Ned. Ind. Gas Mij jubileert
Van Krantenjongen tot Uitvinder
VRIJDAG 9 DECEMBER 1938
TWEEDE BLAD PAG. 7
Economie en Financiën
1863 10 December 1938
Een bedrijf met bijna
3000 beambten
ROTTERDAM, 9 December 1938. Wij
hebben dit jaar in Rotterdam geen gebrek
aan jubileal Verschillende bedrijven herden
ken het 75-jarig bestaan en daaruit blijkt
wel, hoe belangrijk voor de Maasstad het
jaar 1863 is geweest. Eerst vierde de Natio
nale Levensverzekering Bank
haar 75-jarig jubileum, daarna volgde de
Rotterdamsche Bankvereen. en
thans treedt de Ned. Ind. Gas Mij. voor
hot forum der publieke belangstelling: op 10
December a.s. wordt het feit herdacht, dat
deze Maatschappij voor 75 jaren werd opge
richt In deze periode is de Ned. Ind. Gas
Mij. uitgegroeid tot een bedrijf, waarin niet
minder dan 2877 beambten werkzaam zijn
cn wel in Oost-Indië 333 Europeanen en 2266
Aziaten, in West-Indië 54 Europeanen en
160 Inheemschen, terwijl aan het gasbedrijl
te Gorinchem en het hoofdkantoor te Rot
terdam resp. 31 en 33 personen verbonden
zijn,
Deze weinige gegevens doen reeds op pak
kende wijze uitkomen, hoe forsch in den
loop der jaren de Maatschappij de vleugels
heeft uitgeslagen. Zeker, het begin was wel
heel simpel: de kleine gasfabriek van Bata
via i-n 1863 was nog niet eens economisch
uitgerust, maarhet was dan toch een
.begin, dat levenskiemen bevatte. Thans is
immers de Ned. Ind. Gas Mij een bedrijf,
dat de distributie, zoowel van gas als elec-
triciteit, heeft uitgebreid tot in uithoeken
van den Indischen Archipel en buitendien
nog eenige fabrieken exploiteert in Ned
.West Indië en in het moederland. Haai
werkzaamheid omvat thans 11 gasfabrieken
met voorts nog een twaalfde te Vlissingen
en de aflevering van electrischen stroom op
33 plaatsen, verspreid in Oost en West. De
jaarlijksche gasproductie is gestegen van 1
te energie van minder dan 1 millioen kWh
in 1905 toen met deze tak van bedrijf be
gonnen werd tot 60 millioen in 1937.
De periode van opbloei
Na een periode van een min of meer la
tent bestaan begon in 1895 het bedrijf der
Maatschappij gestadig toe te nemen, waar
toe niet weinig bijdroeg de groeiende be
hoefte aan beter en overvloediger verlich
ting van de woning en van den openbaren
weg, en voorts de belangrijke rol, welke het
tras en de eleetriciteit op het terrein der in
dustrie zijn gaan vervullen.
De groei van de Maatschappij blijkt ook
op overduidelijke wijze uit de toeneming
van het geplaatste kapitaal. Dit bedroeg bij
de oprichting in 1863 f 3.500.000,—, welk be
drag in 1867 werd verminderd tot f 1.750.000,
omdat de zaken voorloopig toch niet zouden
worden uitgebreid. In 1906 werd echter het
kapitaal weer vergroot tot f 2.500.000,in
verband met het besluit zich nevens de gas
productie te gaan toeleggen op de opwek
king en de distributie van electrischen
stroom. Die ontwikkeling ook van het be
drijf buiten Ned. Indië heeft herhaalde
lijk kapitaal uitbreiding noodzakelijk ge
maakt met het resultaat dat het kapitaal
thans f 17,9 millioen bedraagt!
De In don loop der jaren behaalde finan-
cieele resultaten spiegelen zich af in de
winstultkcering aan aandeelhouders. Er wa
ren slechts drie dividendlooze jaren, n.l
1865. 1878 en 1879 Het gemiddeld uitgekeerd
dividend in den loop der iaren heeft bedra
gen 9V£ pCt. Ook andere cijfers wijzen den
bloei der Maatschappij aan: de reserves he
liepen vorig jaar ruim f 12 millioen. Op de
bezittingen der Maatschappij werd sinds 1894
afgesdhreven f 29.7 millioen.
Al deze gegevens ontleenen wij aan een
prachtig gedenkboek dat ter gelegenheid
van het 75-jarig bestaan van de Mij. bij de
N.V. Drukkerij Wijt en Zonen te Rotterdam
is verschenen. Dit gedenkboek geeft- op zeei
overzichtelijke wijze de geschiedenis van 't
bedrijf wer. De tekst is verlucht met tal
van fraaie foto's.
