KERK EN ZENDING
DE GROOTE TREK
DINSDAG 29 NOVEMBER 1938
(TWEEDE BEAD PAG. 5
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Den Bommel, cand.
Barendreeht te Katwijk aan Zee.
Aangenomen: Naar Groot-Ammers,
oand. A. Barendreeht te Katwijk aan Zee.
(Dit was het 23e beroep van Gr. Ammers;
van 8 Febr. 1936—21 Nov. 1938 heeft
beroepen). Naar Wezep, J. W. v. d. Meene
te Nieuw-Dordrecht. Naar Batenburg,
cand. W. Oorbhuys, hulppred. te Hengelo
(Ov.).
Bedankt: Voor Opheusden, Arnemuiden,
Kesteren, Naarden, Rijnsaterwoude en Den
Bommel, cand. A. Barendreeht te Katwijk
aan Zee.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Bellingwolde-Nieuwe
Schans, G. J. de Leeuw te Finsterwolde en
cand. T. Lopers, hulppred. te Winschoten.
Beroepen: Te Wormerveer, H. Velt-
man te Doornspijk.
GEREF. GEIM.
Beroepen: Te Werkendam, H. Ligten-
Meinema's Kerstboeken
toch goedkoper!
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Enschedé
Ds. K. G. van Smeden, Chr. Geref.
predikant te Enschedé, nam Zondag j.L
afscheid van zijn gemeente wegens vertrek
naar Groningen. De scheidende leeraar had
tot tekst Ps. 118 17. Hij herinnerde aan de
banden, die gedurende zijn vijfjarig verbhjf
in Enschedé gelegd zijn. In het slot van zijn
predikatie richtte Ds. van Smeden woorden
van afscheid tot den Kerkeraad. Na de preek
dankte hij de verschillende kerkelijke ver-
eenigingen, met welke hij steeds met veel
genoegen had samengewerkt.
Ouderling B r a s z sprak een afscheids
woord. De gemeente zong daarna de Zegen
bede uit Ps. 121.
Onder de groote schare kerkgangers bevond
zich wethouder Her es, ais vertegenwoordi
ger van het Gemeentebcs'u^r. Na afloop van
den dienst namen velen peisoonlijk afscheid
van Ds. Van Smeden en zijn gezin.
Gaastmeer
Cand. G. J. B ij Is m a van Utrecht is voor
nemens 4 December zijn intrede te doen bij
de Ned. Herv. Gem. te Gaastmeer: bevestiger
is ds. A. S. Bij lama van Rijswijk (Gld.).
Hagestein
In de voormiddag-godsdienstoefening van
Zondag nam ds. J. van Rootselaar
afscheid van de Ned. Herv. gemeente te Ha
gestein. Z.Eerw. had tot tekst Lukas 8 4 e.v.,
de gelijkenis van den zaaier. Ds. van Rootse
laar heeft 7 jaren de Kerk van Hagestein
gediend. Hij werd toen met dezelfde tekst, als
hij nu gekozen had, door zijn vader, ds. Van
Rootselaar, te IJsseLstein bevestigd. Bij het
afsaheid-merkten -wij op ds. H. N. Fruy t
-van-' Everdiïlgen en eenlge ouderlingen uit
'Vianen.
Oud-Loosdrecht
Zondagmorgen j.l. heeft Ds. P. Ch. v. d.
Vliet van Utrecht cand. G. R. Koopman
bevestigd als predikant der Geref. Kerk van
Oud-Loosdrecht met een predikatie over
Jesaja 6 8. 's Avonds deed de jonge leeraar
zijn intrede sprekende over Jeremia 1 4 tot
en met 10. Aangaande het door Christus on
derhouden profetisch ambt, zag men achter
eenvolgens: 1 dat daartoe een goddelijke roe
ping uitgaat; 2 dat God daarbij zijn bijstand
verleent: 3 dat daarin een dubbele taak ligt
opgesloten.
