AKKERTJE
'i
Van Krantenjongen tot Uitvinder
DINSDAG 22 NOVEMBER 1938
"DERDE ÜL~AD PAG. 9
VOLK EN KIEZERS
TJit de bladen „Nationaal Herstel" en
Rijfcsccniheid" blijkt, dat de groepen, welke
in deze organen 'hun spreekbuis vinden, een
soov politieke belangengemeenschap heb
ben aangegaan. Blijkbaar vloeien de artike
len over vraagstukken van den dag uit één
en dezelfde pen. Maar het is ook duidelijk
dat men in de richting gaat van het Natio
naal Socialisme.
Duidelijk komt dat b.v. uit in een verheer
lijking van het adres der „Negen". Hoewel
deze negen critici zelf zeggen, dat zij geen
program der bezuiniging kunnen aanbieden,
doet de redactie van genoemde bladen de
toezegging om het beroep der inegen nu en
in de toekomst te steunen. Voor de uitwer-
Jcir g -van het plan
moet er een lichaam zijn, dat voortdu
rend op de bres staat. Eon lichaam, dat
D uiten de politiek staat, doch den weg
•wil bewandelen, door de negen aange
geven; het programma van deze negen
willen propageeren bij de beden van ons
volk, om te kunnen komen tot een Ko
ninklijk Ministerie, dat geheel los staat
van de kiezers, van de politieke partijen.
Dat het hoofdbestuur van „Nat. Herstel"
gezien het fiasco bij en na de verkiezingen,
besloten heeft niet meer aan verkiezingen
mee te doen, begrijpen wij volkomen. De
resultaten waren al te mager en het met
groot vertoon aangekondigde offensief in ae
gemeenteraden, waar Nat. Herstel binnen
drong, gaat als een nachtkaars uit
Maar, welke is dan de titel, waarop men
zijn recht baseert om te kunnen komen tot
een Koninklijk Ministerie, dat geheel los
staat van de kiezers en van de politieke par
tijen? Waar iheeft men de heden van ons
volk beluisterd om zoo'n kabinet te krijgen?
Het is niet alleen een duistere zin, maar
het is alles even raadselachtig.
Moet de l&ningin, wier trots en eere het
is, dat zij de constitutie handhaaft en in
gemeen overleg met de Staten-Generaal de
regeering uitoefent, dit alles opzij schuiven,
het parlement naar huis sturen, de Grond
wet verscheuren en het volk zijn invloed ont
nemen?
Wij dachten zoo, dat de kiczcns het volk
vormden en .wij kunnen het volk niet los
maken van de kiezers en deze niet van de
politieke partijen.
De vereeniging Nat. Herstel wil werken
s,aan de omzetting van do geestesgesteldheid
van ons volk". Best. men ga ongestoord zijn
gang. In Nederland hcerscht vrijheid van
belijdenis; van overtuiging en van propa
ganda Maar wanneer de verkiezingsuitsla
gen bewijzen, dat die „geestelijke omzetting"
eer terugloopt dan. voortschrijdt, wat be
duidt dan de aandrang om een Koninklijk
Kabinet te vormen en de kiezers te negee-
ran? Wil meu soms met een nieuwe poli
tieke partij, doch zonder kiezers, de andere
partijen onder den voet loopen?
Een organisatie zonder leden is wel mak
kelijk te hanteeren, maar men voert er niet
.veel mee uit.
TEGENOVER ONS
Nu het hoofdbestuur van „Nationaal Her-
c'-l" besloten en ook gepubliceerd heeft,
dat het voortaan niet aam verkiezingen deel
zr' nemen, kunnen we er op rekenen, dat
de massa dezer kiezers (als we tenminste
ir vat euphemistisch van „massa'' mogen
i-.; aken) bij de komende verkiezingen in
lt'39 tegenover ons zullen staan.
Wij gaan daarbij uit van de overweging,
dal er in deze politieke partij althans over
«Ir voornaamste vraagstukken eenstemmig
heid bestaat.
Welnu, in een raadsverslag kon men de
zer dagen lezen, dat de woordvoerder van de
1; ;tie van Nationaal Herstel zich zeer na-
di kkelijk als palstaander voor de openbare
school aandiende en voorts van meening
was, dat in Biet bestuur van een openbare
lcc zaal geen plaats was voor voorstanders
'•;.n „sectarische leeszalen".