Ter gelegenheid van het jubileum zullen
Commissarissen en Directie op Zaterdag 10
December a.s. des middags van 2.30 tot 4.30
recipieeren in den foyer van het gebouw „De
Doelen" aan den Coolsingel. Des morgens
vindt een intieme samenkomst met het per-
i soneel plaats,
Gasbedrijf Batavia 1937
en over de zonde die hem met Paulus deed
uitroepen: „Wie zal mij verlossen van het
lichaam dezes doods". Aan den anderen kant
is er de blijdschap in den Heere en Hei
land en de begeerte om anderen van deze
blijdschap deelgenoot te maken. Niet altijd
is de ziel echter zoo gesteld. Vaak verkeert
ze in een doodigen teostand. Dat is vooral
in onzen moeilijken tijd gevaarlijk, want
dan verstaat men niet zijn roepng tegen
over zijn naaste.
Daarom is het noodig en nuttig een le
ring te houden in het belang van de zen
ding onder de joden.
Spr. wil dat doen aan de hand van een
viertal punten nl. 1. het leven van de Jood;
2. Onze verhouding tot den Jood; 3. Onze
roeping tegenover den Jood; 4. Gods gena
de in den Jood. Wat het leven van den
Jood betreft, vertelde spreker in korte trek
ken de geschiedenis van Ahasveros, den
wandelenden Jood. We gelooven dit verhaal
niet, zoo zeide hij, maar in de legendari
sche figuur van Ahasveros is op treffende
Wijze het gejaagde en zwervende leven van
het joodsche volk getypeerd. Als we de ge
schiedenis nagaan wordt ons dit duidelijk
en vooral in Duitschland komt dit op het
oogenblik weer sterk naar voren. Maar
niet alleen is de jood uitwendig zwervend
en dolend op aarde ook zijn innerlijke ge
steldheid kenmerkt zich door een ontstel
lende leegheid. Een joodsch geleerde
schreef, daarover: „Ze zijn goed noch slecht,
Wijs noch dwaas, godsdienstig noch vrij
zinnig. ze weten zelf niet wat ze zijn of wat
ze missen" Onze verhouding tot den
jood is er vaak een van minachting onzer
zijds zoo zelfs dat in het woord „Jood" de
negatie en minachting U dikwijls tegen-
klinkt. Deze verhouding is echter fout. Als
we Romeinen 11 lezen komen we tot geheel
andere gedachten. Dan leeren we dat
de joden iets voor hebben op de Christenen
uit de heidenen, n.l. dat ze reeds land Gods
volk waren toen alle Christenvolken nog in
het heidendom lagen verzonken. In de
plaats van de afgebroken takken van Israël
is dp wilde olijfboom, de Christen uit den
heiden ingeënt en daardoor de vettigheid
deelachtig geworden. „Daarom", zoo roept
Paulus uit, „gij draagt de wortel niet, maar
de wortel u." Onze roeping tegenover den
jood is „hen tot jaloerschheid te verwek
ken'. Daartoe is de zaligheid der joden
aan de heidenen te beurt gevallen. Daarom
wekte spr. z'n gehoor op om niet alleen een
flinke gave te geven wanneer een collecte
gehouden wordt voor de stoffelijke nooden
van het joodsche volk maar ook om te doen
wat in ons vermogen is om de leegheid
van de joodsche ziel te vervullen met den
rijkdom die in Christus Jezus is. Steunt
daarom 't werk van de zending onder de jo
den. Het is de moeite waard, want zoo ver
achtend en negeerend als de jood van na
ture staat tegenover den Christus der
Schriften zoo heerlijk is het wanneer het
licht der genade doorbreekt in z'n ziel. Een
dubbele weerstand wordt dan opgeheven,
niet alleen de natuurlijke vijandschap van
den mensch tegen God wordt dan verbro
ken, maar ook de den jood aangeboren
Jezus-haat wordt dan te niet gedaan. Dan
zingen ze met Da Costa: „Voor U wil ik
lijden, voor U wil ik strijden, voor U wil ik
d' aarde doorgalmen van lof". Met de vraag
„Wilt ook gij dat" eindigde de spreker z'n
aandachtig beluisterde rede.
LAATSTE NIEUWS
Het Centraal Vliegveld
Oordeel van Ged. Staten van Zuid-Holland
In de Memorie van Antwoord op de pro
vinciale begrooting voor 1939, deelen de
Gedep. Staten van Zuid-Holland mede, dat
zij van meening zijn, dat de vraag of er maar
één centraal vliegveld in ons land noodig
is en de plaats waar het eventueel zal ko
men, beoordeeld en beslist moet worden
door de Rijksregeering zoo noodig in over
leg met de Staten-Generaal.
Indien de Staten dit noodig oordeelen zijn
Gedep. Staten bereid door een adres aan de
Staten-Generaal de aandacht te vestigen op
d groote belangen, die scheepvaart, handel,
industrie en tuinbouw in Zuid-Holland heb
ben bij de keuze der plaats van de Natio
nale Luchthaven.
