PI DONDERDAG 10 NOVEMBER 1938 DERDE BLAD PAG. 9 Er waren eens negen mannen Het negental, dat voor twee weken gezamenlijk optrad had een voorlooper in 1844 Veel gerucht is er in den lande om (het stoutmoedig volgens sommigen moedig, volgens anderen stout adres, dat een kleine twee weken geleden door een negental vooraanstaande Nederland- sche burgers naar de Regeering is gezon den en waarin de lans wordt gebroken over den financieelen en economischen toestand binnen onze grenzen. Het vele gerucht is zeker verklaarbaar, maar even zeker is, dat dit gerucht in om vang zal achterblijven hij het rumoer, hetwelk ontstond in 1844, toen het even eens negen mannen waren, die de klok begonnen te luiden, waarbij zij maar al te goed bleken te weten, waar de klepel hing. Ook toen waren het bekende figuren, die 'de aandacht vroegen Vooraan ging de groo-, 1e Thorbecke. Zijn ster was aan het rijzen, en zijn populariteit werd allerminst ver kleind door de omstandigheid, dat hij niet lijj de gewone verkiezingen van 1841, maar eerst bij het „overlijden van Johannes van den BoscJi in"lS13 in ons parlement beland de. Thorbecke werd in het gereedmaken van het ingrijpende voorstel door acht personen gevolgd: L. W. Luzac, E. W. van Dam van Isselt, Redhteren, J. M. de Kempenaer, L. D. .Storm, B. Wichers, S. van Heemstra en Ane maet. In 1873 zijn de acht volgelingen als .volgt door Prof. Mr. S. Visserin getypeerd: ,,De kundige en bescheiden Anemaet; van Heemstra, de degelijke Fries; de brave, mon dige L. D. Storm; de Kempenaer, de welspre kende; van Dam van Isselt, de vurige; Lu zac, de gemoedelijke; Rechteren, de edele; de wakkere Bernd Wichers". Men ziet, aan kwaliteiten ontbrak het niet. De bescheiden- lieid van Anemaet houdt misschien verband met het feit, dat zijn naam bij de ondertee kenaars niet voorkomt; wellicht heeft hij la ter zijn instemming betuigd. En de moed van .Storm moet mede in aanmerking worden ge nomen, als men bedenkt, dat hij de eenige Roomsch-Katholiek was bij acht liberalen. Grondwetsherziening gevraagd Wat hield het voorstel in? Niets minder 'dan een herziening der Grondwet. De nood zaak werd door hen als volgt aangegeven: ..Terwijl de ondergeteekenden de eer heb ben, een voorstel tot verandering en bijvoe ding in de Grondwet aan de Kamer te doen, gelooven zij een plicht te volbrengen, welks [Vervulling niet mag worden uitgesteld. De groote meerderheid dezer vergadering f(n.l. de Tweede Kamer) heeft het verlangen 3 aar eene hervorming der Grondwet bij meer u'.an ééne gelegenheid geopenbaard. Toen zij dit nog zeer onlangs opnieuw j: óed, weigerde de andere Kamer dat verlan gen gezamenlijk met óns kenbaar te makpn .•'an-de Kroon. De Eerste Kamer, die zwarigf j;aid. vond, een wensnh naar verandering in het algemeen over te brengen, schijnt een voorstel tot bepaalde verandering te willen «iwachten. Van dit oogenblik wordt het plicht, het ge voelen dezer Vergadering in de bijzonderhe den te omschrijven, opdat de andere tak der Vertegenwoordiging oordeele over de hervor ming, die hier noodzakelijk wordt gekeurd". Hieruit blijkt dus reeds, dat de Eerste Ka rn r omstreeks 1814 geen genoegen wilde ne- mjp met een in hit wilde weg uitgesproken wensch naar Grondwetsherzie- Tiing. Zij wilde concrete punten en concrete voorstellen. Welnu, hierin kwamen de negen mannen haar tegemoet. In een voorstel van niet minder dan 158 artikelen werd