'Toespraken zijn gehouden namens den
kerkeraad door broeder G. v. Huisstede,
namens classis en genabuurde kerken door
Ds. J. Versteegt van Nieuw-Loosdrecht;
tenslotte nog door Ds. P. Ch. v. d. Vliet,
als bevestiger. Ds. Koopman richtte enkele
woorden tot ouders, bevestiger, Ds. Ver
steegt, tot B. en W. en den gemeente-secre
taris; en tot kerkeraad en gemeente. Toege
zongen werd Psalm 134 3.
Zuidbroek
Ds. J. Willemse heeft Zondag j,L zijn
intrede gedaan bij de Ned. Herv. Kerk van
Zuidbroek, sprekende over Ps. 95 2 en 3.
Bevestiger was Ds. C. D. Moulijn van de
Wilp, die een predikatie hield over 2 Cor.
11 lib.
DE TOESTAND VAN DEN PAUS
De Paus heeft, na gisternacht goed te heb
ben geslapen, gisterochtend een specialen
biddienst bijgewoond. Hij zal deze week
evenwel geen audiënties verleenen, behalve
aan de pasgetrouwde paartjes, die hij morgen
zal ontvangen.
ROME EN DE BIJBEL
In het bisdom Trier wordt propaganda ge
maakt voor het uitreiken van familiebijbels
aan bruidsparen en voor het dagelijks lezen
daarin in den gezinskring.
GRAFSTEEN Ds H. v. d. ZANDEN
Op het graf van Ds. H. v. d Z a n d e n, in
leven predikant der Geref. Kerk van W a-
pemveld, is een gedenksteen onthuld,
waarbij ouderling Eikelboom het werk
van den ontslapene memoreerde.
Ds. J. W. Drag t, van Holten, schoon
zoon van den overledene, aanvaardde den
gedenksteen namens de familie.
Ds. G. v. d. Zanden, van Dc Bilt, een
broeder van den overledene, merkte op, dat
het schoonste monument, de gemeente kan
oprichten in haar wandel en belijdenis, als
vrucht" van al den arbeid in haar midden
geschied.
De steen is een eenvoudig zwart granieten
monument, waarop vermeld staan naam,
geboorte en sterfdatum, met als onderschrift
in vergulde letters: „In dankbare herinne
ring aan Ds H v d Zanden, die de gemeente
van Wapenveld bijna 18 jaar trouw gediend
Dat is echt mooi
dun. ondoorschijnend papier, duidelijke
druk... gebonden in een gewatteerd
bandje met stemmige ver iering en gesloten
door een fraai riempje. Echt een boekje
in „betere" uitvoering. Vraagt Uw boek
handelaar zoo'n Jongbloeds „dundruk"
dameskerkboekje. Een ideaal St. Nicolaas-
geschenk.
(prijzen vanaf 2.
(Adv.)
Dr C. N. Impeta
7 December 1938
Brandende harten
I door Gera Kraan-v. d. Burg
j „Deze hoogstaande roman heeft minstens I
recht op een tiende druk."
FRIESCH KERKBLAD j
Prijs 2.90. Geb. 3.75. In elke Boekh.
j (Adv.)
I9I3
Binnen weinige dagen hoopt Dr.
C. N.
Ds. B. R. KNOTTNERUS
a ld e-
A.s. Zondag viert Ds. B. R. Knc
us, Ned. Herv. predikant te Seb
uren zijn 40-jarig ambtsjubileum.