DE TERAARDEBESTELLING VAN
PROF. DR A. H. DE HARTOG
AMSTERDAM, 9 Dec. De teraardebestel
ling van het stoffelijk overschot van Prof.
Dr A. II. de Hartog zal geschieden op Dins
dag a.s., dos middags te twaalf uur. op de
begraafplaats „Zorgvlied" te Amsterdam.
De senaat van heit Amsterdamsdhe stu
dentencorps heeft besloten tert, en met 14
Decemlber den rou waan te nemen.
NOORDWIJK
BOUWEN
B. en W. hebben aan mevr. J. van Weyh-
rotter te Amsterdam vergunning verleend
tot het bouwen van een woonhuis aan den
Gooweg te Noordwijk-Binnon. Met den bouw
is belast architect H. Ie Grand, eveneens te
Amsterdam. Voorts hebben B. en W. aan de
N. V. „Erica", alhier, vergunning verleend
voor den verhouw van het woonhuis Wil
helm inastraat 39 te Noordwijk-Binnen.
DE WERKLOOSHEID
Het aantal werkloozen is gedurende de af-
geloopen 14 dagen met 147 gestegen en aldus
tot 614 geklommen. Vergeleken met verleden
jaar is de winst helaas nagenoeg nihil. Van
de 614 werkzoekenden zijn 339 landarbeiders,
50 losse arbeiders, 41 vissahers, 30 schilders,
29 opperlieden, 20 chauffeurs, 19 timmerlie
den, 13 metselaars en de rest verdeeld over
diverse andere beroepen.
Voorts staan er bij de arbridsbeurs 35
vrouwelijke werkzoekenden ingeschreven,
waarvan 22 dienstboden.
VOORHOUT
Naar wij van officieele zijde vernemen,
heeft de heer G. C. P. Prins zijn benoeming
als gemeenteradslid in de vacature ontstaan
door het overlijden van den heer G. Witte-
man, niet aanvaard. Thans is door den voor
zitter van het hoofdstembureau alhier
noemd de heer H. G, Warmenhoven.
DANK AAN HET NEDER-
LANDSCHE VOLK
Voor de nationale collecte
Men schrijft ons:
Het Comité voor bijzondere Jood
sche belangen, het Protestantsch
Hulpcomité voor uitgewekenen om
ras of geloof, het R.-K. Comité voor
slachtoffers voor geloofsvervolging
en het Comité voor hulp aan buiten-
landsche kinderen, spreken hun op
rechten dank uit aan de leden van
het Nederlandsch Jeugdleiders-Insti
tuut en aan hun medewerksters en
medewerkers in alle plaatsen van
Nederland voor de groote toewijding
en opofferingsgezindheid, waarmede
zij de vrijwillig opgenomen taak, om
de collecte voor de vluchtelingen te
organiseeren en uit te voeren, hebben
vervuld. Onze diepgevoelde dank
gaat ook uit tot allen, die door hun
bijdragen de opbrengst der collecte
zoo groot hebben gemaakt als de
stoutste verwachting niet had durven
hopen.
Het Nederlandsche volk heeft de
aan zijn naam verbonden traditie, om
uitgewekenen bij te staan in hun,
nood, op schitterende wijze gehand
haafd. Den ongelukkigen zal dat een
lichtstraal zijn in hun ellende; ons
geeft het besef, dat zoo talloos velen
achter ons staan, kracht voor den
arbeid.
Diefstallen
op groote schaal
Uitgeverij voor duizenden
benadeeld
Tegen alle verdachten eer.
jaar geëischt
AMSTERDAM, 9 December. Voor
duizenden guldens aan boeken zijn in
den loop van het vorige en het begin
van dit jaar door 't personeel van een
groote uitgeverij en boekhandel hier ter
stede gestolen.
„Voor oneerlijk personeel was het bij
u een dorado" merkte de Off. v. Justitie
op tegen den directeur, die vandaag in
de strafzaken tegen eenige ex-leden van
zijn personeel, die hem. zoo schandelijk
bedrogen hadden, als getuige optrad.
De eerste •vrdachte was een expeditie
knecht van de firma, die de boeken uit het
gebouw smokkelde. Hij legde een volledige
bekentenis af en de Officier van Justitie Mr
L. de Blecourt vorderde een jaar ge
vangenisstraf met aftrek van de voorloopige
hechtenis.
Het tweede geval betrof een Jeugdige em
ployé, die zeven en dertig boeken zou heb
ben gestolen. Dit aantal was bij een huiszoe
king in zijn boekenkast aangetroffen. Hij
echter legde geen bekentenis af.
De Off. v. Justitie vorderde tegen dezen
ontkennenden verdachte een jaar gevange
nisstraf.
De volgende verd. is nauwelijks meerder
jarig, huilende zit hij in de verdachtenbank.
