fyOVB
Iff*
SCHUDT UW LEVER
WAKKER
DINSDAG 8 NOVEMBER 1938
EERSTE BLAD PAG. a
RONDBLIK
BELGISCHE
MINISTERCRISIS?
In Belgische politieke kringen begint het
weer eens te kraken; tusschen de drie aan
de regeering zijnde partijen gaan zicli span
ningen vertoonen, welke wel eens tot een
ineenstorten van de huidige regeeringscom-
binatie konden leiden. Gelijk zulks trou
wens al geruimen tijd het geval is, is het
ook thans weder machtsnaijver tusschen de
katholieken en de socialisten, welke tot een
crisis dreigt te voeren. De inzet ditmaal is
de houding van het kabinet ten opzichte van
Spanje, welke zich toespitst rond de vraag,
of België al dan niet in Burgos een officiee-
len agent zal moeten benoemen.
De Belgische katholieken hebben er, ge
lijk begrijpelijk is, nog immer geen vrede
mee, dat zij door onderlinge verdeeldheid
hun overheerschende positie in het Belgi
sche openbare leven zijn kwijt geraakt. Zij
meenen nog immer, den toon te moeten
aangeven, en kunnen kwalijk dulden, dat de
socialisten, die met hen en de liberalen mo
menteel het regeeringskasteel bezet houden,
een te uitgesproken roode koers in 't lands
bewind zouden tot uiting brengen.
Deze moeilijkheden over de vertegenwoor
diging in Spanje hebben hun eersten terug
slag gehad in den kring der Belgische socia
listische partij, welke ook zonder de Spaan-
sche kwestie reeds onderlinge verdeeldheid
te over aanwijst. De partijvoorzitter Vander-
velde is nog een Marxist van de oude school,
internationalist in hart en nieren, een man
die in de onverzettelijke, oude doctrines op
gegroeid en oud geworden is, en als een
vergrijsde Don Quichotte nog een internatio
nale roode eenheidsactie nastreeft. Hij
schijnt daarbij geheel en al uit het oog te
hebben verloren, dat sinds 19141918 de
wereld een geheel ander gelaat heeft ge
kregen, dat sinds het eerste echec der roo-
den, toen ook zij den wereldoorlog niet kon
den verhinderen, het internationalisme
goeddeels verbrokkeld en weggesmolten is.
Waar is de sterke Duitsche moeder-partij,
die de kern der oude actie vormde? Waar
zijn de soci's van Weenen, die in hun mo
derne arbeiderswoonblokken als in beton-
f or ten zaten verschanst? Waar is de inner
lijke eenheid tusschen Engelsche en Fran-
sche socialisten? Waar tenslotte vindt men
nog de integrale rooden, die voor een ver
en vaag algemeen belang strijden, waaraan
zij het direct voor de hand liggende natio
nale ondergeschikt houden?
Vandervelde heeft naast zich zien opko
men de zoogenaamde neo-socialisten va]
school van een De Man en een Spaak, lei
ders die men voor alles realisten en zelfs
nationalisten zou kunnen noemen. Belg'
is het land, waaraan zij bij hun arbeid in de
eerste plaats denken. De oude partijvoor
zitter echter houdt er nog immer van, zich
op breeder plan te bewegen, groote reizen
te maken, en eenheidsleuzen aan te heffen.
Hij was het bijvoorbeeld, die herhaaldelijk
naar Spanje reisde, onbekommerd of hij
daarmee de regeering thuis in discrediet
bracht, en speeches hield, welke men hem
in de Brusselsche Wetstraat zeer kwalijk
nam, in het bijzonder van katholieke zijde.
Spaak heeft thans, om de eenheid van
actie onder de coalitie-partijen te handha
ven, aan ïtoomschen druk moeten toegeven,
en voorbereidselen treffen, om met Burgos
tot verstandhouding te geraken. Ook de
liberalen toonen zich ,op utiliteitsgronden,
voor het aanstellen van een officieelen Bel
gischen agent bij de rechtsche Spaansche
regeering. Zaken zijn tenslotte zaken, en de
handel heeft er belangrijke nadeelen van,
dat men in Franco-Span je zich aan de
starre Belgische houding blijft ergeren.