T_ Ds. Knot-tnerus werd 17 Aug. 1871 te
peta, predikant der Geref. Kerk te Smil(Je geboren, Hij studeerde aan de Rijks-
kwarteeuw het predikambt uniïraiteit te utrecht theologie. In
K;
te hebben bediend. Hij gaat dezen gedenk
dag, 7 December, op 54-jarigen leeftijd, ir
goede gezondheid, vol werklust en werk
kracht dankbaar tegemoet. Dit is óók eei
gezinsfeest, want mevrouw Impeta. moeder JTvHWntaTja Juni 1930 tav'am hij'
did'aat geworden in Friesland aanvaardde hij
4 Dec. van dat jaar zijn ambt te Nijeveen. In
1904 vertrok de jubilaris naar Zuidwolde
(Dr.) om zich in 1919 aan de gemeente
Assen. Thans is hij lid van het classicaal be
stuur van Groningen. Tijdens zijn verblijf te
Vries was de jubilaris geestelijk verzorger
van de kolonie „Philadelfia" van de vereeni
ging „Het Hoogeland". Thans is hij geestelijk
verzorger van het Diaconessenhuis te Gro
ningen. Voorts is de jubilaris secretaris van
de afdeeling Marum van het Ned. Bijbelge
nootschap. Zoowel in zijn tegenwoordige als
in de gemeente Vries had ds. Knottnerus zit
ting in tal van besturen van plaatselijke ver-
kampen kwam, als voorzitster van twee scriba-quaestor van het clas-1
Meisjes-Vergn. I sicaal bestuur van Meppel en in Vries maakte I
ST"- Vtn den a'S' f 7 ™pt on- yan het classiraal bestuur van I
middellijk de figuur van zqn vader, Ds. J. J. I ki< ïu he-
Impeta te Katwijk aan Zee, in de herinne
ring, die hem zoowel in zijn eerste gemeente
Avereest als in de volgende, Pui-merend en
Kampen, heeft bevestigd. En die tot in
hoogen ouderdom de huisgenoot van zijn
zoon te Kampen was, toen de levensavond
daalde.
Dr. Impeta is te Schiedam geboren (28
Maart 1884), en ontving lager onderwijs te
Alfen a. d. Rijn, Leeuwarden en Sneek.
Scheen eerst de weg naar school te voeren
(in 1896 werd.de normaalschool te Sneek be-
zocht),.die naar de kerk bleek tooh de aan
gewezene. Via het Gymnasium te Sneek en
dat van Leiden, kwam Dr. Impeta in 1903
aan de Leidsche
Academie, ging
vervolgens,
1904—1909
V.U., om in Juni
1909 candidaat te
worden.
1913 bereikte hij
zijn eerste pasto
rie, want vooraf
ging voorberei
ding van de pro
motie tot doctor
in de theologie
(bij Prof.
vinck), welke 20
Juni 1913 plaats
had op verdediging van een proefschrift ge
titeld „De leer der heiliging en volmaking bij
Fletcher".
Dr. Impeta, die van zijn vader de liefde
voor kanselarbeid geërfd heeft, heeft echter
ook in de richting van perswerk zijn gaven
productief gemaakt. Niet alleen in den vorm
van boeken, maar ook als medewerker van
bladen. Reeds te Purmerend is dat begonnen
in N. Holl. Kerkblad; thans is hij mede-re
dacteur van het Geref. Kerkblad voor Drente
en Overijsel, waar hij de hoofdrubriek
„Woord, Belijdenis en Wandel" verzorgt;
voorts is hij mederedacteur van het Geref.
Jongelingsblad. De jeugd heeft trouwens ook
in ander opzicht Dr. Impeta's steun; hij is
o.m. voorzitter van de Geref. Jeugdcentrale
te Kampen en van de afdeeling Overijsel van
den Geref. Jongelingsbond. Sedert 1921 is hij
lid van het Bondsbestuur. Dan ook is Dr.
Impeta secretaris van het curatorium van
het Geref. Gymnasium te Kampen.
Het moet voor den a.s. jubilaris een tref
fende samenloop wezen, dat hij, nu Dr.
Sohoemakers emeritaat heeftgenomen, naar
diens woning, de oude Burgwalpastorie, gaat
verhuizen, en het is daar, dat hij de werk
kamer van zijn leermeester en promotor.
Prof. Dr. H. Bavinck als zijn studeerka
mer betrekt.