Honderd boeken heeft hij zich toegeëigend
en hij bekent
Ook tegen hem luidde de elsch een jaar
gevangenisstraf, met aftrek van de voorloo
pige hechtenis. Eenzelfde eisch hoorde een
jeugdige magazijnbediende tegen zich uit
spreken: ook hij legde een bekentenis af.
Een jongeman uit Laren had zich wegens
heling en diefstal te verantwoorden. Tegen
dezen verdachte vorderde de Off. een jaar
gevangenisstraf met aftrek van de voorloo-
tpige hechtenis.
De handelsreiziger
Een volgende verdachte trad op als „han
delsreiziger" voor de dieven. Ruim 250 boe
ken waren door zijn handen gegaan.
In verd.'s kamer waren ruim 300 boeken
aangetroffen voor een waarde van ongeveer
f 1200. Deze boekon had verdachte naar hij
beweerde in den loop der jaren gekocht.
De Officier van Justitie Mr. L. de Ble
court achtte het onaannemelijk, dat verd. op
een eerlijke wijze aan zijn boekenverzame
ling was gekomen.
Wegens heling vorderde hij ook tegen
dezen jeugdigen verdachte een jaar gevan
genisstraf met aftrek van de voorloopige
hechtenis
Een kleermaker
De volgende en laatste verdachte, die bij
deze omvangrijke knoeierijen is betrokken,
is een 28-jarige kleermaker. Hij is nooit in
dienst van de firma geweest, maar hij had
kennis gemaakt met een van de jongelieden,
die een belangrijke hoeveelheid boeken had
gestolen. Deze jongen gebruikte een deel van
zijn buit om bij den kleermaker een ipak te
laten keeren.
Ook tegen dezen man, die wegens heling
terecht stond en die zijn schuld volhield,
eischte de officier een jaar gevangenisstraf.
De verdedigers in deze strafzaken hebben
allen op clementie aangedrongen. Zij waren
unaniem van meening, dat de eenheidseisch
die in deze gevallen door den officier was
gedaan tw. een jaar gevangenisstraf, veel te
hoog was.
De rechtbank zal op 22 December vonnis
in deze zaken wijzen.
Het verbreken van sport-
betrekkingen met Duitschland
De gevolgen voor Nederland
Uiteraard zal deze Duitsche stap voor de
Nederlandsche sportwereld vrij omvangrijke
gevolgen hebben. Er worden ieder jaar vele
wedstrijden op allerlei gebied tusschen
Duitschland en Nederland georganiseerd,
welke wedstrijden thans voor onbepaalden
tijd geen doorgang zullen hebben. Voetbal
Iers, hockeyers, tennis- en biljartspelers,
wielrenners en athleten zullen hun krach
ten voorloopig niet kunnen meten met onze
Oosterburen. Ook aan de zeilwedstrijden te
Kiel zullen onze zeilers niet mee kunnen
doen, terwijl de Hollandsche roeiers het In
hun wedstrijden zonder Duitsche deelne
ming moeten stellen.
Bij internationale wedstrijden in een an
der land, b.v. Frankrijk, zal het echter wel
eens gebeuren, dat Hollanders tegenover
Duitschers komen te staan. Het lijkt ons
niet waarschijnlijk, dat zelfs In die omstan
digheden de genomen maatregel doorge-
oerd zal worden. Vanzelfsprekend zullen
de Hollanders in zoo'n geval niet thuisblij
ven! Maar willen de Duitschers zelfs ln
zoo'n geval niet meedoen, wel, dat moeten
zelf weten. Het zal óns niet deren! Wij
hebben de Duitsche tegenstanders niet noo
dig.
Een Duitsche stem
BERLIJN. 8 December. Het Deutsches
Nachrichten Büro meldt:
Wanneer op een schijnbaar op zich zelf
staanden maatregel van een gemeentelijke
instantie in Nederland een zoo veelomvat
tende tegenmaatregel volgt, zoo moet men
de oorzaak niet vinden in een overschatting
van het verbod van den burgemeester van
Rotterdam, maar in het feit, dat achter bur
gemeester Oud de tendenz van toonaan
gevende kringen staat, het gebied van de
sport, hetwelk anders voor de volken als
een brug der naties gerespecteerd wordt, te
betrekken in eenzijdige politieke opvattin
gen. Indien daarom dé burgemeester van
Rotterdam zich tot werktuig der belangen-
politiek laat maken, dan moet ook de Rijks-
sportleider op het gebied der sportbetrekkin-
gen duidelijk een scheidingsstreep zetten ten
aanzien van een laild, waarin dergelijke
eenzijdige maatregelen mogelijk zijn, ook
dan wanneer de hier geschetste kringen zich
achter den persoon van den burgemeester
van Rotterdam verbergen. Het blijft aan de
vertegenwoordigers van een faire sportieve
opvatting in Nederland over er voor te zor
gen, dat dergelijke maatregelen in Neder
land onmogelijk gemaakt worden.
geboder. en den heer Kappers, die reeds
26 jaar als bestuurslid dient, een kist sigaren.
