DE JUBILEERENDE
HANDELS-HOOGESCHOOL
ECONOMIE EN FINANCIEN
Een
VAN KRANTENJONG EN TOT UITVINDER
DINSDAG 8 NOVEMBER 1938
EERSTE BLAD PAG.
Openbare herdenkingsbijeenkomst
van den Senaat
Naamsverandering in:
Nederlandsche Economische Hoogeschool
ROTTERDAM, 8 Nov. Vertegenwoor
digers van landelijke en stedelijke over
heid, van de wetenschap en uit het
openbare leven waren hedenmiddag in
de groote Doelenzaal te Rotterdam bij
eengekomen, om in een plechtige open
bare senaatsvergadering het 25-jarig
bestaan van de Nederlandsche Handels-
lioogeschool te herdenken.
Tegen twee uur was de zaal vrijwel ge
heel gevuld. Alleen op het podium, waarop
,twee katheders waren geplaatst, stonden
nog leege stoelen en ook de eerste rijen
.van de zaal waren nog onbezet.
Omstreeks twee uur begon het orgel te
spelen en schreed een lange stoet, vooraf-
geguan door den pedel, de zaal binnen.
Achter den pedel liepen prof. dr Z. W.
Sneller, rector magnificus en mr Th. A.
F r u i n, president-curator van de Hooge
school. Op hen volgden de minister van
Economische Zaken, mr M. P. L. Steen-
b erg he, met zijn ambtgenoot van Onder
wijs,JK. en W.t prof. dr J. R. Slotema-
ker de Bruine. Daarna kwamen de
.voorzitters van den raad van beheer der
Hoogeschool en van het algemeen bestuur,
mrs K. P. van der M a n d e 1 e en R.
Mees en achter deze heeren liep mr P. J.
O u d, burgemeester van Rotterdam, ge
volgd door prof. dr J. H u i z i 11 g a en prof.
mr Paul S c h 011 e n, onderscheidenlijk
voorzitter en secretaris van de tweede af-
deeling van de Koninklijke Academie van
[Wetenschappen te Amsterdam.
Daarna kwamen twee aan twee de presi
dent-curator en secretaris van curatoren
yan de universiteiten of hoogescholen van
Leiden, Utrecht, Groningen, gemeentelijke
en vrije universiteit te Amsterdam, Nijme
gen, Delft, Wageningen en Tilburg. Op deze
heerep volgden de rectores magnifici en
secretarissen van de academische senaten
dier universiteiten of hoogescholen. In het
gezelschap van deze hoogleeraren bevonden
zich ook de voorzitter en secretaris van de
(economische faculteit te Amsterdam.
Dan kwam prof. Bokhorst vertegen
woordiger van de universiteit van Pretoria
en achter hem liepen de curatoren van de
Handelshoogeschool en de hoogleeraren, te
.weten de gewone, twee emeriti, de buiten
gewone en bijzondere. Nadat deze heeren
hun plaatsen hadden ingenomen op de eer
ste rijen en op het podium, waar curatoren
en hoogleeraren der Nederlandsche Han
delshoogeschool gezeten waren, opende de
.voorzitter, prof. dr Z. W. Sneller, deze
openbare senaatsvergadering. Hij eindigde
zijn kort begroetingswoord met een uitnoo-
diging aan mr Th. A. Fruin, om als pre
sident-curator een toespraak te houden.
Toespraak van den president-curator
De president-curator, mr Th. A. Fruin,
zeide, dat de Ned. Handelshoogescl«iol ge
sticht is door de tot dat doel opgerichte
Ned. vereeniging voor hooger handelsonder
,wijs. Die vereeniging is ontstaan op initia
tief van en door kooplieden. Het zijn geen
mannen van wetenschap, die een nieuw
centrum van hooger handelsonderwijs heb
ben willen stichten. Het zijn kooplieden
geweest, die voor het meerendeel weten
schappelijke opleiding gederfd hadden en
dat in zoo sterke mate gevoelden, dat zij
aan hun zonen, aan het jongere geslacht,
geven wilden wat hun zelf ontbrak: een
.wetenschappelijken grondslag voor hun
levensarbeid. Het initiatief ging uit van een
Rotterdamsche groep, maar zij die dat ini
tiatief namen, wendden zich niet tot den
Rotterdamschen, maar tot den Nederland-
schen handel en de medewerking tot het
gewenschte doel is uit geheel Nederland
gekomen.