Een niet gering aantal pennevruchten heeft
Dr. Impeta het licht doen zien. Wij noemen
„Bij U schuil ik, het gebed eens verdrukten"
twaalf predikaties over de 12 beden van den
143en Psalm. Tusschen 19261931 schreef hij
ruim 200 artikelen voor Koks Chr. Encyclo
paedic. In 1936 verscheen „Zelfonderzoek
noodzakelijk". Bekend is ook zijn vertaling
van Otto Borcherts „De Christus der Schrif
ten" en van diens kleinere werk „Jezus
wie was Hij?" Verder verschenen in 1935
twee bijdragen voor het Bijbelsch Handboek
(ed. Kok); als Bondsuitgaven: de Jongel.
Verg. én het gezin, de J.V. en de critiek der
jongeren; de hand aan den ploeg; preeken in
de serie „Menigerlei genade" en „Wet en
Getuigenis'"
De kerkelijke loopbaan van Dr. Impeta liep
van 7 Dec. 1913 te Avereest, over 25 Maart
1917 te Purmerend, naar 19 Sept. 1920 te
Kampen. In de classis Zwolle is hij dep. voor
de Kerkvisitatie, voor art. 11 en art. 49 K.O.
en voor art. XIII K.O.: ook voorzitter van de
prov. dep. voor dit artikel.
In een tijdperk van vele, veelsoortige en
drukke werkzaamheden nadert Dr. Impeta
zijn vierdag. Vroeg op ook dit is een
erfenis van zijn vader is hij 's morgens al
tijdig op de studeerkamer: de middag is be
stemd voor het wijk werk, de avond voor
catechisaties, huisbezoek en vergaderingen.
Zoo'worden de 25 jaren voltooid in een stem
ming van groote dankbaarheid voor den met
rijke zegeningen gekroonden ambtstijd, en de
kerk van Kampen zal ongetwijfeld mèt haar
dienaar den 7en December blijde gedenken.
Ds. R. v. GIFFEN t
In den ouderdom van 89 jaar is te Bloe-
aii j mendaal overleden Ds. R. v. Giffen, voor-
heen predikant bij de Geref. Kerken.
Ds. R. v. Giffen werd 11 April 1859 gebo
ren en 23 Oct. 1891 predikant bij de Geref.
Kerken van Hemelum en Warns. Hier ge
raakte hij in 1893 buiten bediening om 4
Nov. 1894 te Vledder opnieuw het predik^
ambt te aanvaarden. Vandaar vertrok hij
1899 naar Aalst waar hij in 1903 opnieuw
buiten vasïe bediening geraakte. Sedert dien
woonde hij te Bloemendaal.
RADIO WEENEN
De rijkspropagandaminister in Duitschland
Goebbels, heeft bepaald, dat voortaan de
Weensche zender in het voormalige Oosten
rijk zes Protestantsohe morgengodsdienst-
oefeningenper jaar uitzenden zal. Hiermee is
een lang gekoesterde, maar voorheen onver
vulbare wensch der Protestanten in Oosten
rijk in vervulling gegaan.
Brandende harten
„Het lezen van dit boek was voo
gebeurtenis".
BEROEPBAAR VERKLAARD
De classis Drachten der Geref. Kerken
heeft praeparatoir geëxamineerd met goed
gevolg en beroepbaar verklaard cand. G. A.
Hoekstra, Bergsingel 7 te Drachten.
GIFTEN EN LEGATEN
Door wijlen mej. N. S tra ting, weduwe
van den heer H. Timmers, gewoond heb
bende te Veendam, is aan de „Ver. tot
Evangelisatie in en ten bate der Ned. Herv.
Kerk te Veendam f 500 vrij van successie- en
andere rechten, gelegateerd.
Iemand, die onbekend wenscht te blij
ven, heeft aan de vereeniging Ziekenverple
ging en aan de Vereeniging voor Ziekenhuis-
verpleging, beide te K e p p e 1, ieder een gift
geschonken van f 1000.
Lode van der Schelde's
„Dé Populieren fluisteren"
Het literair gesprek van den dag.
