^liruuir $>iitsrijr (tfottrant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken I.G.B. PALACE HOTEL DOELEN HOTEL ki iineintntsprijsf Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 23T Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zendingJL5Q Alles bij vooruitbetaling L""se nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/i ct Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Posfqiro 69936 0Rrt)ertcntieprtj?ttu Van 1 tot 5 regels1.17'/* Elke regel meer022'/a Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels2.30 Elke regel meer 0.45 Voor het bevragen aan '1 bureau wordt berekend0.10 No. 6564 VRIJDAG 2 DECEMBER 1938 19e Jaargang MET BARMHARTIGHEID VERVULD Een kreet van afgrijzen over de behande ling den joden aangedaan vervulde heel de wereld in de dagen na 10 November. Een golf van medelijden met het zwaar verdrukte volk was de reactie, dadelijk ge volgd door een zakelijk overwegen van wat gedaan moest en kon worden voor hen, die in andere landen schuilplaats moesten zoeken. Schuilplaats ook in ons land. Voor al in ons land, de eeuwen door bekend om zijn gastvrijheid voor verdrukten van el ders. Gods gebod: de naasten lief te hebben .vindt ook thans nog gelukkig een krachti ge weerklank bij ons volk. Dat zal, we twijfelen er geen oogenblik aan, vooral ook morgen getoond worden als in heel ons land daadwerkelijke hulp ge vraagd wordt. Laat ons Nederlandsche volk door milde giften de oude traditie hoog houden en een offer brengen mede als dank dat wat elders geschiedde hier in het land van vrijheid, onmogelijk is HET BLOED KRUIPT, ENZ. Handhaving van B.V.L. en Burgerwacht is met het oog op revolutie-gevaar niet meer noodig, beweren sommige lichtgeloovige politici gaarne; is nooit noodig geweest, verzekeren m,et nadruk sociaal-democraten, voor wie het instandhouden van deze insti tuten natuurlijk pijnlijk is. Maar dan lette men thans eens weer op de houding der roode pers tegenover de revolutie-poging van het Fransche vakver bond. Die staking is gelukkig een groot fiasco geworden. Of, om met de „Temps" te spreken: „Er is eens voor goed een einde gemaakt aan de doodelijke fictie, die hieruit bestaat, het op te vatten of te veinzen het op te vat ten, dat het openbare gezag verdeeld is tus- schen de wettige macht, d.w.z. de regeering m men weet niet, welke „vakvereenigings- machf, die door de Internationales wordt gecontroleerd en die als gelijke tegenover een soüvereinen staat zou kunnen optreden' Ja, die ban is gebroken, doch daarover spreken we nu niet meer. Aandacht ver dient, wat de Nederlandsche sociaal-demo craten van dit communistische avontuur zeggen. Want zoo worden de geesten weer openbaar. Reeds toen vrijwel "vaststond, dat het krachtig optreden van Daladier de revolu tie-macht neer zou werpen, schreef onze roode pers over de maatregelen, welke de Regeering bij voorbaat nam, op revolutio naire wijze. Men maakte in de Santé-gevan- genis plaats voor eventueele nieuwe bewo ners en de twee communistische algemeene secretarissen van het spoorwegpersoneel werden gevangen gezet, „Daardoor, aldus de roode pers, sneed do Fransche regeering de laatste mogelijkheid tot verzoening af. Op die manier treedt zij de arbeidersklasse tegemoet!" De bedoeling is duidelijk: de Regeering moest onderhandelen met de revolutionaire stakers. Dat advies gaf de heer Albarda im mers in 1933 ook aan de Nederlandsche Re geering tegen de muiters op de „Zeven Pro vinciën". Dat eischten de sociaal-democra ten in 1903 ook van de Regeering. Maar toen heeft Dr Kuyiper een voorbeeld gegeven, dat nu door Daladier