De fractieleider der sociaal-democraten leg-
onmiddellijk beslag op de eerste verkla-
1 «We hebben nooit geweten", zei hij,
e Nat. Herstel over het onderwijs dacht;
wij beschouwen deze uitspraak als een poli
tieke geloofsbelijdenis en zullen er rekening
mee houden". Dat was een handige zet. Nat.
Hi .stel zonder verder verzet ingedeeld bij
het front voor de openbare ^chool.
Wat het tweede betreft moeten wij een
misvatting constateeren. De openbare I
"•""il is, evenals de openbare school,
'-vrrheidsinstituut, dat z.g. open staat voor
iedereen, Zoogenaamd, want het aantal
klaclhten is legio over de eenzijdige samen
stelling van de catalogi van vele openbare
leeszalen, zoodat wel vrijzinnigen en zelfs
atheïsten vinden, wat ze begeeren, maar
o: tbodox-protestanten en Roomsch-katholic-
kon niet. En dat noemt men dan „open-
Dooh, hoe het zij. Men reken e er in onze
kringen op, dat de Nat. Herstellers straks
de vrijzinnige gelederen zullen versterken en
zich niet bij de christelijke groepen zullen
aansluiten, al zou men zulks uit de gods-
dienstig getinte artikelen in hun bladen
6oms afleiden.
et Ne»
-d
n. ff
BINNENLAND
bond van luthersche jongens
Na het uittreden van de bestuursleden,
'de heeren Ds R. Joh. de Boer en Ph. J
Ledegang, die zijn toegel reden tot de nieuw
opgerichte Nederlandsche Lulhcrsehe pad
vindersorganisatie, heeft het bestuur der
ÏVV.LJ. besloten zijn arbeid onveranderd
vmrt te zetten onder voorzitterschap
W. F. ten R o u w e 1 a a r, Herst. Evang.
I-ulh. predikant te Zwolle, terwijl mede zit
ting hebben de resteerende b.b. leden, de
heeren: G. H. L. Tiesinga. secretaris, G. J.
Ilallewas, D. W. Marks, G. Gundennan, J.
B. Uosterwelder. In één vacature zal op dc
a.s. leidersYSrgad_:rr worden voorzien.
Doorgangskampen voor Duitsche
vluchtelingen
Een plan van
dr Conrad Hoffmann
NU lieel ons volk schier achter de Re
geering slaat, om de hand toe te ste
ken aan de Joden en de min of nu er
met lien gelijkgestelde zgn. „niet-Ariërs", zij
het ons vergund, te wijzen op een plan voor
hulp aan de Duitsche vluchtelingen, dal
réeds voor meer dan een maand door Dr.
Conrad Hoffmann, den bekenden secretaris
van het „Internationale Comité voor de toe
nadering tusschen Joden en Christenen'
(„International Committee on the Christian
Approach to the Jewo") is voorgelegd aan
verschillende personen en groepen in Enge-
Dr Hoffmann is een kenner bij uitnemend
heid van de toestanden onder liet huidige
Jodendom in heel de wereld, die ook vlak
na den wereldoorlog geschoold is iri het ver-
Jcencn van steun op groote schaal, doordat
hij de leiding had van het Amenkaanschc
ondersteuningswerk aan Duitsche studen-
Zijn iplan is in Engeland goed ontvangen,
en wij twijfelen er niet aan, of ook in
Amerika, waar hij nu ervoor ijvert, zal het
wel bijval vinden. Natuurlijk is bet plan in
tusschen door de gebeurtenissen in Dyitscli
land eenigermate achterhaald.
Maar dat neemt niet weg, dat er allerlei ii
staat, dat ook nu nog dringend overweging
verdiént (Wat onz/TRegeering beoogt, ligt
in dezelfde lijn).
Wij willen het hier verkort wcergeve
Dr Hoffmann neemt aan, dat er meer dan
1000.000 Joodsche en Christelijke niet-Ari-
sche vluchtelingen in Duitsehland zijn. Deze
kunnen niet terstond een vaste nieuwe ver
blijfplaats vinden. Zij behoeven, waar in
Duitsehland peen bestaansmogelijkheid
nier voor hen is, een tijdelijke overgangs
verblijfplaats. in afwachting van het defini
tieve inrmigreeren.
Dr. Hoffmann stelt nu voor, in verschil
lende landen, als Nederland, Engeland,
Frankrijk, Ierland, doorgangskampen in te
richfen, van het tvpc der barakken-kampen
voor krijgsgevangenen tijdens den wereld
oorlog, waarin 25.000 tot 100.000 personen on
dcrgebracht wordien.
