KERK EN ZENDING
ECONOMIE EN FINANCIEN
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1938
EERSTE BI7AD PAG. 3
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Opheusden (Geld.), cand.
A. Bar end recht te Delft. Te Papendrecht,
J. J. Poot te Bunschoten. Te Leermens, F.
A. Westhoff te Diever (Dr.).
Aangenomen: Naar Wijk (bij Heus-
den), J. Slok te Langerak bez. de Lek.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Broek onder Akker-
jvoude, cand. P. W. v. d. Veen ti Gronüigen.
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Ede, L. S. den Boer te
l^rnhem en N. Brandsma te Wildervank.
Be o e p e n: Te Alien a. d. Rijn, L. S. den
poer te Arnhem.
{TOEGELATEN TOT DEN H. DIENST
De classis Middelburg der Geref. Kerken
Heeft peremptoir geëxamineerd en met alle
stemmen toegelaten tot den Dienst des
Woords cn der Sacramenten cand. J. W.
Smitt, laatstelijk hulpprediker te Oss. be
roepen predikant van V eer e.
HULPPREDIKERS
Tot hulpprediker bij de Geref. Kerk van
^meide is benoemd cand. H. A. L. v. d.
Linden, te Amsterdam.
BEROEPBAAR VERKLAARD
Door de classis-Zaandam der Geref. Ker
ken is, na gehouden praeparatoir examen,
beroepbaar verklaard in de Geref. Kerken
cand. L. J. Goede te Landsmeer. Gaarne
zal hij de Kerken dienen en een eventueel
beroep overwegen. Zijn adres is Dorpsstraat
5, Landsmeer. Telef. 207.
BEROEPINGSWERK
De Geref. Keiken van Vrouwenpol
der en Gapinge hadden tesamen tot
dusver één Dienaar des Woords. Na het ver-
itrek van Ds. JW.Tunderman naar Help
man nam de Kerkeraad van Vrouwenpolder
het besluit afzonderlijk te gaan beroepen.
Thans besloot de classis Middelburg der
Geref. Kerken de kleine kerk van Gapinge
le steunen, zoodat men ook daar eerlang een
eigen predikant zal kunnen beroepen. Naar
jivij vernemen zal het beroepingswerk te
Gapinge nu spoedig ter hand genomen
Worden.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Rijnsaterwoude
Ds H. van Dijk, predikant der Ned.
flier v. Gem. te Rijnsaterwoude nam Zondag
jj.l. afscheid van zijn gemeente wegens ver-
jtrek naar Den Ham (Ov.). De afsoheidstekst
Was 1 Cor. 15 1 en 2.
Aanwezig waren o.a. Ds E. L. W. M.
(Hoeufft v. Vëlsen, van Ter Aar (consulent);
Ds C. A. v. Hoelen, van Zevenhoven (uit den
ring); Ds J. de Vries, van Nieuw-Vennep
Kals vriend). De scheidende leeraar is toe
gesproken door ouderling Kempenaar en Ds
Hoeufft van Velsen namens classis en ring
Toegezongen werd Ps. 1214.
Ds. A. DEKKER
Zaterdag 12 November a.s. hoopt Ds A.
Dekke|r, predikant der Ned. Hervormde
iGemeentfe te Otterloo, den 70-jarigen
leeftijd te bereiken. In zijn ruim 40 ambtelij
ke jaren heeft hij de gemeenten van Nieuw-
poort, Bergambacht, Gameren, Giesisendam,
Hoevelaken, Opheusden, Bleiswijk, Nieuwe
iTonige, Ernst en Otterloo gediend; in de laat
ste gemeente is hy sedert 2 Juni 1935. Ds
Dekker is praetor van den rinsr Wapeningen.
Bijzondere voorliefde voor het Chr. On
derwijs deed Ds Dekker in Gameren, Gies-
eendam en Opheusden den stoot geven tot de
oprichting van Christelijke Scholen.
Als bijzonderheid vermelden wij nog, dat
Ds Dekker in het bezit is van een medaille
met loffelijk getuigschrift van Koningin
I Emma, ontvangen^ ter gelegenheid van het
redden van een knaap uit het u's op 13 Jan.
1892 te Rozenburg.
In den loop der jaren heeft hij 50 beroepen
ontvangen. Toen hij in 1937 40 jaren predi
kant was, had hij aan 2646 personen de H.
Doop bediend; 637 personen belijdenis aes
geloofs afgenomen; 130 huwelijken beves
tigd; 160 maal het H. A bediend; 724 nien-
schenkinderen grafwaarts gebracht en hoe-
Veel maal gepreekt? 5597 maal! Z.