ONDERWIJS
VERG. CHR. ONDERW. AFD. TWENTHE
Onder leiding van den heer J. Stie-n
stra van Nijverdail werd Zaterdag aldaar
de najaarsvergadering gehouden van de aid
Twentihe van de Ver. van Chr. Onderwij-
Na de pauze verkreeg de heer P. T.Br e i-
mer onderwijzer aan het Chr, Doofstom-
meninstituut „Effatha", het woord om te
spreken over het werkva n deze stichting.
Deze lezing werd door een interessante serie
lichtbeelden-plaatjes verduidelijkt.
Verschillende vragen werden door den
heer Breiner uitvoerig en oriënteerend be
antwoord, waarna de uitnemend geslaagde
vergadering met dankzegging werd gesloten.
CONGRES KINDERBESCHERMING
Op instigatie van het Bureau voor Kinder
bescherming te Amsterdam wordt een
Congres voorbereid, dat van 1922 April in
het gebouw der Stedelijke Universiteit zal
worden gehouden. Als sprekers zullen optre
den prof. C asimir, prof. Kohnstamm
prof. Waterink, dr. N. Knapper Czn.
dr. Tuntler, prof. G. C. Heringa er
prof. Bonger.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Enschedé. 5e school C.V.O. (Glaner-
burg). Tot onderwijzer: de heer G. J.
M e y e r i n g.
Den Helder. Chr. Opleidingsschool. Tot
tijdel. onderwijzeres: Mej. T. T. Smith,
onderw. te Smilde.
Hi 11e gom. Ohr. Burgerschool voor
UL.O. Tot vakond. kw. m. a.: de heer W. P.
Keun, in gelijke betrekking Chr. U.L.O.-
school te Veendam
Koudum. Chr. Nat. School. Tot tijdel.
onderwijzeres: Mej. H. Kapteyn te
's-Gravenhage.
Middelburg. School voor Geref. U.L.O.
Tot onderwijzer: de heer G. Venhuizen,
onderw. Geref. School te Hoogeveen.
Neuzen. R.H3.S. Tot leeraar: de heer
C. W. Verplanke te 's-Gravenhage.
Acadei
(trecht Geel.: Indologie: taalk. doet ex.,
heen- J. A. vam "t Hoog.
r on ln gen. Gesl.: Geneeskunde: doet ex.,
domes A. v. d. Ploeg en C. Kamphuis; de
heeren C. J. Hog-endijk, R. W. Weisfelt, J. H.
Silpkiena Smit. L. H. Bruins, G. J. L. Offerhaua
Dool.
Amsterdam. Gesl.
Berle-kom, Haarlem.
Gesl. dipl. A de
KERKELIJK JUBILEUM
Het 50-jarig bestaan der Geref. Kerk te
E p e is herdacht in een samenkomst, geleid
door Ds. J. V rol ij k, die sedert 7 Juni 1936
deze gemeente dient Op 25 Nov. 1888 werd
onder leiding van Ds. J. H. Houtzagers, - -
toen predikant der Geref. Kerk te Kootwijk, VïfS fï
de op 14 Nov. gekozen kerkeraad bevestigd, térman. Den Haag: O. v. Baggem, Utirecht; w.
Ds. Houtzagers werd consulent Als eerste .de Vroom, Amsterdam,
predikant trad in 1899 op Ds J. J. B a j e m a,
die deze kerk diende tot 1905. In 1908 werd
een nieuwe kerk gebouwd aan de Beek
straat. Na een lange vacature deed 5 Febr.
1911 Dr. J. G. Geelkerken zijn intrede.
die op 23 Mei 1915 afscheid nam wegens ver-
trek naar Amsterdam. Hij werd opgevolgd
door Ds P. Jukkonekke, die zijn ambt
vervulde van 31 Oct 1915 tot 7 Mrt 1926. Na
hem diende Ds. I. Tonkens haar ruim
8 jaar en wel van S Mei 1927 tot aan zijn i
overlijden op 30 Sept. 1935. Dan volgde in
Juni 1936. Ds Vrolijk. Deze heeft bij de
herdenking gesproken over Openb. 3 8.
Voorts sprak Ds. de B r u ij n van Apeldoorn
namens de classis. Van Ds. Houtzagers was
een telegram, van Ds. Jukkenekke en brief
ingekomen.