De kerkeraad der Geref. Kerk bood het
Schoolbestuur aan de portretten van dr mr
W. van den Bergh en Willem van Loo, ter
wijl de oud-leerlingen nog hopen aan te bie
den die van den heer Cheyallier en den heer
De Vries, het eerste hoofd.
Tusschen de bedrijven door werd nog een
rijk gevarieerd programma afgewerkt. Ver
schillende oud-leerlingen werkten hiervoor
mede. Mevr. M u n n i k had gezorgd voor
heele reeks gedichten, die allerlei school
herinneringen bevatten en welke door de
vergadering op de wijze van bekende liede
ren konden worden gezongen.
Na een slotwoord van den voorzitter ein
digde ds v. Halsema met dankgebed,
waarna nog staande Psalm 75 1 werd ge
zongen,
Hedenavond wordt in „Chr. Volksbelang"
het jubileum nog met de oud-leerlingen her
dacht.
u, GDT 113 17 k., GDY 112 30 k.. VL 211 50 k.
SCHEVE.NI\GEX, 9 Dec. Heden werd be-
aald voor Tarbot (kleir.) 0.90—1. gTiet 0.60—
ü.70. tong ƒ1—1.25, per kg.;! .iddel i
SCHOOLNIEUWS
Schooljubileum te Ermelo
De Chr. School Kerklaan vijftig jaar
Woensdag j.l. was het vijftig jaar geleden,
dat de Chr. School, die nu aan de Kerklaan
te Ermelo staat, werd geopend. Dit feit werd
herdacht des morgens, onder leiding van den
voorzitter, ds J. van Herksen, met de
leerlingen der school in „Christelijk Volks
belang". Vanzelfsprekend ging deze herden
king vergezeld van een flinke traktatie.
's Avonds, om 7 uur, sprak in de Geref.
Kerk aan de Stationsstraat, prof. dr G. Ch.
A a 1 d e r s, van Hilversum, vroeger Geref.
predikant te Ermelo en tevens oud-voorzitter
der Schoolvereen., een gedachteniswoord. Hij
nam als uitgangspunt van dit woord Ezra
6:15 en teekende de beteekenis van uit
samenzijn. Het beteekende vijftig jaar gele
den heel wat een Chr. school op te richten.
Wij zijn er echter aan gewoon geraakt, een
Chr. School te hebben. Waardeeren we haar
nu wel genoeg?
Wat zou Nederland zijn zonder Schoien
met den Bijbel? Spr. wees in dit verband
naar Duitschland en Rusland, waar de Jeugd
wordt opgeëischt door den Slaat.
Spreker wees up de verruiming, die
sinds 1888 voor het Chrisceiijk Ciiderw'i. is
gekomen en waarvoor we Gode dankbaar
hebben te zijn, n aar verzuimde tevens niet,
te wijzen op de gevaren, die dreigen, wan
neer de invloed van ons Chr'itelljk volksdeel
op ons Staatsbestuur zou gaan verminderen.
In zyn slotwoord wekte spr. zijn gehoor
op, het Chr. onderwijs te steunen, waar
zulks maar mogelijk is.
Feestelijk samenzijn
In „Chr. Volksbelang had daarna
feestelijk samenzijn voor de leden der School
vereeniging, de oude-s, genoodigden, afge
vaardigden, enz. plaat*. De groo.e zaal
dit gebouw, voor deze gelegenheid smaakvol
versierd, was stampw>L
Ds Van Herksen opende dit samenzijn
op de gebruikelijke wijze en herinnerde aan
h_t woord van Ps. 138 6: „Want de Heere is
hoog; nochtans ziet Hij den nederige aan".
Klein was 't begin der Chr. School, die nu
in 't goud staat. Spr. wekte op tot een dank
baar gedenken en tot voortdurend gebed
voor de school.
Vervolgens las hij verschillende gelukwen-
schen voor (van ds K. Dronkert, Geref. pre
dikant te Woubrugge, van ipevr. de wed.
Harkema, bestuur en hoofd der Herv. School
te Ermelo: van de heeren D. Tempel, te
Woerden: J. den Hartog, inspecteur L.O. te
Apeldoorn; J. Kroles, hoofd der Chr. School
te Horst; Knevel, H. A. Littooy, te Hillegom;
ds K. J. van den Berg, Ned. Herv. pred. te
Amersfoort: den kerkeraad der Ned. Herv.
Gem. te ErmeL).
Het hoofd der school, de heer A.
Ramshorst, gaf daarna een boeiend his
torisch overzicht. In dit overzicht werd o.
gewezen op het feit, dat deze sohool wel de
oudste der thans bestaande Chr. scholen te
Ermelo is, maar niet de eerste. Immers,
reeds in 1862 werd door ds H. W. Wit te-
veen te Ermelo een Chr. School opgericht:
de eerste op de Veluwe.