elk «lordeel van de bestaande constitutie onder de ioupe genomen, en frank en vrjj sprak m.pii ie hoop op wijziging ervan uit. ,.IIot hoofddoel van ons voorstel", aldus 'de korte maar krachtige toelichting vooraf, „is, f'at de Kamer goedvinde, een stellig ge- voolm over de veranderingen, welke, de 'Grondwet behoeft, te openbaren. Wij bieden ens voorstel aan als een eerst ontwerp om er over te raadplegen en er de verbeteringen in te brengen, welke de Kamer zal noodig ach ten. Wij stellen te zamen voor, hetgeen de meerderheid onzer aannemelijk keurde. F.lk van ons meent daarmede niet de vrijheid te hebben verloren om ten aanzien van bijzon dere punten zijne bijzondere meening aan te kleven, ja bij de raadpleging in de Kamer te doen geldén". De inhoud van het voorstel was radicaal en beoogde een wijziging van onze Grondwet in sterk liberale richting. Algeheele in stemming verwierf het allerminst. En ook de Minister van Justitie betoonde zich een hard" nekkig tegenstander, al stelde hij een her ziening van de Grondwet in het uitzicht En toen naar aanleiding van het voorstel dei- negen mannen de vraag werd gesteld: „Wil de vergadering thans een voorstel doen tot erandering en bijvoeging van de Grondwet", volgde met 34 tegen 21 stemmen een ontken nend antwoord. Men zou nog moeten wachten tot [het be ogen jaar 1848, voordat ln onze constitutie ingrijpend werd gewijzigd en in onze hoog ste wetgeving verschillende punten werden neergelegd, welke reeds bij het voorstel van 0 December 1844 door de toenmalige negen erden verdedigd. GENEESKUNDIGE BADINRICHTING EN KUUROORD „LAAG-SOEREN" Chronische inwendige ziekten, Rheuma, nerveuse stoornissen. Rust- en dieet- kuren. Med. baden. Modder-beh. Bestra lingen. Korte golf. Röntgen-inrichting, enz. DE GENEESHEER-DIRECTEUR. Telef. Dieren K. 330 4241. De personeele belasting Steeds meer afwijkende tarieven Belangrijke stijging der opcenten In verband met de door de regeering aan gekondigde wijzigingen in de wet op de per soneele belasting wordt de aandacht geves tigd op een door het centraal bureau voor de statistiek verspreide mededeeling, waar aan het volgende is ontleend. Sinds 1931 komt de zuivere opbrengst van de hoofdsom dezer belasting aan de gemeen ten ten goede, met dien verstande dat van 1935 af 80 pCt. van dg hoofdsom naar de grondslagen huurwaarde, meubilair en dienstboden niet meer rechtstreeks wordt uitgekeerd, doch in het werkloosheidssubsi- diefonds wordt gestort, waaruit naar beoaal- de normen wederom uitkeeringen aan de ge meenten worden gedaan. Slechts enkele gemeenten hebben sinds dien wijzigingen in de classificatie aange bracht. Voor het laatstbekende jaar 1937 •erd geen belasting geheven naar den grondslag paarden in 42 gemeenten, naar den grondslag pleiziervaartuigen in 25 en naar den grondslag biljarten in 79 gemeen- Van de bevoegdheid de belastbare huur waarde cn de waarde van het meubilair voor koffiehuizen enz. lager vast te stellen, werd een voortdurend grooter gebruik ge maakt, voor de verschillende grondslagen af wijkende tarieven vast te stellen, is geste gen van 274 óver 1931 tot 502 over 1937. H,et aantal perceelen, belast naar den eer sten grondslag is onafgebi-okcn ges'tegën van 1.490.327 over 1931 tot 1.701.227 over 1937. De belastbare huurwaarde dezer perceelen is gestegen van f 483 millioen over 1931 tot f 516 millioen over 1934, waarop in hoofd zaak als