WANDKAARTEN
van Prof. Dr. M. BROUWER
1. PALESTINA f 8.—
2. PAULUS' REIZEN 9.—
3. ZENDINGSKAART 9.—
op linnen aan stokken.
BIJ ELKE KAART EEN HANDLEIDING
Prijs 75 ct., 75 ct. en 1.25.
P. N00RDH0FF N.V. - GRONINGEN
Ter inleiding van de feestelijkheden bij het 75-jarig bestaan van „F.Q.I.", het studentencorps der Theologische Hooge-
school te Kampen werd een muziekavond gegeven. Leden van het corps met hun dames in aandachtig gehoor.
MOREELE EN GEESTELIJKE
HERBEWAPENING
Rede Dr Frank Buchman
Dr Framik Budhmam heeft voor het Engel-
sdlie nationale programma een rede gehou
den, die werd gerelayeerd of in die landstaal
uLtgezon dien in tal van andere landien. Hij
citeerde d/en oproep van H. M. die Koningin,
welken hij een moedigen oproep tot haar
land noemdie. Dr Budhtman zeidte:
„Ik ben er zeker van dat gij, luis
teraars, met elk woord zult instem
men. Deze woorden van de Koningin
der Nederlanden zulten voortleven.
Alleien een groote geestelijke ervaring
van de leiders der volken uit alle
partijen, klassen en overtuigingen,
zal ooit van eendgerlei conferentie of
vain eenigen volkenbond een bruik
bare basis voor den vrede kunnen
maken. Zulk streven moet door God
geleid zijn. Let wel, er ie geen andere
mogelijkheid".
Vólgens hem is „nieuwe menschen, nieu
we landien, een nieuwe wereld1" het eenigc
programma dat in staat is een wereldcrisis
bet hoofd te bieden en een miensdh, een
gezin, een industrie, een laind te venande
ren. Godsdienstige ervaring moet tot grooter
dadjen dan ooit tevoren leiden, dadien niet
begrensd door onze vooroordeelen, ver ver
heven boven onze persoonlijke opvattingen
zoo machtig en overtuigend, dat wij al-
er onmiddellijk de oplossing van al onze
moeilijklhedten in zullen zien. Zooalö presi
dent Roosevelt zeidie:.„Ik beitvvijM of er'
$en probleem 'bestaat' t- '^cii^^ppjitiek of
économisch dat niet zou verdwijnen voor
het vuur van een geestelijk ontwaken".
Hij vroeg zich af, hoe wij dezen geest, die
de wereüd zal veranderen, kunnen terug
winnen. Het antwoord moet kamen van het
huisgezin, dat dfcn grondslag vormt voor
het leven van een volk. Er rijn overal on
telbare gezinnen, die naar vrede in de we
reld hunkeren, maar zelf een privé-oorlog
voeren en daardoor hun land berooven van
eensgezindheid en als gevolg diaarvan heeft
ook die democratie in de praktijk geen er
varing van wat een door God geleid volk is.
Een machtige verandering op een kolos
sale schaal is de eenige hoop, die over
gebleven is en om dat te bereiken moet de
godsdienstige ervaring van mannen en
vrouwen, de eenheden die staten vormen,
een optrekkende strijdende wereldkracht
worden.
Na een aanrijding overreden
Doodelijk ongeluk te Baarn
BAARN, 29 November. Een gelukkig zeld
zaam verkeersongeluk heeft zich gister
avond omstreeks half vijf op den Rijksweg
tusschen den Provincialen weg BaarnHil
versum en het paleis Soestdijk voorgedaan,
hetgeen het leven heeft gekost aan een
Amersfoortsch ingezetene, den heer Ber-
De heer P., die een lichten motor bereed,
waarmede hij zich in de richting Amsterdam
begaf, bemerkte een voor hem rijdende bak
fiets niet op en een aanrijding bleef niet uit.
De heer B. kwam te vallen en bleef od den
rijweg' liggen.