eindelijk, eindelijk is nagevolgd: „Met ons gedoogen zal het schip van Staat niet geënterd worden"* De roode pers zou dat wei willen en met zooveel woorden is de houding van 't Fran sche vakverbond verdedigd. De arbeiders waren volkomen in him recht hun macht tegenover de regeermacht te stellen en wan neer de staking niet zoö jammerlijk mislukt was, had men gejuicht, zooals men in de muiters toejuichte toen dezen volhardden in hun verzet Later echter werd de muiterij Veroor deeld, althans ontaktisch genoemd. En pre cies zoo doet men nu weer met de Fransche mislukking. Tot het laatste oogenblik sprak men de leiders moed in; toen het spel ver loren was schreef men over de „bittere les' Nu heet het, dat het algemeene vakverbond wel gewaarschuwd is „om zich noch door communistisch, noch door eenig ander extre misme te laten meesleepen, hoe gerecht vaardigd de verontwaardiging der arbei ders ook moge zijn". Want „nu is het be wijs geleverd van hetgeen de beproefde lei ders reeds hadden gevreesd". Die wijze, beproefde leiders, nietwaar? Zij hebben de debacle voorzien. Maar zij hadden 't is weer precies 1903 geen moed om zich tegen de radicale elementen ♦e keeren en zoo lieten zij zich in het onge luk meesleepen. Dat heeten dan nog: „be proefde 1 e 1 d e r s 1" Gelooven volgelingen en lezers dan alles? CONTROLEUR VAN DEN ARBEID Arrondisaemcnts-rechtbanlc te Zwojj^ STEUNT DE NATIONALE COLLECTE OP 3 DECEMBER Een hartelijke aanbeveling van Dr. Colijn Ons volk toone,den roef te verstaan 's GRAVENHAGE, 2 Dec. Gisteravond om kwart over zeven heeft de Minister-pre sident, Dr H. Colijn, over beide zenders een opwekking tot steun aan de nationale collec te op 3 December uitgesproken. De Minister president sprak als volgt: Geachte luisteraars, De drie bekende Comité's die zich het lot hebben aangetrokken van de uitgewekenen wegens ras of geloof, hebben mij verzocht een kort woord van aanbeveling te willen spreken voor de nationale collecte, die a.s. Zaterdag gehouden staat te worden. Ik heb aan dit verzoek gaarne voldaan. Al is mis schien eenice twijfel geoorloofd of het strikt noodzakelijk is te achten, aan den goeden wil van on9 volk om hulp te bieden aan wie in diepen nood verkeeren, behoeft niet ge twijfeld te worden. Die wil is aanwezig. Maar wat wellicht nog niet aan allen dui delijk is, is de omvang van dien nood, ge volg van het grooto aantal personen, dat sinds de eerste Novemberdagen hier te lande een schuilplaats heeft gezocht. Aan den avond van den dag, waarop de collecte zal worden gehouden, zal het aantal vluchtelin gen, aan wie in de laatste weken vergund is naar Nederland te komen, tegen de vierdui zend loopen. Rekent men de kosten per dag en per persoon voor hulsvesting, voeding en kleeding op ongeveer 1.50 dan zou dit. in dien deze vierduizend toegelatenen allen voor rekening der gemeenschappelijke lief dadigheid kwamen, per jaar een bedrag van ruim twee millioen gulden vormen. Nu is dit tot nog toe niet het geval. Voor- loopig hebben gelukkig zeer velen onderdak gevonden bij familie of bij vrienden. Die ko men dus niet of niet geheel voor rekening van de gemeenschappelijke liefdadigheid, maar daar staat tegenover, dat we Zaterdag de deur nog niet kunnen sluiten. Er komen er nog meer en niemand kan zeggen, wat ons op dat gebied nog te wachten staat. Er is dus veel geld noodig, om onzen plicht' van barmhartigheid te vervullen en dit vooral, omdat we niet weten, welke mogelijkheden er zijn om de hier toegelatenen naar andere landen door te geven. Tot nog toe zijn de vooruitzichten daarop althans voor de vol wassenen