gevolg der huurverlaging een da ling is gevolgd tot f 478 millioen over 1937. Alle grondslagen tezamen brachten in elk der jaren 1931 tot en met 1934 ruim f 38 mil lioen op, waarop een daling is gevolgd tot f 30 millioen over 1935 en f 27 millioen over 1937. Zoowel de hierboven genoemde daling van de opbrengst in hoofdsom als de ongunsti ge tijdsomstandigheden maakten het voor een groot aantal gemeenten noodzakelijk het aantal opcenten op deze belasting niet onbelangrijk te verhoogen, in verband waar mede de opbrengst dezer opcenten is geste gen van f 26 millioen over 1931 tot f 43 mil lioen over 19374 AMSTERDAM, 10 Nov. Eenige der voor naamste werkgevers in de diamantindustrie hebben een plan ontworpen inzake de stich ting van een vakschool voor de bewerking van z.g. achtkant, d. .i. een der kleine soor- *en ,/hamant. Naar het „Diamanthandels blad" verneemt, heeft de leerlingcncommis- sie in de diamantindustrie zich thans in be ginsel met het plan vereenigd. De oprichting der vakschool kan dus bin nenkort worden tegemoet gezien. Naast de opleiding van mannelijke leerlingen in do achtkantbewerking, zullen meisjes in het diamantsnijden worden opgeleid. De leertijd zal twee jaar duren. Het reisseizoen in cijfers Vreemdelingenverkeer in de hoofdstad Het Bureau van Statistiek der Gemeente Amsterdam beschikt sinds 1 Januari an dit jaar over volledige cijfers omtrent het reizigersverkeer. Aan een mededeeling daarover ontleenen wij het volgende: In Amsterdam zijn 94 hotels gevestigd met tezamen 3676 bedden. Gedurende de maanden "Juli, Augustus en Septem ber werden zij bezocht door 64.205 personen, die gezamenlijk hier 145.073 nachten doorbrachten, hetwelk dus een gemiddelden verblijfsduur van 2.3 nach ten beteekent De grootste trek naar Amsterdam blijkt ..i Augustus te zijn geweest, toen de hotels 22.979 gasten herbergden tegen 22.257 in Juli en 20.939 in September. Uit het buiten land kwamen in Juli 11.575 gasten, in Augustus 11.046 en in September 9063. Het bezoek van bewoners der Vereenigde Staten was eveneens het hoogst in Juli toen 3026 reizigers uit dat land hier hebben verbleven, tegen 2750 in Augustus en 1036 in Septem ber; dus voortdurend minder gasten uit de Nieuwe Wereld. Daarentegen was het aan tal gasten uit de buurlanden België cn Duitschland het grootst in September (Bel gië 978 tegen resp. 922 en 938 in Juli en Augustus; Duitschland 2716 tegen resp. 2268 en 2048), terwijl de top van het bezoek uit Engeland en Frankrijk in Augustus valt (Engeland 1484, tegen 1220. in Juli en 1239 September; Frankrijk 1034, tegen resp. 1000 en 874). Van de 64.205 gasten (de Amsterdammers, die in een hotel logeeren of daarin wonen- buiten beschouwing gelaten.) namen de Di nners van Nederland daaraan deel met 32.027 personen. Het aandeel der buitenlan ders omvatte 30.220 personen. Onze landge noot, n hebben hier korter vertoefd dan de reemdelingen. Den hoogsten gemiddelden verblijfsduur geven de inwoners der Vereenigde Staten, aarna onmiddellijk Duitschland volgt. Daarna komen in volgorde van belangrijk heid Engeland. Frankrijk, 7.witserland en Italië. Den koristen gemiddelden verblijfs duur geeft België; hij overtreft slechts wei nig dien van onze eigen landgenooten, die blijkbaar slechts voor korte bezoeken naar de hoofdstad komen. Onze landgenooten vertoeven ook bij' voorkeur in de goedkoopere hotels. Slechts 31.6 pet dezer gasten verbleef n.l. in hotels met een prijs voor logies en ontbijt van f 3.