Het verdient aanbeveling, afzonder
lijke kampen in te richten voor Joden,
voor Protestantschc nict-Ariërs en voor
Rocmsch-Katholieke niet-Ariërs, of al
thans kampen met afzonderlijke afdec-
lingen voor deze drie verschillende groe
pen.
De refugié's zouden in de kampen vrij
heid van beweging moeten hebben binnen
door het militaire of politioncele toezicht
aan te geven grenzen.
Financiën
In de kosten van de kampen zou ten decle
door bijdragen der regeering-n van ver
schillende landen, ten dcele uit particulier*
weldadigheid moeten worden voorzien.
De landen, die gastvrijheid verleenen, zou
den bouwgrond met watervoorziening eu
electrieiteit moeten afstaan.
Binnen de kampen kon handwerknijver-
?id worden ontwikkeld, waarom de pro
ducten konden worden verkocht, bijv. op
bazars Ook andere arbeid kon door dc
kampbewoners worden verricht. Het profijt
van in de kampen verrichten productievon
arbeid zou moeten worden gebruikt, om de
kanxpen te onderhouden en eventueel een
reservefonds te vormen voor de kosten van
rerder transport der refugié's, als zij defini
tief zich elders gaan vestigen.
Voorwaarden
Alle refugié's, die in de kampen komen,
moeten een verklaring teeke-ncn, dat zij zich
willen houden aan de regelen en 't bestuur
van hot kamp, cn dat zij in het kamp zui
len blijven tot zoolang zij in een ander land
kunnen immigreeren.
Voordeden
velen
Het plan verschaft
den onmiddellijken uitweg uit
Duitsehland, zonder de thans
noodige, schrik kei ij k e pas- en
v i s u m f o r m a 1 i t e i t e n.
Het is constructief, doordat het voorziet in
de training der refugié's, met -het oog oj)
mogelijken nieuwen arbeid in het land van
immigratie.
Niet alleen zouden in de kampen gemak
kelijk scholen kunnen worden ingericht,
voor gewoon en voortgezet onderwijs, omdat
er onderwijzers en onderwijzeressen genoog
onder de vluchtelingen zijn, maar ook kon
den er cursussen worden georganiseerd voor
opleiding van ambachtslieden en vakarbei-
Speciale aandacht zou aan landbomvoplpi-
ding kunnen worden gegeven, wijl land-
bouw-kolonisatie nn^ wel de meeste kans
van slagen zal hebben voor de immig!
tr Gevluchte doktoren, tandartsen, i
zi.uden hun gewone werkzaamheden in
k .mpen kunnen verrichten onder hun me lc-
refugrié's. Voor het godsdienstig leven de;
kampbevolking kon worden gezorgd.
Wij geleovcn, dat in dit plan van Dr.
Hoffmann, dat de kampen zooveel mo
gelijk „self-supporting" wil doen zijn,
veel aanbevelenswaardigs is.
Bij de ten uitvoerlegging van een plan
in dezen geest kunnen dc individueelc
krachten der vluchtelingen ten zegen
voor elkander ontwikkeld worden.
Zeker zijn er bntzagRj'ké moeilijkhe
den bij het vreemdelingenprobleem te
overwinnen. Overleg en samenwerking
tusschen de regeeringen van verschil
lende landen is daarbij onontbeerlijk.
Maar als de overtuiging drijft, dat de
zaak moet worden aangevat, als gc-
eischt niet enkel door het algemeen ge
voel van menscho!ijk,heid, maar bovenal
door het Goddelijk bevel tot barmhartig
heid, dan kan er zeker een weg gevon
den worden.
Den Haag - - JAC, VA'N NES Gzn.