Op het Socialisten-congres zijn over deze
aangelegenheid, evenals trouwens over
vraagstukken, het binnenlandsch beleid en
het budget betreffende, harde woorden ge
vallen. Spaak heeft geducht moeten ma
noeuvreeren en allerlei handigheden moeten
toepassen, om de meerderheid achter zich
te krijgen. Deze heeft zich tenslotte vóór
hem verklaard, en zijn beleid haar vertrou-
fen geschonken. Vandervelde heeft zich daar
mee niet kunnen vereenigen en z'n conclusies
getrokken; hij zal niet langer partijvoorzit
ter kunnen blijven. Intusschen blijft ook
Spaaks positie précair; men verwijt hem in
liberalen en katholieken kring, zich op het
congres niet krachtig genoeg te hebben ge
toond.
De aanslag in de
Duitsche legatie
te Parijs
Slachtoffer zeer ernstig gewond
De pers-attaché van de Duitsche am
bassade te Parijs heeft gistermiddag; aan
de pers inlichtingen verstrekt over den
aanslag, welke de Pool Herchel Feibel
Grymsztan op Von Rath, attaché van
de Duitsche legatie te Parijs, heeft ge
pleegd.
Onder de eerste Ibetzoekers vanmorgen,
aldus de attaché, bevond zich een jonge
man, bijna nog een kind, die een onder
houd verzocht met den particulieren
secretaris van den ambassadeur. Hij had
hem, naar hij zeide, een document van
groene beteekenis voor te leggen. De
jongeman werd bij den jongen attaché
Von Rath binnengelaten, een neef van
Koster, die jarenlang Duitsch ambas
sadeur te Parijs was.
Uit het verhoor van den dader, aldus Ha-
vas, is gebleken, dat hij midden Augustus
uit Frankrijk gezet is. Vóór dien tijd had hij
ecnigen tijd ingewoond bij een oom en een
tante, die sedert 20 jaar te Parijs een dames
modeconfectiezaak hebben. Zij hebben ver
klaard, dat zij hun neef sinds Augustus niet
hebben gezien.
De dader deelde nog mede, dat hij, nadat
hij het bevel tot vertrek had gekregen, zich
heeft oigehouden in het Bois de Boulogne,
aan de oevers van de Seine en te Brussel.
Eerst gisterochtend heeft Grymsztan in een
wapenvi-nkel te Parijs een revolver gekocht
Blijkbaar hebben de oom en tante van
Grymsztan hun neef ook na het bevel tot
uitzetting onderdak verleend, want Havas
meldt, dat zij in staat van beschuldiging ge
steld zijn ter zake van het onderdak verlee-
nen aan iemand, die uitgezet, is. De politie
heeft op de zevende etage van de woning
van het echtpaar Grymsztan een dakkamer
tje ontdekt, waar zij htm neef clandestien
herbergden.
Jn het ziekenhuis, waar Von Rath wordt
verpleegd, is gistermiddag om half drie
het volgende medegedeeld omtrent den toe
stand van den gewonde.
Prof. Baumgartner heeft den kogel verwij
derd, welke in den lendenstreek gedrongen
was. De toestand van den gewonde blijft
zonder aanleiding te geven tot onmiddellijke
ongerustheid, zeer ernstig. Havas meldt, dat
de milt gesprongen is en dat de maag Is
getroffen.
Hitiers artsen naar Parijs
Hitier heeft direct na ontvangst van het
bericht over den moordaanslag op legatie-
secretaris Von Rath bepaald, dat zijn arts,
Dr. Brandt, en de leider der chirurgische
universiteitskliniek te München, Prof. Dr.
Magnus, zich zoo snel mogelijk naar Parijs
moeten begeven om den patiënt te onder
zoeken en over hun bevindingen rapport uit
te brengen.