— en hooger. Dit percentage was voor de buitenlanders 75.5, waaruit blijkt, dat het bezoek van buitenlanders voor de hotels van de hoogere prijsklassen het loonendst is. Geestelijke en moreele herbewapening Schrijven aan de marine-vereeniging BILTHOVEN, 10 Nov. De vice-admiraal b.d. Mr J. C. d e Jager te Bilt hoven heeft een schrijven gericht tot het bestuur van de marine-vereeniging te Den Helder, waar in de vraag gesteld worat of het niet op den den weg der marine-vereeniging ligt m een vergadering den oproep tot geestelijke en moreele herbewapening te doen inleiden en gelegenheid tot bespreking te geven. „Geloof en Vrijheid" Het Novembernummer van het officieel orgaan van het Landelijk Werk Comité „Dr. O. Schabert", waarin veel foto's veel lectuur over de tentoonstelling var F. J. Krop voorkomen, bewijst met welk een volharding en energie deze Rotterdam- ecliP predikant zijn strijd tegen de gods dienstvervolging en de godloozenpropagan- da in Rusland voert. Het was moeilijk, maar het eerste doel is bereikt: de alge meene belangstelling en svmathie is wonnen. De lauwheid en onverschilligheid zijn verslagen. Dat is reeds een heerlij 1» resultaat WAT ZEGT U? SLECHTHOORSNDEN, hoe dikwijls stelt U deze vraag? Weest toch verstandig en wendt U tot het Juiste adres voor de modernste gehoor toestellen. Vraagt gratis brochure P. 54 of demonstr N.V. „ALMARA", Afd. Phono", ROKIN 86, AMSTERDAM-C OOK VOOR U Ik heb een ernstig woord aan honderdduizend vrinden Die mèt ons met Gods Woord door 't leven willen gaan Doch nog maar altijd niet het standpunt kunnen vinden Waarop zij, naar ik meen, als Christen moeten staan. Zij voelen niet voor strijd in het maatschaplijk leven. Zij houden van de rust, zij hechten aan de vree, En daarom willen zij hun tijd, hun kracht niet geven, Geen uur, en ook geen cent, aan 't werk van 't CJV.F. Indien, gelijk zij nu, een vijftig jaar geleden Door onze Pioniers gedacht was èn gedaan, Wat zou de werker dan met al zijn tegenheden, Met al zijn zorg en strijd vandaag verlegen staan! Wat zou er van zijn recht dan zijn terecht gekomen Als zij in het geloof niet waren opgerukt En aan de harde strijd geen deel hadden genomen Waarvan gij, kleine man, in vree de vruchten plukt Gij, werker met het hoofd, gij werker met de handen, Die werkeloos de strijd der broederen aanschouwt! Zie, zie toch om u heen hoe thans in tal van landen De werkers zijn geknecht, de vrijheid is geknauwd! Welaan dan, ken uw plicht en strek de slappe knieën! Strijd in de legertros der Christenwerkers mee! Er is voor ieder plaats, voor zwoegers en genieën, Ja, er is ook voor een taak in 't C.N.V.! PR ACH! 10 VAN TOON DE KLEINE HOFMANN PIANO RIJKEN A LANG BINNENROTTE 154 ROTTERDAM fed»)) ,'RIJDAG 11 NOVEMER 193S IILVERSUM I 1875 en 415.5 V 8.00—3.15 8.15 Berichten). 10.00 1M.S0 Bübelsche -ca-K'-eTle. (Nadruk verboden) LEO LENS Hij wilde zijn a.s. schoonvader helpen Doch werd gearresteerd wegens meineed %en zaakwaarnemer anderhalf jaar geëischt AMSTERDAM, 10 Nov. De rechtbank ver oordeelde eenige maanden geleden den rechtskundig adviseur en zaakwaarnemer B. 0- wegens oplichting tot een jaar gevan genisstraf. Het O. M. had twee jaar gevor derd. De zaakwaarnemer, die op brutale en ge- raffineex-de wijze iemand geld uit de zak had geklopt en die zich voor de rechtbank door den officier