Zij werd op 8 November 1913 in het ge
bouw waar thans de herdenking plaats
heeft, opgericht. De geniale koopman
Kruller was de eerste voorzitter van de
Vereeniging. De eerste voorzitter van cura
toren was de staatsman dr D. B 0 s, zijn op
volger was de rechtsgeleerde en staatsman
H. L. Drucker, na ook diens dood Zim-
mermann en later, tot voor enkele jaren,
was het Lo der. Tot de besturende colleges
behooren steeds mannen met in Nederland
klinkende namen. Spr. noemt slechts den
jurist Molengraaff, den staatsman Th.
Heemskerk en den bankier F. S. van
N i e r o p.
Spr. herinnert eraan, dat de plechtige
Opening van het voorloopig gedachte ge
bouw aan den Pieter de Hoochweg op 8
Nov. 1916 door H. M. de Koningin is ver
richt, Het is ietwat beschamend, dat de
Handelshoogeschool thans de aanwezigen
nog niet in een haar waardige aula kan
ontvangen, maar op een betere huisvesting
is thans een schemering van hoop zicht
baar geworden.
Spr. wees er op, dat de kern der handels
wetenschap de economie is en dat de school
nog steeds als hoofddoel heeft: kooplieden,
bedrijfsleiders te vormen. De practijk heeft
echter geleerd, dat wat daan-oor te onder-
Wijzen is ook voor vele andere functiën een
Volstrekt noodzakelijke opleiding vormt.
Zoo zal dan ook binnenkort de Ned.
Handels - hoogeschool haar
naam veranderen en Neder
landsche economische hooge
school heeten.
Spr. besluit met te zeggen, dat de erva
ring van hem, die Rotterdam langer dan 25
jaren kent, is, dat de Ned. Handels-hooge-
school het peil dier stad heeft
verhoogd.
Rede van den rector-magnificu*
Prof. Dr. Z. W. Sneller
De eigenlijke herdenkingsrede werd door
den rector-magnificus Prof. Dr Z. W. S n e 1-
ler gehouden.
Reeds in 1769 bepleitte een onbekende
Amsterdammer de oprichting van een koop
mans-academie in de hoofdstad en in 1879
kwam in Keulen kapitaal beschikbaar voor
een handelsacademie. In den overgang van
de 19e naar de 20ste eeuw brak ook in ons
land het inzicht door, dat de practijk niet
meer de eenige opvoedster van den aan
staanden bedrijfsman wezen kon. Op de
slagkruisers van het economische wereld
getij, de moderne groot-ondernemingen,
moesten de commandanten in de com
mandotorens en de officieren van de vuur
leiding mannen van andere scholing en
bekwaamheid zijn dan in de dagen der zeil
vaart de vechtkapiteins op het kampanje-
dek.
In 1898 betoogde de accountant W.
Kreukniet in een brochure, hoe „de ge
welddadige verandering in handel en in
dustrie verbeterd handelsonderwijs en een
handelshoogeschool eischte, die de drie
ledige taak op zich zou nemen van voor
bereiding voor het bedrijfsleven, van vor
ming voor het handelsonderwijs en van
opleiding tot de zelfstandige beoefening der
handelswetenschappen".
Had de handelsstand hier aanvankelijk
geen belangstelling voor, in 1913 richtte
zich een groep van uitgelezen mannen tot
den handel met een „memorie in zake de
vestiging eener Nederlandsche Handels
hoogeschool te Rotterdam", waartoe de
Hooger Onderwijswet van 1876 vrijheid gaf
een vrijheid waarvan het eerst hadden
gebruik gemaakt zij, die Dr A. Kuyper
als hun geestelijken leidsman erkenden (de
stichting in 1878 van een vrije confessio-
neele universiteit te Amsterdam).
Na een herinnering aan de wet-Kuyper
inzake hooger technisch landbouw- en han
delsonderwijs, ging spr. voort met zijn
terugblik op 1913. Hij wees op de schier
Amerikaansch-snelle ontwikkeling van Rot
terdam, dat uitgegroeid was tot Neerlands
eerste havenstad en herinnerde er aan, dat
ln slechts luttele maanden de Handels
hoogeschool is tot stand gekomen, onder
het geestelijk vaderschap van C. A. P. v a n
S 101 k, koopman te dezer stede. De eerste
rector Mr. Dr. G. W. J. Bruins voerde
de Hoogeschool in vaste banen.