De bloem- en mcelprijs
verhooging
Gevolg van dc verhoogdo
monopoliehe'fingen
De Gommissir-Gfrbrandy is heden b; ^en-
gekomen naar aanleiding van de laatste
verhooging van de monoj-olieprijsvereehil-
len van tarwe cn rogge en van de restitu
tiebedragen van tarwe- en rogge-afvallen
niet vijftig cent per 100 Kei. Op grond van
doze verhooging van monopolieprijsverschil
len en restitutie-bedragen liecft de commis
sie beslist, dat
ds prijzen van alle tarwebloem en
tarwemeel, c.q.b. roggeblozm en rogga-
meel, wellte na 20 November 1938 nog
te leveren is op grend van vcorvcrboop-
contractcn, afegslolen voor dezen datum,
verhoogd worden:
n. voor zoover betreft tarwebloem A„
inclusief Zecuwsche bloem A. met 27
cent iper 100 Kgr.;
b. voor zoovnr betreft tarwebloem B., in
clusief Zeeuwsche bloem B met 50 ct.
per 100 Kgr.;
C. voor zoover betreft tarwemeel A. met
32y* ct. por 100- Kgr.;
d. voor zoover betreft tarwemeel B. met
f>0 cent per 100 Kgr.;
e. voor zoover betreft roggebloem met 50
cent per 100 Kgr.;
f. voor zoover betreft roggemeel met 50
ct. per 100 Kgr.
Dé commissie voegt hieraan toe. dat de
beoordeeling van den invloed, welke op de
prijzen der loopende voorverkoopcontraetèn
voor tarwebloem B. wordt uitgeoefend, rii
de wijziging van de heffing op tarwebloem
B., bedoeld in art. 3 sub. a. van de
tarwebeschikking 1936 2, buiten haar
petent ie valt.
Waar haar evenwel van regeering
is medegedeeld dat deze heffing met ingang
van 20 November 193* verlaagd wordt van
f 2 31 tot f 2,08, dus met 23 rent per 100 Ivg.
merkt zij ter voorkoming van misverstan
den op dat de verhooging van den prijs van
tarwebloem B.. nog te leveren vóór 20 No
vember 1938 afgesloten voorverkoopcontrae
tèn. als gevolg hiervan uiteindelijk zal
dragen 27 cent (por 100 Kgr.
Ongewijzigde
onderwijspolitiek
Geen verlaging der leerlingenschaal
of verbetering lichamelijke opvoeding
Het criterium
gebrek aan financiën
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede hamer inzake Hoofdstuk G \an de
llijksbegrootiDg voor 1939 (Onderwijs, kun
sten en Wetenschappen), waaruit wij gister
reeds een gedeelte publiceerden lezen wij
nog het volgende:
Het Kon. Besluit tot aanvulling en wijzi
ging van het Academisch Statuut in ver
band met hzt economische ho~.;er onder
wijs zal spoedig gepublicecr i werden. Een
voorziening inzake het Middelbaar onderwijs
voor meisjes en inzake grootere vrijheid
bij het Middelbaar Voorbereidend Ilooger
Onderwijs is opgenomen in een ontwerp
van wet tot regeling van het voorbereidend
Ilooger en het algemeen vormend Middel
baar Onderwijs,, dat op het punt staat het
Departement te verlaten.
Aan het Nijverhiedsonderwijs is uit
breiding gegeven. De post voor aanschaf
fing van leeitniddelen in gesaneerde ge
meenten is verhoogd; het zegelrecht vooi
sollicitaties bij het openbaar onderwijs 's
vervallen; het examengeld voor de hoofd-
acte is verminderd. Opbouwend werk wordt
in tusschen gemist.
De minister is overtuigd, dat in den tegen-
woordigen tijd, ernstig met budgetairc moei
lijkheden moet worden gerekend. Deze ver
klaring is voldoende cn afdoende. In dezen
tijd het onderwijs-budget. blijvend met be
dragen te verhoogen door het ongedaan ma
ken van maatregelen, die beoogden het bud
get te verlagen, acht hij niet te veTantwoor
den; ook dan niet, ais de maatregelen op
zich zelf zeer sympathiek zijn.
Lichamelijke opvoeding
De leden, die met betrekking tot de licha
melijke opvoeding in de school vier en een
half uur verplicht willen gesteld zien en
vakonderwijzers, evenals assistcnt-insfv-c-
teurs willen benoemd zien, verzuimen de
primaire vraag tc beantwoorden, of het ver
dedigbaar is. thans ter zake van de licha
melijke opvoeding nieuwe of meer offers van
de publieke kassen te vragen. De ministci
beantwoordt deze vraig ontkennend.
Aangaande den aandrong, op den minis
ter geoefend met betrekking tot dc vermin
dering zoowel van het getal lessen, voor het
maximum-salaris van een leeraar bij het
M.O. vereis ebt, als van het maximum-getal
leerlingen, voor klassensplitsing gevorderd,
merkt hij op. dat hij gaarne bij deze ont
werp-begrooting maatregelen zou hebben
voorgesteld in die richting. Hij betreurt, dat
de to stand van 's lands schatkist hem dit
heeft belet.