hoorde betitelen als „aasgier" en „rat" stond gisteren in hooger beroep terecht oor het gerechtshof. Deze man verdient reeds geruimen tijd zijn brood als ..zaakwaarnemer" zijn zeer onvol doende juridische kennis en zijn verleden komen zijn klanten niet ten goede. Wel ra ken zij hun geld kwijt. Om zijn onschuld te „bewijzen" had hij zijn halve famifié als getuigen a decharge meegenomen, maar bij de eerste de beste de charge getuige liep het reeds mis. Een nog 'jeugdige jongeman verscheen voor het hek je, hij bleek verlqofd te zijn met een dochter y.an verdachte en ,de. liefde deed hem fan tastische dingen zeggen. Herhaaldelijk waarschuwen zoowel de pre sident, Jhr. Mr. Levve van Nijenstein als de procureur-generaal den jongen: „Denk er om pleeg geen-meineed". Krampachtig hield de jongen vol, zoo nu en dan keek hij eens naar verdachte, die hem aanmoedigend toeknikte. De verklaringen van getuige werden in een acte vastgelegd woord voor woord voor gelezen en de jóheeman toekende zonder een letter terug te nemen. Getuige gearresteerd De procureur-generaal liet hem ter zitting arresteeren en voorgeleiden voor den officier van justitie, nadat het hof zich in raadka mer had teruggetrokken. Weer Komen getuigen h décharge: de vrouw en de zoon van den zaakwaarnemer. Hof en procureur-generaal zijn huiverig de ze menschen vragen te stollen. „U moest u schamen", het is een schan daal, vindt de president. „Mijn getuigen zeggen de waarheid, ik bon onschuldig" re pliceert verdachte brutaalweg. Het woord is dan aan den procureur-gene raai voor het houden van zijn requisitoir. Gezien de houding van verdachte was spr. van meening. dat de straf, opgelegd door de rechtbank, te. laag was. Mr. Versteeg vorder de wegens oplichting een gevangenisstraf van anderhalf jaar. Het woord is dan aan den verdediger, die nauwelijks is begonnen of een veldwachter gaat naar den procureur-generaal en president. De jongeman, de verloofde van verd.'s dochter is op zijn verklaring terug gekomen. Hij wil de waarheid zeggen. Het pleidooi wordt geschorst en de jongen begeleid door twee veldwachters, komt bin nen. Bleek en angstig kijkend naar ziju schoonvader in spé. „Mijn verklaring ws I juist" zegt getuige. Ik was verloofd met ver- MIJNHARDT'S laxeer- tabletten werken zacht en zeker^ DOOS 60CT XJZT" kerW^ daehtes dochter en hij wilde geen toestem ming geven „Verdachte zei tegen me, dat ik hem hel pen moest en ik dacht dat ik dan wel toe- fltemming zou krijgen om te trouwen" dit is in het kort het zielige verhaal van den verliefden jongen. „Mag ik nu weg?" „Neen", zegt de president, „je hebt een val- sche verklaring afgelegd en de zaak is nu in handen van den Officier van Justitie. We hebben je herhaaldelijk ojlde feiten gewe zen, je was gewaarschuwd. Maar als jc zelf terecht staat, zullen we rekening houden met verd's rol". Stil gaat eetuige weg. tusschen ♦•.vee breed geschouderde veldwachters. Verdachte gevangen genomen De procureur-generaal vult zijn requisitoir aan: „het bLijkt, dat verdachte zich niet ont ziet om hangende het geding de getuigen te bewerken. Op dezen grond vorder ik zijn onmiddellijke gevangenneming". Het hof willigde deze vordering in en ver dachte 'weM gearresteerd. 3 De verdediger zag van pleidooi af, hij refe reerde zich aan het oordeel van het hof, dat op 23 November vonnis zal wijzen. 12.15 KRO-orkest. 1.00 ïuzlek. 1.20 KRO-orkest en solist. 