Eerw. heeft de aardige gewoonte elke 1000-
pte doopeling een zilveren lepel aan te bie-
E ME RIT A AT Ds A MERKELIJN
De classis Middelburg der Geref. Kerken
heeft gister Ds A. Merkelijn, missionair
predikant van Middelburg (in samenwer
king met al de Kerken van Zeeland en van
Noord-Brabant en Limburg) voor den
dienst te Magelang op de meest eervolle
wijze emeritaat verleend met ingang van 1
Januari a.s. Namens de vergadering sprak
de praeses, ds J. E. Visser, van Domburg
en namens Zendingsdeputacen Ds A.
S c h e e 1 e, van Kapelle-Biezelinge Ds Mer
kelijn op hartelijke en waardeerende wijze
toe, Avaarvoor deze dank zegde. Ds Merkelijn
vond in zijn dankwoord gelegenheid de
nood der heidenwereld en de belangen van
de Zending dn Magelang de kerken nog
maals op het hart te binden.
EMERITAAT Dr 0. N. OOSTERHOFF
De classis Hallum der Geref. Kerken
heeft in haar gister gehouden vergadering
aan Dr O. N. Oosterhoff te M a r r u m om
gezondheidsredenen eervol emeritaat ver
leend.
Dr Oosterhoff werd 14 Mei 1881 te Boven-
dijks (Loppersum), waar zijn vader hoofd
was der Chr. school, geboren. Hij ontving
zijn opleiding aan het Geref. gymnasium te
Kampen. Hij studeerde aan de Theol. School
aldaar en aan de Vrije Universiteit. In 190-1
werd hij candidaat om zich 29 October 1900
te Westerbonk (Dr.) aan zijn eerste gemeen
te te verbinden. Vandaar vertrok hij in 1911
naar Hlijaard om in 1917 als predikant van
j Borger wederom in de prov. Drenthe het
I predikambt te aanvaarden. In 1922 ging hij
weer naar Friesland en deed in zijn tegen-
wóordigo gemeente intrede, sprekende over
Ef. G 19, na vooraf te zijn bevestigd door Ds
S. Sybrandy, van Stiens.
Tijdens zijn verblijf te Hijlaard promo-
Veerde Ds Oosterhoff 21 Febr. 1913 aan de
Vrije Universiteit op een proefschrift ge
titeld: „Isahc da Costa als polemist".
Dr Oosterhoff is kerkvisitator en exami
nator vanwege de classis Hallum, die hij
pok als deputaat voor de evangelisatie dient.
Mission-Mac All
In de Parijsche stadswijk Belleville werkt
sedert 1872 de „Mission Populaire Evangeii-
que de France", waarvan de kortere bena- j
ming hierboven verwijst naar den stichter,
den Amerikaanschen Ds R. W. Mac All en
zijn gade, die in 1871, diep bewogen door ue
verwoestingen van den oorlog en de ellenae
van de Commune, beeonnen met Evangeliën
uit te deelen, en daarna zich geheel gaven voor
dit liefdewerk, dat thans omvat opwekkings-
samenkomsten, Zondag- en Donderdagncho- j
len, Christelijke kringen van .xmge mannen
en jonge meisjes, bijeenkomsten voor huis
moeders, werken van socialen arbeid zooals
bibliotheken, soepuitdeelingen, werkverschaf
fingen en poliklinieken, tehuizen voor mili-
De zegen der „Zending onder de arbeiders
van Parijs" was zoo groot, dat ook het platte
land zijn Mac All zalen wenschte. In 1882
d het werk uitgestrekt over verschillende
Departementen. Het wordt thans bestuurd
door een Fransch comité.
Van welk gehalte deze arbeid ia, blijkt vol
doende uit het feit, dat Moody sprak van een
model-zending en John Mott getuigt: „Let
terlijk dag en nacht is men bezig om de men-
schen te brengen tot de Bron van het leven
de water".
Uit de ons gezonden jaarverslagen en het
eigen Bulletin der Mission, blijkt, dat zij de
laatste 8 jaren 525 personen tot het Protes
tantisme heeft gebracht. Zij heeft vijf Zen
dingskerken gesticht, bestaande uit elemen
ten veroverd op het ongeloof. Een aantal
der tegenwoordige protestantsche kerken
is ontstaan uit een Evangelisatiezaal van
de Mission Populaire. Voorts arbeidt zy onder
ongeveer 3.000 kinderen in verschillende pos
ten en het is van dezen arbeid, dat wij tref
fende verhalen en kiekjes onder het oog kre
gen, welke doen zien welk een moeilijk, maar
prachtig werk hier verricht wordt. De Mis
sion heeft ook in pns land veelvuldig sympa
thie gevonden en vraagt nu hulp voor de
handhaving van het veroverde gebied. Gaar
ne zal mevr. A. P. van Oordt, Prins Hen
drikstraat 13 te G i li n e k e n, Giro 371)10,
bewijzen van uw sympathie ontvangen.