De Belgische socialisten
en het buitenlandsch beleid
Vandervelde treedt af als voorzitter
Op het congres der Belgische socialisten
heeft minister-president Spaak verklaard,
dat de benoeming van een officieelen agent
van België te Burgos om economische rede
nen in het belang van België noodzakelijk is
terwijl daarentegen anderen en vooral de
oudere leiders, zooals Vandervelde. zioh te
gen het zenden van een agent naar Burgos
hebben verzet
Tenslotte*1 werd met groote meerderheid
een motie aangenomen, waarin het buiten
landsch beleid werd goedgekeurd.
Naar aanleiding van dit besluit heeft
Vanoervelde verklaard onder de be
staande omstandigheden geen prijs meer te
stellen op het voorzitterschap der partij.
Een Fransch-Duitsche
vriendschapsverklaring
De diploanatieike redacteur van Reuter
meldt, dat nog voor het einde van die wee<k
een Fransdh-Duitsche verklaring, volgens
welke beide staten geen oorlog met ellkaar
zullen voeren, verwacht kan worden.
De verklaring zou zijn opgesteld naar het
voorbeeld van die, welke door Hitier en
Chamberlain te Mündhen geteekend is.
Naar verluidt wenscht de Fransohe minister
van bui terul'andBOhe zaken deae aangelegen
heid zoo spoedig mogelijk geregeld te zien,
hij zou slechts wachten op de definitieve
instemming van Berlijn.
De redactie varn Havas kon in gezagheb
bende Fransohe kringen geen bevestiging
van dit beridht verkrijgen.
De Japansch-Chineesche oorlog
ONVOORWAARDELIJKE STEUN
AAN TSANG KAI SJEK
Japansche frontberichten
Volgens berichten van het front heblx-n de
Japansche troepen de eerste van de twee
verdedigingslinies voor Tsjang Tsja, de hoofd
6tad van iïoenan, verbroken, de eerste dooi
de bezetting var. Sien Ning cn Kia Joe en de
tweede door de verovering van Poe Tsji cn
Tsoen Jang.
De Chineezen houden zich nog staande in
Woe Ning en Sioe Tsjoei aan de rivier de
Sioe in Kiangsi, doch deze bedde steden zijn
reeds vrijwel geïsoleerd.
De Chineesche troepen verzamelen zich
thans bij Toeng Tsjeng, 40 kilometer ten
Zuid-westen van Tsjoeng Jang en bjj Jang
Inu Tse aan den spoorweg KantonHan-
kau, blijkbaar met het tweeledige doel, den
terugtocht hunner strijdmakers te dekken
en Tsjang Tsji en Heng Jing te verdedigen.
Chineesche successen
't Chineesche persbureau „Central News"
meldt uit Tsjoeng King, dat de Chineesche
troepen Leoeng Tsjau, 80 kilometer ten
Noordoosten van Kanton, hebben heroverd.
Zij zijn. daarna verder naar het Zuiden op
gerukt en hebben strategisch belangrijke
hoogten ten Noordwesten van Tsoeng Hwal
dat od 50 km van Kanton ligt, bezet.
Gezanten-bezoek
In officieele kringen te Londen heeft men
bevestiging ontvangen, dat de Britsehe am
bassadeur In China onlangs een ontmoeting
met Tsjang Kai Sjek heeft gehad. Het
niet bekend, waar deze heeft plaats gevon-
Ecn nationale Chineesche resolutie
De nationale .politieke raad van China,
welke in Tsjoengking tien dagen heeft
vergaderd, is thar.s uiteengegaan, na
«enstemmig een resolutie te hebben
aangenomen, waarin onvoorwaardelijke
steun aan Tsjang-Kai-Sjek wordt toege-
Daar de raad bestaat uit vertegen
woordigers van verschillende politieke
partijen en beroepen, kan de resolutie,
volgens het Chineesche persbureau be
schouwd word«n als een bewijs van vol
ledig vertrouwen in den maarschalk.