2.05—3.00 I-ram.muziek. 3.05 Org-eleoncert. 4.00 Be- Ichben en gram,muziek. 4.15 KRO-Melodis- sn en solist (5.005.15 Gram.muziek). 6.00 7.15 Luchtv." serie. 7.35 Letlanasch prc_ richten ANP. 8.15 Rotterd-amsch Phllharmo- nisch orkest en soliste. 9.15 Program mi. gewijd aan Neerlandsoh Weermacht 10.30 Berichten ANP. 10.40 L.3joa Veres en zijn Hongaarsch orkest, 11.0012.00 Gram.muz. IliVERStJM II. 301,5 M. 8.00 VAItA. 10.OO VPRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO. 4.00 VARA. 7.30 VPRO. 0.00 VARA. 10.40 VPRO. II.OO —12.00 VARA. 8.00 VAR A-Ka lender. 8.15 Gram.muziek (om 8.16 berichten). 10.00. Mor- rijding. 10 20 Gram muziek. 10.4? nec'.s- .1.00 Piano-vooxdracht. ll.'3o Orgel .00 De Palladians. (Om 12 IJ Berlch- 2.45 Gram.muziek. 1.20 ARO-J de AVRO-Girls en so list (gd.opn.). 2.00 Gram.muziek. 2.30 H-r- ARO-Dansorkest (stilstand. 3.0 iziek. 5.00 Voor de kind-ren. la. 6.00 De Ramblers. 6.30 Ll- rle. 6.50 OrgeLspel. 7.00 Cau- „Wat verschijnsel". 9.00 Voor schakers. 9.01 Ra- dlotooneel met muziek. 9 30 Fantasia. 13.00 Gram.muziek. 10.30 Berichten ANP. 10.40 Avomdwijdlng. 11.00 Vioolduetten. 11.30 Jazz muziek (gr.pl.). 11.55—12.00 Gram.muelelc. PROITWICH 1500 M. 10.45 Herdenkingsdienst bij de Cenotaaf, Whitehall. 12:10 Orgel. 12.35 Band. 1.20 ..Empire Exchange", causerieën. I.352.20 Zang en piano. 4.15 Tango-orkest 5.20 Zang. 5.40 Kwintet 6.45 Radïotooneel. 7.05 Parlementair overzicht. 7.20 Orkest. 8.20 koor- en orkest 9.45 Harpkwlntet. 10.23. Herdenkingsprogramma. 11.10 Ensemble. HUSSEL 322 en 4S4 M. 322 M.: 10.45 Zang. II.25 Mis. 12.50 en 1.30 Salonorkest. 2.35 Orgel. 4.35 Accord eon club. 5 20 Kwartet. 7.20 Salonorkest 8.20 Orkest 8.50 Raddotoo- neel. 9.55 Concert. 484 M.10.20 Strijkorkest. 10.50 Concert 11.59 Strijkorkest 12.20 Orkest. 2.20 Trio. 3.20 Piano en zang. 4 05 Herdenking van den Wapenstilstand. 8.20 Militair concert en radiotooneel. 10.80. Orkest Levensverzekering-Maatschappij CONFIDENTS NV. Catharijneslngel 48 UTRECHT KAPITAAL- en VOLKSVERZEKERING L IJ PRENTEN Actieve Vertegenwoordigers gevraagd. Wat te doen tegen Rheumatiek en Spierpijnen P Hoe bestrijden wij Verkoudheid en Hoest P Rheumatiek-olie. Deze thuis gemaakte rheu- matiek-olie zal U snel verlichting brengen alle gevallen van rheumatiek en spierpijnen. Het dringt zonder wrijven of masseeren in de huid door en verdrijft de pijn onmiddellijk. Haal hiervoor bij Uw apotheker of drogist 15 gram Rheumagic-olie (geconcentreerd) en 85 gram terpentijn. Een 15 gi-ams-fleschje Rheu magic-olie kost maar 65 cent dus met de terpentijn bent U voor ongeveer drie kwartjes klaar. Dit middeltje is heel zuin'g in het gebruik en werkelijk goed. Hoestsiroop. Deze thuis gemaakte siroop, sa mengesteld uit 30 gram Vervus, (dubbel geconcentreerd) en een kwart liter heet water met een eetlepel suiker is het aller beste middel tegen verkoudheid en hoest. U zult verbaasd staan hoe groot de onmiddel lijke verlichting is die het brengt en hoe gauw U weer geheel in orde zult zijn. Haal een fleschje Vervus van 30 gram voor 75 cent bij Uw apotheker of drogist en maak zelf een flesch van dit ouderwetsche huis middeltje. Het is een beproefd receptje. Thans i Commissioner John Mcmillan in ons land Zaterdag aankomst te Amsterdam AMSTERDAM, 10 Nov. De chef van deri staf van het Leger des Heils, commissioner J oh n M c m i 11 a n, zal Zaterdagochtend met den boottrein