Met groote waardeering noemde spr. o.a.
nog de namen van drmrW. van den
Bergh, Willem van Loo, den heer Che-
v al lier, die zich zoozeer beijverd hebben
voor de totstandkoming dezer school.
Het eerste hoofd was de heer De Vries,
die daarvóór hoofd eener openbare school te
Ermelo was en werd opgevolgd door den
heer Van Ramshorst, het tegenwoor
dige hoofd der school.
De school begon aanvankelijk met 45 leer
lingen en telt er nu pl.m. 2/00, waarbij niet
vergeten mag worden, dat er nu te Ermelo
nog drie andere Chr. scholen zijn en ook nog
een Chr. UL..O.-school. Wel mag dus worden
gezegd „Rehoboth".
Ter vergadering waren afgevaardigden
aanwezig van den kerkeraad der Geref.
Kerk. dien der Chr. Geref. Kerk. van B. en
W. van Ermelo, „Geref. Schoolverband"
De heer Van der Waals, van Nijkerk,
sprak namens 't district Njjkerk van „Gere
formeerd Schoolverband": burgem. Mar
tens van Ermelo, namens de burgerlijke
gemeente: dr H. Dekker, namens den ker
keraad der Geref. Kerk; de heer A. V e e i
man, hoofd der Chr. U.L.O., namens he
personeel dezer school, terwij' de heer D
Vries, zoon van het eerste hoofd der school,
nog verschillende persoonlijke herinnerin
gen naar voren bracht.
Dê voorzitter deelde nog mede, dat er ook
een telegram met gelukwensch ingekomen
was van Minister Slotemaker de Bruïne.
Den heeren dr D u p o n t en W. F. H. van
der Wart, die resp. reeds 31 en 25 jaar
zitting in het bestuur hebben, werd, uit dank
voor al him bemoeiingen een bloemstuk aan-
419.
SCH 70 j. Tuinebreyer met f"l58.60 en SCH
7 T Blok met 61.50 besomming:.
UTRECHT, 9 Dec. Kaas- Aangrevoerd 20
partijen, wegende 6100 kg. Prijzen: met Rljka-
24—25, 2e kw 22—23, p. 50 kg.
Handel kalm.
veevelllng)
3.60, eei-
iÖO s*jks. Koenen 0.80
1.60, per 100 stuks
■WOUBRUGGE. 8 Dec. (Elerenvelilng) FrU-
n kipeleren 4,75—6,50, heneleren 3,504, per
100 stuks.
AANBESTEDING
ARNHEM, 9 Dec. De genie heeft aanbe
steed een kazernement voor een bataljon
Infanterie te Deventer. Er waren 49 in
schrijvingen. Laagste: H. Roelofs te Deven
ter voor f 448.865-
Nagekomen Marktberichten
ALKMAAR, 9 Dec. Kaas. Aangevoerd 64
.napels .zijnde 60.000 kg. Prlizen met rUksmerk:
k]eine fabrlekslcaa.9 f23, kleine boerenkaas f22,
"les per 5q kg. Handel goed.
DELFT, 8 Dec. (Elerenvelilng) Prijzen: Aan-
)er 22.103 stuks. Prijs: Kipeleren 4.205.30,
indeleren 3.60390, heneieren 3.30—3.9-0 per
100 stuks.
LEIDEN". 9 Dec. Vee. Aangevoerd 12 stieren,
rijzen: f 230—270. (54—58 ct. kg. 5*hoon gew.).
iat.; 147 kalf- en melkkoeien, f 200—310. vrö
vlug; 172 vareokeien e.a., f 120200, t. vl: 169
vette koelen, f 100300, (48—73 ct. kg schoon
im.: 93 graskalveren, f 20—50, stroef;
kalveren, f 90—140 (65—84 ct. kg schoon
gew.) t. vj.17i nuchtere kalveren, f 610,
500 vette schapen, f 1825, mat.: 726 wei-
hapen. f 12—16. mat., 328 mestvarkens. f 20
35; 389 biggen, f 6—17, z. mat.; paarden f2:
eulens- 22 bokken en geiten, zeer matig: 24
igen, f40—65. zeer matig, alles per stuk.
Caasmarkt. Aanvoer en prijzen; 40 par-
n Goudsche kaas. Ie soort f 27—28. 2e soort
f2426: 11 partijen Leldsche kaas. Ie soort
2223%, alels per 50 kg. Handel malg.