Op 8 November 1913, ging het schip der
Hoogeschool ln zee.
Het corps der officieren bestond uit drie
gewone' en elf buitengewone hoogleeraren.
Vijf lectoren en zeven leeraren. Onder hun
bevelen stonden spoedig zeventig varensge
zellen. Het stoort in onze tijden, waarin de
zeevaart vrouwelijke stuurlieden en hof
meesters kent, de beeldspraak niet, wan
neer men zegt, dat er onder de lagere be
manning drie jonge vrouwen waren.
Wel is de Hoogeschool gegroeid in de
25 jaar van haar bestaan. In 1919 bedroeg
het aantal ingeschrevenen reeds 584 De
Handels-Hoogeschool kreeg den omvang
van een kleine universiteit.
Voor vier hoogleeraren, die 25 jaar
geleden hun taak begonnen, ls deze dag
eveneens een jubileum-dag, nl. voor
Prof. F. de Vries, Prof. Stibbe en
de taaldocenten Cocheret en Mes
sing. Prof. D. van Blom, ook van
den beginne verbonden aan de Hooge
school, is helaas door ongesteldheid
verhinderd tegenwoordig te zijn,
Dc plaats der Handelshoogeschool
Spr. trad vervolgens in beschouwingen
omtrent de plaats der school in de Neder
landsche samenleving, waarbij hij wees op
de groote veranderingen van het economi
sche en sociale leven in den tijd van haar
bestaan, die het zwaarste punt in de soci
ale verhoudingen van den enkeling naar
de gemeenschap hebben verlegd, waardoor
ook de verhouding tusschen staat en maat
schappij diepgaande veranderingen heeft
ondergaan;
terwijl ook de geestelijke structuur niet
dezelfde bleef: zucht tot rationalisee
ring en tot planmatige ordening vol-
gens een vastgesteld schema is een
kenmerkende eigenschap van den mo
dernen economischen mensch
Deze veranderingen en verschuivingen
hebben een diepgaanden invloed op de
Hoogeschool uitgeoefend. Zoo voltrok zich
ook in de bestudeering van het conjunc
tuur probleem een belangrijke evolutie. De
bedrijfshuishoudkunde en de leer der tech
niek van den handel zijn thans onderdee-
len van de economie. In de economische
aardrijkskunde vraagt niet alleen het altijd
wisselende aspect van landen en gebieden
de aandacht, maar melden zich ook geheel
nieuwe problemen aan. De economische
geschiedenis stelt de betrekkelijkheid van
de huidige economische orde in het licht.
De duurzame geldigheid van de rechtsbe
ginselen wijzigen zich. Spr. wijst slechts op
de vermaatschappelijking van den eigen
dom en de beperking van de contractvrij
heid ten bate van de economische zwakke.
Uit dit overzicht kan voor ieder duide
lijk zijn geworden aldus spr. dat onze
Hoogeschool niet louter Handelshooge
school meer is. Haar volgroeiing is ook ten
goede gekomen aan de bruikbaarheid van
haar leerlingen. De geschiedenis van haar
bestaan is saam te vatten als: van handels-
hooger ondenvijs tot economisch hooger
onderwijs.
want wat wij hier vieren, is niet
slechts het zilveren feest en de stich
ting van een Hoogeschool, maar van
een nieuwe faculteit in het hooger on
denvijs.
Spr. herinnert hierbij aan de wettelijke
erkenning op 22 April 1937, van de facul
teit en hoogeschool der economische weten
schappen als volwaardige naast de be
staande en de toelating tot de examens aan
die faculteit en hoogeschool geregeld wer
den.
De invoering van deze wet, zoo meende
spr, te weten, wacht op de afkondiging
an de nu noodig geworden wijzigingen in
het academisch statuut. Bedriegen de tee
kenen niet, dan is deze afkondiging spoe
dig te wachten.
3pr. beëindigde zijn rede met het uit
spreken van de hoop, dat de Hoogeschool
te Rotterdam en het economisch hooger on
derwijs in Nederland moge gedijen, onder
Godcs zogen, tot heil van land en volk
(Applaus).