Ds. .T. L. ADRIANI t
Te Groningen is in het Academ. Zieken
huis op - 54-jarigen leeftijd overleden de ge
wezen Ned. Herv. predikant Ds. J. L. A d r i-
a n i, wiens naam bij het tragische einde
zijner eebtgenoote op Ameland, betrokken
RADIO-AVOND DEN HELDER
Er schijnen lezers te zijn, die uit onze ver
wijzing naar het artikel over Pro Rege tot
ondersteuning van den Radioavond
van 14 Nov. a.s. uit het Chr. Mil. Tehuis te
Den Helder, hebben afgeleid, dat het 20-jarig
jubileum van Pro Rege de aanleiding
is tot die uitzending. Gezegd noch bedoeld.
Zij staat daar geheel buiten, gaat van Den
Helder uit, en heeft ten doel, het werk der
Chr. Mil! Tehuizen in het centrum der be
langstelling te zetten.
KERKHERSTEL
Het orgaan van het Ned. Herv. Verbond
tot Kerkherstel, ^„Nieuw Kerkëlijk Leven",
bevat de ter algeir.. vergadering uitgespro
ken vier referaten van Prof. H a i t j e m a,
Ds. v. Deelen, Ds. D i p p e 1 en Dr. Koop-
mans. Het orgaan, „een nieuwe periode met
nieuwe moeilijkheden" voorziende, acht in
deze referaten de richtlijnen voor den ko
menden strijd tot reorganisatie aangewezen.
HONGAARSCHE KERK
Op 25 October j.l. vergaderde het generaal
convent der Hongaarsche Hervormde kerk,
om zich od den nieuwen toestand in te stel
len. waarbij Opper-Hongarije weer tot het
stamland terugkeert. Dat beteekent dat ruim
twee maal honderdduizend zielen zich weer
aansluiten by de Hongaarsche Hervormde
moederkerk, waarvan zij voor omtrent 20
jaren werden afgescheurd, door het „vredes
verdrag van Trianon. Het convent nam een
besluit, den rijksbestuurder te verzoeken om
verlof tot het samenroepen der synode in bui
tengewone vergadering op 1 Februari 1939.
Daar zijn ze weer
De fleurige Kerstboeken van MEINEMA!
De kleurrijke banden en omslagen, het dikke,
helderwitte papier en niet te vergeten....
de keur van schrijvers en schrijfsters maken
dat MEINEMA's Kerstboeken iets bijzon
ders, iets aparts over zich hebben. En
dit jaar zijn MEINEMA's Kerstboeken mooier
dan ooit! Als U de nieuwe catalogus nog
niet on ving. schrijf dan even aan de
N.V. W. D. MEINEMA te Delft, of vraag er
I Uw boekh. om.
het aantal 66 als basis te mogen nemen. De
Gemeenteraad keurde dit goed, maar met
43 stemmen en de S.DA.P.-fractie deed
een beroep op de Kroon, zoodat een deel van
de waarborgsom verloren is, indien men niet
vóór het wettelijk bepaalde tijdstip het getal
leerlingen op 106 heeft gebracht.
ONDER WIJSBENOEMINGEN
Medemblik. Chr. School. Tot onder
wijzeres: Mej. C. H. v a n W ij k, wachtg.
Chr. school te Druten.
recht. Gepromoveerd tot doctor ln de
Rechleigreleoa-dheld de heer H. A. F. L IJ n-
m p. geb. te Beverwijk, op een proefschrift,
iteld: de „Japaninerwet", onderzoek maar de
•ding.
Gron Ingen. Gesl.: Klaea. Ta-al en Letteren
and.ex., de heer TJ. P. Hldma.
Delft. Gesl.: Electrotechn. lmg.: oamd.ex., de
eeren P. Boer, Boskoop; A. G. "Vonster, Sema-
ajig; Inigen ex., de heenen D. J. Braak, Gouda;
J. W. H. Crommelin, Zeist; M. V. Dobben de
iyn. Hazerswoude: Ir A. Helleman (N.I.),
rningen; I. J. Jonker, Malang; T. Kouwe-
ir, Amsterdam; J. K. Schouten, Soerabaja.
Apothekersassistent. Amsterdam. Gesl. de
ONDERWIJS
Dr. Ch. F. HAJE t
Te Zand voort, waar hij een schaakwed
strijd had bijgewoond, is plotseling aan hart
verlamming overleden Dr. Ch. f. H a j e,
leeraar in het Nederlandsch aan de R.H.B.S.
te Velsen en wonende te Heemstede. De
overledene was inzonderheid bekend door
zijn volhardend kampen tegen taal-ontzui-
vering.
MEVROUW A. R. A DE BOER f
In het Homoeopatisch ziekenhuis te
Utrecht overleed mevr. A. R. A. de Boer ta
Soestdijk, bestuurslid van de Nederlandsche
Zeemanscentrale.
Vele jaren lang heeft zij aan het hoofd ge
staan van het tehuis-Rotterdam en van het
zeemanshuis te Cardiff. In de kringen der
zeevarenden was zij wel en wijd bekend als
een echte zeemanfimoeder.