niet gunstig, eer zelfs ongunstig te noemen. We moeten dus rekenen op een groot getal menschen, dat gedurende gerui- men tijd onderhouden zal moeten worden. Dat nu is het, wat ik nog eens onder uw aandacht heb willen brengen met het oog op de collecte. Het gaat hier niet om leniging van nood voor enkele dagen of om grootere of kleinere hulp voor eenmaal. Maar het gaat om bestendige hulp aan een groot aan tal menschen, gedurende geruimen tijd. Die kennis van den toestand, die moet Zaterdag de gulheid van uw hart en de vaardigheid van uw hand besturen om mildelijk te geven Wij herinneren ons allen, dat Koninklijk woord om groot te kunnen zijn in alles, waarin ook een klein volk groot kan zijn. Die grootheid kunnen we ook toonen in onze milddadigheid tegenover hen, die in zwaren druk verkeeren. En we volbrengen dan tevens het Godde lijk gebod tegenover den naaste, want al is er ook in eigen land veel nood te lenigen, en op allerlei gebied veel te verzorgen, hier in dit geval is thans te voorzien in het leed, dat veel dieper in het leven snijdt, dan wat wij bij ons zelf kennen. Toone de Zaterdagcollecte daarom, dat on 3 ■volk den roep verstaat, die thans tot ons komt. Ook omdat we daardoor wellicht an deren nog bewegen kunnen met ons samen de hand aan den ploeg te slaan. KINDJE IN WATERPUT VERDRONKEN PRINCENHAGE, 2 Dec. Gisteravond is het 2%-jarig zoontje van den landbouwer P. alhier in een waterput gevallen en ver dronken, 240 Joodsche vluchtelingetjes te Oldenzaal Op doorreis naar Engeland OLDENZAAL, 2 Dec. Met den D-trein uit Berlijn zijn gistermiddag tegen vier uur 240 Joodsche kinderen uit Duitschland, o.a. afkomstig uit verwoeste weesinrichtingen te Oldenzaal aangekomen, op doorreis naar Engeland. Dit kindertransport geschiedt onder leiding van het Centrale Comité tot hulD aan buitenlandsche kinderen te Am sterdam. Vele dames uit Oldenaaal en Enschedé waren naar het station gekomen om de kin deren te ontvangen. Men had een maaltijd voor de vluchtelingetjes bereid, welke zij zich goed lieten smaken. Bovendien kregen zij voor de verdere reis enkele versnaperin gen mee Do kinderen toonden zich dank baar voor het hartelijk onthaal. Om bij half vijf vertrok de trein naar Hoek van Holland, vanwaar de kinderen den overtocht naar Engeland zouden aan vaarden. In den loop van de volgende week wor den nog ongeveer acht honderd kinderen verwacht, waarvan ongeveer drie honderd uit Weenen. Honderd van deze kinderen zullen in ons land worden ondergebracht. De overigen zullen eveneens naar Engeland doorreizen. Noodlanding in de Rimboe Herten graasden rustig om een vliegtuig EDE, 30 November. Wat wellicht niet denkbaar is in de groote stad en zeMs op het platteland, is hier feit geworden, nl. dat een vliegtuig midden op de heide daalde tusschen een koppel herten, die zoo mak waren, dat ze zich de aan wezigheid van menschen en zelfs van een vliegmachine lieten welgevallen. Een landing zoo diep in de Nederland sche rimboe kennen we vrijwel niet. Het overkwam den sergeant-vlieger Smits n den mecanicien v. d. Baan van Soester- berg, die met een militair vliegtuig vlogen boven de gemeente Ede. De bemanning achtte het noodig op een zeer eenzaam gedeelte van de Veluwe een noodlanding te maken en ze koos daarvoor de wildbaan van Pellieter. Het besluit was echter spoediger genomen dan uitgevoerd, want een groote groep her ten graasde op deze baan en trok zich van de wondere vogel niets aan en slechts door zeer laag te vliegen slaagde de bestuurder er in geleidelijk ruimte te krijgen, zoodat hij zijn machine aan den grond kon zetten. Dit