In de afgelooper. dagen heeft de politieke
raad voorts meer dan tachtig moties aange
nomen, waarvan de meeste betrekking had
den op de nationale reorganisatie, de ont
wikkeling van het binnenland en de ver
keersmiddelen cn de organisatie van den
tegenstand tegen den Jaipar.schen aanval.
De verschillende ministers hebben verslag
uitgebracht over de financiën, het onderwyj:
binnenlandsche zaken en economische e
militaire aangelegenheden.
De zitting is bijgewoond door 146 van de
194 leden, hetgeen als een mooi resultaat
beschouwd wordt, gezien de moeilijkheden
op verkeersgebied. Sommige leden hebben
honderden kilometers met autobussen afge
legd, anderen zijn per vliegtuig of per boot
gekomen.
De afgevaardigde van Tibet, die zich van
een tolk moest bedienen, omdat hij geen
Chineesch spreekt, verklaarde', dat de be.
volking der grensprovinciën de regeerings-
politiek van voortgezetten tegenstand vol
ledig steunt.
In zijn slotrede zeide de voorzitter van den
raad, Wang Tsjing Wei o.a.:
„Wij ontkennen niet, dat er moeilijkheden
zijn, doch die moeilijkheden hebben wij lang
geleden voorzien.
Wij zijn vastbesloten deze belemmeringen
tenslotte te overwinnen. De groote samen
werking, waarvan deze bijeenkomst het be
wijs heeft geleverd, geeft den waarborg, dat
het volk door eendracht de moeilijkheden
wil ovenvinnen tot er een oplossing komt".
De oudste der raadsleden zeide: „Er zijn
geen politieke partijen in China, omdat
China onze partij is. Dat is de eenige weg
om te voorkomen, dat het lot der Korear.en
wellicht eens het onze zou worden".
De Spaansche burgeroorlog Roode parade te Moskou
HOEST
Sedert meer dan 30 jaar wordt
Siroop Famel door doktoren
gewaardeerd als een betrouw
baar geneesmiddel ter bestrij
ding van aandoeningen der
ademhalingsorganen
SIROOP
FAMEL
Kleine flacon f 1.15 Groote flacon f 1.90
REPUBLIKEINSCH OFFENSIEF
AAN DE SEGRE
Aan de Ebro werden zij
teruggeslagen
De republikeinsche Spaansche troepen
hebben thans bij verrassing een aanval op
'i rivier de Segre ingezet. Zij zouden ver-
•heidene honderden gevangenen gemaakt
hebben en veel materiaal hebben buitge
maakt. De repuldikeinen hadden hun offen
sief gisteren om 6 uur ingezet. Zij trokken
ten Zuiden van Lerida over de Segre en be
zetten Seros, Aitona en Soses, tusschen Le
rida en Fraga gelegen. Zij hebben den weg
FragaLerida afgesneden, evenals het dooi
de rechtschen bezette bruggehoofd ten Noor
van Lerida.
HET ZUIDFRONT VAN SARAGOSSA
De strijd aan de Ebro
De verovering van het centrum van het
regeeringsfront aan de Ebro kan als voltooid
beschouwd worden. De rechtschen hebben
alle gestelde aoeleinden bereikt. De bocht
van de Ebro is in tweeën gesneden. De re-
geeringstroepen staan in twee zakken: een
ten noorden van Gandesa tusschen Patarella
Asco en Ribarrya., nauwelijks 15 km bij 12
km diep, en een tw eede ten zuiden van Pi-
nell, nog veel kleiner, die zich uitstrekt tus
schen den weg van Gandesa naar Cherta en
Be&iisanet.
Britsch Koninklijk bezoek
aan Vereen. Staten
De koning en de koningin van Engeland
hebben een uitnoodiging aanvaard van pre
sident Roosevelt, om in den zomer van
het volgende Jaar een bezoek aan de Ver.
Staten te komen brengen.