EEN VERGISSING EN DE GEVOLGEN
De Kroon heeft vernietigd een besluit van
den Gemeenteraad van Heukelum d.d. 16
April 1937, waarbij aan het bestuur der Ver.
tot stichtirg en instandhouding van een
School met den Bijbel aldaar, werd toege
staan de in 1931 gedane aanvrage om een
schoolgebouw voor 105 leerlingen, te wijzigen
in een gelijke aanvrage voor 66 leerlingen.
Een vergissing in de aanvrage om be
schikbaarstelling van een schoolgebouw in
lf31, waarbij inplaats van 66, 105 leerlingen
(het in 1912 oorspronkelijk genoemde en niet
bereikte getal) waren opgegeven, was oor
zaak, dat men het Gemeentebestuur vroeg,
5 M. G. S. Broensma, Baarn; J. J. v. Delft,
Beverwijk.
Utrecht Gcsl.: de heer H. "Witteken,
Utrecht; de dames J. C. Vannes, Utrecht; E. D.
M. J. Huysmana, Zevenbergen.
Stuurlieden. Den Haag. Gas>l.lien stumirm.
gr. hamdelsv. W. F. Gerdingh, Amersfoort.
■Wiskunde M.o. Den Haag. GesL akte KI
dt lieer G. Krooshof, Groningen.
Wiskunde L.O. Den Haag. Gesl. de heeren
J. Huizinga, Wlnduun; D. de Bruijn, Vlaardln-
gpen; B. H. v. Egroond, Utrecht
SpreekonderwU». Den Bosch. Vereen, vocxr
I-og-opaedie en Phonlatrie. Gesl. de heeren F A
J. J. v. Heat br. Jezualdus (J. G. Snelders)'
is (C. S tadl
Meerens.
L. C. Schoen-:
BINNENLAND
Ds van Duyl uit de politiek?
Wij lezen in de Arbeiderspers, dat Ds. G.
v a n D u y 1, de welbekende oud-N.S.B.-cr
beroepen is als predikant bij de Ned. Herv
Gemeente te O o s t er-B 1 o k k e r. Tot nu
toe heeft hij dit beroep in beraad gehouden,
doch het zou waarschijnlijk zijn dat hij het
beroep aanneemt. Dit beteekent dan tevens
het afscheid van Ds. van Duvl aan tie
politiek.
Men zou den (predikant te verstaan gege
ven hebben, dat men hem wel als ipredikant
begeerde, doch dat hij zich dan niet langer
zou moeten bemoeien met de politiek.
(Ons is nog niets bekend van het hier ge
noemde beroep en wij laten het bericht dan
ook geheel voor rekening ,van de Arbei
derspers. Red.)
Tegen regeling van
personenvervoer geen bezwaar
Maar wel tegen de gevolgde methode
AMSTERDAM, 10 November. De Neder
landsche bond van Touringcarondernemers
heeft een adres gezonden aan de Tweede
Kamer. Hierin wordt medegedeeld, dat de
bond zich wel met de algemeene strekking
van het wetsontwerp Autovervoer Personen
om te komen tot een regeling van het vervoer
van personen met motorrijuigen volkomen
kan vereenigen. Tegen de wijze, waarop de
regeering gemeend heeft deze materie te
moeten behandelen, heeft de bond echter
zeer ernstige bezwaren.
De regeering aldus het adres stelt
zich op het standpunt, dat het motorwegver-
voer ondergeschikt dient te worden gemaakt
aan het railvervoer.
Het algemeen belang der gemeenschap
moge een goed geoutilleerd en goed werkend
spoorwegbedrijf eischen, daarnaast vordert
dit belang evenzeer, dat de behartiging
het spoorwegbelang niet in den weg staat
aan een normale ontwikkeling van een mo
dern vervoermiddel, dat in zeer vele gevallen
op betere en meer economische wijze aan de
vervoersbehoefte kan voldoen, dan de spoor-
Verzochtwordt tenslotte het wetsontwerp,
zooals het thans aanhangig is gemaakt, niet
Fabriek te Breda uitgebrand
Zeer groote materieele schade
BREDA, 10 November. Va-nnacht om
streeks half drie is door tot nu toe onbeken
de oonzaak bra-nd uitgebroken in de fabrieks
gebouwen der N.V. Hollandsohe Comma .-o
Industrie aan de Balfortstraat alhier.
Ondanks het feit, dat de brandweer zeer
spoedig met veel materiaal aanwezig was.
brandde de fabriek, doordat zeer veel licht
brandbaar materiaal, zooals gummiartikc-
len, gummiregenjassen enz. was opgeslagen,
geheel uit.
De brandweer slaagde er echter in do
naast de brandende fabriek gelegen pantof-
felfabriek, die reeds vlam had gevat, te be
houden.