lukte uitstekend en zelfs werd geen enkel hert gewond. De moeilijkheden begonnen nu echter pas, want er was hulp noodig voor de ver zorging van de machine en men zat wel in een zeer afgelegen oord. In de buurtschap Deelen, waar men vele uren van een be woond gedeelte verwijderd is, was het vliegtuig aan den grond gezet. Na een lange wandeling van eenige 1 kwamen de vliegeniers ten slotte aan den grintweg naar Arnhem, waar ze een auto oppikten, die hen naar Arnhem bracht. Politie en andere hulp werd gerequireerd en eerst vijf uur nadat ze het vliegtuig ver laten hadden, keerden de verdwaalden bij hun vliegtuig weer. Een onheil voorkomen Kinderen speelden met lnclfers DEN HELDER, 2 Dec. Een vrouw in de Molenstraat, die de stad inging liet haar kinderen van 1 y2 en 2Vfc jaar alleen achter. De kinderen wisten een doosje lucifers te bemachtigen en gingen daarmee spelen met het gevolg, dat op een gegeven oogen blik do matras vlam vatte. De matras ging echter niet direct branden, doch begon te smeulen en hevig te rooken. Een buur vrouw bemerkte dit en toen ze zag dat de moeder niet thuis was, forceerde zij de deur om te kijken wat er aan de hand was. Zij zag de twee verschrikte kinderen ang stig in een hoekje bij elkaar zitten, terwijl de kamer vol rook stond. Gelukkig was nog niets aan 't branden gegaan, zoodat de vrouw de smeulende matras kon grijpen en door het raam naar buiten gooien, al waar deze door de inmiddels gearriveerde brandweer kon worden gebluscht,' De kin deren hadden geen letsel bekomen. Duizenden speldjes voor de nationale collecte op morgen zijn de laatste dagen 1 alle plaatsen, verzonden HEILIG VUUR Daar is in Nederland geen zinnig mensch te denken Die morgen onberoerd de bus voorbij kan gaan Waarin ons gansche volk iets van zijn hart zal schenken Voor hen dieuitgeschud, van elk bezit ontdaan, Verjaagd van huis en haard, en uit elkaar geslagen, Een toevlucht zoeken in ons vrije vaderland. Daar is in Nederland geen mensch die koud hun klagen Kan hooren, en verwaand voorbij gaan langs de kant. Wij moeten, hoofd voor hoofdbarmhartigheid bewijzen, De weerglans laten zien van de verborgen schat. Wij moeten door dit werk de Naam des Heeren prijzen Wiens eigen lieve Zoon een Joodsche moeder had. Niet met verbitterd hart. maar met bereide handen, Met diep bewogen ziel waarin de liefde lééft, Waarin het heilig vuur het offer doet ontbranden, Zij graag en gul gebracht de gave die gij geeft. TRAWLER GESTRAND IN DE HAVEN VAN IJMUIDEN De „Amsterdam" op de blokken van de Noorderpier Sleepboothulp bracht redding IJMUIDEN, 2 Dec. De trawler „Amster dam", die wegens machineschade door de trawler „Hercules" nabij de zeestigste breed tegraad op sleeptouw was genomen en naar huis werd overgebracht, kwam vannacht omstreeks een uur voor de haven van IJinuiden. Bij het binnenloopen van de haven werd assistentie verleend door de traw ler „Utrecht". Bij dit hulpwerk brak echter de sleeptros, waardoor de .Am sterdam" op de blokken aan de binnen zijde van de Noorderpier vast geraakte. De sleepboot „Stentor" van Wijsmüller voer .onmiddellijk naar het in moeilijk heden verkeerend schip en trachtte een verbinding te maken. Om half twee werd ook de hulp van de sleepboot „Utrecht" ingeroepen, omdat het vaar tuig tengevolge van den zuidwester storm in een gevaarlijke positie was geraakt Dank zij de onmiddellijke assistentie van de sleepbooten „Stentor" en „Utrecht", kwam het schip na een half uur vlot en kon het behouden in de haven worden binnengebraoht Wederom wilde busdiensten stopgezet AMSTERDAM, 2 Dcc. De president der