Waarop de meening steunt, dat voor het
vak wiskunde bij het middelbaar- en voor
bereidend hooper onderwijs te zware eischen
worden gesteld, is den minister niet bekend.
De leerlingenschaal
Zeker niet minder dan de hier aan
"•^nrd zijnde leden betreurt de minister h?'
Neem dadelijk 'n
bij hoofdpijn of migraine.
binnen 'n kwartier zijl ge er van af,
dank zij de bijzondere samenstelling.
Weiger namaak, lel op AKKER-merk.
Per koker van 13 sluks -12 sluivers.
Per doos van 2 sluks - 2 sluivers.
dat het hem niet mogelijk is een voorstel te
doen tot verlaging van de huidige leerlin
genschaal.
Het doet den minister ernstig leed, dat een
zoo groot aantal aktebezitters niet in de ge-
'egenheid is een benoeming tot onderwijzer
tc verkrijgen. Andermaal wil liij gaarne er
kennen, dat deze aktebezitters door hun
werkzaamheid in de school in vele gevallen
het onderwijs zeer ten goede zijn gekomen.
Deze waardeering verhindert echter den mi
nister niet, op te merken, dat een zoo groot
aantal aktebezitters, als thans bij het lager
onderwijs aanwezig is, uit onderwijskundig
oogjiunt niet noodzakelijk kan worden ge-
De minister betwijfelt of de door sommige
leden aanbevolen vrijwillige pension-
neering van onderwijzers, in het bijzonder
onderwijresscn, op 55-jarigen leeftijd in de
practijk wel van voldoende belang zou zijn.
Hij meent, dat thans het oogenblik nog niet
is gekomen om een voorstel te doen tot ver
lenging van den maatregel tot voorloopige
pensionneering van onderwijzers op zestig
jarigen leeftijd. Hij zal echter, behoudens
een radicale wijziging van de omstandig
heden in de komende jaren, te gelegener tijd
tot «en voorstel in dezen geest aan de Sta
ten-Generaal liet initiatief nemen.
Momenteel zijn bij het lager onderwijs
nog werkzaam 327 gehuwde onderwijzeres
sen. waarvan 280 bij het openbaar lager on
derwijs, 27 bij het bijzonder lager onderwijs
en 20 bij het buitengewoon lager onderwijs.
De minister kan geen vrijheid vinden ds
invoering van het esperanto als facultatief
vak in het zevende leerjaar te bevorderen.
De minister is voornemens voor te stellen
de voor 1938 verleende voorloopige bedragen
voor het onderwijs aan schipperskinderen
in totaal met rond f50.000 te verhoogen.
Fen voorstel tot wrtte'ijke regeling van
J Nieuw raadhuis te Souburg
SOUBURG, 22 Nov. Naar burgemeester
H. C. Stemenling in een Rorseonte-
reiïtie mededeelde, ie liet huidige gemeente
huis op het Oramjeplein, dat van 1857 d«-
c-rt, totaal onvoldoende voor dc admini-
ratie van deze groeiende gemeente. Het
iwocerlal steeg in 80 jaar van 900 tol
5500.
Bij raad-sbe.sluit van 16 Juni 1922 werd in
principe tot den bouw van oen nieuw ge-
ueentohuis begoten. In 1930 w erd een ter-
ein gekocht aan de Kanaalstraat, tiet
ieuwe Centrum der gemeente. Dit terrein
3 2000 M2 groot en kostte f 12.000. In 19:36
:-egden God. Staten hun medewerking toe
rondde de gemeente zich tot het Werk
fonds, dat oen leening van f 46.200 ver
strekte tegen 2y> pCt.
De plannen \an architect L. M. Naakt
geboren te West-Souburg passeerden met
goed gevolg alle instanties. De bouw werd
voor f39.900 gegund aan den heer J. Af
Goedieunondt Ie VQissingien. Men is nu reeds
met den bouw aangevangen.
Het nieuwe raadhuis met 30 M. front-
breedte en 20 M. hoogte van grond tot
torenspits, sluit goed bij de omgeving
Zoowel uitwendig als inwendig wordt alles
odeirn doch sober uitgevoerd. De uitsprin
gende middenbouw is bestemd voor het re-
p rose mtati eve gedeelte. De vleugels zijn be
stemd voor de secretarie, clen ontvanger,
eociale zaken, politie, enz.