WETENSCHAF
Groeiende belangstelling voor
Calvinistische wijsbegeerte
Over het vraagstuk der Calvinistische w'js-
begeerte is het laatste woord nog niet 're-
sproken en het zal nu w.el geruimen tijd du-
ren, voordat hier alle krijgsbetoon tot 't ver
leden behoort en allen in onzen kring geza
menlijk in één richting voortwerken ten ba
te van de Christelijke wetenschap.
Op dit gebied bestaan ten onzent nog ver
schillende groepoeringen, en een ervan is be
lichaamd in de Ver. voor Calv. W;jshegeerte.
Het moet ge-zeTd worden, dat deze Vereeni-
I gingen van haar publicaties op aantrekke
PAMi lijke wijze kond doet.
Wij ontvingen, nadat wij eertijds van
Fusie van Hypotheekbanken
Voortgaande concentratietendenz
Eenigen tijd geleden is een belangen com
binatie tot stand gekomen tusschen de
Friesch-Groningsche en de Nederlandsche
Hypotheekbank te Vccndam. Dit voorbeeld
gaat thans navolging vinden bij de Zuider
Hypotheekbank te Breda, de Zuid-Holland-
sche Hypotheekbank te Rotterdam en de
Westlnndsche Hypotheekbank te s-Graven-
hage. Deze drie hypotheekbanken gaan
fusioneeren, welk bericht ons door de Di
rectie werd bevestigd. Officieele gegevens
dienaangaande zullen echter pas heden na
den middag worden gepubliceerd, zoodat
wij deze pas in onze volgende editie kun
nen opnemen.
Intusschen valt op grond van de gege
vens verstrekt in de laatste jaarverslagen
na te gaan dat het gezamenlijk pandbrieven-
kapitaal der 3 fusioneerende hypotheekban
ken c.a. f 110 millioen zal bedragen. Naar
men weet beschikt de combinatie tusschen
de Friesch-Groninesche en de Nederlandsche
Hypotheekbank te Veendam over een pand-
brievenkapitaai van c.a. f 140 millioen, zoo
dat men hierbij nog ten achter blijft.
De fusie der Friesch-Groningsche en Ne
derlandsche Hypotheekbank heeft gunstige
ijesultaten afgeworpen. Verwacht mag wor
den dat dit ook met de fusie der drie boven
vermelde hypotheekbanken het geval zal
zijn.
Met belangstelling wachten wij thans
eerst de nadere gegevens betreffende de
fusie en de motieven, die daartoe hebben
geleid, af.
Fransche financieele perikelen
De decreten van Reynaud
De nieuwe Fransche Minister van Finan
ciën, Reynaud, heeft aanvankelijk vijf
dagen gevraagd om den financieelen toe
stand van het land te bestudeeren. Zijn
ontwerpen zouden, naar men meende, tij
dens het afgeloopen weekeinde worden
publiceerd. Hiervan is niets gekomen eu
thans wacht men nog op de plannen van
Reynaud. Het zal nu wel op zijn vroegst
a.s. Zaterdag worden voor de Kabinets
raad, die de financieele ontwerpen moet be-
stuGceren, zal bijeenkomen. In dat geval
zal dan onmiddellijk daarna de Minister
raad bijeenkomen, terwijl de decreten den
volgenden dag, 13 November, in de Staats
courant worden gepubliceerd.
Zaterdagavond zal Reynaud dan zijn
radiotoespraak tot het land richten, weLke
vermoedelijk zal worden voorafgegaan door
een toespraak van Daladier.
Over de plannen van Reynaud lekt wei-
fcig uit. Men betracht de stiptste geheim
houding, doch neemt aan, dat Reynaud een
proefneming wil doen, dio hoofdzakelijk op
versterking van het vertrouwen en het cre-
diet zal zijn gebaseerd. Men wil het be
drijfsleven een krachtigen stoot geven ten
einde op deze manier de staatsfinanciën
door toenemende belasting-ontvamgsten op
de been te helpen. Tevens zou dan een zoo
spoedig mogelijke stabilisatie van den franc
op het huidige niveau 4.89) in de bedoe
ling liggen.
Alg. Ned. Beleggingsdepot
Gunstige risicoverdeeling
De beheerders van het Alg. Ned. Beleg-
gingsdepot en het Alg. Ned. Aand. Depot,
t. w. de fLnmia's H. Oyerw en Zonen, Am
sterdam en A. van Hoboken Co. Rotter
dam, hebben een boekje uitgegeven, waarin
de voordeelen van deze depots worden uit
eengezet. In de recapitulatie worden deze
voordeelen als volgt samengevat:
1. het A.N.B. en het A.N.A.D. roepen de
mogelijkheid van een nieuwe wijze van be
legging van gelden in het léven;
2. deze nieuwe wijze van belegging heeft
die navolgende voordeelen:
a. groote risico-verdeeling;
b. grootere koers-etabiliteit;
c. behoorlijke rentabiliteit;
3. de belegging in depotfnactiebewijzen
van het A.N.B. en het A.N.AJD. geeft gele
genheid ook kleine bedragen op zoodanige
wijize te beleggen, dat eenzelfde gunstige
risico-verdeeling verkregen wordt als tot
nu toe in het algemeen slechts mogelijk
was bij groote vermogens;
4. die belegging van gelden in depot-
fractiebewijaen van het A.N.B. en het
A.N.A.D. ontheft dien belegger gedurende
een groot aantal jaren van betheerszorgen.