van Hoek van Holland tc Amsterdam arrivceren. Aan den Hoek zal de heer Mcmillan begrpet worden door kolonel H. B. Estill, chef-secretaris van het Leger des Heils in Nederland, terwijl te Am sterdam commandant Bouwc Vlas den nieuwen chef zal verwelkomen. Opnieuw een aanranding in Amsterdam i signalement van den dader AMSTERDAM, 10 Nov. Voor de vijfdo maal in een kort tijdsbestek is in de hoofd stad een vrouw aangerand. Gister gold het een 17- of 18-jarig dienst meisje, dat op weg naar haar betrekking as. Toen zij op het bootje, dat haar over het Noordzeekanaal moost brengen, stond te wachten, werd zij plotseling door een man uangevallen. Op haar hulpgeroep kwam omwonende toegeloopen, waarna dc aanrander op de vlucht 6loeg. Pogingen om hom te volgen hadden geen succes. Daar echtr een tamelijk nauwkeurig signalement van den man kon worden op gegeven, hoopt de politie den dader spoe dig te kunnen arresteeren. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dót hij de twee vorige aanrandingen aan den overkant van het IJ ook gepleegd heeft. (52 Een Europeesche opzichter spoorde zijn ondergeschikten tot spoed aan. Deze toonden zich ijverig, zoo lang hij bij hen stond, maar had hij zich naar een andere plaats begeven, dan verminderde hun lust tot werken, al naar de afstand tusschen den toezichthouder en hen grooter werd. Sommigen vleiden zich in een hoek neer en sliepen dadelijk. De machinisten kend ende gewoonten van de Arabieren. Ze hadden nauwlettend het aantal bootwerkers, die de bun kers ingingen, geteld. En het bleek niet overbodig. Want toen het werk afgeloopen was, werden er twee bij het vertrek gemist. De opzichter beweerde, dat evenveel mannen het schip Verlaten hadden, als er opgekomen waren. Er werd een speurtocht gehouden in de machinekamer, de bunkergangen en het ketelruim. Maar de vermisten vond men niet. Ze zijn er niet, dat bemerkt U, z/i de opzichter. Niemand van het machinekamer-personeel kon hem tegen- opreken, en toch waren ze niet overtuigd. Ze hadden meer 'gebunkerd in een haven, waar getulbande bootwerkers hun diensten bij verleenden. En ze wisten uit ervaring, dat Arabieren en negers één 2ucht gemeen hadden: een gratis overtocht te maken naar een andere havenstad. En ze wisten ook, dat er bij aankomst en na ontdekking van zulke stowe-aways vaak onaangenaamheden voorkwa men. In enkele gevallen werd de kapitein of „het kantoor gedwongen de kosten van de terugreis te vergoeden. Vandaar dat moeite en tijdverlies weinig geacht werden, indien de ongewenschte passagiers slechts ontdekt konden worden. De tweede machinist had eens meegemaakt, dat uit de schroeftunnel een uitgemergelde neger te voorschijn sloop. Het schip was reeds drie dagen in volle zee! Maar nu zit er geen in de tunnel, zei de donkey-man, ik heb er gekeken. Daar niet, maar ergens anders wel, m'n kop eraf, hield de machinist vol. En hij werd in het gelijk gesteld. Want toen de stokers de vuren gereed maakten, om de machine voor te warmen, verscheen er een Arabier. Hij had zich schuil gehouden tus schen twee ketels Je bent wel warmte gewend, hé brave broeder, zei Mannes grinnekend. Maar dan een beetje anders. Ik zou nou maar gauw ophoepelen. En een uur voor het vertrek struikelde een tremmer over den tweeden verstekeling, die tegen een kolenberg lag te slapen. Je had beter naar huis kunnen gaan, vader, zei de tremmer, toen hij een reeks verwenschingen