Het gebouw wordt opgetrokken uit roode
handvccmistcen en gedekt met zwart-ver-
el aasde pan men. Het torentje wordt gedekt
met rood koper. Er wordt zooveel mogelijk
NederLandsch fabrikaat gebruikt.
Dit gebouw, dat een belangrijk object
onrnt voor werkverruiming cn waarvooi
uitsluitend arbeiders via de Arbeidsbeurs
■rden aangenomen, zal. indien alles gun
stig verloopt, ongeveer September 1939
gebruik worden genomen.
BEPALINGEN BETREFFENDE
*s RIJKS WATERSTAATSWERKEN
Bij dc Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot aanvulling van de wet tan
28 Februari 1891 tot vaststelling van bepa
lingen betreffende 's Rijks waterstaatswer
ken. Blijkens de memorie van toelichting
bedoelt t ontwerp het onttrekken ei
loozen van water in het IJssclmeer en wai
daarmee samenhangt, afhankelijk te stellen
van de medewerking der overheid.
ECONOMIE EN FINANCIEN
Het BritschAmerikaansch
Handelsverdrag
Heeft Nederland er voordeelen van?
De vraag of Nederland voordeelen zal
hebben van het zoo pas afgesloten handels
verdrag tusschen Engeland en Amerika is
thans moeilijk te beantwoorden. Wij wezen
er reeds op dat dii verdrag van groote betee-
kcnïs is voor dc verruiming van het inter
nationaal handelsverkeer. Yamycge het bi
lateraal karakter van het verdrag kan het
echter niet anders, of de voordeelen ervan
vloeien in de allereerste plaats toe aan de
landen die het afsloten.
Toch is niet uitgesloten', dat ook Neder
land nog eenigermate van het verdrag zal
nrof-ïtoeren, omdat ons land de; V. S. cn
met Engeland een handelsverdrag heeft loo-
pem\ waarin, de meestbegunstigingsclausule
is opgenomen. Voor zoover Engeland en
Amerika elkander dus bepaalde voordeelen
toekennen, kunnen die automatisch ook aan
Nederland ten goede komen. Zoolang ech
ter geen nadere details bekend zijn, zal moe
ten worden afgewacht, in hoeverre Neder
land van het verdrag kan profiteeren en of
er nieuwe exportmogelijkheden zijn,
Wm H. Muller en Co.
Oprichting Nationaal Bezit
De beheererulo vennooten der C.V. Nat.
ezit van Aandeden W'tn H. Müller Co
berichten, dat van 23 dezer tot en met 23
a.6. ten kantore van de Nedeirl. Handel-
Mij en de fa Labouclière Co de gelegen
heid wordt opengesteld om kosteloos gewo-
commanditaire aandeden in de C.V. Wm
H. Müi'ler Co te verwisselen in gewone
commanditaire aan doel en in de C.V. Nat.
3c«it van Aand. Wm II. Müller Co.
In de toelichting wordt o.a. opge
merkt, dat zoowel met het oog op de
specifiek Nederlandsche belangen als
wegens de plaats, welke de vennoot
schap inneemt in het intcrnatiqnaal
verkeer, het wensclielijk is het Nedcr-
landsoh karakter der onderneming
duidelijk tot uidrukking te brengen,
hetgeen te bereiken is door het schep
pen van een Nationaal Aandeelan-
Daartoe werd op 8 dezer te Rotterdam op
gericht de C.V. Nationaal Bezit van Aan
deden Wm H. Müller Co, welke zich in
haar statuten ten doel stelt, het eigendom
verkrijgen en behouden van aaudeelen Wm
II. Müller Co, hot beheer van deze fond-
en de uitoefening van cLe daaraan vér
bonden rechten. Bij oprichting werden no
minaal ƒ50.000 prioriteitsaandeelen op
am pari geplaatst en volgestort Het
A-one commanditaire aandeden kapitaal
rd bij de oprichting vastgesteld op
7.500.000, verdeeld in 75.000 aandcelen,
eik groot nom. 100, desverlangd uit te ge
in veelvoudige aandfeelenbewijoen van
ƒ1000.