LEEUWARDEN-, 9 Dec. Vee. Aanvoer en prtJ-
en: 37 enterstieren, f 120—132; 90 twenterstie-
en, f 225—345; 381 vette koeien, 130—280, al-
per stuk: Idem 40—67 per kg.; 520 cne]k-
482 vette schapen, f12—22: 125
schapen, f 10—16: 388 lammeren, f 8—15;
-ette varkens, f 40145, alles per stuk: 4
;ere varkens, f 22—45; 194 kleine biggen, f7—
15; 25 bokken of geiten ;59 paarden, alols per
uk. Totaal
Ook heden was de aanvoer weer groot. De
handel ln stieren was kalm. Beste soort o
?er prijshoudend, overigen prijzen let flau
ette koeien eerste soort vjug en Iets stUvi
rjjs, afwijkende sort kalm.
Melk- en kalfkoeien goede soo
prijhoudend, overigen kalm.
indel Iets vlugger en prlizen vaster.
Nuchtere kalveren minder vlug en prijzen
'heel te handhaven.
Varkens aanvoer ruim, handel kalm en onge-
?er prijshoudend, echter niet hooger.
Wo|v ee ruimer aanvoer, handel traag
in Iets lager.
Heden neemt de N.V.C. 330 varkens ov
ijl door de regeering ook een flink
ir iets korter,
leien uit de i
irkt
SCHEVEN'UïGEN, 9 Dec. Van de haringvis
serij kwamen binnen SCH 285, M. Pronk
last; SCH 133. J. Pronk, met 8 last: SCH 134.
Rog. met 21 last: SCH 238. T. Kramer,
last: SCH 210, W. Rog. met 16 last en 20 kls-
:n versohe haring; SCH 81, J. den Heyre, mei
20 kisten versche haring; SCH 121, C. den Heyei
13 jast en 20 kisten versche haring; SCH
ISO, J. Taal. met 20 last en 30 kisten ve
lng; SCH 169, J. Toet, met 9 last en 30 kls-
versche haring; SCH 254, C. IJspelder, met
last; SCH 103, J. Taal, met 30 kisten versche
•lng; SCH 73, L. Rog. met 14 last; SCH
L. Pronk, met 6 last; SCH 32, C. Korving,
30 kisten versche haring; SCH305, -W. Harteveld
4 last; SCH 45, W. ed Graaf, cnet 18 la
60 kisen versohe haring: GDY 49, C. den Duik,
14 las; GDY 189, J. Roeleveid, me 19 las
GDY 32, "W. den Heyer, met 26 last.
De vangst envan onderstaande schepen op de
Noordzee waren hedenochtend als volgt: SCH 97
1 braadje (uit de halve vleet. SCH 79 1 broodje
(idem). IJM 283 1 kantje, IJM 168 1 k.
Nagekomen vangstberlchten van gister: SCH
116 1 kantje.
De vangsten van de volgende schepen In hot
Kanaal waren hedenochtend: SCH 46: 120 k.
SCH 72 34 k., SCH 66 15 k„ SCH 89 34 k., SCH
50 12 k. (uit de halve vleet). SCH 225 17 k.
(thuis stoomende), SCH 196 155 k. (idem). SCH
261 150 k. (idem), SCH 5 150 k.. SCH 135 thuis-
stoomende met 490 ton versche haring. SCH 16
17 k.. SCH 19 100 k.. SCH 130 200 k.. SCH 210
60 k.. SCH 399 1 k.. SCH 107 60 kisten versche
haring aan boord, ME WA 13 2 5k.. SCH 14 20
vesche vlsch waren hedenochtend
irkt de trawlkotters: TX 37 A vai
0.70. TX 19, F Krijnei
ZWOLLE, 9 Dec
ikalvende
is. 602 biggen 385 nucht. kalveren
irende en versch gekalfde koelen
o vaarzen en schotten 135—225,
vetweide of stal 125
schoften 125—160. voor-
130—170. 1%-Jarige
85—115, 1%-jarige pinken
jonge fokkalveren 60—70. nucht. kal-
6—8 50. per stuk. Vette koeien en ossen
outen 5462 c.. vette stieren 4656 e.
per kg.: vette schapen 1824. lammeren 13
—18. 6-weeksche biggen ƒ8—12. 14-weeksche
biggen 1216, drachtige varkens 5085.
varkens 6070. per stuk; vette var
kens 4248 c.
Ve vee handel stations te doch egdo te plaat-
Gebruiksvee handel stug. prijzen niet hooger.
Voorjaarskalvende koelen en gustekoclen prtf-
;n hooger.handel vlugger.
Varken en pinken handel stug.
Graskalveren Iets hoogere prijzen
Nuchtere kalveren lager.
Schapen en lammeren slepende handel.
Vette varkens stationair. Drachtige varkens
lagere varkens, loopers en biggen Iets vlugger.
IJMUTDEN, 9 Dec. Heden kwamen aan den
afslag 2 stoomtrawlers. 1 motorlogger en 23
loggers met versche haring.