Verzoening in de Britsehe
Koninklijke familie
LONDEN, 7 Nov. (Havas). De „Evening
Standard" voorspelt, dat die hertog en herto
gin vam Gloucester bij hun bezoek
Parijs een onderhoud zullen hebben met
den hertog en de hertogin van Windsor. Dit
zou een voorspel zijn tot een herstel vai
normale betrekkingen in de Britsclhe ko-
nimklijke familie.
De Roemeensche koning
naar Londen
De reis van koning Karei van Roemenië
naar Londen zal geeohiedien van 1516
November. De koning reist via Parijs naar
Calais, waar hij door een oorlogsschip zal
wordlen afgehaald. Op 15 en 16 Nov. zullen
de protocolaire diners gegeven, worden, op
17 Nov. wordt een jachtpartij in Schotland
georganiseerd, waarna de koning op 18 Nov.
veer vertrekt.
Dollfuss' weduwe in Wales
De weduwe van wijlen bondskanselier
Dollfuss woont thans ergens in Wales
(Eng.). Haar huis is omringd door een
hoogen muur, om nieuwsgierige blikken af
te weren, maar dit zou niet eens noodig ge
weest zijn, daar de plaatselijke bevolking
haar teruggetrokkenheid eerbiedigt.
Haar beide kinderen leeren de Engelsche
taal.
De Sejm-verkiezingen in Polen
Van meer dan 17 millioen Poolsdhe kie
zers hebben bij de verkiezingen voor het
Sejm (de volksvertcgeruwoordiging) onge
veer 12 millioen hun stem uitgebracht, d.i.
omstreeks 67
Bij de vorige verkiezingen hebben slechts
46 der kiezers gestemd.
Van de 208 gekozenen zijn 161 lid van het
karnjp der nationale eenheid.
De Oekrainsahe minderheid heeft 19 zetels
veroverd, de joodsohe 5.
De Duitsche minderheid heeft haar stem
men op de regeeringsoan da daten uitgebrachi
Hoewel verscheidene candidaten van het
kaïmp der nationale eenheid een nederlaag
hebben geleden, beteökenan de verkiezingen
in haar geheel een sucoes voor de regeering.
De revolutie officieel herdacht
Gisteren is op het Roode Plein te Moskou
de gebruikelijke roode parade gehouden ter
gelegenheid vin den verjaardag van de re-
olutic. Op de treden van het I.onin-niauso-
leum hadden plaats genomen Stalin, Molo-
tof, Worosjilof. Kaganov'irsj, Dimitrof, Jes-
jof en naast den laatste, in de uniform van
nissaris eerste rang voor de staatsvei
ligheid de vroegere Georgische functionaris
Ter inleiding van de parade hield de com-
lissaris van oorlog, Worosjilof een
redevoering. Verwijzende naar de gebeurte-
n van Tsjang Koe Feng richtte spreker
bijzonder scherpe aanvallen op Japan. Hij
herhaalde dat de Sovjet-Unie in geval van
een vijandelijken aanval in het Westen of
het Oosten „iederen willelceurigen tegen
stander op zijn eigen gebied zou vernieti
gen". Spr. gaf China en Spanje de verzeke
ring van de sympathie en de solidariteit
in den Russischen staat.
Aan het adres van Japan zeide Worosjilof,
volgens een Havas-verslag, nog 't volgende:
Het incident van Tsjang Koe Feng was
geen oorlog, maar een uitdaging tot oorlog
van den kant van een niet-intelligenten na-
Onder gelach der toehoorders voegde de
olkscommissaris hieraan toe: wanneer deze
les niet voldoende is geweest, zullen wij tot
die heeren zeggen: „Wat gij bij Tsjang Koe
Feng hebt gekregen, waren slechts bloem
pjes. Wanneer gij weer begint met provo
caties. zullen wij met sovjetpruimen ant
woorden".
Evenals Molotof en Dimitrof verklaarde
Worosjilof dat „een tweede wereldoorlog na
dert en in feite reeds begonnen is. Onder
deze omstandigheden moeten wij gereed
staan voor alarm. Wij kunnen ons niet dooi
de gebeurtenissen laten verrassen".