Ter' bereiking van bovenvermeld doel,
aarvan de verwezenlijking in het belang
der onderneming en daarmede van baar
aandeelhouders ie, wordien de houders van
gewone commanditaire aandeel en in de
C.V. Wm H. Müller Co uitgenoodigd hun
aandeelen kosteloos te verwisselen in ce-
commanditairs aandeelen in het
Nationaal Bezit van Aandeelen Wm II.
Müller Co.
Op deze wijze wordt voorkomen, dat de
belangen van het concom Muller onder
vreemden invloed zouden geraken.
DE AUTO-ONDERIJNGE
Premie-ontvangst wederom gestegen
Aan het elfde jaarverslag van de V e r
..ekei ings-M ij De Auto-Onder
linge te Groningen ontlcenen wc het
'olgcndc'
De premie-ontvangst bedroeg f538.000 (v.j.
f 187.000). Dc extra-reserve is gestegen van
X 133.500 tot f lil. 100 cn de schadereserve
h*t Voorbereidend Onderwijs is van den mi-
'ter niet te verwachten, reeds hierom
niet, omdat een zoodanige regeling voor he-t
Rijk nieuwe geldelijke verplichtingen zou
van f209 300 tot f216.700. Het reservefonds
ad f 133 549 wordt vermeerderd met hei
voordeelig saldo 1937/38 ad f 10.851 en be
draagt thans f 114 401.
Op Vrijdag 25 November a.s. wordt te Gro
ningen de elfde jaarvergadering van dc
Auto-Onderlinge gehouden.
Hillens Sigaren-
en Tabaksfabrieken
Obligatiehouders zullen 677.50 ontvangen
Houders van 5 eerste hypothecaire
obligation ten laste der A. HiMens Sigaren-
m Tabaksfabriek N.V. in Iiq. te Delft wor
den in een algemeene vergadering bijoen-
geroepen door dé N.V. Alg. Adimiinistratie-
onTrufitkanloör ie Rotterdam, op Donder-
Hag' 1 Dec., ten einde te beslissen over oen
(voorstel, dat het mogelijk maakt aan obli-
fcaBehouders te betalen <ie coupon per 1 Juli
.1938 ben bedrage van ƒ17.50 en ren som van
100 op de hoofdsom, zulks tegen intrek
king der stukkien. Wordt dit voomtel aan
genomen. dan zal op dc stukken in totaal
f-vorden ontvangen (dus mot vroegere uit-
Jeeringen meegeteld) 1 coupons ad f77.50 en
op de hoofdsom ƒ000, totaal ƒ677.50. Van
J orders aanspraken als sohuldieischer zal
dan door het Trustkantoor namens obliga-
tiehouders moeten wordien afgezien.
liet Trustkantoor moent, dat het in het
bdang der obligatiehouders is als het voor
stel wordt aanvaard.
KA LEIDOSCOOP
Bij opening traden gister op de New
xorksche beurs lichte koersverliezen
in. Luchtvaartfondsen waren vast gestemd,
evenals staalfondsen. Laatstgenoemde liepen
echter terug in koers teen bekend werd,
dat de staaibedrijvigheid in de afge'oopen
week iets is gedaald. Koperaandeelen en
autofondsen waren lager. Tegen het sfot
kwamen nieuwe kooporders in de markt,
zoodat sommige fondsen per sa'do toch nog
eenige winst konden beha'en. De omzet be
droeg 940.000 aandeelen.
President Roosevelt heeft de benoeming
aangekondigd van een commissie, welke be-
Schcmnart.. 8.00 Schriftl.. meditatie Ï.15
Bericht-en. gram muziek. (9.30—5.15 Geluk-
muiiek. 11.15 Ensemble v. d. Horat. ll.oó
Berichten. 12.15 Gram.muziek. 12.30 Ver
in uzi ek 2.00—2.55 Zang. piano cn gram mu
ziek. 3 00 Chr. Lectuur. 3.30 Solisten-con
cert en gram.muziek. 4.45 Felicitaties. 5.00
Kinderuurtje. 5.43 Gram.:nux!ek. fi.03 Cause
rie ..Grond in kassen en warenhuizen". «.30
var inga reglement. 7.00 Berichten. 7.13 Boek-
k.nc. 8.00 Berichten AST, herhaling S. O. S.-
berichtcn. 8.15 Reportage. 8.13 Kamer-min-
doline-enaemble cn gram.muziek. 9 25 het
Vtrechtsch Stedelijk Orkest m m v. loden
van het Utr. Toonkun.«Lkoor. 10.15 Borieh-
ten ANP, aetlieele uitzending. 10 15 Gvm-
im.-tickles. 11.00 Grazn.inuzlek. 11.50—11.00
Schriftlezing.