Op de rede van den rector magnificus
volgde een korte pauze, tijdens welke eb
organist het orgel bespeelde.
Rede van den Minister van Onderwijs
Na de pauze sprak dc Minister van On
denvijs.
De Minister ging na waarom niet de
Rijkshandelshoogeschool maar deze hooge
school indertijd tot stand gekomen is. Er
bestond onzekerheid of er bij het econo
misch leven voldoende belangstelling voor
bestond. Zoo werd de gedachte geboren, dat
de regeering daadwerkelijk belangstelling
zou toonen als de handel eerst zou bewij
zen, prijs te stellen op de stichting. De be
langstelling voor het economisch hooger
onderwijs is thans overtuigend gebleken uit
het sterk toegenomen aantal studenten ge
durende 35 jaren. De vraag of een hooge
school behoort in het kader van ons hoo
ger onderwijs besprekend, zei spr. onlangs
de medewerking van den senaat der Nij-
meegsche universiteit te hebben ingeroepen
om het ideaal werkelijkheid te doen blij
ven, dat een universiteit opleidt tot
zelfstandige beoefen i.n.g d.e.r w.e-
ten schap pen. Spr. nerhaalde dien
wensch thans met betrekking tot deze
Hoogeschool.
De rector heeft heden, aldus spr., aan het
einde van zijn rede een toespeling gemaakt
op de wettelijke regeling van het econo
misch hooger onderwijs. Het is u bekend,
dat bij de nadere uitwerking nog een en
kele wijziging in de I-Iooger Onderwijswet
gewenscht bleek. H<^t voorstel daartoe is
bij de Staten-Generaal aanhangig.
Intusschen werd mede gewerkt aan
de voorbereiding van het Kon. Besluit,
dat de noodzakelijke aanvulling van
het academisch statuut moet brengen.
Dit Kon. Besluit is gisteren door Je
Koningin geteekend.
Rede van den Minister van
Economische Zaken
Daarna sprak de minister van Economi
sche Zaken. Hij zeide o.a., dat heden ten
dage het belang van een wetenschappelijke
economische vorming der jongelieden, die
bepaalde functies in het bedrijfsleven wil
len vervullen, nog grooter is dan voor vijf
en twintig jaar. Hedien ten diage kan wel
worden vastgesteld, diat de stemmen, welke
25 jaar geleden twijfel uitspraken omtrent
do levensvatbaarheid eener instelling van
hooger economisöh onderwijs, geheel
zijn verstomd.
Van veel belang voor het academisch
economisch onderwijs acht 6pr. een nauwen
band imet de practijk, zonder welken
wetenschap steeds dreigt te verdorren. Hij
besdhouwt het als een groote verdienste
der Ned. H&ndeldhoogesohool, d-at zij dezen
band steedis weet te bewaren en te ver
sterken,
terwijl de hoogleeraren volop aan prac-
tisch werk deelnemen, gelijk uit hun
waardevolle medewerking aan het moei
lijke economische werk der Regeering
blijkt
Minister Steenberghe wenschte de
hoogeschool geluk en zeide overtuigd te zijn
dat haar het geluk beschoren zal zijn op
haar wijze verder bij te dragen tot dien
hloei en de welvaart van ons vaderland.
Mr P. J.Ou d, de burgemeester van Rot
terdam, hield daarop een toespraak, waar
na nog verschillende andieren het woord
voerden.
RECHTZAKEN
De knoeierijen in Den Bommel
ROTTERDAM, 8 Nov. De reohtbank heeft
vandaag uitspraak gedaan in de zaak van
djen 35-jarigen L. G. L. L., burgemeester
van Dien Bommel, diie terecht gestaan heeft
terzake van valsehheid in geschrifte en po
ging tot oplichting, gepleegd in 1936, ten
tijde, dat verdachte secretaris dezer gemeen-
Zooals men zich herinneren zal, had het
college van B. en W. gunstig beschikt op
het verzoek van den secretaris om één ka
mer in zijn ambtswoning van een nieuw
verfje te voorzien. Verdachte had echter
beide kamers laten verven en ten einde nu
gedaan te krijgen, dat de kosten van beide
leamers op de gemeente zoudien drukken,
zou verdachte zijn toevlucht hebben geno
men tot handelingen, die niet door den
beugel konden. In de eerste plaats zou hij
den schilder D. Landheer hebben bewogen
om een rekening in te dienen, waarop een
eantal gefingeerde posten voorkwam, die
in totaal het bedrag vormden van de kosten
tian een der kamers. Aan Landheer, die ten
fciotte tot het indienen van een zoodanige
Tekening niet is overgegaan, zou verdachte
ten aahtal briefjes hebben ter hand ge
titeld, waarin was aangegeven op welke
Jvijze de rekening gewijzigd diende te wor
den. Voorts zou verdachte een aantal
valschheden hebben gepleegd ten einde een
doorschot van ƒ10, dat aan den soliilder
f.vas betaald, en welke betaling over de ge
meentekas was geschied, voor eigen reke
ïiing te nemen.