Een automobilist, die een man op den weg
zag liggen, stopte terstond en beijverde zich
om het drukke verkeer op te houden. Dit ge
lukte hem totdat een autobestuurder door
reed en over den op den weg liggenden mo
torrijder heen ging. Geneeskundige hulp
was dadelijk aanwezig.
Per,.ziekenauto werd de heer B. naar het
.ziekenjhüiS té Baarn yervoerd. Aanvankelijk
zag. het. er naar uit, dat het slachtoffer er
tamelijk goed was afgekomen, doch bij na
der onderzoek bleek hij ernstiger gewond te
rijn dan men eerst meende. Een uur na over-
rijding is de heer B. aan rijn verwondingen
bezweken.
NIEUWS OVER DE
BUITENLUCHT
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Riga 771.7
Laagste stand te Thorshavn 734.4
Stand vanmorgen half twaalf 756.3.
THERMOME TERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 9.2 C.
Eerste kwartier
VEILIG VOOR GRIEP EN KEELPIJN
De antiseptische tandpasta Ivorol zui
vert den mond van bacteriën en vermindert
daardoor besmettingsgevaar in tijden van
griep en verkoudheden.
(Ado.)'
De autobestuurder, die met zijn wagen:
over den man heen is gegaan, is niet achter
haald.
Ontvangen boeken
.„Koninkje", detective-verhaal, door Sin-
clair Lewis. Uit het Amerikaansch ver*
taald door Ed. de Nève, Uilenreeks 35. Uitg.,
M. Bigot en Van Rossum N.V., Amsterdam.
„Van kalme stroomen en verre stranden"
Levenservaring en Pluizerij, door W. J. Tijl,
Oud-Zeeofficier. Uitg. Broekhoff N.V. voorb,
Kemink en Zn.. Utrecht.
„Fotografeeren'V handleiding voor bogiriv
ners, door W. G. van Dijk. N.V.'Uiig.Mij,
„Kosmos", Amsterdam.
„Neuland", Deutsches Lesebuch fürs
iweite Jahr, herausgegeben von Dr. C. Broui
wer en Dr. G. Ras. Uitg. Mij. J. B. Wolters,
GroningenBataria.
De Zuid-Afrikaansche Gezant
haalt herinneringen op
Opwaking op nationaal gebied
ROTTERDAM, 29 Nov. Voor de afd.
Rotterdam van het Alg. Ned. Verbond,
Ned. Zuid-Afrikaansche Vereen, en het
Ned. Aardrijkskundig Genootschap heeft
gisteravond in de Ned. Handelshooge-
school Dr H. D. van Broekhuizen,
gezant van de Unie van Zuid-Afrika,
gesproken over den „Gro.ot-en
Trek", naar aanleiding van het feit,
dat deze voor honderd jaar plaats
greep,
De voorzitter van de Ned. Zuid-Afrikaan
sche Vereeniging Mr W. C. Mee s, heeft de
aanwezigen een welkom toegeroepen en in
't bijzonder Dr van Broekhuizen begroet.
Spr. wees er voorts op, dat men in Zuid-
Afrika altijd sterk meeleeft met hetgeen er
in Nederland geschiedt, omgekeerd hebben
de Nederlanders altijd groote interessè voor
Zuid-Afrika gehad. In den tijd, dat in Ne
derland de belangstelling voor Zuid-Afrika
verslapte, was het Gijsbert Karei van Ho-
gendorp, voor wien in Rotterdam een stand
beeld werd opgericht, die de banden weer
wilde verstevigen. Dit mislukte echter. De
ouderen hebben nog tallooze herinneringen
aan den Zuid-Afrikaanschen oorlog en ook
thans bestaat er nog groote belangstelling
in Nederland voor Zuid-Afrika.