arrondissements-rechtbank, mr A J. van Roy en, heeft wederom uitspraak gedaan in eenige korte gedingen tusschen wilde busdiensten, waarvan door de Spoorwegen en de Gooische' Tram stopzetting werd ge vraagd. Verboden werden de N.V. Amsterdamsche Autoverhuur Centrale in oprichting (direc teur Oorbeek), rijdende tusschen Amsterdam en Alkmaar; de dienst AmsterdamHilver sum, die onderhouden wordt door H. G. Uiterdijk; de dienst AmsterdamHilversum, onderhouden door Stoop en de dienst Am sterdamUtrecht, eveneens onderhouden door Stoop te Den Haag. Militair vliegtuig maakt noodlanding ZEIST, 2 Dec. Omstreeks drie uur geraak te gistermiddag van een Koolhoven-Verken ner, welke op weg was van Haamstede naar Soesterberg, de benzinetoevoer verstopt, ten gevolge waarvan de motor afsloeg. De vlie ger. een 23-jarige sergeant-vlieger, zag zich genoodzaakt een noodlanding te maken. Hij koos hiervoor het groote weiland van den veehouder Methurst te Zeist uit. Alles zou zonder schade zijn verloopen, indien zich niet midden in het weiland een prikkel draadversperring bevond. Het vliegtuig bot ste tegen de versperring en sloeg over den kop. waarbij de neus en de vleugels zwaar beschadigd werden. De vlieger bleef onge deerd. Acht maanden gevangenisstraf wegens meineed HAARLEM, 2 Dec. Op 21 October j.l. heeft voor de Haarlemsche rechtbank terecht go staan de 42 jarige landbouwer J. C van den B. uit Haarlemmerliede wegens dierenmis handeling. Hij had een onwillig paard met een stuk hout zoodanig op den kop geslagen, dat het dier overleed. Hoewel eenige getui gen verklaarden dat verdachte geslagen had. hield de knecht van den landbouwer, de 45- iarige J. M. hardnekkig vol. dat dit niet bet geval was geweest. De Officier van Justitie stelde een vervolging in wegens meineed en thans 'tond de knecht deswege terecht. De Officier van Justitie was er van over tuigd dat de knecht voor de rechtbank heeft gelogen. Wegens meineed eischte hij tegen den knecht acht maanden gevangenisstraf. Uitspraak 15 December, DE HAAGSCHE BEGROOTING AANGENOMEN Na twintig vergaderingen Na 20 vergaderingen is de Raad door de begrooting heen gekomen. Er zijn twee da gen en 4 vergaderingen meer aan besteed dan verleden jaar, ondanks het feit, dat er zooals dit heet „niet veel inzat". Er zijn al te veel en al te lang kleinigheden in het openbaar besproken, die tot hun recht hadden kunnen komen bij een praatje met den betrokken wethouder of een behande ling in de daartoe aangewezen raadscom missie. Het leed is echter geleden en het raadswerk rust tot 12 December. Slechts het kwartet, dat eertijds Natio naal Herstel roemde, had bezwaren, omdat de begrooting niet in voldoende mate met hun principieele wenschen rekening hield. Bezwaren hadden ook de soc.-dem. en de heer Joëls, maar deze volstonden met een korte verklaring. Die van de soc.-dem. was nogal zonder ling ingekleed. Ze repten er van, dat niet een verkapte machtiging mocht worden ge zien in het dekkingsvoorstel voor de ver mindering van de opbrengst der Straat- belasting, dat z.h.s. den hamer passeerde, wat den soc.