De rechtbank heeft verdachte schuldig
[verklaard aan de mislukte uitlokking tot
het plegen van oplichting en he<m van de
loverige punten der tenlastelegging vrijge
sproken. Het bewezen verklaarde achtte de
rechtbank hoogst ernstig en laakbaar, doch
bij de oplegging van de straf wil de recht
bank rekening houden met de ernstige
«administratieve maatregelen, die ten op-
fcichte van verdachte venvacht kunnen
[worden.
De rechtbank heeft hem veroordeeld
t 14 dagen gevangenisstraf.
Kolonisatie in Chili
Een rapport van den heer
Hoogesteger
Een gebied voor 60 Hollandsche
families beschikbaar
De heer J. F. Hoogesteger heeft on
langs in onze courant eenige brieven uit
Chili geschreven, waaruit bleek, dat hij al
daar een onderzoekingstocht deed, in ver
band met de mogelijkheid van kolonisatie
van Hollandsche landbouwers in dat land
In die brieven is al uitgekomen, dat wan
neer de echte kolonisatiegeest in een aan
tal landgenoolen aanwezig mocht zijn, daar
wel een toekomst op te bouwen zal zijn.
Thans heeft de heer Hoogesteger een uit
voerig rapport in gereedheid gebracht, waar
in men de mogelijkheden van kolonisatie
nader uiteengezet en gepreciseerd vindt.
Wij zullen dat rapport niet op den voet
kunnen volgen doch wel willen wij er een
en ander uit mededeelen, dat van belang
zal kunnen blijken te zijn
De heer Hoogesteger deelt o.m. mede, dat
hij met de Chileensche autoriteiten, die zien
met de regeling 'van de landbouw- en immi
gratiepolitiek bezig houden, in langdurig
nauw contact is geweest en dat dit contact
in hoofdzaak zich geconcentreerd heeft op 'n
gebied, dat beheerscht wordt door de Landb.
Kolonisatie Bank van Chili, die door 't dra
len van de Nederlanders bij 't maken van de
finitieve afspraken reeds ertoe was overge
gaan 't oorspronkelijk voor hen gereserveer
de kolonisatiegebied van Reumén voor Zwit-
sersche emigranten te bestemmen. De heer
Hoogesteeger rapporteert nu, dat de Chi
leensche autoriteiten hem toch de terreinen
in Reumén definitief hebben toegezegd voor
de Hollandsche emigranten.
Hij beschrijft dan die terreinen, als liggen
de in de provincie Valdivia. De stad van den-
zelfden naam wordt geregeld aangedaan docr
de booten der K.N.S.M. Het klimaat is er
voor Hollandsche landbouwers gunstig, o.m.
omdat er vrij veel regenval is. De opper
vlakte van de kolonie is 6658 H.A., op vlak
en golvend terrein, 70 a 180 Meter boven den
zeespiegel. De grond is er vrij goed en heeft
alleen bemesting met fosfor en kalk noodig
terwijl stikstof en potasch in normale ver
houding aanwezig is. Het grootste gedeelte
van het terrein -is al gezuiverd van hoornen.
Verdere zuivering is met weinig moeite te
verrichten. Er is natuurlijke vegetatie die
voor overvloedige weiden zorgt. Er is plaats
voor circa 60 families, die elk een perceel
krijgen van 80 tot 150 H.A., al naar ligging en
kwaliteit van den grond. De allerbeste stuk
ken, die het dichtst bij den spoorweg liggen,
zijn het kleinst genomen, zoodat ieder onge
veer in dezelfde positie verkeert en in staat
is een loonend bedrijf te scheppen. In De
cember zullen 10 huizen klaar zijn, zoodat
dan de eerste families zouden kunnen komen.