het eerste nummer reeds een exemplaar in
ons bezit kregen, dat door ons werd gepre-
Zeu -T nu-, twe®tal nummers van het tijd
schrift „Philosophia Reformata", welke num.
nen3 ^en '°°P van Jaar zijn versche-
Kijkt men deze nummers aandachtig door,
dan kan het niet anders, of men komt on
der den indruk van de gedegen stof we'ke
hier wordt geboden. Zoo zagen we een gedo
cumenteerd betoog van Prof. Dr. D. H. Th
Vollen hoven over Realisme en Nomina!
Jisme, en dan een artikel van Prof. d u
PI ess is, waaruit mede blijkt, dat de be
langstelling voor de Calvinistische Wijsbe
geerte zich in geenen deele tot ons eigen
land beperkt. Dit laatste komt ook sterk naar
voren, als men ziet, hoe in liet volgend num
mer een zwaar maar uitnemend betoog is
opgenomen van den Weenschen Professor
B o h a t e c, die zich steeds door zijn prach
tige Calvijn-studies heeft onderscheiden In
deze beide nummers is eveneens ougenomen
een sterk betoog van den heer S. J. R i d-
derbos over de Stoa en Leihnitz, naar we
meenen. een onderzoek, dat door de Univer
siteit te Utrecht werd bekroond. Dit artikel
wettigt hoop op de toekomst voor de Calvi
nistische wijsbegeerte.
Men moge over deze richting, welke in dit
tijdschrift haar spreekbuis vindt, oordeelen
zooals men wil, zeker is, dat men de pu
blicaties. zooals deze in „Philosophia Refor
mata" zijn neergelegd, niet straffeloos kan
oasseeren.
Nieuwe
beleggingsvormen
Introductie van tal van
depotf ractiebewij zen
Men tracht het risico
te elimineeren
In den loop van het jaar 1938 is het belcg-
gingsproblecm in Nederland er niet gemak
kelijker op geworden. Wie een veilige, ren
dabele belegging voor zijn geld zoekt, stuit
in toenemende mate op moeilijkheden. De
aanzienlijke daling van den rentestand, fii
vele andere factoren (o.a. snel wisselende
conjunctuur) doen den huidigen belegger in
voortdurende zorg leven over het beheer
van zijn vermogen.
Vanzelfsprekend heeft m«?n naar middelen
gezocht om dit probleem op te lossen of al
thans zijn ongunstig aspect te dpen verlie
zen. In dit opzicht heeft men groote vin
dingrijkheid aan den dag gelegd en het jaar
1938 zal dan ook in de financieele historie
blijven voortleven als het jaar, dat zich ken
merkte door een stroom van introducties
en de intrede van een nieuw soort effect, de
depot-fractie-hewijzen", welke in zoovele
soorten geïntroduceerd werden dat er in de
Prijscourant zelfs een nieuwe rubriek voor
moest worden geopend.
Wat de introducties van nieuwe aandce-
len betreft, heeft men zich vooral op Ame
rika gespecialiseerd. Tot dusver heeft men
in 1938 een goede veertigtal buitenlandsche
fondsen op het Damrak geïntroduceerd,
waarvan zeker 75 pCt. Amerikaansche waar
den betreft. Men zegt wel eens „Oude liefde
roest niet". In dit geval gaat dat 3
Damrak zeker op.
Het instituut der beleggingstrusts
Het aantal introducties van depo. actie-
bewijzen is van meer beperkten aard geble
ven, doch het verschijnsel als zoodanig trekt
in toenemende mate de aandacht. Tot voor
kort was het instituut der „Belegging*
trusts" hier te lande nog maar weinig vei
breid. Een zoodanige trust berust op het
principe, dat e^n gemeenschappelijk en in
evenredigheid gedragen risico van een groo
te verscheidenheid van fondsen op den duur
verre te prefereeren is boven het aanvaar
den van het risico, verbonden aan het be
zit van één enkel fonds.
De moeilijkheid is nu het benoódigd aan
tal beleggers bijeen te brengen. I-Iicr begint
nu de werkzaamheid van de Beleggings
trust. Men vereenigt een aantal fondsen tot
een afzonderlijke groep en biedt het beleg
gend publiek gelegenheid te participeeren.
Dit kan dan geschieden in een vorm van
waardepapier, recht gevend op een klein
deel der bijeengebrachte fondsen. Elke groep
van fondsen vormt een depoteenheid en dc
participatiebew ijzen heeten: depotfractiebe-
del^n gelegenheid bieden tot risico-verdee
ling.