Aan de militaire parade, die anderhalf uur
duurde, namen troepen deel van alle wa
pens deel. Vooral zware artillerie en tanks
aren sterk vertegenwoordigd.
Onder de hoogste hevelvoering van het
roode leger, die na het einde der parade
".aast den commissaris van oorlog plaats nam
ag enen bijna uitsluitend nieuwe gezichten.
Reynauds financieele plannen
Het Fransclie ministerie van financiën
heeft 't volgende communique uitgegeven:
De termijn van vijf dagen, dien Paul Rey-
naud zich gesteld heeft voor het opmaken
van de balans, loopt thans af. De balans is
opgesteld en nu zullen de prmclpieele be
slissingen genomea worden. De volgende
dagen zullen gewijd zijn aan het vaststellen
van de teksten, waartoe de minister van
financiën technische besprekingen zal hou
den met den premier, zijn overige ambt-
genooten en met verschillende deskundigen
De Wetsdecreten zullen aan het einde
van de week in het staatsblad en de staats
courant verschijnen. Er is nog geen datum
oor den kabinetsraad.
Meer dan 100 aardschokken
in Japan
Sedert den avond van den 5en dezer zijn
te Tokio en in midden-Japan meer dan
'honderd aardschokken gevoeld.
Een twaalftal schokken Van meer hevi-
gen aard wekte levendige ongerustheid en
tot vier maal toe vluchtten de bewoners
van Tokio de straat op. Gisteren tegen den
middag werden de hevigste schokken ge
voeld. Het observatorium te Foekoesjima
meldt, dat aan de N.O. kust van Japan
vloedgolven waarschijnlijk te achten zijn.
Gemengd Nieuws
Bij een twist
gedood
Na woordenwisseling met
dolkmes gestoken
De dader gearresteerd
KERKRADE, 8 November. In de PJa-
tanenstraat alhier, kregen gisteren de
ongehuwde H. G. en de 19-jarige F,
Houten, beiden wonende in deze straat,
twist. Na een- korte woordenwisseling
haalde G. een dolkmes te voorschijn en
bracht hiermede zijn tegenstander een
steek in de hartstreek toe. Housen be
zweek na enkele oogcnblikken.
Na zijn daad vluchtte de dader naar
zijn nabijgelegen woning. Hier heeft de
politie hem gearresteerd. Het lijk van
den verslagene is in beslag genomen,
evenals het wapen, dat in de woning
van G. verborgen werd gevonden.
WIELRIJDER AANGEREDEN
EN GEDOOD
Vader van vijf kinderen het
slachtoffer
MIDLUM, 8 November. Gisteren is op
den Rijksweg tusschen Midlum en Iler-
bajum, in de gemeente Fran eker-
ad eel, een ongeluk gebeurd, dat een
wielrijder het leven heeft gekost.
De 37-jarige arbeider J. K., uit Midlum,
fietste daar op den weg naar zijn werk
in de richting Franeker, geheel rechts van
den weg. Nabij de plaats, waar men bezig
is den weg te herstellen, reed een autobus
van de firma Stoop uit Den Haag, bestuurd
door van der B., eveneens uit Den Haag,
den arbeider achterop. Doordat de bus een
paar steenhoopen voor het wegherstellings-»
werk raakte, verloor de bestuurder da
macht over het stuur. De bus slingerda
naar de rechterzijde van den weg, reed te
gen een boom op, schoot verder door en
reed den wielrijder aan. K. werd in den
berm geslingerd en was op slag dood.
De gemeente-veldwachter heeft zoowel
het stoffelijk overschot als de bus in be*
slag genomen.
Het slachtoffer laat een vrouw en vijf
kinderen onverzorgd na. De autobus, waar-»
in behalve de bestuurder nog een chauffeur
van de onderneming was gezeten, is vrij
ernstig beschadigd. Geen van beiden liep
letsel op. Het rijwiel van K. werd geheel
vernield.