Aanvoer van versche haring op S Dec.: 4726
kisten.
imlngen trawlers: YM 16 (350 m) ƒ2970
SCH 37 11.30. SCH 118 810, SCH 229 470.
SCH 39 500. SCH 87 370. T"W 123 240.
KW 101 720. KW 67 4</. KW 102 1830,
KW 48 140. KW 44 3050. KW 153 121-0.
VL 196 670. VL 16 120. VL 190 47. VL 156
ƒ240. VL 195 370. VL 197 f 260. VL 84 ƒ610,
YM 189 (20 m) 100. logger KW mg 250.
Schepen met versche haring: LT 706 ƒ1110.
LT 1297 1380. SCH 332 490. SCH 1-94 890.
VL 193 ƒ1150. VL 70 700.
Prijzen: Tarbot 1.02—0.90. tong 1.26—0.86. p
kg.; heilbot 1.081 per kg.: koolvisch 0.7*
0.24. leng 1.50—1.35. per stuk. rog 18 per 20
ichol ƒ22—14.50, hot 25—21.
poontjes 3.20—4.30, gr. mltdd.
30—26. kl. mldd. 27—20, kleine s<-helv1sch
ƒ18—8,30. gullen 13.50—13, kleine gullen 13.60
"1. wijting 6.70—5.1-0, makree 8.50—5.1(1.
iche haring 7.40—4.40, per 50 kg.
KATOEN. (Vereen.
merlk. Loco. mlddlin
f 0.20% (vor. not ff
WATERSTANDEN RIVIEREN
VljlT
Kt Andrle»
Arnhem
VreeswHk w.
W estervoort
Deventer
Kampen
Maastricht
RelfeJd
Venlo
Graveslnie
Llth
eden Vort»
38.00 37.86
10.70 3.58
8.98 8.94
49.43 49.53
12.2' 12.55
11.86 12.113
6.35 5.36
Kr;hrh
Mfixan
Mannheim
Lohr
Ringen
Caub
Cob Jen»
Trier
Kenlen
Dosseldort
Hnhrort
SVeeel
Emmerik
BINNENL. WATERSTANDEN
9 DECEMBER
PannerdenIJsselkop
ÏJsselkopArnhem
ArnhemWijk bij Duurstede
Wlik bij Duurstede—Vreeswijk
Waterhoogte bU Arnhem
DoesburgZutphen voldoende
ZutphenDeventer voldoende
DeventerKaterveer voldoende
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
Delfztll
Tereebelline 10.29 22.43
Rarllngen 11*26 23.40
Den Heidei WO 21.J6
IJmalden 4.49 17.'6
H. v. HolL 3.69 16.11
Scheveningen 4.09 16 21
Rotterdam 6.58 18.28
10 DECEMBER
0.46 18.20 Hellevoet»! 3.46 17/3
Willemstad 6.36 17 3
Bronwersh. 3.68 16.15
Zterikze* 430 16.54
Wemeldlng. 4.54 17.15
Vlissingen 2.49 15.14
Ternenzen 3.27 16 51
Hansweert 4.22 16.«s
Tekst en illustratie van H. KANNEGIETER
Slot
248 Dit is nu de geschiedenis geweest van
de brand in Werkendara", zei mijnheer
Krijt. Toen Edison zijn beton uitvond,
bouwde men ter ere van den groten uit
vinder een huis, waar al zijn uitvindin
gen in bewaard worden. Maar de men
sen wilden ook zo graag een blijvende
herinnering hebben aan Edison zelf.
Door de uitvinding van de beton kon
men dit doen. Vlak voor de deur van
dit gebouw legde men een flinke laag
beton, dat zoo dik was als pap. Edison
moest door die pap met zijn schoenen
lopen naar de deur. Toen stak hij zijn
vinger in die dikke brei en zette er zijn
naam in. De pap droogde op en werd
steenhard, zodat die diepe voetsporen
duidelijk te zien waren. Voor altijd zal
men kunnen zeggen: „Kijk, daar zijn
Edisons voetstappen".
249 Toen nam men Edison mee naar binnen
en liet hem een bergje zien van dezelfda
dikke brei, dus ook weer beton. Ze ga
ven aan den verwonderden uitvinder
een spade in de hand. „Moet ik daarmee
die berg beton wegscheppen?" zei Edi
son verbaasd. Allen lachten. Neen hoor,
het was heel eenvoudig. M*n verlangde
niet anders, dan dat hij de schop in de
berg beton zou steken. Nu, dat was gauw
gedaan en een ieder was tevred- n. Do
berg brei was de volgende dag ook hec-
lemaal versteend en de spade stak :r
diep in. En nog heden ste-kt de spade
in het grote stuk steen.
o heb ik jullie 't een en ander uit 1
leven van een groot man verteld, 't Vete
haal is langer geworden dan mijn plan
was. Maar nu moet ik dan ook ophou*
den en neem ik daarom hartelijk af«
scheld van jullie.