De veeteelt belooft het meeste succes door de
goede prijzen, die voor boter en kaas ge
maakt worden. Voor nevenbedrijven is alle
gelegenheid. Coöperatieve organisatie voor
den afzet der producten en aanschaf van be-
noodigdheden lijkt gewenscht, o.a. voor het
zoo snel mogelijke vervoer naar de hoofd
stad, die met de kolonie een gemakkelijke,
snelle verbinding heeft.
Het rapport geeft tal van bijzonderheden
over de condities voor het verkrijgen van
een perceel en ook een schatting van de
kosten, en van het te behalen rendement;
voorts een lijst van hetgeen de kolonisten
goed doen uit Nederland mede te nemen.
Tenslotte drukt de heer Hoogesteger in zijn
rapport een reeks op schrift gestelde opinies
van de in Chili wonende en werkende land
bouwers af. In die stukken wordt de zaak
niet te rooskleurig voorgesteld, maar wordt
toch als meening uitgesproken, dat goed
onderlegde boeren, inzonderheid veehouders,
wel een stuk brood in Chili kunnen ver
dienen. De heer Hoogesteger voegt hier nog
aan toe, dat er in Reumén zeker ook vele
mogelijkheden zijn voor tuinders, bloemen
en vruchtentelers en dat er in dat groote
land als geheel streken te over zijn om zich
op die bedrijven toe te leggen.
Ten slotte geeft hij nog een indruk van de
mogelijkheden voor kolonisatie in het maag
delijk gebied van de provincie Aysén, waar
voor onlangs aan de Noren zeer gunstige
voorwaarden zijn toegestaan, welke voor
waarden ook voor 'n bonafiden Hollandschen
landbouwer te verkrijgen zijn. Deze voor
waarden vindt men in het rapport afgedrukt.
Van de 11 millioen H.A. van deze provincie
zijn er in totaal 1.660.000 bezet en wachten
nog 9,400.000 op de spade en het hakmes van
den landman, die den bodem zijn rijkdom
wil ontworstelen.
„Er ligt hier zoo eindigt de rapporteur
voor ondernemende manden, en die zijn
in ons land toch bij honderdtallen, dus
goede toekomst, indien zij zich de eerste
jaren moeite en opoffering getroosten willen.
De regeering in Chili biedt haar volle mede
werking aan om zulk een kolonisatie te doen
slagen en bij monde van haar Minister Góytia
Nederlandsche Handelsbalans
Uitvoer In October iets g-daald
Blijkens mededceling van het Centraal
Bureau voor de Statistiek beliep de waarde
van den Nederlandsclien invoer in October
.zonder goud en zilver) ƒ127 (v. m. ƒ117,
v. j. ƒ149) mil-lioen(. De uitvoer bedroeg
ƒ98 (v. m. ƒ101, v. j. ƒ106) millioen).
Over de eerste tien maanden bedroeg de
waarde van dr-n invoer ƒ1180 (v. j. ƒ1285)
millioen en die van den uitvoer ƒ865 (v j.
952) millioen.
De invoer werd in October voor 77.0
(v m Sfi? %t v. j. 71.5 door den uitvoer
gjd: kt en over de eerste 10 maanden voor
•13 j. 73.6
Amerikaansche Spoorwegen
Positie wordt gunstiger
De koprsen der Amerikaansche apoorweg-
aandeelen bevinden zich over het alge
meen op een niveau, dat aan de dieptepun
ten van vorige depressie-perioden herin
nert aldus constateert het jongste week
bericht der Rotterdamsche Bankvereeni-
ging.
Het moge volgens dit bericht waar zijn,
dat verschillende ongunstige factoren kun
nen worden genoemd, zooals de steeds ver
der gaande verplaatsing van het goederen
en reizigerstransport naar andere vervoor-
middelen en de wanverhouding tusschen
de verminderde ontvangsten en de geste
gen onkosten, welke den lagen koersstand
verklaren; men kan hier tegenover stellen,
dat de resultaten van de spoorwegen de
laatste maanden eén verbetering beginnen
te toonen en dat men gegronde hoop mag
koesteren, dat een verdere opleving van de
conjunctuur niet nalaten zal ook op de
spoorwegen een gunstigen invloed uit te
oefenen. De meeste belangstelling genie
ten de laaggeprijsde aandeele.n van die on
dernemingen, welke vóór de jongste de
pressie, hetzij dividenden uitkeerden, het
zij voldoende winst maakten om eventueel
daartoe te kunnen overgaan en waarvan
men thans mag aannemen, dat zij de moei
lijkheden van den laatsten tijd teboven ge
komen zijn. Wij noemen in dit verband:
Illinois Central, Southern Pa
cific, pref. Kansas City, Sou
thern en Pennsylvania.
