
Brands: Vosta, de Boer; Willem, Witjes; st.
Sully; Marie José. Doodewaard; Stad Dixmuiden,
Klassen; Mangnano. Walldorf; Ettina, Veenslra;
54. Huse; Simple:
ter e. Paapke; Adi
Maloja, Tresch; Christina, v. Ke\
m; Wim, de Boer; GlUckauf II, v. d.
Somme; Pico 4. Schreck; at. K. Vaart
Hulbers; Helena, Voets; Pax, vu
Llna. Hulssen; st. F.nt 13; v. Dr.el
;s; Jonker 2. Koppelaars; KJ VcKier;
de; Animo. Spaan: Ren de Vree; sC
.ntonius, Tromp; Wyiyka. Akker; st.
Dolfijn
Tilly! K;
Triton; Stad Yper
Chenlr. Stulke; st. Alsnc; NecKJe, Brouwer;
Atalanta. Troost; Nieuwe Zarg, Dupree: Gustav,
KrappFrieda, Mayer; et. Modir; Tosti. Blom;
K&reol, Oegema; S. H. V. 4, BUeck; AJax, Jacobs.