LOCOMOTIEF BOTST TEGEN
RANGEERTREIN
AMSTERDAM, 8 Nov. Oip het rangeerter*
rein de Rietlanden is gistermiddag een lo-«
comotief van een rangeerende trein tegen
een andere rangeerende trein gereden. Bei-»
de treinen reden in dezelfde richting en
ontmoetten elkaar op een wissel, die door
eten sein beveiligd wordt. Beide machinis
ten zagen het sein op veilig, doch zij kont
den elkaar niet zien. omdax op een tusschcni
gelegen spoor wagons stonden. De locomotief
kwam in botsing met een ledige tankwa
gon,tengevolge waarvan beide uit de rails
wipten. Enkele andere wagons liepen om-»
hoog en werden licht beschadigd.
STUDENT AANGEREDEN EN GEDOOD
DELFT, 8 Nov. In den laten middag 13
gister in de Mijnbouwstraat alhier de 19-
jarige Deltsche student v. D. met zijn fiets
tegen een personenauto aangereden. Ernstig
gewond werd hij naar het ziokenhui6 over-»
gebracht, waar hij in den loop van dort
avond is overleden.
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en U zult 's morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Iederen dag moet Uw lever minstens een liter ni
ta Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer d«e
stroom van gal onvoldoende is, verteert Uw voedsel
Slto-T;1 tederft. U voelt U opgeblazen. U raakt
homing i? vere|ft'&d en U bent
U U eli!,nd'g en ziet alles somber in.
U^^-^A^TïÊx''™Ïj3VERPILLE^Je's'nemen'om
een liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer
geheel fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, on-
ov5r 5T om de gal te d°en stroomen.
'Tin. M apotheker, en
Werkelijk verscheen de zware figuur van den bootsman
boven de verschansing.
Hij gebaarde. Maar het kabaal stilde niet. Toen haalde hij"
iets te voorschijn, dat hij op het touw zette.
Hij dreigt
Met een meshahah!
Oorverdoovend werden de kreten. En toen opeens viel er
rust.
De negers klauterden aan boord, waar ze weer begonnen
te schreeuwen.
Dat is de finale
Einde van het blijspel: De val van een statie ofdewel
Je opkomst van het zwarte ras
Er werd een touwladder uitgehangen. En, hoewel schoor
voetend, de bootwerkers verlieten daarlangs het schip.
Lang nog erna lachte de bemanning over deze klucht,
waarbij wonder boven wonder geen ongelukken voorge
komen waren.
Wat een dag, wat een dag! zei Zwiers 's avonds.
En Dolf glimlachte: Ja, zoo één heb ik nog nooit meege
maakt.
Hij doelde op de blijde verruiming, die in hem gekomen
was.
Maar Zwiers meende, dat hij aan het ongeval dacht.
Dat geloof ik graag,, zei hij. Ik wou dat ik de grap
van buiten gezien had. Dat moet kolossaal geweest zijn.
Ook dat, antwoordde Dolf, en lachte zoo welgemeend,
dat Zwiers hem op den schouder klopte.
Jij bent er heelemaal van opgeknapt, is 't niet? Prachtig.
En nou al die ouwe muizenissen uit je kop, hoor. Het leven
is niet zoo kwaad. Als je de juiste kijk maar heb'.
Precies, Zwiers, of beter, als je de juiste kijk erop krijgt.
Dat heb ik Goddank vandaag ondervonden en gekregen.
Hé?
Ja kerel, God heeft me opgezocht.
O, hmnou enfin, als jij dan maar niet meer als een
vijg in een hoekje blijft kleven. Dan is het mij goed.
Er had ergens op den Oceaan een storm gewoed. Op de
ree, naast den Poolster namen tenminste enkele schepen lig
plaats, waarop duidelijk de sporen van den strijd tegen de
elementen zichtbaar waren. Eén had nog een reddingsboot
over, die evenwel in gruizels geslagen was, een ander had
niets meer aan dek. De schoorsteen van een derde was wit
uitgeslagen door het zout van het opgezweepte zeewater.