Hierna kreeg Dr H. D. van Broekhui-
en het woord om te spreken over „Den
rrooten Tre k". Spr. merkte op, dat
men in Zuid-Afrika al in September met de
herdenkingsfeesten begonnen^, is. Negen
ossenwagens, den trek voorstellende, ver
trokken toen naar Pretoria. Drie maanden
duurt deze trek. In elk dorpje, waardoor
men gaat, wordt men door een commando
ontvangen. Door vooraanstaande mannen
n vrouwen wordt men ontvangen en Doop
a Avondmaal worden bediiend.
Allerwege is er in Zuid-Afrika een
ontwaking op nationaal gebied, waar
voor men God niet genoeg kan dan
ken.
In Zuid-Afrika heeft men steeds tijden in
de geschiedenis gekend, waardoor men
werd ontnuchterd. Dat is noodig. Men moet
eer warm worden voor eigen Godsdienst,
taal en geschiedenis.
Spr. schetste vervolgens den trek der
Boeren naar het Noorden in 1835 tot 1838.
Zij konden het onder het Engelsche gezag
in de Kaapprovincie niet langer uithouden.
De Boeren wilden hun eigen taal blijven
spreken en den kaffers beletten, dat ze het
vee roofden en dat stond het Engelsche be
wind niet toe. De geest, die de trekkers be
zielde om alles te verlaten, was die van.
de vrijheid. Niet minder dan 5000 families
trokken Noordwaarts. De trekkers betoon
den zich hierin afstammelingen van de
geuzen, die niet onder de tyrannie konden
leven. Men beschouwde deze trekkers, die
nu naar Natal, Oranje-Vrijstaat en Trans
vaal trokken, wier vaderen van 1652—1835
in de Kaap gewoond hadden als rebellen.
Nu eert men deze voortrekkers als helden.
Op aangrijpende wijze beschreef Spr. zoo'n
trek.
Bij den trek van Piet Retief en zijn
mannen, die met den bloeddorstigen Zoeloe
koning Dingaan in Natal een contract had
gesloten, maar met 67 medetrekkers op
laaghartige wijze door de Zoeloes werd ver
moord, stond Spr. uitvoerig stil. De in het
lager achtergebleven vrouwen en kinderen
werden eveneens vermoord.
In het tweede deel van zijn rede heeft
Dr van Broekhuizen verteld, dat men na
dezen moord op de gedachte kwam om
weer terug te trekken. Het waren echter de
vrouwen, die doorzetten en de mannen
voorhielden, dat de moord op Piet Retief
en de zijnen gewroken moest worden.
Voordat An dries Pr-torius met 460
mannen tegen Dingaan ten strijde trok. deed
men een belofte aan God, dat wanneer de
overwinning zou worden behaald, de dag
van de overwinning gevierd zou worden
als een dank- en sabbat h dag.
Zestien December 1838 werd Dingaan.
bij Bloedrivier verslagen en voor de
honderdste maal zal nu „Dingaansdag"
gevierd worden.
Minister Colijn en spreker zullen dan
voor de radio herdenkingsredevoeringen
houden, die ook gehoord zullen worden m
Zuid-Afrika.
Spr. vertrouwde dat Nederland meer da>i
ooit zal voelen voor Zuid-Afrika.
De vraag rijst nu, zei Spr., heeft de op
offering van die helden resultaat gehad?,
Paul Kruger zag met het geloofsoog,
dat Zuid-Afrika vrij zou worden. En dit is
geschied. Het hedendaagsche Zuid-Afrika is
er het bewijs van. Het heeft een eigen taal
en vlag en bezit de onafhankelijkheid. God
had een doel met het volk van Zuid-Afrika.
Voor eiken zoon en dochter van Nederland
moet Zuid-Afrika een inspiratie wezen, om
trouw te blijven aan God en het Vaderland.
Met het eerste en laatste couplet van .Die
Stem van Suid-Afrika" besloot Dr van
Broekhuizen zijn boeiende causerie, waarin
de humor niet ontbrak.
Drs. S c ih r ij v e r. bestuurslid van het
Alg. Ned. eVrhond heeft den spreker dank
gezegd voor zijn schoone en boeiende rede.
Z.ExcDr H.D. yan Broekhulzen, tijdens zijii réde.