uitgebraakt had. Zoek je nest op, ouwe turk. Een mensch met een kluts ge zond verstand gaat toch niet op die smerige moppen zitten. Ik had je graag als gezelschapsdame willen houden, maar je hebt het verkorven. M'n scheenen zijn rauw vleesch door jouw stommiteit. Allee, eruit! Zonder verder oponthoud stoomde het schip uit Oran, naar Cette, aan de overzijde van de Midcjellandsche Zee. Tot groote ontstelling van de bemanning werd de Poolster gedwongen in een quarantaine-haven ligplaats te nemen. In Oran heerschten pest en pokken En toch had het scheepsvolk gemoedelijk in Oran gepassa gierd, door de nauwe straatjes van de Arabische wijk gewan deld, in trams gezeten Enkele dagen bleef de Poolster in quarantaine. Toen kon hij gelost worden. In Cette ontving Dolf een brief van zijn ouders, waarin een naschrift stond, dat hem in verwarring bracht. „We kregen zoo juist een briefje uit Amsterdam van een meneer M. de Vreugd, die ons vroeg bij welke maatschappij je in dienst was en op welk schip je voer. Wij hebben het maar aan die meneer geschreven, dat is wel goed, hè Dolf. Heb je onze brief naar Madeira niet ontvangen, we kregen er geen antwoord op, wel je brief van eergisteren uit Cette". Twee, driemaal las Dolf dit naschrift, en hij vroeg zich af, welke bedoeling achter die vraag verborgen kon liggen. Meneer M. de Vreugd, moest de broer van Ina zijn. Ze had meer dan eens over Max met hem gesproken. Haar broer, die haar hielp in moeilijkheden, die nuchter dacht en den draak met haar stak, maar ook plannen bedacht om een ander een dienst te kunnen bewijzen. Wat echter die Max er mee voor had om zijn adres te weten, kon Dolf zich niet indenken. In ieder geval hield het verband met Ina, daar was hij van overtuigd. Maar welk verband? En waarom? Met deze vragen kwam de herinnering aan de wandelingen ïn Amsterdam, en aan de ontmoeting in de vreemde haven stad, weer scherp bij hem boven. Nu echter anders dan gedurende zijn reis naar West-lndië. Toen had een onverschilligheid hem in haar macht. En waar koude onverschilligheid toegang krijgt, daar vlucht snel een verwarmende herinnering. Dat voelde Dolf nu heel sterk. Een trillende verrukking doorzinderde hem. Zou zij de schei ding. die door het één of ander tusschen hen was ontstaan, willen overbruggen? Hij wist met zekerheid, dat hem dit meer dan blijdschap zou geven. Had hij al niet een poging gewaagd? Maar zou zij zelf niet durven schrijven? Wilde zij haar broer als tusschenpersoon laten optreden? Het leek hem met in overeenstemming met haar karakter, voor zoover hij dit kon beoordeelen. En tocheen meneer M. de Vreugd, die ons vroeg Wat kon het zijn? Wellicht zou hij het binnen enkele dagen weten. Zijn briefadres was doorgezonden, waardoor dus de kans be stond, dat hij een bericht ontving. Tot het laatste uur, waarop de Poolster in de haven van Cette lag, bleef Dolf in spanning wachten. Maar toen het schip onder stoom ging had hij geen brief van Ina. noch van haar broer. En terwijl de pieren voorbij gleden keek hij in den achterkuil naar het land. Dóar was nieuwe hoop binnengeslopen, hoewel ze niet vervuld werd. Hij glimlachte. Een glimlach, die uit zijn ziel opklom. Een glimlach met een zacht verdriet en een stille berusting. Wonderlijk, dacht hij, welk een verwachting enkele woorden uit een naschrift bij je kunnen opwekken. Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 9