-dem. eenigszins uit de hand scheen te vallen. Niemand had van zoo iets snoods gerept En het spreekt toch van zelf, dat ook bij eenig bezuinigingsvoorstel. B. en W. daar voor bij den Raad zullen moeten komen. Veel meer dan een gebaar was deze ver klaring en die van den heer Joëls niet nog even nakaarten. De heeren zijn inderdaad niet al te best gevaren bij dit debat Voor hun vrij kost bare wenschen was er geen plaats meer. VOCRNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen Gisteravond heeft Minister Colijn een radio-rede gehouden ter aanbeveling van de collecte voor de Joodsche vluchtelingen. De Tweede Kamer heeft de behande ling van de begrooting van Onderwijs voortgezet en is ook aan Binnenlandsche Zaken begonnen. De Centrale Raad van Beroep heeft de zaak van de marechaussee te Oss behan deld. De Raad van Den Haag heeft de be- grooting voor 1939 goedgekeurd. De jaarvergadering van de Ned. Ver- eeniging voor Israël. Generaal Smuts roept Zuid-Afrika op tot eendracht en samenwerking. Reynauds rede over Frankrijks huidigen economisch-socialen toestand. Bürckel verbiedt den aankoop vaö Joodsche eigendommen. Engeland gaat zijn nationale defensies hulpdiensten organiseeren. Amsterdamsche agent veroordeeld AMSTERDAM, 2 Dec. De rechtbank ver oordeelde een Amsterdamschen politieagent, die vroeger dienst deed bij de motorbrigade, doch thans bij de straatpolitie is ingedeeld, wegens het veroorzaken van lichamelijk let sel door schuld, tot tweehonderd gulden boete. subs, twintig dagen hechtenis. Voorts gelastte de rechtbank de intrekking van ver- dachte's rijbewijs voor den tijd van een jaar Op 8 Mei was hij als bestuurder van een motorrijwiel met zijspan op den hoek Raam gracht en den Kloveniersburgwal in botsing gekomen met een anderen motor met zij span. De bestuurder hiervan en de man, di i op de duo zat, lierv»n ernstige verwondingen op. De agent werd licht gewond. Vraagt Uw leveranciei „SLRaphaël" QUINQUINA De fijnste apëritit. KWALITEIT en LIJN harmonieeren volkomen in de W. L. D. Schoen Heeren die het ge noegen kennen van het beste te dragen kie zen daarom steeds W.L.D. SCHOENEN H at voor weer krijgen we Voor de kuststrook: Matige wind uit West tot Zuidwest, later verder krim pend tot Zuid, iicLt tot half bewolkt later were toenemende bewolking. Afnemend buiïg, overdag weer toenemende kans op ""egen, zelfde temperatuur. Voor het binnenland: Matige in 'en nacht tot zwak afnemende Zuid-Weste lijke tot Zuidelijke wind. Licht tot half be wolkt. Heldere kende nacht Waarschijnlijk weer toenemende bewo1klng overdag, tot den morgen droog weer. Overdag wellicht weer toenemende kans op regen. Sasaltinetegels lo alle kleur®. TROTTOIRBANDEN enz. N.V. HOLLANDSCHE BASALTINE TEGELFABRIEK - ROTTERDAM Stolen #n Bronzen Damon 0«ur«n Kozijnon Plaatwerken en UzerconshvcHes let:28Ai Trompenberg's Hilversum Teleloon 7941 (2 lijnen) H.l orhetle geopend BRACKS AMSTERDAM-CENTRUM België verhoogt contingent voor boter DEN HAAG, 2 Dec. Wij vernemen van hevoegde zijde, dat de Belgische regeering het globale invoercontingent voor boter voor deze maand verhoogd heeft van 100.000 K. G. op 250.000 K. G. Het aandeel van Nederland bedraagt hierin 27y2 de betreffende hoeveelheid moet uiterlijk 31 December 1938 in België worden ingevoerd. Schenking aan het Rijksmuseum Een bronzen beeld van Adriaen de Vries AMSTERDAM, 2 Dec. Een der vrienden van 't rijksmuseum die onbekend wenscht te blijven, heeft de verzameling van beeld houwwerken verrijkt met een belangrijk bronzen beeld, groot bijna 80 c.M„ afwisse lend genoemd werk van Adriaen de Vrios (1560—1627) of van Hubert Gerhard (pl.m. 1545-1620). ROTTFHDAM 2 Dec. In opdracht van de Regeering wordt het knmn van de Rot- terdamsehe Vacant ieschool te Hoek van Hol land gereed gemankt voor de ontvangst van t Tfx*is<*ho vluchtelingen. Hoewel het kamp Rustige sfeer in het centrum van de stad aanstaanden Maandag gereed moet ziin leder modern comfort Telefoon 10661 \l voor deze ontvangst, kan nog niet worde» opgegeven, wanneer de eerste vluchtelingen arriveeren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1