Het ruwe weer op de zee van Madeira was een uitlooper
van dien storm. En op den voorlaatsten dag van het verblijf
bleek een ligplaats op open reede verre van veilig.
Dolf had met Zwiers wacht. De andere matrozen waren
evenals eenige der officieren aan wal gegaan.
De wind groeide aan. Meer nog dan het gieren langs de
stagen, hoorden de mannen dit aan het sterker bruisen van
de branding. De rollende golven op het strand van grind ru
moerden harder dan op één van zand.
Het schip begon aan zijn ankerkettingen te rukken*
Die moeten we vieren, eer ze breken of gaan krabben,
zei Zwiers. We zullen dalijk wel orders krijgen van den
Ouwe.
Is die aan boord?
—Ja, hij vertrouwde het weer zeker niet.
Er werd gefloten.
Daar heb je 't al.
Zwiers had het juist geraden. Ze moesten vieren.
De kettingen rammelden met geraas door de kluizen.
De wind floot om Dolf en Zwiers, die bij de ankerspillen
op den bak stonden. Roet van de kettingen wolkte op.
Het zal wel meevallen, schreeuwde Dolf. Hij schoof in
den wind, keek naar den horizon.
Vergis je niet, ouwe jongen! riep Zwiers even luid om
zich verstaanbaar te maken boven het gerommel van schal
men op den metalen bak. Het is hier geen Noordzee!
Maar een lucht met storm is
Ketting opsteken! klonk een commando.
Er was wel meer weerkracht gekomen door het uitvieren,
maar het schip bleef rukken.
De matrozen hoorden gekletter van schoppen op de
stookplaats.
En plots baste heesch de stoomfluit.
Of de jongens, die aan wal zijn, dat hooren! zei Zwiers.
Ze hebben het best naar hun zin, daar, en ze nemen het
er van, of de Poolster van zijn boeien slaat en op de kust
loopt of niet. Geef ze eens ongelijk.
Zoo erg zal het niet worden, meende Dolf.
Het is ook meer een voorzorgsmaatregel. In ieder geval
gaat de kar draaien om de kettingen te ontlasten. Langzaam
vooruit, dan houden we het wel. Even later trilde het schip.
Zijn machine werkte kalm en gestadig en deed de kracht van
den wind teniet.
Het moet niet erger worden, vond Zwiers. anders be*
leven we nog de grap, dat we volle zee op gaan zoeken.
De stoomfluit loeide nog enkele malen, de passagierende
mannen gaven geen gehoor.
De wind groef diepere dalen tusschen de golven, maar de
Poolster met werkende machine hield op zijn ligplaats stand.
Na het vertrek tuurde Dolf naar het eiland Madeira, poog*
de hij de schoonheid der begroeide bergen in één groot beeld
saam te vatten en in zijn geheugen te etsen. Hij wist, dat deze
plaats nimmer in zijn herinnering zou verflauwen. Hier had
hij ervaren, de diepe beteekenis van het woord: Immers is
mijn ziel stil tot God. Hier was hem de weldadige rust ge*
schonken, die tegelijk een kracht inhield om het leven met z'n'
moeilijkheden en z'n teleurstellingen (en z'n vreugde? ook
daarmee!) als een wonderbaarlijk geschenk te aanvaarden, en
te gebruiken.
Dat is een pracht, vind je niet Jager? vroeg de eerste
stuurman.
Buitengewoon, stuurman.
Maar we gaan weer aan 't werk. Misschien kom je hier
nog wel eens.
Of misschien niet.
Tenslotte maakt dat niet zooveel verschil. Dat wat je
gezien hebt, goed gezien althans, vergeet je niet. En zeker als
het diep in je gedrongen is.
Dat is ook met andere dingen het geval, geloof ik
Je meent?
U bent toch de ijsreis niet vergeten? En...... wat efi
daarna gebeurde?
Dat ben ik zeker niet... Maar wil je daarmee zeggen..*
Dolf knikte.
Wat beu ik blij, Jager,