Heeft men bijv. f 500,voor belegging be
schikbaar, dan kan men in normale omstan
digheden er één stukje voor koopen, waar
van men dan ook het volle risico loopt.
Neemt men een „depotfractiefcewijs", dan
heeft een risicoverdeeling plaats gevonden
over een groot aantal fondsen. Voor kleine
beleggers is dit van niet te onderschatten
belang.
De nadeelen
Een nadeel is echter de onoverzichtelijk
heid, omdat een leek moeilijk de waarde der
fondsen op een bepaald moment kan be
palen. Om aan dit bezwaar tegemoet te ko
men heeft de Vereen, v. d. Effectenhandel
de uitgeefsters van depotfractiebewijzen de
verplichting opgelegd twee maal in de
maand opgave te doen van de samenstelling
en de waarde per depoteenheid etc.
Men bedenke evenwel, dat de risieo-ver-
deeling in den vorm van depotfractiebewij
zen geen enkele waarborg biedt voor koers
verliezen op den langen duur. De koersen
der fondsen zullen immers met het op- en
neergaan der conjunctuur schommelen en
daarvan zullen ook de depotfractiebewijzen
den invloed ondervinden. Aan den onvermij-
del ij ken loop der conjunctuur ontkomt men
niet, ook al belegt men nog zoo „veilig".
Intusschen hebben op het Damrak ver
schillende vormen van „investmenttrusts"
hun intrede gedaan.
Het Rotterdamsch Beleggingsconsortium
en de Internationale Beleggings Unie bijv.
zijn beide in den N.V. vorm gehouden. Dat
is niet het geval met de gister aangekondig
de emissie der participatiebewijzen in de be
leggingsdepots Belegging Nederland" en
..Internationale Belegging". M<?n koopt hier
allerlei effecten voor gemeenschappelijke
rekening, dus op coöperatieven grondslag.
Men heeft daarvoor twee afdeelingen in het
leven geroepen, n.l. een binnerriandsche en
een buitenlandsche. Men laat hier aan de
beheerders over hoe de gelden der parlici-
ipanten worden belegd. Laatstgenoemden zijn
geheel vrij „toe" of „uit" te treden (de
coöperatie-idee). Twee maal in de maand
wordt hiertoe gelegenheid geboden, waarbij
natuurlijk niet meer wordt uitbetaald dan
de intrinsieke waarde der participatie op dat
oogenblik bedraagt. Het risico blijft dus ten
volle bij den participant, ondanks alle
„risicoverdeeling".
Men gevoelt, óók aan dezen vorm van be
legging blijven bezwaren verbonden, omdat
men tenslotte aan de beheerders van het
deipot volle vrijheid van handelen geeft,
waarop maar weinig verhaal is.
Tenslotte heeft men dan nog het nadeel
in het algemeen, dat deze „trusts", wanneer
zij beteekenisvolle invloed krijgen, de tcn-
denz hebben den beurshandel te doen in
krimpen.
Naast de voordeelen van een belegging
die zoo weinig mogelijk risico oplevert, blij
ven dus groote nadeelen bestaan, waarvoor
men ter dege op zijn hoede dient te zijn.
NIEUWS OVER DE
BUITENLUCHT
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Warschau 773.6.
Laagste stand te Vestmanör 745.9.
Stand vanmorgen half twaalf 764.2.
ALGEMEEN WEEKOVERZICHT
Het gebied van hoogeluchtdruk, dat gister
morgen boven de Noorsche zee lag, trok
naar midden Zweden. Het continentale ge
bied van hooge'uchtdruk breidde zioh naar
het noordoosten uit, doch bedekt ook zuid
oost-Europa en reikt tevens over het ge-
heele Middellandsche Zee-gebied en de
noordkust van Afrika. Op den oceaan ligt
een uitgestrekt gebied van lageluchtdruk.
Over het westelijk deel van het waar
nemingsgebied beweegt zich een strooming
van warme lucht van zuidelijke breedten
naar het noorden.
Boven het uitgestrekte wolkendek, dat
geheel Centraal-Europa bedekt en dat zijn.
westelijke begrenzing heeft in midden Frank
rijk, heerscht groote droogte en is de tem
peratuur der atmosfeer die van warme zo
merdagen.
Het is te verwachten, dat het wolkendek in
onze omgeving geleidelijk minder dicht zal
worden. De temperatuur zal in dat geval in
den nacht iets lager worden, waarbij de kan
sen op och'endmist toenemen. Overdag zal
het weer wellicht iets zonniger zijn met de
zelfde temperatuur.