UILVEUM Al II. 301 .K M. YAIt A-1 It zending.
lO.tVfl10.20 y.m. en T.IIOK.OO l'RO. 8.00
8.16 Berichten). 9.30 Wenken voor dc keu
ken. loon Morgenwijding. 10.2u Uitzending
voor Arbeiders in rte Continubedrijven 11.40
m 12 13
i'ARA-Orkest. 1.30—1 45
3.15 Voor de kin
6.30—C.25 Orgels,
„Staatspensioen". 7.00 Geluk\ven.»chcn. TuS
Koorzang. 7.30 Causerie „Vernieuwing van
opvoeding en onderwijs" (V). 8.00 Herha
ling S.O.S.-berichten. 8.03 Berichten ANP.
en ARA-Varla. 8 13 VARA-Orkeet m.m V.
solist. 9.00 Voor aohakere. 9.C
9.30 De Ramblers. 10.Berlcl
Zang en plano. 10.50 Orgels,
Gram.niuzlck.
lr,°» rt 25 riano. 12.10 Orkest
1-50 Kwintet. 2.00 Declamatie. 3.50 Concert
1c3e.V^pcr- 540 EikMsmble. 6.40 Dis-
J„Z®ne.0IV<- -0 Orkest. 9.30 Coa-
0.50 Orkest. 11.30 Orkest.
l.Rl.HSE!, :U2 eu M. 32 2 >1. 1In i *n
Orkest. 5.20 Trio. 8.20 Ori
8.35 Radiotoon
Ork/vt. 5.50, 6.35 en(
last zal worden met de instelling van een
onderzoek naar de voornaamste fiscale en
monetaire vraagstukken. Deze commissie zal
samengesteld worden uit de volgende vier
leden: Morgenthau, minister van financiën;
Eccles, gouverneur van den Federal Reservé
Board: Bell, onderdirecteur van het be-
grootingsdepartement en De!ano, voorzitter
van het National Resources Committee.
Iloope ambtenaren van het Amerikaan-
sehe De parlement van Buitenlandschc Za
ken spraken naar aanleiding van liet tot
stand komen van de handelsovereenkom
sten met Canada en Engeland de hoor» uit,
dat Australe, Nico w 7 e e I a n d, Zd..-
A frik a en Argentinië er toe zullen
kunnen besluiten om eveneens soortgelijke
verdragen te sluiten met de Vercenigde Sla-
ten. Voorbereidende besprekingen met alle
deze landen zijn reeds gaande Naar men
meent bestaat er een goede kans. dat niet
Australië een overeenkomst zal worden gc-
teekend.
Tekst en illustratie van H. KANNEGEETER
210 Teun en Krclis stonden een ogenblik als
versteend naar beneden te kijken. Dan
schreeuwde Krelis: „Het is brand. Ja,
zeker, dat dak daar brandt. Als ik me
niet vergis, is het bet dak van boer
Maarten. Kijk, de vlammen slaan a!
hoog op. Vooruit Krelis. de lamp. de
lamp! We moeten de brandlantaarn uit
hangen". „Hier is hij al!" Krelis stik
vlug de lar.taarn aan hees deze aan
een korte slok aan de zi;rte. waar z.jj de
brand hadden gezien. Dan nam hij vlug
zijn hoorn cn l>Ii-?s erop, lange, gerekte
tonen. Roe, boeee. hoe, hoccecee. Toen
nam hij zijn ratel op, verdween door dé
deur en stommelde in donker al de tic
den van de hoge i. af. -
Hl In de stille straatjes ratelde Teun met
zijn klepper, sleets vlugger en vlug
ger ging het. Hier en daar ging een
deur open en vroeg een slaperige stem:
„Teun, wat is er aan de hand?" Doch
leun had weinig tijd voor praatjes en
zei niets anders dan: „Kijk naar de
lantaarn in di toren" en voort ging hij
weer en ratelde de slaperige burgers
wakker. Ook de hoorn van Krelis, den
wachter óp den toren, had met zijn
angstig getoeter al heel wat mensen
wakker gemaakt Hier en daar vertoon
den zich al groepjes mannen en wezen
elkaar op de brandende lamp in de to
ren cn bespraken mot elkaar waar de
brand zou zijn,