De betere beoordeeling van de spoorweg-
situatie komt ook tot uitdrukking in de
koersrijzing van de z.g. tweede-rangs-spoor-
weg obligaties. Daar men in tegenstelling
met de mepning van eenige maanden ge
leden er thans op rekent dat de Mijen, die
den vorigen stormen 't hoofd 'nebben kun
nen bieden ook ditmaal met uitzonde
ring van de Baltimore hare verplich
tingen zullen kunnen nakomen,, waren de
obligaties van Mijen als de Southern
Pacific, Illinois Central, Kan
sas City, Southern Rail, Sou
thern e. a. eveneens gevraagd.
TRIEST. 28 Oct. (A.NP.) in Scheepvaart-
kringen alhier vraagt men zich met groote
belangstelling af, welke uitwerking de aan
Tsjecho Slowakije bij het verdrag van
Muenchen en in de verdere ónderhandelin
gen toegekende gienzen waarschijnlijk op
den handel zullen hebben.
In de eerste maanden van 193S vertoonde
Tsjccho-Slowakijc's doorvoerhandel in Jc
haven van Triest een stijging van 31.003
ton.
KALEI DOSCOOP
De New-Yorksche beurs opende
cister in vaste stemming. Spoedig begonnen
de koersen op tc loopen in verband met
berichten, dat de Amerikaansche regeering
voornemens is de luchtmacht sterk uit te
breiden. In de middaguren hadden staai-
w aardien bij de koersstijging de leiding in
verband met het feit, lat de staalproductie
16 gestegen van 56.8 tot 61.0 van de
capaciteit, terwijl er aanwijzingen zijn dat
de behoeften der meeste 6taalverbruikers
nog stijgende zijn. De omzetten namen in
•het middaguur snel toe en het slot was
zeer vast. De beurs sloot op 'het hoogste
punt met winsten tot 3 punten. De omzet
■bedroeg 1.760.000 aan de eten. Vandaag
b 1 ij f t de Ne w-Y orksche beurs in
verband met Election Day ge
sloten. Op 11 dezer, Vrijdag as.,
«uilen de beurzen wegens de her
denking van den wapenstil-
and eveneens gesloten blij-
De General Motors hebben gis
ter een kwartaalsdividend gedeclareerd
van 0.75. Dit is in Wallstreet meegeval
len, want_ men had slechts een dividend
van 0.50 verwaaht, In de drie vooraf
gaande kwartalen werd 0.25 dividend
uitgekeerd. In totaal wordt dus over 1938
De Continental Oil keert een
regelmatig kwartaalsdividend uit van 25
dollarcents per aandeel. Dit is een onver
anderde uitkeering sinds het derde kwar
taal van vorig jaar, toen, evenals in het
eede kwartaal van dat jaar. een dividend
tn 50 dollarcents per aandeel werd gedc-
claj eerd.
De Intern. Nick elCyof Canada
declareert een kwartaalsdividend var $0"0
per aandeel (onv.).
werd mij voorgeslagen, dat de Nederlandsche
regeering een agronoom zou aanwijzen, die
met mij dit land komt bezien, opdat wij
voor onze landgenooten het terrein kunnen
uitkiezen, dat ons bevalt.
Zooals ik in mijn correspondentie, gepubli
ceerd in „De Rotterdammer" van 5 Augustus
j.l. reeds meedeelde, komt de prijs van het
land neer op 15 20.000 Peso voor 500 H.A.,
dat is dus 30 40 Peso per H.A. of in Kol-
landsch geld f 2.10 f 2.80.
Er ligt daar in het verre Zuiden een land,
dat wacht op flinke werkkrachten en mannen
van de daad, en hier te lande snakken dui
zenden naar een middel, om het dagelijksch
brood te kunnen verdienen.