■TUERFDP'ETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 11.0 C.
licht op voor Fietsers
11 Nov. Van 'sav. 4,43 u. tot 'smorg. 6,4o u.
zulk terrein verloren en de reflex was, dat
roien een betere verhouding vervvaoht tus-
euhen Regeering en bedrijlsleven. Na het
eerste beursuur traden winstnemingen Jr.,
ooch de opwaartsche beweging werd spoe
dig hervat Vooral in hot laatste beursuur
was de handel zeer levendig en de beurs
Rjoot rond de hoogste koereen van den dag
rnct winsten van 1 tot 5 punten. De omzet
b euro eg 3.100.000 aandeeleu. Het meest
willig waren staalfondsen, daar men
van oordcel is, dat do industrie thans weer
op een winstgevend niveau kon werken.
Public Utilities waren vast, omdat
men hoopt dat de overwinning der Repu
blikeinen ertce zal bijdragen, dat de ver
schillen tusschen de regeering en de utilities
thans spoedig opgelost zullen worden. Ook
sporen gaven over het algemeen stijgin
gen te zien.
De Amerikaansche pet role um
productie is ten opzichte van de vorige
week gestegen met 391.000 vaten tot 3.628.o00
\aten per dag. Deze verhooging Is een ge
volg van de intrekking van het besluit om
2 dagen in Texas te sluiten.
De totale omzet van de Tidewater
Associated Oil in de eerste negen
maanden van 1938 bedraagt S 104.251.503 (v.
j. S 107.951.381). De nettowinst beloopt
S 8.416.905 (v. j. $12.171.334). De winst per
gewoon aandeel bedroeg over deze periode
$1.05 (v. j. $1.61).
De verkoopen van de General
Motors Corp. aan de handelaren in ds
Vct. Staten bedroegen in de afgeloopen
maand'92.890 tegen in SepL 16.470 wagens en
Oct. 1937 136.370 wagens. De verkoopen aan
het publiek waren 68.900 wagens teger.
107.216 in dezelfde maand van 1937.
De nettowinst van de Continental
Can bedroeg over de twaalf maanden per
einde Sept. $2.16 (v. j. $3.01) per aandvti.
Over het kalenderjaar 1937 bedroeg de winst
De winst over het jaar per 30 Sept. bedroeg
$3.06 per aandeel tegen $3.16 over 1933
0.159.000 tegen 8.589.000 in do overeen
komstige daaraan voorafgaande ueriode.
De Gebrs. Boissevain, de heenen Leem
bruggen, Guépin en Muysken en de heeren
van Marken en Middendorp beriohten dat
zij van Maandag 14 November a.s. af ter
beurze van Amsterdam door tusschenkom-st
'.an de firma L. Slijper zullen doen ver
handelen certificaten van 10 gewone aan-
deeien zonder nominale waarde der
Bayuk Cigars Inc. uit te geven door
hex Administratiekantoor van Aandeelen
in vennootschappen en in Binnen- en Bui-
tenilamdsche Leenmgen te Amsterdam.
Blijkens het verstag van Pope's Me
taaldraadlampenfabriek over 193?
1938 is het resultaat niet ongunstig te
noemen. Voorgesteld wordt 5 dividend
uit te keeren (als v. j.). De vooruitzichten
laten zich vrij gunstig aanzien. Het restant
ad 73.649.— (v. j. 40.759) gaat over naar
nieuwe rekening.
Te Londen verwacht men, dat do D u i t-
sche tinbehoeften in het Sudeten-
land voortaan in Nederland gedekt zul-
lnn worden, in plaats van in Engeland. Na
(ie annexatie van Oostenrijk is dat ook het
geval geweest met de Oostenrijksche be
hoeften. In de eerste 9 maanden van dit
laar voerde Nederland 5.019 ton uit naar
Duitschland, wat meer dan tweemaal zoo-
veul is als in 1937.
FINANCIEELE
K A l.EI DOSCUUP
De uitslag van de verkiezingen in de
Ver. Staten, wedlke een slag voor het pres
tige van Roosevelt, beteekienit, had tot ge
volg, dat de N e w-Y orksche beurs
gister zeer vast opende. Onmiddellijk wer
den voor 1938 voor de meeste auto- en sfaal-
aarden, alsook voor vliegtuigfondsen nieu-
e hoogtereeords geboekt Talrijke groote
posten werden tegen belangrijk hoogere
koersen verhandeld. Alleen in het eerste
beureuur werden reeds 950.000 aandeelen
verhanidelcL Nog nimmer sinds Roosevelt
nam het bewind is, heeft de „New Deal"
De clearing met Duitschland
Stand per 8 November
8-ll-'3S^ 31-10-33
tlnpen ln Nederland 259.126.000 252.032.000
htertst. vorderingen 1.049.600 1.044.300
n To:mgle«Dlng Ooe-
?nrljkfc4ie Staatslen
ingen «n Stillhalte:
ringen (ld)
653.923a. R.M.vordetl
gen 101.248/112.519.
227.189.600
254.605.300
226.313.300
246.427
219.502.5'
2.534.100
2.121.000
413.100