Het komt mij voor, dat het onverantwoor
delijk zou zijn, deze bijzonder gunstige aan
biedingen, zoowel van de „Caja" als van de
regeering van Chili, ongebruikt voorbij te
laten gaan."
VOETBAL
Samenwerking tusschen
voetbalbonden
De voorloopige besprekingen gevoerd tus
schen den Christelijken Nederlandschen Voet
bal Bond, den Nederlandschen Arbeiders
Sport Bond, de Nederlandsche Voetbal Fede
ratie en de Roomsch Katholieke Federatie
hebben tot een definitief contract geleid,
waarin de punten zijn vastgelegd, welke ge
noemde organisaties pogen te verwezenlijken.
De leiding voor de samenwerking is opge
dragen aan een commissie, bestaande uit: G.
Kruyver (R.K.F.), voorzitter; S. Broekman
(N.A.S.B.), secretaris-penningmeester; adres:
NIEUWS OVER DE
BUITENLUCHT
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te München 767.7.
Laagste stand te Helsingfors 744.8.
Stand vanmorgen half twaalf 763.2.
T^ERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 11.2 C.
LICHT OP VOOR - 'SERS
9 Nov. Van 's av. 4.46 u. tot 'smorg. 6.42 u.
„Mijnhardljé
bij Griep en
Gevatte Koude C3
De kouverdrijver bij uitnemendheid
Sarphatikade 21, Amsterdam-Centrum: J.
Gosschalk Gzn. (N.V.F.), 2e secretaris; H. J
Ardon (C.N.V.B.), W. F. Klopper (NA.S.B.),
an Leeuwen (N.V.F.), H. Putter (R.K.F.)
en H. Teeuw (C.N.V.B.).
De commissie heeft reeds het vraagstuk
onder oogen gezien op welke manier tege
moet kan worden gekomen aan den terrein-
nood, welke bestaat voor vereenigingen, aa--
geslo'en bij genoemde organisaties.
Tekst en illustratie van H. KANNEGEETER
23- >p de toren stonü KreJis, de toren
wachter; zijn muts stevig over zijn oren
getrokken. Zijn handen had hij diep in
de zakken van zijn korte, dikke jas,
waarvan de kraag hoog opstond. Aan
een brede, witte band hing een koperen
hoorn aan zijn zijde. Hij keek over het
rustig slapende stadje. De hemel was
inktzwart. De korte en krachtige wind
vlagen deden het wcerhaantje boven
Krelis' hoofd knarsend piepen. Plotse
ling klonk er een snerpend geluid en
Jaarna kwam het geluid van naderende
voetstappen dichterbij. Doch Krelis
bleef rustig voor zich uitstaren, want hij
wist, wie daar op de torenkrans aan
kwam.
236 Het was Teun de nachtwacht, die Kre
lis altijd klokslag twaalf uur midder
nacht op de torenstrans kwam opzoe
ken. Met een „goeienavond, Kreel" en
„gocienavond Teun", stonden de beide
mannen naast elkaar te turen over het
stille stadje. „Nou Teun, hoe vind je lit
stormweertje?" zei Krelis. „Tjonge, ja,
liet kan er mee door, hoor", en hij legde
zijn zware houten kleppen neer. „Kom,
Krelis, ik kom weer eens mijn kom
metje koffie halen. Laten we een ogen
blik naar binnengaan". „Ja, dat zullen
we", zei Krelis. Doch juist toen zij naar
binnen wilden gaan. hoorden beiden
een zwak getrappel. Ze tuurden door
«Ie donkere nacht naar beneden.
7 „Ach," zei Teun, „dat is natuurlijk boe
Maarten, die terugkomt van de vc-
markt. Ik zag hem vanmiddag met zi^i
paard en kar vertrekken en op zijn kar
zijn rood bontje, de koe, die hij kwijt
wilde op de markt. Hij vertelde me
juist, dat het wel middernacht zou wor
den voor hij weer thuis zou zijn." „Ja",
zei Krelis, „het is hem. want hij is nu
-ie dorpsstraat in en kijk daar gaat hij
linksaf naar zijn huis. Het was werke
lijk boer Maarten. Hij vocl-le zi.ii erg
gelukkig, want zijn geldzakje op zijn
borst was zwaar van de daalders. F.on
hevige windvlaag rukte Maarten plot
seling zijn lekkere warme muts van
hoofd.
